Geen leiders in de vaderlandse
Letterkunde
TOESTAND IN KANAALZONE
WORDT STEEDS ERGER
SOEKARNO HIELD WEER EENS
EEN ONVRIENDELIJKE REDE
VRIJDAG 26 OCTOBER 1951
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
LETTERKUNDIGE KRONIEK (III
Illegale tijdschriften stierven snelle dood
Simon Vestdijk op eenzame hoogte
De instelling van de Kultuurkamer tijdens de oorlog ontnam aan onze
jonge letterkundigen eensklaps de mo gelijkheid om op de traditioneel gewor
den wjjze te publiceren. Zij vonden echter weldra nieuwe wegen: erver
schenen plotseling illegale, veelal gestencilde tijdschriften.
Daarin werden, behalve poëzie, ook proza, essays, aforismen e.d. opgeno
men. Een lang leven was hen niet beschoren. Vele zoals „Parade der Pro
feten" (te Utrecht uitgegeven), Maecenas" (Den Haag), „Zaans Groen"
(Zaanstreek), „Podium" (Leeuwarden), werden na de bevrijding omgezet
üi algemene letterkundige tijdschriften, waarvan de meeste weinig levens
vatbaar bleken en dan ook spoedig het een na het ander, zelfs na fusies,
verdwenen.
Er was trouwens ook geen sprake
van een bepaalde groepering of een
uitgesproken programma in die bla
den; men trof in vrijwel alle periodie
ken dezelfde namen aan onder de
vaste medewerkers. In het reeds ille
gaal te Utrecht verschijnende Ad In
terim bleven, ook bij de voortzetting
der publicatie na de bevrijding, voor
namelijk ouderen schrijven. In Janu
ari 1950 kwam Ad Interim tot een
fusie met de 113 jaar oude Gids. De
ze fusie betekende een injectie met
jong bloed voor dit aloude culturele
tijdschrift, schepping van Potgieter
uit 1837, dat reeds vele generaties
lang een kleine, ongeveer 15-jari
ge inzinking uitgezonderd een be
langrijke positie in het culturele le
ven van ons land heeft ingenomen.
DE JONGERE DICHTERS
In 1940 waren het voornamelijk de
tijdschriften „Helikon", „Werk" en
„Criterium" waarin jonge dichters
konden publiceren. Hiervan was Cri
terium" het enige tijdschrift met een
programma: het wilde het gevoel
weer doen zegevieren over het ver
stand, dat te hoog ten troon was ge
heven door het tijdschrift „Forum",
opgericht in 1932. In „Helikon", een
zuiver aan de poëzie gewijd maand
schrift. uitgegeven door Stols, debu
teerden in 1940 twee dichters, die
sedertdien een belangrijke plaats
hebben ingenomen in onze moderne
dichtkunst: Bertus Aafjes (geb.
1914) enM. Vasalis (geb. 1909, pseu
doniem van mevrouw Drooglever
Fortuyn.) Vasalis debuteerde met een
kleine bundel lyriek, „Parken en
Woestijnen", eèn bundel die reeds
acht drukken beleefde, een voor ons
land zeldzaam verschijnsel, (al zal
de bekroning daar deels oorzaak van
zijn). Na de bevrijding publiceerde
zy nog „De Vogel Phoenix". Vasaiis
Het aquaduct duidt in het algemeen
waterleidingen aan en wel in het bij
zonder die uit de oudheid. Deze wa
terleidingen zijn al zeer oud en be
sfaun zeker reeds sedert de 6de eeuw
vóór Chr., zoals uit de onderzoekingen
te Athene en te Samos is gebleken.
Door opgravingen is het systeem ons
t^ans zeer goed bekend en het blijkt,
dat tussen'de buizenstelsels van thans
en die van 2500 jaar geleden in begin
sel geen verschil bestaat. Ook werden
gedegen calculaties uitgevoerd voor
en aleer men tot de aanleg van derge
lijke omvangrijke werken besloot.
Eerst werd bepaald welke hoeveel
heden water vereist werden, daarna
onderzocht men de bronnen, die boven
hel niveau van de stad gelegen wa
ren en zich soms op een afstand van
50 of 60 km. van de stad bevonden.
Van leem werden dan buizen gebak
ken, die het water in een flauw hel
lende goot naar de stad voerden. Som
tijds bestond de goot ook uit halve bui
zen, die met stenen of ijzeren platen
werden afgedekt.
Deze goot leidde somtyds dwars
door bergen heen en moest in valleien
en kloven door boogvormige bouw
werken (die wij aquaducten noemen)
ondersteund worden* Deze aquaducten,
die vaak in drie verdiepingen werden
gebouwd en dan een hoogte van veer
tig meter bereikten, worden nu nog
aangetroffen in de oud-Romeinse ge
bieden Zuid-Frankrijk, Spanje en
Italië.
Want in het bijzonder de Romeinen
waren meesters op het terrein van de
watervoorziening. Het oudste aqua
duct van Rome dateert van 312 v.
Chr. en had een lengte van 16 km.
Maar 400 jaren later beschikte Rome
reeds over 8 aquaducten'', waarvan het
langste 92 km. lang was en waarvan
enkele ondergronds waren. Zij mond
den uit in reservoirs waar het vuil
kon bezinken en door middel van slui
zen werd het water dan over de open
bare gebouwen, badhuizen, fonteinen,
en over de industrie en woonhuizen
verdeeld. De buizen in de huizen wa
ren meestal van lood, tenzij het water
geen hoge druk had, zodat met buizen
van aardewerk constructie kon worden
volstaan.
De industrie en de particulieren
moesten voor het water betalen. Over
eenkomstig het berekende verbruik
werd in de woning een loden pijp van
een bepaalde doorsnede in de leiding
gemonteerd, op de plaats waar wij de
meter hebben. En men betaalde voor
de hoeveelheid water, die door dit
toevoerstuk kon stromen, ongeacht of
dit water al dan niet werd afgenomen.
Een soort vast-recht tarief, gelijk wij
het zouden noemen
Op deze wijze werd in het begin van
onze jaartelling dagelijks 1 millioen
kubieke meter water naar Rome ge
leid. en gedistribueerd, d.i. bijna drie
maal zoveel als het watergebruik van
het moderne Rome
Dat drie door velen als een heilig ge
tal wordt aangezien, weet U natuur
lijk. Maar minder bekend zal het zijn
dat alle getallen onder de 10 een ze
kere heiligheid bezitten
H. Pétillon.
schrijft weinig, publiceert althans
weinig, maar haar werk is van voor
naam gehalte.
Bertus Aafjes heeft zich vooral
naam verworven met „Een Voetreis
naar Rome", een schromelijk over
schat, maar charmant dichtwerk.
.Het bestek is hier te kort om op deze
figuren nader in te gaan en een ge
fundeerde mening te geven, maar zon
der enige twijfel duiken deze namen
in de loop van de tijd weer in deze ru
briek op.
Van de debutanten in de illegale
geschriftjes hebben ook enkelen een
leidende of opmerkelijke plaats in de
hedendaagse letteren behouden
Deels hebben zjj reeds verwachtin
gen gerealiseerd, zoals Paul Roden-
ko (van de Maecenas-groep)een
scherp essayist, dichter van irratio
nele verzen, en o.a. schrijver van een
boeiend poppenspel, „Jack in Leven-
land". Uit podium, waarvan dus de
bakermat in Leeuwarden was. kwam
o.a. Fokke Sierksma; uit Parade der
Profeten (Utrecht.) hebben vooral
de namen van de dichters Guillaume
van der Graft (pseudoniem). W. J.
van der Molen en Ad den Besten een
bekende klank gekregen. Wat ouder
is de dichter-prozaïst Leo Vroman
(geb. 1915), wiens.gedichten van een
zeer persoonlijk talent getuigen.
Behalve van jongeren verscheen
na 1945 ook nog belangrijk werk van
twee van de grootste dichters die
Nederland thans heeft: Gerrit Ach
terberg en J. C. Bloem.
HET KLEINE GELUK.
Over het algemeen is de kunst van
het vers in ons land zeer hoog opge
voerd. Vrijwel elk jqng dichter js in
staat gave, technisch volmaakte ver
zen te schrijven, maar vooral vlak na
de bevrijding, toen enorm veel werk
werd gespuid, was het moeilijk een
persoonlijk geluid te onderscheiden.
A, Roland Holst vergeleek de jongere
Nederlandse poëzie heel karakteris
tiek met het gekwetter, dat uit een
drukbevolkte volière opstijgt: het
klinkt wel charmant, maar het is on
mogelijk te bepalen, welke stem bij
welke zanger thuishoort. De hierboven
genoemden hebben echter een per
soonlijk geluid doen horen, en behalve
van hen is nog van vele anderen iets
te verwachten.
Overheersend is de lyriek, en dan
weer meer in gebonden dan vrije
vorm. Het sonnet, de ballade, 't ron
deel, vonden vele beoefenaars. De on
derwerpen zijn vooral erotiek en na
tuur, beperkt tot de kleine kring van
huis en haard, geliefden en vrienden.
Een van de merkwaardige verschijn
selen waarmee de jongeren van thans
ook hadden en hebben te kampen, was
het ontbreken van leiders. De krach
tige figuren van du Perron, ter Braak
en Marsman velen in 1940 in één slag
weg. Een paar jaar tevoren was de
dichter Slauerhoff reeds gestorven.
Automatisch kwamen hierdoor allerlei
sterren van tweede en nog mindere
grootte op de voornaamste plaatsen,
maar na de bevrijding weigerden de
jongeren (terecht) hun leiding te aan
vaarden; ze bleven zich (vaak' te na
drukkelijk en verstarrend) op ter
Braak en du Perron, Marsman en
Slauerhoff beroepen, en trachtten ver
der hun eigen weg te banen, waarin
ze deels zijn geslaagd. Naast de aloude
libérale „Gids" (waarin dus „Ad In
terim") bestaan immers twee andere
békende letterkundige tijdschriften:
„Libertinage" (de inhoud is minder
„los" dan men uit de naam zou aflei
den), een intellectualistisch blad, en
het ethische programmablad .Podium",
beiden uit fusies ontstaan.
Grote figuren uit onze letteren van
oudere generaties, die evenwel geen
„leidersfiguren" zijn, en die nog steeds
publiceren, zijn o.a. de uiterst veel-
Op het eerste gezicht ïykt het, alsof
deze Londense Bobby op bet Padding-
ton Station, een dansje maakt, docb
bjj nader Inzien bl\jkt liet, dat een
vrouweïyke aanhanger van de Con
servatieve Party de vroegere Minis
ter President Winston Churchill vol
geestdrift wil aanmoedigen voor de
komende verkiezingen. Haar enthou
siasme werd echter „geremd" door
de agent, die Churchill begeleidde
toen deze op weg was naar Ply
mouth.
zijdige Vestdijk, de dichters Bloem,
Gerrit Achterberg, A. Roland Holst.
Hendrik de Vries.
HET PROZA.
Ook bij de prozaïsten ontbreken he
laas de leiders. De vorige maal heb ik
enkele dames-auteurs genoemd, als de
onbevangen Dola de Jong. een schrijf
ster die de gelukkige kunst verstaat,
elk vertoon van zielkundige en wijs
gerige kennis zorgvuldig te, vermijden
terwijl men toen voortdurend voelt,
dat zij haar figuren tot het diepste
peilt; Anna Blaman. die juist wat te
sterk die kennis etaleert en dan ook
zelden tot een harmonische versmel
ting komt tussen haar vlijmscherpe
psychologische ontleding en haar fan
tasie; A. H. Nijhoff en Josefa Mendels,
de eerste een ernstig, de laatste een
charmant, speels vertelster (vooral in
haar debuut Rolien en Ralien), en Jo
Boer. waarover de meningen zeer uit
eenlopen, maar die toch in elk geval
een buitengewoon vermogen heeft om
een bedwelmende, zieke, rottende
sfeer te scheppen in haar wat eenvor
mige duistere familieverhalen. Vaak
bloeit uit die beklemming de schrij
nende tederheid op van deze in het
leven stellig ongelukkige schrijfster.
Van de oudere schrijvers verscheen
nog belangrijk werk van Bordewijk,
van Schendel (die 14 Sept. 1946 stierf),
en een boekenplank vol van Simon
Vestdijk. Deze laatste is een van onze
geniaalste hedendaagse literatoren, al
is het dan op het ogenblik in zwang
zijn werken te kraken. Hij schreef o.a.
in het bedbelde tijdvak een zijner
grootste en schoonste romans „De
Vuuraanbidders", een historische ro
man die in de 80-jarige oorlog speelt,
en verder dienen vooral vermeld de
romans „Ierse Nachten" en het in 1940
nog verschenen „Rumeilanü".
Een ander, hoewel m.i. weinig ge
slaagd, vermeldenswaardig werk is
„Bewolkt Bestaan" van Cola Debrot;
voorts dienen vermeld het luchtige
„Judaspenning en Pauweveren" van C.
J. Kelk. en de bijna geniale korte hu
moristische vertellingen van Simon
Carmiggelt (100 Dwaasheden; Alle
maal Onzin; Tussen Mal en Dwaas),
een lectuur die niet genoeg aanbevo
len kan worden.
Misschien vragen sommige lezers
zich af waar de namen van den Doo
laard en Jan de Hartog blijven hier
zijn ze, met de vermelding dat ik de
reportageachtige bravourboeken van
de eerste en de joel-, zuip- en vloek-
boeken van de laatste niet lust, terwijl
ik omgekeerd wel zou willen dat ie
dereen, die ze nog niet kent, bijvoor
beeld eens „Liefde en Goudvissen" van
Jacques Gans, en „De geboorte van
Jan Klaassen" van J. J. Klant las.
Geen leiders, geen grote figuren
„maar een opgewekt literair leven,
dat is de slotconclusie, waartoe deze
inleidende, samenvattende, helaas
noodgedwongen uiterst beknopte be
schouwingen moesten leiden. Ontmoe
digend? Bemoedigend? De tijd zal het
moeten leren
HANS WARREN.
Boven op de Lange Jan te Middelburg prykt binds gistermorgen weer een
haan. De foto toont leerlingen van de Technische School, die bezig zyn de
laatste hand te leggen aan het verguldwerk.
EGYPTENAREN LEGGEN HET WERK NEER.
Britse arbeiders naar Egypte
De toestand In de Snez-Kanaaizöne ls ernstig en wordt steeds erger. Dit
verklaarde Donderdag een Britse woordvoerder en hy voegde er aan toe,
dat Engeland plannen heeft om aan de toestand het hoofd te bieden. Wat
deze plannen inhouden is niet bekend.
Het aantal Egyptische arbeiders, dat in de zftne het werk neerlegt,
neemt toe. In Port Said en Suez zijn de Egyptenaren, die helpen by het
meren van schepen, in staking gegaan. Volgens Reuter zouden Britse ar
beidskrachten naar de Kanaalzone gezonden worden om de stakende Egyp
tenaren te vervangen.
Egypte zal binnenkort besprekin
gen beginn-: met de Sowjet-Unie
over een handelsverdrag. Ook tracht
Esrvpte handelsovereenkomsten te
sluiten met Oosteuropese landen.
De vertegenwoordiger van de Brit
se gouverneur-generaal te Khartoem
heeft Donderdag in het Soedanese
parlement verklaard, dat volgend
jaar verkiezingen gehouden zullen
worden in de Soedan
Het bericht over een Amerikaans
bemiddelingsaanbod in het Brits-
Egyptische conflict is door de Egyp
tische regering tegengesproken.
Binnenkort zullen in Egypte nieu
we postzegels worden uitgegeven,
waarop de nieuwe titel van Koning
Faroek „Koning van Egypte en de
Soedan" staat.
Unie moet verdwijnen
omdat zij aan een ongelukkig verleden herinnert
President Soekarno van Indonesië heeft in een rede ter gelegenheid
van de zesde Dag der Ver. Naties een uitvoerige terugblik geworpen op
de jongste geschiedenis van zyn land en daarby uiting gegeven aan zijn
teleurstelling over de wyze, waarop zoals hy het voorstelde de Ne
derlanders hebben getracht het Indonesische volk ook na 1945 van zyn
vryheid te beroven. De Nederlanders hebben, aldus Soekarno, na de ca
pitulatie van Japan getracht Indonesië te heroveren en door middel
van hun politionele acties getracht voor goed een einde te maken aan het
bestaan van de Republiek Indonesië.
De eerste politionele actie noemde
Soekarno „ae grootste na die van
Hitier tegen Polen". Tegenover de
door Generaal Spoor opgezette stra
tegie zetten de Indonesische troepen
een guerillastrijd in. waarbij door
het gehele volk werden gesteund.
Sprekende over Irian (Nieuw-Gui-
nea) zeide Soekarno, dat dit gebied
tot Indonesië behoort en daartoe
moet terugkeren. Hy noemde de
kwestie-Irian een der ongelukkigste
hoofdstukken uit de hedendaagse ge
schiedenis van zijn land en beschul
digde de Nederlanders er van op dit
punl éénzijdig te handelen.
Ten slotte zeide Soekarno nog, dat
de Nederlands-Indonesische Unie be
hoort te verdwijnen omdat zij te sterk
herinnert aan een ongelukkig verle
den. cat begraven dient te zijn. Ver
vanging van de Unie door normale
betrekkingen zal de weg effenen voor
een harmonieuse samenwerking.
Soekarno zeide niet uit wrok te
hebben gesproken en de Nederlan
ders op geen enkele wijze een kwaad
Spionnen in Albanië?
Volgens een bericht van het Alba
nese persbureau zijn zeven spionnen
en saboteurs, die door de Britse ge
heime dienst naar Albanië waren ge
zonden, „met medewerking van de
bevolking" onschadelijk gemaakt.
Zes van de zeven spionnen werden
gedood, doch de zevende (gewond)
werd gevangen genomen.
Reeds vijf van de zeven zouden
geïdentificeerd zijn als Albanezen,
die in Griekenland en op Malta wa
ren opgeleid en over zee of door de
lucht naar Albanië gebracht.
„President Robert" met
oud-notaris naar Tanger.
Het fameuze jacht de „President
Robert" is vertrokken van Lissabon
naar Tanger. Deze mededeling is
gedaan in een brief van de nuis-
oudster van oud-:,otaris Quaed-
vlieg aan haar familie- te Maastricht.
De oud-notaris en zijn vrouw, als
mede de huishoudste.- en haar doch
ter zouden voornemens zijn nog dit
jaar terug te keren. Vormoedeliik zal
het echtpaar Quaedvltcg zich te Brus
sel vestigen.
hart toe te dragen. Ais eenmaal alle
geschillen tot het verleden behoren,
wilde hij gaarne de eerste zijn om de
Nederlanders als ware vrienden te
begroeten.
In diplomatieke kringen te Djakar
ta Is het opgevallen, dat de Neder
landse Hoge Commissaris en de ten
paleize aanwezige leden van diens
staf, zich na afloop van de rede van
de president van de andere gasten af
zonderden en zich niet bh de buffet
ten ophielden. Men meende,' dat deze
houding een gevolg was van de ont
stemming by hen over de rede van de
president.
Internationaal muziek
concours te Kerkrade om
de vier jaar.
Te Kerkrade hebben de voorzitters
van de twaalf verenigingen, die twee
maanden geleden gezamenlijk een in
ternationaal muziekconcours organi
seerden. thans besloten een stichting
te vormen, die om de vier jaar een
dergelhk concours zal houden. Zoals
bekend trok het concours dit jaar
300.000 bezoekers en leverde een ba
tig saldo van 30.000 op. De helft
van dit bedrag zal als stichtingskapi
taal worden gebruikt.
Koningin Wilhelminafonds
stelde gelden beschikbaar.
Het Koningin Wilhelminafonds
heeft de volgende bedragen beschik
baar gesteld: Aan het Rotterdams Ra
dio-therapeutisch Instituut een bedrag
van f 40.000.voor de aankoop van
radium en radioactief kobalt Door de
ze aankoop zal in de dagelijkse be
hoefte aan radio-actieve stoffen in dit
instituut geheel zijn voldaan.
Aan het Nederlands Kankerinstituut
te Amsterdam een bedrag van
f 16.400.— voor de eerste inrichting
van een centraal kankerregister.
Tang in de as
Ouders te Tokio, die tussen de as
van hun gecremeerde zoon een tang
vonden, hebben de arts, die een long
operatie op de jongen had verricht,
een proces aangedaan. De arts heeft
bekend na de operatie zijn tang te
hebben gemist.
A.F.P. meldt, dat de Egyptische
Koningin ais eerste gift voor een in
zameling voor de slachtoffers van de
incidenten in de Kanaalzóne acht dui
zend gulden beschikbaar heeft ge
steld, Koning Faroek en de beide
prinsessen gaven ieder vijfduizend
gulden.
Woensdagavond is op de weg van
Port Said naar Ismailia een bestuur
der van een Egyptische particuliere
vrachtwagen door een Engelse pa
trouille doodgeschoten.
Ongeldige postzegels kunnen
worden ingeruild.
De bij het publiek nog voorhanden
zijnde postzegels met de beeltenis
van H. M. Koningin Wilhelmina van 't
type Hartz (uitgifte 1947) alsmede
briefkaarten en andere postwaar-
den voorzien van een daarmede over
eenkomende zegelafdruk, die sinds 1
October voor de frankering waarde
loos zijn, kunnen tot en met 31 Ja
nuari 1952 op de postinrichUngen
worden omgeruild tegen zegels enz.
van de gangbare soort.
Briefkaarten met opdruk.
Met het oog op de papierschaarste
zal een hoeveelheid briefkaarten met
een zegelopdruk van 12cent met de
beeltenis van H. M. Koningin Wilhel
mina van het type Hartz (uitgifte
1947) worden voorzien van een zwar
te opdruk „6".
Werden ie Laren twee Duitse
Joden vermoord
Officier van Justitie acht roof
moord nog geenszins bewezen.
Naar aanleiding van de vondst van
de stoffelijke resten van twee Joodse
fabrikanten uit Keulen in de tuin
van een huis te Laren (N.H.). heeft
een verslaggever var» het A.N.P. een
gesprek gehad met de officier van
justitie te Amsterdam, mr. H- A. Was-
senbergh, die verklaarde, dat voor
hem nog niet zonder meer vaststaat,
dat hier van een roofmoord kan wor
den gesproken.
De stoffelijke resten zijn negen
jaar onder de aarde geweest, zodat de
lijken vrijwel geheel vergaan zijn. Het
feit, dat beide mannen in eenzelfde
kuil zijn begraven, en waarschijnlijk
op hetzelfde ogenblik de dood heb
ben gevonden, is uiteraard een sterke
aanwijzing in de richting van mis
drijf. Dat deze beide onderduikers op
dezelfde dag een normale dood zouden
zijn gestorven, is onwaarschijnlijk,
tenzij er een ongeluk zou zijn ge
beurd. De officier van justitie was
echter geneigd te veronderstellen, dat
hier wèl van misdrijf sprake is.
Het feit, dat mevrouw S. een ge-
weldadige dood heeft gezocht, is op
zichzelf geen bewijs, dat zij haar on
derduikers heeft gedood of heeft doen
doden. Zij verkeerde op het ogenblik,
dat zij door een autobus werd overre
den, in een financieel deplorabele toe
stand.
Men tast dus in het duister,
Slechts een zeer uitvoerige en nauw
keurige sectie op de gevonden stoffe
lijke resten zal misschien positieve ge
gevens verschaffen. Deze sectie zal
echter geruime tijd in beslag nemen.
Inmiddels is men bezig zoveel moge
lijk personen, die in die tijd met me
vrouw S. in connectie hebben gestaan,
te verhoren. Van arrestaties onder
verdenking de hand in een moord te
hebben gehad, is voorlopig echter nog
geen sprake.
Personeelsverenigingen
benadeeld
De politie heeft de 29-jarige ma
gazijnbediende H. van V. uit Rotter
dam aangehouden, die ten nadele van
24 personeelsverenigingen een bedrag
van 900 zou hebben verduisterd
Het geld was het batig saldo van een
zomeravond-voetbalcompetitie en een
feestavond, beide bestemd voor een
Blindengeleldehondenfonds.
Hel wereldgebeuren
Ook een landbouw-
plan voor Europa
U' e problemen, waarvoor de West-
Europese landen zich zien ge
plaatst, hebben zodanige vor-
j men aangenomen, dat z\j niet meer
op een zuiver nationale basis tot een
oplossing kunnen worden gebracht.
Alleen in een vorm van zeer nauwe
samenwerking op politiek, econo
misch en militair gebied ligt de mo-
I gelijkheid, dat het dicht, bevolkte
I Europa een toekomst tegemoet gaat,
I die hoop biedt en uitzicht geeft.
Onlangs heeft mr. J. J. van der Lee.
j chef van de directie internationale
organisaties, in een radiocauserie er
op gewezen, dat het streven naar
1 Europese eenheid zich in steeds ster-
1 kere mate gaat ontwikkelen. Men
denke slechts aan het plan-Schuman.
de Europese gemeenschap voor kolen
en staal en aan het plan van de Fran-
se minister Pleven, dat voorziet in de
vorming van een Europees leger.
Ook op agrarisch terrein wordt in
het kader van de Europese samen
werking belangryk werk verricht.
Er bestaat reeas een aantal plannen,
waarvan dat van de Franse minister
Pflimlin en dat van de Nederlandse
minister van Landbouw, Mansholt,
de meest bekende zijn.
De moeiiykheden, die zich, o.a. als
gevolg van het grote dollarte
kort, met betrekking tot de
import van de belangrijkste grond
stoffen zoals brood- er. voedergra-
nen, oliën en vetten in de West-Eu-
ropese landen voordoen, maken het
meer dan ooit noodzakelyk de land
bouwproductie binnen Europa sterk
op te voeren. Productieverhoging kan
echter alleen worden bereikt, wan
neer men tevens de moeilijkheden
van de afzet van de agrarische pro
ducten in breder verband tot een op
lossing tracht te brengen. In West-
Europa als geheel beslaat voor vrij
wel elk landbouwproduct een tekort,
doch in de landen afzonderlijk be
staat er in sommige gevallen een
overschtó, dat niet kan worden afge
zet, omdat aan de internationale
handel belemmeringen in de weg
staan. Alleen het opheffen van deze
handelsbelemmeringen zal voor dc
boer een waarborg betekenen z(in
product tegen een lonende prijs te
kunnen afzetten. Dan zal elke land
streek zich kunnen toeleggen op die
tak van productie, waartoe de plaat
selijke omstandigheden, zoals de bo
dem, het klimaat en de bekwaamheid
van de bevolking, zich het beste le
nen.
De eenmaking van de Europese
landbouw kan echter niet op kort.
termyn worden verwezenlijkt. Et-
moet naar worden gestreefd de han
delsbelemmeringen op te heffen,
maar tegelijkertijd dient men de tech
niek te verbeteren op de bedrijven,
waar een achterstand bestaat, ten
einde een gelijke concurrentie moge
lijkheid te scheppen. Dit betekent,
dat een volledige integratie pa.s kan
worden bereikt na een overgangstijd,
gedurende welke een zekere mate
van bescherming voor bepaalde bedrij
ven nog moet worden toegestaan.
Uiteindelijk zal een Europees orgaan
moeten kunnen beslissen over de
vraag, in hoeverre in een bepaald
land nog een politiek van bescher
ming kan worden gevoerd voor be
paalde bedrijfstakken, waarbij het
uitgangspunt moet zijn. dat aan de
werkers in het goed geleide en so
ciaal en economisch verantwoorde
Europees landbouwbedrijf een rede
lijk bestaan moet worden verzekerd.
Het spreekt vanzelf, dat al deze
problemen, die voor een deel op
economisch en voor een deel op
agrarisch-technisch gebied liggen, het
nodig maken, dat ook ten aanzien
van de import van concurrerende pro
ducten, afkomstig uit landen buiten
Europa en ten aanzien van de prij
zen, beslissingen door een Europees
orgaan genomen zullen moeten wor
den. De landbouworganisaties in de
verschillende landen hebben deze
plannen dan ook in onderzoek geno
men, terwijl ook de internationale
federatie van boeren-organisaties de
I.F.A.P., deze aangelegenheid in Sep
tember in Den Haag heeft besproken.
Op dit terrein ligt in elk geval voor
Nederland, dat in de landbouw een
zo belangrijke functie vervult, een
mogelijkheid in Europees verband
een belangryke rol te spelen.
Studenten parlement
vergadert in vergaderzaal
Tweede Kamer.
Aantrekkelijk experiment
te 's Gravenhage.
Op Zaterdag 15 December a.s. zal
op initiatief van de voorzitter van de
Tweede Kamer, mr. L. G. Korten-
horst, en onder auspiciën van de Ver
eniging voor Staatkunde te Leiden,
in de vergaderzaal der Kamer een
Leids studentenparlement bijeen ko
men. Op die dag zal een wetsontwerp
over de voorschriften van de Tweede
Kamer in de afdelingen van het stu
dentenparlement worden onderzocht.
Als verantwoordelijke „ministers",
die de m:m r'a van toelichting teke
nen. treden op de heren Fraser. Jonk
man (junior) en Roel vink. Deze „be
windslieden" zullen na de schriftelij
ke voorbereiding het voorstel in een
tweede openbare vergadering in de
maand Januari a.s. tegen de beden
kingen der studentenkamer verdedi
gen
In de byeenkomst van 15 December
as. zal door een der vrouwelijke le
den van het studentenparlement oen
interpellatie worden gehouden, welke
vermoedelijk betrekking zal hebben
cp de positie van de gehuwde ambte
nares. De parlementaire pers en de
technische en administratieve outil
lage der Kamer worden ingeschakeld
om deze zittingen zo goed mogelijk
te doen verlopen. De vergaderingen
zullen door de heer Kortenhorst zelf
worden geleid.
Mocht dit experiment slagen dan
zal het regelmatig worden herhaald
met inschakeling evenwel van stu
denten van andere universiteiten en
hoge-scholen.