TRADITION
Nieuwe aanval op de ongezonde
drankwetten in Australië
Afgelopen maand getuigde van een
gezonde ontwikkeling
50 JAAR
Elburg in zijn bestaan bedreigd
VIRGINIA-
TRADITIE
ZATERDAG 3 MAART 1951
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
NA VIJF EN EEN HALVE EEUW.
Vissers hebben geen werk meer
Het jaar onzes Heren 1951. Elburg
zou een sprookjesfiguur als de goed
moedige en vrijgevige Hertog Willem
weer met blij gejubel binnen naar
muren verwelkomen, want de stad
wordt bedreigd door groter nood dan
In 1392. Meer nog dan in die bangver-
vlogen jaren heeft zij behoefte aan een
beschermende en steunende hand Het
zijn nu niet meer roofridders en hun
benden, die Elburg bedreigen en de zee
beukt niet meer op haar wallen. Die
zèe. hun Zuiderzee is getemd, gekne
veld. ten dode opgeschreven. Dit jaar
nog zullen de Elburgers hun kotters,
meer dan veertig in getal, kunnen
zien uitvaren, maar dan is het vrijwel
gedaan. Een deel van de dijk. waar
het nieuwe land van de Oost polder
achter zal liggen, snijdt door het wa
ter, de Rampense vaart, waar zij se
dert mensenheugenis vissen. Dan zul
len op de plaatsen, waar zij hun net
ten uitwerpen, baggermolens volop m
bedrijf zijn.
D?-~>m staan de ogen in de gegroef
de 1 m van dc vissers somber, als
zij 1 m vijf en een halve eeuw oude
Vise ren of bij de haven staan te
praten. Wat moeten zij beginnen? An
der viswater zoeken voor de korte
tijd, dat het er nog is? Daar houden
zij niet van. Zij zijn honkvast, die El-
burgers. Als het maar even kan, ko
men zij 's avond3 binnen. Dat deden
hun vaders, hun grootvaders, hun ge
hele voorgeslacht, dat is Elburgs.
Een ander beroep kiezen? De ge
dachte eraan bezwaart hen. vooral de
ouderen. Het werk aan de wal trekt
hen niet en degenen die tot de grote
stap besloten zijn. jongeren, die de
raad van burgemeester Jhr. W J. van
der Poll opgevolgd hebben en de win-
tercursus volgen op de Technische
School, vragen zich af, waar zij hun
nieuw-verworven bekwaamheid ten
nutte kunnen maken. Elburg heeft
Advertentie
IN
VIRGINIA
l'/2
Truman vraagt
milliard extra.
President Truman neert het (yon-
gres Donderdag gevraagd om 1.454
rrillioen dollar extra voor de produc
tie voor de defensie en de program
ma's voor de burgerlijke verdediging.
LEZERS SCHRIJVEN...
MUZIEKSTUDIE.
Naar aanleiding van de vele brie
ven, die in deze rubriek verschenen
over de belangstelling bij de jeugd
voor de muziek, wil ik er op wijzen,
dat naar mijn mening de schuld niet
alleen bij de jongeren Ligt, maar ook
bij de ouderen. Nu gaat 't er maar om
middelen te zoeken om tot verbetering
van de bestaande toestand te komen
M.i. kan hier veel bereikt worden
door muziekfilms, jeugdconcerten,
voordrachten, lectuur enz. Ook op de
lagere school dient door bekwame
leerkrachten onderricht gegeven te
worden. Dan kan reeds in de school
tijd-begonnen worden met de vorming
van de krachten, die later in de corp
sen kunnen meespelen. Dan bestaal
er ook minder gevaar, dat de jeugd
verknoeid wordt door populaire dans
muziek.
Vllssingen. C. M. STOKMAN.
Elburg, Februari. Het jaar onzes Heeren 1396, Willem van Gulik, Hertog
van Gelre, vriend en beschermer van de „Stat Elleburrlch" aan de vlakke
Zuidkust van de Zuiderzee, kondigde een bezoek aan. Hy kwam het in 1392
door hem opgedragen werk, de verplaatsing van Elburg naar voor de zee
veiliger oorden in ogenschouw nemen.
Met biyde jubel, aldus de kroniekschryver, werd de hertogeiyice stoet door
de bevolking ontvangen. Zy had alle reden tot juichen, want dank zy het
Ingrypen van de vorst, was haar stad nu beter beveiligd tegen de gestadige
stormloop van de zee op het land en tegen onverhoedse overvallen van de
op de Veluwe rondzwervende bnden en roofridders, waarvan zy zo lang te
lyden had.
immers bitter weinig industrie binnen
haar muren. Er is de palingrokerij, die
weliswaar ook paling van Volendam
en Urk verwerkt, maar welker toe
komst ook niet rooskleurig is. Er is
een confectiefabriek, maar die ver
schaft alleen werk aan meisjes.
Er moet hulp komen. Hoe? Het
Rijk, de provincie en het gemeentebe
stuur, zetelend in hetzelfde gebouw
dat Boecop voor Hertog Willem bouw
de, doen reeds veel. Zij kunnen
echter zelf geen nieuwe .werkgelegen
heid voor de Elburgers uit de grond
stampen. Zij kunnen wel, en dat doen
zij ook, het voor de industrie aantrek
kelijk maken zich in Elburg te vesti
gen. De stad heeft op het ogenblik 6
ha. industrieterrein liggen en Elburg
is bereid dit terrein tegen uiterst
schappelijke voorwaarden ter beschik
king te stellen.
Een middelgrote industrie zal ge
noeg arbeidskrachten kunnen vinden.
De Elburgers zijn geen lui volkje. Zij
zijn gehecht aan hun sta'd en zij heb
ben er heel veel, zo niet alles voor
over, dat zij blijft bestaan.
VlitHPooWT-
Officieren per vliegtuig
naar Korea.
Van de zijde van de legervoorllch-
tingsdienst deelt men ons het vol-
;ende mee: ..Onvoorziene omstandig-
eden voorbehouden zal in de loop
van de volgende weck een klein
aantal officieren en onder-officieren,
die zich vrijwillig voor het Neder
landse detachement Verenigde Na
ties hebben gemeld, per vliegtuig
naar Korea vertrekken, teneinde en
kele opengevallen officiers- en onder
officiersplaatsen aan te vullen
Een gedeelte van het aanvul l'.ngs-
detachement zelf. ten getale van
omstreeks 150 man. zal omstreeks 19
Maart per schip naar Korea vertrek
ken.
Engeland verwerpt
Tsjechische beschuldiging.
Engeland heeft de in een Tsjccho-
Slowaakse nota van 7 Februari ge
uite beschuldigingen, dat Engeland
het militarisme en Tie agressiviteit
van Duitsland doet herleven, als „on
gegrond" van de hand gewezen.
De Engelse regering spreekt de
hoop uit, dat de Tsjechoslowaakse re
gering met het oog op haar verlan
gen naar wereldvrede „de Sowjet-re-
gering met nadruk zal wijzen op de
noodzakelijkheid van een wijziging in
de Sowjet-politiek, die het verminde
ren van de internationale spanning
mogelijk zou maken".
OM 6 UUR DE CAFÉ'S DICHT.
Een zwak punt in een gezegend land
(Van onze correspondent)
Sydney, Februari. Onder de verschillende op- en aanmerkingen over
Australië, die een klein aantal om de een of andere reden teleurgestelde im-
migranteh in brieven naar huis of aan de redacties van kranten in Neder
land ten beste geven, is er één die steek houdt: natnelyk de ongezonde en
nogal barbaarse drankwetten die zich in verschillende staten van dit geme
nebest sinds de eerste wereldoorlog gehandhaafd hebben. In kleinere staten
als Tasmania en West Australië vindt de nieuwkomer de toestanden op dit
gebied vry normaal en zoals hy dat in Engeland of op het vasteland van
Europa gewend is geweest, doch juist de dichtst bevolkte en best ontwikkel
de staten als Nieuw Zuid Wales en Victoria houden er met hun 6 uur slui-
tingstyd een wet op na, die de gemiddelde Engelsman en Europeaan als
barbaars beschouwt.
In de politieke kringen van de
staat Nieuw Zuid Wales is thans op
nieuw voor de zoveelste maal
een strijd losgebroken om land en
volk van de knellende band van deze
wet te bevrijden. Iets wat vele
Australiërs en welhaast alle „nieu
we Australiërs" die het steeds anders
gewend zijn geweest, met vreugde
zullen begroeten.
Of het de hervormers in het
staatsparlement in Sydney zal geluk
ken nu eindelijk, na ruim 30 jaar,
een einde te maken aan de ,,vgf tot
zes uur zwelgpartij" is natuurlijk
een andere kwestie.
De „nieuwe Australiër" uit Enge
land of Holland, staat in het begin
wat raar te kijken, wanneer zijn col
lega's hem na afloop van het werk
op een biertje noden, en hij merkt
dat iedereen in het café vol ijver be
zig is om voor zessen naar binnen te
slaan, wat men in het oude land ge
durende een gehele avond geniet.
ZEELANDS ECONOMISCHE KRONIEK
Activiteit op het gebied van de industrie,
land- en tuinbouw, visserij en verkeer
De afgelopen maand was weliswaar niet gekenmerkt door schokkende
gebeurtenissen op economisch terrein, maar toch deden zich opmerkens
waardige feiten voor, die getuigen van een gezonde ontwikkeling. In de
eerste maanden van een nieuw jaar verschijnen steeds vele mededelingen
over de gang van zaken in het achterliggende jaar.
Zo werd medegedeeld, dat het aantal inwoners van Zeeland met 8000
tot 271.820 is toegenomen. Het verkeer over de Schelde bleek in 1950
weer sterk toegenomen. De sectie Ontwikkeling Zeeland van de Stichting
Zeeland, kwam in een agrarisch rapport tot richtlijnen voor een provin
ciaal landbouwbeleid. De Planologische Dienst publiceerde na jaren voor
bereiding het Streekrapport Walcheren, waarin de rulmteiyke ontwikke
ling van dit eiland aan een studie is onderworpen.
De Zeeuwse Confectiefabriek met
bedrijven in Middelburg en Aarden
burg sloot zijn 34e boekjaar af, waar
in het gunstig verloop over 1950
wordt toegeschreven aan een be-
drijfspolitiek, die reeds vroeger ge
richt was op mechanisatie, rationali
satie en specialisatie. Het totale aan
delenkapitaal bedraagt thans ruim
een half millioen, terwyi beursnote
ring te Amsterdam en zodoende vlot
tere verhandelbaarheid der aandelen
werd verkregen.
Niet onvermeld mag blijven, dat
het kantoor van de Rijksnijverheids-
consulent te Middelburg werd ge
opend. De bedrijfseconomische voor
lichting, welke het E.T.I. reeds gaf,
is nu aangevuld met een gecoördi
neerde technische informatie.
De electriciteitsvoorziening van
Zeeland trok weer aller aandacht
toen deze maand de koppeling der
netten van Brabant en Zeeland werd
beproefd. Daarmee kon voor het
eerst een spannnig van 50.000 volt
worden bereikt. Te zijner tijd zal een
verbinding RoosendaalGoesVlis-
singenW estdorpeGoesZierik-
zee contact leggen tussen de centra-
les te Vlissingen en Geertruiden-
berg. Voorts vierde de clcctriciteits-
voorzening van Zeeland haar 50-ja-
rig bestaan. In één generatie is onze
electriciteits-gezindheid wel zo toe
genomen, dat van de oorspronkelijke
vooroordelen tegen deze energie-,
lichtbron niets meer
warmte-
over is.
De werkloosheid op Tholen nam
deze winter weer zo toe, dat met on
geduld wordt gewacht op het ETI-
rapport, dat zich over dit probleem
zal uitspreken.
STREEKPLAN WALCHEREN.
In het streekrapport van de Pla
nologische Dienst zijn de bestemmin-
gen aangegeven van de grond op 1 len hiervoor de
Walcheren. Het spreekt vanzelf, dat I verschaffen,
In SL Maartensdijk bestaan plan
nen voor een Thoolse ambachts
school, die de jeugd een vak zal bij
brengen. De ambachtsschool in Ber
gen op Zoom ligt n.l. voor velen te
af. Om de industrie-g(
bevorderen is de expositie van de ta
pijtindustrie, te Middelburg ingericht
voor het onderwijs, van groot be
lang.
Voor het bouwbedrijf is in Zeeland
een algemeen leerlingenstelsel in
voorbereiding, waardoor pracktijk-
ervaring kan worden bijgebracht.
Wat betreft de beroepskeuze valt de
activiteit van de Zeeuwse Ver. voor
Paedagogiek zeer te loven.
Tenslotte vestigen wij de aandacht
op de komende gasvoorziening van
ons gewest van de cokesfabriek te
Sluiskil dus niet van de mijnen
uit. De economische éénwording
der provincie wordt hierdoor weer
eens onderstreept.
LANDBOUW.
Na een tijdelijke opleving viel de
uienprys weer terug tot beneden de
kostprijs. Dit gewas blijft zeer spe-
En wanneer hij dan ontdekt, dat,
wanneer hijzelf deze verversing ge
noten heeft, het uitgesloten is om
na het eten met vrouw en vrienden
even ergens gezellig uit te gaan, om
dat de deur van bar en café nu een
maal om 6 uur in de middag her
metisch gesloten moet zijn-
Dit ligt de doorsnee Engelsman
en Europeaan natuurlijk niet en ook
de vele nieuwkomers, die het in het
nieuwe land best kunnen rooien, vin
den dit gebrek aan bescheiden uit
gaansleven, zoals men dat gewend
is geweest, één van de schaduwzij
den.
Het resultaat van deze sluitings-
wet is natuurlijk geweest, dat gezel
lige café's met waranda's en ter
rasjes zich nooit hebben kunnen ont
wikkelen. Men heeft het namelijk
veel te druk met het volgieten van
de dorstigen in de korte spanne
tijds, die overgelaten wordt tussen
het einde van de dagtaak en de bel
van zes uur, om zich druk te ma
ken over gezelligheid en sfeer. Er is
in de betere buurten wel een heel
enkel gezellig café-terrasje, waar
men 's Zaterdagsmiddags of op een
vrije dag in de week rustig en pret
tig een glaasje bier of sherry kan
zitten drinken, maar die zijn toch
met een lampje te zoeken.
„BONAFIDE".
Zondags is en blijft de deur van
het café helemaal hermetisch geslo
ten, behalve voor „bonafide reizigers"
die verder dan 30 of 40 kilometer van
huis persé hun dorst met een glas
bier moeten lessen. Deze bepaling ls
natuurlijk helemaal een rare verto
ning. Ik ben op een Zondag ook eens
.bonafide" gaan reizen naar de
oevers van de heerlijke Hawksbury
rivier ten Noorden van Sydney.
Na een prachtige treinreis van een
anderhalf uur kwamen wjj op de
plaats van bestemming. Hoewel mijn
oog zich verlangend richtte op de
beboste oevers van de prachtige ri
vier, die op dat punt aan Noorse
fjorden deed denken, volgde ik toch
maar de stroom van uit ae trein ko
mende reizigers, die dwars door een
■■■■■MBHH. pis
lijke hotel. Daar stond aan de deur
een politie-agent, die ons spoorkaar
tje vroeg het bewijs dat wij bona
fide reizigers waren, dat ons toegang
verschafte tot de bar, welke reeds
stampvol stond met andere bonafide
reizigers uit Sydney. Geen trein
kaartje of geen auto met een Sydney-
nummer geen bonafide reiziger, en
dus ook geen bier
ZWELGPARTIJ.
Maar terugkomend op het voor
naamste punt: de 6 uur sluitingstijd,
en het natuurlijke gevolg hiervan,
de 56 zwelgparty. Dat men deze
barbaarse wet. in de eerste wereld
oorlog Ingesteld om dronkenschap
onder de troepen tegen te gaan. zo
lang heeft kunnen handhaven, is te
wpten aan twee dingen. Eerstens het
feit, dat verlof en vergunning aan
hotels verbonden zgn en tweedens,
dat de wet alleen door volksstem
ming veranderd kan worden.
De caféhouders zijn tegen veran
dering. He1 is natuurlijk veel goed
koper en eenvoudiger om al dat bier
in een paar uur tijds in de dorstige
kelen te gieten dan om een hele
avond personeel te moeten hebben
in gezellige vertrekken met of zon
der muziek. Dus de brouwerijen en
vele hoteleigenaren voeren, wanneer
er weer eens een volksstemming
komt, stevig propaganda tegen een
verandering van de drankwet
Maar hoe slagen zij er in steeds
weer een meerderheid te krijgen voor
handhaving van de wet Het ant
woord hierop is heel eenvoudig. Het
aantal huisvrouwen, die menen dat
hoe korter de hoteluren zijn, hoe
minder drank hun mannen kunnen
drinken, plus de geheelonthouders en
de groep, die ieder uitgaan zonde
vindt, blijkt altijd net even groter
dan de groep, die voor normale
drankwetten, zoals men die in de
meeste Europese landen kent, stemt.
Maar voor het zover is, rennen wij'
na het werk nog maar angstig op
de klok kijkend naar de bar.
(Nadruk verboden.)
Gedetineerde vluchtte met
bestelauto.
Dinsdag heeft een gedetineerde van
de strafgestichten Norg met een
dienstauto de vlucht genomen. Hij
heeft zich vermoedelijk laten insluiten
in de garage en is in de nacht van
Dinsdag op Woensdag met een nieu
we dienst-Citroën verdwenen in de
richting Friesland. Later werd de
auto eenzaam en verlaten op de Af
sluitdijk teruggevonden.
Bij een inbraak in een juwellerszaak
in Den Haag is voor 15.000 aan ringen
en horloges gestolen.
land te stiefmoederlijk behandeld. Op
de vergadering van de Kon. Ver.
Ned. Trekpaard, werd geconstateerd,
dat een verdere verdringing van het
paard door de trekker nier, wenselijk
is .zoals in het afgelopen natte jaar
wel bleek. Bovendien mag de afhan
kelijkheid van buitenlandse brand-
„,Qr- - - stoffen niet al te groot worden. Vele
7 voorlichtmgsyerga- Zeeuwse fruittelers gaan dit seizoen
dering van de Z.L.M. op Noord-Be- over op de neVelspuit, ter bestrijding
van ziekte. Zeeland gaat op dit ge
bied aan de spits. De Coöp. Vruch
tenveiling in Terneuzen betrok offi-
veland werd het investeringsbeleid in
de landbouwbedrgven onder de aan
dacht gebracht. Ook in de agrarische
sector is men dus ernstig bezig met
het efficiency-probleem. De be-
drjjfsboekhoudingen en -analyse zul-
iu.-~gegevens moeten
dit voor de economische ontwikke
ling van dit eiland van groot belang
is. Eigenlgk is het hierop steunende
streekplan van meer dan alleen indi
viduele betekenis en zou het dus in
een algemene paragraaf moeten wor
den behandeld.
In IJzendijke werd de eerste coö
peratieve warmwaterrotery aanbe
steed. Het nieuwe is hier, dat het
water van de Waterleiding-maat
schappij wordt gekocht en dat tevens
een installatie 'voor de zuivering van
het afvalwater zorgt. Door dit proces
wordt de vezel van de bast losge
maakt, waarna een zwingel-turbine
de bast verwgdert.
De Kon. Mij. „De Schelde" deed bij
haar 75-jarig bestaan een voortref
felijk gedenkboek verschynen. Arie
Smit Sr. (18451935) heeft nog ge
tuige kunnen zijn van de ontwikke
ling van Vlissingen, die aan zijn ini
tiatief te danken is.
In de zomermaanden van 1950
bleek de Eerste Nederlandse Coöp.
Beetwortelsuikerfabriek te Sluiskil
5 Va millioen kg. schuimaarde als
meststof voor kalkarme gronden te
hebben geleverd. Een afvalproduct
van de industrie wordt daarmee nut
tig aangewend.
Uit het tegenwaarde-fonds van de
Marshall-hulp is 25 millioen be
schikbaar gesteld als borgstelling
voor investeringen in de lanaoouwbe-
dryven. Ongetwijfeld zullen hiermee
Zeeuwse bedrirjven worden geholpen
bg de verdere moderniseringen en
intensivering.
Het bovengenoemde agrarische
rapport draagt een steentje by tot de
ontwikkeling van de landbouw (en
vissery). Voorgesteld worden o.m.
een statuaire veilplicht voor fruit om
de afzetorganisatie te versterken.
Niet elke veiling heeft deze. De vee
teelt wordt in het algemeen in Zee
eleus zijn nieuwe gebouwen. In Goes
werd de jaariykse Centrale Heng-
stenkeuring gehouden om er van te
getuigen, dat „bles" nog in ere
wordt gehouden.
In Juni a.s. zal de Goese paarden
markt herleven.
VISSERIJ.
In deze sector zijn de moeiiykhe-
den nog zeer groot. In Breskens
leefde even de bliekvisserijj op. De
oester-export liep in Jan. 1951 ver
der terug, alhoewel het peil boven
dat van dezelfde maat in '48 en '49
bleef.
In Yerseke heerst onbehagen in de
visserijwereld. Het zal noaig zyn,
dat eventuele steim wordt verleend
om de percelen schoon te vissen en
nieuw zaad over te brengen. Een
goede organisatie van de Zeeuwse
visserq is wel van zeer groot belang.
De Stichting Zeeuwse visserij-belan
gen maakt zich op dit gebied zeer
verdiens tel yk.
VERKEER.
Het verkeer over de Schelde was
in 1950 voor passagiers vyf maal,
voor auto's 5% maal dat van 1938.
Kruiningen-Perkpoldcr gaf een ver
houding van resp. 12 maal en 15
i^aal te zien. Het toeristenbezoek
aan Zeeland was in 1950 volgens het
V.V.V. gunstig. In 4250 bedden wer
den 110.000 verbiyfsnachten doorge
bracht. Het dagbezoek was eveneens
zeer hoog (150.000). Naar de Minis
ter van Verkeer meedeelde kan een
koplading in Zgpe (Schouwen-Duive-
land) niet worden overwogen. De
verkeersverbetering voor dit ge-
isoleerde eiland zal hierdoor zeker
worden tegengehouden.
BEVOLKING.
Zeeland leverde in 1948 slechts 1.7
van de Nederlandse emigranten.
Ligt hier verband met de aanwas
van de Zeeuwse bevolking 'i Met
271.820 kwam ons gewest 3000 boven
het zielental op 1 Jan. 1950. Wordt
hiermee met de landeiyke woning
verdeling wel rekening gehouden?
In volgorde van grootte telt Zeeland
vier plaatsen boven de 10.000: Vlis
singen, (24.040), Middelburg
(21.410), Terneuzen (13.493) en
Goes (13.275). Alle vier maakten in
1950 een flinke groei door.
Tenslotte zij nog het betaan
Tenslotte zij nog het jubileum (50
jaar) vermeld van de Vlissingse
Middenstandscentrale, ontstaan uit
reactie tegen de marktbedervende
reizende kooplui en het cadeaustel
sel. Dat de strgd om het bestaan in
deze kring ook positief wordt ge
voerd bleek uit de te Middelburg ge
organiseerde verkoopcursus.