PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT „Irene Oldendorff" ten Noorden van Borkum vergaan 0E BILT Kerkrestauratie te Noordgouwe KONINKLIJKE FAMILIE VIERDE OUDEJAAR IN SANKT ANTON Vandaag 195e Jaargang - No. 1 Dagblad uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant. Directie F. van de Velde en F. E. den Boer. Adj. W. de Pagter. Hoofdred. G. Ballintijn. PL verv. W. Leertouwer en H. A. Bosshardt. ABONNEMENTSPRIJS 44 ct. per week. 5.45 p. kw., fr. p. p. f 5.70 per kw. Losse nummers 10 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Woensdag 2 Jan. 1952 ADVERTENTIEPRIJS 22 cL per mm. Minimum p. advertentie f 3.— Ing. mededelingen driemaal tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels) van 1—5 regels f I.—. Iedere regel meer 20 cent. ..Brieven of adres Bureau van dit Blad" 25 cent meer. Giro nr. 359300 P.Z.C.. Middelburg. Bur. Vlissingen Walstr. 58—60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 20G1 of 2160). M'burg Londense Kaai 29, tel. 2077 en 2924; Goes L. Vorststr. 63. tel. 2475 (b.g.g. 2228»; Oostburg Pr. Mauritsstr. 12, tel. 102; Terneuzen Brouwerijstr. 2; Zierikzee N. Bogerdslr. C ld), tel. 26 SCHEEPSRAMP DOOR STORM OF MIJN Alle opvarenden van de „Gemma" verdronken Opnieuw heeft de ree slachtoffers geëist. In de storm, die tijdens de jaarwisseling woedde, is het Duitse schip „Irene Oldendorff" ten Noorden van het eiland Borkun vergaan. Het schip had een bemanning van 21 kop pen en een loods aanboord. De lijken van elf zeelieden, afkomstig van de „Irene Oldendorff", zjn aangespoeld op Borkum. Het vergaan van <fe „Irene Oldendorff" is raadselachtig. Er zyn geen noodseinen via de rado opgevangen en de op Borkum aangespoelde lijken droegen zwemvesten, hetgeen er op zou kunnen wyzen, dat de bemanning tijd van voorbereiding heeft gehad om van boord te gaan. Men acht het niet uitgesloten, dat iet Duitse schip, dat afkomstig is uit Lubeck, op een myn is gelopen. De Nederlandse moorreddingsboot „Insulinde" voer op Nieuwjaarsdag uit om te zoeken naar eventuele over levenden van de „Ireie Oldendorff", maar keerde des avon® onverrichter- zake in Oostmahom trug. De red dingsboot is over de zandplaten en langs de kust gevarei, maar heeft geen enkel wrakstukvan het schip kunnen ontdekken. IN TWEEËI GEBROKEN Het Franse schip „lucerne" heeft acht mannen en een vouw, die zich op het voorste deel vn het Noorse tankschip „Oestav" beonden, gered. Het schip brak Zateitag in de Golf van Biscaje, in de hejge storm, in tweeën.. Beide delen va het vaartuig bleven drijven. Vier enveertig man, die zich op de achtersteen bevonden, werden Zondag gerei door het Zweedse schip „Gunny" De acht mannen en ea vrouw wer den te Pauillac bij Bordaux aan land gebracht. Daar vernama zij voor het eerst, dat ,de kapitein ei de 33 ande re leden van de bemaning zich in veiligheid bevonden. ALLEN VEIDRONKEN Op Oudejaarsavond is de laatste hoop vervlogen, dat erjy de ramp van het Nederlandse mcorkustvaar- tuig „Gemma" overleveden zouden zijn. Zoals bekend, is de „ftmma" Za terdag j.l. op de klippen lan de rots achtige Frans-Spaanse fist bij St. Jean de Luz te pletter lijken van alle opvareiien „Gemma" had zeven lensen aan Drie vliegtuigen veongelukt in de Ver. Stam. In totaal 87 slachtders. By Little .Valley (New fork), is een vliegtuig met veerti; personen aan boord verongelukt. He vliegtuig werd sinds Zaterdag venist. Vol gens de eerste berichten atkjen er veertien overlevenden zo. Sinds Woensdag wordt bij Wit Point eveneens een militair vliefcuig ver mist, dat negentien militaèn in op leiding aan boord had. Van de lucht uit is op ee, berg bij Phoenix (Arizona U.S.A.) iet wrak van een vliegtuig waargermen. De waarnemer geloofde, dat hehier een C-47 betreft. Zoals gemeld, rordt se dert Zondag jl. een C-47 varüe Ame rikaanse luchtmacht met i perso nen aan boord vermist. Dewaarne- mer had geen teken van leva gezien en meldde, dat de machine vjwel' ge heel was vernield. Ook het Nieuwe Jiar bracht er nog geen saot in. VEERTIG MINUTEN BIJEENKOMST IN PAN MOEN DJON. De sub-commissie voor it toe zicht op een wapenstilstand i Korea is op Nieuwjaarsmorgen veeiig mi nuten bijeen geweest. Waaaemers maakten uit de korte duur deer zit ting op, dat geen nieuwe vocstellen zijn gedaan om het verschil \n me ning over de aanleg van vlieyelden tijdens de wapenstilstand op'.e los sen. Generaal-majoör Howar Tur ner, geallieerd afgevaardigdein de sub-commissie, verklaarde lat*, dat men in een impasse is gerast. De Noordelijken hadden het vooral der verbondenen om hun eis tot ispec- tie uit de lucht te laten valh, in dien de Noordelijken niet mei blij ven staan op het toekennen m het recht van herstel van vliegvelin tij dens een wapenstilstand, \lgens Turner „vierkant van de hai ge wezen". Volgens het door Radio-Pjorjang uitgezonden Noordelijk commiiqué hebben Noord-Koreaanse bomen- werpers Nieuwjaarsochtend het vliegveld Kimpo gebombanerd, evenals de haven van Intsjon. Oud herenhuis te Gronigen uitgebrand. Een felle uitslaande brand he$ in de vroege ochtend van de eerste inu- ari gewoed in een herenhuis teïro- ningen. Het huis, dat dateert uifl612 werd geheel in as gelegd. De brand sloeg over naar een gian- pakhuis, maar door nathouden ka de schade hier beperkt worden toteen groot brandgat in de graanzolder en enkele balen graan, die verbranden. Tijdens de blussingswerkzaamhden viel een brandweerman van een ad der, zonder ernstig letsel op te loen. boord zijn op Oudejaarsdag aan gespoeld. De bemanning van de „Gemma" was als volgt samengesteld: kapitein H. Borg, Groningen. Kok P. Doedens, Groningen. Matroos L. Dukel, IJmui- den. Tweede machinist A. L. Klap, Nieuw Scheemda. Stuurman P. Lan- ser, Scheveningen. Matroos M. Plug- ge, Scheveningen. Eerste machinist P. A. Rolvinlc, Utrecht. De „Gemma" behoort toe aan de N.V. rederij „Theodora". Zij v/as in gericht voor het vervoer van zwavel zuur. Juist op het moment, dat het oude jaar in de Rotterdamse haven werd uitgefloten en 1952 zijn intrede deed, meerde in de Merwehaven te Rotter dam het Amerikaanse s.s. „South land", met aan boord de zestien op varenden van het Zaterdag j.l. ver gane Amerikaanse s.s. „Flying Enter prise". STORM SLOEG BRUG WEG Het Noorse tankschip „Trïx" is op Oudejaarsdag na een zware reis door de Golf van Biscaje de haven van Falmouth binnengevaren. Tijdens de storm sloeg de brug van het schip weg, waardoor de kapitein en de der de stuurman in zee geraakten en ver dronken. Vijf leden van de bemanning werden gewond. Van het Nederlandse motorschip „Lucas Bols" is door de storm het grootste gedeelte van de deklading cokes over boord gespoeld. De sleepboot „Zwarte Zee" van L. Smit en Co's internationale sleep dienst te Rotterdam, die averij had, is door de „Oceaan" van dezelfde re derij op sleeptouw genomen. Churchill naar Amerika vertrokken. Op het laatste ogenblik nog moeilijkheden. Premier Churchill en zijn advi seurs zijn Maandag aan boord van de „Queen Mary" uit Southampton naar de Ver. Staten vertrokken. Op het laatste ogenblik waren er nog moeilijkheden. Een koerier, die Churchill belangrijke papieren had gebracht, werd aan boord onwel. Hij werd naar een ziekenhuis overge bracht, Waar hij is overleden. Een uur voor het vertrek demonstreer den 70 leden van de bemanning na mens de 1000 opvarenden tegen de arbeidsvoorwaarden. Een woordvoer der van de Bond van Zeelieden wist hen over te halen het werk te hervat ten. Tien minuten voor het vertrek verlieten 20 zeelieden het schip, doch ook zij lieten zich overreden aan boord terug te gaan. NIEUWJAARSBOODSCHAP. In zijn Nieuwjaarsboodschap heeft Churchill verklaard, dat de belang rijkste Britse taak in 1952 moet zijn de vrede te winnen door een politiek van kracht. Slechts een Engeland, dat in zijn eigen levensonderhoud voorziet, zou een goede bijdrage kun nen leveren aan de oplossing van de wereldproblemen. Amerikaans aanbod aan Perzië. Mossadeq wil „neutraal blijven". De Perzische premier Mossadeq heeft een onderhoud gehad met de Amerikaanse ambassadeur in Tehe ran, Henderson. Naar men in ge woonlijk betrouwbare bron verklaar de, heeft Henderson Amerikaanse hulp aangeboden „onder de voor waarden, waaraan ook andere lan den, welke deze hulp genieten, vol doen". Premier Mossadeq zou heb ben verklaard, dat Perzië in de koude oorlog neutraal dient te blijven; hij zou hulp gepaard met verbintenissen met een bepaalde groep niet wensen te aanvaarden. Men zegt verder, dat Henderson de premier twee weken bedenktijd heeft gelaten. Mossadeq heeft in het parlement laten mededelen, dat hij 26 Januari zal antwoorden op een motie, welke het „rampspoedig economisch be leid" veroordeelde. Het parlement stemde echter voor een debat op de 22ste. De premier heeft ook een onder houd gehad met de twee vertegen woordigers van de Wereldbank, die zich thans in Perzië bevinden. Met ingang van 31 December hield de „Economie Cooperation Administra tion", die ingevolge de Amerikaanse wet op hulpverlening aan het buiten land van 1948 met de uitvoering van het Marshall Plan belast is geweest, op te bestaan. Haar werk wordt voortgezet door het „Mutual Security Agency" (Bureau voor Wederzijdse Beveiliging), dat door het Congres van de Ver. Staten in het leven is geroepen ter regeling van de Amerikaanse bijdrage voor onze gemeenschappelijke inspanning om tot militaire- en economische kracht van de vrije wereld te geraken. Clarence E. Hunter, het hoofd van het „Mutual Security Agency, Special Mission for Economie Cooperation to the Netherlands", maakt hier met een symbolische handeling het einde van de E.C.A. en het in werking treden van het M.S.A. hekend. Vóór de bevesti ging van deze nieuwe plaat sierde het naambord van de „Economie Coope ration Administration" de voorgevel van het kantoor aan de Benoordenhout- seweg in Den Haag. Vijf zeelieden omgekomen. Door brand en kolendamp vergiftiging. Twee opvarenden van het Duitse schip „Helmut", dat in het Van Star- kenborghkanaal te Groningen-, ligt, zyn tydens het vieren van dc jaar wisseling door kolendampvergifti ging omgekomen. De slachtoffers waren 17 jaar oud. De toestand van een 20-jarige scheepsjongen, die ook bedwelmd werd, was gisteravond nog levensge vaarlijk. Het drietal bevond zich in het vooronder van het schip, waar volstrekt geen ventilatie was en waar een kachel brandde. Op tafel vond men een fles cognac, waaruit maar een paar glaasjes wa ren gedronken. Een Nederlandse en twee Zweedse zeelieden zijn omgekomen by een brand, die op Nieuwjaarsdag uitbrak op het Zweedse schip „Ingeborg" in de haven van Gothenburg. De brand brak uit in de verblijven van de be manning in het achterste gedeelte van het schip. Het duurde enige tijd voor de brand van de wal af werd opgemerkt. Door het gebruik van de stoomfluit en door luid schreeuwen wist men de aaridacht te trekken. Toen de brandweerlieden na twee uur blussen het vuur meester waren, vond men de deerlijk verminkte lijken van de drie slachtoffers. Het vuur moet de mannen in de slaap hebben ver rast. Perzië zonder geld. De Perzische minister voor nationa le economie heeft een beperking met 40 procent van de Perzische invoer aangekondigd. Hij zeide, dat de ver mindering van de invoer het gevolg was van het feit, dat het land niet langer inkomsten uit de olie trok. Stakende DUW-arbeiders willen werk hervatten. In Emmen is Maandag een verga dering gehouden van de DUW-arbei- ders werkzaam in het Orvelterveld en het Mantingerveld, die 20 December j.l. in staking zijn gegaan. Het centraal comité, dat de leiding heeft bij deze staking, heeft drie eisen gesteld, waar aan moet worden voldaan, alvorens het werk zal worden hervat, nl. in trekking van het ontslag, dat aan alle stakers is verleend, doorbetaling van het loon over de dagen, waarop niet is gewerkt en hervatting van het werk op de oude voorwaarden, d.w.z. met een werktijd per dag van zeveneneen half uur- De wapenzendingen naar Nieuw-Guinea. KAMERLEDEN STELLEN VRAGEN De Tweede Kamerleden Welter (K NP) en Goedhart (Arbj hebben aan de minister-president en de minister van Uniezaken en Overzeese Rijksde len vragen gesteld over de kwestie der wapenzendingen naar Nieuw- Guinea. De heer Weiter vraagt de regering mede te delen aan welke omstandig heden het te wijten is, dat na het lossen, door of op last van de Repu- blik Indonesia, van voor Nieuw Gui nea bestemde wapens en munitie uit de „Blitar" geen maatregelen zijn ge nomen om te voorkomen, dat hetzelf de gebeurde met de „Talisse". De heer Goedhart wenst te weten hoe groot de wapenzendingen naar Nieuw Guinea waren en voorts op grond van welke overwegingen de re gering het nodig achtte zulke zendin gen naar Nieuw Guinea te sturen. ALS HET RIJK NIET BIJSPRINGT Ned. Herv. Kerkbestuur betaalt voorlopig zelf de kosten Zoals bekend is men onlangs begonnen met de restauratie van de in verval verkerende Ned. Hervormde Kerk in Noordgouwe. Daar op de Rijksbegroting 1951 voor de restauratie van dit kerkgebouw geen gelden beschikbaar werden gesteld, heeft het kerkbestuur zelf het initiatief ge nomen tot- de restauratie. Over de stichting van dit kerkge bouw schrijft Ermerins het volgende: „De kerk, welke eerst na Ao 1374 gebouwd schijnt te zijn, is, schoon niet groot, echter voldoende voor de gemeente, waar buiten de zitplaats van den Ambachtsheer en Vrouw, nog andere voor aanzienlijke lieden ge vonden worden, welke, des zomers verblijf onder dit Ambacht houdende, hier den godsdienst-oefening bijwo nen. Daar schijnt aan deze kerk een kapel of altaar geweest, toegewyd aan de drie Koningen, welke den ei gendom had van drie gemeten 50 roe den lands in twee partijen, ook sedert in erfpacht uitgegeven." Aan dit laatste is wellicht de be naming „H. Driekoningen" die deze kerk draagt te danken. De kerk die omgeven is door een gracht en kerk brink, is van baksteen opgetrokken. De kerk vormt dus het centrum van de gemeente en is één van de zeer weinige typisch bewaard gebleven voorbeelden van de kerk als centrum der plattelands gemeente. De kerk heeft een schip met een driezijdig gesloten koor, een noorde lijke dwarsarm (transept) en een kerktoren. GEPLEISTERD. In de loop der jaren werd het kerk- i lichaam, inclusief de toren geheel verminkt door het aanbrengen van een cementen pleisterlaag op de bak stenen gevel. Of dit nog niet erg ge noeg was, heeft men bovendien in de muren gleuven gehakt om zodoende de muren een „schijnverdeling" in grote blokken steen te geven. Dit pleisterwerk verweerde vanzelfspre kend in de loop der tijden en de laat ste jaren zijn er grote stukken van dit pleisterwerk afgevallen, die bo vendien stenen hebben meegenomen. Hierdoor was de aanblik allerbedroe vendst geworden. AFGEBROKEN. De zuidelijke dwarsarm werd in 1846 afgebroken. Dit gedeelte werd vervangen door een stijlloos school gebouw dat als 't ware tegen de kerk is aangeplakt. Ook de sacristie, die tegen de oost gevel van 't noorder transept was gebouwd is in de loop der jaren afge broken. Door architect Ir. J. J. van Beve- ren uit Middelburg is een prachtig restauratieplan ontworpen, zowel voor de in- als uitwendige restauratie van de kerk en van de toren. Nu voor de restauratie door het Rijk geen gelden beschikbaar konden worden gesteld, heeft het kerkbestuur inmiddels opdracht gegeven tot het restaureren van de westgevel van de toren en het kerkschip. De toren zal voorlopig tot de eerste waterlijst on derhanden worden genomen. De con- treforten, die eveneens geheel ver weerd zyn, zullen daarbij door nieuwe vervangen worden. Het restauratie werk wordt door plaatselijke aan nemers uitgevoerd. Vanzelfsprekend zullen de lelijke pleisterlagen worden weggenomen. HET KOOK. Het ligt voorts in de bedoeling het volgend jaar het koor onder handen te nemen. Tenslotte hoopt men over enkele jaren subsidie te verkrijgen voor al gehele restauratie, 't Schoolgebouw dat thans gedeeltelijk als consistorie en gedeeltelijk als gemeentehuis is ingericht, zal dan worden afgebroken. Op dezelfde plaats zal de oorspron kelijke dwarsarm in ere worden her steld. Deze traveeën krygen een rechtstreekse verbinding met het kerkschip. Daartoe zal ook de ver bindingsmuur van de kerk met de noordelyke dwarsarm worden wegge broken. (Deze noordelijke dwarsarm werd vroeger gebruikt als arrestan tenlokaal en doet thans dienst voor de brandweer). Voorts zal dan bij deze noordelyke dwarsarm een sacristie worden ge bouwd in 18e eeuwse stijl. De foei lelijke houten vensters zullen vervan gen worden door bakstenen tracerin gen met glas in lood. Schip en koor zijn overdekt door een houten tonge welf met rozetten. De toren bezit een kruisgewelf met bakstenen ribben op. draagstenen. Het geheel is een aantrekkelijk plan. Het is echter te hopen dat, ge zien de desolate toestand van dit mo nument, de gelden voor de verdere restauratie spoedig beschikbaar ko men. „IN GEDACHTEN BIJ HET VADERLAND". Sneeuwval maakt onbezorgde sportbeoefening mogelijk In Hotel Post te Sankt Anton heeft de Nederlandse Koninklyke familie, tezamen met de 300 gasten, oudejaarsavond gevierd. H.M. de Koningin, Prins Bemhard en de prinsesjes begaven zich echter vóór de jaarwisseling tegen middernacht naar hun apartementen op de derde verdieping van het hotel. „VVy wensen deze jaarwisseling in gedachten te beleven met de Ne derlanders in het vaderland", zeide Prins Bernhard. Sankt Anton, dat op een hoogte van 1600 meter ligt, is het nieuwe jaar met een temperatuur, die juist om het vriespunt schommelt, ingegaan. Verwacht werd, dat op Nieuwjaars- verse sneeuw het witte ski-dek Klokkenspel gaat naar Washington. Dr. Kortenhorst sprak waord van aanbeveling. Naar aanleiding van het voorne men om ter gelegenheid van het a.s. bezoek van het Koninklijk Paar aan de V.S. aan het Amerikaanse volk een beiaard aan te bieden als ge schenk van de Nederlandse bevol king ten bewijze van dankbaarheid voor het Amerikaanse aandeel in on ze bevrijding en de verder door Ame rika verleende steun, heeft op Oude jaarsavond dr. L. G. Kortenhorst, voorzitter der Tweede Kamer, een radiorede gehouden ter aanbeveling van dit denkbeeld. Dat geschenk aldus spreker zal in de allereerste plaats spreken tot de nabestaanden van hen, die tij dens de volkenstrijd hun leven of hun gezondheid gaven voor onze bevrij ding. Onze vaderlandse grond is ge drenkt door het bloed van duizenden jonge mannen aar. wie wij het her stel van ons zelfstandig volksbestaan na jarenlange druk te danken heb ben. Het klokkenspel zal een plaats krijgen in Washington. Het is de bedoeling, dat binnenkort het Nederlandse volk zal worden op gewekt zijn bijdrage te geven aan-dit geschenk en wel in een persoonlijke vorm. Elke groep zal de taak kunnen ne men een of meer klokken voor haar rekening te nemen. nog zou verstevigen. De lager gelegen bergplaatsen, zoals Kitzbühel en Bad Gastein, hebben practisch geen sneeuw.. Daarom is het in Sankt An ton op het ogenblik zeer druk; men schat, dat er minstens 3000 toeristen zyn. Nu Prins Bernhard, die de laatste dagen last heeft gehad van lichte bronchitis, op Oudejaarsmorgen dooi de dokter weer geheel in orde is be vonden, zal de Koninklijke Familie in de komende dagen zonder zor gen ten volle kunnen genieten van haar va- cantie en van de sportgëlegenheid. die dit Oostenrykse vacantie-oord haar biedt. is het 10 jaar geleden, dat de Japanners Manilla bin nenrukten. waarna MacArthur, die zich weigerde over te ge ven, zich met zijn troepen op Corregidor verschanste. Opticiens wensen overleg. Het dagelijks bestuur van de federa tie van Nederlandse opticiensorgani- satïes heeft Maandag een spoedverga dering gehouden, om te spreken over het loslaten van de ziekenfondsver goedingen op brilleglazen. Er werd een motie aangenomen, waarin het be stuur zegt te betreuren, dat een der gelijke ingrijpende maatregel is ge nomen zonder enig overleg met de federatie. Te Leeuwarden reed op Nieuwjaars avond een auto uit Drachten te water. Een der inzittenden verdronk. Tweespalt tussen Ambonezen geheel opgelost De beide Ambonese verenigingen Crams en K.R.M. hebben zich in een in Den Haag gehouden vergadering tot één vereniging opgelost onder de nieu we naam Persatoean Raiat Maloekoe Selatan (Eenheid Zuid-Molukse Volk). Hierdoor is een einde gekomen aan de tweespalt tussen de Ambonezen. Prof. dr. Ph. Kohnstamm overleden. Op Oudejaarsdag is te Ermelo op 76- jarige leeftijd plotseling overleden prof. dr. Ph. Kohnstamm. oud-hoog leraar in de paedagogiek. Prof. Kohnstamm. die in Bonn werd geboren, studeerde in Amsterdam en behaalde daar in 1901 de doctorstitel. Zeven jaar later werd hij buitenge woon hoogleraar in de thermo-dyna- mica aan de gemeentelijke Universi teit van Amsterdam. In 1919 benoemde de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen hem tot bij zonder hoogleraar in de paedagogiek aan dezelfde universiteit. Van 1932 tót 1939 was hij buitengewoon hoogleraar in de paedagogiek aan de universi teit te Utrecht, waarna hij in dezelfde functie te Amsterdam werd benoemd. In 1946 kreeg hij eervol ontslag. Tot 1948 was prof. Kohnstamm voorzitter van het Instituut voor Volksontwik keling, daarna ere-voorzitter. Olie voor Engeland. Te Londen is officieel bekend ge maakt, dat de Basrah Petroleum Com pany negen maanden voor de als doel gestelde datum begonnen is met de productie van olie in het concessiege bied in Zuïd-Irak- De export in 1952 wordt geraamd op 2,2 millioen ton. VOORSPELT: GUUR WEER. Geldig tot hedenavond. Wisselend bewolkt met nu en dan buien, sommige met hagel of natte sneeuw. Krachtige tot harde, in het Zuiden van het land tot stormachtig aanwakkerende wind tussen West en Zuidwest. Weinig verandering in tem peratuur.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1952 | | pagina 1