Postcheque- en Girodienst telt 550.000 rekeninghouders President Auriol pikte stiekum een bioscoopje C DE ZEEUWSE OLMEN VALLEN J Op 'i Mafje WOENSDAG 9 APRIL 1952 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 1 IN DE TOEKOMST MISSCHIEN DECENTRALISATIE Tariefsverhoging niet uitgesloten (Van onze Haagse redactie). Den Haag, AprlL Het is zo'n klein kunstje geworden: wanneer wy wat te betalen hebben en dat gebeurt ons, eerlijk gezegd vaker dan ons lief Is dan vullen we een biljet van ons giroboek in, sturen het naar de girodienst en deze schrijft het bedrag van onze rekening af en op de rekening van onze schuldeisers. Een niet rekeninghouder, die een schuld te vereffenen heeft aan een re keninghouder stort het bedrag door middel van een giroformulier op het postkantoor dat is veel goedkoper dan betaling per postwissel en de zaak komt ook in orde. Een rekeninghouder, die in het krijt staat bij een niet-rekeninghouder stuurt eenvoudig een chéque. Het gaat allemaal heel gemakkelijk! Ja zeker, voor ons, maar in het grote gebouw van de Postchéque en Girodienst aan het Spaarneplein in Den Haag gonst het van leven; daar werkt men doorlopend in een verbluffend tempo en onder hoogspanning. De directeur, de heer A. J. H. Teyen, heeft ons er het een en ander van verteld. De eerste overheids-girodienst op het contingent van Europa werd in 1883 in Oostenrijk opgericht, zo deel de hij mee. Andere landen volgden spoedig, maar Nederland kwam wel erg achteraan. Van 1906 tot 1918 is men aan het studeren, delibereren, onderzoeken en voorbereiden ge weest; pas in het laatst genoemde jaar kwam een wet tot stand, die slechts twee regels in de Postwet voegde: het doel van de girodienst zou zgn verbetering van het geldver keer en vergemakkelijking van de betalingen. Elk postkantoor kreeg een meer of minder zelfstandige girodienst; Den Haag controleerde. De werkzaamhe den namen echter al zo gauw in om vang toe, dat men op de postkanto ren na enige tijd geen ruimte meer voor de dienst had. Men moest gaan J- Het geld, dat rollen moet „Om deze zon volgt de muziek der sferen Het ronde "geld, dat rollen moet; Wie meer te beuren heeft dan uit te keren, Wint met gesloten beurs zyn eindtegoed." Dit gedichtje van P. C. Boutens staat in de gevelsteen de zon met Mercurius, die een posthoorn ln de hand houdt, voorstellende die het grote gebouw van de Postchéque- en girodienst aan het Spaarne plein in Den Haag siert. Ontelbaren maken gebruik van de giro, maar wat weten wij eigenljjk van deze dienst af? In nevenstaand artikel vertelt onze Haagse redacteur er het ^een en ander over. centraliseren en bracht uitvoering en contróle in Den Haag samen. MISLUKKING Veel succes had men daarmede niet. Aanvankelijk mislukte de con centratie, doch in 1924 herhaalde men zijn poging. Zij slaagde en op 1 Januari 1925 had men de zaken voor elkaar. Daarna is het crescendo ge gaan. In alle kleine landen van Eu ropa, waar men over een overheids- girodienst beschikt, heeft men onge veer een gelijke ontwikkeling door gemaakt. Alleen in Zwitserland heeft men 25 girokantoren. Sommige kan tons, die zeer op hun zelfstandigheid staan, hebben er zelfs twee. Men be grijpt er, dat deze decentralisatie uit den boze is, doch men kan er niet af. In Frankrijk zijn 18 kantoren, doch Parijs alleen wikkelt een derde ge deelte van het totaal af. Een centraal bureau, zoals we dat in ons land kennen, heeft bezwaren, het contact met de klanten is niet ge makkelijk en het opnemen van con tanten duurt wat langer. Daarom zal in Nederland in de toekomst mis schien enigermate gedecentraliseerd moeten worden, zo vertrouwde de heer Teijen ons toe. Toch heeft het centra le systeem ook grote voordelen. Zo zijn de technische en de administratie ve regeling eenvoudiger en verhoogt de controle de veiligheid. Het centra le kantoor in Den Haag is uitge groeid tot een groot bedrijf met een rationele arbeidsverdeling en de toe passing van machinale hulpmiddelen. Men heeft besparing bereikt op de kosten van contróle van vervoer en van gebouwen. Voor 1918 toonden grote groepen Nederlanders nog weinig begrip voor de voordelen van een giro-dienst, doch toen het bedrijf eenmaal was gesticht Doodstraf voor 30 Griekse studenten Dertig Griekse studenten, die in het buitenland wonen, zijn bij ver stek door een Grieks militair ge rechtshof ter dood veroordeeld, om dat zij zich niet hebben gemeld voor militaire dienst, toen hun lichting werd opgeroepen. Het ministerie van defensie heeft bekendgemaakt, dat de vonnissen kunnen worden vernietigd, als de studenten zich bij de militaire auto riteiten melden en tegen het vonnis. Staking in West-Java Enige duizenden dagloners by de overheidsdiensten in West-Java zijn in opdracht van de Sobsi (links ge oriënteerde vakbond) een proteststa king begonnen, die twee dagen zal duren. Deze staking is afgekondigd na het mislukken van besprekingen tussen het centraal bureau van de Sobsi en het ministerie van binnen landse zaken inzake mlimumlonen voor dagloners. Indien de overheid na twee dagen geen gehoor geeft aan de eisen van de Sobsi, zal tot een groter actie worden overgegaan. Alle bij genoemde vakbond aangesloten vakverenigingen in West-Java zullen dan ln staking gaan. bleek er al gauw 'n grote behoefte aan te bestaan. In 1922 waren er 86.000 rekeninghouders, iy 1927: 130.000, in 1939: 365.000 en in 1951 zijn er bijna 550.000! Ook het giroverkeer is sterk toe genomen. In 1922 waren er 14.000.000 transacties tot een gezamenlijk be drag van 10% milliard gulden, in 1927: 28.000.000 tarnsacties tot een totaal bedrag van 9 milliard gulden, in 1939: 113.000.000 transacties tot een gezamenlijk bedrag van 22% milliard gulden en in 1951 denkt men 160.000.000 transacties tot een totaal bedrag van 70 milliard gulden te be reiken. HET DOEL BEREIKT Het doel is dus ongetwijfeld be reikt. Van de 70 milliard gulden werd voor 64 milliard of 91% per giro vereffend en voor 6 milliard of 9% in contant geld (chèques of stortin gen). Per dag lopen er gemiddeld onge veer 600.000 transacties ovgr het centrale girokantoor in Den Haag. Elke morgen vinden 140.000 a 150.000 instellingen in ons land een giro-en veloppe in hun bus! NEDERLAND MIDDEN IN Nederland maakt geen slecht fi guur tussen de andere landen wat de omvang van de dienst betreft. Er zijn hier 550.000 rekeninghouders, dat is 53 per 1000 inwoners. België heeft er 640.000 of 74 per 1000 inwoners. Frankrijk 2.600.000 of 62 per 1000 inwoners, Zwitserland 221.000 of 42 per 1000 inwoners, Zweden 283.000 of 40 per 1000 inwoners en Italië "16.000, dat is 5 per 1000 inwoners. Engeland heeft geen overheidsgiro- dienst. Ten opzichte van België en Frankrijk is Nederland achtergeble ven, doordat tengevolge van de moei lijkheden bij de personeelsbezetting de uitbreiding afgeremd moest wor den. Particulieren kunnen op dit ogenblik geen rekening openen. Zij, die wél in het gelukkige bezit van een girodienst zijn, hebben het toch maar gemakkelijk engoed koop. De overschrijvingen geschieden gratis en de enveloppen met de bil jetten kan men gratis verzenden. Dat wil niet zeggen, dat de Postergen zo philantropisch zgn, dat zij aan de Postchéque- en girodienst portvrgdom verlenen. De dienst heeft jaarlijks een niet geringe rekening met de Posterijen te vereffenen. Hoewel bo vendien de tarieven, die het publiek aan de dienst betaalt, zeer gering zijn, is de Postchéque- en girodienst selfsupporting, dat wil zeggen, «iat hij zich zelf bedruipt. Zelfs brengt hij een behoorlyke bate op voor de schatkist. Het is de vraag, of deze gunstige toestand zo zal blijven. Het is zelfs niet uitgesloten, zo deelde de heer Teijen ons mee, dat de tarieven in de toekomst verhoogd zullen wor den. De voornaamste baten vloeien voort uit de renten, die de dienst voor het onder zijn berusting zijnde kapitaal maakt. In 1939 bedroeg het tegoed van de rekeninghouders 328 millioen gulden; in 1951 was het op gelopen tot 1065 millioen gulden. Het is thans vrij stabiel. Van dit bedrag heeft de dienst 735 k 740 millioen be legd; hij mag gaan tot 80% van het totale tegoed der rekeninghouders, die geen rente ontvangen, doch de dienst zelf wel aan een zeer aanzien lijke rente helpen. HOGE EXPLOITATIE REKENING Wij hebben dit sommetje ook hard nodig, zegt men aan het Spaarne plein. Er zijn 2700 mensen in dienst, die allen op tijd him salaris verlan gen. In 1939 bedroegen de uitgaven 6 millioen gulden; in 1951 waren zij opgeklommen tot 17 millioen gulden, waarvan 8 millioen voor salaris be steed wordt. Raadhuisbouw te Middelburg De sierlijke boog galerij, die de buitenhof van het nieuwe Middelburgse raadhuis scheidt van de straatis op enige onderdelen na, gereed gekomen. ONDER ZEELAND's HOGE HEMEL Wat er met hen moet verdwijnen Bomen groeien langzaam, maar als het hout schaars is, de prijzen stygen en de zware bomen een geweldig kapitaal vertegenwoordigen, vallen ze snel. Na de geweldige ravage door de bezetters aangericht en na de eigen lijk nog ernstiger verwoesting veroorzaakt door de iep-ziekte, valt het 'moeilijk van de nog aanwezige olmen te schelden. Men kan langzamerhand de plaatsen tellen, waar nog lanen of groepen van iepen voorkomen en er zgn al liele landschappen, waar men, zo ver men zien kan, geen lep meer kan ontdekken. Het valt niet mee, het landschap steeds kaler te zien worden. Wel schenkt de herbeplanting ons een jongeboom in plaats van de oude, maar dat brengt vooralsnog geen vulling in het landschap. Het helpt echter niet te klagen en te jammeren, ook in vroeger tijden vielen de bomen, wanneer ze rijp wa ren om hun hout te leveren. We zhl- len het voorlopig moeten doen met ^Jioor BAREND ZWERFMANS^ kale dijken en maar hopen, dat zij, ,die na ons komen, weer kunnen ge niéten van de prachtige lanen, waar om vroeger onze Zeeuwse dijken en wegen beroemd waren. Als Zwerfmans rijdt over een dijk, die zijn schoonheid tot nu toe behield of door een laan, waarover de bomen beschermend hun takken welven, denkt hij aan de gladiatoren der oud heid, die voor hun sterven hun keizer groetten. Misschien zullen ze er mor gen niet meer zijn. Zoals dit jaar de olmen van het Goese Sas vielen en die van de Noord. Schengedgk; zoals het Reigerbos viel achter Goes en zo vele andere olmen met hen. GEDACHTENISREDE Zwerfmans meent, dat het tijd wordt, te hunner ere een gedachte nisrede op te stellen; de olmen heb ben een grote betekenis gehad in het natuurleven. Behoren ze zelf enigs zins tot de cultuu r, ze hebben hun aandeel gehad in het leven van vele dieren en planten. Denk eens aan de vele nesten, die hun hoge, onbereikbare kruinen heb ben geherbergd. Kraaien- en roeken kolonies (denk er over, hoe ge wilt), men kan ze zich niet voorstellen zon der meteen aan olmen te denken en waar nestelen de reigers liever dan in hun wijdvertakte toppen? De wie lewalen hangen hun kunstig gevloch ten nesten aan de takvorken. Al het vogelgedoe op te noemen, dat leeft en kwinkeleert tussen hun twijgen is ten enenmale ondoenlijk. De'val van de goedige reuzen heeft tot gevolg: al weer minder nestgele genheid voor de toch al zo dunne vo gelstand onzer polders. Dat er echter ook planten zijn, die leven bij de gratie der olmen mag minder bekend worden geacht. Eigenlijk weet Zwerfmans dat ook nog niet zo lang; op zo iets moet men bepaald worden gewezen. Welnu, met de olmen verliezen we tal van interessante planten, geheim zinniger nog van levensinhoud dan de zwammen, met welke ze in nauw verband staan. KORSTMOSSEN De schors van onze oude olmen schijnt bgzonder geschikt om als on dergrond te dienen voor korstmossen. Wie op oude iepenstammen let, zal zien, dat ze (aan één zijde veelal) be dekt zijn met grote plakkaten van uiteenlopende kleur. Zilvergrijs, goudgeel, olijfgroen. Soms is die éne zijde - U begrijpt het al: de regenkant geheel ruig van uitstaande bosjes, kleine grijze pruikjes van bgzonder taaie bouw. Elke olm is zo een com- pas, dat niet het Noorden, maar het Z.-Westen wijst aan alle zwervelin gen, die er oog voor hebben. De korst mossen, een samenleving van een wier en een zwam, zijn wonderen op zichzelf. Ze kunnen geheel uitdro gen en later weer openen; bovendien hebben ze tal van manieren om voor de instandhouding van de soorten en voor hun verspreiding te zorgen. Vergelijk nu eens de olmen met an dere bomen: essen, linden, populie ren, kastanjes, eiken. U zult de laat ste meestal bedekt zien met een schurftige laag van groene of grijze uitslag en slechts hier en daar wat I korstmossen (slechts enkele soorten) i vinden. Vallen onze iepen, dan is hiermee ook het rijk van de korstmossen ten I ondergang gedoemd. Van de onge- veer 60 soorten, die men op de I Zeeuwse olmen kan vinden, blijven er I misschien een 20-tal over, die ook en dan sporadisch op de andere polder- j bomen zijn te vinden. VLINDERTJES EN RUPSJES Toch kwamen twee van zijn bewakers naast hem zitten (Van onze correspondent) PARIJS, April De president van de Franse Republiek, monsieur Vincent Auriol, kan nooit één stap buiten zijn paleis in de rue du Faubourg st Ho- noré zetten, of hy wordt onmiddellijk op een overigens bjjzonder discrete manier omringd door enkele flinke mannen, die ondanks hun burgerpakjes niet kunnen verbergen, dat zij van de politie zyn. Zij maken deel uit van een bgzonder goed georganiseerde dienst, die men de V.O. noemt en die verantwoordelijk is voor de veiligheid van de eerste burger van de Franse Republiek. De heer Auriol is er helemaal niet zo op gesteld, dat hij nooit eens een eindje kan gaan wandelen zonder zijn schutsengelen. Hij heeft bekend, dat hij wel eens een enkele keer pro beert zijn veiligheidsdienst te mislei den, door zonder het aan te kondi- fen stiekum door een achterdeurtje e straat op te gaan. Tot nu toe ls dit echter nog maar eenmaal en dan toch slechts ten dele met succes be kroond. De president wilde als een gewone burger een film gaan zien, die in een bioscoop op de Champs Elysées draaide. Hij zei niets ontsnap te uit zyn paleis, wandelde op zijn ge mak naar de avenue des Champs Elysées, kocht, zonder dat de juf frouw aan de cassa iets merkte, een kaartje en ging heerlijk op een stil plaatsje zitten. De film begon en de president wreef zich de handen dat zQn spel gelukt was en dat hij ein- delgk eens even alleen was. Maar toen de film een half uurtje draaide kwamen er ln het donker twee flin ke mannen naast hem zitten, waarin de president onmiddellijk zgn V. O.'s herkende. Zg veroorloofden de presi dent zelfs niet de film uit te zien. Het protocol en de veiligheidsdienst konden niet goedvinden, dat de pre sident, zo maar in zijn eentje, naar de bioscoop ging. Hij moest mee naar ztjn palels, waar men hem beleefd vertelde, dat men de film de volgende dag speciaal voor de heer Auriol zou vertonen. President Auriol, die een eenvou dige man is gebleven, vindt al die veiligheidsmaatregelen een beetje overdreven. Hij weet. dat hij zeer po pulair is en hij gelooft niet erg in het gevaar, dat hij zou kunnen lopen. OOK VOOR BUITENLANDERS De V.O. beschikt over vijf en twin- AuqiOL tig snelle auto's en over twee pant serwagens. Maar deze dienst is er niet alleen voor de veiligheid van de president, maar hij is ook verant woordelijk voor alle hoge gasten, di< in Frankryk komen. De strengste maatregelen worden genomen, als de heer Churchill in Frankrijk vertoeft, omdat men hem moet beschermen tegen eventuele aanslagen van Egyp- tenaren. Generaal Eisenhower, die in een villa in de buurt van Parijs woont wordt ook dag en nacht door deze dienst bewaakt. Zodra hg ech ter op het hoofdkwartier van de Shape is, treedt de Amerikaanse vei- DOOR JAN BRUSSE ligheidsdienst voor de generaal op. Het wonderlijke is, dat ook gene raal De Gaulle, die toch een zeer fel le tegenstander is van de Franse re gering en die zich herhaaldelyk zeer onvriendelijk over de Franse presi dent heeft uitgelaten, door de V.O. wordt beschermd. Daarvoor heeft men een speciale post ingericht in het dorp waar De Gaulle woont. De V.O.'s moeten trouwens de meest verschillende zaken kunnen opknappen. Zij moeten ervoor zor gen, dat hoge persoonlijkheden, die aan uitgebreide diners misschien iets te veel aan Bacchus hebben geofferd zoals dat vooral in de wijnstreken nog wel eens voorkomt toch vei lig thuiskomen. Voorts is het gebeurd, dat een V.O. op het laatste moment tot taak kreeg een buitenlandse vorstin de bloemen aan te bieden, die de op onverklaar bare wijze afwezig zijnde minister van buitenlandse zaken eigenlijk had moeten overhandigen. Men heeft ook gezien, dat een officier van de V.O. de deco ratie op de borst van 'n paar zich bij zonder verdienstelijk gemaakt heb bende burgers prikte aangezien de minister, die dat had moeten doen, een uur tevoren ziek was geworden. Geen van de gedecoreerde heeft ge merkt, dat zij hun medaille niet van de minister zelf hadden gekregen. verder geen mens schade doen. Met Korstmos met boom^lakjz (3o. lea pervzrsa.^ leuke rupsjes, die verborgen zitten in een puntig zakje, dat ze als een slakkenhuis met zich dragen. Tussen de schorsspleten leven de zeldzame boomslakjes, die geen ronde huisjes bewonen, maar wegkruipen in lange, kegelvormige huisjes met talloze fijne ribbetjes overdekt. De kleine slakjes zgn nog geen cm groot, maar ze hebben een rasptong, die be staat uit wel 5330 kleine scherpe tandjes. De korstmossen dekken de spleten in de schors af en bescher men de kleine wonderen tegen droog te. Men vindt wantsjes en kevertjes op de korstmossen, die men alleen dadr aantreft. En nu een geluk bij een ongeluk. Wie korstmossen bestudeert, zal ze met enige moeite tot ongeveer twee meter boven de grond kunnen be machtigen. Zwerfmans heeft dikwgls moedeloos omhoog moeten turen, omdat een interessant geval ver bui ten zgn bereik groeide. Nu vallen de olmen en opeens is er gelegenheid de soorten te achtervolgen tot in de hoogste toppen; ook de mooie, waar men vroeger vergeefs naar reikte, worden geoogst. Zonder gevaarlijke klimpartijen en met alle tijd om te zien of er vormen bij zgn, die vrucht dragende schijven vertonen; om de schorsspleten op allerlei levende we zentjes te onderzoeken. Straks is heel dit aparte wereldje wel verdwenen, maar men is ten minste in staat zich een denkbeeld te vormen van wat verloren gaat met de val onzer ol men. Met deze prachtige bomen, die vaak nog eerder bloeien dan de el zen, al zijn de bloemen maar een voudige toefjes meeldraden. Als ge ergens nog oude olmen ziet staan, bekijk ze eens goed, voor ze vallen. Als ge straks hun blad hoort ruisen in de wind, denk dan aan de weemoed van hun gladiatoren-groet. Misschien, dat ge hun in gedachten tot antwoord toeroept: „Stervende Zeeuwse olmen, wy groeten U!" Moordenaar Ik wéét het wel! Wat zullen we ons druk maken over dierenkwellers, ter wijl de kampbeulen en de massa moordenaars weer met glimmende laarzen en lawaaipetten marcheren voor vrijheid en vrede? Wat zullen we om recht roepen over de schooi ers die zich misgaan aan machteloos vee, nu de gratie met mudzakken te gelijk wordt uitgestrooid over de dui vels, die zich vergrepen aan bevende vrouwen en Wenende kinderen? Was Kotalla uit de rozentuin van Amers foort niet duizendmaal erger dan de kerel, die vanochtend terecht stond omdat hg een hondje had doodge trapt? Misschien En tóch Toch zou ik een wet willen heb ben, die de straffen voor het mishan delen van dieren twintig maal zwaar der maakt dan ze nu zgn. In naam der beschaving: laat ons de dieren beulen zó gevoelig treffen, dat het hun bijblijft tot aan het einde hunner nutteloze dagen. Want dieren be schermen is mensen beschaven en beschaven is soms een hèrd werk. De verdachte was een bang, puiste rig mannetje. Terwijl hg zich ver slikte in zijn adamsappel verfrom melde hij een zakdoek tussen zgn knuïperige vingers en hij zweette van angst. Hij heette (hoe bestd&t het!), Antonius Goedhart en ik denk, dat de ware Antonius als een schroefas in zyn graf moet hebben rondgetold toen de officier uit de dagvaarding voorlas dat verdachte het hondje meermalen te water gooide, het ver volgens met stenen bekogelend. Daarna sloeg hg het dier, dat bloe dend gewond uit het water kroop, met een stuk hout op kop en poten. Toen het dier niet meer lopen kon schopte hij het zolang met de ge schoeide voeten tot de dood was inge treden En als ik u, volledigheidshalve, nog vertel dat deze koelbloedige moord plaats vond ten aanschouwe van pro testerende en huilende schoolkinde ren, dan weet ge precies hoe hoog het beschavingsgehalte is, waarover deze puisterige Antonius Goedhart beschikt. De politie had, op aanwijzing van de schoolkinderen, een groenteboer laten opdraven, die op 'n afstandje van vijf meter de misdaad had beke ken. Hij kwam vanochtend een eed zweren in z'n Zondagse overhemd, en hij voelde zich Albert van Dalsum in een hoofdrol. Waarom greep U niet in?, vroeg de rechter. U stond er toch vlak bij? 't Was mijn hond niet 't Ging me niet an. De verdachte kwam een ingewik keld verhaal fluisteren. De hond was van zijn zwager geweest en die kon hem niet houden vanwege de inwo ning. „Ik moest 'm opruimen, maar de steen schoot van de staart". Van de staart?, vroeg de Kadi met opgetrokken wenkbrauwen en Goedhart knikte. Ja. hij had een steen aan een touw gebonden en dat touw aan de staart geknoopt. „Om 'm te laten zinken, begrijpt u wel?" Gaat u verder, zei de rechter koud. Nou, dat touw was er afgeschoten. „Toen wier 'k zomaar zenuwachtig, 'k Wis nie meer wat 'k dee. 'k Ben altijd zo zenuwachtig. Altijd al, vam- me jeuch' af Stuurt u aan op een psychia trisch onderzoek?, informeerde de rechter, maar de miezerige beul schudde het hoofd en zei: „'Kon d'r niks aan doen". Dat hondje soms wél?, sneerde de rechter. Uw gedrag was schande lik, Ik zeg niet beestachtig, want dieren doen dat niet! De officier wist raad met de zenu wen van meneer Goedhart en vroeg zes weken rust voor hem aan met verpleging op 's Rijks kosten, kiebel- ton inbegrepen. De rechter beperkte de kuur tot een maand en Antonius liet een paar huilerige snikjes los. Het enige dat mij verdroot was het feit, dat de groenteboer wiens-hond- het-niet-was, als vrij man de zaal verliet. Hoofd omhoog en in z'n goeie goed. Jasses Nieuwe spoorbrug op Java Onder grote belangstelling is een nieuwe spoorbrug van 286 meter lengte over de rivier de Sera ja in Banjoemas geopend. Hierdoor is ver betering gekomen in de treinverbin ding Soerabaja-Bandoeng.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1952 | | pagina 7