Ernest Lough werd wereldberoemd
door een gramofoonpiaat
dienstboek der kerk
aan het samenzijn der
geeft vorm
gemeente
GEEN OGENBLIK SPIJT VAN
DE ABDICATIE IN 1937
ZEEUWSE OESTERS VERHUISDEN
NAAR AMERIKA
VRIJDAG 20 APRIL 1951
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
7
EEN JONGENSSTEM VEROVERDE DE WERELD.
Sinds 1927 ontvangt hij een
stroom van brieven
Herinneringen van een jongenssopraan.
(Van een eigen redacteur)
VEERTIEN JAAR WAS ERNEST LOUGH alt Londen, toen z\|n stem
op de gramofoonpiaat werd opgenomen en hy met zijn hoge jongensgeluid
een succes behaalde, dat bijna geiykstond aan dat van grote zangers als
Caruso en Chaliapine: zyn stem veroverde de wereld! Het gebeurde in 1927,
toen de electrische opnametechniek voor het eerst In de praktijk werd toe
gepast en „His Master's Voice" op de zwarte schyf de klanken vastlegde
van het „Temple Church Choir", dat uit 12 jongens en 12 mannen bestond.
Uitgevoerd werd o.a. Mendelssohn's „Hear my Prayers", waarby Ernest
Lough de soli zong. Enkele accoorden van het orgel begeleidden hem, toen
hy het recitatief inzette: „Oh, for te Wings of a Dove". Zyn yie en zuivere
jongensgeluid steeg en daalde door de grot© ruimte van de Temple Church,
mengde zich met de klank van het orgel en werd tot een muziek van een
zo serene en mysterieuze schoonheid, dat zelfs do geroutineerde opname-
technici er stil van werden. Zo begon byna 25 jaar geleden de geschiedenis
van een gramofoonpiaat, waarop de stem van een jongen was gegrift en
die tot nu toe een van de meest gevraagde platen van het klassieke reper
toire is gebleven.
Zodra de plaat in de handel werd
gebracht, was het met de rust van de
jonge koorzanger gedaan. Uit allerlei
delen van de wereld kreeg hij brieven
In een onafgebroken stroom, die nu
inmiddels is de jongen een man
van bijna 40 jaar geworden en vader
van twee kinderen nog steeds
voortduurt. In het begin begreep Er-
nest niet veel van die belangstelling,
want zelf vond hg zijn zang heel ge
woon. Als lid van het koor moest hy
Immers bij allerlei gelegenheden op
treden. by trouwdiensten, by oratori
umuitvoeringen, bg de herdenking
van de gevallenen uit de Wereldoor
log en voor hem was dat alles even
normaal als een partijtje voetbal en
de lessen op school. En nu plotseling
omdat hg voor een frramofoon-
maatschappy wat had gezongen
kreeg hij een enorm aantal brieven,
werd hg lastig gevallen door journa
listen, verzocht men hem „crooner"
te worden by een jazzband en bood
men hem filmcontracten an. Als hy
zong was er zo'n toeloop in de Tem
ple Church, dat de kerkeraad er toe
over moest gaan toegangskaarten
voor de diensten te verkopen
Ernest hield niet van die drukte,
wilde alles maar zo snel mogelijk ver
geten en de brieven ergens opbergen
in een la van vader's bureau. Papa
dacht er echter anders over en liet
Emest de omvangrgke post zelf be
antwoorden, want zo zeide vader
Lough „daarop rekenen de men
sen. die je schrgvenZo zat de
14-jarige knaap avond-aan-avond te
Iiennen om iedereen tevreden te stel-
en.
Onlangs vertelde de jongensso
praan van toen voor de B.B.C.-miero-
foon: „Nu ik ouder geworden ben, be
grijp ik dat myn vader het by het
MASTER LOUGH......
14 jaar en beroemd.
allerlei zorgen en moeite zitten, ge
troost worden", zo schreef een predi
kant aan de jonge Ernest. „Voel jU
dat ook als je zingt? In elk geval heb
je met je zang minstens zoveel ge.
daan om mensen te sterken dan wel.
ke dominee ook".
GRAPPIGE BRIEVEN.
Er waren ook grappige reacties.
Een missionaris in Uganda had de
plaat gedraaid voor Afrikaanse jon
getjes en van hen kreeg Emest een
rechte eind had. Nu pas wordt het me
duidelijk, hoeveel ik toen mocht doen
In do oorlog werd de Temple
Church vernietigd door de Duitse
bommen, maar het „Temple
Choir" bleef bestaan. Uit de vol
wassen geworden jongens for.
meerde dr. Thalben Ball nameiyk
een nieuw koor, dat thans in ver
schillende delen van Engeland
concerteert ten bate van de op
bouw der verwoeste kerken. Mr.
Lough zelf, die werkzaam is In het
reclame-vak, houdt lezingen over
de muziek van het koor en over de
gramofoonplaten, die er van ge
maakt werden. Hü hield er reeds
meer dan '120 fn ziekenhuizen,
kerken, enz. Vorige maand sprak
hy voor de B.B.C. en de reacties by
het Britse publiek herinnerden
aan 24 jaar geleden: Lough ont
ving meer dan 250 brieven.
Zgn oudste zoontje Peter, dat byna
10 laar is, zingt nu in de „Royal Cha
pelen deed o.a. dienst bg de doop
van Princess Anne in Buckingham
Nog altijd klinkt de jongensstem
van Emest Lough door de aether,
nog altgd genieten duizenden van de
ze prachtige opname en nog altijd
denkt ergens in Engeland een man
met dankbaarheid terug aan de tyd,
waarin hg zo schoon kon zingen.
„Master" Lough is gewoon „Mister"
Lough geworden, maar zyn stem
bleef behouden op een paar zwarte
schyven.
Tezamen met een aantal Franse- en Amerikaanse collega's volgen 26
cadetten van de Nederlandse luchtmacht op de luchtbasis Williams In
Arizona het laatste gedeelte van-een grondige opleiding tot gevechtsvlieger.
Een Nederlandse cadet wordt geoefend in het gebruik van de afschietln-
richting welke hem in staat stelt een straaljager tydens de vlucht te ver
laten, indien de omstandigheden dit noodzakeiyk maken. Voor deze training
wordt een toestel gebruikt, dat gelyk is aan de afschietlnrichting in de
Lockheed F 80 straaljager. De stoel wordt door middel van een kruitlading
omhooggeschoten langs de rails, tot een hoogte van 1 f2 meter. Een
speciaal mechanisme zorgt er voor, dat het neerkomen zonder ongelukken
geschiedt.
Stemmen uit de kerken
Mr. LOUGH
alweer 24 jaar geleden.
gestorven zou zijn na het zingen van
zgn solo. In de zomer van 1927 kwa
men twee dames naar de jongens van
het koor toe, die in de omgeving van
de kerk aan het spelen waren, met de
vraag, of zg ook wisten „waar ze bij
dragen konden storten voor het ge
denkteken van de overleden jongens
sopraan Emest Lough?" De jongen,
aan wie de vraag gesteld werd, grin
nikte eens, wees op Lough en zei:
„Vraagt U het maar eens aan hem!"
Een beetje verlegen vertelde het „be
roemde jongetje" toen, dat hg hele
maal niet dood was. De dames liepen
echter kwaad weg. verontwaardigd
over een dergelgke misplaatste
ffrap
Eens stond Emest te kgken by het
Gerechtshof, toen een politieagent
hem wegstuurde: „Je kunt beter
gaan kgken naar de Temple Church"
zei de bobby, „daar hebben ze die
plaat van Lough gemaakt, je weet
wel die jongenssopraan. Hg is er ge
storven bg het zingen van de hoge
noten!"
Toen in Maart 1927 de opnamen in
de Temple Church gereed waren,
bleek er nog één blanco plaat over te
zyn. De geluidstechnici wilden nog
wat van het koor draaien, maar de
dirigent, dr. Thalben Ball besliste,
dat er genoeg gezongen was. Hij zond
zijn zangers naar huis en liet Emest
blgven. Binnen het halve uur studeer
de dr. Ball met hem de bekende so
praan-aria „Hear Ye Israel" uit Men
delssohn's „Elijah" in. Ook deze
plaat werd een groot succes
Willekeur wordt er door vermeden
In de maatschappeiyke wereld wordt tegenwoordig alles vernieuwd.
„Aanpassing" is het wachtwoord van deze tyd. Wanneer men In handel, in
dustrie, landbouw enz. niet met de tyd meegaat, raakt men hopeloos ten
achter. In een tyd als de onze worden wij gedwongen met de technische
vooruitgang rekening te houden.
En in de kerk blyft alles maar by Het oude zo wordt er wel eens ge
klaagd. Daar weigert men van nieuwe methoden gebruik te maken, met
het gevolg dat de kerk hopeloos ten achter raakt.
Daar zit waarheid in deze klacht. In vorige eeuwen is de kerk geweest
een geesteiyk en cultureel centrum. Dat is zy tegenwoordig niet meer in
die matt als dat vroeger het geval was. In de kerk zelf beseft men ook dat
er een achterstand is en men tracht deze in te halen, wat niet overal even
gemakkelyk is. Wie echter iets weet van de nieuwere opvattingen van het
diaconale werk eu van het werk van Kerk en Wereld, zal dit beseffen.
In andere opzichten is de klacht
dat het in de kerk alles maar by het
oude blyft, onbillyk. Een kerk zal
byv. nooit de methoden van de nieu
we reclame-techniek kunnen toepas
sen. Deze is vreemd aan haar wezen.
Bovendien blgft datgene wat de kerk
tot kerk maakt, de verkondiging van
het Evangelie, altijd hetzelfde. Indien
een kerk hiervan zou afwyken, zou
zg zich zelf verloochenen.
Het verwijt, dat het in de kerk alles
maar bg het oude blgft, richt zich ook
tegen de samenkomsten der gemeen
te. Daar is te weinig variatie, zo zegt
men dan. Practisch is hier alles nog
hetzelfde als het was in de 16e eeuw.
Er is menige stem opgegaan die ook
hier aanspoorde tot vernieuwing.
Er is gezocht naar een andere vorm
van kerkdienst, waarbij de gemeente
niet meer was gedwongen tot passief
luisteren alleen, maar meer actief
meewerkte. Men heeft gemeend heil
BOEK VAN DE HERTOG VAN WINDSOR
Onuitgesproken radiorede thans gepubliceerd
ue Hertog van Windsor heeft In geen enkel opzicht spyt van tydens de
abdicatiecrisis In 1937 de liefde te hebben gekozen boven de kroon. En hij
Is er nog steeds niet van overtuigd, dat het constitutioneel noodzakelijk
was dat hy voor de keus gesteld werd. Waarom moest hem een recht ont
houden worden, dat de wet toestaat aan alle onderdanen van de koning?
Bovenstaande btfjkt uit de deze
met nvSin «tem» nT„ "Imaand in de Ver. Staten gepubli-
memoires van de Hertog van
Windsor onder de titel „A Kmgs
Story". Het boek is opgedragen aan
„Wallis" oftewel de Hertogin van
Windsor, de vroegere mevrouw
Simpson.
De Hertog onthult in zyn boek,
dat hy tot het allerlaatste wilde
vechten voor zijn recht om ■•zich een
vrouw te kiezen naar zijn eigen
goeddunken. Zelfs had hy het plan
opgevat om tydens het hoogtepunt
van de crisis in een radiorede zijn
standpunt voor het Engelse volk
uiteen te zetten. Over de regering
heen wilde hy een appél doen op het
gevoel van zyn onderdanen en dan
in België de beslissing afwachten.
Premier Baldwin schrok hevig
van het denkbeeld en het Britse ka-
diuid veel, daarvan getuigen die sta-
Els brieven: „Ik voel me pas geluk-
g als ik in de dienst iets heb mo
gen zeggen, waardoor mensen, die met
papiertje met de vraag: „Kunnen we
geen vriendjes worden
Nog steeds heeft mr. Lough vreem
de ervaringen. Onlangs draaide de
B.B.C. „Hear my Prayers" en reeds
de andere dag ontving men op het
Broadcasting House in Londen een
prentenboek van een oud dametje
met de opdracht „bestemd voor mas
ter Lough". Toen de B.B.C. het ge
schenk had doorgezonden, bladerde
mr. Lough het boekje glimlachend
door en deed het daarna zyn zoontje
cadeau. De kleine Robin 4 jaar
was er maar wat biy mee! Tezelfder-
thd kwam er nog een brief binnen,
ditmaal van een meneer uit Liverpool
die een waarschuwend gelüid liet ho
ren, „want de stem van master
Lough begon minder te worden", zo
schreef hg. Derhalve adviseerde hy
stem behandeling zus-en-zo toe te pas
sen, dan zou het wel verbeteren. Mr.
Lough heeft hem medegedeld, dat zgn
behandeling helaas dertig jaar te laat
kwam, want zgn stem was inmiddels
ton P*e van een bari-
De beroemde gramofoonpiaat was
ook de oorzaak van een reeks fantas
tische verhalen, die de ronde deden
over de „dood van master Lough".
Zelfs uit Amerika en Canada kwa
men verzoeken om inlichtingen over
ae wyze, waarop de jongen in de kerk
Zaanse meisjes
diaken nog steeds
By Albert Heijn N.V. zijn ongeveer
30 meisjes, die destijds naar huis ge
zonden werden, omdat zij lastig geval
len werden door staaksters, weer aan
het werk gegaan. Het aantal me'sjes.
dat aanvankelijk staakte, nam weer
iets toe.
Bij Verkade zijn ongeveer 140 meis
jes niet in de bedrijven werkzaam. De
staking heeft een zeer rustig verloop.
Er worden uitgebreide politiemaatre
gelen genomen tot handhaving van de
orde.
binet verzette zich fel tegen deze
poging om de natie in beweging te
brengen en een uitspraak van de pu
blieke opinie uit te lokken. De Ko
ning restte toen niets anders dan
aftreden, hoewel mevrouw Simpson
bereid was elk persoonlyk geluk op
te offeren door zich terug te trek
ken.
In de onuitgesproken radiorede,
waaraan de koning vele uren ge
werkt had, stond, dat noch hy, noch
mevr. Simpson er nooit op hadden
aangedrongen, dat zg koningin zou
worden. Het enige verlangen was,
dat 's Konings echtgenote een waar
dige titel zou krygen.
De Hertog van Windsor schryft
in zyn boek weinig gunstig over de
staatslieden, die hem tot troonsaf
stand dwongen. Baldwin ryst Uit de
memoires op als een man met
Machiavellistische neigingen, die
tgdens een gesprek voortdurend
„h'm" zegt, zenuwachtig met zyn
vingers trommelt en lange halen
doet aan zyn onafscheidelgke pyp".
De aartsbisschop van Cantebury
had volgens de Hertog meer belang
stelling voor macht en aanzien, dan
voor de behoefte van de ziel!
Ook de pers komt er slecht af.
„De pers heeft my behandeld als een
stuk klei. dat de vorm moest kry-
gen van Prins Charming".
A King's Story is in de Ver. Sta- o
ten reeds een „best-seller" gewor- in de tyd der kerkhervorming. Wij
te kunnen vinden in een,grondige her
ziening van de liturgie. De taal en de
gedachtengang uit de tyd der her
vorming, past niet meer by de onze.
Wanneer we ons niet vergissen, is
men in de jaren '25'30 van deze
eeuw in de Ger. kerken daarmede ook
druk doende geweest. Allerlei voor
stellen lagen toen klaar om op de Sy
node te worden behandeld. Toch wa
ren deze niet zo, dat van een gehele
vernieuwing gesproken kon worden.
Wel zouden verschillende onderdelen
van de kerkdienst byv. de collecte
en de belydenis meer nadrukkelijk
de aandacht van de gemeente krijgen.
DIENSTBOEK.
In de Ned. Herv. kerk. waar ook in
dit opzicht veel vryheid heeft ge
heerst en iedere predikant kon doen
wat goed was in zgn ogen, is de laat
ste 20 jaren veel gedacht en geschre
ven over een noodzakelgke vernieu
wing van de eredienst der gemeente.
In de laatste paar jaar groepeerden
deze gedachten zich rondom het
dienstboek der kerk. Toen de nieuwe
kerkorde behandeld werd, is het van
het begin af aan duidelijk geworden,
dat tegelijk het dienstboek der kerk
in behandeling moest worden geno
men. In artikel.XI van de kerkorde
staat: „De eredienst wordt geleid
door hen, die daartoe in de orde der
kerk zyn aangewezen, volgens een
der, in overleg met de kerkeraad der
femeente gekozen, orden uit het
ienstboek der kerk". Gedurende de
behandeling van de kerkorde is dit
dienstboek telkens weer ter sprake
gekomen. Toen is herhaaldelgk ge
vraagd: Wat zal er in dit dienstboek
staan Er is geen classicale vergade
ring geweest, waar niet een opmer
king is gemaakt als deze: Hoe kun
nen wy stemmen over de desbetref
fende artikelen van kerkorde en or
dinantiën, als wij niet voor ons heb
ben dit dienstboek der kerk, althans
in een vorm, zoals het in eerste lezing
door de Synode is vastgesteld, opdat
we enigszins weten waar we aan toe
zgn, als we deze kerkorde aanvaar
den. Er zgn niet veel stemmen opge
gaan voor een ongebreidelde vryheid.
Wel zgn er velen geweest die zich
niet wilden binden aan een dienstboek
dat zg niet volledig kenden.
Sindsdien is een ontwerp voor een
dienstboek verschenen. Aan de nieu
we Synode, onder de kerkorde, is
overgelaten dit verder te behandelen.
Wat wordt er verstaan onder het
dienstboek der kerk? Dat is een boek,
waarin te vinden zgn de orden van
dienst wanneer de gemeente te sa
men komt, de liturgische formulieren,
de gebeden en de ziekentroost. Daar
naast kennen we het psalm- en ge
zangboek en het belydenis- en leer
boek, waarin de belydenisgeschriften
staan.
In het dienstboek vinden we dus de
wyze waarop de kerk vorm geeft aan
het samenzijn der gemeente, wan
neer er een gewone samenkomst is,
wanneer de sacramenten worden be
diend en wanneer er bijzondere dien
sten zyn, zoals bevestiging van een
huwelyk. In een goed kerkboek zjjn
de formulieren en gebeden te vinden
achter de psalmen en gezangen.
Deze formulieren en gebeden zyn,
op enkele uitzonderingen na, ontstaan
den, hoewel een deel van de memoi
res reeds «eerder in het tgdsehrift
„Life" was gepubliceerd.
hebben ze te danken aan Petrus Da-
thenus, die ze voor zijn vluchtelingen
gemeente, Frankenthal, samenstelde.
Doordat ze, te samen met de Heidel-
bergse catechismus, achter zgn psal
men werden gedrukt, hebben ze in
ons land algemene bekendheid en gel
digheid verkregen en zgn later offici
eel aanvaard.
VERZAMELING.
Datheen heeft deze formulieren en
gebeden ook weer niet zelf gemaakt,
maar hg heeft ze verzameld en sa
mengevoegd uit het "vele dat er in de
tijd van de reformatie geweest is. Be
halve de gemeente van Frankenthal
had ook de vluchtelingen-gemeente
van Londen, niet alleen een eigen
psalm-bundel van Jan Wtenhove,
maar ook een eigen orde van dienst,
voomamelyk van Marren Micron.
Voor hen hadden byna alle hervor
mers, vooraan Luther en Calvgn, zich
hiermede bezig gehouden. In de twee
Nederlandse vinden we dan ook al
lerlei stukken uit Wittenberg en Ge-
nève terug. Voor deze hervormers is
de orde van dienst voor het samen
komen van de gemeente, van veel
groter belang geweest dan wy ons dat
nu kunnen indenken. Met grote zorg
vuldigheid hebben zy zich hiermee
bezig gehouden. De prediking van het
Evangelie werd in het middelpunt ge
steld, maar het was waarlijk niet zo,
dat al het andere hen onverschillig
liet. Het is ook niet zo geweest, dat
zg iets geheel' nieuws hebben ge
maakt. zij namen over wat er van af
de vroegste tgden in de kerk was ge
groeid. Zg hebben daarin wgzigingen
aangebracht, maar slechts dan, wan
neer het naar hun overtuiging gebo
den was door het Evangelie, dat zg
opnieuw hadden leren verstaan. Bg
de samenstelling van het dienstboek,
hebben de hervormers de band met
de kerk willen bewaren. Zij hebben,
ook hier, wat er was, willen zuiveren.
Zo vinden we in onze formulieren en
gebeden stukken die teruggaan tot de
vroegste tgden der Chr. kerk.
Sinds de tgd der hervorming is er
in ons land niets veranderd. Woorde
lijk is tot nu toe gebleven, wat toen is
samengesteld en via Datheen tot ons
is gekomen. Een feit is dat vele uit
drukkingen hierin, tegenwoordig niet
meer worden verstaan. Wanneer ge
vraagd wordt wat de zin uit het doop
formulier betekent: dat in alle ver
bond twee delen begrepen zgn, big-
Centraal Campagne-comité
voor het Rode Kruis
Door een groot aantal vooraan
staande Nederlandera is een Centraal
Campagne Comité gesticht, dat de
acties ten bate van het Nederlandse
Rode Kruis zo veel mogeiyk zal sti
muleren. Voorzitter van het comité ia
ir. F. Q. den Hollander, president-di
recteur der Nederlandse Spoorwegen.
De oprichting van dit comité ia een
fevolg van het streven van het Ne-
erlandse Rode Kruis om te breken
met het systeem van de rammelende
collectebus. Om dit te bereiken werd
een campagne-systeem ontworpen,
dat wordt uitgevoerd door plaatselg-
ke comité's, die optreden naast het
afdelingsbestuur. Die plaatselgke co
mité's zyn niet alleen inzamclings-in-
stanties: hun activiteit is vooral ge
richt op propaganda en voorlichting.
ven de meesten het antwoord schul
dig. Die woorden gaan als oude plech
tige klanken over de hoofden heen.
Hetzelfde moeten we tegenwoordig
anders zeggen om het verstaanbaar
te maken. Êen herziening van de for
mulieren is waariyk wel nodig.
HORIZON VERRUIMD.
Bovendien leven we tegenwoordig
in een tyd, die door de Oecumenische
Beweging een ruimere kerkelijke ho
rizon heeft gekregen. Meer dan dit
vroeger het geval v/as, is er nu een
geregeld contact met andere kerken,
waar we een enigszins anders geaar
de vorm van kerkdienst aantreffen,
die ook direct terug gaat tot de re
formatie.
Door al deze omstandigheden is er
de laatste jaren een hernieuwde stu
die en bezinning over het dienstboek
der kerk gekomen en het resultaat
voor de Hervormde v<kerk is, dat er
tegeiyk met de kerkorde een ontwerp
voor een nieuw dienstboek klaar ligt»
Tevens zuilen de gemeenten aan
dit dienstboek gebonden znn, wan
neer het eenmaal aanvaard is. Het
is goed dat willekeur verme
den wordt. Het is ook goed, dat de
kerkeraad in dezen een stem heeft,
zodat niet een nieuwe predikant het
weer heel anders gaat doen dan zgn
voorganger. Het is eveneens goed dat
hierin naast de oude formulieren, die
volledig zyn gehandhaafd, andere
staan.
In het ontwerp voor het dienstboek
vinden we allereerst vier orden van
dienst, die tot nu toe ontbraken. Ver
der vinden we er naast de oude for
mulieren en gebeden andere, die even
eens teruggaan tot de tyd der her
vorming. De samenstellers hebben er
voor gewaakt, met iets voor de dag
te komen, dat de band met de kerk
der eeuwen zou verbreken. De leiden
de gedachte bg de samenstelling Is
geweest, dat de kerk, op Gerefor
meerd-protestantse wijze zich open
baring moet weten van de éne alge
mene Christelijke kerk.
Een geheel andere vorm van ere
dienst, zoals sommigen die begeren,
vinden we hier niet. Dit mogen we
ook niet verwachten. Maar wel is ge
tracht een verantwoorde vorm te
vinden, opdat de gemeente meer di
rect betrokken kan worden by de
eredienst der kerk
Mocht dit dienstboek worden aan
genomen, dan is het te hopen dat het
steeds, tegeiyk met de kerkorde, vol
ledig achter de psalmen en gezangen
wordt gedrukt, zodat ieder gemeente
lid het in huis heeft en het ook voor
zich zelf kan gebruiken.
at zegt de
nieuwe wet?
RICHTING-VERANDERING
Bestuurders van alle voertuigen,
ruiters, geleiders van rij- en
trekdieren eti vee, zijn verplicht
op duidelijke zichtbare wijze
en tijdig het voornemen tot
richtingsverandering aan te ge
ven.
HOE dit gedaan moet worden
is niet aangegeven. Aangeraden
wordt zich aan de gebruikelij
ke tekens te blijven houden, t.
w.: het uitsteken van mechani
sche richtingaanwijzer, arm,
zweep, stok of ander voorwerp.
EEN EXPERIMENT
Zij kwamen goed door de koude winter
(Van onze correspondent)
NEW YORK, April. Zestienhonderd
Zeeuwse oesters werden in 1949 met
een boot van de Holland-Amerika-
lyn in een tank naar Amerika ge
bracht. Het was een experiment. Er
waren noch uitgebreide toekomst
plannen noch grootse verwachtin
gen. De Amerikaanse deskundigen
hoopten slechts, dat de „emigratie"
een succes zou worden. Men wenste
nl. een generatie van die oer-stevi-
ge Hollands-degeiyke oesters te
kunnen kweken, die de kille wate
ren van het Noorden van Noord-
Amerika in de winter zouden kun
nen weerstaan.
Het voorbereidende werk was ver
richt door een bioloog van een groot
Amerikaans weekdier-labora tori urn,
dat door de regering der V.S. in
stand wordt gehouden. Men had een
inspectiereis gehouden naar Europa
en had ondervonden, dat er, qua
smaak, niets ging boven een Zeeuw
se oester. Bovendien meenden des
kundigen, zouden de Zeeuwse oes
ters wellicht de yr'ge winters ter
hoogte van Maine door komen.
Merkwaardig genoeg is gswater
voor de Amerikaan, wat bg ons melk
voor elk is. Maar de Amerikaanse
oester is kenneiyk niet zo stevig ge
bouwd; de Amerikaanse ostrea vir-
ginïcus trekt er van tussen als het
erg kil wordt onder de oppervlakte.
Zoals de vogels zakt hy dan af naar
warmer streken. Tot ergernis van de
vissers in het Noorden des lands, die
van de oesterkwekery „koud" biy-
ven.
De Zeeuwse oesters kunnen tegen
een stootje en tegen vorst. In verge-
lyking met hun Amerikaanse soort
genoten zgn ze wat kleiner. De va
riant op het spreekwoord is hier:
ruwe schaal, blank vlees.
De oudsten der „immigranten"
hebben Inmiddels al een winter in
de barre wateren van Maine door
gebracht. En zg zyn er best en
smakelgk doorheen gekomen.
Bovendien heeft men deze oesters
het levenzo aangenaam gemaakt,
dat zg bereid zyn gevonden twee
maal per jaar kroost te krö'gen. Dit
is inderdaad een stap in de richting
van het lopende bandsysteem. Dat
zal trouwens wei nodig worden, in
dien de belangstelling van andera
Noordelijke staten (de staat Wash
ington in het Noord-Westen b.v. wil
soortgelgke experimenten met
Zeeuwse-Maine-oesters herhalen in
de Stille Zuidzee) zo intensief sal
blijven als zy thans ia.