Atoom-spionnage in het Westen
leverde Moskou alle geheimen
VREEMDE
Klaus Fuchs bleek de grooisie
spion in de geschiedenis
HAAGSE RECHTBANK STELDE
NED. HERV. KERK IN HET GELIJK
r
OVERLEG OVER LOON EN PRIJS
Van Vrouw ioi Vrouw
BEETJE
BEGRIP
DONDERDAG 19 APRIL 1951.
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BALANS NA 5 JAREN
Atoomgeheimenspionnageverraadvluchtarrestatie
Het klinkt romantisch. Deze woorden leveren stof te over op voor een
spannend filmscenario of een boeiende romanintrigue, voor verhandelin
gen over de activiteit van de vyfde colonne of gedenkschriften van geheime
agenten.
Ontdaan van het romantische waas is echter zoals meestal ook hier de
werkelijkheid ontstellend nuchter. Nu met de veroordeling van het echt-
paar Rosenberg het doek is neergegaan van het voorlopig laatste bedryf
in het Amerikaanse spionnage-drama rondom Fuchs kan de volgende ba
lans worden opgemaakt:
le. Er bestaan in feite geen atoom-»geheimen" meer. De Sowjet-Unle is
in grote Ijjnen volkomen op de hoogte van de vorderingen in de atoom-
physica, die sinds de oorlog in het Westen z\jn gemaakt.
3e. Het is vrijwel onmogelijk uitlekken van de resultaten der laboratorium
proeven te voorkomen. Alles hangt af van de betrouwbaarheid der vele be
trokken atoomgeleerden. Indien er enkele tussen zyn met stille, pro-Russi
sche sympathieën is doorsmokkelen van gegevens via gladde agenten by-
na kinderlyk eenvoudig. Tot de kruik breekt en de contra-spionnage kan
ingrijpen.
Het Comité voor Atoomenergie uit
het Amerikaanse Congres heett een
lang rapport gepubliceerd, getiteld
„Sowjct-atoomspionnage". Het rap
port geeft geen nieuwe feiten, maar
groepeert de reeds bekende gegevens
tot een samenvattend geheel, waar
door een duidelijk beeld gegeven
wordt van de Russische activiteit in
de laatste jaren om volledig op de
hoogte te komen van de vorderingen
in het Westein van de ontwikkeling
van de atoomenergie.
De eerste acte van het spionnage-
drama begon op een avond in het jaar
1945. Igor Gouzenko, een Russisch
employé in de Sowjet-ambassade te
Ottawa, deserteerde plotseling en
meldde zich bij de Canadese politie.
Zijn actetas zat vol papieren. Deze
papieren waren zeer belastend voor
de Britse atoomgeleerde dr. Allen
Nunn May. een man. die kind aan
huis was in het geheime laboratorium
van de Universiteit te Chicago. In
dat laboratorium waren uiterst be
langrijke proefnemingen genomen
met ketting-reacties. Dr. May beken
de na langdurige ondervraging mon
sters -235 en IJ-233, kleine hoeveel
heden uranium, die hij uit het labora
torium had gestolen, aan een Rus in
Montreal te hebben overhandigd. Ook
had hij voor de Russen een rapport
geschreven over de resultaten van de
laboratorium-proeven, voor zover hn
daarvan op de hoogte was. May werd
veroordeeld tot 10 jaar gevangenis
straf.
Tussen de spionnage-paperassen
zat ook een notitieboekje, waarin de
naam Fuchs gekrabbeld was. Nie
mand echter dacht aanvankelijk aan
de Duitse emigrant Klaus Fuchs.
door Hitier uit zijn vaderland ver
jaagd en thans een stille atoomge
leerde. die een hoge post bekleedde
in de Brits-Amerikaanse atoomraad
DE TWEEDE ACTE
De tweede acte begon vier jaar
later. Klaus Fuchs werd in Engeland
gearresteerd. Na moeizame arbeid
werd hij door de contra-spionnage-
dienst ontmaskerd als een van de
grootste spionnen van alle tijden.
In het rapport van de Congrescom
missie staat: „Fuchs heeft meer
schade aangericht dan welke andere
spion ook in de geschiedenis van de
ver. Staten" Hij was door zijn hoge
functie op de hoogte van alle gehei
men van het centrum voor atoom
onderzoek in Los Alamos. Op de Co-
De Russen hadden nog één belang
rijke leemte in hun kennis: zij wisten
niet op welke wijze plutonium te ma
ken.
Vermoedelijk is het manco in deze
kennis thans aangevuld door Bruno
Pontecorvo, de Britse geleerde van
Italiaanse afkomst, die met vrouw en
kinderen de wijk nam naar Finland
en vandaar vermoedelijk zijn weg
vond naar de Sowjet-Unie. Ponte
corvo kende de geheimen van de pro-
ductie van plutonium. Hij was een
tijd lang medewerker bij het Cana
dese centrum voor atoomonderzoek
te Chalk River en verhuisde daarna
naar Harwell, het Britse centrum. In
het rapport van de Congrescommis
sie staat: „Volgens sommige colle-
fa's was Pontecorvo nog bekwamer
an Fuchs. Hij heeft de geallieerde
zaak bijna evenveel kwaad gedaan..."
NETTEN OPGERUIMD?
Het Russische spionnage-net had
nog meer, hoewel minder belangrijke
draden over de Ver. Staten. Aan de
Stille Oceaankust organiseerde de
communist Steve Nelson een cel in
het bestralings-laboratorium in de
Universiteit van Califomië. Een an
dere groep opereerde rondom Chica
go met de geleerde Clarence Hiskey
als voornaamste bron van informa
tie. In New York resideerde de hier
boven genoemde Yakovlev. Het echt
paar Rosenberg verschafte hem ge
gevens over radar en electronen, ver
zameld door Morton Sobell, een des
kundige op dat gebied.
Ethel en Julius Rosenberg zijn na
een dramatische rechtszitting ter
dood veroordeeld Sobell hoorde 30
jaar tegen zich eisen.
Fuchs, Gold Greenglass, May. Pon
tecorvozij hebben door hun ver
raderlijk werk de Sovjet-Unie on
schatbare diensten bewezen. Is na
hun ontmaskering een eind gekompn
aan de Sowjet-sp'onnage? Hebben de
bezems van de F.B.I. de contra-
spionnage alle netten wegge
ruimd? Wie zal het zeggen.
NIEUWE KERKORDE RECHTSGELDIG.
Alle bezwaren werden afgewezen.
De Haagse rechtbank behandelde Woensdag het proces tegen de Ned.
Herv. Kerk.
De rechtbank werd gepresideerd door mr. A. Ikman van Burck- Gelyk
bekend eiste een groep ouderlingen, kerkvoogden en predikanten, dat het
besluit tot invoering van de kerkorde op 7 December 1950 door de generale
synode genomen, in stryd werd verklaard met de reglementen der Ned.
Herv. Kerk en mitsdien onrechtmatig ongeldig en onverbindend was.
De rechtbank verklaarde de eisers
niet ontvankelijk in hun vordering,
voor zover deze was gegrond op be-
weerdelyke onjuiste toepassing van
artikel 20 der invoeringsbepalingen
van het algemeen reglement der Ned.
Herv. kerk. Hun overige eisen wer
den verder als ongegrond ontzegd.
Bovendien werden zij veroordeeld tot
betaling in de kosten van het geding
zynde 232.50.
BEVOEGDHEID
In de overwegingen merkte de
rechtbank op, dat zij eerst een onder
zoek naar de bevoegdheid had inge
steld om van de onderhavige vorde
ring kennis te nemen. De rechtbank
overwoog, dat een kerkgenootschap
naar burgerlijk recht een zedelijk
lichaam is en als zodanig onderwor
pen aan het gemene recht. Een kerk
genootschap kan wel eigen reglemen
ten hebben, doch slechts onder op
perheerschappij van de algemene wet.
Voor deze moeten bijzondere regelin
gen, indien met de algemene wet
in strijd, wijken. Dit brengt mee, dat
de burgerlijke rechter ook beoordelen
Ilimbia-universiteit werkte hij mee kan of een besluit is genomen in
T, sti-rjd met de reglementen van de
kerk of in stryd met de beginselen
van zedelijkheid en goede trouw. De
rechtbank is te deze dus bevoegd om
van de ingestelde vorderingen kennis
te nemen.
aan een methode om U 235 vrij te
maken. Hij kende alle denkbeelden
om de atoombom te verbeteren en de
theorieën over de waterstofbom.
Door de bekentenissen van Fuchs
kon de hand gelegd worden op en
kele handlangers. Harry Gold uit
Philadelphia, was de koerier, die het
spionnage-materiaal van Fuchs naar
Russische agenten expedieerde. Van
Gold leidde het spoor naar het echt
paar Rosenberg, naar Greenglas en
naar de Russische spion Anatoli
Yakovlev, voor de naam Russisch
vice-consul in New York. Bij Yakoev
kwamen de meeste spionnage-draden
samen.
David Greenglass. de enige Ame
rikaan onder de spionnen, was voor
de Russen van minder waarde, Hij
leverde byzonderheden over de con
structie van de atoombom, maar was
wetenschappelijk veel minder re-
schoold dan Fuchs, die algemene
principes voor het atoom-onaerzoek
doorgaf.
V.
VERHALEN
De seinhuiswachter A. Blaauwbroek
te Ermelo kocht enkele weken gele
den op een boeldag voor een kwartje
een oude viool met kist. Niemand wil
de er overigens geld voor bieden.
Toen wat later de nieuwe eigenaar
zijn aanwinst nauwkeurig bekeek, zag
hij tot zijn grote verrassing aan de
binnenkant van het onderblad het eti
ket van de grote vioolbouwer Stradi
varius. Hij las: Antonius Stradivarius
Cremonensis Facïebat Anno 1725. Het
etiket bevat verder het merk van
Stradivarius: twee concentrische cir
kels met daarin de initialen van de
bouwer en een kruis. Op de buiten
kant van het onderblad stond nog in
gebrand: Straduari. Experts zullen nu
moeten uitmaken, of het een echte
Stradivarius is
Waarschijnlijk zal de heer Blaauw
broek, als zovelen vóór hem ,zich roei
een luchtkasteel gebouwd hebben.
„Aan de zenuwen moet ik iets
doen", dacht Walter Hiske, de trainer
van het voetbalelftal Dillenburg, dat
een beslissende wedstrijd moest spe
len tegen Nieder scheld. Hij zocht een
plaatselijke drogist op, die een drank
je voor hem brouwde, maar zich ver
giste in de verhoudingen, want toen
de wedstrijd begon, stonden elf hevig
geeuwende Dillenburg-spelers op het
veld, dU volkomn futloos met 5—1
verloren. Nu zijn de trainer
arogist nerveus.
Wat de zaak zelf betreft, overwoog
de rechtbank, d^t het hier gaat om
een verschil van inzicht over de uit
legging van artikel 20 der invoerings
bepalingen van het algemeen regle
ment, waarbij door gedaagde terecht
is betoogd, dat artikel 23 der invoe-
ringsbepalmgen rechtsgeldig bepaalt,
dat bij geschillen over uitleg dier in
voeringsbepalingen zal worden be
slist door de commissie voor de recht
spraak, bedoeld in de invoeringsbe
paling 9 sub b. Niets zou eisers heb
ben verhinderd bij de bevoegde ker
kelijke instanties de wederinstelling
dezer commissie of de benoeming van
nieuwe leden te vragen, nu eisers
hebben betoogd, dat zodanige com
missie niet meer zou fungeren, ter-
wyl eisers, indien zou zijn geweigerd
aan deze gerechtvaardigde eisen te
voldoen, dit punt aan een burgerlij
ke rechter hadden kunnen voorleg
gen.
Nu het volkomen geoorloofd is, dat
een zedelijk lichaam voor de uitleg
van zijn reglementen een interne in
stantie aanwijst, tegen wier beslis
sing, indien deze in stryd met recht
of wet zou zijn, altijd nog bij de ge
wone rechter zou kunnen worden op
gekomen. zijn de eisers thans niet
ontvankelijk in hun vordering.
De rechtbank voegt hieraan reeds
thans toe, dat de door de Synode
gevolgde procedure haar in alle op
zichten juist voorkomt.
DE BELIJDENIS
De eisers hebben er zich over be
klaagd, dat de Generale Synode in ar
tikel 10 van de nieuwe kerkorde ten
aanzien van de belijdenis bepalingen
zou hebben opgenomen, die in stryd
zouden zyn met de taakomschryving
van de synode in artikel 1 der addi
tionele artikelen van het algemeen
reglement gegeven. De rechtbank
overwoog hieromtrent, dat in die
taakomschrijving ook voor zover
m bedoeld artikel 1 bepaald is, dat
de synode deze zal moeten uitvoeren
•»in gehoorzaamheid aan de Heilige
Schrift en staande op de bodem der
belijdenisschriften", niets con
creets is te lezen over het resultaat,
waartoe de synode ten aanzien van
de belijdenis en/of het belijden zou
moeten komen en dat dit resultaat,
dat zich voor zover het de leer der
kerk betreft aan beoordeling door de
burgerlijke rechter onttrekt, alleen
aanleiding kan geven tot burgerlijk
rech*svprschil, voor zover is gesteld.
de I dat het als besluit onreglementair
zou zyn genomen of als zodanig in
strijd zou zyn met zedelykheid en
goede trouw. Ten aanzien van de
eerste stelling, heeft de rechtbank
reeds beslist, dat eisers zich hiervoor
hadden kunnen wenden tot de com
missie voor rechtspraak der synode,
terwijl ten aan ien van strijd met ze
delijkheid en goede trouw niets ter
zake dienende door eisers is gesteld,
veel minder bewezen.
Naar he't oorueel van de rechtbank
staat het niet anders met de klacht
van de eisers wat betreft het verle
nen van autorisatie en approbatie
voor het beroepen van predikanten
afhankelijk van het voldoen aan de
voor de gemeente vastgestelde finan
ciële verplichtingèn.
Posthume onderscheiding
voor Overste den Ouden.
De opperbevelhebber van het Zuid-
Koreaanse leger heeft aan luitenant
kolonel Den Ouden, de op 12 Febru
ari by Hoengsong gesneuvelde com
mandant van het Nederlandse batal
jon, posthuum de „distinguished mili
tary service medal second class" toe
gekend.
In het begeleidende document wordt
gezegd: „Luitenant-kolonel Marinus
den Ouden van de Nederlandse gre
nadiers van het Nederlandse bataljon
der strydkrachten van de Ver. Naties
in Korea heeft op 12 Februari 1951 in
gevechten tegen de vyand by Hoeng
song moed getoond. Zyn moed, zijn
hoedanigheden als opperbevelhebber
en zijn onverschrokkenheid zyn eer
vol voor zyn persoon, voor Nederland
en de strydkrachten van de Ver. Na
ties".
De „Van Galen" lost 21 April
de „Evertsen" af.
Vandaag wordt de torpedoboot ja
ger Van Galen" te Hongkong ver
wacht. Zaterdag zal het schip zyn
taak als onderdeel van de zeestrijd-
krachten der Ver. Naties in het. Ver
re Oosten overnemen van de torpe-
dobootjager „Evertsen" welke bo
dem op 24 April de thuisreis naar
Nederland zal aanvaarden.
VERBRUIKSBEPERKING VAN 5
Ruimere compensatie mogelijk?
Op Dinsdag 11 April fci onder leiding van de minister-president, opnieuw
een bespreking gehouden tussen een delegatie uit de ministerraad en ver
tegenwoordigers van de Stichting va n de Arbeid over de lonen en prij
zen. De discussie had vooral betrekking op de vraag, op welke wtfze ver
dere prijsstijgingen kunnen worden voorkomen en welke situatie zou ont
staan ten aanzien van dé lonen, indien dit onverhoopt niet of niet ten volle
mogeiyk zou biyken.
De regering heeft zich daarby op
het standpunt gesteld, dat behou
dens een verdere verslechtering der
economische omstandigheden de
verbruiksbeperking niet meer dan
5% zal dienen te bedragen.
Derhalve komt, indien een meer
duurzame overschrijding der ver
bruiksbeperking van 5% zou plaats
vinden. op een nader in overleg met
de Stichting van de Arbeid te be
palen tijdstip en in een nader te be
palen vorm. een ruimere compensa
tie in aanmerking met inachtneming
van de dan eventueel gebleken ach
terstand.
Afgesproken werd in verband hier
mede dat in het contact tussen de in
terdepartementale commissie voor de
loon- en pryspolitiek en De Stichting
De enig overgebleven stadspoort in Hoorn, de uit 1578 daterende „Ooster
poort" met de ervoor liggende brug, die van veel oudere datum Is, zjjn
thans geheel gerestaureerd. Deze monumenten van Nederlandse bouw
kunst, die de schoonheid van het stadje in sterke mate tot uitdrukking
doen komen, zullen ongetwijfeld de bewondering trekken van de vele tou-
risten, die een bezoek aan Hoorn brengen.
Wedden, dat er al menig lezer
es meermalen naar het opschrift
van deze kolom heeft gegluurd,
nieuwsgierig naar de uitslag
van onze kleine enquête om
trent de vraag: Wal toefen toy
van elkaar? Zijn er al brieven
op gekomen, en ivat. hebben die
dan onthuld? De brieven zijn
gekomen, dat verzeker ik u
(vrouioen mogen graag schrij-
ven, hoe druk zij het ook heb
ben), en er waren respectabel
dikke enveloppen bij. Maar des-
alniettemin zit ik lichtelijk met
de handen in het haar.
Want vrouwen zetten iemand,
gelukkig, altijd weer voor ver
rassingen. Als u nu denkt dal
die lange epistels vol stonden
met uitgesponnen verhalen over
huiselijke, financiële of econo
mische moeilijkhedeti, verbon
den aan bepaalde beroepen; en
over al de zorgen die deze voor
de vrouw meebrengen dan
hebt u het glad mis.
Ik vis drie brieven uit de
stapel de andere volgen te
zijner tijd die heel karakter
istiek zijn voor de vrouwelijke
mentaliteit. Welnu, wat deze
vrouwen mij schrijven, raakt
maar heel zijdelings de moei
lijkheden van haar materieel
bestaan. Die zijn er bij de
boerin zo goed als bij de vrouw
van de ogenschijnlijk floreren
de middenstander maar zij
leggen volstrekt niet het zwaar
ste gewicht in de schaal.
Wat deze vrouwen kwelt en
haar leven zwaar maakt zijn
niet de zorgen over: wat zullen
wij eten en waarmede zullen
wij ons kleden? maar: er is
zo weinig begrip bij de mensen.
Zij oordelen zo oppervlakkig,
zij kijken gemakshalve altijd
maar naar de schoonschijnende
buitenkant en zeggen: Jij?, jij
hebt het maar goed, jij komt
nog niets te kort en jij bent al
tijd zo flink.
Ach, zucht de boerenvrouw
die door haar dokter op dieet
is gesteld en nu lang niet meer
zo kan aanpakken: zij moesten
eens weten wat het is om van
anderen afhankelijk te zijn. Om
niet meer een volledige tnerk-
kracht te zijn in het bedrijf dat
je hart en ziel heeft dat je met
je man samen hebt opgebouwd
en drijvende gehouden.
Zij moesten eens weten, hoe
veel zorgen je hebt, zucht de
jonge vrouw van een veel oude
re echtgenoot, die nóg een goe
de betrekking heeft, maar bin
nen afzienbare tijd aan zijn veel
ze klein pensioen toe is. Zy
moesten eens weten, hoe ik stu
deer en blok om een paar di
ploma's te halen, om straks by
te kunnen verdienen, als toy aan
dat pensioen toe zyn. Hoe ik dat
dubbele aanpakken alléén ver
werken moet, hoe moe ik soms
ben en hoe ik verlangen kan
naar eens één dag nietsdoen,
uitrusten in een ligstoel op een
grasveld.
Zij moesten eens weten, ver
zucht de moeder van een groot
gezin, die haar hele huwelijks
leven lang de lasten en zorgen
alleen heeft gedragen: hoe mij
al die drukte begint te vermoei
en. Ik ben altijd op de been ge
bleven omdat het moestde zorg
Qm de kinderen joeg mij voort
en ik kan nu eenmaal niet te-
Alleen maar een
gen een slordig en verwaar
loosd huishouden. Ik heb het
altijd klaargespeeld om het
hoofd boven water te houden,
geestelijk en materieel: ik heb
ziekten en tegenslagen en ver
driet om mijn man, die dronk
eji in zijn dronken buien als
'n beest tekeer ging, alleen ge
dragen. Nu zijn wij door het
ergste heen, de kinderen zijn
groot en voor de grootste helft
onderdak, de jongsten hebben
mij nog nodig maar daar ben ik
dankbaar voor. Als de mensen
nu maar eens begrepen dat ik
niet alles meer kan. Dat ik óók
wel eens rust wil hebben, niet
elke Zondag het huis vol met
kinderen en schoonkinderen en
klein grut. Zij zijn mij allemaal
even lief en welkom, en ik zet
huis en hart altijd weer open,
maar zij rekenen daar zo van
zelfsprekend op. Bij moeder
kan alles, moeder is nog zo
flink, die hebben wij nog nooit
moe of in de put gezien. Maar
bij wie kan moeder eens uitrus
ten? Wie heeft er eens begrip
voor moeders eenzaamheid en
behoefte aan medelevenZij
glimlachen óm mij, de ouderen
en de jongeren, en zij zeggen
om strijd, zo gemakkelijk en
kortzichtig: Kom, kom, laat dan
maar eens wat liggen, het be
hoeft allemaal niet zo in de
puntjes, leer maar eens wat
overgeven. Alsof je dat zo maar
kunt en alsof het daarom
alleen gaat. Als er toch maar
eens één een beetje begrip
toonde. Maar zij kijken allemaal
naar de buitenkant.
Een beetje begrip. Dat is alles,
wat deze vrouwen zo hemels
breed onderling verschillend in
milieu, ontwikkeling en over
tuiging van de medemens
vragen. Niemand behoeft haar
lasten te verlichten, niemand
behoeft een hand uit te steken
om haar metterdaad te helpen.
Alle drie zijn 't sterke naturen,
hard voor zichzelf, maar zacht
voor alles wat haar hulp en
steun nodig heeft. Zij hebben
alle drie van jongs af aan ge
ploeterd, zich door de moeilijk
heden heen geslagen, zwijgend
haar plicht gedaan en het laats:
om zichzelf gedacht. Maar nu zij
alle drie, door ziekte, door af
wezigheid van man of kinderen,
op zichzelf, op het kleine eiland
van haar eigen diepste wezen
worden teruggeworpen, nu
strekken zij af en toe, be
schaamd bijna, een tastende
hand naar een medemens uit en
fluisteren: Als je alleen maar
begreep hoe ik snak naar een
beetje medeleven dat zou
mij al zoveel helpen. En omdat
er niemand was, die die tasten
de hand drukte daarom heb
ben zy alle drie eindelijk de pen
gegrepen en haar hart uitge
stort tegenover een wildvreem
de: zelfs het opschrijven van
haar klacht deed al zo goed
Een beetje begrip is dat zo
moeilijk om op te brengen?
Elk mens, ook. de ogenschijn
lijk gelukkigste en meest be
voorrechte, is gevangen in zijn
eigeneenzaamheid.
Als wij toch eens afleerden
om die bedrieglijke buitenkant
voor het ware bestaan te hou
den. Als wij eens, eenvoudig en
hartelijk, zonder stille jaloezie,
zonder ongeduld om over eigen
moeilijkheden te beginnen, dal
beetje begrip voor de ander
leerden opbrengen. Als toy al
leen maar de kunst verstonden
eens één ogenblik in andermans
schoenen te staan hoeveel
draaglijker zouden wij elkaar 't
leven maken. SASKIA.
van de Arbeid nader zal worden be
zien of en op welke wHze een eventu
ele ruimere compensatie zal geschic-
den.
Amerikaanse zeemacht in
Bremershaven.
Amerikaanse marine-kringen heb
ben Dinsdag medegedeeld, dat de
V.'S. in Bremerhaven een zeemacht
opbouwen als tegenhanger van de
Volkspolitie in de Oostzee.
Vier mijnenvegers van 600 ton zyn
reeds in dienst, alsmede kotters en
torpedoboten. Het zün vroegere Duit
se schepen, die opgeknapt zyn en op
nieuw uitgerust. Zij worden door de
Amerikaanse Marine onderhouden,
doch zyn voor tachtig procent door
voormalige leden van de Duitse mari
ne bemand.
Gokken In Engeland niet
zo ernstig.
Een Britse koninklijke commissie
van onderzoek heeft in een rapport
over wedden, loterijen en spelen ver
klaard, dat het spelen in Engeland
geen rechtstreekse oorzaak tot ern
stige misdaden vormt. De commissie
is niet van oordeel, dat gokken het
karakter of het gezinsleven ernstige
schade berokkent.
He» wereldgebeuren
Zes ministers
werden het eens
Parys is sinds enkele jaren als di
plomatiek centrum ln Europa de uit
verkoren stad voor internationale
conferenties. Dat houdt deels verband
met de aantrekkingskracht, die de
lichtstad op velen uitoefent ook op
de diplomaten deels is dat een ge
volg van de activiteit der Franse re
gering by het ontwerpen van plan
nen en bij pogingen om ontspanning
te brengen in de internationale situa
tie. De afgelopen dagen zyn er twee
conferenties aan de gang geweest, die
bepaald niet erg tot de verbeelding
van het publiek spreken. De eerste
is die van de plaatsvervangers Gro-
myko, Jessup, Davies en Paroai, be
last met het opstellen van een agen
da voor een bijeenkoms* van hun
chefs, de Grote Vier. De heren zyn al
toe aan hun 32ste vergadering zonder
dat tot dusver klinkende resultaten
zyn geboekt. Hun discussies missen
zozeer elke prikkel tot belangstel
ling. dat zelfs de journalisten in de
omgeving van het Pal ais Rose er ge
makkelijke dagen van nemen.
De andere conferentie is die van de
ministers van Buitenlandse Zaken
van Frankrijk, West-Duitsland, Ita
lië, Nederland, België en Luxemburg
over het plan Schuman. Ook voor de
ze bijeenkomst is de belangstelling
slechts gering geweest. De Paryse
bladen wydden nauwelyks enkele re
gels aan de besprekingen. Het plan-
Schuman immers is zo zoetjes aan
doodgeschreven, terwyl de lange duur
van de onderhandelingen de interesse
gestaag verflauwd heeft- Do onder
handelingen zyn geschied ln drie fa
sen. Eerst hebben de deskundigen
van de verschillende deelnemende
staten de opzet besproken. Benodigde
tyd: ongeveer zeven maanden. Ver
volgens kwamen de ministers bijeen
om by enkele onderdelen de puntjes
od de i te zetten en door een hard-
tekening hun zegen te geven aan
het werk van de experts. Die tweede
fase is nu afgesloten. Er deden zich
weliswaar nog vele moeilijkheden
voor, maar zoals men heeft kunnen
lezen werd tenslotte volledige over
eenstemming bereikt.
Thans is de derde fase ingegaan:
de parlementen van de zes landen
zullen het tot stand gekomen ver
drag moeten ratificeren. Moeilykhe-
den worden daarbij niet voorzien. Het
is gebruik geworden, dat de volksver
tegenwoordigers op 't stuk van inter
nationale overeenkomsten zich by de
feiten neerleggen en hun regeringen
getrouw hun fiat geven. Enig ge
murmel en critiek vindt zelden weer
slag in de stemming.
Alleen in Duitsland en in Belgie
is oppositie van belang te verwach
ten. De Westduitse socialisten trek
ken al wekenlang fel van leer tegen
het plan-Schuman, dat zij voorstel
len als een grote nationale neder
laag. Als we de heer Schumacher
moeten geloven, hebben de West-
Europese landen de Duitsers een po
litieke kool van jewelste gestoofd.
De noeste vlijt en het vernuft van
de Duitsers by" het scheppen van een
zo goedkoop mogelijke yzer- en
staalindustrie zou misbruikt worden
om de landen met hogere productie
kosten voor concurrentie te vrijwa
ren. Trouwens, ook vele Duitse indu
striëlen zyn niet byster geestdriftig
over het plan. In België zyn er soort-
gelyke bezwaren. Gevreesd wordt,
dat aan de belangen van de Belgi
sche zware industrie getornd zal
worden.
Indien volgens verwachting alle
betrokken parlementen tenslotte het
plan zullen accepteren, kan het stel
sel om één grote West-Europese
markt voor de staal- en steenkool
industrie te scheppen over enkele
maanden in werking treden. Grote
schokken zal dat niet geven. Eerst
over enkele jaren, na geleidelijke
doorwerking van de opzet, zullen
eventueel de vruchten geplukt kun
nen worden in de vorm van een ra
tioneler oroductie en lagere pryzen.
Het is in elk geval verheugend, dat
na alle mooie woorden over de een
heid van Europa, thans ook daden
worden verricht. Al is het voorlopig
nog maar alleen voor de productie
en afzet van steenkool en staal, een
klein onderdeel van die eenheid staat
i op het punt hercikt te worden.