De David en Goliath onder
onze gemeenten
VREEMDE
JIMMY BROWN, sportheld no. 1
STAD VAN 850.000 ZIELEN
EUROPESE SCHEEPSWERVEN
HEBBEN ZICH SNEL HERSTELD
PARIJSE TAXICHAUFFEURS EEN
APART SLAG LIEDEN
DONDERDAG 1 MAART 1951
De halve bevolking van Hemmen heet
Jansen, maar in Amsterdam zijn er meer
DORP VAN 217 INWONERS.
„Nee", zegt baron Van Lynden, waarnemend burgemeester van Hem
men, de kleinste gemeente van ons land, „de woningnood ls voor ons
niet het grootste probleem. Dat orobleem Is wel groot, maar de dreiging
van annexatie, welke het aloude dorp boven het hoofd hangt, ls toch In
'Sterker mate het onderwerp van gesprek voor onze twee-honderd-zeven-
tlen dorpelingen."
Y\'ü zijn naar het Betuwse plaatsje Hemmen getogen, omdat het de
kleinste gemeente van Nederland ls en het ons belang inboezemde of dit
minlatuursdorpje te kampen heeft met dezelfde problemen als waarvoor
onze grote steden geplaatst zyn.
Het lykt vreemd voor zo'n peuter onder de gemeenten, maar zyn naam
kunt U in 't spoorboekje vinden. Niet alleen, maar gekoppeld aan een
andere, Doodewaard. Hy staat er echter en U kunt Hemmen, in het
hartje van de Betuwe, gemakkeiyk, in welke Nederlandse metropool U
ook woont, in enkele uren bereiken. Dat wil zeggen, de halte Hemmen,
want het dorp vindt U pas na een stevig half uurke wandelen over een
smalle glibberige weg door de velden en boomgaarden. IJ ziet het eens
klaps voor D liggen, juist als U ernstig begint te twyfelen aan zyn be
staan.
De eerste kennismaking is niet
vrolijk, want tussen de hoge zware
bomen van wat eens een park moet
zijn geweest, ziet U de povere res
ten van wat eens een trots kasteel
was. Slechts een oud bouwvallig
poortje houdt zich moeizaam over
eind.
De weg voert omhoog en U be
klimt het heuveltje, de Woerd noe
men de Hemmenaren het, waarop
het kerkje, een paar woningen, die
vreemd modem aandoen in deze
landelijke omgeving en de witte ge
bouwen van de stichting Kerk en
Zending gelegen zijn. Dat is Hem
men. Én. behalve een paar verspreid
er om heen liggende boerderijen, is
dat heel Hemmen.
OUDER DAN AMSTERDAM.
Op dit kleine plekje, op de ruïnes,
op het kerkje rusten meer jaren dan
op de kolos onder onze Nederlandse
gemeenten. Amsterdam. Zeventien
Heren van de Heerlijkheid Hemmen,
baronnen uit het geslacht der van
Lynden's bewoonden het kasteel.
Alle zeventien liggen zij met hun
familie begraven in de grafkelder
van het kerkje.
Daarnaast staat in weer en wind
een sarcophaag; hil behoorde toe
aan een ridder, die nog vóór de
familie van Lynden Heer van Hem
men was, zeggen sommigen. Nee
zeggen anderen, hierin werd de
eerste prediker van het Christen
dom in de Betuwe ter aarde besteld.
Hoelang de sarcophaag In Hemmen's
dodenakker gestaan heeft weet nie
mand. Maar hij was er tijdens alle
overstromingsramnen die zo veelvul
dig Hemman teisterden, hij was er
toen de Fransen van Hemmen, altijd
een der kleinste onder de kleinen
tijdelijk een grote markten door na
burige gemeenten bij Hemmen te
voegen, hg was er in 1944 en '45
toen de oorlog Hemmen bgna met
Sociale commissie voor
zeelieden.
De minister van Sociale Zaken
heeft een commissie in het leven ge
roepen, de sociale commissie voor
zeelieden. Deze commissie heeft op
dracht te adviseren ten aanzien van de
verbetering van de verblijfsvoorwaar-
den van zeelieden in de havens en
betreffende de ontwikkeling en ont
spanning van zeelieden aan boord van
schepen.
r
VERHALEN
De televisie brengt elke dag wat
nieuws, maar lang niet altijd wat
goeds. Gisteren zijn twee Engelse da
mes, die respectievelijk 89 en 84 kg.
wegen een vermageringskuur begon-
nenonder het spiedend oog van
de televisiecamera. Het zijn mevrouw
Charlotte Black, 49 jaar, vioeder van
vier kinderen, die van 89 op 69 kg. wil
komen en de varièté-artiste Averil
Ames, die 23 kg. kwijt wil raken. Zij
zullen drie maanden op dieet gaan.
Tot eind Mei zullen zij om de veer
tien dagen op de televisie-schermen
verschijneri om het publiek te laten
zien, hoever zij al gevorderd zijn. De
televisie heeft er ook voor gezorgd,
dat vele Londenaren Dinsdagavond
het drama met Luc van Dam hebben
kunnen volgen. Had Luc maar manny
Seamon als manager gehad, want dat
is een uitgeslapen heerschap. Onlangs
merkte hij, dat één van zijn pupillen
na twee ronden al volkomen van de
kaart was na een paar flinke recht-
sen. Elk ogenblik kon knock-out wor
den verwacht. Wat deed Seamon? Hij
greep een mes en sneed één van de
ringtouwen met één haal door.
Prompt staakte de arbiter het ge
vecht Eerst het touw repare
ren Toen het zover was, stond de
bijna volkomen uitgeslagen bokser
weer ferm op de benen. En nu liep
alles van een leien dakjein de 8ste
ronde won hij het gevecht.
Ook in ons land gebeuren dagelijks
vreemde dingen. Een Haagse stuca-
door was aan het werk in een huis
aan het Bezuidenhout. Plotseling viel
een kistje uit het plafond. De man
maakte het openen telde 9000 gul
den alsmede een aantal gouden rin
gen en horloges. De stucadoor was
eerlijk en ging dadelijk naar de po
litie. Het onderzoek bracht de oplos
sing aan het licht. Het kistje behoorde
toe aan de bovenburen in hei bewuste
huis. Deze plachten hun kostbaarhe
den te verstoppen onder een los
plankje in het toilet.
Dc Hemmenaren voelen niets voor
de opheffing van hun gemeente en
de gemeenteraad heeft onmiddeliyk,
toen bekend werd, dat de Gedepu
teerde Staten het plan koesterden
Hemmen door het naby gelegen
Valburg te doen annexeren, afwH-
zend gereageerd. Eenstemmig zoals
zy byna altyd handelen. By verkie
zingen is er één ïyst ln Hemmen.
Verkiezingsstryd kent men er niet.
Men kiest de mannen die men al
jaren door en door kent, niet de po
litieke richting. Er komt daar echter
wel een andere moeliykheid by ky-
ken. Het halve dorp heet Jansen en
als er meer dan één Jansen op de
lijst staat, wordt het, dunkt ons
nogal een uitzoekerij wie het ia. Al
die Jansens zijn geen familie van
elkaar, dat maakt het misschien
weer wat gemakkelijker.
Hemmen is. uiterlijk, gloed nieuw.
En dat is geen wonder, want het is
percentsgewijs de zwaarst door de
oorlog getroffen gemeente van ons
land. De oude vernielde woningen
zijn vervangen door nieuwe moder
ne huizen. Alleen de kerk en de
pastorie hebben het oorlogsgeweld,
hoewel beschadigd, overleefd.
Overigens kent Hemmen, hoe klein
ook, alle problemen die andere gro
tere gemeenten hebben. Vijf gezin
nen wachten op een woning. De
vooruitzichten voor hen zijn somber,
want Hemmen's bouwtoewijzing be
draagt nul. De opcenten op grond-
en personele belasting drukken éven-
de grond gelijk maakte, toen Brit- zwaar op de beurs van een inwoner
se soldaten met vlammenwerpers van Hemmen als op die van een in
de S S uit de kelders van het kasteel gezetene van Amsterdam. De ge
en de kerk moesten branden. En hij meentebegroting is hoog, dit jaar
staat er nog. groen, verweerd, zon- 25.493,26. waarvan 425.— wordt
der deksel. Op de bodem ligt wat j uitgegeven voor de straatverlichting,
zand en enkele vergeelde blaadjes j Twintig straatlantaarns zijn 's avonds
Hy zal er nog staan als Hemmen
misschien binnen korte tijd al, uit de
atlassen verdwijnt en als na jaren
de naam geheel en al in het vergeet
boek is geraakt.
de bakens voor de eenzame wande
laar, die zich nog buiten waagt op
het vlakke land, waar de stilte door
dringender is dan het schelle lawaai
van de grote stad.
„Voor ons ls de beperking in de woningbouw wel het grootste pro
bleem", aldus de burgemeester van de grootste gemeente van on.s land,
burgemeester mr. d'Ailly van Amsterdam, die ons een onderhoud toe
stond. „Onmiddeliyk volgt ln belangrijkheid hierop do economische ont
wikkeling van de nabye toekomst, welke de uitbreiding van handel en
industrie in ons land en dus ook ln Amsterdam, het voornaamste cen
trum van deze takken van bedryf, dreigt te belemmeren. Het derde pro
bleem voor Amsterdam Is de energievoorziening. Wy zyn bezig met de
bouw van een nieuwe centrale aan de Hemweg. Deze centrale moet ln
1952 voor ten minste één kwart ln bedryf gesteld worden, anders zal
Amsterdam een zeer schadelijk tekort aan energie hebben. Als vierde
probleem volgt dan de regeling van het verkeer in het stadscentrum",
aldus burgemeester d'Ailly.
meer voorgekomen, dat twee zwaar
beladen boerenwagens elkaar op een
smalle weg tegenkwamen en niet
voor of achteruit meer konden zoals
in Hemmen nog wel eens kan ge
beuren. maar dat 't verkeer daar
andere grotere moeilgkheden baart,
weet ieder, die op de spitsuren wel
eens in de stad geweest is.
David èn Goliath. Slechts om het
verschil in omvang zou men Hem
men en Amsterdam zo kunnen be
titelen. Voor het overige is er geen
overeenkomst met 't Bijbelverhaal,
want dat Hemmen Amsterdam ooit
zou kunnen overtreffen lg'kt onmo
gelijk. hoewel we met deze bewering
voorzichtig moeten zijn. want in de
11e eeuw. ^oen Amsterdam bestond
uit enkele hutjes aan de Amstel. was
Hemmen reeds een bloeiende Heer
lijkheid.
't Kan verkeren, zei Bredero, die
grote Amsterdammer. Ach, en wat
zijn er verder voor verschillen?
Mensen zijn overal hetzelfde, zg heb
ben dezelfde zorgen, zij dragen de
zelfde lasten. Amsterdam en Hem
men zgn beide delen van onze ge
hele Nederlandse volksgemeenschap.
Het dagelijks leven van ons volk,
een gemiddelde van het leven in die
twee gemeenten. Nergens anders in
Aanklager eist dood van
Oscar Collazo.
DADER AANSLAG OP
PRESIDENT TRUMAN.
Voor een federale jury in Wash
ington is het proces begonnen tegen
Oscar Collazo, de Portoricaanse na
tionalist, die bg een mislukte poging
om president Truman's huis binnen
te dringen een geheime agent heeft
doodgeschoten.
De openbare aanklager verzocht de
beklaagde schuldig te verklaren en
hem tot de electrische stoel te ver
oordelen. Collazo zou volgens hem in
het ziekenhuis tegen een verpleeg
ster hebben gezegd, dat hy president
Truman had willen vermoorden. Ge
vraagd naar zgn motieven had Colla
zo geantwooi'd „Ik ben een Porto-
ricaans nationalist en moest dit
CIJFERS VAN LLOYD
Japan een geduchte concurrent geworden.
Uit de door Lloyds register of shipping gepubliceerde cyfers biykt, dat
Ue Europese scheepswerven zich sedert de oorlog snel hebben hersteld.
De Japanse productie ls slechts 80.000 ton kleiner dan de tonnage welke
in de Ver. Staten werd gebouwd. In dit laatste land daalde de productie
in vergelijking met 1949 met 196.275 ton.
De totale nieuwgebouwde tonna
ge bedroeg ln 1950 3.492.876 ton
verdeeld over 1013 schepen. Bgna
de helft van deze tonnage bestond
uit olie tankschepen. Frankryk
doen. Ik moest om politieke redenen I bouwde het grootste tankschip, dat
een aanslag op Blair House, (de wo- .ooit gemaakt werd. het 20980 ton
ntng van de president), plegen". metende Berenice".
6 v r I De Britse productie (1.324.570
Dertig duizend gezinnen wachten
in onze hoofdstad op een woning en
al bedraagt haar bouwtoewgzing niet
nul, zoals in Hemmen, maar 3327.
het ziet er voor de zoekende ln Am
sterdam net zo somber uit als voor
die in Hemmen. En het wordt nog
erger, want het verschil in de aan
bouw en de behoefte van woningen
wordt'dit komende jaar nog groter.
Amsterdam heeft 6000 7000 nieu
we woningen per jaar nodig om de
normale stijging van het aantal ge
zinnen op te kunnen vangen.
In vrolijker tijden dan de huidige
kunnen Amsterdam's 850-000 inwo
ners zich 's avonds verlustigen ln
het licht van 34 000 straatlampen,
maar tegenwoordig brandt hiervan
slechts twee/derde, hetgeen de goede
stad ongeveer een/tiende van haar
totale begroting van ruim honderd
millioen gulden kost.
En het verkeer! Voor Amsterdam
is het sinds mensenheugenis niet
Boter, vet, spek op de bon
In Hongarije.
.ARBEIDERS VROEGEN ER
ZELF OM".
De communistische Hongaarse re
gering heeft in Boedapest en 11 In
dustriële streken ln de provincie de
rantsoenering van boter, vetten, spelt
en zeep opnieuw ingevoerd. In de
andere delen van het land, meest
landbouwstreken, zullen deze artike
len niet op de bon komen.
De regering heeft meegedeeld, dat
deze rantsoenering is ingevoerd „op
verzoek van het werkende volk, om
dat de bevoorrading van de arbeiders
in gevaar was gebracht door ham
steren en zwarte handel van de vij
and".
Op 1 Januari kwamen suiker,
meel en aardappelmeelproducten in
Hongarye opnieuw op de bon.
In het hart van de Overysselse Industriestad Hengelo, dat door bomaan
vallen zwaar te lijden heeft gehad, wordt thans druk gewerkt om de
sporen van de oorlog weg te wissen. In plaats van het verwoeste station,
verryst thans een nieuw, modern stationsgebouw, dat o.m. "'een 15 meter
hoge toren zal krygen. Een overzicht van de bouwwerkzaamheden van het
nieuwe station; op de achtergrond de ruïnes van een katoenspinnery, die
ln verband met het wederopbouwplan, afgebroken zullen worden.
EEN FRAAIE DOCUMENTAIRE
Zij -kunnen flink tekeer gaan.
Pargs, Januari Er bestaat In Parys ec. soort mensen, dat zyn eigen
wetten heeft, zyn eigen taal spreekt ea dat er zelfs iets als een eigen leger
tje op na houdt. De onbeleefdheid van deze mannen Ls zo groot, dat zü in
heel de wereld spreekwoordelyk Is geworden. Wanneer men als buitenlan
der in Parys is, dan wordt men door hen steeds (figuurlyk) by de neus ge
vat. Enfin, U heeft het natuuriyk al begrepen, wy bedoelen het elfduizend
man sterke leger der Paryse taxichauffeurs.
Men zegt i:i Frankryk, dat iemand
de Franse taal pas geheel onder de
knie heeft, als hg in staat is een Pa-
rijse taxichauffeuruit te schel
den. Deze heren kunnen zelf name
lijk zo verschrikkeiyk te keet gaan
(wanneer zg vinden, dat de fooi, die
lwce HUHBHen wereen» anuers in meD hlU1 Seeft> tö Weln °f als men
i&^uv,^..Kge!5.?ïvsnhun
men zo landelijk als ln Hemmen '"x'd»t «r v»,
nergens anders gaat het leven zo
jachtend voorbij als in Amsterdam.
Maar de bestuursproblemen zgn
slechts in omvang verschillend, naar
wezen en gevolgen zijn zg dezelfde.
Ontslagen wegens deelneming
aan demonstratie.
Zes medewerkers ingenieurs,
technici en bedienden van het Ho
ge Commissariaat voor de atoom
kracht zijn ontslagen. Zii waren ge
schorst wegens deelneming aan de
communistische betoging op de
Champs Clysees tegen de aanwezig
heid van generaal Eisenhower te Pa
rijs.
taxi's op te rgdenf dat er van de
honderd woorden, die dan over hun
lippen stromen, er geen negentig in
het woordenboek staan. Zg hebben
hun eigen wetten, die er op neer ko
men, dat zy altijd voorrang hebben,
dat zg altijd rechts inhalen, dat zij
twintig kilometer per uur rgden,
wanneer zy een vrachtje zoeken
(dus te angzaam) en vgftig wanneer
zg een vrachtje hebben (dus te hard)
en dat zg" al hevig beginnen te toe
teren, wanneer zg menen, dat iemand
hen wel eens in de weg zou kunnen
ryden.
En toch horen zy by Parys en nie
mand zou ze willen missen. De Fran
se filmregisseur le Chanois heeft
over het leven van die Pargse taxi
chauffeurs een film gemaakt, .waar
voor de mensen nu al wekenlang in
9. Toen de omstanders hoorden dat het Jimmy
helemaal niet aanstond, dat niemand een vinger
naar hem had uitgestoken toen hg te water was
geraakt, namen zg meteen een dreigende houding
aan. Een slagersknecht bood gul aan hem nog
eens in het kanaal te kieperen en de walschip-
per schreeuwde, dat het doodjammer was, dat
zo'n brutale vlegel niet goed en wel verdronken
was. Het was misschien nog op een flinke knok
partij uitgedraaid als Dirk de Duiker, die niet van
ruzie hield, Jimmy had meegetroond. „Ga maar
met me mee naar huis", zei Dirk goedhartig,
„dan kim je daar wat droge kleren aantrekken".
„Ja", zei Jimmy, „en u ook, wamt u is ook niet
zo'n klein beetje nat". Och, wat", antwoordde
Dirk, „ik verkleed me niet, want over een kwar
tiertje zal ik er wel weer moeten inspringen. Dat
loont de moeite niet. Je moet niet vergeten, dat ik
er dagelgks een paar dozyn uit moet halen en dan
vergaat je de lust wel om je telkens te verkle
den". Jimmy Brown keek dit fenomeen op het
gebied van zwemmend redden met grote ogen
aan. „U is een held", zei hy uit de grond van zy'n
hart
de ry staan. Het is de geschiedenis
van een meisje uit de provincie, dat
op een goede morgen aan het Gare
de Lyon in Pargs aankomt om er de
vader van haar kind tc gaan zoeken.
Zg heeft maar honderd francs op
zak, maar ze weet immers waar hg
woont en hg zal df taxi ste.'Iig beta
len. Dus stapt ze in een van die auto's
die voor höt station staan te wachten
en men tuft dwars doo Parys naar
Montmartre. De man blgkt intussen
van adres veranderd te zijn en zo
gaat de reis per taxi dwars door de
millioenenstad verder. En nu eens
niet alleen het Parus van de toerist,
maar echt het Pargs van de Paryze-
naars.
GEEN ADRES.
Natuuriyk vindt het jonge vrouw
tje de man, die zg in haar stadje ont
moet had, niet. Natuuriyk ka n zij de-
taxl, die heel de dag door Pargs Ls
gekruist, niet betalen en natuurlijk
denkt zij er dan tenslotte aan om in
de Seine te springer (in Parijs
springt er bgna dagelgks iemand in
de Seine). Gelukkig komt het er niet
van. De taxichauffeur (Bernard
Blier) neemt het meisje (Danielle
Delorme) mee naar huis, waar zgn
vrouw haar als een moeder ontvangt.
Want U had natuurlijk al begrepen,
dat dat meisje, toen ze de vader van
haar kind niet gevonden had, niet
naar huis durfde.
De film heet „Zonder achterlating
van adres", maar een veel betere ti
tel zou zijn: een dag uit het leven van
Parys. Ik heb nooit een film gezien,
die Pargs eter beschryft.
Wanneer de film naar Nederland
komt en men kan de filmgeschiedenis
aanvaarden, dan kan ik slechts één
raad geven: gaat hair zien.
(Nadruk verboden)
Vrijwilligers voor
NIeuw-Guinea gezocht.
OFFICIEREN EN
ONDER-OFFICIEREN.
(Van onze Haagse redacteur).
Ter aanvulling van een aantal bij de
Koninklijke Landmacht op Nieuw-
Guinea bestaand vacante functies,
wordt thans bij de K. L. hier te lande
nagegaan, wie zich vrijwillig voor de
ze meest specialistische functies
beschikbaar wil stellen. Het betreft de
aanvulling van een tiental officiers
plaatsen en van enige tientallen func
ties voor onder-officieren en minde
ren.
De uitzending welke over het al
gemeen niet in gezinsverband zal
plaats vinden zal voor de tijd van
voorshands één jaar geschieden.
ton) was de grootste ter wereld,
gevolgd door de Ver. Staten (437.031
ton) en Japan (347.945 ton). Noor
wegen was de beste afnemer van
Engeland.
Er bestond levendige concurren
tie van de zgde van Japan, waar d'-
nieuwbouw in vergelijking met 1949
steeg met 199 971 ton. Zweden (een
stgging met 24.793 ton), Nederland
(een stgging met 58.823 ton),
Frankrgk (een styging met 25.987
ton), Denemarken (een styging met
39.356 ton) en Italië (een styging
met 8.314 ton). Duitsland heeft in
het eerste jaar dat het optrad als
actief scheepsbouwland 154-306 ton
febouwd. met een tankschip van
.854 ton als grootste schip. Zwe
den, met een totale productie van
347.892 ton bouwde meer dan ooit
tevoren, incl. 44 schepen voor ex
port.
Lloyds verklaarde niet In staat te
jn bijzonderheden te geven over
China. Polen en de Sowjet-Unie,
daar uit deze landen geen gegevens
zgn binnengekomen. Het is echter
bekend, dat de Sowjet-Unie op bui
tenlandse scheepswerven 22 schepen
heeft laten bouwen en dat Polen 5
schepen heeft gekocht. België bouw
de 6 schepen voor de Sowjet-Unie
met een bruto tonnage van 10 480
ton. Finland 10 van 8.422 brt. en
Zweden 6 van 5.150 ton. Twee van
de schepen welke Zweden bouwde
waren tankschepen.
Hei wereldgebeuren
Clementis' lot
bezegeld
Aan alle onzekerheid over
lot van dr. Clementis is thans
eind gemaakt; de voormalig
het
een
mi-
lig'
nister en medewerker van Jan Ma-
sarijk bevindt zich In arrest, de ge-
bruikelg'ke aanklacht wegens „ver
raad, spionnage en sabotage" is op
gesteld, reeds heeft Clementis zgn
„misdaden" bekend en een proces
wegens hoogverraad staat voor de
deur. Dat alles volgens een bekend
procédé, dat al vaker in de andere
volksdemocratieën is toegepast.
Andere namen schieten in het ge
heugen van figuren, die op gelgke
wgze als Clementis. op het hoogte
punt van hun carrière in ongenade
vielen wegens afwijkingen van de
partglgn. Namen als Lucretia Pa
trascanoe, gewezen Roemeens minis
ter van Justitie, van wie na zgn ar
restatie niets meer werd vernomen;
Laszlo Rajk, de Hongaarse oud-mi
nister van Buitenlandse Zaken, die
terecht werd gesteld evenals Trai-
cho Kostof, de Bulgaarse vice-pre
mier. Tot op de dag, waarop zg aan
de kaak werden gesteld als „verra
ders". stonden zg bekend als com
munisten in hart en nieren, die bo
ven alle verdenking waren verheven.
Patrascanoe trad officieel in Fe
bruari 1948 af, maar pas maanden
later begonnen de berichten door te
sijpelen aoor het IJzeren Gordijn dat
hij gearresteerd was. Zijn geval is
tot dusver geheimzinnig gebleven;
volgens recente berichten zou hij
ernstig ziek zgn. De enig mogelgke
reden van zijn arrestatie kan mis
schien geput worden uit de uitla
ting van zgn tegenstanders, dat hfl
„een werkeiyk humaan communist*
was. Maar ook hij had op het ogen
blik van zgn aftreden een (van com
munistisch standpunt bezien) scho
ne lel. In 1944, na de ommezwaai
van Roemenië naar de geallieerde
kant, was hij leider van de commu
nistische ondergrondse beweging In
het eerste Roemeense coalitiekabinet
was hy minister van Justitie en
hoofd van de Roemeense vredesde-
legatie naar Rusland een bewijs
hoezeer hij in de gunst der Russi
sche leiders stond.
De bom ln de zaak tegen Lazzlo
Rajk barstte met diens arrestatie
in Juni 1949. Hg was de zoon van
een schoenlapper en tot op de dag
van zijn ontrouw model-communist.
Hij vocht in Spanje voor het com
munisme en werd door de Duitsers
in een concentratiekamp gezet. Op
15 October 1949 werd hg opgehan
gen na een dramatisch proces.
Vgf maanden na de arrestatie van
Rajk greep de politie in Bulgarije
de vice-premier Traicho Kostof we
gens „hoogverraad".
Evenals de andere was ook Kostof
afkomstig uit een arm gezin en
reeds in zgn jeugd tot goed com
munist gedrild. In 1923 nam hy deel
aan een communistische revolte en
ook hg bracht vele jaren in de ge
vangenis door. In December 1949
werd hg geëxecuteerd. Patrascanoe,
Rajk. Kostof. Clementis zgn topfi
guren; daarnaast zgn in de loop der
laatste jaren tal van lagere functi
onarissen „weggezuiverd" of op an
dere wijze van elke invloed beroofd.
Volgens een recent rapport van
de voorzitter der Slowaakse commu
nistische party zgn in dc tweede
helft van 1950 meer dan 150.000 le
den en aspirantleden van de leden-
lgsten afgevoerd of uit de party ge
stoten. In andere Oosteuropese lan
den zullen de cgfera wel niet veel
lager liggen.
De verspreiding van het Tltoïsme
in Tsjecho-SlowaKge is gesimuleerd
door economische moeilgkheden,
moeiiykheden, d:e naar buiten ook
tot uiting zyn gekomen in de rant
soenering van meel. brood en ande
re artikelen. De Russen hebben
scherpe eisen gesteld wat betreft le
veringen van de Tsjechische grond
stof fenindustrie. waarschynlijk ten
bate van de oorlogsindustrie ln de
Sowjet-Unie. Hiertegen is verzet
ontstaan onder de nog nationaal
voelende communisten en dat heeft
weer geleid tot Russische druk op de
geheime politie om in te grgpen.
