EELANDS KUST. EEN IDEAAL VAC ANTIELAND
De kust van Zeeuwsch-Vlaanderen
is Benelux-strand
Zoutelande en Domburg zijn
ideale Noordzee-badplaatsen
SCHOUWEN? EEN PRACHTTAND
ZEGGEN DE ZOMERGASTEN
„JE MAG NIET VERGELIJKEN"
PROVINCIALS ZEEUWS* COURANT
8
Op deze pagina treft de lezer een aantal artikelen
aan, waarin gesprekken zyn weergegeven, die een
onzer redacteuren voerde met zomergasten te Cad-
zand, Domburg, Nieuwvliet, Westen-Schouwen en
Zoutelande.
Met hen werd gesproken over „Zeeland als vacantie-
land" en daarbij bleek, dat allen, die hun vacantie
in dit gewest doorbrengen, byzonder genieten van
zee, strand, bos en duin, zoals die langs de Zeeuwse
kust worden aangetroffen.
Onze redacteur sprak ditmaal niet met gemeentebe
sturen of V-V.V.-bestuurders.
Het woord is dus aan de zomergasten
NIEUWVLIET EN CADZAND-BAD
België blijkt een groot aantrekkingspunt
voor vele badgasten
WIE BIJ MOEDER FAAS IX DE DUINEN van Nieuwvliet een flesje
vruchtensap bestelt, haalt een zwarte hond uit een luie middagdommel,
omdat het beest precies op het kelderluik ligt te'slapen. Een klant is
echter belangrijker dan een hond en daarom zegt moe Faas: „Vort...."
Traag verdwijnt het beest van z'n plaats en de bazin daalt af in de diepte.
„Koel serveren" staat er op het flesje en daar wordt hier voor gezorgd, want
zegt de waardin „of ik nou aan één verkoop of aan honderd, het moet
goed zün
Bijzonder dikwijls komt het echter niet voor, dat er honderd flesjes tege
lijk uit de kelder gehaald moeten worden, want Nieuwvliet staat nog maar
aan het begin van zijn „vreemdelingenloopbaan", maar het ziet er naar uit,
dat het een veelbelovende carrière zal worden. Dat meenden we tenminste
uit de woorden van moeder Faas te mogen opmaken, die ons al breiende
haar denkbeelden ontvouwde over het vreemdelingenverkeer in haar dorp.
Vreemdelingenverkeer kun je niet
op eigen houtje bedrijven, meent moe
Faas, daarvoor heb je medewerking
nodig, vooral van de burgemeester.
En daarom alleen al is „Sintepier",
zoals Nieuwvliet in Vlaanderen wordt
genoemd, een gezegend oord, want
over de burgemeester raakt men hier
niet uitgepraat. „Die man doet nou
net alles wat-ie maar doen kan", al
dus de breiende eigenares van „Eldo
rado", „en 't valt tegenwoordig waar
achtig niet mee met die planologische
dienst en zo
„In 1947 hadden we veel eigen men
sen hier" vertelt zij verder, „ze gin
gen 's avonds eens naar 't strand en
kwamen wat gebruiken. Maar nu zit
er geen geld meer onder de mensen
en daarom was het in '48 al veel min
der en in '49 ook. De gasten van bui
ten zijn nu hoofdzaak en dat gaat nu
redelijk."
Europa reist....
IV
In Nederland is alle water kalm en
hebben alle mensen haast. In Oosten
rijk heeft alle water haast en zijn de
mensen kalm. Terwijl wij ons in onze
vlakten heel wat mans voelen, weegt
op de Tirolers het zinrijke besef van
de betrekkelijkheid aller dingen: de
reuzengestalten der Alpen omringen
hen en maken de mens nietig. Zijt
gij een groot man De Tiroler kijkt
u aan en wordt niet geïmponeerd.
Over honderd jaar zal niemand uw
naam meer weten, noch uw werk.
Maar in Tirol zullen de Alpen staan,
zoals zij daar al sedert vele eeuwen
staan en het water zal zich haasten
van hun toppen naar de peilloze diepe
dalen.
De betrekkelijkheid aller dingen
De Tirolers zagen de oude volkeren
verhuizen. De Etrusken en de Illyriërs.
Zij zagen de Romeinen hun legerwe-
gen bouwen door hun trotse bergen
over de Brenner, over de Reschenpas,
over de Thurnpas en de vele andere
passen. De Romeinen gingen ten on
der en over dezelfde wegen trokken
(fe eerste verkojidigers van het Chris
tendom naar het barre Noorden. Het
iverden in de middeleeuwen de han
delswegen van Noord naar Zuid. Het
werden de wegen, waarlangs de ko
ningen en keizers van het Heilige
Roomse Rijk hun heimwee naar het
Zuiden stilden en waarlangs de
Kruisvaarders trokken naar het Hei
lage Land. Via Oostenrijks wegen
werden de schatten van Venetië en
het Oosten geruild voor die van Zuid
Duitsland en het Noorden en reeds in
1800 trokken jaarlijks 25.000 voertui
gen over de Brenner. Napoleon trok
door de Alpen, maar ook Heinrich
Heine en Goethe en Walter Scott.
De Tirolers weten dat. Thans zien
zij de drommen toeristen komen uit
alle oorden der wereld, tweemaal per
janr: voor de wintersport en in de zo
mer. Zij sloven zich niet uit om deze
toeristen luxe te bieden, zoals Zwit
serland doet. Tirol is een eenvoudig
land. Maar wel zijn die Tirolers goed
hartig en vriendelijk en de toeristen
weten dat en zij komen.
Ja, dat water. In dunne straaltjes
druipt het uitde gletschers, waar de
Edelweiss nog bloeit en de gentiaan.
Maar op de bergweiden heeft het zich
al verzameld in beekjesge hoort er
voortdurend het gerinkel der koeien-
klokken en de echo van het knallen
van de zweep der herdersjongens. Het
haast zich voort, het water, in talloze
watervallen stort het zich honderden
meters langs de rotswanden en door
de bossen. En al het eenmaal zover
is gekomen, dan zijn de beekjes tot
rivieren geworden, rivieren, die haast
„Als we maar eens een busdienst
hadden van Breskens naar Cadzand
onderlangs de dijk, dan zou je hier
eens wat zien. En reclame meneer,
dat is belangrijk." De breinaalden
tikken en het koolzuur ruist in het
glas
Er is inderdaad veel reclame no
dig om Nieuwvliet een zelfde bekend
heid te geven als bijvoorbeeld Noord-
wijk, maar dan zou er in Nieuwvliet
wat meer in Noordwijkse trant die
nen te geschieden. Maar juist het
ontbreken van die „badplaats-allures"
is een van de grote aantrekkelijkhe
den, die dit West-Zeeuwsch-Vlaamse
plaatsje kan bieden.
Dat bleek ons even later bij een
bezoek aan de kampeertent van de
heer en mevrouw Blokdijk uit Scher-
merhora.
„Waarom bent U juist in de Nieuw-
vlietse duinen terecht gekomen?"
vroegen wij.
RUST.
Meneer Blokdijk roerde in een gro
te pan tomatensoep („buitenlucht
maakt hongprig") en dacht niet lang
na over zijn antwoord. „Dat,is gauw
gezegd", vond hij, „Rust en nog eens
rust. En die vinden we hier."
„Ik houd er niet van en mijn
vrouw evenmin om met 'k weet-
niet-hoeveel andere kampeerders op
een weitje te worden gezet bij een
hoop verbouwde autobussen. Dan heb
je, net als thuis, weer met buren te
maken. Vanzelfsprekend is het hier
wat minder comfortabel zonder wa
terleiding en zo, maar dat beetje
comfort hebben wc graag over voor
de vrijheid."
„Verder is er nog een belangrijk
punt", en de heer Blokdijk noemde
hier iets. dat van bijzonder groot be
lang is voor de gehele kuststreek van
Zeeuwsch-Vlaanderen: „We zijn met
de fiets of met de bus in een ogen
blikje de grens over. zodat we ook
nog een beetje in België kunnen rond'
toeren."
België heeft een grote aantrek
kingskracht voor de meeste gasten
van de Zceuwsch-Vlaamse kust.
Vooral in Cadzand-bad is dat te mer
ken. Daar trekken hele stoeten zo-
merhuismensen en kampeerders
morgens langs het strand, wandelend
en op de fiets richting Knocke. Hier
kan men zowel van het mondaine
badleven in Knocke genieten als van
de rust van het Zeeuwsch-Vlaamse
land.
CADZAXD-BAD.
Cadzand-bad is een badplaats met
een eigen sfeer. De kampeerders en
de zomerhuisjesgasten komen 's mor
gens vroeg naar het „centrum" om
daar hun dagelijkse inkopen te doen
en verdwijnen dan weerDe rest
van de dag liggen ze op het wijde
stra nd of gaan ze naar België. Onder-
Elke badplaats heeft een eigen
karakter, dat haar juist in de Jj.
ogen der gasten aantrek kol ij-
ker maakt boven andere vacan-
tie-centra.
Wij kwamen door de vele gc- r
sprekken met zomergasten in
Zeeland tot de volgende conclu-
sie over het karakter van de I
plaatsen, die wij voor deze re- ®j;
portage bezochten.
Cadzand: Gezellig, niet te x
groot en dicht by Knocke.
Domburg: Internationaal,
maar zonder een benauwen-
de drukte.
Xieuwvliet: Ideaal voor
kampeerders, slechts enkele g
kilometers van de grens.
Westen-Schouwen: rustig.
prachtige combinatie van
bos-duin-strand.
Zoutelande: Uitgezocht voor
gezinnen met kinderen. i
Zeeland* kust. voor kinderen een ideaal racanfieoord.
I
tussen is het echter „dagjesmensen-
tijd" geworden. Van overal komen er
bussen aanzetten met schoolkinderen,
met verenigingen en met ouden van
dagen en soms zijn er dagen met dui
zenden bezoekers. Ze eten wafels en
drinken vruchtensap, verorberen een
ijswafel en wandelen langs zee. Dat
gaat zo door tot een uur of zeven en
eerst dan wordt het voor de echte
Cadzandse badgast goed gezellig.
Om en bij zevenen komen ze weer
aanzetten, de kampeerders, de zomer
huisbewoners en de pensiongasten.
Dan zijn ze allen leden geworden van
de „familie-Cadzand." Gezellig zitten
ze op een terrasje, maken wat mu
ziek op een banjo of een guitaar,
soms gaat er een achter een piano
zitten, een andere keer luistert men
naar de radio („Brussel en Antwer
pen geven altijd fijne muziek
men is vrolijk en plezierig, kortom in
de avonduren is het in Cadzand een
plesante boel
Jeanne Cosijn en Lenie Lisman,
twee werkende meisjes uit Breda, die
hier hun vacantie doorbrengen, ver
tellen ons van de heerlykheden. die
Cadzand blijkt te bieden; „Het is hier
stil, maar toch niet zo. dat je je ver
veelt; je bent in een wip in België en
de mensen zijn reuze vriendelijk. Al
leen......" de gezichten van Jeanne en
Lenie betrekken een beetje, want ze
zijn tenslotte Brabantse meisjes en
houden van een beetje leut... „Waar
óm wordt er hier 's avonds niet ge
danst? Dan zou het nog plezieriger
zijn!"
Het is daar in Zeeuwsch-Vlaande
ren nog niet zo'n gek vacantieland en
de meeste (99 van de 100) gasten
hebben er het best naar hun zin. Het
Zuidelijkste strand van Xederland is
tegelijkertijd een centraal punt In de
Beneluxkust. Een niet te onderschat
ten voordeel!
JE ZIET ER NIEMAND
Alles bij elkaar: bos, duin, strand en zee
..Hier houdt de wereld op zegt de bestuurder van de bus. die ons naar
Westen-Schouwen bracht en zo staan we dan in een verre uithoek van Zcr-
lands noordelijkste eiland. Het lijkt er op, dat de chauffeur gelijk heeft, want
behalve een man in een consumptletent, enkele meters verder, is er niemand
te zien. Alleen een paar kalfjes dartelen vrolijk over dr weg en een konijn
schiet haastig het bos In. Je zou hier Robinson t'rusoè kunnen spelen, maar
dan moet je toch wel over veel fantasie beschikken, want de stalling by de
consumptietent staat vol motoren en fietsen.
Van der Klooster heet de man, die over deze voertuigen het oppertoezicht
uitoefent en die over de toonbank van de consumptietent de gasten tal van
frisse artikelen levert. „Je kunt hier duizend man neerlaten, zonder dat ze
elkaar zien", verklaart van der Klooster en hy kan het weten, want al Jaren
bedient hU de gasten van Westen-Schouwen en hy kent de streek door en
door.
„Je gaat de gasten kennen en dik
wijls zie je elk jaar dezelfde gezich
ten" verklaart hij, „de mensen Komen
hier graag."
Dat willen we geloven, want dc na
tuur is byzondcr mooi. Kilometers
strand, brede duinen en uitgestrekte
bossenWat wil een vacan tiegan-
ger nog meer?
Als burgemeester jhr. R. Röell van
Haamstede deze vraag hoorde, zou hy
zeker tal van wensen weten te noe
men en de eerste daarvan zou onge
twijfeld een betere verkeersverbin
ding van Schouwen met overig Ne
derland zijn en in verband daarmede
herstel van het vliegveld te Haamste
de. Dat zou immers tevens vele mo-
gelykheden voor de sport- en zweef
vliegerij betekenen? Wy hadden ons
evenwel voorgenomen geen autoritei
ten te vragen, maar de gasten zelf...
„Pappa yssie kope...."
hebben, zoals alle water in Tirol, die
kolken en bruisen en waarop geen
schip zich een weg zoekt.
Soms kijken de Tirolers met een
glimlach van hun haastig water naar
de haastige .toeristen, die Ooostenrijk
in deze zomer overheersen. Zij weten
het wel: in al die toeristen zal straks
het heimwee leven naar de eeuwige
sneeuw, naar het eeuwige ijs, naar het
diepe groen der wouden, naar de
vriendelijkheid der dalen. Hoe haas
tig ook het water was en de toeris
ten waren.
Alleen in Oostenrijks bergmeren is
het water als in Holland. Als spiegels
liggen zij hoog in de bergketels, tus
sen naakte rotsen, blinkend wit. En
als spiegels liggen zij in de lagere da
len: donkergroen als de groene bossen
rondom, rimpelloos en door geen
windvlaag beroerd.
Verwonderd zien de toeristen erop
neer. Het grijpt hen even, dat spiegel
gladde, kalme water. Omdat het zo
totaal verschillend is van alle andere
water. Zo stil en zo onwerkelijk.
Oordeel van Engelsman over Domburg:
service bijzonder groot
MENEER VAN BIJLERT UIT WAGENINGEN geeft leiding aan een aantal
kinderen, dat een groot fortencomplex bouwt op het strand van Zoutelande.
Met zijn schop projecteert hy in het zand een ingewikkeld lijnenstelsel, dat
het grondplan vormt voor de nieuwe verdedigingswerken. Hier een gracht en
daar een dam, een walletje-zus en een bergje-zo, en enthousiast bouwt
meneer Van Bylert en bouwen de kinderen van vele badgasten aan het
nieuwe fort.
Tja, de kinderenzij vormen eigenlyk een van de voornaamste redenen,
waarom de heer en mevrouw Van Bijlert elk jaar hun vacantie zo graag
in Zoutelande doorbrengen. Niet om forten te bouwen, maar omdat dc
kleintjes in Zoutelande zo volop genieten van strand en van zee.
en allen waren tevreden.
Gelukkig voor Zoutelande.
Tevreden mensen plegen immers
terug te komen
IN DOMBURG.
Domburg is de cosmopoliet onder
de Zeeuwse badplaatsen. Men ont
moet er ouden van dagen uit Kapelle,
die hun jaarlijks uitstapje maken,
maar men ziet er ook een grijze dame
uit Edinburgh met haar hondje wan
delen. Men vindt er vrolijke Belgen,
die onder leiding van meneer pastoor
de zee komen bekijken,* en nog geen
tien meter verder loopt een reder uit
Oslo met een zeilpet op. Daarom zou
Domburg niet écht Domburg zijn, als
we daar geen man van buiten de
landsgrenzen ontmoet hadden
Ernest Joseph woont in Londen en
kan maar niet genoeg van de Noord
zee krijgen („those wavesso very-
nice"). Hij springt en duikt er in dat
het een lust is om naar te kijken en
als hij met zijn hoofd schudt, vlie
gen de druppels meters ver.
Waarom hij naar Domburg kwam
Als kleine jongen bracht hy 15 jaar
geleden een bijzondere prettige vacan
tie in Domburg door en sindsdien is
er zoveel gebeurd, dat hy wel eens
wilde zién, hoe het hier na de oorlog
was geworden.
„Er is niet veel veranderd", vertelt
hij ons lachend, „het strand is gelijk
gebleven en in het dorp zijn er wat
nieuwe huizen gebouwd. That's all.
Voor de rest is alles precies als vijf
tien jaar geleden.
„Zet u vooral in de krant, dat
wij Engelsen de mensen hier zo
vreselijk behulpzaam vinden. Ze
doen letteriyk alles voor je en ge
ven daardoor een service, die je
by ons niet zult aantreffen". De
jonge Engelsman spreekt met
grote nadruk en je kunt hem aan
zien, dat hy het meent.
„Domburg is dus te vergelijken met
badplaatsen in uw land?" is onze
vraag.
„Voor kinderen is het hier ideaal",
zegt mevrouw Van Bijlert. „en voor
cle ouders evenzeer. Er zijn hier ge
lukkig geen rieten strandstoelen, zo
dat je uit je strandhuisje alle richtin
gen uit kunt kijken om te, zien waar
de kleinen zitten. De paalhoofden
zorgen voor een fijne afsluiting en
geven tegelijkertijd aan het strand
een intiem karakter".
Haar man vindt de boten van en
naar Antwerpen, die vlak langs de
kust komen, een grote attractie en
bovendien „de uitstapjes naar Veere,
Middelburg en Vlissingen zijn ook
niet te versmaden. Leuk is ook, dat
je bijvoorbeeld uit Vlissingen met
bussen naar Brugge kunt".
Even stokt het gesprek, want een
van de Bijlerts-junioren komt met
enorme snelheid aanrennen, vliegt het
houten huisje binnen en roept met
groot geluid: „Pappa-ijssie-kope
Voor kinderen is het hier zeker een
ideaal oord. Daar kan de ijscoman van
meepraten. Hy smeert met grote
zwaaien de hoorntjes vol. incasseert
dubbeltjes en nog voordat iedereen
voorzien is, komt er een meisje bui
ten adem aanlopen: „Komt u gauw
mee", ze trekt de ijscoman aan zijn
witte jasje, „we zijn van een school
reisje en moeten naar de bus, maar
eerst krijgen we nog een ijsje van de
juffrouw." Haastig zet de ijsman zijn
voertuig weer in beweging, want
waar kinderen zijn, ligt voor hem een
boterham.
Het gesprek in het strandtentje is
ondertussen verder gegaan en enthou
siast vertellen de heer en mevrouw
Van Bijlert over „het prachtige fiets
pad", de „vriendelijke mensen", „het
leuke dorp", kortom één ding staat als
een paal boven waterZeeland (en
vooral Zoutelande) heeft hun hart
gestolen. En zij zijn niet de enigen,
die zo enthousiast vertellen over dit
plaatsje in de duinen van Walche
ren Wie we ook spraken, daar op
het brede strand aan ae Noordzee, al
len waren dezelfde mening toegedaan
„Zeker", is het besliste antwoord.
„Domburg is ideaal als rustig zeebad.
Toch ontbreekt hier iets, namelijk
ontspanning in de avonduren. Wat
meer muziek, enfin, u begrijpt
maar voor het overigealles in orde".
Vele Zeeuwen zullen zich met recht
over het oordeel van mr. Ernest Jo
seph verheugen. Domburg had reeds
lang voor de oorlog een grote reputa
tie als internationale badplaats en het
is prettig om uit de mond van een
buitenlander te horen, dat dit dorp
na zoveel moeilyke Jaren weer mee-
telt. Mr. Joseph sprak eeriyk en open
hartig en in zijn woorden klonk ook
de critiek van een jongere generatic:
waarom zo weinig ontspanning in de
avonduren Deze opmerking geldt
niet alleen voor Domburg, maar voor
meer Zeeuwse badplaatsen. Zouden de
plaatseiyke V.V.V.'s dit geluid op de
juiste wijze verstaan
Wat hebben zij voor wensen
Wy zyn op weg gegaan, dc bos.sc-n
van- Westen-Schouwen in. op zoek
naar mensen, die bereid waren ons
hun indrukken te vertellen. Op smal
le bospaadjes en op het brede strand
hebben wy hen staande gehouden en
gevraagd: „Hoe is Westen-Schou
wen?" Toen irf'ons gebleken, dat van
der Klooster het bij het rechte eind
had. want allemaal hadden ze het
naar hun zin en allen wilden ze vol
gend jaar terugkomen.
„Ik kom zelf uit een toeristencen
trum". vertelde ons ir. W. van Loon
uit Geleen, „maar daar mis je het
water. Je hebt hier wat de natuur
betreft letterlijk alles! Duinen, bos
sen. strand en zee. Het is geweldig
uitgestrekt, zodat je van niemand
last hebt en daardoor lykt het bijzon
der rustig. Jn het yooi-seizoen mis
schien té rustig, want je ziet er nie
mand."
„Eén ding vond Ik buitenge
woon Interessant, namelyk de ex
cursie naar de vogelkolonie. Als
leek heb je geen klee. hoe aardig
dat is. M\jn excursiegenoten en ik
7.yn er zonder grote verwachtin
gen heen gegaan en allen geen
uitgezonderd kwamen we geest
driftig terug."
„Veel gemak heb je ook van het
V.V.V.-plattegrondje. dat overal is te
krijgen en dat een goede gids vormt
bij fietstochtjes. Over fietstochten ge
sproken: „w-eet U, wat aardig is? Op
de fiets over het strand van Westen-
Schouwen naar Renesse."
„Zierikzee acht ik een buitenge
woon aantrekkelijk plaatsje en ik heb
er met veel genoegen gewandeld."
„Mijn vrouw en ik hebben op Schou
wen werkelfjk écht genoten", aldus
besloot ir. van Loon.
Zo was het oordeel van één der
gasten. Anderen spraken vol lof over
de bevolking („vriendelijke mensen,
die zich niet haasten";, over dc ge
meentebesturen staan altijd
voor je klaar" i. en over de uitzicht
toren het is daar prachtig"
Is het na het voorgaande eigenlijk
niet overbodig om dc vraag te stel
len: „Is Westen-Schouwen een ideaal
vacantie-oord
Het antwoord is immeft bekend.
Een verloofd meisje uit Rotterdam
zei het ons kernachtig: „Schouwen?
Wij spreken al van óns Schouwen!"
PRINSES BEATRIX EN HAAR VRIENDINNEN
Zoals bekend heeft Prinses Bea
trix met haar vriendinnen op Schou
wen vorige week een bijzonder pret
tige vacantie doorgebracht. Dank zy
de vriendelijke bemiddeling van de
burgemeester van Haamstede, jhr.
mr. R. Röell, konden wij de zeven
meisjes, onder wie zich Prinses Bea
trix bevond, vier schriftelykc vragen
over Westen-Schouwen voor leggen.
De meisjes hebben aan het slot van
hun vacantie deze vragen samen be
sproken en korte, maar niettemin
veelzeggende -antwoorden geformu
leerd.
Hieronder volgen dc vragen met de
antwoorden van Prinses Beatrix en
haar vriendinnen.
1. Wat trok jullie het meest aan
op Schouwen?
Antwoord: De natuur en de zee.
2. Zouden jullie graag nog eens te
rug willen komen
Antwoord: Dolgraag.
3. Hoe vonden jullie de bewoners
van Schouwen
Antwoord: Vriendelijke en behulp
zame mensen.
4. Vinden jullie, dat Schouwen ver
geleken kan worden met andere va-
cantiestreken.
.Antwoord: Je mag geen vergcly-
kingen maken