„Ike" candidaat voor Amerikaanse
presidentsverkiezingen?
ARBEIDSPRODUCTIVITEIT MOET
MET 10 PROCENT OMHOOG
Van Vrouw ioi Vrouw
DONDERDAG 11 OCTOBER 1951
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
S
Eisenhower's dilemma (I)
Europa of Amerika
(Van onze correspondent).
NEW YOK, October. Europa of Ame rika. Dat is het dilemma, waarin
generaal Dwlght E. Eisenhower zich bevindt en waarover hij zich in de
komende weken zal hebben te „verklaren."
Wanneer die uitspraak zal komen, zal dit „belangrijk nieuws" zijn, niet
alleen voor 150 miilioen Amerikanen, maar evenzeer voor 270 millioen
democratische Europeanen. De beslissing, hoe z|j ook moge uitvallen,
is veel meer dan een verklaring van persoonlijke ambities en begeerten.
Wie zo denkt zou de generaal, zijn integritet en zijn vérziende blik
schromelijk te kort doen. Allerlei overwegingen, waarbij het behalen van
een nieuw succes in Europa een van de voornaamste Is, zullen zich bij
het nemen van deze beslissing doen gelden. Eisenhower heeft tot dus
ver nog geen fout gemaakt. De reputatie die hij zich heeft verworven
is er een van globale aard. Het Kremlin heeft niet minder respect voor
zijn talenten als soldaat en diplomaat dan Nederlanders, Belgen en Ame
rikanen. De laatste jaren versterkte hjj die reputatie voorts met wat
men mag noemen „de zwijgzaamheid der wijzen." In deze tijd, waarin
politieke problemen worden uitgevochten op de voorpagina's der bladen,
is een uitspraak van Eisenhower een betrekkelijke zeldzaamheid. Er is
echter een punt in Ike's" onmiddellijke horizon opgedoemd, dat verdere
zwijgzaamheid omtrent zjjn onmiddellijke toekomstplannen moeilijk
maakt. Het koor van hen, die zich afvragen „waar deze man nu staat"
neemt dagelijks toe.
Dit is een poging, gebaseerd op fei
ten en indrukken van Washington's
best geïnformeerde kringen, een dui
delijker licht te werpen op hetgeen
men terecht kan noemen: het pro-
bleem-Eisenhower. Kringen, die het
nauwst bij de generaal betrokken zijn,
twijfelen er niet aan, dat Eisenhower
het presidentschap begeert. Niet uit
verlangen naar „macht". Geen mens
heeft discreter gebruik gemaakt van
ruime bevoegdheden hem tot dusver
verleend dan Eisenhower. Hij is zich
daarbij bewust, dat de aanvaarding
van een candidatuur voor het presi
dentschap ogenblikkelijk een einde
zou maken aan de bevoorrechte posi
tie, waarin hij zich tot dusver heeft
bevonden. In het modderballet van
een verkiezingscampagne zou men
hem niet sparen.Tegenstanders (zij zijn
er, uiteraard) zouden hem persoonlijk
verantwoordelijk kunnen stellen voor
de Russische opmars naar Berlijn. De
ze onvermijdelijke verdrietelijkheden
meent „Ike" echter te kunnen incas
seren. Indien hij de politieke arena
betreedt wil hij dat kunnen doen als
de man, die in tijden van depressie
en steeds toenemende bezorgdheid,
voor Amerikaan en Europeaan de
overwinning en het succes symboli
seert. Onder die omstandigheden
meent hij dat de bijval van het over
weldigend aantal Amerikanen en bui-
-************************
i
107
We viogen tegenwoordig dan wel
eens klagen over de slordige wijze
waarop sommige uitgevers ter be
sparing van kosten hun boeken
(doen) inbinden, er moet toch al zeer
zonderling met dit leesmateriaal wor
den omgesprongen, willen alle blad
zijden van het boek los liggen. En
nu weten we wel, dat het behoorlijk,
lezen van een boek niet ieders werk
is, de meeste landen blijken tegen
een normale zachtzinnige behande
ling toch wel bestand.
In Thibet, het land van kloosters
en priesterkasten, is dat anders. Wan
neer U daar een inlands boek ter
hand zoudt nemen, dient U op te
passen dat de bladen niet alle op de
grond dwarrelen, want zij liggen al-
4emaal los. Niet omdat de lama's uit
de Potala of de kloosters van Dre-
pung of Gyantse zo buitengewoon
slordig lezen, maar omdat een Thïbe-
taans boek nu eenmaal uit niets an
ders bestaat dan losse bladen, gelegd
tussen twee plankjes en dit alles ter
bescherming gewikkeld in een doek.
Ho interessant allerlei andere as
pecten van dit land en deze boeken
ook mogen zijn, voor vandaag willen
we onze aandacht voornamelijk bepa
len bij de bladzijden. Het papier in
Thibet wordt vervaardigd van de bast
van de peperboom en andere strui
ken. Deze schors ivordt vermengd
met water en fijngeslagen op een
platte steen. Deze pap ondergaat
daarna in principe dezelfde bewer
king als in elk papierproces, met dit
verschil echter, dat de toegepaste
werkmethode veel primitiever is. Het
resultaat bestaat uit een taaie en ru
we papiersoort, die wel enige gelijke
nis vertoont met crème-kleurig kar
ton.
Nu is het merkwaardige, dat geen
enkel insect het in zijn hoofd haalt
van dit Thibetaanse papier te eten.
Deze dieren, die alles aantasten' en
voor wie eigenlijk alleen ijzer en glas
veilig zijnschuwen Thibetaans pa
pier als vergif. Ze hebben daarin
trouwens volkomen gelijk, want in
de gebruikte grondstoffen zit inder
daad vergif.
Nu kan het ons koud laten of de
papierconsumerende insecten in Thi
bet een maaltijd meer of minder krij
gen, maar deze giftige stoffen zijn
öök oorzaak dat iemand, die veel tijd
besteedt aan het lezen van Thibe
taanse boeken, door zware hoofdpij
nen gekweld wordt, en dat is voor
ons mensen onaangenamer.
Indien een welnemende vriend U
mocht aanraden de 108 delen van de
Kangyoer (Boeddhistische geschriften)
eens door te werken en de Tengyoer,
de 225 delen commentaren daarop,
te lezen, kunt U derhalve op goede
gronden beweren, dat U daar altijd
zo'n hoofdpijn van krijgt!
Er zullen weinig lezers zijn, die nog
nooit hoofdpijn hebben gehad, want
het is misschien wel de meest voor
komende van alle kwalen. Maar het
zonderlinge is, dat de hersenen, on
danks de veelvuldig voorkomende
hoofdpijnen, ongevoelig zijn voor pijn!
H. Pétillon.
tenlanders, die zich achter zijn banier
zullen scharen, het gescheld van de
oppositie nauwelijks de gelegenheid
zal geven duidelijk hoorbaar te wor
den. Tot zover zijn persoonlijke motie
ven.
STEUNT DE GROTE LIJN
VAN TRUMAN.
Eisenhower's plaats in het Ameri
kaanse openbare leven is een factor
ten gunste van zijn candidatuur. Men
treft hem pal in het politieke midden.
Hij staat wellicht de Republikeinen
wat nader als partij, maar de linker
vleugel der Republikeinse partij,
waartoe hij zich voelt aangetrokken,
is heel wat „progressiever" dan de
rechtervleugel van de Democraten.
Eisenhower steunt de grote lijn van
Truman's buitenlandse politiek. Hij is
daarbij de stem van matiging en ge
zond verstand, die men sedert de
dood van de onvergelijkelijke grote
Senator Arthur H. Vandenberg, node
had gemist Eisenhower kan men
schetsen als de man die a priori nau
welijks geïnteresseerd is in wie er de
juiste koers aanwijst, maar wat de
juiste koers is. Buitenlandse waarne
mers hebben jaar en dag al verzucht,
dat het optreden van een „midden
partij" in Amerika een zo heilzame
uitwerking zou hebben op het weinig
stabiele Amerikaanse politieke leven.
Welnu, Eisenhower verpersoonlijkt
een éé-mans-partij. Wie, temidden van
150 millioen Amerikanen, een derge
lijke positie bekleedt, is inderdaad,
zoals men hier zegt, „uit presiden
tieel hout" gesneden.
ERNSTIGE BEZORGDHEID.
Doch de belangrijkste overweging
voor Eisenhower om zich in de poli
tieke strijd te storten is zijn ernstige
bezorgdheid voor het verval van Ame-
rika's politieke leven en de funeste
invloed, daardoor op de buitenwereld
uitgeoefend. Het is gemakkelijk de
corruptieverschijnselen, die de laatste
weken zulk een ongunstig licht op
Washington hebben geworpen, te ver
klaren. De ene partij is te lang aan de
macht geweest; de andere partij is zo
zeer bevreesd, dat zij haar oude
machtspositie nooit meer zal herove
ren, dat haar functionarissen geneigd
zijn „te halen wat er te halen valt"
Maar niet minder ernstig is het pijn
lijke verschijnsel van het nakaarten
over politieke besluiten van tien jaar
geleden, en het in twijfel trekken van
persoonlijke motieven van eigen lei
ders bij besluiten, die genomen waren
toen de bondgenootschappen geheel
anders lagn dan thans.
Eisenhower meent, dat het zijn plicht
is om, als man van het politieke mid
den, een spil te vormen, waarom de
meer bezadigde geesten zich zullen
GEN. DWIGHT EISENHOWER
in verkiezingsgewoel?
Merkwaardige straf voor
radio-amateur.
Een Deventer jongeman, die met een
geheime zender had gewerkt, zag zich
door de Zwolse politierechter veroor
deeld tot 25 gulden boete. Tevens werd
bepaald, dat hij binnen twee jaar zijn
bevoegdheid moest verwerven om te
zenden. Slaagt hij daarin dan krijgt
hij zijn zendapparaat terug, aldus het
Alg. Dagblad.
Het apparaat was namelijk zo goed
gebouwd en de jongeman was een zo
geestdriftige radio-zendamateur, dat
rechter en officier met de griffier en
de getuigenis afleggende P.T.T.-man
zich hebben beraden hem een kans te
geven dit toestel terug te krijgen.
r Niet alleen Amerika, doch dc
gehele wereld is geïnteresseerd
in de vraag of generaal Ei
senhower zich candidaat zal
stellen voor de komende presi
dentsverkiezingen. Als hij dat
doet, zal hy dan als politicus
meer kunnen doen voor Ameri
ka en de wereld dan thans, als
militair? Zal hij in staat zijn
krachten en stromingen in Ame
rika te bundelen? Welke zijn de
overwegingen waarvan Eisenho
wer zijn besluit laat afhangen?
Onze New Yorkse correspon
dent Robert Kiek heeft in zeer
goed ingelichte kringen naar de
antwoorden op deze vragen ge-
informeerd en* bespreekt in
twee artikelen wat men terecht
zou kunnen noemen: het pro-
bleem-Eisenhower.
willen scharen in plaats van (zoals
herhaaldelijk het geval is) zich van
het politieke leven te distanciëren. Hij
meent in staat te zijn tot beslissingen
te komen, die niet zijn ontsproten aan
virulerende debatten en impulsieve
daden, doch aan gezond verstand en
weloverwogen redenering. In oorlogs-
en vredestijd wist Eisenhower vaak
fel-tegengestelde belangen van bui
tenlandse mogendheden met elkaar te
verzoenen. Hij acht het zijn taak om
thans in het binnenland harmonie te
smeden, samenwerking te inspireren,
vertrouwen te scheppen waar wan
trouwen heerst.
Dat zijn de voornaamste overwegin
gen vóór Eisenhower's candidatuur. Er
is een keerzijde aan deze medaille. Wij
komen daarop in een volgend artikel
terug.
(Nadruk verboden).
Spoorwegverbinding bij
Nieuweschans hersteld
In April 1945 vernielden terugtrek
kende Duitse troepen de laatste ver
binding, welke het Noorden van óns
land nog via het railvervoer met
Duitsland had. Op Duits gebied wer
den ook enkele spoorbruggen vernield
en in Nederland wachtte men eerst
het herstel van de Duitse bruggen af,
voor men aan de herstelwerkzaamhe
den te Nieuweschans begon.
Toen in Mei jl. de laatste vernielde
spoorbrug op Duits gebied gereed
was, werden ook in Nederland de her
stellingen ter hand genomen. Dins
dagmorgen reed van net Duitse sta
tion Weener de eerste Duitse locomo
tief met daarachter enkele gloednieu
we personenrijtuigen naar Nieuwe
schans.
LH» tv*ntoonstelling „Scntiueis ter Zee 1951" in de geoóuweit van en lv.
te Vllssingen werd door de Commandant Maritieme Middelen Vlissingen,
kapitein ter zee J. G. Broekhuysen, geopend. Naast kolonel Broekhuysen de
burgemeester van Viissingen, mr. B. Kolff.
NOTA AAN TWEEDE KAMER.
Ook op vaderlandse grond kan voor de jeugd
een toekomst liggen.
De jaarlijkse styging van de arbeidsproductiviteit van vier en een half
procent, die als „normaal" voor de na-oorlogse periode wordt beschouwd,
is onvoldoende om onze economie, gegeven de bevolkingsaanwas en de de
fensie-inspanning, in evenwicht te brengen. Het betalingsbalans tekort van
bijna een milliard of 5 van het nationale inkomen kan worden overwon
nen door een extra productiviteitsverhoging van 10 procent.
Dit wordt medegedeeld door de ministers Albregts en Drees in een „nota
over de productiviteit in Nederland" aan de Tweede Kamer.
In de nota wordt voorts opge
merkt, dat de gevraagde extra-pro
ductiviteitsverhoging met in één jaar
kan worden gerealiseerd. Een verde
ling over eeri drietal jaren komt
waarschijnlijk het meest in aanmer
king. Dit houdt in, dat in de drie
eerstkomende jaren een productivi
teitsverhoging van 4% t ca.
8 wordt aangevraagd. Schattingen
van het Centraal Plan Bureau maken
het aannemelijk, dat wij in het jaar
1951 niet of niét ver boven de nor
male zullen uitkomen. Het lijkt
derhalve doelmatig, de jaren 1952,
1953 en 1954 te belasten met de ex
tra-verhoging van ca. 3 zodat
voor elk aier jaren een verhoging van
de arbeidsproductiviteit met onna 8
procent wordt gevergd. De nog reste
rende maanden van het jaar 1951
kunnen dan als aanloopperiode wor
den gezien. Op deze wijze kan de pro
ductiviteitsverhoging bijdragen in
bet totale regeringsprogramma' waar
door het betalingstekort zal zyn ge*
elimineerd en het uitgangspunt
voor een verdere stijging van de wel
vaart zal zijn gevormd door het voor
handen zijn van een efficient produc
tie-apparaat, opgewassen tegen de
buitenlandse concurrentie en van vol
doende capaciteit om de grote quan
ta goederen te exporteren, die de ba
sis van die welvaart moeten vormen.
CENTRALE PLAATS VAN DE
MENS.
De ministers betrekken tot besluit
de centrale plaats van de mens in het
economische leven in de beschouwin
gen. Daarbij geven zij zich reken
schap van de eenzijdigheid die de be
handeling van één aspect der men
selijke werkzaamheid uiteraard met
zich brengt. Productiviteit is slechts
een der gezichtspunten, naast andere
die bij een onderzoek naar het wel-
vaartsstreven de aandacht vragen,
en een volledige visie zal resulteren
in de gehele mens, op wiens vervol
making dit streven gericht dient te
zijn.
In het algemeen wordt opgemerk'
dat alles wat de gezindheid van de ar
beidende mens gunstig beïnvloedt, het
slagen van een productivlteitB-cam-
pagne zal bevorderen. Dc mens van
ncuen ontbeert vaak geloof in do toe
komst Hem moeten motieven wor
den gegeven om zijn arbeid met be
doeling en toewijding te verrichtten
DE JEUGD.
Dc jeugd van thans zal weer de
overtuiging moeten veroveren, dat
haar toekomst niet uitsluitend be
hoeft te liggen in werelddelen ver al.
maar ook lean gevonden worden op d-
vaderlandse grond dichtbn. Zeker, al
dus de ministers, het is begrijpelijk,
dat onder de middelen om aan do
jeugd arbeid te verschaffen ook emi-
Kr«T ie behoort. Daarnaast geldt even
wel het woord van een na de eerst-
wereldoorlog jong gestorven dicht»-:
..Delven wij waar w|J staan, want.
waar wij staan is Klondyke". Dit zin
volle woord moge de jeugd met élan
vervullen en aanzetten tot de vereis
te krachtsinspanning, die ook voor de
komende generatie reële levensmo
gelijkheden doet behouden en verstol
ken. Z|j kan fier zijn op wat dit kleine
land ondanks zyn grote bevolking
aanwarf heeft gepresteerd en nog zal
tot stand brengen met haar hulp. De
groei der bevolking behoeft geen ro
den te zijn voor een sombere toe
komstvisie indien deze groei juist
een aansporing temeer vormt om te
bewerkstelligen, dat de voorwaarden
worden begunstigd om Nederlands
Klaats In het bestel der volken te be
emden en te versterken. Tot deze
voorwaarden behoort de productivi
teitsverhoging. Uit het voorgaande
moge gebleken z|jn, dat Nederlands
economische toekomst gewaarborgd
kan worden, indien w|j erin slagen
naast andere doeleinden de grote mo
gelijkheden te verwerkelijken, welke
op net terrein van de productiviteit
gelegen z|jn, aldus de ministers Aj-
Dregts en Drees in hun nota aan de
Tweede Kamer.
Hebt u van uw leven wel eens
heimwee gehad? Nee, ik be
doel niet dat heimwee naar iets
dat u vroeger van nabij hebt
gekend, maar waarvan u mijlen
en mijlen ver bent wegge-
dwaald. Dat heimwee is pijn
lijk, maar niet ongeneeslijk.
De mijlen tussen u en het be
minde voorwerp uw s harten
mogen vele zijn, de kans blijft
dat u vandaag of morgen de
weg terug kunt gaan, en on
verwacht staat in het land
schap, de stad, hét huis uwer
dromen.
Maar wat moet men met een
heimwee naar iets dat onher
roepelijk onbereikbaar is ge
worden, dat voorgoed verzon
ken is in de afgrond van de
tijd? Wie leert ons de tover
spreuk om het grote rad terug
te wentelen, om in levende
lijve, als de held van „Berke
ley Square" terug te stappen
in de époque welke men lief
heeft? Onmogelijk, zegt het bit
se verstand, en het heimwee
troost zich met costuumboe-
ken en schilderijen, met histo
rische toneelstukken en films.
Totdat het opeens, o verruk
king, op het onverwachtst de
droom tot leven ziet komen, zo
maar op een podium in een
kleine zaal.
Ik heb, drie uur lang, schoon
heid en gratie en statigheid en
weelde uit de lijst van het ver
leden zien stappen, en glim
lachend en springlevend zien
paraderen voor mijn verrukte
ogen, die ternauwernood kon
den geloven dat dit werkelijk
heid was. Evenwel, de zijde
ruiste, de juwelen vonkten, er
loste niets in een nevel op en
er zweefde niets over onze
hoofden weg. Mijn ogen had
den gelijk: het was alles echt,
van mutsje tot muiltje; het
had maar één gebrek: dat het
veel te snel voorbij was. Als
troostprijs voor wie er niet zijn
kon, als aansporing voor wie
het nog te wachten staat: een
flauw weerschijntje op papier
van al die charme.
Het heimwee kan toch wel
eens iets goeds uitrichten. Het
had Cruys Voorbergh, die voor
ons op het podium zo het een
en ander van deze paraderen
de bekoorlijkheid vertelde
wat zg ik? die de toelichting
spéélde met alle esprit en ver
ve van de bezeten artist het
had hem, zeg ik, gedreven tot
dit dure en in veler ogen mis
schien dwaze experiment: het
verzamelen van al wat er in
Nederland nog te vinden is aan
costuumbezit in de allerruimste
zin. U moet niet vragen, wat
zo'n liefhebberij kost aan tijd,
geld, élan en inspanning.
Hoe het zij, hij begon naar
zijn zeggen met de japon van
zijn tante Georgine (grijs mei
een wit kraagje en manchet
ten, een zwart, schortje met
lila bloemen en allemaal heel
kleine knoopjes, weet u wel,
van hals naar taille) en nu is
hij al aan een heel museum
toe: hét Nederlands Costuum-
museum, Kabinet van Mode en
Smaak.
Dat museum staar, natuurlijk,
in de meest modieuze onzer
steden, het vorstelijk 's-Graven-
hage. Mocht u te. zijner tijd
daarheen verdwalen, misschien
dat u voor één keer de geneug
ten van winkels kijken en rol
trappen bewandelen in de Bij
enkorf eens «rilt prys geven
voor een bezoek aan dat mu
seum: een rustig genoegen dat
is waar, maar onvergetelijk.
Echter, zo'n parade van cos-
tuums is nog te prefereren,
want wat is een japon die in
en vitrine hangt? Een dood
en stijf ding, het lijk van een
illusie. Maar deze droomgewa-
den kwamen tot leven op dat
kleine podium: door het aan-
c-
ten uur maar,
petemoei
vallig figuur en de perfecte
houding van de draagsters (die
ene drager, al even geëigend
voor zijn gewaad, had een rid
derorde voor heldenmoed ver
diend), doori de gehele sfeer
van gebaar, beweging, gelaats
uitdrukking, en, niet zo weinig,
door de magie van het bege
leidende gesproken woord.
Waarom, zo vraagt het pijn
lijk verbaasde hart: waarom is
dit alles vieux jeu geworden,
voorbij zonder enige kans op
terugkeer? Waarom lopen wij
met grote stappen in stevige
vierkante schoenen over de
wereld, op ijselijke platte hak
ken en verfoeilijke crêpe-zo
len? Waarom trekken wij flet
se, onpersoonlijke confecüe-
jurkjes aan in erwtensoep-
groen en gekookte-bieten-rood?
Waarom dragen wij geen rui
sende slepen meer, geen gebor
duurde muiltjes, geen drie sit
sen onderrokken, geen onder
kleed van papaverrood laken,
geen morgenjapon van lila taf
zij met een knalblauw satijnen
schortje?
Het is zo lastig, zegt Mada
me 1951. Je kunt met zoiets
toch niet op de fiets zitten of
achter een tram aanhollen
nog gezwegen van vn een prop
volle bus stappen.
Ach nee, natuurlijk niet: stel
je voor dat we die genoegens
moesten missen. We hebben
haast, het leven is druk, wij
jakkeren, wij sprinten, wij vlie
gen om het hardst, zelfs de
oude Golfstroom raakt ervan
uit de koers. Hoe zouden wij,
zenuwmachines in een gejaag
de eeuw, nog tijd kunnen
vinden om u-ren aan ons toilet
te besteden, om te ruisen met
slepen en te conserveren met
waaiers? Hoepla, ouerboord met
■de ruches en de borduursels,
de mutsen en de fichu's, de
keursjas en de muiltjes. Wy
zijn vlot, wij zijn practisch, wij
zijn sportief en wij zijn
doodvervelend.
Maar als ik van mijn leven
Assepoesters petemoei eens ont
moet (gepoederd en met pa-
niers natuurlijk, en een mou-
che op haar linkerwang), en
ik mag wezenlijk een harte-
wens uiten, dan zal ik o,
heel bescheiden zijn. Als Zaan-
se molenaarsdochter in blauw
en geel, tintelend van juwelen
en zelfs in een négligé van
roomkleurig satijn voel ik mij
veel te extravagant. Nee pete
moei, geef mij één uurtje een
sitsen schoot jak je, roestrood
met bonte figuren, op een grij
ze sitsen rok met diezelfde vo
gels en bloemen geborduurd.
Bind mij een huiselijke boeze
laar voor, zo zacht en fijn ge
ruit alsof het zijde was, en
zet mij een tulen mutsje op,
een met twee schelpen over de
oren, als Bet je Wolff ze droeg.
Geef mij een oud huis aan een
stille gracht, waarlangs linden
staan, die in alle tinten van
goud en groen en geel lang
zaam verkleuren in de herfst
zon.
En laat mij dan, met het
sleutelmandje aan de arm, op
mijn gemak naar de grote voor
deur gaan om open te doen op
het gelui van de koperen bel.
Op de hardstenen stoep, tussen
de paaltjes het zwarte ket
tingen (waarop ik niét mocht
schommelen toen ik nog een
deerntje was) laat daar
N eelt je de melkmeid staan met
het koperen melkvat, dat blinkt
als goud. Neeltje, in de pracht
van rood baaien onderrok en
blauw damasten overrok, van
bont gebloemd keurs en hagel
wit hemd, blond en blozend als
een perzik onder de sierlijke
strokorf van haar hoed.
Dat, en ergens een tinkelend
clave-cimbel achter een open
raam, en de postkoets-met-de-
vier die in de verte over de
brug davert: dat is heus geluk
genoeg voor één uur, petemoei.'
SASKIA.
Het wereldgebeuren
A toom-discussie
Het is de laatste dagen weer een.';
de atoom, die het onderwerp is
van een belangrijke discussie
tussen Oost en West, waarby nie
mand minder dan president Truman
en maarschalk Stalin de grote oppo
nenten zijn geweest, die het debat
met enige opzienbarende verklarin
gen hebben geopend. Later hebben
zich ook andere gezaghebbende stem
men in de discussie gemengd Gor
don Dean, de voorzitter van de Ame
rikaanse commissie voor atoom-ener-
fie byv. en ten slotte zyn ook in
e internationale pers allerlei be
schouwingen verschenen. De kern
van al deze beschouwingen ls deze:
de atoombom kèn een beslissende
factor zyn voor het behoud van do
vrede. Maar hoe? De Amerikanen
stellen zich op het standpunt, dat
het Westen er tot elke prijs voor
moet zorgen een belangrijke voor
sprong op het gebied van de atoom
wapens te behouden. Deze redene
ring is natuurlijk juist, wanneer
men er van uit gaat, dat een nieuwe
oorlog ontketend zou worden door
Russische agressie. De redenering is
ook typisch Amerikaans omdat de
Amerikaanse publieke opinie, door
welke oorzaak dan ook, Rusland
nooit anders ziet dan als de toekom
stige agressor. En wij kunnen ons
dan ook heel goed voorstellen, dat
de mededeling van Gordon Dean, dat
de Ver. Staten niet alleen over een
belangrijke hoeveelheid atoombom
men, maar bovendien over verschil
lende nog zorgvuldig geheim gehou
den tactische atoomwapens voor dc
strijd te velde beschikken, op het
Amerikaanse publiek grote indruk
heeft gemaakt.
Anderzijds kan men er natuurlijk
ook van uit gaan, dat de Ame
rikanen met een aanval zouden
kunnen beginnen met de bedoeling
de Russen voor te zijn. De eerste
klap, die voor de Amerikanen wel
een dollar waard zal zijnVoor
wie de zaak zo bekijkt, is het zon
der meer duidelijk, dat een gelijk
waardige „atoomkracht" aan de Rus
sische kant een waarborg zou kun
nen zijn voor het behoud van de
vrede. En al kunnen we de Russen
véél kwalijk nemen, wc mogen het
hen tot zeker niet euvel duiden, dat
zy het zó zien!
Alles wijst er intussen op, dat
Amerika en Rusland zich tot het
uiterste inspannen in de atoomwa
pen-wedren. Amerika, dat zonder
twijfel nèg aan de kop gaat. om de
voorsprong te behouden. Rusland om
de achterstand in te lopen. En het
blijft voorlopig nog een open vraag
wat voor het behoud van de wereld
vrede het minst kwade is.
Bij z|jn mededelingen over de twee
de atoom-explosie „ergens in
Rusland" heeft Stalin ook de
kwestie van de controle op de produc
tie van atoomwapens weer eens op
het tapyt gebracht en hij heeft de
Ver. Staten er van beschuldigd het
tot stand komen van een verbod van
het gebruik van dit verschrikkelykste
van alle oorlogswapens te hebben ver
hinderd. Als de Amerikanen dan he
lemaal niet willen, moéten wy wel
mee doen aan de wedloop, zo klaagde
de rode Tsaar en hij voegde daaraan
de verzekering toe. dat de Russen
eigenlijk niets liever willen dan de
atoomenergie uitsluitend gebruiken
voor vredelievende doeleinden. Rus
land zou er niet over denken Ameri
ka of welk ander land ook aan te val
len.
Zoals steeds is ook nu weer de be
langrijkste vraag wat Stalin met de
ze woorden heeft bedoeld. Een ver
sterking van de positie van zijn ver
tegenwoordigers bij de komende de
batten van ae algemene vergadering
der Ver. Naties in Parijs? Of een
voorzichtige poging om de Amerika
nen opnieuw te benaderen met een
voorste], dat toch tot een accoord op
het punt van de atoomwapens zou
moeten leiden? Volgens Reuter is
men in Amerikaanse en Britse krin
gen enigszins geneigd het laatste aan
te nemen. Maar tegelijkertyd wordt
er toch met nadruk aan herinnerd,
dat het juist de Russen waren, die
door hun hardnekkig verzet tegen
het door de Amerikanen opgesteld en
de V. N. goedgekeurd plan voor con
trolering van de atoom-energie elke
overeenkomst op dit punt onmogelijk
hebben gemaakt. En die bovendien
de V.N.-commissie destijds noopten
haar werkzaamheden te staken door
haar byeenkomsten te boycotten op
grond van het feit dat nationalis-
tisch-China er aan deelnam.