Vele bedenkelijke geurtjes maken tezamen één parfum JIMMY BROWN, sportheld no. 1 Een bezoek aan het laboratorium der moderne alchimisten EEN FRIES EN EEN ZEEUWSE STICHTTEN EEN MONUMENT. 'n typisch Duitse film KIESKEURIGE GASTEN IN DE ANTWERPSE DIERENTUIN JONGE JOODSE EMIGRANTEN WORDEN OPGELEID VRIJDAG 16 MAART 1951 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Nederland zendt parfums de wereld in (Van onze speciale verslaggever) Als TT, waardo lezers, by het lezen van de hieronder volgende regelen een exquis parfum meent te ruiken, of de geur van een roos of een andere bloem, aanvaardt dan onze welgemeende verontschuldigingen. Of vindt O misschien, dat het geurtje de kwaliteit van het geschrevene verhoogt. Hoe het ook z<j, als uw neus geprikkeld of gestreeld wordt, wfl kunnen het echt niet helpen, want wij zijn geweest In de geheimzinnige werkplaats van de moderne alchimisten. Verwondert D dit? Alchimisten bestaan heus nog, al zoeken ztf nu niet meer naar de steen der Wgzen, die in staat zou z(jn het lompe lood te veranderen in het gave, glanzende gond. Zy zijn ook niet meer de mysterieuze figuren, die door de gewone burger wantrouwend be keken werden, maar achtenswaardige mensen, die de wereld van nut z\jn en vooral het schone geslacht in verrukking brengen. Zy brouwen de bloei- stoffen, die dageiyks onze neus en onze tong aangename ogenblikken be zorgen. Wy moeten bekennen, dat wy met enige aarzeling een werkplaats van de 20ste eeuwse alchimisten ergens in het Gooi binnen traden. Er wacht te ons echter een ontnuchtering Van geheimzinnigheid is in het la boratorium van de parfumeuses en parfumeurs geen sprake. Bij het opengaan van de deur sloeg ons een hoogstmerkwaardige geur in het ge zicht Het was na diep opsnuiven, volgens ons reukorgaan een meng sel van de geuren van een bloemen kas en een ziekenhuis. Verder was het laboratorium heel prozaïsch, geen spoor van vreemde glazen buizen en retorten, waarmee de alchimisten uit vroeger tijden gaarne pleegden te experi menteren. Niets van dat alles, slechts een drietal hoge houten stellages wekten onze nieuwsgierigheid. DE ORGELS. De „Orgels", ze! onze geleider. Inderdaad daar leken ze wel wat op met die tientallen kleine flesjes er op. Dat zy'n dan de toetsen, die bespeeld worden door de in het wit geklede parfumeuse of parfumeur, die geholpen door haar of zijn vlijm scherpe reuk, ware toonladders van geuren aan het orgel kan ontlok ken. 'n Beetje van dit, een beetje van dat, nog iets hiervan en wat daar van, een vleugje zus en een vleugje zo en nu ruikt het precies als een hyacint of als een afge brand huis. Ja dat laatste kan ook. als U daarom vraagt. Of wilt u als wjjlen de koningin van Sheba een bad nemen, waarvan het water geurt naar sandelhout? Het kan maar het is erg kostbaar, want olie ma ken van sandelhout is een moeilijk proces en het hout is peperduur. Dat geldt trouwens ook voor andere grondstoffen voor het maken van parfums en essences. Amber, dat veel gebruikt wordt, is al bijzonder schaars. Geen wonder trouwens, want amber is het braaksel van een potvis, dat een jaartje in zee ge dreven heeft In uw geliefkoosd par fum zh iets dames, dat bijzonder onaangenaam ruikt, dat kunnen wy u met de hand op het hart verzeke ren. Het is het extract van een klier van de Chivetkat. Ook die an dere grondstof, het kliertje van een bever, ruikt erg onfris. Gemengd met andere geuren worden het de parfums. Bevorderd tof Schout bij Nacht. By K.B. zy'n met ingang van 1 Maart 1951 bevorderd tot schout-by* nacht de kapiteins-ter-zee T. K. ba ron Van Asbeck, A. de Booy (met tijdelijke rang van commandeur) en C. W. Slot en is de schout-by-naeht T. K. baron van Asbeck gevoerd bo ven de sterkte van het korps zee officieren. REUK-DOOF Toen we een half uurtje in dit oord der geurtjes vertoefd hadden, vroegen we ons af, hoe de parfu meurs en parfumeuses het er de ganse dag vol hielden steeds snuf felende en mengende. We vonden 't een troost, toen men ons vertelde, dat ze het ook niet onbeperkt uit houden. Soms worden ze plotseling doof. Doof? Ja doof, want hoe moet men het anders noemen als men plotseling niet meer ruiken kan. Als het gebeurt dan gaan ze een uurtje de frisse lucht in, drinken een kop koffie en het zoeken naar nieuwe bloemen of haar reukstoffen die 's mensen neus beschermen tegen aller lei onaangename geuren, gaat weer verder. VOORAANSTAANDE PLAATS. Het ïykt in scherpe tegenstelling te zy'n tot de befaamde nuchtere Nederlandse volksaard, maar ons land neemt wat deze tak van be- dry'f betreft een vooraanstaande plaats in de wereld In. Beroemde Franse parfums zhn dikwyis in Ne derland geboren. In Amerika vond men het byzonder, dat men de kranten, aangenaam geurend naar rozen by de abonné's m de bus kon stoppen by wijze van reclamestunt. In Nederland kan men dat zeker zo goed, als men dat wil. Het is even zeer mogelijk, dat u op een dag een geur van brand in uw huis zult waarnemen. Het kan zfin, dat er dan een folder van een brandverzeke- ringsmaatschappy in uw brievenbus ligt, welke die lucht verspreidt. De geur zit dan in de drukinkt. Een „rovershol" in Enschede. Omwonenden hadden reeds enke le dagen geconstateerd, dat een oude schuur in de buurt van de flsbaan Broekheurae te Enschede bewoond werd. Telkens zagen zy twee Jon gens naar de schuur gaan en ge woonlijk waren deze voorzien van allerhande pakjes, bossen stro, le vensmiddelen en. dergeiyke. Toen de politie een onderzoek instelde trof zjj twee knapen aan, die in diepe rust waren. Het bleken te zyn de 17-jarige A. L. van G. uit Breda en de 17-jarige J. G. W. uit Enschede, die onlangs uit het Ryksobservatie- huis te Zeist waren ontvlucht Op hun tocht hadden zy ingebro ken in een school te Amersfoort en voorts by een bakker in Goor. Toen zij zich in het schuurtje te Ensche de hadden geïnstalleerd, gingen zij elke dag in Enschede op proviand uit; zy stalen ook dekens om 's- nachts warm te liggen. Goed besteed kapitaal Niet van overheidsgeld, maar uit de eigen portemorwiale! Aan de rijksstraatweg te Akkrum ilgt, omgeven door een fraai aange legde tuin, de stichting „Coopersburg", een tehuis voor bejaarden. Het te- huls bestaat een dezer dagen precies vyftig jaar. Honderden oudjes hebben in Coopersburg van een prachtige levensavond genoten; zy dankten dit aan een Akkrumer jongen, die de vorige eeuw naar Amerika emigreerde en daar ryk werd. vervaardigde mausoleum in de tuin Dat was Folkert Harmen Kuipers (Frank Cooper), een ondernemende knaap, die slaagde in het leven, maar, de grote afstand ten spyt, nimmer zgn geboortedorp heeft vergeten. In het fraaie, door de Amsterdamse beeldhouwer Schroder ontworpen en Woensdagmiddag kwamen de leden van het nieuwe Kabinet voor de eerste maal byeen In het Kabinet van de minister-president. Achterste ry v.l.n.r.: H. H. Wemmers; Mr. A. M. Joekes; Mr. J. H. van Maarseveen; Prof. Dr. A. H. M. Albregts; Mr. H.MulderHe; Mr. F. G. C. J. M. Teulings; Prof. Dr. F. J. Th. Rutten. Voorste ry v.l.n.r.: Mr. D. U. Stikker, Prof. J. R. M. van den Brink; Ir. C. Staf; Mr. Dr. J. in 't Veld; Mr. P. Lieftlnck; Dr. W. Drees en de formateur Prof. C. P. M. Romrne, die geen zitting in het nieuwe ka binet heeft. De Ministers Peeters en Mansholt waren afwezig. GABRIELA Zarah Leander terug op het witte doek Alle critici tezamen kunnen nog zo vaak beweren, dat in een illra de acteur heel niet belangryk is, het bioscooppubliek heeft altijd zyn voorkeur voor films met bepaalde acteurs beleden en zyn „sterren" gehad. De ster- ren-cultus is vooral bevorderd door Hollywood, waar stelselmatig, dank zy een zeer behendige marktverkenning en een geraffineerde propaganda, bepaalde filmspelers naar voren geschoven werden, tot ze de afgoden wer. den van de bloscoopganger. Gloria Swanson, Rudolf Valentino en uit later tyd Mariene Dietrich, Bette Davis, Jeanette MacDonald of Clark Gable waren enkele namen, die vóór de oorlog kassuccessen garandeerden. Euro pa lag in dat opzicht ver achter by Amerika. Hier was de film aanvanke- iyk nog niet zo volkomen op de smaak van het publiek afgestemd, de fil mers hadden ook nog idealen van artistieke aard. Maar de concurrentie van Hollywood werd te groot en zo schonk Frankryk aan de film-fans zyn •Jean Gabin en Duitsland naast een Wllly Birgel vooral een Zarah Leander. In de jaren kort vóór de oorlog steeg haar ster ongekend snel en hoog en in Nederland won zy het ten slotte in populariteit zelfs van de meeste Hollywoodse filmsterren Zarah werd voor de gemiddelde bio scoopbezoeker de vrouw uit duizend en wanneer zy in een film met haar donkere, gesluierde stem een harer chansons zong, klonk ha afloop dik wyis in de bioscoopzalen een frene tiek applaus op. „Körperlichkeit" en WAAR TONNEN VOEDSEL NODIG ZIJN De honger van een olifant is moeilijk te stillen. Het bestuur van de Antwerpse dierentuin Is er in geslaagd deze In de oorlog zwaar gehavende tuin weer op te bouwen tot het meest bezochte touristencentrum van de Scheldestad. Sedert enige tyd beschikt deze In stelling zelfs over uitstekend Ingerichte laboratoria, welke ten dienste staan van al dogenen, die zich met de studie van het dlerenryk bezighou den. Overblyfseien van gestorven dieren vormen belangwekkend studie materiaal. De Antwerpse dierentuin is dus tevens een centrum van weten schappelijk onderzoek geworden. Slechts weinigen beseffen hoeveel voedsel er voor nodig is, om de hon ger van de „kostgangers" te stillen De instelling moet jaarlgks kunnen beschikken over 40 ton paardenvlees 20 ton vis, 80 ton hooi, 40 ton bieten', 40 ton klaver, 36 ton samengesteld voedsel, 15 ton zemelen, 2 ton be schuit, 36 ton graan, haver, kemp zaad, kanariezaad, boekweit, maïs, rijst en zonnebloemzaad, 50 ton aard appelschillen en groentenafval, 5 ton groenten, 4 ton fruit, 15 ton broodaf- val, 120 kg. melkpoeder, 200 liter le vertraan, 300 kg. zout en 400 kg. ge moogde garnalen. Het broodafval en aardappelschillen worden door de Antwerpenaars zelf aan de dieren tuin geleverd. De rest moet gewoon in de handel gekocht worden. tm het dagelijks menu. Uit Oostende wordt elke dag 80 kg. wyting aangevoerd, een lekkerny vo°r zeehonden en zeeleeuwen. De slachthuizen zorgen voor de leveran ties van voedsel voor de roofdieren. De dierentuin heeft verschillende kieskeurige gasten onder de bevol king. Insecteneters moeten speciaal uitgezochte vliegen en wormen heb ben. Ook de slangen zyn veeleisend. Zr) wensen muizen als ontbyt en Guinese biggetjes als diner. Hagedis- voelen meer voor wormen en vliegen» Voorts heeft men bewoners, die al leen maar tevreden zyn met fruit; anderen hebben weer een voorkeur voor zaden. Vogels zgn heel kieskeurige eters. De aquarium-bevolking stelt zich te vreden met stukgesneden voedervis, maar htm rantsoen wordt dikwyis aangevuld met een stuk gekookt koehart. De eland weet zyn honger te stillen met wilgetwggjes; de reeën verlangen klimop en een zeekoe eist iedere dag zijn portie van 5 kg. wa terplanten. Een panda moet iedere dag bamboe hebben. Om de honger van een olifant te stillen is nogal wat nodig. Zgn scho tel bevat 6 leg. brood, 10 kg. haver, 5 kg, zemelen, 5 kg. beschuit en 30 kg. suikerbieten, dat alles rykeiyk besprenkeld met water. Een ijsbeer beperkt zich tot 3% kg. vis, 2% kg. beschuit en liter levertraan. De leeuw eet niet veel in vergelijking met andere dieren. De koning der wildernis houdt het op een dageiykse portie van 3 kg. vlees. Een aap eet alles. Van gekookte aardappelen en citroenen tot honing en ryst toe Maar daarenboven kan de aap ook nog elke dag rekenen op allerlei lekkere hapjes, die hem door de tralies door oud en jong worden toegestoken» „Sehnsucht" bracht zy in overvloe dige mate op het witte doek. met Germaanse nadrukkelijkheid en dik sentimenteel pathos, maar niette min in brede kring haast zwijmelend gewaardeerd. Bgna zes jaren hebben we het zon der deze Duitse-Zweedse moeten stellen, In 1944 verliet zij Duitsland om naar haar vaderland terug te keren. Sindsdien gingen er nogal wat wilde geruchten, dat zy lid ge weest zou zgn van de Duitse gehei me dienst of dat zy^juist voor oe ge allieerden gespionneerd zou hebben. Maar ten slotte verzonk zy in ver getelheid Ze heeft 't blgkbaar toch niet zonder schynwerpers en publi citeit kunnen stellen. In Zweden, waar ze niet zo gezien is. kreeg ze bp de filmindustrie geen schgn van kans en zo keerde ze terug naar Duitsland. „Gabriela" heet haar nieuwe film. Die Gabriela ls een gescheiden vrouw, die, om haar dochtertje een goede opvoeding te kunnen geven, als zangeres optreedt in obscure nachtclubs. Wanneer deze arbeid haar financieel onafhankelijk heeft gemaakt, wil zy haar ideaal verwe- men het meisje aan zich te binden, vergeefs overigens. Gabriela is een gebroken vrouw, nu heel haar moei- lgke leven schipbreuk dreigt te Igden door te grote onafhankelijkheidszin van haar dochter naar wier liefde zy zozeer hunkert. Er grgpt een zenlgken: voortaan leven aan de zgde van haar dochter, die tot dus ver in een pleeggezin verbleef, „niets wetend van de levenswijs van haar moeder. Maar het ideaal laat zich niet verwerkeiyken: de onafhanke- iyk geworden dochter ziet niet in, waarom nu opeens haar moeder recht zou hebben op dochterlgke liefde en wil haar eigen leven in vryheid biyven leven. Bovendien komt ook de vader nog moeilgkheden schep pen. Bg dè scheiding was Gabrie- la's dochter aan hem toegewezen, maar Gabriela ontvoerde het kind Dank zy de louche practyken van een nachtclubexploitant, voor wie Gabriela werkte, komt hy eindeiyk het adres van zgn dochter te weten en dan poogt hg' met zijn rykdom- goede vriendin in en vertelt de doch ter van de opofferingen en het leed van de moeder, 't een Duitse film: niemand zal het derhalve ver wonderen, dat by de kerstboom ten slotte moeder en dochter elkaar vol begrip en liefde vinden. a Het gegeven van „Gabriela" komt in grote trekken overeen met dat van Shaw's „Mevrouw Warren's be drijf". Ook daar een vrouy, die ter wille van haar lochter ten dele althans obscure practyken be- drgft, maar het zonder de zo hevig verlangde liefde dezer al te onafhan kelijk geworden critische dochter moet stellen. Een man als Shaw kon een dergelgk hachelgk gegeven werkeiyk nog laten leven, van zyn figuren karakters maken en van htm noden werkelgkheden, maar in deze film wordt dit nergens bereikt. Het on-echte druipt gedurig van deze rolprent, die uitsluitend strope rige sentimentaliteit voorschotelt Zo klef als het verhaaltje met zyn lieve happy-endlng. zo is ook het spel, dat nog volkomen de sfeer ademt van de voor-oorlogse Duitse film-kitch met haar zware, burgerlg- ke romantiek. Siegfried Breuer, een acteur die eens ontegenzeggelijke kwaliteiten had, maar volkomen is vastgelopen in zyn type van louche charmeur, is hier nog verreweg het boeiendst als de onaangename va der. De meisjesrol wordt met rou tine maar zonder overtuigend te kunnen zyn gespeeld door Vera Molnar. Carl Raadatz ziet men als i een aan de drank verslaafde onge lukkige minnaar van Gabriela. In de rol van deze door het noodlot triest bespeelde vrouw brengt Zarah Leander met haar zeer beperkte en oppervlakkige acteertalent byzon der weinig overtuigingskracht op. maar ze is in deze film nog even pikant-somber en week-hartstochte- lijk als vroeger en bovendien zingt ze met dezelfde aan drama en wee moed verknochte stem ook hier verschillende liedjes. „Gabriela" zal het derhalve nog wel doen: sinds 1944 is er wel het een en ander in onze wereld veran derd, maar helaas niet de smaak van de grote massa bioscoopgangers. En (mitsdien) Zarah Leanaer ook niet. LONG-SHOT. van Coopersburg rusten de stoffelij ke overschotten van Frank Cooper en diens Zeeuwse vrouw Antoinette de Graaff. a a a Folkert Kuipers werd in 1843 te Akkrum geboren. Na z'n schooltijd werkte hy korte tyd in een manufac turenzaak te Leeuwarden. Hij stu deerde in z'n vrije tyd Frans, Duits en Engels en maakte reizen naar ve le Europese hoofdsteden. In 1866, toen hg 23 jaar was, emi greerde hij naar Amerika, waar hy By een Fries, Peyma, werk vond. Met hard werken wist hy zich zelfstandig te maken en in Chicago stichtte hg een bazar. zijn huwelijk. Folkert Kuipers, die zich in de V. S. Frank Cooper noemde, kreeg kennis aan Antoinette de Graaff, een Zeeuwse, die al eerder naar Amerika was getrokken. Zy stimuleerde en in spireerde Folkert, die dank zg ziin energie en ondernemingsgeest, zgn zaken zeer snel wist uit te breiden. Binnen zeer korte tgd bezat hg in Chicago en New York de grootste warenhuizen, waarin hy zevendui zend man werk gaf. Cooper was vele malen millionnair en een jaarlgkse reis naar zgn ge boortedorp Akkrum kon er dus wel af. In 1877 bracht hy met zijn vrouw Antoinette en zyn vyf kinderen een bezoek aan het dorp en de oude Ak- krumers kunnen over dit bezoek vertellen alsof ze er nog alles van weten. Helaas, het volgende jaar kwam Folkert alleen, zijn vrouw was Inmiddels overleden. voor de oudjes. Kuipers, die in Akkrum hoorde hoe vooral de ouden van dagen dikwgls in kommervolle omstandigheden leef den, stichtte in 1901 „Coopersburg", een tehuis voor bejaarden uit de ge meente. Hg stelde een half millioen gulden voor de bouw beschikbaar. Vgftig iaar lang wonth hier de oudjes onder vrhwel ideale omstan digheden en Akkrum gevoelt een diepe dankbaarheid jegens de stich ter. In het mausoleum zyn Frank Coo per en Antoinette de Graaff bggezet, in de voorzijde van het mooi gelegen gebouwtje vindt men hun beeltenis sen. In de steen is gebeiteld: „Alle minsken binn' myn broerren en de hiele wrftld myn tnüs". (Alle mensen zgn myn broeders en in de gehele wereld voel ik me thuis), woorden, die Frank Cooper sprak by de ope ning in 1901. SCHOOL VOOR PIONIERS Bezoek aan een buiten in 's Graveland (Van onze speciale verslaggever) Aan de door hoge beukeu omzoomde oude weg van Hilversum naar 's-Gravèland liggen een aantal oude buitenhuizen, die aan het eind van de vorige eeuw door ryke Amsterdammers daar zyn gebouwd. 'sZomers brachten z(J hier hun vacanties en weekeinden door. BU de ingang van de tuin van een dier oude villa's staat een klein blauw bordje met een Davidsster en enkele Hebreeuwse lettertekens, de aankon diging, dat hier een kleine Joodse gemeenschap tydelgk is neergestreken. Zy gebruikt het huis echter niet- als vacantleoord. Integendeel van 's mor gens zes tot 's avonds acht wordt er hard gewerkt. Een twintigtal meisjes en jongens van 18 tot 24 jaar worden hier gevormd voor hun toekomstig leven als pioniers voor een nieuwe nederzetting in IsraëL Het bestaan op zo'n nieuwe neder zetting is hard en zwaar, want op woeste kale grond ver van de be woonde wereld moeten met beperkte hulpmiddelen en geheel met eigen arbeid landbouwbedrijven met daarbg behorende woningen gevestigd wor den. Dil kan slechts gelukken, wan neer de pioniers tevoren gehard wor den, geleerd hebben hun handen uit de mouwen te steken en geheel en al op eigen benen te staan. Met dit heeft de Nederlandse Zio- een vier- voor ogen heeft de Nederla nlstische bond in Nederland 22. Jimmy Brown vertelde Dirk de Duiker on omwonden, dat hy er genoeg van had wél te trai nen maar niet te eten. „Je moet eens zien hoe ik 'r uit zie. Ik lgk meer op een hongerkunstenaar dan op 'n Kanaalzwemmer", jammerde hy. En Jimmy wilde Dirk de Duiker nog véél meer ver tellen, doch hy kreeg daar geen gelegenheid voor, want Dirk barstte byna van woede. „Zóóóóó", zei hy, „bevalt het meneer niet, gaat meneer niet lan ger accoord met myn manier van trainen? Wil ik jou eena wat vertellen, meneer Brown. Je bent een slappe sukkel van 'n zemelkous, één die te vadsig Ia om een éénmaal begonnen training vol te houden! Wat sta je daar te zeuren dat Je zo mager bent. Je bent helemaal niet mager. Je bent goed afgetraind. Neem dat nou maar van my aan." „M-m-maar Simon zegt ookzei Jimmy enigszins aarzelend. „Slmon!" schreeuwde Dirk buiten zich zelf van boosheid. „Laat dat brok onbenul zich liever met de temperatuur van het zwemwater bemoeien, dan zal ik van jou de grootst» Kanaalzwemmer van alle tyden maken". tal scholen gesticht, waar jonge Ne derlandse Joden, die naar Israël wil len gaan al datgene geleerd wordt, wat zy in hun nieuwe vaderland no dig zullen hebben. De schod! in 's Graveland staat on der leiding van 'n Israëlistisch staats burger, de heer Friedmann, die door zyn regering ten behoeve van de voorlichting van immigranten naar Nederland is gezonden. SPARTAANS De scholing zelf ls byna Spartaans te noemen. De jongens wordt huis- houdeiyk werk niet bespaard, on danks hun zware arbeid onder lei ding van deskundigen op het bg de villa behorende akkerland, en als volontair by in de omtrek wonende boeren en tuinders, terwgl de meis jes ook kennismaken met het werk op een landbouwbedrijf. Het eerste doel. dat men op de school tracht te bereiken, is dat zowel jongens als meisjes in ieder opzicht voor zich zelf kunnen zorgen. Voorts worden de jongens opgeleid in verschillende takken van landbouw en veeteelt De meisjes krygen onderricht in huis houding en kinderverzorging. Verder staan op het programma modern He breeuws, Joodse volkszangen en dan sen. In de school ls geen personeel aan wezig, de leerlingen doen alles zelf, zoals zb dat ook in de nieuwe Hol landse kolonie in Israël zullen moe ten doen. De groep, die op het ogenblik in op leiding is zal in Juni naar Israël ver trekken om daar na een half jaar voortgezette scholing zich aan te sluiten met reeds eerder vertrokken groepen, om in een gebied ten Noor den van Haifa een nieuwe landbouw kolonie te stichten. Het is de bedoe ling te komen tot een gemengd be- drgflandbouw, veeteelt en pluimvee teelt en de kolonie zo snel mogelijk „zelf supporting" te doen zgn. De Zio nistenbond en de regering van Is raël geven hlerby financiële steun, welke na 15 of 20 Jaar moet worden terugbetaald.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1951 | | pagina 7