Vijf dappere mannen vonden de
dood aan de Zuidpool
NEDERLANDERS SPELEN EEN
BELANGRIJKE ROL
DONDERDAG 24 JANUARI 1952
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VERLOREN IN DE WITTE ONEINDIGHEID.
Omgekomen door uitputting en kou
SOMS DWINGT DE DAAD VAN EEN MAN DE bewondering af van
de gehele wereld. Zo'n daad leverde de Amerikaanse Deen Kurt Carlsen
vail de „Flying Enterprise." Na dagenlang gevochten te hebben tegen
zijn boezemvijandin de zee, capituleerde hij pas toen de woedende golven
zich boven zijn schip begonnen te sluiten.
Veertig jaar geleden bewonderde de wereld twee mannen: de Noor
Roald Amundsen en de Engelsman Robert Falcon Scott. Twee vreed
zame strijders, die zich onder ongelooflijke moeilijkheden een weg baan
den naar de Zuidpool en erin slaagden deze te bereiken. Voor het eerst
betraden mensen het ijs van de geografische Zuidpool! Het waren Amund
sen en zijn tochtgenoten. Een maand later op 16 Januari 1912 be
reikten Scott en zijn mannen het doel van hun reis. Maar hoc! Met ontzet
ting geslagen staarden zy naar een zwarte tent op het ijs waarboven de
Noorse vlag wapperde. Zjj beseften dat ze de wedloop naar de Zuidpool
van Amundsen hadden verloren. Ontmoedigd aanvaardden ze de lange
terugtocht. Vijf mannen. Vijf donkere stippen in de witte oneindigheid...
Het werd hun laatste tocht. Marte
lend was de reis. Zij stierven onder
weg. Buiten de tent, waarin zij zich
volkomen uitgeput en verzwakt door
gebrek aan voedsel hadden neerge
legd om het snel naderende einde af
te wachten, woedde meedogenloos een
hevige sneeuwstorm. Een kleine
twintig kilometer van hun tent be
vond zich een voedseldepót. Scott en
zijn mannen waren echter niet bij
machte om dit depót, dat hun redding
zou zijn geweest, te bereikeni
Terwijl Amundsen door duizenden
duizenden werd bejubeld als een
h2!d, speelde zich in de tent van Scott
het grootste treurspel af in de ge
schiedenis van het Zuidpoolonderzoek
Eind Maart of begin April 1912
moeten zij gestorven zijn: Scott, Bo
wers en Wilson. De twee anderen van
de Poolgroep, Oates en Evans had
den reeds eerder de dood gevonden
in de ijzige Poolnacht.
Een opsporingsgroep vond op 12
November van dat zelfde jaar de
omgekomen mannen. Zij lagen alsof
zij sliepen in hun met bontgevoerde
slaapzakken. Naast Scott lag zijn
dagboek, dat hij tot het laatst toe
heeft bij gehouden. Op 29 Maart 1912
schreef Scott daarin: „In Godsnaam,
zorg voor de onzen". Het was zijn
laatste aantekeningMet heel
veel moeite schreef hij ook nog een
afscheidsbrief aan zijn vrouw. Zijn
allerlaatste woorden waren voor
haar. Hij moet toen al stervende zrjn
geweest.
Omstreeks 1908 maakte Amundsen
zich gereed voor een nieuwe tocht
naar de Noordpool. Hij wilde daar als
eerste de vlag van zijn vaderland
planten. Toen hij in September 1909
het bericht ontving, dat de Ameri
kaanse Poolreiziger Peary hem voor
was geweest, liet Amundsen zijn plan
varen en wendde de steven Zuid
waarts tot verbazing en ergernis van
velen. In stilte had Amundsen zijn
Zuidpool-plan tot in de finesses uit
gewerkt. Alles stond op papier. Hij
had uitgerekend, dat zijn groep op
25 Januari 1912 van de tocht naar de
Zuidpool zou terugekeerd zijn. Op 25
Januari 1912 was Amundsen terug.
De Noor heeft met zijn expeditie een
wonderlijk geluk gehad. Zijn slede-
tocht verliep buitengewoon vlot. De
geharde Poolvaarders legden per dag
formidabele afstanden af en hadden
geen gebrek aan voedsel. Om de te
rugweg gemakkelijk te kunnen vin
den bouwden de mannen uit sneeuw-
blokken een soort wegwijzer, een ba
ken, waarop zij zich konden oriënte
ren. De Pool was hen genadig! Na
drie maanden was de Poolgroep weer
„thuis". In die maanden hadden zij
een dikke 3000 kilometer te voet en
per slede afgelegd.
KOUDE EN HONGER.
Hoe geheel anders verliep de tocht
van Scott. Tegenslag op tegenslag.
Er waren dagen dat de mannen niet
meer dan enkele kilometers vorder
den. Temperaturen van dertig en
veertig graden vorst waren geen
zeldzaamheid. Door sneeuwstormen
gedwongen moesten zij vaak
lang in hun tenten verblijven.
De
grote koude deed hun handen, gezich
ten en voeten bevriezen. Het voedsel
raakte op en men .had geen brandstof
meer om iets warms te bereiden.
Evans stierf het eerst. Een maand
later gaf Oates de strijd op. Ziek en
uitgeput, de voeten bevroren, had hij
zich wekenlang met de groep voort
gesleept. Op een ochtend liep hij de
sneeuwstorm in en kwam niet meer
terug. Hy had vrijwillig de dood ver
kozen om zijn kameraden niet verder
tot last te zijn. Het drama van deze
tocht was daarmede nog niet ten ein
den. In het zicht van de veilige ha
ven strandde ook het overgebleven
deel van Scott's moedige Poolgroep.
De witte dood verloste dc dappere
mannen van een ondraaglijk lijden.
DE BENELUX-IMIE
Toch is 't zo I
4
184
Het tropische jaar, dus de tijd, waar
in de aarde om de zon loopt, bedraagt
365 dagen, 5 uur, 48 minuten en 45,27
seconden, of om het anders te zeggen,
een jaar telt 365,242198 dagen.
Ons Gregoriaanse kalenderjaar, dat
om de vier jaren een schrikkeldag
krijgt en waarvan de schrikkeldag
uitvalt in de op 00 eindigende jaren,
waarvan het eeuwgetal niet door 4
deelbaar is, wordt terecht een astro
nomisch en technisch meesterwerk
genoemd, want op deze wijze wordt
het tropische jaar door de gemiddelde
duur van ons kalenderjaar zeer dicht
benaderd. De gemiddelde duur van
ons jaar is hierdoor n.l. geworden:
365,2425 dagen; het is dus slechts
0,000302 dagen te lang. Dat betekent
dat er in 3312 van onze kalenderjaren
een fout van één dag gemaakt wordt,
een aangelegenheid waarover de ge
slachten in het verre verschiet zich
maar zorgen moeten maken!
We spraken hier vroeger reeds van
het volk der Maya's dat vóór de
komst der blanken in Mexico en Yu
catan een ware kalender cult uur bezat.
Op hun gevels, zuilen, friezen, trap
leuningen, tempels, pyramiden en pa
leizen die door de onderzoekers uit de
wildernis werden tevoorschijn ge
haald, waren de maand-, dag- en pe
riodetekens bij duizenden gegrift.
Geen ornament of reliëf, geen dieren-
fries of beeldhouvjwerk dat niet in
rechtstreeks verband stond met een
datum. Op de hlëroglyphen-trap van
Copan wordt het lijstornament vijf
tienmaal herhaald, waarmede het aan
tal schrikkelperioden werd bedoeld.
Evenzo geven de vijfenzeventig treden
van de trap aan het totaal aantal
schrikkeldagen dat sedert het einde
der perioden was verlopen. Pyrami
den bleken binnenin wederom andere
pyramiden te bevatten, en iedere
„schil" had bepaalde chronologische
bedoelingen en betekenissen. Het wa
ren met. recht steen geworden kalen
ders en alle aesthetica en het gehele
leven ivas aan de wiskunde en de
chronologie ondergeschikt gemaakt.
Het is niet doenlijk in kort bestek
een idee te geven van de tijdsindeling
der Maya's. Drie generaties van vak
geleerden hebben hun intellect aan
gewend om opheldering te krijgen
over de geheimen van de Maya-kalen
der en dit werk wordt nog steeds
voortgezet. Grote successen zijn op dit
gebied reeds geboekt en, hoewel het
wezen van deze tijdsindeling onver
meld moet blijven, kunnen we toch
wel verklappen dat de duur van het
gemiddelde Maya-jaar berekend is op
365^42129 dagen, welk cijfer dus
0.000069 dag met het werkelijke jaar
verschilde. Hierdoor werd er slechts
een fout van één dag gemaakt, ééns
per 14493 jaar!
N.u zullen we de kalenders maar la
ten rusten, want overdaad maakt ziek.
En in dat verband is het misschien
wel aardig te vermelden dat zieke
dieren somtijds zelf de geneesmidde
len toepassen.
H. PètiUon
Geruchten over Nederlands
houding I igengesproken
In bevoegde kringen te Brussel
wordt verklaard dat geruchten uit
Nederlandse bron, als zou de Neder
landse regering voornemens zijn de
ondertekening van de overeenkomst
met betrekking tot de Benelux-Unie
van een aantal voorwaarden, o.m.
van een voorafgaande conventie tot
inwisselbaarheid van de munten, af
hankelijk te maken, van alle grond
ontbloot zijn.
Indien men thans een nieuw en
meer spectaculair offensief dan de
voorgaande meemaakt van de voor
standers van een voorafgaande in
wisselbaarheid van de munten, dan is
zulks volgens deze Brusselse zegslie
den toe te schrijven aan de ve^tete-
tïng van de toestand in Nederland.
De Nederlandse handelsbalans is in
evenwicht en Nederland heeft een
creditsaldo in de E.B.U. Sommigen
leiden daaruit af. dat Nederland niet
langer een zwakke partner is. Maar
van Belgische zijde verwacht men
tastbaarder waarborgen.
Zware straf
voor Noors officier
Noors Hof stelt voorbeeld tegen
varen op „Willem Barendsz
De Noor Ludvig Larsen uit Andebu,
die van 1946 tot 1951 officier is ge
weest op de „Willem Barendsz", is
Woensdag veroordeeld tot een boete
van 15.000 kronen wegens het deelne
men aan Nederlandse walvisexpedi
ties.
Het Hof vei'klaarde een voorbeeld
te willen stellen en daarom een be
trekkelijk zware straf wenste op te
leggen. Het vergrijp van Larsen is. dat
hij gehandeld heeft in strijd met de
Noorse wet op de walvisvaart. Deze
wet verbiedt nafnelijk aan Noorse in
gezetenen deel te nemen aan buiten
landse walvisexpedities.
Wel mogen zy deelnemen aan bui
tenlandse expedities, die reeds vóór
1940 zich op de walvisvangst in de
wateren van de Zuidpool toelegden
Deze Noorse wet was speciaal gericht
tegen de Nederlandsche Maatschap
pij voor de Walvischvaart, die, zoals
men weet, na de oorlog is opgericht,
en in 1946 voor het eerst is uitgevaren
naar de Zuidpool. Noorwegen zag met
lede ogen dat na de oorlog andere
landen walvissen gingen vangen, en
daarom werd de wet uitgevaardigd.
Minder bewegingsvrijheid
voor Russische diplomaten
in de Ver. Staten?
Naar men verwacht zal de Ameri
kaanse regering binnenkort beslissen
of zij een order zal uitvaardigen om
de bewegingsvrijheid van de Russi
sche ambassadeur en andere Russi
sche functionarissen in de Ver. Sta
ten te beperken. Dit zou een rêpres-
saille zijn op het besluit van de Sow-
jet-Unie om de bewegingsvrijheid van
Amerikaanse en andere buitenlandse
diplomaten te beperken tot een ge
bied van 40 km. om de Russische
hoofdstad.
Op het vliegveld Welschap by Eindhoven is Dinsdag een belangrijk onder
deel, het Commando Tactische Luchtstrijdkrachten aan de Nederlandse
Luchtmacht toegevoegd. Een overzicht van de plechtigheid tydens het
lifjsen van de vlag, waarmede de installatie van het nieuwe
feit werd.
Het wereldgebeuren
Geen vrede op
afbetaling
n
Pi
onderdeel een
Controle op veldpostkantoor
faalde schromelijk
2 JAAR VOOR HET STELEN VAN
GELD UIT BRIEVEN
De krijgsraad te velde West heeft
Woensdag de 24-jarige Amsterdam
mer W. J. A. veroordeeld tot een
gevangenisstraf van twee jaar met
onmiddellijke gevangenneming.
A. heeft volgens z|jn eigen beken
tenis in de periode Jull-November
1949 geld gestolen uit brieven die
bestemd waren voor in Indonesië
verblijvende soldaten. In totaal heeft
hij 1300 1500 gulden weggenomen.
De diefstallen geschiedden op 't veld
postkantoor te Amsterdam, waar hij
als soldaat belast was met het door
lichten van brieven voor militairen
in Indonesië. In zrjn requisitoir he
kelde de auditeur-militair op scher
pe wijze deze diefstallen. De controle
op het veldpostkantoor heeft gefaald,
Engelsen moeten
soberder leven
Butler zal het nóg erger maken
dan Stafford Cripp<;
De ministers van het Britse geme
nebest hebben aangekondigd, dat elk
der landen van'het gemenebest voor
de verbetenng van zyn betalingsba
lans een doel heeft aanvaard, opdat
vóór het eind van 1952 het gehele
sterlinggebied weer een creditsaldo
op de betalingsbalans zal krijgen.
Verwacht wordt, dat dc Britse mi.
nister van financiën, Richard Butler,
dit besluit in drastische maatregelen
zal omzetten, waarby die, welke zyn
voorganger in het Labourkabinet, Sir
Stafford Crlpps, heeft genomen in
vergelijking van weinig betekenis
zijn. De maatregelen, welke Butler
zich voorstelt te nemen, zullen teza-
zó zei de auditeur-militair. Dit blijkt j men niet de ernstige beperkingen van
wel uit het feit, dat tot dusver 43
militairen wegens soortgelijke dief
stallen voor de krijgsraad zyn ver
schenen.
22ste RALLYE VAN MONTE CARl.O
Onze landgenoten waren eerste te Odense en Bern
Woensdag hebben de équipes, welke deelnemen aan de 22ste Kallye van
Monte Carlo, de zware tocht voortgezet. De sneeuwval was hier en daar
wel wat minder geworden, maar toch hebben de ryders nog veel te lyden
van de met sneeuw bedekte wegen, die van de rykunst van de deelnemers
het uiterste vergen. Onze landgenoten weren zich goed in deze rallye.
Zelfs kwamen enkele Nederlandse équipes als eerste op de controlepunten
te Odense en Bern aan.
De Nederlandse equipe Proos Hoo-
gendijkSeitz met Hillman Minx, die
uit Stockholm was vertrokken, meld
de zich als eerste Woensdagmorgen
om 10.39 in het Deense stadje Odense.
Het tweede team. dat hier arriveerde,
bleek ook al een Nederlands te zijn,
namelijk het Citroën-paar Zaman-
Véninga. Als derde Nederlands team
kwam hier binnen AarseBont, dat
uit Oslo was vertrokken.
Tegen twaalf uur hadden reeds
meer dan 50 rallye-equipes, die uit de
richting Monte Carlo kwamen, zich
aan de controlepost te Bern gemeld.
Het eerste team, dat te Bern arriveer
de, was dat van onze landgenoten En-
gelsma en Wynia met Austin. Welge
moed reden zij om vier minuten over
tien Bern binnen. Het weer in Zwit-'
seriand was koud, de lucht was be
wolkt en de wegen moeilijk berijd
baar.
Op de route van München naar
Frankfurt am Main, waar de wegen
met sneeuw en ijzel waren bedekt,
heeft tussen Siegmaring en Baden-Ba
den helaas een Nederlandse equipe
strafpunten opgelopen. Deze equipe,
van OoyDijksman met Fiat, maakte
een slipper en kwam in een greppel
terecht. Met een vertraging van 54
minuten meldden onze landgenoten
zich aan de controle te Baden-Baden
Alle andere Nederlandse equipes, die
München tot startplaats hadden ge-
kozen, waren tot Frankfurt zonder
strafpunten gebleven.
PECH EN GELUK.
De Nederlandse equipe Schieck
De Ruyter, welke uit Monte Carlo
was vertrokken, had een klein onge
lukje in de Franse Alpen bij Digne
FRANS-ARABISCHE TEGENSTELLING IN N.AFRIKA
en moest daardoor de strijd staken. De
Fransen Noix en Maurrel hadden meer
geluk. Zij waren met hun Peugeot in
een ravijn terecht gekomen. Bewoners
uit een nabijgelegen dorp. sleepten de
wagen weer naar boven. Wonder bo
ven wonder sloeg de motor weer aan
en konden de Rallye-rijders hun weg
vervolgen.
De controle te Bern meldde aan het
eind van de middag, dat 94 ryders, die
Monte Carlo als startplaats hadden ge
kozen. binnen de vastgestelde tijd aan
de controle waren verschenen. Onder
hen bevonden zich tien Nederlandse
equipes.
Bij de ongeveer tachtig equipes, die
in de loop van Woensdagavond, ko
mende uit München, Oslo en Stock
holm, de controle te Hamburg pas
seerden, bevonden zich dertien Ne
derlandse, hetgeen zeggen wilde, dat
van de in genoemde drie plaatsen ge
starte landgenoten geen enkele was
uitgevallen. De equipe van Ooy—
Dijksman, die bij Siegmaringen de
slippartij maakte, kwam 50 minuten
te laat in Hamburg. De Leidse ploeg
heeft thans 930 strafpunten.
De Nederlandse dames-equipe, een
van de 63 equipes uit Lissabon, heeft
zich op tijd aan de controles te San
Sebastian en Bordeaux gemeld. De
tocht was geheel zonder incidenten
verlopen en geen enkel strafpunt was
toegekend. Geen enkele equipe heeft
hier nog de strijd geslaakt.
De lang bestaande tegenstelling in Noord-Afrika tussen Frankrijk en de
Arabische Liga is weer tot leven gekomen. Het begon in de zitting van de
Ver. Naties te Parijs, waar de Arabische landen de onafhankelijkheid van
Marokko en Algiers aan de orde stelden. Frankrijk wist dit te voorkomen.
Niet lang daarna echter werd Tunis het toneel van anti-Franse onlusten,
die nog steeds slachtoffers vragen. De positie van de Arabische Liga in
Noord-Afrika wordt sterker. Eind December verkreeg Libye onafhanke-
heid, waarop dit land onmiddellijk aansluiting zocht bij de Arabische Liga.
Een bezwaar blyven volgens de Arabische nationalisten nog de Britse en
Amerikaanse militaire bases, die in d it strategisch belangrijke gebied zijn
gevestigd. In Egypte kwam het in de kanaalzone tot een uitbarsting, wel
ke prompt werd gevolgd door demonstraties door de studenten van Cairo
en Alexandrië. Dat de benepen positie, die Israël tussen de zich uitbreiden
de Arabische Liga inneemt, aanleidin g geeft tot grensincidenten, laat zich
verstaan.
November er op neerkomen, dat de
mensen minder geld in de zak zullen
hebben, dat er minder goederen in de
winkels zullen zyn, vooral luxe arti
kelen, en dat honderdduizenden ge
zinnen hun gewoonten zullen moeten
wtfzigen.
VIER PUNTEN VAN AANVAL.
De door Butler te voeren campagne
zal gebaseerd zijn op een aanvalsplan
van vier pimten.
Ie het zal voor firma's en perso
nen moeilijker worden om leningen te
verkrijgen voor werk, waarvoor geen
nationale noodzakelijkheid bestaat;
hiervan wordt, een desinflatie ver
wacht
de regeringsuitgaven zullen
worden beperkt;
3e. de invoer, vooral voor de met
noodzakelijke goederen, zal in zekere
mate eveneens verder worden be-
perkt;
4e. grote wijzigingen op het gebied
van de industrie. Deze zullen er op
neerkomen, dat honderdduizenden ar
beiders. die thans minder dringend
nodig werk verrichten, zullen gaan
werken voor de wapenproductie, de
uitvoer en de kolenproductie.
Jeugd speelde voor
postbode
Tal van Almeloërs zijn dezer
dagen op een wel bijzonder
vlotte wijze in het bezit geko
men van een verzekeringspolis.
Een verzekeringsagent hier
ter stede had zijn fiets voor een
woning aan de Bornerbroekse-
straat neergezet. In de fietstas
bevond zich 'n groot aantal po
lissen, die rondgebracht moes
ten worden. Kinderen uit de
buurt wilden blijkbaar de ver
zekeringsman behulpzaam zijn
en besloten om voor postbode
te gaan spelen. In vele brieven
bussen stopten zij de polissen.
Dc verzekeringsagent is nu
de wanhoop nabij. Hij vreest,
dat verschillende mensen de
polissen, belangrijke papiereD
uiteraard, voor reclame of
drukwerk aanzien en deze in de
kachel zullen verbranden.
Overdracht vaD bevoegd
heden aan internationale
organen
Regering wil
waarborgen schepp?n
De regering heeft een nota van wij
ziging op haar voorstellen tot veran
dering van de Grondwet ingediend.
Het gaat hier om de nieuwe bepaling
in de Grondwet (d.w.z. in het oor
spronkelijke wijzigingsvoorstel) be
treffende de overdracht van bevoegd
heden aan volkenrechtelijke organi-
sattea
De vraag is gerezen of het nieuwe
artikel een onbeprekte bevoegdheid
geeft om by internationale overeen
komst af te wijken van bepalingen
van de Grondwet, Men kan zich im
mers afvragen of er grondwettelijke
voorschriften zyn, die ook bij inter
nationale overeenkomst niet terzijde
gesteld mogen worden.
De regering acht het wenselijk
en voldoende een dergelijke ter
zijdestelling aan een bepaalde waar
borgen biedende procedure te binden,
nl. die van een zelfde gekwalificeerde
meerderheid als voor een grondwets
wijziging vereist wordt. In de nota
van wijziging wordt dan ook een
nieuwe redactie in deze zin voorge
steld.
Voor het eerst sedert Maart 1951
heeft het in N.W. Queensland (Australië)
geregend. Om de schade in te halen, viel
er in 24 uur tijd 100 mm. regen.
Ook Bonn en Londen
verliezen dollars aan ons
Bezwaren tegen
driehoekstransacties
Evenals in België, gaan thans ook
in Wcst-Duitsland en Engeland stem
men op, die verkondigen, dat teveel
dollars in Nederland blyven.
Op een bijeenkomst van de Ar-
beitsgemeinschaft Aussenhandel der
Deutschen Wirtschaft zyn bezwaren
te berde gebracht tegen de driehoeks
transacties, waarbij exporten naar de
vrije dollarmarkten over andere lan
den, in de meeste gevallen over Ne
derland, lopen. Men stelde vast, dat
de vergoedingen, die Duitse onderne
mingen ontvangen van de Nederland
se tussenhandelaren, aan wie zy hun
uitvoer naar het dollargebied overla
ten, dikwijls verstoring van het prijs
niveau veroorzaken. De deelnemers
aan de bijeenkomst spraken als hun
oordeel uit dat dergelijke transac
ties het dollarinkomen van West-
Duitsland drukken en onder bepaalde
omstandigheden ook ongunstige in
vloed op de invoer hebben.
AL TE BONT
Het Britse ministerie van finan
ciën heeft bepaald, dat alle expor
teurs van bont met ingang van 1
Februari zullen moeten bewijzen, dat
het uitgevoerde bont blijft in het
land waarheen het gestuurd wordt.
Tot dusver kwam het voor, dat bont
zogenaamd voor de Amerikaanse
markt werd gekocht. De zendingen
gingen daarentegen naar hgt vaste
land hoofdzakelijk naar Frankrijk
en Nederland waar het in ponden
werd betaald en vervolgens tegen
dollars naar de Ver. Staten doorver
kocht. Deze handelwijze heeft En
geland millioenen dollars gekost
bekende oud-administrateur
van de Marshall-organisatie.
Paul G. Hoffman, die ook on
der-minister van buitenlandse zaken
van de Ver. Staten is geweest, heeft
onlangs een boek geschreven, dat in
brede kring belangstelling verdient,
vooral omdat het een vraagstuk be
handelt. dat eigenlijk ons allemaal
aangaat envoortdurend bezig
houdt: ..Peace can be won" Wij
kunnen dc vrede winnen luidt de
titel van dit boek dat ook reeds in
Nederlandse vertaling verscheen. En
hoewel deze rubriek natuurlijk niet
bestemd is voor boekbesprekingen,
willen wy voor de pennevrucht van
een vermaard Amerikaans politicus,
weike eigenlijk het wereldgebeuren
zelf want alles wat er ln de we
reld gebeurt, draait toch om dc
vraag van oorlog of vrede? be
handelt, op deze plaats toch enige
aandacht vragen.
Paul Hoffman is op dit ogenblik di
recteur van de Ford-stichting, een
particuliere instelling, die *ich ten
doel stelt de vrede te helpen bewa
ren en over een kapitaal van
5 500.000.000 beschikt, dat zij aan
humanitaire doeleinden besteedt.
Hoffman vertelt in zijn boek hoe
hn aanvankelijk een overtuigd isolati
onist was en later het imperialisti
sche streven van de Russische macht
hebbers onderkende. Aanvankelijk
dacht hij dat er met Stalin wel te
praten viel, maar de ervaring neeft
hem geleerd, dat wijlen Senator Van-
denberg gelijk had toen hij opmerk
te, dat de vrije wereld geen genoe
gen kan nemen met. een „vrede op
afbetaling." Maar als men geen heil
ziet in een politiek van toegeven en
evenmin iets verwacht van een pre
ventieve oorlog, welke andere mo
gelijkheid om een derde wereldoorlog
te voorkomen blijft er dan eigenlijk
nog over?
Volgens Hoffman zullen de Ver.
Staten zich nolens volens met
de leiding van de vrije wereld
moeten belasten. Niemand weet be
ter dan hij, welke moeilijkheden zich
hierbij voordoen en nog zuilen voor
doen, doch hij is er van overtuigd
dat de Ver. Staten de zware taak,
die hen wacht, naar behoren kunnen
vervullen, mits het Amerikaanse
volk zich steeds van zijn verantwoor
delijkheid tegenover de rest van de
wereld bewust blijft.
Hoe zal Europa ondanks de her
bewapening haar economische stabi
liteit kunnen behouden? Het is voor
al deze vraag waarmee Hoffman
zich in „Peace can be won" bezig
houdt. De oplossing, die hij zyn le
zers aan de hand doet, bestaat in
een uitbreiding van de economische,
financiële en militaire steunverle
ning aan dit werelddeel, waarbij
aangestuurd dient te worden op
nauwere samenwerking tussen West-
Europese landen onderling om ten
slotte te komen tot de vereniging
van Europa tot een hecht bolwerk
van de vrijheid. Vooral van een
nauwe samenwerking zullen de vrije
volkeren het volgens de schrijver
moeten hebben en hg wijst daarbij
op hetgeen Amerika en Turkije op
dit gebied hebben weten te bereiken.
Amerika dient de dynamo te zijn
waardoor „het licht aan blijft".
Wanneer deze dynamo het begeeft
zal de ganse wereld „in duisternis
gehuld worden."
Evenals vele andere Amerikaanse
autoriteiten, is ook Hoffman van
oordeel dat aan herbewapening
niet te ontkomen valt Volgens
hem kunnen wij ons verlaten op de
Noord-Atlantische Verdragsorganisa-
tie. Hij zet uiteen, dat de vrye we
reld 3.175-000 man op de been kan
brengen tegen de Sowjet-Unie en
haar vazalstaten 6.400.000. Ter zee
bezit de vrije wereld natuurlijk de
absolute hegemonie: 6.000.000 ton
tegen 500.000 ton.
Ofschoon de communisten momen
teel een uitgesproken militair over
wicht bezitten, is Hoffman toch van
mening dat Stalin het niet zal aan
durven een nieuwe wereldoorlog te
beginnen. Daarvoor staat er te veel
op het spel en zijn er te veel onze
kere factoren in het geding.
Dat Amerika het grootste deel
van de lasten van de herbewapening
der vrije wereld op zich moet nemen,
spreekt voor Hoffman vanzelf. Welk
ander land zou deze taak op zich
kunnen nemen zonder zich in eco
nomisch opzicht te gronde te rich
ten?
Kan de vrije wereld met deze po
litiek en de middelen inderdaad „de
vrede winnen?" Hoffman heeft déze
vraag aan vele staatslieden voorge
legd. En ofschoon vele deskundigen
het niet met hem eens zullen zijn,
meent hij uit de antwoorden, die deze
politici hem gaven, toch te mogen
distilleren, dat de vrede inderdaad
binnen ons bereik ligt. Zélf ver
wacht hij, dat het Russische regime
tenslotte ten val gebracht zal wor
den door het verlangen der onder
worpen volken naar zelfbeschikking.
Wat de vrije volken betreft, is
Hoffman van mening, dat deze vóór
alles ook een leer nodig hebben: een
aantal grondgedachten, waarvan zij
moeten uitgaan. Zij moeten de waar
de van hun rechten en vrijheden le
ren beseffen. Op economisch gebied
pleit Hoffman voor een stelsel, dat
aan allen gelijke kansen geeft. Geen
gelykheld voor iedereen, zoals het
communisme zegt na te streven,
maar gelijkheid van kansen dus. Een
typisch Amerikaanse gedachte, dio
in Europa nog minder weerklank
heeft gevonden, dan zij misschien
toch wel waard is. Ook om deze re
den zijn de beschouwingen van Hoff
man een brede belangstelling waard.
500 millioen dollar voor
militaire orders in Europa
Naar in Washington wordt verno
men, zouden de Amerikaanse autori
teiten in beginsel besloten hebben om
van de gelden, waarover het bureau
voor wederzijdse beveiliging de be
schikking heeft, 500 millioen dollars
te bestemmen voor het plaatsen van
bestellingen voor militair materieel in
de N.A.T.O.-landen.
De verdeling van de orders over de
verschillende landen is nog niet vast
gesteld.
