Gezondheidszorg leidde in ons land tot prachtige resultaten HET COMPLOT VAN HET HOUTEN PAARD c HUMDE WORDT DE UL0-SCH00L MET ONDERGANG BEDREIGD ZATERDAG 7 APRIL 1951 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 Nergens ter wereld.... Toch blijft waakzaamheid geboden Staatssecretaris dr. P. Muntendam over de j_ samenwerking van overheid en particulieren i (Van onze Haagse redacteur) Den Haag, Maart. Honderd jaar geleden, ln de periode van 1836 tot 1851, was de gemiddelde levensduur van een pasgeboren jongen ln ons landS6 jaar. En van een pasgeboren meisje 88>/2 jaar. Dat kunnen we ons nu moeilijk meer voorstellen. Want zo we het nog «iet uit eigen erva ring wisten, dan zeggen de statistieken over 19471949 ons, dat de ge middelde levensduur van een pasgeboren jongen thans 69 jaar is en van een pasgeboren meisje 71 fi jaar. In 1875 overleden beneden let eerste levensjaar 22 van elke 100 levend geboren en thans nog slechts 2. Deze cjjfers bewijzen, dat de praeventieve en de curatieve gezondheids zorg ln ons land tot prachtige resultaten heeft geleld. Nederland staat, wat dat betreft met Denemarken en Nieuw Zeeland nog altijd bo- Uiteraard is deze vooruitgang mede te danken aan de gunstige verande ringen in de maatschappelijke en socTale toestand. En aan het voor- treffelHke samenspel van overheid en particulieren in de gezondheidszorg. Daarover heeft de Staatssecretaris van Sociale Zaken. dr. P. Munten dam ons het een en ander verteld. De' zelfwerkzaamheid van de be volking op het gebied van de ge zondheidszorg is in ons land steeds van grote betekenis geweest. De overheid verleent daarbij haar steun, niet alleen door de zelfstandige taak, die zij op dit terrein heeft, maar ook door haar financiële en andere hulp Veel is in de loop der jaren uitgegaan van het Groene Kruis, de neutrale organisatie, in Noord-Hol land Witte-Kruis geheten, van het R.K. Wit-Gele Kruis, van het Oran je-Groene Kruis, dat uit de Protes tants-Christelijke wijkverpleging is voortgekomen van de verenigingen voor Kinderuitzending en voor tu- berculose-bestrijding en van al de andere organisaties, wie het lot der lijdende mensheid ter harte gaat. SAMENSPEL. Het samenspel tussen de overheid en het particulier initiatief begon in 1875. De alle beschrijving tartende gezondheidstoestand in het midden van de vorige eeuw deed de roep uitgaan om een betere gezondheids zorg. Het gevolg hiervan waren de geneeskundige wetten van Thor- ecke in 1865. waarvan de voor naamste was die tot instelling van liet geneeskundig staatstoezicht, te genwoordig genoemd staatstoezicht op de volksgezondheid. Van 1872 dateert verder de wet op de besmet telijke ziekten. De grondlegger van de samenwer king tussen de overheid en de parti culieren, was de eerste inspecteur voor de volksgezondheid, Jacobus Pen, die in 18t5 in Noord-Holland het Witte Kruis stichtte. Pen hoop te daardoor de bevolking zelf te be trekken in de bestrijding van de besmettelijke ziekten, vooral de ty phus, die toen als gevolg van de ge brekkige drinkwatervoorziening we lig tierde. Hij had succes. De Zaan- se afdeling bevorderde de aanleg van een drinkwaterleiding. Andere afdelingen in deze provincie ijverden voor de invoering van het zoge naamde tonnenstelsel, de bouw van regenbakken, de demping van een moeras, enz. NERGENS TER WERELD. Nergens ter wereld bestaat een organisatie, als opgebouwd is door de Nederlandse Kruisverenigingen. Zy zijn een kostbaar goed gewor den voor onze volksgezondheid; zij dienen zorgvuldig bewaard te wor den en de samenwerking met de overheid moet in de beste verstand houding blijven geschieden. Wat dra gen deze verenigingen niet zeer veel by voor de t.b.c.-bestrijding, voor de moederschapszorg, de rheumatiekbe- stryding, de bestrijding van de ge slacht*- en de andere besmettelijke ziekten, voor de revalidatie en in da toekomst waarschijnlijk voor de kankerbestrijdingZq hebben zich meester gemaakt van de preventie- va gezondheidszorg. De wijkver pleegsters staan steeds overal klaar! De overheid verleent in toenemen de mate haar medewerking. Zij sti muleert dit particuliere initiatief en gaf in 1950 5.000.000 uit voor tu- berculose-bestrijding. tief geven de cijfers een verheugend beeld. De absolute cijfers sporen aan, alle krachten te blyven Inspannen. Opgiet eind van de vorige eeuw stiePven ongeveer 20 van de 10.000 personen aan t.b.c. tegen 2 na da tweede wereldoorlog. Elk jaar eist de t.b.c. dus 2000 slachtoffers. Voor het eerste levensjaar ster ven slechts 25 van de 1000 levendge borenen. Het totale aantal gestorven babies van minder dan een jaar be draagt derhalve 6000 per jaar. Het ziekteverzuim in de bedrijven bedraagt 5 Internationaal maakt ons land daarmede geen slecht fi guur. Doch per jaar betekent dit 100.000 verzuimde arbeidsdagen. Eco nomisch leidt dat tot grote nadelen. Maar het wil ook zeggen, dat per dag ongeveer 700.000 aan zieken geld uitgekeerd moet worden. Zou het gelukken dit percentage terug te dringen tot 4, dan zou ons land daardoor jaarlijks circa 50.000.000 besparen! Tenslotte deelde dr. Muntendam ons nog mede, dat de speciale zorg voor de ouden van dagen, die er te genwoordig zoveel meer zijn dan vroeger, meer en meer in de aan- Nederland neemt een zeer gunsti- dacht van de overheid en particulie- ge positie ln vergeleken met ande- ren komt en dat de actie van en- re landen. Mag dit een reden zijn, kele jaren geleden onder de jonge om op onze lauweren te gaan rus- vrouwen om een verpleegstersloop- ten? Geenszins, want al zijn de baan te kiezen, niet zonder succes sterftecyfers laag, er overlijden toch gebleven is. Het tekort is aanzienlijk nog elk jaar in ons kleine landje afgenomen, al zijn we nog niet ge- 13.000 personen aan kanker. Rela- heel uit de impasse. Het maken van de bouwput voor de nieuwe siulzen te Vlissingen Stemmen voor een Algemene Middelbare School (Van onze Haagse redacteur). DEN HAAG, Maart Als er één vorm van onderwUf in Nederland is. dat de wetgever veel hoofdbrekens kost. omdat het moeilijk is daarvoor een juiste, zo goed mogelijk aan de practijk aangepaste en de onderwijskringen zelf bevredigende organisatie te vinden, dan is het het voortgezette onder was na de lagere school voor zover dat niet een afgeronde H. B. S.-, Lyceum- of Gymnasium-opleiding is, of het nüverheidsonderwüs betreft.'Met name de regeling van het voortgezet gewoon lager onderwijs en van het uitge breid lager onderwijs dit laatste vroeger M.U.L.O. genoemd zit vol haken'en ogen. Het is ons bekend, dat men op het departement van On derwas, Kunsten en Wetenschappen op het ogenblik werkt aan een nieuwe organisatie van ons gehele onderwUs, die zich wel aanpast aan de bestaande toestand, doch mocht zü worden ingevoerd verschillende veranderin gen zal brengen. In de kringen van het U.L.O. heeft dat tot enige ongerustheid aanleiding gegeven, omdat men daarvan een bedreiging vreest van de school voor uit gebreid lager onderwys. Naar wy vernemen is deze vrees echter ongemoti veerd- De Tweede Kamer nam destijds een ingewikkelde motie van de R. K.- hecr Peters aan, waarin aan de mi nister gevraagd werd een plan te ma ken van onderwijsvoorzieningen voor het zevende en achtste leerjaar Dat was geen gemakkelijke opdracht, doch op het departement van Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen is men aan de arbeid getogen en stelde men een rapport samen, waarin een globale regeling wera ontworpen voor het onderwijs van de kleuterleeftijd tot aan de universiteit. Dit rapport be rust thans bij de Onderwijsraad voor advies. In dit rapport is ook de levenspe riode in ogenschouw genomen, die op het ogenblik door de u.l.o.-jaren om vat wordt. Tegen het u.l.o zijn name lijk in de latere jaren nog al eens be zwaren geopperd, vooral omdat bij dit onderwijs verscheidene leerlingen te recht blijken te komen, die niet in staat zijn het met vrucht te volgen. Van verscheidene kanten is aange drongen op de stichting van een school, zoals Thorbecke vroeger met de H.B.S. bedoeld heeft, een maat- schappijschool. Het onderwijs op de H.B.S. is in be langrijke mate voorbereidend hoger onderwijs geworden. Daarom zijn wel stemmen opgegaan er een zesjarige school van te maken en daarnaast een school in het leven te roepen, zoals Thorbecke zich die heeft gedacht, een school dus, die meer gericht is op de maatschappij. Voorstanders van een dergelijke onderwijsinstelling hebben zich getoond o.a. dr. Elzinga, inspec teur van het middelbaar onderwijs, de vroegere minister van O., K. en W., dr. Bolkestein, de Maatschappij voor Handel en Nijverheid en de Fundatie Werkelijk Dienen", waarvan oud-mi- nister Neher de voorzitter is. Laatst genoemde fundatie heeft zich duidelijk uitgesproken voor de stichting van een Algemene Middelbare School (A.M. S.). Intussen mag men niet blind zijn voor de practische bezwaren, die aan de A.M.S. verbonden zijn. Het is op het ogenblik uiterst moeilijk zo niet onmogelijk voor de grote mid dengroep van leerlingen uit te maken, waar zij het best naar toe kunnen gaan. En heeft het wel zin nog een school tussen de lagere school en de H.B.S. te schuiven? Bovendien zou de u.l.o.-school nodig blijven voor een bepaalde categorie van leerlingen, doch zy zou bloedarm dreigen te wor den. In de kringen van het onderwijs en bij de regering kampt men thans nog met dit probleem. Door een rapport van de Fundatie „Werkelijk Dienen" is de kwestie weer acuut geworden. De u.l.o.-mensen zijn van dit rapport geschrokken. Men blijkt daar bevreesd te zijn. dat er een aanslag op hun on derwijs gepleegd zal worden. De moeilijkheid is thans, hoe te ko men tot een A.M.S. zonder de u.l.o.- scholen te schaden. De beste toestand zou zijn, dat de H.B.S. en de gymna sia hun zwakke leerlingen afstoten naar de A.M.S. en dat de u.l.o.-scho- len hun beste leerlingen ervoor be stemmen. Hoe het zij, het u.l.o. is stellig niet ten ondergang gedoemd en er zal nog wel heel wat water naar de zee vloeien, voordat bij het Nederlandse onderwijs de ?ust bereikt is, die het zo nodig heeft. President Truman niet naar Parijs Op zijn wekelijkse persconferentie heeft president Truman nadrukkelijk berichten tegengesproken, volgens welke hij voornemens zou zijn dit jaar een tegenbezoek aan Parijs te bren gen. Hij zei, dat hij er niet aan kon denken in deze tijd de Ver. Staten te %'erlaten. Voorts zei Truman, dat Winston Churchill, gedurende zijn verblijf in Amerika in April, hem zou bezoeken. Tuchtrechters voor de prijzen beëindigen hun taak. Naar het A.N.P.. verneemt, ligt het in de bedoeling, de wet op de econo mische delicten met ingang van 1 Mei in werking te doen treden. Hier mede zullen de tuchtrechters voor de prijzen hun taak beëindigen. Het in stituut van deze tuchtrechters is des tijds nog door de Nederlandse rege ring in Londen ingesteld by het be sluit berechting economische delic ten. De nieuwe wet kent alleen econo mische politierechters, leden van rechtbanken, die gespecialiseerd zijn op het gebied van economische delic ten. Deze rechters zullen dus de taak der tuchtrechters voor de prijzen overnemen. C7C^S> Knappe film, die spannende ontsnapping uit krijgsgevangenenkamp reconstrueert Een bij uitstek klassieke krygsllst deed in de jongste wereldoorlog weer opgeld. Het oude. Troje immers werd ingenomen door middel van een hou ten paard: de Trojanen maakten het buit op hun belegeraars, sleepten het binnen hun stadsmuren en kwamen eerst té laat tot de pynlyke ontdek king, dat in het paard een groep tot de tanden bewapende Grieken verbor gen zatEn een houten paard, geïnspireerd op dit klassieke voorbeeld, was het middel, waardoor de Engelse officier Eric Williams en twee colle ga's in 1943 uit een Duits krygsgevangenenkamp wisten te ontsnappen. Het avontuuriyke relaas van deze ontsnapping heeft hy in romanvorm gepubli ceerd en deze roman bewerkte hy weer voor de film „The wooden horse" „Het complot van het houten paard". Het is een goede en typisch Engelse film geworden, waarin regisseur Jack Lee op sobere wyze en met nuchtere humor het verhaal van deze romantische ontsnapping boelend in beeld bracht. By het begin terstond al schiet de film in de roos. De camera dwaalt dan door een barak van het krijgsge vangenenkamp, waar de mannen, die VERHALEN En vliegtuig van de „Garuda Indo nesian Airways" is met een zeldzame vracht een paar ogen van Dja karta naar Djokja vertrokken. Het zyn de ogen van een patiënt, die vlak voor zijn dood in een ziekenhuis te Djakarta toestemming gaf zijn ogen voor medische proefnemingen te ge bruiken. Men zal daarmede trachten, een blinde het gezichtsvermogen terug te geven. In de hoofdstraat van Bad Wimpfen die een beetje helt kwam een auto aansuizen en achter het stuur zat een Schotse herdershond. j exSenaar had zijn wagen gepar- keerd op een plaats, waar de straat steil afloopt. Hij had zijn hond op de voorbank gelaten en was boodschap- doen- Maar de hond sprong wild in het rond. Hij trapte daarbij de rem. los en de wagen begon te rijden. Geïnteresseerd keek het dier door de voorruit naar wat er gebeurde. De auto botste ten slotte tegen een boom en werd zwaar beschadigid. De hond bleef ongedeerd. Verborgen in het houten paard, terwijl boven hun hoofd him makkers ter camouflage turnoefeningen houden, graven twee der krijgsgevangen Brits» officieren (Anthony Steel en Leo Genn) iedere dag verder aan de tunnel, die hen naar de vrijheid moet voeren. in het verhaal betrokken zijn, op hun britsen liggen: de dag breekt aan. En in de reeks beelden van de ontwaken de barak heeft de maker door een aantal treffende details naar voren te halen, zonder enige nadruk heel suggestief en niet zonder lichte iro nische humor, de eentonigheid en ir riterende verveling voelbaar gemaakt van het leven in dat kamp. waar alle dagen gelijk en kleurloos zijn. Een der mannen uit de barak is bezig een onderaardse gang te gra ven die hem buiten de prikkeldraad omheining van het kamp moet bren gen. De afstand blijkt echter te groot. „We zouden eigenlyk de gang moeten laten beginnen op het open terrein tussen barak en omheining" meent een der anderen. Het denk beeld schijnt waanzinnig, maar wan neer het verder uitgewerkt wordt, blijkt het nog niet zo ondeugdelijk. Uit het hout der kisten, waarin de Rode-Kruiszendingen verpakt zijn, bouwen de krijgsgevangenen een ste vig turnpaard, waarbij de ruimte tus sen de poten aan het oog onttrokken wordt door een bekisting. Op het open terrein, een tiental meters van de om heining af, gaan ze met dit toestel dagelijks urenlang oefeningen hou den. Wanneer na enige tijd de Duit sers aan dit beeld gewend geraakt zijn, verbergt zich op een dag een der krijgsgevangenen in het houten paard. En terwyi zijn makkers zich de ganse dag, ondanks hun ondervoeding aftobben op dit turntoestel, begint hy te graven, 's Avond keert hij, ver borgen in het paard, terug met in zakjes het weggegraven zand bij zich. Iedere dag wordt de timnel een paar decimeters uitgediept, de zakjes zand worden uitgestort op de zolder van een barak, 's nachts is de ingang van de tunnel weer bedriegelijk met zand gecamoufleerd en de Duitsers, hoe wantrouwig ook, vermoeden geen dubbel spel by hun van schijnbaar dwaze turnlust bezeten gevangenen. Heel nuchter, in goed gekozen beelden, vertelt regisseur Lee dit verhaal van de aanleg van de tunnel, dat een climax aan spanning bereikt in de ontsnapping zelf. Dan is de film echter niet ten einde: De drie ontsnapten trekken door vijandelijk Duitsland op weg naar neutraal ge bied. En de camera volgt twee hun ner, die samen reizen, öp hun hache lijke tocht naar Lübeck, waar ze ver- feefs trachten een schip te vinden at hen naar Zwedta brengen kan. Naar Duitsland gedeporteerde Fran se arbeiders, wier vertrouwen ze ge wonnen hebben maken het tenslotte mogelijk, dat ze wegkomen met een Deense schoener. In Kopenhagen worden ze verder geholpen door ille gale werkers en met een motorsloep steken ze tenslotte over naar Zwe den. Daar treffen ze de andere krijgs gevangenen, die tegélijk met hen ont snapte, in een ironische scène, waar mee de film alfe*£uiti-climax na alle spanning een bijzonder geestig be sluit krijgt. Al met al is „The .wooden horse" een opmerkelijk goede film. Niet al tijd is ze even sterk en na het relaas van de ontsnapping bijvoorbeeld heeft ze even een diepe inzinking. Maar ze is over het algemeen zo voortreffelijk van sfeer, zo knap op gebouwd, zo raak van psychologische tekening en heel direct van spanning, dat ze ver boven de middelmaat uit steekt. Ondanks enkele zwakheden in zijn scenario heeft de jonge regisseur Jack Lee hier een bijzonder knappe prestatie geleverd: een film volko- in de sfeer van het door en na de oorlog in Engelang zo sterk ontwik kelde onopgesmukte filmrealisme, minder schokkend dan het realisme der Italiaanse films. Minder harts tochtelijk en veel nuchterder, maar niet minder een heel rake qn eerlyke visie biedend op de werkelijkheid. Er wordt uitstekend geacteerd ln deze film, vooral door Anthony Steel en Leo Genn. Een eerlijke, frisse en boeiende film, die het zien alleszins waard is! LONG-SHOT. De bekende schrijver Erich Maria Remarque keert met de „Nieuw Am sterdam", die 18 Mei a.s. uit New- York vertrekt naar Europa terug. Alvorens naar zijn villa, nabij Asco- na (Zwitserland) door te reizen zal Remarque enige tijd in ons land ver toeven. Het wereldgebeuren Generaals en politici Tijdens het debat. Woensdag over de militaire dienstplicht in het Ame rikaanse Huis van Afgevaardigden nam onverwachts de voorzitter, Sam Raybura, het woord voor het afleggen van een sensationele verklaring. On der de strijdkrachten die op 't ogen blik worden samengetrokken in Mandsjoerije bevinden zich ook niet- Chinese troepen, zei hij en op onheil spellende toon liet hy er op volgen: „Ik geloof, dat wij ons tegenover 'n verschrikkelijk gevaar bevinden, dat wellicht het begin is van een derde wereldoorlog". President Truman, een dag latei- om commentaar verzocht, antwoord de slechts: „Rayburn is een waar- heidslievend man." Er zullen ongetwijfeld redenen zijn voor deze alarmerende mededelin gen en daarmee is weer bewezen tot welke avonturen met verstrekkende gevolgen dedryveryen van't Penta gon 't Amerikaanse ministerie van Oorlog leiden. Een paar maanden geleden heeft een bedaard en libe raal Engels blad de .News Chroni cle" generaal MacArthur een gevaar voor de wereldvrede genoemd. Dat klinkt boud en onrechtvaardig, maar hoe driester de generaal wordt in zijn uitlatingen, des te duidelijker ko men zyn bedoelingen aan het licht. Het is nu al zo ver. dat MacArthur zich niet meer de wet laat lezen dooi de staatslieden in wier opdracht hij zijn militaire taak vervult. In een recent interview liet hij zich op min achtende toon uit over de „politici", die eigenlyk alleen de boel in de war sturen en de troepen der Ver. Na ties belemmeren om de Chinezen de genadeslag toe te brengen. Niet hij. MacArthur begaf zich op het terrein van de politici, maar de staatslieden bemoeiden zich met zaken, die alleen de militairen aangaan. Daarmee is de kwestie wel op verrassende wijze op z'n kop gezet. Onafhankelijk van wat de Ver. Na ties beslissen, onafhankelijk van wat de staatslieden in Londen, Washing ton en Parijs juist achten, meent MacArthur op eigen houtje oorlogs doeleinden te mogen formuleren, die ver de oorspronkelijke opdracht te bo ven gaan. En wat voor doeleinden. Veelbetekenend is het zinnetje in een brief van MacArthur aan Joseph Martin, leider van de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden, dat aldus luidt: ..Indien wij deze oorlog tegen het Aziatische communisme zouden verliezen, zou de val van Europa onvermijdelijk zijn". In de brief wordt dan verder het gebruik van Tsjang Kai Tsjeks troepen in Korea aanbevolen. Deze oorlog tegen het „Aziatisch comunisme"Geen beperkt con flict meer in Korea, een volledige oorlog tegen China en alle communis tische bewegingen in Azië, vandaar is het slechts een stap om meteen oorlog te voeren tegen het Russische communisme en ziedaar de derde we reldbrand. die MacArthur trouwens onvermijdelijk acht. Dus vraagt de generaal machtiging basis in Mandsjoerije te bombarderen en zover op te rukken vanuit Korea als mogelijk is. Begrijpelykerwjjs worden in het Kremlin tegenmaatregelen beraamd tegen deze ontwikkeling. Tot dusver hebben de Russen-zich formeel bui ten het conflict in Korea gehouden en de satelliet-staten voor het agres sie-karretje gespannen. De jongste berichten wijzen op noodgedwongen veranderingen in deze koers. Langs diplomatieke kanalen zou Moskou gewaarschuwd hebben, dat de volle dige bezetting van Noord-Korea, niet werkeloos zou worden aangezien. Het aantal Russische straaljagers van 't type M.I.G., dat aan de strijd deel neemt, neemt toe. Mogelyk, worden eenheden van het Rode Leger ge groepeerd in de buurt van Mandsjoe rije. Rusland is by verdrag verplicht China bij te staan in geval van strijd op Chinees grondgebied. Duidelijk blijken dus de gevaren van MacArthurs optreden en het eigen machtig overschrijden van de 38ste breedtegraad voor een opmars met onbepaalde doeleinden. Indien de staatslieden, de gesmaalde „politici", er niet in slagen de generaals in de hand te houden ziet het er donker uit.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1951 | | pagina 5