sre De Zweden vertrouwen niet alleen op hun bossen JIMMY BROWN, no 1 KAPPIEof» iueg naar Hollywood HET ZEEUWS EN HET FRIES IN DE STRAAT DER BEGEERTE WOENSDAG 28 NOVEMBER 1951 PROVINCIALE ZEEUWSE COU R A N 7 i FANTASTISCH EVACUATIEPLAN Neutraliteit verplicht tot uiterste voorbereiding der verdediging (Van onze correspondent). STOCKHOLM, November Zweden levert het bewtfs, dat neutraliteit nog meer tot verdediging verplicht dan de deelneming aan het Atlantisch Pact. De afweervoorbereidingen van dit land z(|n b(|na voorbeeldig voor Europa, waarby men wel moet bedenken, dat de zeven millioen Zweden een langere grens te verdedigen hebben dan alle landen van het Atlantisch Pact. tezamen. Hoewel de Zweden sinds 136 jaar geen oorlog gevoerd hebben, zyn ze toch in staat zich een eventuele aanval realistisch voor te stellen. Ze denken daarby niet alleen aan een invasie van verschillende kanten, maar ook aan luchtaanvallen. Alle grote fabrieken beschikken dan ook over bomvrye kelders, waar de belangrijkste werkzaamheden gedeelteiyk voort gezet kunnen worden. Men weet echter, dat de veiligheid van deze schuilkelders zeer betrekke lijk is. Daarom heeft men een fan tastisch evacuatieplan tot in alle by- zonderheden uitgewerkt. In geval van oorlog worden de bedreigde steden vrijwel geheel geëvacueerd. De kin deren gaan met de school naar een plaats, die naar gelang van de mili taire omstandigheden bepaald zal worden. Ouden van dagen, zieken, aanstaande moeders en andere hulp behoevenden zullen in de uitgestrek te bossen een veilig onderdak vinden. Ook de regering zal uit Stockholm vertrekken. Het is interessant, dat men geen vaste zetel voor haar heeft gekozen, doch dat het gehele be stuursapparaat verregaand gedecen traliseerd zal worden. Niemand weet nog, waar dan de minister van Bin nenlandse Zaken te vinden zal zijn en waar het ministerie van Economische Zaken gevestigd zal worden. Slechts één ding staat vast, ze zullen nóch in Stockholm, noch in Göteborg of in Malmö zijn. In zulke dagen heeft men iedere Zweed nodig. Behalve de militaire op leiding zijn er verleden jaar 350.000 mensen in de burgerlijke verdediging opgeleid, dat wil dus zeggen 5 procent van de bevolking. Deze opleiding gaat door, zodat men op een leger Mystificatie. In Den Haag is een Anna Pau- lowna-straat. In die straat is een banketbakkerij. Die ban ketbakkerij heet „Maison Pau- lowna". Als men in „Maison Paulowna" gebakjes koopt, dan doet een vriendeiyké juffrouw die in een kartonnen gebak doosje. Op dat doosje staat het adres van de zaak, geflankeerd door een danseresje. Dat dan seresje is uitgedost met zwa- nenveren. Als men aan de juffrouw vraagt, waarom dat danseresje er op staat, dan zegt ze: „Och, zo maai-, voor de aardigheid". „Heeft het misschie iets met de Anna Paulowna-straat te maken?" vraagt men dan qua- si-argeloos. „Nee hoor", zegt de juffrouw, „als de zaak er gens anders gevestigd was, zou 't danseresje er ook op staan". De klant kijkt nog eens naar 't doosje en vertrouwt het toch niet helemaal. Die zwanenve- ren doen hem toch maar al te veel denken aan „De Sterven de Zwaan" en Anna Pawlowa lijkt nu eenmaal erg veel op Anna Paulowna Dat de eerste een Russische danseres was en de tweede 'n Russische prinses die onze Koning Willem II huwde, heeft per slot van reke ning niet iedereen te weten en is Anna Pawlowa niet in Den Haag gestorven, waarom zou men dan naar haar geen straat hebben kunnen noemen? De klant glimlacht beleefd te gen de vriendelijke juffrouw, maar denkt er het zijne van. De mystificaties zijn tenslotte nog niet de wereld uit. Duitsers willen hun dankbaarheid tonèn. De West-Duitse president Heuss heeft een beroep gedaan op de Duit sers, bijdragen te geven voor een „Stichting voor Duits Dankbetoon", „Het wordt tijd de onbekende man nen en vrouwen in 24 landen te be danken voor de sinds de oorlog aan Duitsland gestuurde gaven ten be drage van ruim 830 millioen gulden, waarmee honger en koude werden be streden", aldus Heuss. De stichting zal schilderqen en beeldhouwwerken van hedendaagse Duitse kunstenaars kopen en als geschenk naar het bui tenland zenden. Naam van Haak-ln-actie door oplichter misbruikt. 2y2 jaar gevangenisstraf eiste de officier van justitie by de Haarlem se rechtbank, mr. G. van der Valk Bouman tegen een vertegenwoordi ger uit Delft, A. S., die terecht stond onder verdenking van het feit, dat hg getracht had onder de naam van de Haak-In Actie geld los te krij- ?en te eigen bate. Hij had Heem- steedse en Haarlemse winkeliers op gebeld met de mededeling dat hy van plan was een gedrukt program ma van de actie het licht te doen zien, waarvoor hy advertenties vroeg. Jpe winkeliers gingen op zyn aan bod in en S. inde de bedragen voor deze advertenties. van een millioen niet-dienstplichti- gen kan rekenen, die in geval van oorlog belast zullen worden met de bescherming van de openbare ge bouwen, de Industriële ondernemin gen en andere strategisch belang- rqke punten. De ernst, waarmede de Zweden hierbij te werk gaan biykt duidelijk uit de grote evacuatie-ma noeuvres, die in de herfst gehouden worden en waarbij inderdaad drie steden geëvacueerd worden. STRENGE OPLEIDING. Dit wat de burgeriyke sector be treft. Van de militaire voorberei dingen van de Zweden weet de we reld weinig af. Men mag deze niet onderschatten. Het zyn hierby min der de prestaties van divisies, maar wel die van de kleine eenheden, die de grootste waardering verdienen. Een eénheid van honderd man ver dwijnt ergens in het hoge Noorden in de oneindige bossen en volbrengt een schier ongelooflijke taak. Bivak keren in sneeuw en ijs bij 20 tot 30' graden vorst, zelf voor voedsel zor gen tydens de marsen, verkennings tochten door wilde bergterreinen dit behoort allemaal by de opleiding. De Zweden vertrouwen echter niet alleen op hun bossen en hun aan ontberingen gewende lichaam. Aan de uitrusting wordt de zorgvuldig ste aandacht besteed. Toen de le gerleiding vernam, dat sommige schoenen niet deugden, heeft men liever enige tienduizenden paren weggegooid, dan de soldaten minder waardig materiaal te geven. Precies zo is het met de wapens. „MILITIE OMBUDSMAN". Het geheim van Zweden's militai re kracht ligt niet het minst in een typisch Zweedse inrichting de MO. Deze twee letters betekenen Militie Ombudsman". Dit is een door de Rijksdag benoemde autoriteit die er voor zorgt, dat ook in het leger de wet geëerbiedigd wordt. Iedere mi litair, of hij officier, onderofficier of gewoon soldaat is, kan zich met een klacht over een meerdere recht streeks tot de MO wenden. Zo werd onlangs een fout ontdekt, die een generaal bij een oefening gemaakt had. Een soldaat die zich in zyn eer aangetast voelde, eiste openlijke schriftelijke of mondelinge veront schuldiging, wat de generaal wei gerde. Hoe deze kwestie ook mag af lopen de hoofdzaak is, dat de Zweedse soldaat weet. dat hy niet blootstaat aan iedere onrechtvaar digheid of machtsovertreding van een meerdere. (Nadruk verboden). Oprichting van Europees T ransportbureau voorgesteld. SLECHTS ADVISERENDE BEVOEGDHEDEN. De tijd voor de oprichting van een Europees Transportorgaan met wet gevende bevoegdheden is volgens de economische experts, die in de Euro pese Assemblee zitting hebben, nog niet gekomen. De speciale commis sie van de Assemblee, die belast was met het onderzoek naar de mogelyk- heid van verdere coördinatie in het Europese verkeer, heeft daarom be sloten de Assemblee voor te stellen de oprichting van een Europees Transportbureau met slechts advi serende bevoegdheden aan te beve len. De commissie heeft geadviseerd de zeevaart (ook beheer zeehavens) en de luchtvaart aan de zorgen van het te vormen bureau te moeten uit sluiten. 28. Er stond een lange, magere figuur op de stoep van de villa van meneer Giebel. Hy droeg een flambard-hoed en van zijn schonkige schou ders hing een zwarte cape. Zodra hij zag, dat Do- rus Draadnagel de deur open maakte, gaf hy deze- snel een knipoogje. „Wat een meevaller," fluis terde hy. „dat jij de deur open hebt gemaakt We hebben je telegram ontvangen. De baas laat je bedanken en hier is een kleinigheid voor je moei te". De geheimzinnige man frommelde Dorus Draadnagel snel een paar bankbiljetten in de hand en zei toen: „Zeg maar tegen meneer Giebel, dat Antonio Cardanolio, de beroemde uitvinder op het gebied van de benzinemotor er is om met hem iets heel belangryks te bespreken". Dorus liet signor Cardanolio in de hall en haastte zich naar de werkplaats. „D'r is een heel belangrykc snuiter om u te spreken. Hij heet Antonio Carda nolio en hq zegt dattie„Cardanolio", brom de meneer Giebel. „Nog nooit van een vent ge hoord die Cardanolio heet. Maar laat 'm maar wachten; zodra ik zin heb, ga ik wel eens naar 'm toe". Buitenlandse bezoekers genieten reductie aan de Belgische kust. Tydens een bijeenkomst van hotel houders te Knokke is het nieuwe program van toelagen aan de bui tenlandse toeristen die hun va can- tie aan de kust doorbrengen buiten het eigeniyke toeristenseizoen, uit eengezet. Van 1 Mei tot 30 Juni en van 1 September tot 30 September 1952 zal iedere buitenlandse toerist voor een periode van 7 dagen recht heb ben op een toelage, overeenkomen de met de prijs van 1 dag pension, voor een periode van 10 dagen op een toelage, overeenkomende met de prijs van 1 '4 dag pension en voor een periode van twee weken op een toelage, overeenkomende met de pry's van 2 ys dag pension. De aardappelbewaarplaats te St. Philipsland, die tot voor kort de grootste was van ons land. LEZERS SCHRIJVEN. Dwarsboom de mensen niet in hun hobbies. Met veel belangstelling las ik in uw „Kantlyh" van 20 Nov. (als Zeeuw in ballingschap ontvang ik uw blad al- tyd een dag later dan anderen), uw opmerkingen over de rel rond Fedde Schurer en Tjebbe de Jong te Leeuw arden. Dit was inderdaad belangrijk genoeg om in de „Kantlijn" te wor den opgenomen, omdat het een ui ting was van (al of niet overdreven) regionaal bewustzijn en aangezien U daarvoor ook in Zeeland ijvert, ver diende het belangstelling. Ik kan U eveneens gelijk geven, wanneer U schrift, dat hierin van Friese zyde overdrijving in het spel' was. Maar nu de keerzijde der me daille. Men behoeft geen groot psy choloog te zyn, om te weten, dat men iemand nooit erger kan opwinden dan door hem te dwarsbomen in een ge paalde hobby. Daarby is de vraag van ondergeschikt belang, of die hobby waard is er veel woorden aan vuil te maken. Zeer vele hobbies sterven op de duur af of verliezen voor de be treffende hun bekoring. Daarom was het veel beter ge weest, wanneer de betrokken rechter zonder veel omhaal de mensen de eed in het Fries had laten afleggen. Waarom eigeniyk niet?'Meent U, dat in de overige delen van ons land het „Zo waarlyk helpe mij" enz. steeds in keurig Nederlands gezegd wordt? Och kom! Hoofdzaak is, dat woorden met die betekenis gesproken worden. Had men de Friezen in deze en soort- gelyke gevallen hun zin gegeven, wel, dan was er verder niets gebeurd. Angst, dat Nederland tweetalig zal worden behoeft er beslist niet te zyn! Ook al wordt er nog zo veel werk van de verschillende streektalen ge maakt. Om by het Fries te blyven: ondanks enige Friese literatuur, Frie se kerkdiensten e.d. kan nog geen 10 der Friezen hun eigen taal behoor- lyk lezen en haar schrijven kan zeker nog geen 5 %l Dat komt, omdat het niet in de geest van onze tyd ligt, om halfvergeten streektalen in de plaats van de algemene omgangstaal te stel len. Er gaan zelfs wel stemmen op, om het Nederlands maar af te schaf fen en het Engels er voor te nemen (zie slechts het Alg. Handelsblad van 20 Oct. jl.!). Een streektaal, welke oude papieren zij overigens ook moge hebben, kan dan ook nooit méér dan culturele betekenis krygen. Het is -goed, dit te bedenken, nu ook in onze provincie de lust tot het maken en lezen van literatuur in de eigen taal (die ook hier evenveel historische rechten kan doen gelden als het Hollands, dat'algemeen Ne derlands werd) opkomt. Natuurlijk is het fout, als by dit streven enige neiging tot separatisme in het spel is. Maai ernstig behoeven wy zoiets nooit te nemen. De tyd der zeven ver enigde Nederlanden (d.i.. der zeven republieken) is voorgoed voorby. Geen 10 der Friezen is op afschei ding gebrand en er zullen er zeker ook niet veel méér zyn, die het Fries als enige, erkende officiële taal in it Heitelan wensen! Door een onbelang rijke hobby te dwarsbomen brengt men daar steeds weer een klein aan tal intellectuelen in beweging, die meer deining maken dan voor de goe de orde gewenst is. Laat de Friezen hun taal gebruiken wanneer en waar zy dat wensen! Zelfs al hadden zij de volle vryheid hiertoe, met verplicht onderwijs op de school, dan nóg behoeft men nooit bang te zyn dat in him eigen land het Nederlands ooit verdrongen zou wor den. Daarvoor is de spelling van het Fries, ook voor de Fries sprekenden, te moeilijk. Het blijkt nl., dat voor de gewone man de minste afwyking van de gangbare Nederlandse spelling al onverteerbaar is. Het bewys hiervoor vond ik reeds in hetzelfde nummer van uw blad als waarin uw „Kantlyn" stond. Onder het hoofd „De Zeeuwen in de Maas stad" wordt melding gemaakt van het n.b. bekroonde toneelstuk „Oans eënigst kind" (eenigst met umlaut op de tweede e!). Alhoewel de Zeeuwse Ver. voor Dialectonderzoek al sedert vele jaren een doodeenvoudige spel ling heeft ontworpen en reeds vele schryvers die toegepast hebben, blij ken nog steeds allerlei publicisten daar niets van af te weten (de ge wraakte titel behoorde te luiden: Ons êênig(st) kind, verder niets. Hoogstens had men voor „Oans" nog öóns kunnen schryven, ais de uit spraak dat vorderde. Dit voorbeeld ter geruststelling van hen, die mis schien beangst zyn, dat de Neder landse streektalen ernstige concur renten van het Nederlands zouden kunnen worden! W. GELDOF. AMSTERDAMS PODIUM Sinterklaas in de Kalverstraat Vorige week Zaterdagmiddag maakte zich van de in Amsterdam rond dolende mensheid plotseling de jaariykse koorts meester, die men pleegt aan te duiden met: Sinterklaasdrukte. Het leek rUkeiyk vroeg, maar de symptomen waren onmiskenbaar, 't Ergst symptoom was op die dag: de onbegaanbaarheid van 't hart van Amsterdam, het Centrum. We moesten ergens in de Kalverstraat zyn, maar eer we halverwege waren hadden we al spijt. En omtrent het Spui kregen we heimwee naar ons dorp. Maar er was daar geen terug meer. En als een onontkoombare draaikolk zoog de Kalverstraat ons naar zich toe. en krabde zich het dwaas-ronde kopje. Die baby leek me hoogst ge lukkig Er ging een matroos voorby, nog haast een kleine jongen. Voor iedere étalage bleef hij even staan. Hij was te jong (en ook te arm) om zelfs die dingen te begeren. Hij was gelukkig. Tussen die baby en die matroos stapte een dame voort. Ze droeg een zilvervos en voiie. En een hoed, die geurde naar Parijse ateliers. In het voorbijgaan zag ik. nauwelijks een seconde dat gezicht, schemerend achter het doorzichtig gaas, waar mee het was bedekt. De ogen waren hard als yzer en de rest van dat ge zicht u$s niets dan masker. Ze lachte, maar dat lachen was bevro ren en gestold. GELUKKIGER. Soms is de Kalverstraat indruk wekkend van allure, soms is ze gru welijk. Indrukwekkend 's nachts, als een waiter of agent door die straat, die eigeniyk alleen maar een brede steeg ls. doolt. Gruwelykdat was die straat, die steeg, die middag. Met die tien duizenden opgejaagde mensen, die als twee rivieren naast elkander voortstroomden, zonder iets van eik kaar te weten. Ze verdrongen elkaar in een wilde, onuitgesproken haat als ze tegelijk voor dezelfde winkel stonden. MOOIE, MAAR DURE DINGEN. Iedere étalage was een klein feest en sommige waren een groot feest. Maar duur, de dingen die daar la gen. Onmenselyk duur en onbereik baar. Duurder weer dan een jaar geleden. Of zijn wy alleen armer ge wonden. zonder het zelf te merken? Mooie dingen, die een mens wil be zitten. Om me heen dromde, gromde en morde de massa. Ze gromde om pre cies dezelfde reden. Te weinig geld, te veel mooie dingen in de feeste- lyke nissen in die steeg. Feestelyk..., ja, in die nissen van die étalages. Maar daarvóór, in de lijzig neerko mende regen van die straat, was het allerminst feestelyk. Op de hoek van de Kalverstraat en een steeg trok. in jeugdige ou derdom, en fris als een veldbloem, een diacones voorby. Ze leek me heel gelukkig, al keek ze nog zo ernstig onder 't sneeuwig witte kapje. Er zat, in de glanzend-schitterende hal van een lingerie-paleis, een baby in een kinderwagen. De baby geeuwde Premieverhoging vrijwillig verzekerden Op een buitengewone algemene vergadering van de Centrale Bond van Onderling. Beheerde Ziekenfond sen, welke te Utrecht gehouden werd, werd het verzekeringsprobleem aan gesneden. De voorzitter, de heer C. J. van Lienden, betreurde het dat het re geringssubsidie van tien millioen op acht millioen is gebracht ondanks de stijgende kosten van de verzeke ring. Met algemene stemmen werd een motie aangenomen, waarin ernstige bezorgdheid wordt uitgesproken over de subsidieverlaging, waarvan het gevolg zal moeten zyn een nieuwe premie-verhoging voor de vrywillig verzekerden of vermindering van de verstrekkingen. De leden drongen er op aan, het subsidie niet te ver minderen tot een andere regeling van de problemen in het zieken fondswezen is vastgesteld. Twee brouwerspaarden stonden warm en nobel tegen elkaar geleund te wachten. Dc damp sloeg uit de rondgespannen lyven en ze roken naar alle goede, warme dingen die nog op deze wereld zyn. Twee vrienden, tussen al die mensen die elkander vreemd waren. Die paarden waren gelukkiger dan die mensen. Gelukkiger dan de vrouw in zilvervos. Ja zeker, dat was het beste van die middag: dat babykopje en die paar- denlyven. De diacones en die ma troos. Men denkt wel eens dat ons ge luk ligt achter feestelyk verlichte ruiten. Dat het te maken heeft met 't doffe goud en 't helle zilver. Met geld. Maar 't is niet waar. 't Is er nooit te vinden, lykt me. in de Kal verstraat. Me dunkt, veel verder dan het Centrum daar. Ik denk daar, waar de hemel is. ver buiten Am sterdam. Daar, waar zilvervossen levend door de bossen sluipen. En waar de stilte huivert door de ho ge bomen. Overal, waar men het verst verdwaald is van de Kalver straat. Waarin de mensen zich ver trappen, zodat de paarden zelfs ver baasd te kyken staan. ANTHONY VAN KAMPEN. 60. De brandyeer-auto was intussen nog erger gaan slingeren, want Trol de Trooster kon niets meer zien, omdat de ballon voor zyn ogen gezakt was. En hg dacht er niet aan om te stop pen. De Maat had net zo lang gewerkt, tot hy eln- deiyk zyn hoofd buiten de flarden van het lucht schip kon steken, maar toen hy zag, wat er ge beurde, deed hy zyn o- gen haastig weer dicht. De auto slingerde dwars over de weg heen en maakte vervaarlyke capriolen en vlak voor zich uit had de Maat een heleboel huizen ge zien. Hy wist natuurlyk niet, dat ze al zo dicht by Hollywood waren maar het was in derdaad Hollywood. En in een van die huizen zat de dochter van Siebmga in een prachtige bruidsjapon vol on geduld te wachten op de diamant, die haar vader haar beloofd had. Over een paar uur zou het huweiyk voltrokken worden en nog steeds was de steen er niet Zenuwachtig draaide het bruidje heen en weer op haar stoel. Plotseling leek het wel, of de wereld ver ging. Stukken steen uit de muur spatten in het rond, er klonk een ontzettende slag en er vloog een donkere schaduw naar binnen, die vlak voor haar voeen «terecht kwam. Het bruidje begon te gillen. Wat was er gebeurd? Trol was met zyn au to al slingerend van de weg geraakt en pre cies het goede huis binnengereden en door de schok was de Maat eruit geslingerd en in de kamer terecht gekomen, waar hy nu met open mond naar een gillend vrouwspersoon in een bruidsjapon stond te staren. De Nederlandse militaire missie in Indonesië. SAMENWERKING WORDT NOG STEEDS OP PRLJS GESTELD. Het blad „Abadl" schryft over de verklaring van de woordvoerder van het Indonesische ministerie van de fensie, majoor Lubis, waarin deze zeide, dat hy het gewenst acht, dat de Nederlandse militaire missie, ook wanneer de Unie zal zijn opgeheven, in Indonesië zal blyven. „Abadl" noemt dit een „nuchtere stem" van de zyde van de strydkrachten. Uit deze uitlating over de samenwerking met Nederland op militair gebied, kan de conclusie getrokken wor den, dat de leiding van de weermacht ook in deze tyd onderscheid weet te maken tussen wat goed en niet goed is voor de ontwikkeling van het le ger. Samenwerking tussen beide landen werd nog mogelyk geacht, mits leder zyn plaats weet en slechts de taak verricht, die hem is opgelegd. De Ne derlandse militaire missie weet haar plaats, zy mengt zich niet In de in terne aangelegenheden van de Indo nesische weermacht. Inkt-werper in actie. De Haagse recherche waarschuwt het publiek voor een man of vrouw, die in de Haagse binnenstad met inkt fooit naar goedgeklede dames. Zeven ames hebben reeds hun beklag ge daan by de politie. Hun kleding was, voornamelijk op de rug, ernstig be vuild. Eén jaar voor jongeman, die zijn moeder wilde doden. De rechtbank te 's-Gravenhage ver oordeelde de 25-jarige W. H. du Ch. fabrieksarbeider uit Rotterdam we gens poging tot doodslag tot één jaar gevangenisstraf met aftrek. Aan de ze verdachte was ten laste gelegd dat hg gepoogd heeft zyn moeder na een woordenwisseling in de keuken van haar woning te wurgen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1951 | | pagina 7