Imponerende kwakzalvers deden
Zeeuwse steden en dorpen aan
JIMMY BROWN, sportheld no. 1
NA DE TOUR DE FRANCE
MA0 THANS TEGEN MOSKOU?
DINSDAG 31 JUU 1931.
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
UIT DE GOEDE, OUDE TIJD
Verontwaardigde Middelburgse
chirurgijnen rebelleerden
De mens heeft door alle tijden heen gezondheid e\ geluk gezocht, en
gretig geluisterd naar allen, die hem vertelden dat liet geluk te gr^jp
ligt en dat gezondheid te koop is. Geen middel was hem daarvoor te
zonderling, geen kuur t« wonderlik.
De kwakzalvers met hun hocus-pocus, hun sfeer van bombastische ge
heimzinnigheid, en niet te vergeten hun suggestieve gaven, hebben altyd
gewillige slachtoffers gevonden.
Natuurlijk zochten zy het liefst goedgelovigen, die geld konden missen
voor experimenten, en die niet te ziek waren, zodat ze te schielijk zou
den sterven onder onbekwame handen.
Kwakzalvers van allerlei pluimage verschenen reed» vroegtijdig in
het welvarende Zeeland en de chirurgijns klaagden steen en been over
deze lieden, waarnaar hun patiënten overliepen.
Die „uytheemse landlopers" zoals de heren hen honend noemden, ga
ven voor dat ze alle ziekten en menselijke gebreken konden helen.
en hun beweringen werden grif geloofd.
Blijkbaar waren het dezelfde per
sonen, die men later betitelde als
„hongaerse, ongaerse of ongerse
doctors", en die men, tot diep in de
vorige eeuw, op de Zeeuwse dorpen
zag verschijnen. Die zogenaamde
Hongaren hadden een indrukwek
kend voorkomen, wel geschikt om
het volk te doen geloven, dat zij
met de duivel een verbond hadden
aangegaan en daardoor meer kon
den presteren dan artsen, die geen
college hadden gelopen aan Satans
hogeschool. Gebruind door weer en
wind, met een door lidtekens gekor
ven gezicht, waren zij gekleed in
wijde schoudermantels en droegen
hoge laarzen en breedgerande hoe
den.
Alleen tijdens de kermis en op
marktdagen mochten de „quacksal
vers" zich vrijelijk roeren, en luid
keels de lof van hun ongeëvenaarde
medicamenten verkondigen, wanneer
ze tenminste aan hun officiële col
lega's een daggeld betaalden. Dat
geld was een welkome buit voor de
feesten van het chirurgijnsgilde; van
daar dat de deken en de beleders,
die het bestuur van het gilde vorm
den, langs de kramen trokken, om
op betaling aan te dringen.
De Middelburgse chirurgijns be
merkten vaak dat het met die bru
tale kwakzalvers kwaad kersen eten
was. Meer dan eens moesten de stads
dienaars er bij te pas komen om een
onbevoegd geneeskundige van de
markt weg te slepen. Eens werd
de deken gegrepen door een paar
kwakzalvers en met een mes be
dreigd, een andere keer kreeg hij
van een dame, die hij beboette, zo
veel te horen, dat die vrouw opge
pakt moest worden, waarna bleek
dat ze al eens een keer in Amster
dam was gegeseld.
In hetzelfde jaar, dat deze be
stuurders zo hun best deden, wer
den zij echter door hun collega's
beschuldigd, dat zij zich lieten om
kopen door de diverse kwakzalvers
en daarenboven nog zulke goede
sis
sier hadden gemaakt dat er niets
meer in de kas te vinden was.
Hadden zg Jean Potagle, die LuJ-
kerwaal, die zo listig was als een
vos, niet toegestaan om muzikanten
voor zjjn theater te laten spelen,
zodat burgers en buitenlui zich daar
verdrongen hadden? Hoe stond het
met Guillaume Maleth en zyn trou
we knecht Frans, die Italiaanse bal
sem en olie „van den Bergh van
Constantinopelen" verkochten, en
met die menigte van guldenwater-
verkopers, tandtrekkers, eksteroog
snijders, slangenvetverkopers, die
niet alleen op de markt het hoge
«oord voerden, maar hun patiënten
nog in de stad gingen opzoeken?
Dan waren er nog de onderkrui
pers, die in Middelburg zelf woon
den: de breuksnijder en bandenma-
ker, het oude wijf docforesse Mar
tine, en de horlogemaker, die zich
blijkbaar ook op alchimie toelegde.
Met al deze mensen wisten de gil-
debestuurders het op een accoord te
werpen.
Zij profiteerden ook van de komst
van de reizende meesters, die ope
raties verrichtten waaraan de doc
toren zich niet durfden te wagen,
zoals de oogheelmeesters, kanker-
meesters, ledezetters en steensnij
ders. Als goede zakenlieden hadden
deze vrije meesters al vroegtijdig
het nut en de invloed van de recla
me ingezien. Zij lieten huis aan huis
briefjes en strooibiljetten bezorgen
en adverteerden later in de couran
ten en nieuwstijdingen.
In Veere was uitdrukkelijk be
paald dat zij eerst moesten worden
geëxamineerd, alvorens zij hun te
kens mochten uitsteken aan de her
berg, waar zij zitting hielden en dat
zij niet op de markt mochten staan.
Voor elke patiënt, die zich door hen
liet behandelen, moesten zij tevens
een vast bedrag aan het gilde be
talen.
Ook in Middelburg golden zulke
bepalingen, maar daar wist men ex-
wel de hand mee te lichten.
ARTSEN-OPROER.
Geen wonder dat de verontwaar-
ligde doctoren tot de aanval over
gingen en het huis van de deken
binnendrongen om hem en de ande
re bestuurders uit te maken voor
..schelmen, rabauwen, freters en
uytzuypers". Dit artsen oproer werd
Ongeveer 130 kilometer van de
Griekse havenstad Saloniki bevinden
zich drie schiereilanden, die als drie
uitgestoken vingers in zee steken. Op
het meest Oostelijke schiereiland be
vindt zich de staat 'Alhos, dat een
lengte heeft van ongeveer 50 km en
bijna 10 km breed is. De staat bevindt
zich op Grieks territorium, maar het
land beschouwt zichzelf als volkomen
onafhankelijk. De grens tussen de
Griekse staat en Athos wordt dan ook
voortdurend door politie bewaakt.
Het land telt ongeveer 4000 inwo
ners. In de hoofdstad Karyes zou men
zich wanen als in iedere ander stadje
van Griekenland. Bepakte lastdieren
worden door de nauwe straten gedre
ven, er zijn winkeltjes, herbergen, een
kleine bank en een postkantoor, waar
baardige mannen met lange haren hun
bezigheden verrichten. Maar in één
opzicht verschilt dit land tot sterk
van het eigenlijke Griekenland. Want
sinds 1000 jaar heeft geen enkele
vrouw ooit een voet in Athos mogen
zetten. En niet alleen mensen van het
vrouwelijk geslacht worden hier ge-
iveerd, maar ook koeien, ezelinnen,
ooien, en elk ander vrouwelijk dier
tvordt bij de grens tegengehouden.
Over vogels en insecten hebben de
douanen echter geen zeggenschap, zo
dat deze vrijelijk kunnen overvliegen.
Athos is n.l. een monniken-staat. Het
land telt een twintigtal kloosters,
waarvan verscheidene tussen het jaar
900 en 1000 werden gesticht. Alle
werkzaamheden in het land ivorden
door monniken verricht, en het schijnt
mij toe, dat degeen, die niet door hun
geloof wordt bezield, het in dit land
niet gemakkelijk heeft. Het knippen
der haren is verboden, zodat de vlech
ten in een knoedel achter in de nek
worden vastgespeld. Zang en dans be
horen tot de verboden zaken, evenals
alle spelen en sporten. Er bestaat een
wet tegen vechten, hetgeen mij een
gelukkige greep toeschijnt. Of echter
het verbod op baden dezelfde lof kan
worden toegezwaaid, lijkt mij niet ge
heel zeker.
Voor hen, die zich zorgen maken
over het feit, dat deze monnikenstaat
door het ontbreken van een geboorte
cijfer, gedoemd zou zijn uit te sterven,
zij hier nog aan toegevoegd, dat uit de
Grieks-orthodoxe geloofswereld voort
durend nieuwe aanwas van klooster
lingen plaats vindt. Voor wufte da
mes blijft het echter verboden terrein
óók als ze niet wuft zijn.
Nu we het toch over wuft hebben:
ivist U dat er een boom bestaat waar
van het kant zó maar kan worden af
geplukt? i
H. Pétillon.
Chartervluchten naar
Nieuw-Guinea gestaakt.
Officieel wordt medegedeeld: ..In
verband met de moeilijkheden bij het
verkrijgen van brandstof op de vlieg
route naar het Verre Oosten, zijn de
vluchten, welke met door de Neder
landse regering gecharterde vliegtui
gen naar Nieuw-Guinea v.v werden
ondernomen, met ingang van 30 Juli
j.L tot nader order gestaakt".
West-Java nog steeds erg
onveilig
Leger en politie krijgen onvol
doende steun van de bevolking.
Sprekende over de veiligheids-si
tuatie in Indonesië, verklaarde een
woordvoerder van het ministerie van
defensie, dat wat dit betreft, West.
Java nog steeds het zorgenkind is
West-Java is de bakermat van poli.
tieke stromingen en van alle moge
lijke benden Het leger en andere vei
ligheidsapparaten verkrijgen bij hun
operaties ter verzekering van de vei
ligheid onvoldoende steun van de be
volking en wanneer er een lid van
een partij wordt gearresteerd wegens
verstandhouding tot de een of andere
bende, rgzen er steeds complicaties.
In Midden-Java is de toestand weer
normaal. In Oost-Java ontwikkelt
zich de situatie in gunstige zin. De
ordeverstoringen daar dragen het ka
rakter van criminaliteit.
De toestand op Sumatra noemde
de woordvoerder normaal, en op Bor
neo hebben de zuiveringsacties tot
resultaat gehad, dat talrijke bende
leden zich hebben overgegeven De
daar thans nog opererende benden
hebben geen noemenswaardige kracht
meer.
Op de Molukken is de toestand
thans veel beter dan op Celebes. In
het Westelijke deel van het eiland
Ceram bevinden zich nog restanten
van de formaties van opstandelingen
der republiek Zuid-Molukken, doch
zij hebben geen gevechtspotentie
meer. Deze opstandelingen hebben
geen vaste verblijfplaatsen en houden
geen bepaalde gebieden bezet. Hun
leider, de voormalige sergeant van
het K N.I.L. Amson, is gearresteerd.
Op de kleinere Soenda-eilanden is
de situatie thans geheel normaal; de
staat van oorlog en beleg is daar in-
getrokken
echter gesmoord en hoewel de be
stuurders ook boze en smadelijke
woorden lieten horen, kwam het niet
tot daden. Belde partijen grepen naar
de pen en dienden by de raad van
de stad Middelburg requosten in.
De kwakzalvers waren de lachen
de derden. Voor en na verschenen
zij in Middelburg en andere Zeeuw
se steden en dorpen en het aller
beste bleek nog niet goed genoeg
voor het kermispubliek.
Mr. Philippe, meester boven mees
ters, wipte met de vlijmscherpe
Bergen op Zoom heeft weer
een beiaard.
De derde beiaard hangt In de toren j
van Bergen op Zoom. De eerste bei- i
aard, welke de stad reeds vóór het
jaar 1500 bezat, is by de belegering in
174? verloren gegaan; de tweede heeft
niet zo'n lange levensduur gehad. Hij
werd aangebracht bjj de herdenking
van het 650-jarig bestaan van Ber
gen op Zoom in 1938, doch overleefde
de bevrijding niet, daar hjj door de j
terugtrekkende Duitsers werd stuk
geschoten. De derde beiaard hangt
thans in de voor ruim de helft geres- I
taureerdc stadstoren. Hy bestaat uit I
48 klokken. Zaterdag werd hy offici- j
eel in gebruik genomen onder zeer
grote belangstelling, niet alleen van
de bevolking van de stad, doch ook
van autoriteiten uit Nederland en
België.
N.l.P.O. peilde Nederlandse
belangstelling voor de Tour.
Het Nederlands Instituut voor de
HET VERLOREN GEZICHT
Afkeer van Russen neemt toe
(Van onze correspondent)
Hongkong. Juli Mededelingen uit bgzondrr goed ingelichte bron be
vestigen de berichten, volgens welke In het Politbureau In Peking In April
en Mei hevige twisten zouden zyn ontstaan tussen de „Peklngse richting"
van Tsjoe Kn-laJ, die een natlonaiü-Chinese politick propageert en de pro-
Russische „Moskouse richting" onder leiding van de fanatieke theoreticus
JJoe Shuochi en van de even onderdanige volgeling van Moskou IA U-san,
waarby Mao en Tsjoe En-lal de overwinning behaald zouden hebben.
de nederlaag moet boeten.
Dc spanning tussen de beide richtin
gen is volgens deze bron nog veel
scherper geworden. Mao's bedoeling
zou zijn een einde te maken aan de
oorlog in Korea en de zwaar geha
vende Roodchinese troepen zo gauw
Publieke Opinie hield in de afgelopen mogelijk uit deze onderneming terug
spits van zijn degen de ontstoken veek een steekproef onder n repre- te xrekken. die voor Rood-Cmna een
jtt:: i,i ,u,.. caniatfAf HoaI tra n /Ia VaHAi*lnnfla» r»tïa»;lronhp T)!? ifi Crh-
tanden uit de kaken. Hij had slechts
een medelijdend schouderophalen
over voor de eenvoudige kiezentrek
kers. die met hun zware tangen
wrikten en rukten, terwijl do kreten
van hun patiënten gesmoord wer
den door tromgeroffel en trompet
geschal.
Claes Tilly, de fabrikani van de
vermaarde Haarlemmer olie, ver
kocht dit levenselixer en legde daar
bij de stamboom over van zijn ge
slacht. wier leden allen, dank zij dit
zeer geheime middel, de tachtig en
negentig gepasseerd waren.
Nooit heeft hij kunnen denken,
dat heden ren dage minstens drie
van zijn afstammelingen, die zich
allen de enig ware en oprechte noe
men, deze olie bereiden en exporte
ren naar alle landen ter wereld.
Jacques R. W. Slnninghe.
sentatlef deel van de Nederlandse
mannelijke bevolking met de vraag:
Volgt L regelmatig het nieuws over
de Tour de I Van cc
49 pet. antwoordde met ja; 50 pet.
met neen: 1 pet. gaf geen antwoord
l Vervolgens vroeg het N.LP.O.:
I Zoudt I" net een goed idee vinden als
de Tour de France volgend jaar Ne
derland aandeed? 41 pet. vond dat
een goed idee; 28 pet vond het geen
goed idee; 31 pet. had er geen oordeel
over.
Al* opvolger van-mr. B. Th. A. Wes-
terouen van Meetoren, die de pensioen
gerechtigde leeftijd heeft bereikt, is be
noemd tot chef van het kabinet van het
ministerie van Uniezaken en Overzeese
Rijksdelen, de heer J. J. Rombach, sedert
circa vier Jaren aan dit kabinet verbon
den. De heer Rohbach was daarvoor lange
tijd hoofdambtenaar in Nederlands-Indië.
:a.strophe gebleken ls. Dit is ech
ter alleen mogeiyk, als Rood-China
hierbh niet het ..gezicht verliest'
Ondanks alle propaganda voor het
tegendeel heeft in Rood-China by ve
len de mening post gevat, dat de oor
log in Korea door Moskou geprovo
ceerd is en dat Rood-China nu voor
Oppermachtige Koblet behaalde nieuwe roem
in Frankrijks monsterrit.
Onze wielennedewerker schrijft ons:
De grootste étappe-wegwedstryd ter wereld, de Tour de France, heeft
evenals vorig jaar een Zwitser als groot overwinnaar het Pare des Princes
In Parys zien binnenkomen. Hugo Koblet heeft de prestatie van zyn land
genoot en grote rivaal Ferdi Kiibler geëvenaard. De tactiek der Fransen,
die kenneiyk ingesteld was op een zege van Bobet, de Franse kampioen, is
een tragedie geworden, omdat Bobet zelf niet over de gaven beschikte om
dit wielerevenement op zyn naam te schrijven en aan verschillende inzin
kingen ten prooi was. Bobet eindigde op de 20e plaats In de algemene klas
sering met 1 uur 24 min. achterstand op Koblet en dat spreekt duideiyke
taal.
De Franse eer werd ditmaal hoog
gehouden door Geminiani en Lucien
Lazarides die respectievelijk 2e en 3e
werden met 22 en 24 minuten ach
terstand.
Het eens gevierde fenomeen Fausto
Coppi heeft ditmaal in de ogen der
wereld gefaald maar of hij nu direct
op zijn retour is.moet toch nog wel
even worden afgewacht. Ook de
kampioenen kunnen immers een
slechte dag hebben en dit kan dan
meteen het noodlot betekenen zoals
bij Coppi het geval was. Bartali de
Italiaanse veteraan voor wie de Tour
geen nieuwtje meer was heeft nog
eens zijn best gedaan; zgn vierde
plaats spreekt genoeg. De Belgen
zijn met vijf gemasseerde renners on
der de eerste twintig behoorlijk uit
de bus gekomen en de vgfde plaats
van Stan Ockers heeft hen zeker wel
bevredigd hoewel onze Zuiderburen
wel met enig leedwezen terugdenken
aan de tijd toen Sylveer en Romain
Maes of Vervacke de lakens uitdeel
den in deze monsterrit.
De Franse nederlaag is enigszins
verzoend met de eerste plaats van de
Franse Nationale ploeg in het lan-
denklassement.
EN NEDERLAND
De prestaties van onze renners in
veertien etappes mogen dan bevre
digd hebben, voldaan kan de wieier-
enthousiast hierover niet zijn.
Toen het restant van onze ploeg na
de val van Van Est immers huis
waarts toog moest het zwaarste werk
op de befaamde cols met koude en
later weer brandende hitte immera
nog komen. In vele etappes is van
wege het klimaat de strijd voor de
renners uiterst hard geweest als we
de verslaggevers moeten geloven en
bij ons rijst daarom de vraag of on
ze jongens in dit millieu hadden stand
gehouden. Nee, Nederland heeft zich
niet op de borst te slaan wat de
prestaties van zyn renners in deze
38e Tour de France betreft. De prac-
tijk bewees nogmaals dat wij nog
steeds geen mannen kunnen vinden
die geknipt zijn voor dit zware
werk. De Afrikaan Zaaf heeft vrg-
wel in geen enkele etappe meegeteld
maar in ieder geval haalde hjj het
eindpunt: Parijs. Wy kunnen niet op
één onzer renners bogen die hetzelfde
kunststukje uithaalde; vorig jaar
konden wij dit nog wel doen, toen de
moedige Wim de Ruiter op zijn een
tje Parijs haalde.
We hebben nog een jaar tijd voor
dat er weer een Tour de France van
start gaat, maar als er niet direct
begonnen wordt aan de vorming van
een moreel sterke Nederlandse ploeg
voor deze Ronde van Frankrijk bren
gen wij er volgend jaar weer niets
van terecht. Wim van Est ls de eni
ge die geschikt is op dit moment
voor het zware etappewerk en een
Wagtmans, Voorting en een Peters
hadden wy graag veel langer dan
veertien etappes in de Tour gezien.
Voorting en Wagtmans zijn evenals
vorig jaar veel te vroeg huiswaarts
getogen. Beide malen hadden zy rou
tine op kunnen doen in de Alpen en
in de Pyreneeën en zou daar niet on
noemelijk veel winst mee geboekt
zijn voor de komende jaren? Mis
schien maken zij nu volgend jaar
w-eer deel uit van onze ploeg en dan
hebben zij wanneer de zaken niet
beter worden aangepakt nog steeds
geen berg gezien. Wij vorderen dus
geen steek en moeten opnieuw bak
zeil halen.
De enige weg die perspectief biedt
om een succesvolle Tourploeg op de
been te brengen ligt in de uitzending
van Nederlandse renners naar een
Ronde van Zwitserland, Italië of
Spanje in leder geval daar waar ge
klommen en gedaald moet worden.
Want zonder routine in de bergen
zullen wij nooit een behoorlijke rol in
een Tour de France kunnen spelen
of we moeten renners hebben met een
moreel als Wim van Est die ook zon
der deze routine de Ronde tot een
goed einde willen brengen. Voorals
nog moeten wy deze mannetjesput
ters met een lantaarn zoeken.
Hugo Koblet tijdens z\jn ereronde al»
winnaar van dc Tour de France hi
het Pare dc Princes te Pary*.
Weinig belangstelling voor
zaak-Bertha Hertogh
Tijdens de behandeling in appèl
voor het Hooggerechtshof te Singa
pore van de zaak Bertha Hertogh te
gen de ongeldig verklaring van het
Euweiyk van het meisje Hertogh was
er op de publieke tribune geen grote
belangstelling. De advocaat van de
party-Mansoer zette voor het hof uit
een, dat het lagere hof niet bevoegd
was om het huweiyk ongeldig te ver
klaren. Ten th'de van de huwelyksslui-
ting koesterde Bertha de oprechte
wens. Mohammedaanse te Dlnven.
Niets is gebleken van dwang of lis
tige kunstgrepen om haar tot het
huwelijk te bewegen.
Met het oog op het oproer in De
cember j.l. waren thans alle moge-
ïyke vooi-zorgsmaatregelen getroffen
drie bataljons infanterie en een af
deling pantserwagens waren gecon
signeerd en voor de gehele politie
macht te Singapore, inclusief twee
overvalwagens, was de toestand van
verhoogde waakzaamheid afgekon
digd.
29. Jimmy Brown had zich tydens de officiële
heropening van de dierentuin bescheiden op de
achtergrond gehouden. Hij had alleen even een
knipoogje van verstandhouding gegeven aan de
twee chimpansees, Trien en Toos, toen de burge
meester in zyn speech de opmerking maakte, dat
het een gelukkige omstandigheid was geweest
dat meneer Van Knullenburgh over zulk deskun
dig personeel had kunnen beschikken. „Ook uw
opzichter Brown ïykt mij een geschikte man",
had hij gezegdNu is het vreemd, maar juist
deze opmerking, of beter nog dit knipoogje van
Jimmy zou later blijken de bron van veel kwaad
te zijn. Maar dat zal de lezer te zyner tijd wel
bemerken. Hg gaat zich eerst verbazen over een
exotische stoet, welke plotseling de hoofdingang
van de dierentuin kwam binnen zetten. Voorop
reed een Armeniër, maar het kan ook best een
Turk geweest zijn, op een prachtige kameel. En
vlak daarachter liepen twee knapen van olifanten,
die in bedwang werden gehouden door een klein
ventje, dat er nog al potsieriyk uitzag en dat met
een klein stokje de olifanten om beurten in hun
lendenen prikte om ze to t wat meer spoed aan te
manen. Dan volgde een getrokken vrachtwagen,
waarop wel tien yzeren kooien stonden. Baron van
Piepstaete stond bijkans paf.
Als de
zwax-e verliezen, die men zorgvuldig
voor het volk geheim houdt, ln hun
volle omvang bekend werden, zou de
afkeer van ue Russen, die nu reed»
sterk ls. nog meer toenemen. Blik
baar zou Man van plan zjjn de boeien
van Moskou, die alle Chinezen lastig
vinden, af tc werpen. De Russische
..specialisten" die overal ln China
werkzaam zijn. genieten weinig ach
ting bn de bevolking. Zp worden on
eerbiedig als bedelaars, rovers en on
genietbare opscheppers betiteld en
men is teleurgesteld over hun geringe
prestatie». De Russen mogen niet met
de Chinezen omgaan, ze wonen in
I aparte stadsgedeelten, die door poli-
I tie en soldaten bewaakt worden en
voor de Chinezen verboden gebied
zijn.
Uit dezelfde bron wordt vernomen,
dat de Westeljjke blokkade tegen
woordig onaangename uitwerking
heeft. Ër heerst gebrek aan yzer en
staal, wat door de Russische hulp
niet opgeheven kan worden. De Rus
sische leveringen zyn schaars en
duur en men tï er zeer over ontstemd
dat China voor lage prijzen goederen
aan de Sowjet-Ume moet verkopen.
I zoals byvoorbeeld varkensborstels.
die Moskou met winst aan het West
ten doorverkoopt.
(Nadruk verboden)..
Hel wereldgebeuren
Oorlogseconomie
in Amerika
Volgens het half jaarlijkse economi
sche rapport van de presidentiële
raad van economische adviseurs over
de eerste helft van het lopende jaar.
dat president Truman deze week aan
het congres heeft aangeboden, zal de
Amerikaanse totale productie, welke
het afgelopen jaar reeds met 10% is
toegenomen, tegen het midden van
1952 opnieuw een styging van 5% en
ook in het daaropvolgende Jaar
f1953) een verdere stijging van 4'-
te zien kunnen geven.
In zjjn begeleidend schrijven wees
Truman er op dat zulk een toene
ming practiscn te verwezenlijken is,
en zeide dat Amerika er zelfs naar
dient te streven het genoemde per
centage te boven te gaan. Een gro
tere productie zal het mogelgk ma
ken ons verdedigingsprogramma met
minder druk op onze volkshuishou
ding ten uitvoer te brengen. Het zal
dan gemakkeiyker worden de nodige
belastingen in te voeren en deze te
innen, en aan de dreigende inflatie
het hoofd te bieden. Door de produc
tie-capaciteit van fundamentele goe
deren op te voeren, zullen wy beter
in staat zyn volledig en in een snel
tempo te mobiliseren, indien de om
standigheden ons hiertoe mochten
dwingen, aldus de president.
De president deelde het congres
verder mede, dat hy niet verwachtte
dat een algemeen tekort aan werk
krachten het komende jaar een der-
gelyke uitbreiding van de productie
capaciteit in de weg zou kunnen
staan. De ernstigste hinderpaal zal
wellicht gevormd worden door het
feit. dat in een aantal hoogst be
langrijke industrieën de productie
capaciteit niet groot genoeg is. Het
is nu eenmaal met mogelgk de capa
citeit in alle sectoren van de industrie
tegelgkertjjd op te voeren. De Ver.
Stater, moeten zich in de eerste
plaats concentreren op het verzeke
ren van voldoende capaciteit in die
sectoren van het bedrijfsleven, welke
voor de strydmacht werken. Verder
op de productie van fundamentele
grondstoffen, het vervoerwezen en
de eiectriciteitsvoorziening voor in
dustriële doeleinden. Alle nieuwe in
vesteringen. welke in mindere mate
tot het verhogen van de productieve
kracht bydragen, moeten tot een la
ter moment uitgesteld worden en
Amerika moet by het uitbreiden van
zijn eigen capaciteit volledig rekening
houden met de capaciteit van andere
landen en de potentiële hulpbronnen
van alle nodige grondstoffen.
Volgens het economisch rapport
heeft de schaarste aan bepaalde
grondstoffen, hoofdzakelgk metalen,
de uitbreiding van de productie ge
remd, zowel in de Ver. Staten als in
andere landen, en mag in deze toe
stand voorlopig geen verandering ten
goede verwacht worden. Niettemin
bestaat er van de zjjde van sommige
fabrikanten ln het buitenland, enige
tegenzin tegen het opvoeren van hun
productie, en van de zjjde van de re
gering tegen het invoeren van prys-
beheersingsmaatregelen,
De fabrikanten zgn er lang niet
zeker van, hoe lang de huidige grote
vraag zal blijven aanhouden. Daar
deze onzekerheid wel het voornaam
ste struikelblok vormt voor het slui
ten van internationale overeenkom
sten inzake schaarse materialen en
goederen, heeft Trumans raad van
economische adviseurs in overweging
gegeven zekere waarborgen te ver
strekken tegen toekomstige prijsda
lingen. De raad is nl. van mening,
dat ernstig in overweging genomen
dient te worden om producenten van
speciale materialen en goederen, zo
wel in de Ver. Staten als in het bui
tenland, een zekere mate van waar
borgen te verstrekken, waardoor zij
tegen het risico van een geringere af
neming tgdens een bepaald tijdvak ln
de toekomst gedekt zullen zijn.
Inderdaad zal er iets van deze aard
moeten gebeuren. Want zonder ver
hoging van de productie, zou zelfs
he£ rijke Amerika wel eens niet in
staat kunnen biyken, het zware de
fensieprogramma volledig uit te voe
ren,
