De Centrale hengstenkeuring trok grote belangstelling Zeeuwse Almanak Akkertje L.J.G.-KADERDAGEN ZIJN OP PRACHTIGE WIJZE GESTART MIDDELBURG S MARKTPLEIN VROEGER EEN KERKHOF 3 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT VRIJDAG 15 FEBRUARI 1952 GROOT PAARDENFESTIJN TE GOES REEKS KAMPIOENEN. De vier kampioenshengsten van vo rige nationale tentoonstellingen of centrale keuringen. Karei van Cer tain, Nico van Annie, Nico van de Heibloem en Klaas van Wieringer- meer stonden inmiddels ook in de baan opgesteld, waarop met het spe len van het Wilhelmus deze geslaag de Centrale Hengstenkeuring 1952 werd besloten. Volgens deskundigen was het een mooie keuring met goede kopnum- mers. De jong hengsten waren sedert de verplichte keuring in goede con ditie gebleven. Dé kampioen Wilfrïed; kan een waardige plaats innemen tué-\ sen de vroegere kampioenen. j UITSLAGEN: Hengsten geboren in 1949: Grote maat: ie pr. Patriete, fokk. en 'eig Stallen de Dobbelaere, IJzendiJke; tweede prijzen: Carlo van Hoek. eig. Abr. Haak Czn,, Zaamslag en Karei van Keilen, fokk. en eig. J. Q.' C. Lenshoek. Kloetlnge; derde prijzen: Berliet van dé Jozianahoevé, fokk. en eig. Cam. v. d. HauweBurm, Eiland-IJ2endijke; Cesar van Alsteln, eig. R. J. de Milliano. c.s.. Oostburg. Klein maat: eerste prijs: Paul, eig. fa. P. Dekker, Axel; tweede prijzen: Burus van Aardenburg, eig. Mare. d'Hoore, Kampioensprijs naar Hoofdplaat Wie in deze tyd van mechanisatie mocht twijfelen aan do belangstelling voor de Zeeuwse paardenfokkerij, heeft Donderdag op de centrale heng stenkeuring van de afd. Zeeland van de Kon. Ver. „Het Nederlandsehe Trekpaard", wel het duidelijke bewijs gekregen dat de interesse allerminst aan het verminderen is, doch integendeel toeneemt. Honderden paardenlief hebbers uit Zeeland en overig Nederland, ja zelfs uit het buitenland, heli- ben zich verlustigd in het altijd weer imposante schouwspel dat de keurig verzorgde en opgesierde hengsten bieden. Als steeds vormde het uitverkiezen van de kampioenshengst 1952 het hoogtepunt van dit festijn. De keuze was ditmaal niet zo moeilijk en viel op de bijna 5-jarige bruinsclümmel Wilfrïed, een hengst met goede bewe ging en zware benen, eigendom van de heer A. J. E. Temmerman te Hoofdplaat. Er woie een fris windje, dat ech ter voor de enthousiaste paardenlief hebbers geen bezwaar vormde om zich enkele uren lang rond de banen te scharen. Natuurlijk was er ook weer de nodige officiële belangstel ling. Behalve de algemeen voorzitter en secretaris van het Ned. Trekpaard, de heren Jhr. J. van Vredenburch en L. A. Bom, merkten wij o.m. op de vertegenwoordiger van het ministerie van landbouw, belast met de behar tiging der belangen van de paarden-, fokkerij, dr. ir. B. J. B. Groeneveld, de burgemeester van Goes, mr. W. C. ten Kate, alsmede de voorzitter van het Ardense Stamboek uit Frankrijk, monsieur Massé en een bekende Fran se fokker, monsieur Moreau. Ook van handelszijde bleek goede belangstel ling te bestaan. De keuringen verliepen vlot en om streeks half twee kwam de kam pioenskeuring. Nadat de eerst ge plaatsten van de zes oudste catego rieën waren opgeroepen, moesten Ni co van der Klef, Wilfried, eh Moustic van Urbain nogmaals in de baan ver schijnen. De juryleden W. J. L, de Gróof en H. Bobnen hielden de laat ste samenspreking, waarop de heer de Groof toestapte op de eigenaar van Wilfried, de heer A. J. E. Tem merman uit Hoofdplaat, om hem ge luk te wensen en de bekende oranje rozet aan te bieden. Vele handen wer den gedrukt en de heer C. Philipse bood de gelukkige eigenaar de zilve ren plaquette aan. Sluis en L. J. M. Blondeel. Aardenburg; Nico van Kasteelshof. eig. Mare. d'Hoore, Sluis; derde prijzen: Carlo van Zeedijk, eig. A. J. v. d. Meulen—Becu, IJzendijke; Nico van Eversdam, eig. C. A. Dekker Czn., Axel; Infernal van Coegors, eig. W. J. Dieleman, Sluiskil: Eglon van Bakkers- dam. eig. a. J. v. d. Meulen—Becu, IJzendijke en G. J. v. d. Vyfer. Water- landkerkje; vierde prijzen: Willem van 't Schenge, fokk. en eig. N.V. Hofstede „Schenge", Goes; Brillant van Zeedijk, eig. A. J. v. d. MeulenBecu. IJzendij ke; Veltigeur van Axel, eig. W. J. Diele man, Sluiskil; Leon, eig. P. B. van Hoe ve. Axel; Nervo van Kruisdorp, fokk. en eig. A. L. Stallaert, Kloosterzande. Hengsten geboren ln 1948: grote maat: eerste prijs: Antoon van Strtjen, eig. H. de Maat, Stoppeldijk; tweede prijs: Jaap van 't Paviljoen, fokk. en eig. G. Modde, Oostburg. Kleine maat: eerste prijs: Nico van de Klef. eig. Jac. de Putter Pz., Axel, Jac. Dieleman Mzn.. Zaamslag, J. Kr. de Wilfried, Zeeuwse kampioenshengst 1952 Eigenaar: A. J. E. Temmerman te Hoofdplaat Putter. Axel en O. Kerckhaert, West- dorpe; tweede prijs: Nico van het Zwar- tewater, eig. Mare. d'Hoore. Sluis, R. J. de Milhano, Oostburg en J. C. J. v. d. Velde, Kamperland; derde prijzen: Dirk van Aldengoor, eig. Al. Serrarens, Oos- senisse; Nico van IJsselsteijn, eig. Mare. d'Hoore, Sluis en J. C. J. v. d. Velde. Kamperland. Hengsten geboren in 1947 en 1946: gro te maat: eerste prijzen: Wilfried. eig A. J. E. Temmerman. Hoofdplaat; Nico van Ella, eig. D. A. Timmerman, Kattendij- ke; tweede prijzen: Nero van Ouden polder, eig Alph. Mangnus, Bosclikapel- le. en E. Verstraaten, Graauw; Lambiek van St. Kruis, eig. J. der Weduwen, Kerkwerve, C. Padmos. Elkerzee. L. P Hanse, Noordwelle. J. R. P. Berman. Dreischor en A. N. Steenwijk. Nieuwer- kerk; derde prijs: Jaap van Beek. eig. Joh. de Feijter Johz., Schoondijke. Kleine maat; eerste prijs: Moustic van Urbain, eig. C. N. den Hamer te Schoon dijke en G. van Hal, St. Kruis; tweede prijzen: David van de Louisa, eig. A. J E. Temmerman, Hoofdplaat: Herseur van Alstein. eig. P. J. Boenne, Graauw en Hon. Buysse, Biervliet; derde prijzen- Brutus van 't Hof Nieuw land, eig. E. Koppejan en P. Dingemanse, Zoutelan- de en P. Wisse, Biggekerke; Nico van Dorpbroek, eig. D. A. Timmerman, Kat- tendijke. Hengsten geboren in 1945 of vroeger: eerste prijs: Max van de Geest. eig. M. L. M. IJsebaertv. d. Linden, Axel; twee de pryzenEglon van Echt. eig. R J. de Milliano, Oostburg. A. J. E. Temmerman, Hoofdplaat en A. J. v. d. Meulen, IJzen dijke; Marus van de Koestraat, eig, J. Maljaars Jzn., Oostkapelle en Iz. de Buck. Grijpskerke; derde prijzen-: Nico van Gratjes. eig. W. de Buck Zn., Me- liskerke; Albert, eig. A. J Catseman, Biervliet; Fernand van de Linge, eig. W. de Buck Zn., Meliskerke en A. L Schrier, Kapelle; vierde prijs: Clairon van Othene, eig. J. der Weduwen, Kerkwer ve, C. Padmos, Eikerzee, L, P. Haase; Noordwelle, J. R. P. Berman, Dreischor en A. N. Steendijk, Nïeuwerkerk; Bertus van Sophiahoeve, eig. C. G. Polderman. Tholen. Kleine maat: eerste prijs: Marquis, eig. A. J. SaloméVerhage en C. van Hoe ve, Groede; tweede prijs: Carlo van Ter hole, fokk. en eig. Rene Cornelissens, Terhole; derde prijzen; Clairon van Ni co, eig. J. van 't Westeinde, Nieuwdorp en A. J. v. d. Meulen—Becu, IJzendijke; Willy van de Maria Hoeve, fokk. en eig. Gebr. van Campen, Graauw. DE ZES EN VEERTIGSTE Het is Februari, de tweede maand van het jaar en om het heel precies te zeggen: het is vandaag de zes en veertigste dag. Zes en veertig dagen alweer van de 366! Meer dan een tien de van dat mooie, als een ronde maan zo volle nieuwjaar, dat we 46 dagen geleden begroetten, is al weer vom- bij, verdwenen, om nooit weer terug te komen. Als ge op deze zes én veertigste dag soms langs de wegen van Zeeland mocht dwalen maar dat zult ge lia- tuurlijk niet doen, want wie heeft I daar tegenwoordig de tijd voor nu al- les zo snel gaat? maar daarom zeg ik dan ook als Wellicht, als ge vandaag soms langs de wegen van Zeeland mocht dwalen, zult ge bromfietsen zien en echte fiet sen en auto's en autobussen en vracht auto's en motorrijwielen en als ge heel veel geluk hebteen paard met een boer er naast. En als ge die twee dan ziét, die boer en dat paard, dan moet gij er u een seconde lang rekenschap van geven, dat gij die twee niet zo heel vaak meer langs de wegen zult zien gaan. Want waar zijn de marskramrs en de kooplieden, de reiskoetsen en de postwagens met hun postillons, waar zijn de voetgangers en de ruiters? Zij hebben eeuwen en eeuwen ach ter elkaar de wegen van Zeeland be volkt en waar zijn ze gebleven Ze zijn weg, als de eerste 46 dagen van dit jaar. En ge zoudt vreemd opkijken als er plotseling een voor uw voeten kwam! Een postillon! Een diligence! Een reiskoets! Alleen de boer is gebleven. En hel paard. En de boer zal er nog wel een tijdje blijven. Want nog is het niet zo ver, dat we chemisch geconcen treerd voedsel tot ons nemen, pillen in plaats van brood en aardappelen en groenten* Maar dat paard, ja, daar moogt ge toch wel degelijk eens goed naar kij ken. Want het verdwijnt. Straks houdt iemand alleen nog maar een paard, omdat hij van paarden houdt. Want let op: voor het grote boeren werk ts het paard al niet meer nodig en onze grote uitvinders vinden er heus wel wat op om het. ook voor het kleine boerenwerk overbodig te ma- hen. Dat zijn zo van die sombere gedach ten op de zes en veertigste dag van dit jaar, maar ze zgn er niet minder reëel om} Op zoek naar oud metaal in het Belgische Zwin Smalspoorrails stuk gezaagd! Wij hebben reeds meegedeeld, dat de omgeving van het Belgische Zwin is vrijgegeven voor wat betreft het afbreken van Duitse bunkers en het slopen van' andere oorlogsherinnerin gen. Dit heeft in deze omgeving van stilte aanleiding gegeven tot aUerlei verwikkelingen. Werklozen, en zij, die er een aardige broodwinning in zien, trekken er op uit om oud yzer en andere metalen te verzamelen. Deze materialen staan in België hoog geprijsd. Snijbranders en zelfs springstoffen komen er bij te pas. Een aannemer had voor het eerste vervoer van de materialen zelfs een smalspoortje aangelegd. Hij is er echter bij de jacht op oud roest „be kaaid" afgekomen. Op zekere mor gen waren de rails verdwenen. Mee genomen door amateur-ijzerzoekers. De politie stelde een onderzoek in. Met succes! De rails waren echter al in stukjes gezaagd. Men vestigt er onze aandacht op, dat de heer P. G. van der Weele te Colijns- piaat niet het enige Zeeuwse hoofdbe stuurslid van de Kon. Ned. Middenstands bond is. Ook de heer C. A. Kammeraad te Middelburg zit in dat hoofdbestuur. Advertentie Koortsig Rijnvaartreglement ook voor Zeeuwse stromen? Wensen van schippersvereniging De afdeling Stavenisso van de Schippersvereniging „Schuttevaer" heeft voor de te Harlingen in April a.s. te houden algemene vergadering van de schippersvereniging tien voor stellen ingediend, die het volgende behelzen: le de groene sector van het vernieuwde licht te Gorishoek, wel ke sector afwijkt van de vroegere stand, weer in de oude stand brengen; 2e aandringen op verbetering van de havenlichten te Yerseke: 3e de vaar geul van St .Annaland, St. Maartens dijk en Scherpenisse beter afbake nen; 4e de kademuren aan de Nieu we Haven te Vlissingen beter verlich ten; 5e betere verlichting van de dag en nachtdoorvaartseinen en de brug gen te Haarlem, betere bediening van de Gravensteenbrug en zo mogelijk, plaatsing van een remmingswerk aan ae Oostzijde van het Spaarne tegen over het Havenkantoor te Haarlem; 6e verzoeken een aanlegsteiger bin nen de kleine sluis te Veere vri) te houden van pleziervaartuigen; 7e ver zoeken om het Rijnvaartreglement toe te passen voor de Zeeuwse stro men en de Gelderse IJssel; 8e inhaal- verbod invoeren tussen de Stroop- Ëot en het einde van de Noord bij 'ordrecht, eveneens in het Mallegat én tussen het Zwijndrechtse veer en het eindè van de Noord; 9e verzoek om de bevrachtingscommissie te Tho len op te heffen en het eiland Tholen onder Schouwen en Duiveland te la ten ressorteren; 10e vrijstelling van betaling havengeld, bij reparaties in de haven van Bruinisse. LEVENDIGE DEBATTEN Zijn de plattelandsorga nisaties teveel met materiële zaken bezig? Op eminente wyze zijn in het Jeugdcentrum „Nieuw Walcheren" de ka- derdagen gestart, die de Landbouw Jongeren Gemeenschap deze week te Domburg organiseert. Dit goede begin van deze bijeenkomsten, waaraan een veertigtal jonge mensen deelneemt, was vooral te danken aan de sa menwerking tussen de leider dezer kaderdagen, de heer G. H. L. Schouten met de eerste spreker, de heer A. van Uxem, welke samenwerking resul teerde in een levendig en op hoog peil staand debat, waarby door de jon gelui snel en bewonderenswaardig vlot werd gepareerd. Het bleek, dat de Zeeuwse plattelandsjongeren zich ernstig afvragen of de plattelands- organisaties in het huidige tijdsbestek zich niet te veel met materiële zaken bezig houden, zodat het geestelijk element in het gedrang komt. „Een kwestie, die onrustig maakt",, aldus karakteriseerde de heer Schou ten dit probleem. De heer Van Uxem wees er in zijn inleiding op, dat de leiding van het plattelandsleven langzaam maar ze ker uit de handen van de boerenstand is verdwenen. De organisaties zijn niet bij machte gebleken om hieiïn te voorzien en om de vroegere platte landscultuur te vervangen. „Wij heb ben onze instellingen zodanig ver engd", aldus spreker, „dat we alleen het eigenbelang zien". Met grote na druk betoogde de heer Van Uxem, dat de organisaties in het algemeen aan materiële zaken de voorrang hebben gegeven, zodat van een wer kelijke herleving van een eigen plat telandscultuur niets terecht kwam. In dit opzicht staat Nederland verre ten achter bij het buitenland, meen de spreker, hetgeen hij illustreerde met enkele voorbeelden. Zo hebben de plattelandsorganisaties in ons land nog weinig gedaan voor het bi bliotheekwezen, terwijl in Engeland een organisatie op dit terrein reeds haar eeuwfeest vierde..?,... „Er wordt bij ons diepgaand gesproken over de bletenprijs, maar de geestelijke waar den blijven daardoor ten achter", meende de heer Van Uxem. ..Het gaat niet alleen om de dubbeltjes, maar ook om het geven van leiding aan de cultuur ten plattelande. Daar voor is een geestelijke elite nodig en deze elite zal uit de boerenstand die nen voort te komen". De heer Van Uxem, die zijn denkbeelden terwille van de discussie scherp formuleerde, bepleitte tenslotte een coördinerende arbeid van alle plattelandsorganisa ties op dit terrein. „Niet Amsterdam of Den Haag moeten uitmaken wat wij in cultureel opzicht nodig heb ben, maar het platteland zelf moet hier leiding geven". Bij de discussie kwam vast te staan, dat deze dingen by de plattelands- jeugd in het middelpunt van de be langstelling staan en dat er bereid heid is om de hand aan de ploeg te slaan! DE OPENING De kaderdagen waren 's middags geopend door de voorzitter van de L. J. G., de heer Js. Cevaal uit Seroos- kerke (W.), die in het kort enkele problemen schetste, waarmede de jeugd van het platteland thans te maken heeft. De heer G. H. L. Schou ten, verbonden aan de landelijke lei ding van het Volkshogeschoolwerk in Nederland, behandelde hierna enkele zaken, betreffende de verenigings techniek. De kern van zijn betoog was: „Betrek de levende mens in je organisatie. Wanneer dat niet lukt, gaat het bergafwaarts". Voorts werd enthousiast de samen zang beoefend. Medegedeeld werd nog, dat de provinciaal secretaris der L.J.G., ir. J. Bos, door ziekte verhin derd was de kaderdagen bij te wonen. Hoofdcommissie voor de industnalisatie De minister van economische za- kèn heeft aan de heer J. M. van Bommel van Vloten, te Goes, op diens verzoek eervol ontslag ver leend als lid van de hoofdcommissie voor de industrialisatie. Mond- en klauwzeer Zeeland neemt toe n Onder het vee van de landbouwers Chr. M. Bevelander, M. van As, Joh. P .Niemantsverdriet, Joh. Hejjboer, P. J. van der Male en A. Lindhoud te Poortvliet en omstreken werd mond en klauwzeer geconstateerd. Bij de landbouwer H. Stouten te Bru-i nisse is onder het vee mond- en klauw zeer geconstateerd. Advertentie SP/Tin de RUG'7™^' Uw lenden. Flink wrijven met Akker's Kloosterbalscm, waar van de warmceopwekkende be standdelen de pijn snel verjagen: KLOOSTERBALSEM nfrw.'g-w-Ffjrw-w Schrale vangst van zeestarren Van de Waddenzee komen berich ten, dat op de daar door de Zeeuwen geëxploiteerde mosselpercelen veel zeesterren voor komen, die uiteraard nogal wat schade aanrichten. In tegenstelling daarmede blijkt de vangst der daar vertoevende vissers, die speciaal vertrokken om zeesterren te vissen voor de vismeelfabrieken, aan de lage kant te blijven. Niet om dat daar geen zeesterren zouden voor komen, maar meer omdat het vistuig, waarmee gevist wordt, niet beant woordt aan het doel. Er waren ook twee waterputten Wellicht weten vele Middelburgers en andere bewoners van Walcheren niet, dat het grootste deel van de markt vroeger een kerkhof was. By het graafwerk voor een brandput zjjn dezer dagen resten van menselijke ge raamten gevonden, een bewys dus dat daar vroeger is begraven. Ook op andere delen van de markt zijn bij opgraving na 1940 doodsbeenderen ge vonden. Het kerkhof dateert uit de "tijd, dat op de Markt een grote kerk heeft gestaan, nJ. de Westminster- of Sint Maartenskerk, die waarschijnlijk in het begin der 13de eeuw is gebouwd- Zij stond niet midden op de markt, maar meer in de Nóordwesthoek. Niet alleen in de kerk werd be graven, maar nog meer o m de kerk, daarom met recht kerkhof genoemd. Zowel op het vrije deel van de markt als op het kerkhof werd eerst elke dag markt gehouden. Er waren vroe ger niet zoveel winkels als thans. Er was dan ook van alles op die markt te koop, zelfs vlees. Later wa ren Maandag, Donderdag en Zater dag de marktdagen. Om het kerkhof beter van vuilnis gezuiverd te houden en vooral om de vele loslopende honden en varkens te weren,-werd in 1295 om het kerkhof een muur gebouwd met ijzeren hek ken als toegang. Alleen op-marktda gen werden deze hekken geopend. KERK AF GEBROKEN Na de overgang van Middelburg op 22 Febr. 1574 aan Willem van Oi'anje, werd de Rooms-Katholieke eredienst niet meer in' de stad toege laten en werd dadelijk ook de West- minsterkerk voor de Hervormde godsdienst gebruikt. Dit was echter niaar voor korte t|jd. Daar er genoeg andere kerkge bouwen waren en men een ruim, vrij marktplein wenste, werd door het stadsbestuur de oude kerk op 10 Maart 1575 voor afbraak verkocht. Alles werd met de grond gelijkge maakt. De opgegraven doodsbeende ren werden van stadswege opge ruimd, waarvoor vólgens de rekenin gen 4 dagen werkloon werd betaald. Nadat ook het kerkhof was ge ëgaliseerd, was de markt zodanig vex-groot, dat zy een der grootste van ons land werd. Het in de vijftiende eeuw gebouw de stadhuis (de toren kwam echter eerst in 1511 gereed en de beelden werden in 1514 aangebracht), kwam nu beter tot zijn recht. BESTRATING Spoedig werd begonnen met het marktplein te bestraten. Twee straat- makers uit Gent, Lieven Bal en Mi- chiel Schepens, hebben het werk in 1578 uitgevoerd met „calseydeste- nen". Het is dus 377 jaar geleden, dat het kerkhof op de markt werd geslo ten. Het is dus te begrijpen, dat bij opgravingen geregeld nog doodsbeen deren worden gevonden. PUTTEN De betonnen brandput, die men thans op de markt maakt, is niet de eerste put op de markt. Vroeger wa ren er twee putten. Op een schilderij van het marktplein uit het jaar 1605 in 1940 is dit schilderij bij de brand van het stadhuis vernield stonden twee putten of „fonteinen" afgebeeld. De ene, de zg. oude St, Maartensput, lag in de richting van de vroegere Gortstraat en de andere aan de tegenovergestelde zijde, niet ver van de Noordstraat, dus onge veer waar de nieuwe brandput wordt gemaakt. Wij menen van die oude put nog overblijfselen te hebben ge zien. Men sprak vroeger van „barne- puyt" in plaats van brandput. De twee putten hadden een borst wering van natuursteen, waarover een gesmeed ijzex-en hek. Later werd dit bovenstuk weggenomen. Op de put, die meer op het midden van de markt lag, werd in 1770 een blauwe stenen pomp geplaatst, die in Sept. 1860 moest plaats maken voor een arduinstenen kolom, waarop des zo mers een stenen burg, het wapen der stad, en des winters een grote lan taarn prijkte. Deze heeft weer plaats moeten maken voor een lantaarnpaal met electiische verlichting, die later ook is opgeruimd. B. J. d. M. KUNST „De wereld heeft geen wachtkamer" NED. VOLKSTONEEL VOOR DE arbeiderskunstkring vlissingen. Visserij op Zeeuwse stromen thans weinig rooskleurig Mosselséizoen 19521953 wordt schraal. Hoewel de'mosselparasiet, die in 1950-1951 aan de Zeeuwse mossel kwekers zoveel schade berokkende, dit jaar niets van zich liet merken en de mossélkwekers thans gewoon door gaat, verwacht men toch, dat Zeeland in het seizoen 1952-1953 be trekkelijk weinig mosselen zal kun nen leveren. Er is in 1950-1951 veel mosselzaad verloren gegaan. Hoewel het zwaartepunt van de mosselenuitvoer in, het najaar ligt, hebben de mosselexporteurs door de Franse invoerbeperkingen toch nog flinke tegenvallers moeten boeken. Zij leveren naar dat land raösselen van de Waddenzee, omdat Frankrijk de aanvoer van mosseleb uit Zeeland verbood, vanwege de: parasitaire in fectie. De mosselcultiires in de Wad denzee worden thans geplaagd door zeesterren, die vr(j veel sohade aan richten. De visserij op de Zeeuwse stromen is op het ogénblik allerminst roos kleurig. Bliek wordt haast niet ge vangen en de zogenaamde Breskens- haring liet verstek gaan. Deze bleef in het Kanaal hangen; Thans vist men zeesterren in de Waddenzee voor de vismeelfabrieken, doch door ont breken van het juiste vistuig blnkt deze visserij niet lonend. Aangezien de export van garnalen naar Frank rijk ook belémmerd wordt, zien velen de nabije toekomst van de visserij op de Zeeuwse stromen donker in. Er is een tijd geweest, dat het. wat de Duitsers noemden, „Zeit-theater" hoogtij vierde. Een tijd, waarin elk toneelstuk om succes te hebben een „groot" probleem moest behandelen, een probleem van algemeen maat schappelijke aard, waarop de schrijver dan zijn visie in felle contrasten kon geven en waarin de personen bijna nooit gewone mensen van alle dag waren, maar dragers van ideeën, goede en slechte, in wie de schrijver zelf méér leefde dan wie of wat ook- Dat was de tijd van Hauptmann en Heyer- mans, mischien van Shaw (maar die was dan altijd toch warm-menselijk en geestig bovendien) en dat is blijk baar ook nog de tijd van Maurits Dekker, die ons in zijn „De wereld heeft geen wachtkamer" confronteert met hèt probleem van onze lijd: de onmacht of onwil? van de mo derne mens om in zijn geestesontwik keling en beschaving gelijke tred te houden met de materiële ontwikke ling van wetenschaap en techniek. Van de wereld, die alles heeft behal ve een wachtkamer, waarin men zich, al was het maar voor een ogenblik zou kunnen onttrekken aan de nim mer aflatende loop der dingen. Dekker heeft op dit thema een stuk geschreven, dat de grote-massa tel kens weer pakt, wanneer het over het voetlicht wordt gebracht. Dat is zijn grote verdienste en de oorzaak van het succes, dat „De wereld heeft geen wachtkamer" van de première af heeft gehad. Ondanks de gebreken, die voornamelijk schuilen in de vrij zwakke tekening van de bijfiguren tegenover die éne centrale rol, waar in de schrijver blijkbaar al zijn lief de en overtuigingskracht heeft ge legd. Vooral in het tweede bedrijf treedt dit duidelijk aan het licht. Jan Bundling speelde de moeilijke rol van de jonge geleerde, die terug schrikt voor de consequenties van zijn researchwerk, maar de moed vindt om zijn leven te offeren, wanneer in de atoomfabriek een catastrophe dreigt. Hij deed dit knap en overtui gend en het succes van de voorstel ling, welke gisteravond in Vlissingen werd gegeven (vanavond herhaling voor de Goese Bestuiu-dex'sbond), was dan ook voor een zeer belangrijk deel zijn werk. De tweede belangrijke rol. die van de vader, die samen met ziin zoon de atoomwetenschap een grote stap vooruit wist te brengen, maar pas door het offer van die zoon tot nadenken wordt gebracht, is veel zwakker getekend. Men mag het een goed acteur als Ben Groeneveld on getwijfeld is, dan ook niet euvel dui den, dat hij de bloedarmoede van de ze figuur niet geheel kon wegspelen. Hans van Meerten, die ook de so bere, maar sterk op de expressie ge richte regie voerde was als militair vertegenwoordiger van de staatsmacht voldoende koud en onberoerd om te suggereren wat atoomenergie in han den van gewetenloze leiders kan wor den en Fred Sterneberg gaf van de figuur van de cynische medewerker van de beide atoomgeleerden een uit stekende vertolking. De beide dames- Bé Schenk als een jong vrouwelijk geleerde en Annie Verhulst als een bejaarde en bezorgde huishoudster sloten zich bij de overigen naar be horen aan. Maar zoals reeds gezegd: het grote succes dankte de voorstel ling vooral aan Jan Hundling, aan wie zijn medespelers dan ook de eer van het laatste applaus lieten.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1952 | | pagina 2