Laatste lentedag in een stervend
Frans
dorp
C
n:
Herv. Commissie van Bijstand
wordt gereorganiseerd
ZATERDAG 22 MAART 1952
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
HET WASSENDE WATER
Treurige stemming in Tignes, waar
de mobiele politie heerst
(Van onze Parflse correspondent)
Ik heb een van de laatste dagen meegemaakt van Tignes, het ten dode
opgeschreven dorp, dat in de bergen van Savele ligt. Boven uit de gewei,
dige stuwdam, die het dal afsluit, spuiten twee machtige stromen water,
die het zo vreedzaam uitziende dal in een honderdvyftig meter diep meer
zullen veranderen. Dan zal er van Tignes niet veel meer over zjjn dan
wat ruïnes, die heel diep liggen onder ijskoud water.
Die eerste lentedag in dat veroordeelde dorp was wel bijzonder triest.
De paar honderd mensen, die er nog wonen, hebben nu wel ingezien dat
hun strijd tegen het water hopeloos is. De stemming is minder opstandig,
maar daardoor des te treuriger geworden. Het water stijgt een meter per
dag en het zal niet lang meer duren of de eerste golven zullen tegen
de laagst gelegen huizen klotsen. Het feit, dat het dorp door de gehelmde
en in het zwart geklede republikeinse gardisten bezet ls, maakt het geheel
nog extra luguber. Dat het vandaag lente ls geworden, interesseert nie
mand. Toch is de sneeuw hard aan het smelten en ln de bomen, die langs
de berghellingen staan, zingen de vogeltjes de vrolijkste voorjaarsmelo
dietjes. Maar wie luistert er naar die vogeltjes? Alleen misschien de vele
journalisten, die uit alle delen van de wereld naar dit Franse bergstadje
zUn gekomen.
De mensen van Tignes zelf komen
bij elkaar om het laatste nieuws te
bespreken. Ze zijn heel erg bitter ge
stemd Niet alleen omdat him huis,
waar ,iun vader en hun grootvader en
diens vader al hebben gewoond en
gewerkt, zal moeten verdwijnen,
maar ook omdat men die gehate C.R.
S. (een soort mobiele politie, die
vooral gebruikt wordt om opstootjes
de kop in te drukken) gestuurd heeft.
Omdat die C.R.S. hen belette naar
hun kerkhofje te gaan, waar men nu
in haast bezig is de doden op te gra
ven. Want ook de laatste rustplaats
van de overledenen blijkt geen echte
laatste rustplaats te zijn. De stoffe
lijke overschotten zullen worden
overgetp-acht naar een nieuwe be
graafplaats. Maar door het een of
andere misverstand heeft de C.R.S.
femeend de bewoners te moeten ver
leden afscheid te gaan nemen van
dat begraafplaatsje, dat nog half on
der de sneeuw ligt.
Om de politiemannen te vermur
wen had men de oudste inwoner met
zijn achterkleinkinderen naar de be
graafplaats gestuurd. Maar ondanks
hun nederig verzeok werd hun de
kerkhofgang wel heel erg onverbid
delijk geweigerd. „Er bestaat geen
beschaving meer", hoorde ik de oude,
gebogen man mompelen.
Hf
t
Toch is 't zo I
227.
In mijn jeugdjaren werd ik bijzon-
der gefascineerd door een heldere
bron, die een gids mij in een der Lim
burgse grotten toonde en waarvan hij
met geheimzinnige stem verhaalde dat
zij zich precies ééns in de 24 uur door
ondoorgrondelijke oorzaken ledigde
en óók weer vulde. Je kon, om zo te
zeggen, je horloge naar de stand van
het bronwater gelijk zetten, en vooral
deze accuratesse van de natuur boeide
me in het bijzonder.
Zoals gezegd, wist de gids geen ver
klaring voor dit wonder en zodoende
zeulde ik een groot deel van mijn le
ven dit vreselijk mysterie met mij.
Het verschijnsel is echter minder
zeldzaam en onverklaarbaar dan de
gids wilde doen geloven. De bron bij
Giggleswiclc in het Engelse graafschap
Yorkshire is het best op dit vreemd
soortige gedrag onderzocht kunnen
worden, omdat de aan- en afvoerende
wateren het dichtst bij het bodemop-
pervlak lagen.
Om het principe van het nol- en
leeglopen van zoetwaterbronnen te be
grijpen, moeten we goed voor ogen
houden, dat zich onder de grond vele
waterreservoires bevinden, die door
allerlei af- en aanvoerwegen met
elkaar in verbinding kunnen staan.
U kent natuurlijk de werking
van de hevel, het glazen buisje,
waarmee we een aquarium kunnen
laten leeglopen. Welnu, met deze we
tenschap gewapend kunnen we de eb-
en vloedwerking der bronneti begrij
pen.
We denken ons de hevel niet over
de rand van het aquarium hangend,
maar gestoken dwars door het glas
van het aquarium heen, en laten haar
afhangen in een emmer die een beetje
lek is. Nu vullen we het aquarium met
een fikse hoeveelheid water en wach
ten af wat er gebeurt. Voor de goede
orde moeten we er nog bij vertellen,
dat de emmer de bron voorstelt waar
in zich het regelmatige vol- en leeg
lopen aan de toeristen openbaart. De
rest bevindt zich onzichtbaar onder de
grond.
Wat gebeurt er, nadat het aquarium
is gevuld? Zodra het water het hoog-
ste punt van de hevel heeft bereikt,
stroomt het door de hevel in de em
mer. Wanneer nu het water in het
aquarium is gedaald tot het punt, waar
de hevel in het glas is bevestigd, houdt
de toevoer naar de emmer op. De em
mer is lek en loopt na verloop van
tijd leeg. Het aquarium vult zich (door
vo*'1 "iide v.m*erln(rnip.sweer geleide
lijk, tot het hoogste punt van de hevel
is bereikt en opnieuw kan de emmer
zich vullen. Zo kan het, wanneer de
omstandigheden zich niet wijzigen,
eeuwen lang doorgaan af- en
aanvoer van het water en de grootte
van de reservoirs bepalen de tijden
waarin de bron zich vult of leegloopt
Juist deze laatste twee werkwoorden
nopen ons U te verhalen van de dy
nastie van leeglopers in Koerna, waar
van de leden in één onafgebroken
reeks van duizenden jaren hun zakken
wisten te vullen door grafplunderin
gen. H. Pétillon.
DE KERKKLOK VERDWIJNT.
Ook de toegang tot de oude kerk is
taboe geworden. Gewapende en ge
helmde militairen staan er omheen
en vooral de vrouwen zien met tranen
in de ogen, hoe de kerkklok, die al
meer dan honderdvjjftig jaar de uren
voor de dorpelingen heeft geteld,
wordt weggehaald. Trouwens de kerk
D0OR JAN BRÜSSE
is geen kerk meer. De arbeiders, die
tot taak heben alles wat nog waarde
heeft, los te slopen en op grote
vrachtwagens te laden, .lebben er hun
hoofdkwartier van gemaakt.
Het dagelijkse leven in het dorp
wordt steeds moeilijker. Het laatste
winkeltje, dat nog open is, heeft bij
na niets meer. En nieuwe voorraden
worden er natuurlijk niet meer inge
slagen. Daarvoor wast het water te
snel. Morgen zal ook dit laatste krui
denierswinkeltje zijn luiken voorgoed
sluiten.
Een nieuw Tignes rond
het stuwmeer.
Nog 250 halsstarrigen.
In het gedoemde Franse dorpje Tig
nes verblijven nog 250 Inwoners en
er zijn geen tekenen die er op wijzen,
dat zjj zich op ontruiming voorbe
reiden.
Donderdag heeft de pas gekozen
gemeenteraad van Tignes een nieu
we burgemeester gekozen. Bij de
verkiezing kreeg de nieuwe burge
meester, Barrault, acht stemmen, de
leider van de groep inwoners van
Tignes die weigeren het dorp te ver
laten, kreeg een stem.
In een toespraak deelde Barrault
de raadsleden mede, dat hij zal trach
ten zoveel mogelijk Inwoners van
Tignes rond het stuwmeer, dat nu
langzaam gevormd wordt, te vesti
gen.
Wanneer de boeren by elkaar ko.
men, hoort men nog wel met grim
mige gezichten verklaren, dat z£j niet
zullen vertrekken. Maar iedereen
weet, dat er niets meer aan te doen
ls. En zelfs de meest halsstarrige
boeren zijn, vaak ln het geheim, be
zig al hun hebben en houden in kisten
te pakken, zodat zjj op het allerlaat,
ste moment, zo mogelijk als het wa
ter in hun huizen begint door te
dringen, nog net kunnen vertrekken.
De strjjd is ook te ongeljjk. En dat
water, dat zo langzaam maar zeker
stygt, heeft Iedereen ervan overtuigd,
dat heldenmoed In dit geval een
„Don Quichotte"-moed zal worden.
Een dag of wat geleden hoorde men
nog zeggen: „Ik klim met het stjjgen
van het water in de toren en als net
boven de spit uitkomt laat ik me ver
drinken". De toren ls dertig meter
hoog en zo'n verblijfplaats van een
maand in die langzaam in het water
verdwijnende toren lokt niemand
meer aan. Ofschoon wanhoopsdaden
op het laatste moment niet zjjn uit
gesloten.
Vóór wij dit schreven, in het laat
ste kroegje, dat nog open is en waar
opvallend veel gedronken wordt, heb
ben wjj nog ten afscheid een kleine
wandeling door het stervende dorp
gemaakt. Het begon te schemeren en
er was niemand meer op straat. Al
leen de C.R.S., die door zjjn zwarte
uniformen in de duisternis werd op
genomen. Voor alle huizen waren ae
luiken gesloten. Door de reten kwam
wat zwak, geel licht. Er klonk geen
enkel menselijk geluid. Alleen het
grimmige gedonder van het vijande
lijk vallende water en het onwezen
lijke getsjilp van de vogeltjes, die de
eerste lentedag toch wilden begroe
ten. Ook al had je niets met dat
Tignes te maken, dan was het alle
maal toch zo intens treurig, dat je
aan wat anders moest denken om
geen brok in je keel te krijgen.
Nieuwe Herv. kerk
ie Bruinisse
Het oude gebouw van de Ned.
Hcrv. Kerk te Bruinisse werd tijdens
de Jongste oorlog verwoest. De ver
woestlng was zo intens, dat van res
tauratie geen sprake kon zijn. Ver
moedelijk dateerde het gebouw uil
het eind van de vijftiende eeuw.
Het heeft enige jaren geduurd al
vorens men na de oorlog kon aanvan
gen met de bouw van een nieuwe
kerk. In April 1951 werd de eerste
steen voor dat bouwwerk gelegd en
over enkele dagen hoopt men de nieu
we kerk ln gebruik te nemen.
Zowel het uiterlijk als het interieur
van de nieuwe kerk zijn aangepast
bij de huidige opvattingen van kerk
bouw.
„Oorlog" aan sluik
handelaars in Amerikaanse
sigaretten.
Minister SchSffer, de Westduitse
minister van financiën heeft de oor
log verklaard aan de sluikhandelaars
in Amerikaanse sigaretten, die hem
jaarljjks een kwart millioen belas
tingduiten ontnemen.
De belastingvrije Amerikaanse
sigaretten kosten slechts twee pen
ning per stuk, de Duitse kosten tien
penning.
ICUBVS «n een ^Toledo p
thans het plan om ook een film over het
leven van Andersen te maken, de figuur
van deze sprookjesschrijver waardig. De
exploitanten van de Kopenhaagse biosco
pen staan echter niet zo sceptisch tegen
over de Amerikaanse Andersenfilm. Ver
scheidene exploitanten hebben de film
reeds afgehuurd en zij voorspellen een
kassuccesEen 14-jarige jongen is
te Moonachie (New Yersey) levend ver
brand, toen hij zijn brandend huis weer
inrende, omdat hij zijn schoenen verge
ten had. Toen hij even later in doods
angst voor een raam van de tweede ver
dieping verscheen, gilde hij: „Ik sta in
brand, ik sta in brand". De mensen op
straat riepen hem toe naar beneden te
springen en maakten zich gereed hem op
te vangen. Het kind durfde de sprong
niet te wagen en kwam in de vlammen
om.
Vrijdag brak brand uit in de lading
vlas van net vrachtschip „Tiny" varende
op het Usselmeer. Het schip was onder
weg van Groningen naar België. De
schipper wist onder moeilijke omstandig
heden de haven van Enkhuizen te berei
ken waar de brand werd geblust. Twee
jongens van 12 en 13 jaar, die uit een
woning in Rotterdam f 150 hadden gesto
len, zijn in Ede tegen de lamp gelopen,
toen zij in een kapperswinkel een biljet
van f 100 wilden wisselen. De knapen
werden aan de politie overgeleverd. Om
op alle eventualiteiten voorbereid te zijn
hadden zij zich een luchtdrukpistool aan
geschaft.
Q Op het ogenblik worden in Engeland
proeven genomen met een nieuwe uitvin
ding welke erop is gericht het aantal
verkeersslachtoffers aanzienlijk te beper
ken. De uitvinding is een schoep van
sterk gaas die aan de voorkant en bin
nenzijde van de 4 wielen van zware voer
tuigen als vrachtwagens er tussen wordt
aangebracht. Deze beschermende schoep
beweegt met de draairichting der wielen
mee. De uitvinding is vorige week op de
proef gesteld- Een man wiero zich voor
een auto, die met zulke schoepen was
uitgerust. Het slachtoffer werd door de
achterwielen geraakt en opzij geschoven.
Hij stond op, sloeg het stof van zich af
eir liep naar een groepje omstanders toe,
zonder enig letsel te hebben opgelopen.
9 Enige tijd geleden werd gemeld, dat
Lou Bandy zijn strohoed aan de kap
stok zou hangen, aangezien hij een to
neelloopbaan had gekozen. Het heimwee
naar zijn strohoed is Bandy echter te
machtig geworden: van 1 April af zal hij
in een variété weer voorstellingen geven
0 Ter gelegenheid van het 50-jarig be
staan van de Staatsmijnen in Limburg
zal door de P.T.T. een bijzondere fran
keerzegel zonder toeslag in een waarde
van 10 ct. worden uitgegeven. Het zegei
stelt voor een mijnwerker in een mijn
schacht. O In Denemarken is eert storm
van protest opgegaan tegen de Ameri
kaanse film over het leven van de be
roemde Deense sprookjesschrijver H. C.
Andersen, waarin Danny Kaye de hoofd
rol Epeelt. De Deense filmindustrie heeft
STEMMEN UIT DE KERKEN
Secties worden thans zelfstandige
commissies
Deze week is er een vergadering gehouden van de Hervormde Provin
ciale Commissie van Bijstand, zoals deze nu gedurende drie jaren heeft
gewerkt. Het ls de laatste vergadering van dit kerkelijk orgaan geweest.
Wij hebben er hier wel eens meer over geschreven. Geen enkele andere
provincie had znlk een orgaan en Zeeland was dan ook bedoeld als een
„proefpolder" voor het kerkeiyk werk van de Herv. Kerk In ons land. Me
de door geldeiyke hulp van de Algemene Synodale Commissie, die toen
nog bestond en mede door het feit dat de Stichting Kerk en Wereld een
secretaris in Zeeland plaatste, die tevens als secretaris van de Prov. Com
missie van Bystand zou kunnen optreden, was het mogeiyk de proef' te
nemen om naast het toenmalige Prov. Kerkbestuur een orgaan ln te stel
len, waarin uit alle eilanden en delen van Zeeland, mensen zitting hadden,
die by een bredere belangstelling voor het lterkewerk, tevens een maat-
schappeiyke positie innamen, welke aanrakingspunten had met bepaalde
delen van het kerkewerk.
Toen 'Ie -. rkorde in de maait was,
gingen de gedachten van de opstel
lers in die richting. De maatschappe
lijke problemen en verhoudingen mo
gen een Kerk welke dan ook
niet onverschillig laten. In deze Com
missie v. Bijstand hadden zitting
mensen van allerlei politieke kleur.
Welbewust waren predikanten hier
in de minderheid. Naast hen vond
men een arts, een burgemeester, een
landbouwer enz. Als orgaan van by
stand zou deze commissie voor het
Prov. Kerkbestuur en later voor de
Prov. Kerkvergadering, adviserend
en stimulerend moeten werken op
maatschappelijk en cultureel terrein.
Aan deze commissie als zodanig is
dan een einde gekomen.
OORZAAK VAN DE
VERANDERING
De redenen van deze wijziging
kunnen in het kort ln de volgende
punten worden samen gevat
le Het bleek ln de practijk bezwaar,
lijk In een provincie als de onze, met
zyn niet geringe verkeersmoeilijkhe
den, do mensen by elkaar te krijgen.
Dit bezwaar geldt des te meer wan
neer hot personen betreft die een
soma «eer drukke werkkring hebben.
2e De gedachten van de opstellers
van de kerkorde zijn ten slotte niet
gegaan in de richting van één orgaan
van bijstand, maar van meerdere. De
Prov. Kerkvergadering zelf heeft de
taak aan het leven en werken der
kerkprovincie leiding te geven, (or
dinantie 1, art. 8 der kerkorde). In
dien er één orgaan was en dit het
werk zou moeten doen wat in de
kerkorde aan de Prov. Kerkvergade-
fring en haar breed moderamen is op-
edragen, zouden er twee gelijkwaar-
ige kerkelijke instanties naast elk
aar werken, wat ongewenst zou we
zen.
3e Wanneer iedere provincie zulk
een Commissie van Bijstand zou krij
gen, wat oorspronkelijk wel ln de be
doeling lag, en deze alle mede uit de
centrale kas der Kerk in stand moes
ten worden gehouden, zou dit een te
grote geldelijke last zijn.
HOUDT HET WERK OP?
Van verschillende zijde is teleur
stelling geuit, toen bekend werd dat
de Commissie van Bijstand zou ver
dwijnen. Dit ls te begrijpen. Toch
moot men hier niet, een al t© somber
gezicht zetten. En zeker moet men
niet doen, alsof dit werk een misluk
king is geweest.
Welke is de gang van zaken ge
weest? Omdat het met de grote
commissie moeilijk laveren was tus
sen onze stromen, waren er allerlei
secties gevormd, kleiner van formaat
en daarom gemakkelijker te hanteren.
De leden hiervan waren zo gekozen
dat ze zonder al te grote bezwaren
bijeen zouden kunnen komen. Het
belangrijkste werk van de Commissie
van Bijstand werd practisch door de
secties gedaan, waarvan een enkele
zelfs de vorm van een stichting kreeg.
Bovendien waren enkele secties
door de invoering van de kerkorde
overbodig geworden. Volgens de kerk
orde moesten er bepaalde commissies
zijn, waaivan de samenstelling nauw
keurig geregeld was, aan wie het
zelfde werk was opgedragen als de
desbetreffende secties deden. We
noemen hier het diaconale werk en
het jeugdwerk.
Nu zijn al de secties commissies
geworden van de Prov. Kerkverga
dering. Op deze wijze behoeft er niets
van het werk van de Commissie van
Bijstand verloren te gaan en heeft de
Hervormde Kerk in onze provincie
een aantal organen waar men in an
dere delen van ons land nog lang niet
aan toe is.
Hoewel hij, voorlopig althans, in
onze provincie blijft, 'houdt het werk
van de secretaris van de Commissie
van Bijstand, de heer H. d'Olivat, als
zodanig op. Dit wordt betreurd en
terecht. Wie weet hoe hij rusteloos
door onze provincie heeft gezworven
en bij velen belangstelling voor het
kerkewerk heeft gewekt en meerde
ren daarby direct heeft betrokken,
kan niet anders dan zijn heengaan
betreuren. Bij hem kwamen samen
vele belangrijke lijnen van het werk
der Kerk.
Wat op zijn schouders heeft gerust
zal nu moeten worden verdeeld, ter-
wyi het bureau, waarvan hij de
grondslag heeft gelegd, uitgroeit tot
een kerkcentrum. Op deze wijze denkt
men te bewaren wat er tot nu toe is
gedaan en voort te bouwen op het
geen tot stand is gebracht.
Minister Beel verdedigt de
buitengewone bevoegdheden.
Regering gaat niet verder dan
strikt noodzakelijk.
De Tweede Kamer heeft Vrijdag
middag de beraadslaging over het
wetsontwerp buitengewone bevoegd
heden Burgerlijk Gezag hervat.
Minister Beel, die de spreks van
de vorige dag beantwoordde, ver
klaarde, dat de regering geen aan
dacht zal schenken aan qualificaties,
als Gestapo-manieren. dictatuur,
Roomse reactie, oprichting van con
centratiekampen in vredestijd. e.d.
Het ontwerp bedoelt gezagshandha-
ving onder buitengewone omstandig
heden, zo lang mogelijk door daar
toe geëigende civiele organen. De re
gering wil niet verder gaan dan
strikt noodzakeiyk ls. Deze bijzon
dere bevoegdheden, die de nieuwe
oorlogswet geeft, zullen alleen dan
worden gebruikt als de fundamenten
van de rechtsorde worden" bedreigd.
Wat de opmerkingen over de in
ternering aangaat, waarschuwde de
bewindsman tegen overdrijving.
De minister zegde toe. dat van de
bevoegdheden, die de wet geeft, en
kel gebruik zal worden gemaakt als
de veiligheid van de Staat ernstig
in gevaar wordt gebracht.
Tenslotte deelde minister Beel
mede, dat de voorzitter hem heeft
te kennen gegeven zeer binnenkort
een voorstel te zullen doen tot het
instellen van een kamercommissie,
die met de minister contact zal on
derhouden over de Binnelandse Véi-
Iigheidsdienst.
Na deze uiteenzetting vajj de mi
nister hadden alleen de communisten
nog behoefte aan repliek.
Om aan de wensen van gnkele
Kamerleden tegemoet te kopjen,
stelde de minister een aantal wijzi
gingen in het wetsontwerp voor.
Een motie van de heer Qprtzak
(CPN), om met het oog op wij
ziging de beraadslagingen t§ verda
gen, werd door minister Begl aan
genomen, waarna de veJfïfoering
werd geschorst tot a.s. Dinsdag.
„Keukenhof" door Prins
Bernhard geopend
Een stralende zon kuste de narcis
sen, toen Prins Bernhard Vr.tj4>nj.d
dag de nationale bloementerttoonstel-
ling „Keukenhof" te Lisse opende.
Een zijner belangrijkste beweegre
denen om deze tentoonstelling te ope
nen was. zo zeide de Prins, dat deze
expositie een levende demonstratie is
van de grote betekenis van Bet bloem-
bollenbedrijf.
Twee doodvonnissen
voltrokken.
Duitser en Nederlander kregen
geen gratie
De minister van Justitie deeR me
de, dat aan de Duitser W. A. Al-
bre .t, tot de doodstraf veroordeeld
bg sententie van het Bijzonder Ge
rechtshof te Leeuwarden en aan de
Nederlander A. J. Pieters, tot de dood
straf veroordeeld by arrest van de
Bijzondere Raad van Cassatie, geen
gratie is verleend. De twee vonnissen
zijn inmiddels voltrokken. Voorts
zijn de doodstraffen opgelegd aan de
Duitsers F. Frankenstein, B. G. Haa-
se en F. Bellmer bij wijze van gratie
veranderd in levenslange gevange
nisstraf.
Het enige geval, waarin thans nog
niet is bes1 st over gratieverlening
met betrekking tot een opgelegde
doodstraf,- betreft de Duitser W. P.
F. Lages. De gratlebehandeling is
geschort in verband met de spoedig
te venvachten indiening van een re
visie-aanvrage.
Albrecht was van September 1944
af hoofd van het z.g. Aussenkom-
mando Leeuwarden van de Sicher-
heitsdienst. Een groot aantal Neder
landers is met behulp van onder zijn
bevel staande executiepelotons gefu
silleerd.
Pieters was hoofd van het zg.
Jagdkommando dat gedurende de
laatste maand van de bezetting eerst
te Brammen en later te Leosdrecht
een ware terreur heeft uitgeoefend.
Talrijke Nederlanders, waaronder
ook vrouwen, zijn door de leden van
dit commando gearresteerd en op de
meest afgrijselijke wijze mishandeld.
Frankenstein, die tijdens ée oorlog
in Gelderland werkzaam is geweest
als Hauptscharführer by de Sicker
heitspolizei. heeft in November 1944
tezamen met anderen een zestal per
sonen van Joodsen bloede opzettelijk
van het leven beroofd.
Haase was tijdens de bezetting van
1942 af hoofd van de zg. JSssenstel-
le van d© Sieherheitspollzei en S1-.
Het wereldgebeuren
T ouwtrekken
Het partijtje touwtrekken tussen
Bonn en Parijs met het Saarge-
bied als inzet is voorlopig even
stopgezet door een compromis, waar
bij Frankrijk en West-Duitsland zich
bereid heben verklaard nede te wer
ken aan de vorming van een gemeng
de commissie, die er voor moet zor-
fen, dat de verkiezingen in de a.s.
erfst vry en werkelijk democratisch
kunnen verlopen. Verkiezingen overi
gens, die herinneringen wakker zul
len roepen aan 1936, toen de bevol
king van het Saarland eveneens ter
stembus werd geroepen om zich over
zijn status uit te spreken en toen in
overgrote meerderheid voor Duits
land koos. In hoeverre dat toen „vrij
en werkelijk democratisch" ging
och laten we daarover maar liever
zwijgen. Het was immers een schakel
in een gehele keten van gebeurteuis-
sen, die van het Rijnland via de Saar
en de Anschluss tot de Duitse inval
in Tsjeeho-Slowakiie en ten slotte in
Polen leidde, met alle rampzalige ge
volgen van dien.
De Franse ambassadeur in Saar
land, Gilbert Granval, heeft er deze
week in een tamelijk scherpe rede
nog eens aan herinnerd en tevens na
drukkelijk vastgesteld, dat Frankrijk
er niet aan kan denken het Saarge-
bied weer door de Duitsers te laten
inpalmen. Zelfs de door Bonn voorge
stelde oplossing (een onafnankeiyk
gebied onder Europese contróle) bon
hij niet zonder meer aanvaarden. Pas
als de Europese eenheid een feit is,
zou daarover te praten vallen en dan
nog alleen maar, indien het Saarge-
biecl door een economische unie met
Frankrijk verbonden, zou blijven.
Europa en de Europese eenheid moe
ten „doel" blijven, zo zeide Granval,
en geen „middel* om de Duitsers
wéér in het zadel te helpen.
Wat die economische unie tussen
Frankrijk en het Saarland betreft,
maakte de Franse ambassadeur dui
delijk, dat het om niets minder gaat
dan het slagen of mislukken van het
plan-Schuman. Wanneer Frankrijk
met de Saar verbonden ülijft, zal het
in de Europese kolen- en staalnnie
vrijwel even sterk zjjn als West-
Duitsland en als de Benelux rnet Ita
lië samen. Een soort ideaal-evenwicht
dus, dat ernstig verstoord zou wor
den, wanneer men in Parijs de S8ar
met zijn belangrijke kolenbekken»
zou moeten loslaten.
Maar genoeg over het Saargebied,
dat dus nog altijd een pijnlijke plek
aan het West-Europese lichaam
blijft. Het compresje, dat Adenauer
en Schuman er deze week hebben op
gelegd toen zij tot het instellen van
een gemengde commissie besloten,
zal de pijn misschien wel een ogen
blik doen vergeten, maar of dat te
vens een definitief herstel zal bete
kenen, lijkt ons voorlopig nog zeer
twijfelachtig.
De besprekingen tussen Schuman
en Adenauer vonden in Parijs
plaats, waar op het ogenblik de
ministers van de Raad van Europa
bijeen zgn om een oplossing te zoe
ken voor problemen als dat van het
gezagsorgaan voor de West-Euro pea»
kolen- en staalgemeenschap e.d. In
tussen vinden aan de andere zijde ven
de Atlantische Oceaan eveneens be
langrijke besprekingen plaats, waar
bij echter de kansen op een gunstig
resultaat bij voorbaat al op vrijwel
nihil zijn te stellen. De nieuwe Ont
wapeningscommissie, welke door de
jongste assemblée der Ver Natie»
werd ingesteld, is in de buurt van
Lake Success bijeen, maar reeds in de
eerste zittingen hebben de Russen
roet in het eten gegooid door bij mon
de van hun vertegenwoordiger Jacob
Malik de beschuldiging van bactere-
ologische oorlogvoering aan het adre»
van de Ver. Staten ter tafel te bren
gen. En nu moge Truman en Acheson
dan in de afgelopen dagen wel enige
optimistische geluiden over de kan
sen op het bereiken van een accoonï
in Pan Moen Djon hebben doen ho
ren, wij geloven toch, dat de secreta
ris-generaal der Ver. Naties, Trvgve
Lie, heel wat reëler was, toen nrj de
zer dagen op een persconferentie on
omwonden verklaarde, de toestand
minder optimistisch in te zien. Juist
doordat de Russen met hun beschul-
digingen voor de dag zijn gekomen,
is er voorlopig maar heel weinig
kans, dat er een gemeenschappelijke
basis voor een acceord kan worden
gevonden. Dit geldt voor Pan Moen
Djon even sterk als voor de ontwa-
neningsbesprekingen in de Ver. Sta
ten. De wereld snakt naar rust en
vrede en beide partijen zeggen, dat
zij die vrede wensen Maar door even
ongemotiveerde als ernstige beschul
digingen als die der Russen wordt de
atmosfeer toch tè veel vertroebeld
om voorlopig een werkelijk redelijk
comnromls te mogen verwachten
cherheitsdienst te Groningen, terwijl
Bellmer als plaatsvervangend chef
optrad. Beiden zijn verantwoordelijk
gesteld voor de terreur, die zij in de
stad en in de provincie Groningen
hebben uitgeoefend.
