si
Aardgas, gips, anhydriet,
ammoniak en soda
Blauwe Gillette Mesjes
leuws «n een
RUIM ZES MILLIOEN MARK IN
VERKEERDE HANDEN GEKOMEN
8
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 9 APRIL 1952
NIEUWE GRONDSTOFFEN IN OOSTELIJK NEDERLAND
Grote mogelijkheden voor verdere
industrialisatie
Overschaduwd door een bonte mengeling van internationale gebeur
tenissen hebben in de afgelopen maanden een paar berichten van va
derlandse bodem niet de aandacht verkregen, die hun toekomt. Wij
bedoelen „bodem" in de letterlijke zin van het woord. Want het is
door onderzoekingen van recente datum komen vast te staan, dat er
in de grond van oostelijk Nederland tot op heden bij ons onbekende
grondstoffen verborgen liggen, welker exploitatie economisch verant
woord is en volkomen nieuwe perspectieven opent. Het zijn aardgas,
anhydriet en gips; bovendien is door grote nieuwe zoutvondsten het
vraagstuk van sodaproductie in Nederland actueel geworden.
De geologische onderzoekingen zijn thans zover gevorderd, dat men
zich een betrouwbaar beeld van de mogelijkheden kan vormen. Om
gekeerd kan men met vrijwel wetenschappelijke zekerheid zeggen, dat
in de toekomst niet nog meer tot nu toe onbekende stoffen in de Ne
derlandse bodem zullen worden gevonden. Over het algemeen is Ne
derland geologisch nu wel zover onderzocht, dat verrassingen uitge
sloten zijn.
Het jaar 1951 was een belangrijke
periode voor het aardgas. De aard
gaswinning is thans in het stadium
der dagelijkse toepassing getreden.
Reeds nu kunnen in Coevorden,' als
eerste stad van het land Neder
landse huisvrouwen op gas koken,
dat niet uit de „gewone" gasfabriek
komt. Ook in Steerfwijk is men op
het ogenblik zover.
Er zijn drie mogelijkheden voor
de verwerking van aardgas: gebruik
als ketelbrandstof voor industrieën,
als kookgas voor de bevolking en
als grondstof voor een reeks chemi
sche producten. De eerste kan ge
voeglijk worden uitgeschakeld: er
zou slechts ongeveer één percent op
de Nederlandse kolenimport worden
bespaard. Men zoekt het daarom
vooral in de richting van het huis
houdelijk gebruik, hoewel hiervoor
een betrekkelijk dure verandering
aan de gasstellen moet worden aan
gebracht 20,a 25,per gezin,
uiteraard te betalen door de ge-
r
K.
door dr. K. LANDSBERG
meenten). Want aardgas heeft de
dubbele calorische waarde van fa-
brieksgas, zodat men hetzelfde
kookeffect met de halve hoeveelheid
gas bereikt.
Een tweede belangrijke ontdek
king in 1951 was: het vinden van
anhydriet en gips op drie plaatsen:
bij Winterswijk, Schoonlo en Twek-
kelo.
De mineralen gips en anhydriet
worden door mijnbouw gewonnen,
Öe tegenwoordige wereldproductie
bedraagt 15 millioen ton, die meren
deels tot stucadoorgips en gipspla
ten (plasterboard) wordt verwerkt.
Nederland zou zonder twijfel be
langrijke hoeveelheden van deze
steeds meer gevraagde producten
kunnen exporteren. Nog belangrij
ker echter zijn de bijna onafzien
bare mogelijkheden voor de verwer
king tot zwavelproducten.
Tenslotte zijn er ook plannen om
tot een nationale sodaproductie te
komen. Thans importeren wij jaar
lijks 72.000 ton soda voor ongeveer
150,per ton. In deze behoefte
zou Nederland zelf kunnen voorzien
en bovendien zou o.m. naar Scandi
navië kunnen worden geëxporteerd.
Als grondstof zouden de enorme
zoutlagen dienen, die samen met
gips en anhydriet in de bodem voor
komen. De fabriek hiervoor zou in
de buurt van Groningen of Delfzijl
moeten worden gebouwd, met een
pijpleiding voor pekel van de mij
nen uit; er ontstaat namelijk zeer
veel zout afvalwater, dat niet in de
rivieren of de Zuiderzee kan wor
den geloosd.
MOGELIJKHEDEN VOOR
NIEUWE INDUSTRIEËN.
Zulke nieuwe industrieën zouden
grote betekenis voor onze nationale
Handelsovereenkomst
met Finland.
Onderhandelingen, welke te Hel
sinki zijn gevoerd tussen een Neder
landse en een Finse handelsdelegatie
hebben geleid tot het opstellen van
een protocol met contingentenlijsten,
welke zullen gelden tot 1 April 1953.
Volgens de nieuwe overeenkomst
wordt de wederzijdse omvang van het
goederenverkeer geschat op ongeveer
f 140 millioen. waarbij Finland naar
Nederland zal exporteren gezaagd
hout, papiergrondstoffen, hout- en pa
pierproducten, terwijl Nederland
daartegenover de traditionele land
bouw- en industrieproducten naar
Finland zal uitvoeren.
UIT MILITAIRE DIENST
ONTSLAGEN.
Het Hoog Militair gerechtshof heeft
Dinsdag arrest gewezen in de zaak
tegen de soldaat Z. J. A. uit Amster
dam, die in het tijdvak van Juli tot
November 1949 bij de veldpost te Am
sterdam uit poststukken f 1500 zou
hebben genomen.
De krggsraad te velde West veroor
deelde A. vanwege dit feit tot 2 jaar
gevangenisstraf en ontslag uit de mi
litaire dienst.
Het Hoog Militair gerechtshof be
vestigde dit vonnis.
Dezer dagen hebben de minister van
Sociale Zaken en Volksgezondheid en de
staats-secretaris van Sociale Zaken een
voorontwerp van wet voor kinderbijslag-
verzekering voor zelfstandigen aanhan
gig gemaakt bij de Sociaal-Economische
raad.
betalingsbalans hebben, doordat
grote bedragen voor importen zou
den kunnen worden bespaard en
zelfs nieuwe deviezenbronnen aan
geboord. Uiteraard moeten grote
moeilijkheden overwonnen worden,
vooral van financiële aard. De aan
geduide projecten voor verwerking
op grote schaal van gips en anhy
driet en de sodafabriek zouden
dus nog zonder de gasprojecten
tenminste 150.000.000,kosten.
Staatshulp op grote schaal zou on
ontbeerlijk zijn. Wellicht zou men
een beroep kunnen doen op de
tegenwaarderekening van de Mar
shallfondsen. Wat de rentabiliteit
betreft, is er reden tot vertrouwen;
ook bij zeer voorzichtige calcu
latie mag men op goede winsten
rekenen.
De nieuwe chemische industrieën
zouden uiteraard in het oosten van
het land, dicht bij de vindplaatsen
komen te liggen. Men mag er geen
belangrijke uitbreiding van de
werkgelegenheid van verwachten.
De chemische industrie is kapitaal-,
doch niet arbeidsintensief; zij zou in
deze gevallen slechts een paar dui
zend nieuwe arbéiders aantrekken.
De investeringscijfers zijn zo hoog,
dat men soms met één nieuwe werk
nemer op een half millioen geïnves
teerde guldens kan volstaan. Men
mag ook niet vergeten, dat teleur
stellingen ten aanzien van de aan
wezige delfstoffen nooit uitgesloten
zijn. Wat bijvoorbeeld het anhydriet
betreft zijn zij na de aanvankelijke
gunstige resultaten van de proef
boringen ook niet uitgebleven. Een
met nuchtere voorzichtigheid ge
paard gaand - gezond optimisme is
de juiste houding.
(Nadruk verboden).
Blue Gillette f. 0.75 per 5
Een volmaakte eenheid...
Het geheim van hun succes ligt
hierin dat ruiter en paard een
perfecte eenheid vormen. Dat ia
net als bij Gillette - ook hier
vormen apparaat eD mesje een
ideaal paar. Gebruik daarom Uw
Gillette mesjes, uitsluitend in een
Gillette precisie schcerapparaat
'N GILLETTE SCHEERAPPARAAT EN
ZIJ BEHOREN BU ELKAAR
Een goeie morgenbegint met Gillette!
In de eerste vergadering heeft het
nieuwe Indonesische kabinet besloten
aan de stakende dagloners bij de over-
heisdinstanties in West-Java een voor
lopige toelage uit te keren. De mi
nister van economische zaken, prof. dr.
J R. M. van den Brink zal op uitnodi
ging van de Canadese regering op 2 Juni
de officiële opening verrichten van
de ..Canadian International Trade Fair".
Het hoofdkwartier van generaal Ridg-
way heeft Dinsdag bekend gemaakt, dat
38 Japanse oorlogsmisdadigers, die tot
gevangenisstraffen van maximaal 15 jaar
waren veroordeeld, op vrije voeten zijn
gesteld. De 52-jarige Italiaanse Adele
Galli, die deel had genomen aan een
voetbaluitslagenloterij, hoorde thuis via
de radio, dat zij alle uitslagen juist had
vermeld. Zij stierf ter plaatse van emo
tie. Het bleek echter, dat 120.000 an
dere Italianen juist hadden aangegeven,
welke clubs zouden winnen, zodat elke
winnaar slechts 1200 lire kreeg uitge,-
keerd. Van Schiphol is Dinsdagavond
een aanvullingsdetachement van 25
Nederlandse vrijwilligers per K.L.M.
vliegtuig naar Korea vertrokken. Het
detachement zal op 15 April door een
tweede van gelijke grootte gevolgd wor
den, waardoor de totale sterkte van het
N.D.V.N. op 750 man gebracht wordt. 0
In Leipzig zijn alle ziekenhuizen voor
bezoekers gesloten om uitbreiding te
voorkomen' van de griepepidemie, die in
Berlijn en een deel van Oost-Duitsland
heerst. 0 De Duits-Joodse besprekingen
over de schadeloosstelling, die in kasteel
Oud-Wassenaar bij Den Haag werden ge
houden, z-ijn Dinsdag geschorst. Het ligt
in de bedoeling de besprekingen op 19
Mei te hervatten.
O In de graafschapsraad van Lan
cashire heeft de Labour-party de meer
derheid veroverd: zij kreeg 64 zetels, de
conservatieve partij 50. Het is voor het
eerst, dat Labour in dit belangrijke cen
trum van de Britse katoenindustrie de
meerderheid verwierf. 0 Twee jaar ge
vangenisstraf met aftrek werd geëist te
gen de Haagse meubelmaker M., die niet
wilde bekennen, dat hij in October 1951
heeft ingebroken in een woning aan de
Kempstraat aldaar. Wel werd een flink
bedrag aan geld bij zijn pleegmoeder
thuis gevonden, maar M. beweerde dit met
roulettespel „verdiend" te hebben. Waar
wilde hij niet vertellen om de politie
niet op het spoor van een verboden speel-
gelegenheid te brengen. 0 De Kon. Ver.
„Oost en West" voert op het ogenblik een
actie om ongeveer 1000 Ambonese kifl-
deren in Augustus een prettige vacantie
te bezorgen. Men vraagt onderdak in Ne
derlandse gezinnen, voornamelijk in Pro-
testantse gezinnen in verband met de
godsdienst van de Ambonezen. 0 809
Nederlandse emigranten zijn gisteren met
de „Zuiderkruis" uit Rotterdam naar
Nieuw-Guinea vertrokken. 0 De Neder
landse commissaris voor de emigratie, mr.
ir. B. W. Haveman, die een rondreis door
Australië heeft gemaakt, heeft in Syd
ney medegedeeld, dat hij de Nederland
se regering zal voorstellen bij de selec
tie van emigranten het percentage land
arbeiders en arbeiders uit de grondstof-
fenindustrieën te verhogen. 0 De Am
sterdamse recherche heeft gewaarschuwd
tegen een onbekende man, die kamerver
huurders op geraffineerde wijze pleegt
op te lichten. Hij huurt een kamer en
vertelt dan en passant, dat hij ambte
naar der spoorwegeh ls en de hospita des
noods wel tegen een zacht prijsje aan
een mooi pakket dekens en lakens kan
helpen. Uit een of ander spoorweg
fonds De man slaagt er op deze wij
ze telkens weer in een paar tientjes los
te krijgen. Men ziet hem natuurlijk nooit
terug.
Gedeeltelijke uitvoer van
Amerikaans staal
toegestaan.
De National Production Authori
ty heeft Dinsdag hervatting toege
staan van de staaluitvoer naar het
buitenland, die in verband met de
dreigende staking in de Amerikaan
se staalindustrie. Maandag werd op
geschort. Dinsdag werd een order
uitgevaardigd, waarbij de opschorting
werd verzacht en aan staalfabrieken
werd toegestaan uit voorraden recht
streeks aan kopers in binnen- en
buitenland te leveren. De opschorting
werd niet opgeheven voor kleinhan
del en vemen.
Tunis Donderdag in
Veiligheidsraad.
Donderdag zal de Veiligheidsraad
bijeenkomen ter bespreking van de
Tunesische kwestie.
Dit is Maandagavond officieel te
New York bekend gemaakt.
Volgens een mededeling van de
Franse resident-generaal De Haute-
clocque zal het nieuwe Tunesische ka
binet vandaag worden bekend ge
maakt.
Sigaren worden niet
vóór 1 Juli goedkoper
Nu een wetsontwerp tot tijdelijke
verlaging van de accijns op sigaren
is ingediend, vragen verscheidene si-
garenrokers zich af, wanneer de si-
faren eindelijk goedkoper zullen wor-
en. De vakgroep sigarenindustrie
herinnert er aan, dat dit natuui'lijk
afhangt van de vraag of de Kamers
het wetsontwerp zullen aannemen en
vervolgens: wanneer zij dit zullen
doen.
Vele rokers verkeren in de mening,
dat een en ander binnen het verloop
van enkele weken zijn beslag zal heb
ben verkregen. Zij zien daarbij ech
ter over het hoofd, dat het wetsont
werp de beide Kamers nog moet pas
seren en dat het Paasreces is begon
nen. De Tweede Kamer zal het wets
ontwerp, niet voor begin Mei kunnen
behandelen en in de Eerste Kamer
zal het zeker niet Voor einde Mei of
begin Juni aah de orde komen. Als
het wetsontwerp wordt aangenomen
zal de verlaging in elk geval niet
vóór 1 Juli ingaan.
Een ongewoon transport werd Maandag te Kampen onder enorme belang
stelling volbracht. Het betrof bier het verplaatsen van de molen aan de
IJsseldijk over een afstand van 500 meter, door middel van twee grote
opleggers met 28 wielen. Voor zover bekend is dit de eerste maal, dat een
molen wordt verplaatst zonder eerst te zijn afgebroken.
Franco werpt een visje uit.
Spanje heeft verzocht in de inter
nationale zóne van Tanger weer het
vooroorlogse controlestelsel in te voe
ren. Dit komt er op neer, dat er een
conferentie over Tanger zou moeten
komen, waarbij natuurlijk Spanje zelf
ook aanwezig zou moeten zijn. In 1945
waren de Grote Vier van oordeel, dat
dit niet mogelijk was zolang Franco
aan het bewind zou zijn. Het verzoek
van Spanje wordt nu algemeen als
een „proefballonnetje" beschouwd om
te zien hoe het buitenland nü, in 1952,
tegenover het Franco-regiem staat.
Alle politieke partijen van
Syrië ontbonden.
De Syrische regering heeft alle po
litieke- partijen in het land ontbonden
en haar kantoren gesloten. Een nieu
we wet zal binnenkort dè vorming van
nieuwe partijen toestaan, zo is mee
gedeeld.
PIJNLIJK PROCES IN MUNCHEN.
Verhouding tussen Duitsers en Joden in het
geding gebracht.
Midden April begint in Miinchen een proces, dat in de verantwoordelijke
politieke kringen der Bondsrepubliek als een hoogst pijnlijke aangelegen
heid wordt beschouwd, omdat de verhouding tussen Duitsers en de nog
weinige in liet land levende Joden mee in het geding is gebracht. Beklaagd
zijn twee Joden, die na de oorlog in Beieren een vooraanstaande piaats heb
ben ingenomen: dr. Philip Auerbach, hoofd van het Beierse bureau voor
schadeherstel jegens om hun ras vervolgde personen, en dr.Aaron Ohren-
stein, de rabbijn van Beieren.
de nodige steekpenningen te hebben
geïnd.
Auerbach is na de oorlog een der
hoofdfiguren van het Beierse poli
tieke leven geweest. In 1946 ver-
scheen hij in Miinchen, waar zijn
merkwaardige carriere begon. Een
jaar geleden heeft deze echter plotse
ling een emde genomen, toen in zijn
boeken onregelmatigheden tot een
totaal van ruim zes millioen mark
werden ontdekt. Niet dat deze in de
zakken van Auerbach waren verdwe
nen, maar zij waren volgens Auer-
bachs' grote tegenstander, de Beier
se minister van justitie dr. Joseph
Mtlller, in handen gespeeld van men
sen, die generlei recht op schadeher
stel konden doen gelden. De opper
rabbijn is er van beschuldigd, dat hij
zou hebben medegewerkt aan het
vervaardigen van valse papieren, die
de onregelmatigheden moesten dek
ken. Auerbach zelf wordt beschuldigd
De Duits-Joodse besprekingen.
De Israëlische delegatie heeft op
het ogenblik nog geen besluit geno
men inzake haar terugkeer naar Is
raël. Zoals bekend, werden de bespre
kingen tussen de Israëlische en West-
Duitse delegatie gisteren opgeschort.
Verwacht wordt, dat de drie delega
ties morgen op paasreces zullen gaan.
De onderhandelingen zullen dan in
het midden van de maand Mei er
wordt gedacht aan 19 Mei hervèt
worden.
Een zegsman van de Israëlische de
legatie deelde mede, dat hij niet kan
zeggen of zijn delegatie in Mei in
Wassenaar zal terugkeren.
IDEALE LUIERS
PI K FLANEL.
HYDROPHIEL,
ONDERLEGGERS.
cmjasJid PRODUCT
Zaak Anglo Iranian" een
maand uitgesteld.
De president van het internationale
gerechtshof te Den Haag heeft naar
aanleiding van het Perzische verzoek
om uitstel van het mondelinge indie
nen der bezwaren in de zaak van de
„Anglo Iranian" besloten deze proce
dure een maand uit te stellen. De
juiste datum zal nog bekend gemaakt
worden.
Indonesisch kabinet bestudeert
rapport Soepomo.
Ir. Indonesische regeringskringen
heeft men te kennen gegeven, dat het
nieuwe kabinet thans bezig is met het
bestuderen van het rapport van de de-
legatie-Soepomo, betreffende de on
derhandelingen met Nederland over
de kwestie-Nieuw Guinea en de op
heffing van het Uniestatuut.
Een pijnlijk intermezzo heeft vori
ge week het begin van het proces
voor twee weken vertraagd. De ver
dediging had namelijk uitstel ge
vraagd wegens „vooringenomenheid
der rechters". De president der recht
bank en zijn twee raadsleden blijken
namelijk partijgenoot van de N.S.D.
A.P. te zijn geweest. Bovendien
meent de verdediging, dat het proces
niet zonder de toestemming van de
Amerikaanse bezetting, onder welker
regie Auerbach in zjjn functie is ge
komen, kan worden gehouden.
Paleis Koordeinde eerst in
1953 academisch instituut.
Het paleis aan het Noordeinde in
Den Haag zal een hele verandering
ondergaan. Zoals bekend wordt i
het gebouw het internationale insti
tuut voor sociale wetenschappen
ondergebracht. Er zal echter nog
heel wat moeten gebeuren voor het
instituut tegen het einde van Sep
tember zijn deuren kan openen, al
dus de hoofdarchitect van gemeente
werken in Den Haag, de heer H. H.
van Zeggeren.
Eerst in April 1953 zal het paleis
geheel voor zijn nieuwe bëstemming
beschikbaar zijn, daar er voor H. M.
de Koningin ruimte moet worden
gereserveerd, zolang de restauratie
van het Huis ten Bosch niet ls vol
tooid. De kosten van de verbouwing
zullen anderhalf millioen bedragen.
De bedoeling is voorts in de toe
komst een groot deel van de paleis
tuin tot stadspark te bestemmen;
er zijn goede gronden om te ver
wachten. dat de regering aan de ver
wezenlijking van die plannen zal me
dewerken.
Stalin-plan voor ontwikke
ling van Aziatische landen
In de economische wereldconferen
tie te Moskpu is door een Pakistaan
se deelnemer, Altaf Hussain, een
„Stalin-plan" voor de economische
ontwikkeling der Aziatische landen
voorgesteld.
Naar Hussain, die zijn land op de
jongste vergadering van de Verenig
de Naties heeft vertegenwoordigd,
zeide, suggereert de delegatie van
Pakistan, dat de Sowjet-Unie, die in
economische opzicht zo enorm is
vooruitgegaan, een weldadige rol zal
spelen bij de ontwikkeling der eco
nomisch achterltjke landen in Azië,
zulks niet alleen door uitbreiding
van de handel, doch ook als het voor
naamste hulpverlenende land.
Het voorstel werd gesteund door
het Engelse parlementslid Harold
Davies (Labour), die zeide geen re
den te zien, waarom dit voorstel niet
in gewijzigde vorm zou worden aan
vaard. Volgens Davies zou medewer
king van de Sowjet-Unie het punt 4
programma doelmatiger maken.
Verpleegster leed aan
kleptomanie.
In December 1951 werd in het zie
kenhuis Bronovo in Den Haag door
een patiënte een parelsnoer vermist,
dat een waarde van 100.000 ver
tegenwoordigde. Na ondervraging
van de 30-jarige hulpverpleegster
K. v. T., bekende deze zich het snoer
te hebben toegeëigend. Voor de recht
bank verklaarde zij Dinsdag, dat zij
geen idee van de fabelachtige waar
de van het collier had. Een psychi
atrisch rapport wees echter uit, dat
zij aan kleptomanie leed. De offi
cier van justitie verzocht haar van
rechtsvervolging te ontslaan en haar
onvoorwaardelijk ter beschikking te
stellen van de regering.
Nagekomen advertenties.
Heden werd plotse
ling van ons weggeno
men onze geliefde Zoon,
Broeder, Zwager en
Oom,
WILLEM JAN PIETER
VAN DER MAAS,
in de ouderdom van
ruim 36 jaar.
Uit aller naam,
P. VAN DER MAAS.
Kruiningen, 8 April '52.
De begrafenis zal plaats
hebben Vrijdag 11
April, des middags om
12 uur op de Algemene
Begraafplaats te Krui
ningen.
Heden overleed na
een geduldig gedragen
lijden, onze geliefde
Man, Vader en Groot
vader,
AR IE VAN WIJK,
in de ouderdom van 71
jaar.
Vlissingen
M. J. S. VAN WIJK—
VAN DER SCHAFT.
Middelburg
J. C. VAN WIJK—
en Kinderen.
Vlissingen, 8 April 1952.
Koudekerkseweg 32.
Liever geen bezoek.
De kerkdienst zal'
plaats vinden op Vrij
dag 11 April a.s. in de
Lutherse kerk om 10.30
uur, waarna de teraar
debestelling zal plaats
vinden.
Heden overleed na
een geduldig, smartelijk
lijden, onze lieve Broe
der en Oom,
ARIE v. WIJK,
op de leeftijd van 71
jaar.
Vlissingen
Mevr. de Wed.
BROIER—v. WIJK.
Mevr. de Wed.
HAARE—WIJK.
Mevr. de Wed.
v. GESSELHAARE.
A. v. GESSEL.
Den Haag
G. VERSPIER—
v. d. SCHRAGE.
Heden overleed zacht
en kalm onze Zwager,
de Heer
A. VAN WIJK.
J. C. A. v. d. SCHAFT
E. M. J. v. d. SCHAFT
Wed. C. TIGGELMAN—
v. d. SCHAFT.
Vlissingen, 8 April 1952
Heden overleed te
Leeuwarden onze beste
Zwager en Oom, de
Heer
P. VROLIJK,
in de ouderdom van 80
jaar.
Namens de Familie,
Mevr. M. E. BUT—
GROENEWEGE
Vlissingen, 7 April 1952