Terugkeer van de marine te Vlissingen
VREEMIE
Op vooroorlogse personeelssterkte
r
EEN VLISSINGS ADMIRAAL
IN DE NEGENTIENDE EEUW
ATTLEE KRIJGT HET VANDAAG
WEER ZWAAR TE VERDUREN
WOENSDAG 14 FEBRUARI 1051
PROVINCIALS! ZEEUWSE COURAN'J
3
Vele woningen zijn nodig - Er is behoefte
aan een zwembad en aan twee
militaire tehuizen
Zeeland Is een marine-provincie bjj uitnemendheid en Vlissingen een
marines tad met een traditie, waaraan men vrage het aan de Vlissingers
geen andere stad in Nederland kan tippen.
Het werd daarom betreurd, dat na de jongste oorlog de marine niet
direct terugkeerde naar de oude, vertrouwde Scheldemond. Indien men
echter van één ding zeker was, dan was het wel van de terugkeer der
Marine.
Die terugkeer begon in 1948 heel sober met de komst van het logements
schip „Haarlemmermeer". Daarna Is het marine-personeel te Vlissingen
geleidelik uitgebreid en begin Maart fus. hoopt men zover te z|}n, dat de
marine in Zeeland weer haar vooroorlogse sterkte bereikt zal hebben, wat
het aantal officieren, onderofficieren en manschappen betreft.
Dat is een heugelijk feit en het zal ook ongetwijfeld herdacht worden.
Als straks de „Jacob v5n Heemskerck" ligplaats kiest in de Vlissingse
haven dan zullen de vlaggen wapperen. Dan zal het feest zijn in de stad
van De Ruyter, Evertsen, Banckert en zovele anderen.
De wederontwikkeling van de ma
rine te Vlissingen werd bemoeilijkt
door de ernstige verwoesting van de
Vlissingse haven.
Toen de „Haarlemmermeer" als lo
gementsschip naar Vlissingen kwam,
moest de schuit die een zwaar lek
kend dak had - bq de gieterij van
„De Schelde" ligplaats kiezen. De
toenmalige commandant, de luit. t.z.
Ie kl. H. J. v. d. Weqde, had 'n kleine
marinekern onder zich en een ploeg
van de opruimdienst, die begon met
het verwijderen van gevaarlijke voor
werpen langs de haven en op de
stranden.
Belangrijk en dikwijls uiterst ge
vaarlijk werk werd door deze man
nen gedaan. Intussen kwamen ook de
mijnenvegers regelmatig naar Vlis
singen. Overdag werd geveegd in de
vaarwaters en 's avonds lagen de
scheefjes in de buitenhaven. Zo snel
mogelijk verhuisde de „Haarlemmer
meer" naar de tweede binnenhaven,
waar het schip aan een houten stei-
gertj'e ligplaats vond.
IN EEN BUNKER.
Erg weelderig was de inrichting
van het schip niet. De commandant
had een hut van 1% bij 2 Ys meter en
bij het eerste niet officiële bezoek,
dat de Commissaris der Koningin
aan de marine te Vlissingen bracht,
moest de schrijftafel van de comman
dant als eettafel dienst doen.
In het najaai van 1949 kon het
kantoor van de marine „onderdui
ken" in een uitgeruimde bunker bij
de Prins Hendrikweg en dat gaf eni
ge opluchting aan boord van de
„Haarlemmermeer".
Intussen was in de zomer 1949 het
marinepersoneel uitgebreid met een
ploeg van het duikbedrijf voor het
onderzoek van de wrakken in de
Wielingen. Dat onderzoek duurt nog
steeds voort.
In Februari 1950 kwam de Kathy-
mijnenploeg, die in Westltapelle zit
en die al heel wat vuiligheid van de
Zeeuwse kusten heeft verwijderd. De
ze ploeg is samengesmolten met de
opruimingsdienst.
Er is voor deze mannen nog heel
wat werk in Zeeland, want
vooral langs de strekdammen
zitten nog vrjj veel mqnen. Aan
genomen moet worden, dat deze
schoonmaak nog ongeveer twee
jaar In beslag zal nemen.
VERHALEN
J
De B.B.C., de Britse radio-omroep,
heeft weer op treffende wijze ge
waakt over het moreel van de tele
visiekijkers in Engeland. Dinsdag
avond gaf het Zweedse Koninklijke
Ballet zijn eerste voorstelling in Lon
den, maar Maandagavond trad het
reeds voor de televisie op, en wel met
het ballet Freule Julie, dat gemaakt
werd naar het beroemde toneelstuk
van Strindberg van die naam. Hel is
het verhaal van een meisjedat ver
liefd wordt op de bediende van haar
vader, hem tart en tenslotte zo ver
brengt, dat hij haar aanrandtIn het
ballet wordt dit gesymboliseerd door
dat de bediende het kanten rokje, dat
de prima-ballerina, gravin von Rosen,
over haar tricot draagt, wordt afge
rukt. ledereen kan iedere dag deze
scène in de Londense theaters aan
schouwen. De B.B.C, oordeelde even
wel, dat zij niet door de beugel kon
en verbood haar voor de televisie. Zo
kwam het, dat gravin von Rosen
Maandagavond zonder rokje daiiste
De B.B.C. vond dat netter.
Een bankinstelling in Houston (Am.)
had er veel last van, dat klanten, die
kleingeld moesten hebben voor een
telefoonautomaat, een parkeerauto
maat of een limonadeautomaat, dit op
de bank wisselden. Om aan dit tijd
verlies een einde te maken, zette de
directie bij alle loketten schotels neer
met klein geld, waar de gegadigden
zichzelf kunnen bedienen. Het was een
gokje op de eerlijkheid van de clien
tèle. Maar het gokje slaagde. Na een
week kwamen er slechts twee stuivers
te kort en die zullen wel aan een ver
gissing te wijten zijn.
En in Neustift in Oostenrijk is Fritz
nambusek gearresteerd, die de trom
pet moest blazen om bij brand de
dorpsbrandweer te alarmeren. Hij had.
zes branden gesticht. Ik wilde
graag op de trompet blazen en er was
anderg zo weinig gelegenheidzei
hij tof zijn verontschuldiging.
In Seattle (V.S.) werd de 200 pond
zware houten Indiaan, die voor een
souvenirwinkel stond, gestolen en in
Kw de Janeiro stal een student een
au iVani fie Oemeentereiniging. Je
zult je zinnen maar ergens op gezet
neboen!
Het commando over de maritieme
middelen in Zeeland ging in Mei 1950
over op de luit. t.z. Ie kL F. T. J.
Janssens, die in November j.l. werd
opgevolgd door de kapt. luit. t.z. W.
H. de Graaff.
DE „FLORES"
Eind December werd het oude lo
gementsschip „Haarlemmermeer"
vervangen door de „Flores", een ka
nonneerboot, die in 1926 in dienst
werd gesteld en die gedurende de
jongste oorlog op roemruchte wijze
aan de strijd heeft deelgenomen. Dat
schip heeft bij alle grote landingen
van de geallieerde strijdkrachten z'n
portie granaten uitgespuwd op de
Aangenomen wordt, dat nog dit
voorjaar een deel van de matrozen-
opleiding naar Vlissingen verplaatst
zal worden. Dit betekent, dat behal
ve de jeugdige pikbroeken ook een
groep officieren en onderofficieren,
die zich met de instructie bezig hou
den, naar Vlissingen verhuist.
KLEIN MATERIAAL.
Uiteraard zal er ook klein mate
riaal voor vaaroefeningen naar Vlis
singen komen, want de jonge matro
zen moeten leren zeilen, sturen, lo
den. roeien enz. Dat zal dus in de ha
ven en daarbuiten het nodige vertier
geven.
De „Heemskerck" zal maximaal ac
commodatie kunnen bieden aan circa
350 man. De kembemanning zal on
geveer 100 personen omvatten, zodat
de matrozen-opleiding 250 man kan
omvatten.
Zo gauw de matrozenopleiding in
Vlissingen komt, zal deze haven ook
drukker bezocht worden door andere
Nederlandse oorlogsschepen, want
de Vlissingse buitenhaven is een bq-
zonder prettige aanloophaven, die
ook bij slecht weer goed toegankelqk
is. Zeker zullen Nederlandse oorlogs
schepen, die terugkeren van oefen
terreinen op de Noordzee, regelma
tig de gelegenheid aangrqpen om in
de haven van Vlissingen binnen te
wippen.
BOUWPLANNEN.
Het zou aangenaam zijn, wanneer
voer de matrozenopleiding en diverse
andere marine-instellingen behoorlij
ke nieuwe gebouwen te Vlissingen
konden verrijzen. Er zijn bouwplan
nen gereed en de gemeente Vlissin
gen heeft reeds een terrein gereser
veerd voor de marine, maar het is
nog niet precies vastgelegd wat daar
gebouwd zal worden.
H. M.'s Jacob van Heemskerck.
vijand en daarbij een dubbel stel ka
nonnen versleten.
De boot werd vermeld bij Konink
lijke dagorder en op het schip zelf
herinnert een gedenkplaat aan alle
gevechten, waarbij de „Flores" heeft
dienst gedaan.
De „Flores" is een schip, dat nog tot
de gevechtssterkte van de Neder
landse marine behoort. De boot is
„geconserveerd", hetgeen betekent,
dat de machines enz. gereed gemaakt
zijn om lange tijd ongebniikt te blij
ven.
De „Flores" doet thans dienst als
logements- en wachtschip voor de
marine; slechts de telefooncentrale
is nog ondergebracht in de bunker
aan de Prins Hendrikweg. Men moet
daar de vaardigheid van de telefonist
bewonderen, die altqd met gebogen
hoofd in die bunker heen en weer
moet lopen, want een normaal men3
kan in die bunker niet recht op staan.
Alle bureaux van de verschillende
marine-afdelingen zqn thans onder
gebracht aan boord van de „Flores".
Er i meer personeel gekomen en de
totale sterkte van de marine in Zee
land steeg tot bijna 100 man, van wie
15 behoren bij de duikploeg en 30 bij
het opruimingsbedrijf.
DE „HEEMSKERCK"
Op het ogenblik worden voorberei
dingen getroffen om de „Jacob van
Heemskerck" in Vlissingen te ont
vangen. Omdat 't marineterrein thans
nog in gebruik is bij de Fa. D. Ver
stoep, die de nieuwe schutssluizen
bouwt, komt de „Heemskerck" voor
lopig te liggen aan de Noordwestzij-
de van de eerste binnenhaven. Daar
komen thans voorzieningen om van
de wal af water en licht te kunnen
leveren.
Het ligt in de bedoeling zo gauw
de Fa. Verstoep het marineterrein
overkant van de 2e Binnenhaven te
brengen.
Verwacht wordt, dat de „Heems
kerck" begin Maart naar Vlis
singen komt. Het schip zal dan
„geconserveerd" zyn, zodat het
gèruime tyd opgelegd kan bly-
ven.
Het komt met een kembeman
ning en het zal zoals wjj
reeds gemeld hebben dienst
doen als wachts- en logements
schip ten behoeve van de matro
zenopleiding.
Commando-overdracht.
De luchtbeschermingskruiser
„Jacob van Heemskerck" zaï
op 1 Maart te Nieuwediep lig
gen in afwachting van het
vertrek naar Vlissingen. In
verband daarmede is besloten
de overdracht van het com
mando zeemacht Nederland op
die bodem te doen geschieden
Op 1 Maart zal vice-admiraal
J. J. L. Willinghe zijn functie
van commandant zeemacht
Nederland overdragen aan de
schout bq nacht C. W. Slot.
SOCLALE ZORG.
De huisvesting aan boord van de
„Jacob van Heemskerck" zal voor on-
gehuwden voldoende, maar voor ge
huwden niet bevredigend zijn. Het is
gewenst, dat zo spoedig mogelqk in
Zeeland een aantal woningen be
schikbaar komt voor het gehuwde
marinepersoneel, dat in deze provin
cie wordt geplaatst.
Bovendien wordt door het heen- en
weer reizen van het instruerend per
soneel naar hun woonplaatsen de rus
tige voortgang van de opleiding ze
ker niet bevorderd en daarnaast is
dat reizen kostbaar.
Allemaal redenen om voor de ma
rine bijzonder bouwvolume te vragen,
opdat er woningen hiervoor vrijge
maakt kunnen worden.
j feestelijke
ontvangst
Onder leiding van burgemees- l
fer mr. B. Kolff is Dinsdag- j
middag in het stadhuis te
Vlissingen een bespreking ge
houden met vertegenwoor
digers van de burgerij en
enkele leden van de destijds j
op initiatief van de Stichting i
Herstel Zeeland gevormde f
„Raad van Bijstand voor de
terugkeer van de Marine", y
Het doel van deze bespreking j
was de mogelijkheid te onder-
zoeken van een enigszins v
feestelijke ontvangst van de 1
Marine bij haar terugkeer in V
VlissingenDaarbij werd ook
de vraag onder het oog gezien
of het niet wenselijk is aan de l
komst van de Jacob van
Heemskerck" wel enige festi- V
viteit te verbindenmaar de
feestelijke ontvangst te ver- 1
schuiven naar het moment
waarop werkelijk de opleiding j
naar Vlissingen komt. De l!
./Jacob van Heemskerck"
brengt immers wel een kern- (j
bemanning mee, maar de
eigenlijke opleiding, instruc
teurs èn leerlingen, komen l
pas later.
Aan een kleine commissie (j
werd tenslotte opgedragen v
de plannen nader uit te wer- f
ken.
MILITAIRE TEHUIZEN.
Totzover de woningbehoefte. Een
ander sociaal probleem van de eerste
orde zal zijn het verschaffen van ge
paste ontspanning aan de ongehuw-
den. Het zal nodig zijn de beide mi
litaire tehuizen, die vroeger in Vlis
singen bestonden, te laten herleven.
Reeds werd aan boord van de „Flo
res" een vlootaalmoezenier geplaatst,
die zich thans beijverd voor de we
deroprichting en inrichting van het R.
K. Militair Tehuis aan de Hellebaar
dierstraat.
Verwacht wordt dat ook het voor
malige Prot. Militair Tehuis aan het
Bellamypark zal herleven.
EEN ZWEMBAD,
Een moeilijk probleem vormt de
zwemgelegënheid te Vlissingen.
De jongens van de matrozenoplei
ding moeten waterrotten worden
en ze behoren dus de zwemkunst
behoorlijk machtig te zijn. Vroe
ger heeft men zich te Vlissingen
beholpen met een zwemschip,
maar dat heeft grote nadelen. Het
Ideaal is: een overdekte zwemin
richting, waar zomer en'winter ge
traind kan wórden. Ook voor de
burgerij van Vlissingen zou zo'n
overdekte zweminrichting een
uitkomst zijn. De kosten zullen 'n
groot bezwaar vormen, maar van
marine-zijde wil men toch al het
mogelijke doen om tot de bouw
van een overdekte zweminrich
ting te geraken.
SPORT.
Is de max-ine eenmaal terug in Vlis
singen. dan kan men er ook zeker
van zijn, dat de marinemanneh weel
bij alle sportevenementen een vinger
in de pap zullen houden. Reeds wordt
er in Nieuwediep en in Vlissingen ge
sproken over hervatting van de zeil
wedstrijden tussen de „Noordelijke"
en de „Zuidelijke" afdeling van de ma
rine. Bij zwemwedstrijden zal de ma
rine zeker acte de présence geven en
wat de Scheldebekerzwemwedstrijd
betreft, daarvoor zal het organiserend
comité weer op de volle medewerking
van de marine kunnen rekenen.
Alles zal er op gezet worden om
aan de marine bij haar volledige te
rugkeer in Vlissingen weer de plaats
Otto Willem Gobius
Leidde het marine-herstel te Vlissingen na 1814.
Nu de marine te Vlissingen na een oorlogsonderbreking terugkeert Is
het ee ngoede gelegenheid om de herinnering wakker te houden aan een
vroegere terugkeer van de marine in Vlissingen. Wjj bedoelen de terugkeer
van 1814, die samenviel met de oprichting van de Koninklijke Nederlandse
marine.
Marine en later werd hij belast met
het toezicht op de kweekschool voor
de zeevaart te Amsterdam. In 1812
werd hy uit deze functie ontheven en
werd hij burgemeester van Mont-
foort, waar hij de bevrijdingsdagen
van 1813 meemaakte. Toen Koning
Willem I de marine weder oprichtte
en een beroep op hem deed, gaf Go
bius direct daar aan gevolg;
H. M.'s Flores.
LABOUR ANDERMAAL IN GEVAAR
Aanval van twee kanten op het defensiebeleid.
(Van onze correspondent).
LONDEN, Februari Churchill's moties van wantrouwen over de staal-
nationalisatie en het vleesbeleld ternauwernood overleefd te hebben, zal
Attlee's regering zich vandaag opnieuw in gevaar bevinden. Ditmaal zal
het er voor Labour nog ernstiger uitzien, dan verleden week, daar zij nu
van twee kanten tegelijk aangevallen kunnen worden.
Vandaag begint n.l. het tweedaag
se defensiedebat in het Lagerhuis en
voor de eerste maal in het huidige
parlement verwacht men, dat de pa
cifistische linkervleugel van de La-
bourpartij zich openlijk tegen de re
gering zal keren over het herbewa
peningsprogramma.
Dit zou voor Attlee nog niet eens
zo gevaarlijk zijn, indien hij zich in
zijn defensieprogramma van de steun
der conservatieven verzekerd wist.
Maar oppositieleider Churchill is sinds
verleden week op het oorlogspad. Nie
mand. die hem de- aanvalsrede der op
positie hoorde afsteken tijdens het
staaldebat, hoefde er nog aan te twij
felen, dat Churchill thans elke gele
genheid zal aangrijpen om de Labour-
regering ten val te brengen.
„Dit is pas het begin", gromde
Churchill een dag later over de sprer
kerstafel in de richting van Attlee,
nadat deze zijn regering met een be
nauwende meerderheid van slechts 3
stemmen op de been had weten te
houden na de motie-vleesbeleid,
Churchill's tweede aanval op de rege
ring in twee dagen.
Met spanning ziet men in West
minster deze week thans het defen
siedebat tegemoet. Zaterdag j.l, heb
ben Attlee en vijf leden van zijn Ka
binet, waaronder minister Shinwell
(Defensie) en Bevan (Arbeid), de,mo
tie ingediend, die Woensdag het on-
dei-werp van het defensiedebat zal
vormen. Deze motie, waarin het La
gerhuis verzocht wordt zijn goed
keuring te hechten aan Labour's her
bewapeningsprogramma varr 4700 mil-
lioen pond sterling, draagt het karak
ter van een motie van wantrouwen.
Indien de Conservatieven inderdaad
hun vertrouwen in Labour's defensie-
In Juli 1814 werd Otto Willem Gobius
benoemd tot Schout bq nacht en di
recteur der marine te Vlissingen.
Hij is de man geweest, die na de
sombere Franse tqd en na de ver
woesting, waaraan de stad ook in die
tijd had blootgestaan, met kracht de
belangen van de marine in Zeeland
heeft verdedigd en die zich daarbij
voo» de stad Vlissingen bijzonder
verdienstelijk maakte.
DE OUDE ADMIRAAL
Gobius, die algemeen „de oude ad
miraal" werd genoemd, was geboren
te Montfoort op 1 Dec. 1758 als
zoon van de burgemeester.
Oorspronkelijk was hij voor de han
del bestemd, maar hij kreeg tenslotte
toestemming om naar zee te gaan.
In October 1776 werd hq als volon
tair geplaatst op het schip „Sint
Maartensdijk", dat behoorde onder de
admiraliteit van Zeeland.
Het volgend jaar werd hy reeds be
vorderd tot extra-ordinair luitenant
en regelmatig maakte hij promotie,
want hij onderscheidde zich by diver
se tochten door „kennis, beleid en
onverschrokkenheid". Toen in 1795
de omwenteling in Nederland een
feit werd, was Gobius commandant
van het fregat „Castor". Hq nam
ontslag uit de dienst.
In 1806 werd hrj aangezocht voor
een betrekking by het ministerie van
VESTINGCOMMANDANT
In 1817 werd hq vice-admiraal en
toen in 1830 .de oorlog met België
uitbrak was hij commandant van de
zo belangrijke vesting Vlissingen.
Aan zqn beleid is 't voor 'n niet ge
ring deel toe te schrijven, dat de Bel
gen er niet in slaagden Zeeuwsch-
Vlaanderen af te scheiden van Noord-
Nederland.
Op 10 April 1840 legde hq als oud
ste vlagofficier der Nederlandse ma
rine de eerste steen voor het voet
stuk, waarop thans het standbeeld
van admiraal De Ruyter prqkt.
Hy maakte ook nog de onthulling
van dat standbeeld op 25 Augustus
1841 mee en smaakte de voldoening,
dat Z.M. de Koning hem in Decem
ber 1841 de rang van luitenant-ad
miraal verleende.
Op 2 Januari 1843 overleed hij te
Vlissingen. Zqn stoffeiyk overschot
werd op de stedelijke begraafplaats
in Vlissingen ter aarde besteld.
te geven, die zij altijd in Vlissingen
gehad heeft.
Die terugkeer is volledig, want als
straks de „Heemskerck" aan de kade
ligt, herbergt Vlissingen weer onge
veer 500 man marinepersoneel, een
zelfde sterkte als de marine vóór
1940 in Vlissingen had.
VOOR 1940.
Vóór 1940 lag te Vlissingen het
wachtschip „Noord-Brabant" met
twee kanonneerboten (de zogenaamde
strqkqzers), 2 mqnenleggers, enke
le mijnenvegers, en heel wat kleine
zeil- en roei- en motorboten. De totale
personeelssterkte was ongeveer 400
man. Een duidelijker bewijs, dat de
terugkeer volledig is, behoeft niet ge
geven te worden.
Er komt voor Zeeland zelfs meer
dan het vroeger bezat. De afdeling
duikers van de marine zal elke zomer
blijven oefenen te Zierikzee. De dui
kers, die in opleiding zijn, kunnen
bij Zierikzee werken op grotere diep
te dan 50 meter en daarin moeten ze
ervaring hebben om met succes exa
men te kunnen doen voor duiker eer
ste klas. Dit brengt mee, dat elke zo
mer een duikploeg, die met instruc
teurs enz. mee twintig man zal om
vatten, in de Zierikzeese haven tij
delijk zal verblijven.
FEEST!
Dit alles is uitermate verheugend
nieuws voor Zeeland en waar de ma
rine met zoveel enthousiasme terug
keert, ligt het voor de hand, dat de
burgerij en dan in het bijzonder de
burgerij van Vlissingen alles zal
doen, om aan deze terugkeer luister
bij te zetten.
Er zijn feestelijkheden in voorberei
ding, waarover thans nog geen uit
voerige mededelingen gedaan kunnen
worden, omdat het program nog in
voorbereiding is.
Dit staat echter vast: de feesten
zullen op indrukwekkende wijze
uiting geven aan de aloude verbon
denheid van Zeeland met dc marine.
Commandant de Graaff en zqn
mannen zullen door de afstammelin
gen van de 16e en 17e eeuwse kaap
vaarders op waardige wqze worden
begroet!!!
beleid uitspreken en de motie ver
werpen, en Labour's eigen pacifisti
sche linkervleugel zich naar verwacht
wordt van stemming zal onthouden,
zal de regering onherroepelijk het on
derspit delven bij een stemming. Het
aantal Labourleden dat het niet eens
is met Attlee's bewapeningsplan. be
draagt naar schatting tussen de 80 en
100 of bijna een-derde van het totale
aantal Labourleden. Negentien La-
bour-pacifisten hebben reeds resolu
ties ingediend tegen de Britse zowel
als West-Duitse herbewapening.
Nieuwe commandant
Marine-Opleidingskamp.
De kapitein ter zee S. Dobbenga,
sinds de oprichting in 1946 comman
dant van het Marine-Opleidingskamp
Hilversum, is benoemd tot hoofd van
het bureau handelsbescherming aan
het departement van oorlog en ma
rine.
Als zqn opvolger is benoemd tot
commandant van het M. O.K.-Hilver
sum kapitein ter zee J. Hogendoorn.
Het wereldgebeuren
Graag of traag
Het vlot niet bqster met de herbe
wapening van West-Duitslaod. Ei-
gaat schier geen dag voorbij of een
of andere staatsman, generaal of
officiële zegsman legt een verklaring
af over deze kwestie zonder dat de
wereld door deze verklaringen teza
men veel wqzer wordt. Bq zijn jong
ste bezoek aan Duitsland zond gene
raal Eisenhower de inmiddels gevleu
geld geworden uitspraak de wereld
in: de Duitse soldaat heeft zqn eer.
niet verloren. Daaruit werd qlings
geconcludeerd, dat de generaal een
vurig voorstander was geworden van
opneming van Duitse divisies in de
gezamenlijke Atlantische strqdmacht.
Maar zie, enige dagen later toonde
Eisenhower zich in Washington min
der geestdriftig dan verwacht werd.
Hij gaf te kennen geen prijs te stel
len op soldaten, die niet dan met te-
fenzin bereid zqn onder zqn vaan-
el te strqden. Graag of traag, aldus
wenste hq de Duitse herbewapening
aangepakt te zien.
Bondskanselier Adenauer diende
Zaterdag Ivan repliek. Hij zeide eens
en voorgoed duidelqk te willen ver
klaren, dat het Duitse volk voor
honderd procent in het kamp van de
Westerse gealieerden staat en was
bereid zqn aandeel by te dragen in
de defensie van West-Europa, maai
Om dit „maar" gaat het. Zon
der onderscheid naar verleden of po
litieke richting wensen alle Duitsers,
dat hun land politiek en militair een
volkomen gelqkwaardige plaats zal
innemen onder de Westerse landen.
De tweeslachtige positie van bezet
land, dat nog onder toezicht staat
en tegelqkertijd ook bondgenoot, die
divisies moet leveren, wordt een on
aanvaardbare paradox geacht. Dat
is het ook.
De Westerse staatslieden en gene
raals zullen een duidelijke keuze
moeten doen. Valt deze op berb&va-
pening van Duitsland, dan zal ieder
zich ook met de gedachte moeten
verzoenen, dat de Duitsers interna
tionaal gezien weer volkomen mon
dig en zelfstandig worden en op confe
renties als gelqkwaardige partner hun
stem doen horen. Dan dient de Na
zi-periode weggewist te worden als
scheidslqn tussen Duitsers en voor
malig geallieerden tegen Hitier.
Het is begrqpelijkerwqs velen
moeilqk dit vergeven en vergeten
voetstoots te aanvaarden; vooral de
weerzin tegen een herrijzenis in eni
gerlei vorm van de beruchte Wehr-
macht met aan de top weer dezelfde
officieren van voorheen is groot.
Behalve deze psychologisch zeer
verklaarbare tegenstand in de voor
malige bezette gebieden is er nog de
onzekerheid over de Russische reac
ties. Zal Moskou -zich ingeval van
een Duitse herbewapening bij de fei
ten neerleggen of een dreigende
houding aannemen. Niemand kan
met zekerheid hierop een antwoord
geven, maar vooral de Fransen zijn
er niet gerust op. Al met al is het
tempo, waarmee de zaak wordt aan
gevat, bedachtzamer geworden. De
oorspronkelqlce voortvarendheid bij de
Amerikanen heeft plaats gemaakt
voor een zorgvuldiger tegen elkaar
afwegen van het. voor en tegen van
herbewapening. Blijkbaar onder Brit
se en Franse invloed. Attlee heeft
ln het Lagerhuis zyn critici in eigen
gelederen gesust met de mededeling,
dat er nog niets definitief is beslist
en voorlopig nog vele besprekingen
op het programma staan.
Wat ons Nederlanders betreft, al
leen al de vrqlating van Krupp en de
zqnen rechtvaardigt een grote dosis
scepsis jegens de plannen met de
Duitse nabuur. Er ls al eens spotten-
derwqs opgemerkt, dat de Amerika
nen desnoods bereid zqn de maan te
bewapenen indien dat de positie te
genover Rusland zou versterken
Daar zit een kern van waarheid in.
