In Cairo heb ik met Ilse Wernsdorff gedanste
Cairo - Den Haag, Chicago - Berlijn
S.
Oudejaarsavond-vertelling
BIJ DE PYRAMIDEN IN EGYPTE
1»
Gezellig werk voor oudejaars-avond!
ZATERDAG 30 DECEMBER 1950.
PROVINCIALE ZEEOWSB COO RANT
Gezellig waa, dat ik 'n collega had
ontdekt. Tom O'Kelly van de
Washington Post, die op repor
tage ging in Br.-Indië en 'n in
troductie voor Gandhi had. In Athene
was ik naast hem gaan zitten; het
knappe, blonde meisje had haar plaats
met de mijne verwisseld en was Li-
vatti gezelschap gaan houden, die
in slecnts Engels met haar conver
seerde. De stewardess maakte er een
grapje over, toen zij ons de sand
wiches bracht, een mijl of twintig
voorbij Kreta.
Wat hebben die Italianen en die
Amerikaanse toch allemaal om over
te lachen? vroeg O'Keil, met bemin
nelijke onbescheidenheid.
Hij probeert haar fasciste te ma
ken. zei de stewardess, maar miss
Wernsdorff zegt dat ze alles kan ac-
aepteren, behalve het zwarte hemd.
O'Kelly grinnikte. Stom vee. zei hij.
En dan, zich met een ruk naar me
toe wendend: Wat denk je. gaan die
Hitler en die andere gek straks sa
men de hele boel in brand steken
Het is te vrezen, meende ik. Ten-
president Roosevelt vroegtijdig en
duidelijk laat weten, dat jullie niet
werkeloos zult toezien.
De lampen Üitsten aan. Boven de
Middellandse Zee begon het zo hard
te regenen, dat het scheen alsof de
motoren van het vliegtuig ons in ra
zende vaart door een spetterende zee
sleurden Ik keek op mijn horloge.
Over drie uur zijn we in Caïro,
zei O'Kelly. Waar logeert u?
Bij Shepherd's.
Dat Is best. r-' J
i de Amerikaan. Ik
was er twee jaar geleden. Jammer dat
Tc morgenochtend weer verder moet.
Maar troost je met miss Wernsdorff.
Die gaat ook naar Shepherd's En ze
is de moeite waard, dat zul je toe
geven.
Het leek wel of de Amerikaanse
voelde dat we haar naam noemden.
Ze zat links vóór ons met de Italiaan
en keek om met een zc ondeugende,
half-spottende lach in haar grote
ogen. dat we onwillekeurig tegen haar
knikten en meewarig grijnsden.
Knap meisje, zei de Amerikaan.
Is op reis voor plezier. Goed Ameri
kaans en zo zelfstandig als de keizer
van Japan. Krijgen we in het Verre
Oosten overigens ook nog een hele
boel deining mee.
De regen was minder geworden en
het scheen dat de piloot het toestel
wat lager bracht Door de heldere
plekken op de ruit zag ik later ster
ren verschijnen De nacht werd mooi.
Een meccano kwam zeggen dat we
boven land vlogen De millionnair
keerde zich om en zei: Dat had m'n
vrouw nu óók zo graag gezien. Egyp
te en al die pyramiden en die kamelen
in de woestijn en zoEn nu zie ik
dat morgen allemaal alleen. Is dat
niet jammer?
Colporteur in levensleed, zei de
man van de Washington Post cvnisch.
Laten we de stewardess een borrel
vragen. Als ie boven woestijnen vliegt
krijg je altijd zand in Ie mond.
We drenken een whisky, wisselden
beroepservaringen uit. spraken over
Onze plannen voor de nabije toekomst
en zetten onze horloges gelijk.
Landing over vijf minuten kwam
de tweede piloot, die even binnenwip
te vertellen. Over een half uur diner
in Caïro.
Even later gleed het toestel ln cir
kels omlaag. Daar lagen de lichten
van het vliegveld. Egypte.
Bakermat van ae beschaving,
gromde O'Kelly. toen we naast elkaar
in de douaneloods stonden. Bloedige
waanzin, het wemelt hier van de
vlooien. Kijk maar uit en so long!
goeie reis verder.
In de auto. die ons in roekeloze
vaart naai* het hotel bracht, zat ik
naast miss Wernsdorff. Zij rookte
in de zin van alle bestaan zou bren
gen.
Mr. Livatti zal me uitdagen
voor een tweegevecht, zei ik haar.
Hebt u hem beledigd? Nee toch?
Ik heb de eer met u te dineren.
Hij kijkt boos.
De Italianen voelen zich hier
baas. zei ze aarzelend. Sinds ze Abes-
sinië hebben platgegooid is alle grond
rond de Oude Wereldzee van Mussoli
ni. Maar zullen we afspreken van
avond niet meer over politiek te pra
ten? Danst u?
En nu ik in deze regenachtige De-
cember-nacht van het jaar 1950 ln de
grillige vlam van het haardvuur kijk,
zie ik weer de warme gloed in haar
schitterende ogen We zweefden weg
in de heerlijke wals. die ooit twee
mensenkinderen gedanst hebben in
de mondaine pracht van Shepherd's.
We spraken niet. Maar we voelden
hoe een Wonder ontbloeide in deze
van eeuwenoude wonderen doortrok
ken sfeer. Haar hand rustte zacht
op mijn arm en soms was haar mooie
gezichtje zo dicht bij het mijne, dat
ik. mezelf in haar ogen kon zien Ik
was 26 zij moést een paar jaar
jonger zijn, er was voortreffelijke
wijn, de muziek zong en de vreemde
palmen in de eetzaal gaven aan heel
dit plotselinge en overrompelende ge
beuren een zeldzame omlijsting.
U hebt een mooi beroep, zei ze
later, toen we koffie dronken-Is het
waar dat vijftig procent van de bui
tenlandse correspondenten aan spion-
nage doen
Sprookjes, zei ik eerlijk. Ik ver
baasde me een beetje over die vreem
de vraag, maar we dansten de ver
wondering weg in een slow-fox.
Die avond stonden we op de brede
waranda Boven ons de milde maan
en milliarden sterren aan een stille
hemel, aan onze voeten het stadsru
moer van Caïro. in onze harten het
lichte en duizeligmakende geluk. In
de zaal speelde een violist een zachte
melodie. Onze lippen vonden elkaar,
aarzelend en teer.
Ilse, zei ik zacht, ik ken je niet
eens, maar ik ken je al duizend jaar.
Ik ho1"^4 van V
Lieve jongen, fluisterde ze. Haar
hand streelde over myn haren. Een
kleine, bevende hand.
Dat een mens zo gelukkig kan zijn.
O
't Was Oudejaarsavond 1938. Dat is
nu twaalf jaar geleden. Buiten loeit
vanavond de wind en in de vlammen
van het houtvuur verschijnt steeds
weer het gezicht van Use Wernsdorff.
Kan dat? Of breekt het
verdriet
langzamerhand zóveel weg van
iemands verstand, dat men gek wordt
van leed
Ik weèt hét niet. De radio speelt
zacht. Een koor zingt muziek van
Handel Halleluja juichen de stemmen.
Waarom Halleluja Drc Wernsdorff i werd. Wat waren de
is weg en het leven is leeg.
Zeven dagen waren we samen. We
stonden aan de pvramiden en by de
orovon Hon Foron'o lira trincra« nrtn.
Tegen het uur van de schemer was ons vliegtuig gestart van Athene,
waar een kleine motorstoring 't drie uren langer had opgehouden, dan 't
tijdschema van de luchtvaartmaatschappij aangaf. Ik kende na bynu alle
passagiers. De twee Engelse zakenlui, die in Rome aan boord waren geko
men, de oude mevrouw Du Plessls uit Parijs, die op weg was naar haar
zieke zoon in Burma, de Italiaan Livatti, die zich graaf noemde, maar even
goed een fascistisch schoorsteenveger kon zijn, de gemoedelijke Amerikaan
se millionnair Wilson, die uit verdriet over de dood van zijn vrouw 'n we
reldreis maakte en ons sinds Brussel a! driemaal haar foto had laten zien,
en een blond Amerikaans meisje met de Duitse naam Wernsdorff. Het ge
wone gezelschap, zolas men het ln vrijwel ieder toestel van de internatio
nale luchtlijnen vindt.
fraven der Farao s, we gingen win-
elen in de exotische bazars, we dron
ken koffie in kleine restaurants we
maakten autotochten en dronken
cocktails. Zeven Oosterse dagen wa
ren de stille getuigen van ons grote,
verbijsterende geluk.
Ilse Wernsdorff was mooi als een
droom Ze was verstandig en intelli
gent, maar tegelijk van een betove
rende charme. Ze vertelde van haar
jeugd in het Amerikaanse stadje, van
de vrolyke collegejaren, van haar
moeder en van haar broer. Haar va-
was er in haar ogen een glans geweest, die de eeuwen door
het getuigenis van der vrouwen liefde voor de man van haar
keus was. En ons geluk was wijder dan de woestijn en het
reikte tot boven de sterren, die te stralen stonden in de luister
van een Oosterse nacht.
EEN DAG LATER was ze heengegaan de wijde, wijde we
reld in. Naar de plaats, waarheen haar roeping haar voerde.
Plaats noch roeping kende ik. Er was iets vreemds aan dit
alles, iets onverklaarbaars.
SLECHTS WEINIGE jaren later: Zij, die de inhoud van al
mijn denken en hopen was, plotseling in Den Haag. Maar in
welk gezelschap! „Wees voorzichtig, zei ze, een kind kan zien
dat je een revolver draagt".
TOEN DAT BITTERE, alles vernietigende afscheid. En jaren
later de brief uit Amerika
met kennelijk welbehagen een siga
ret en vroeg: Is u voor het eerst in
Egypte? Ik ook. 't Lijkt me aardig
Ik heb alles gelezen over Cleopatra.
Geweldige vrouw, niet?
Het viel mij op. dat zij in de hall
met ongewone zorg toezag bij de
aankomst van haar beide kofiers. Ze
volgde de drager in de lift naar haar
kamer en ik netrapte er Livatti op.
i een wolfshond.
letrapte er Livatti op.
dat htt boos was ais een wolfshond,
toen ik het meisje nakeek.
Ik had met haar afgesproken, dat
we samen zouden dineren.
Ze kwam naar beneden ln een
blauwe japon met een theeroos als
corsage en de muziek speelde een
wals van Strauss Als ik op dit ogen
blik mijn ogen sluit, zie ik het weer
side
zó helder voor me alsof het nu ge
beurt, En dat can Immers niet
Een ogenblik tevoren had de Ame
rikaanse weduwnaar een paar woor
den met me gewisseld Het was Oude
jaarsavond 1938 en Wilson had ge
zucht „Het nieuwe jaar begint in
vrede, maar het zal niet lang meer
duren. God geve dat Ik het mis heb".
Toen kwam die wals van Strauss
en toen kwam zfj. Ze vroeg naar ko
ningin Wilhclmlna en of het toch
heus waar was. dat de Nederlanders
een hele zee hadden ingedijkt. De
kaarsen flakkerden en legden een
vreemde gloed ln haar grote diep
groene ogen: het licht en de schadu
wen dansten in de gouden pracht
van haar golvende haren en om haar
lippen krulde zich de vreemde lach
die me later tot de opperste twijfel
der, die jong uit Duitsland was ge-
emigreerd. was gestorven toen ze
veertien was. Er was nog familie In
het oude vaderland; met Niewjaar
kwamen er altijd een paar brieven.
Haar hand streelde mijn haren als
ik haar vertelde van mijn eigen jeugd
in het Hollandse provinciestadje en
onze woorden leken zo jong en toch
zo oud, zo nieuw en toch zo overbe
kend en het was ons. alsof ons beider
leven vervlochten was sinds onheug
lijke tijden.
Op de morgen van de achtste dag
kwam ze niet aan het ontbijt Er lag
een brief Lieve, lieve jongen. De let
ters dansten voor myn ogen. Over
vergeving voor plotseling vertrek, was
vroeg in de morgen verder gevlogen,
dringende noodzaak was beter vóór
het volkomen onmogelijk werd. Later
Heel veel liefs. Warme kus. En zien
elkaar terug. Voor altijd je Use.
Hemel en aarde heb ik bewogen
om haar te vinden. Ik had geen enkel
verbeeldingen. Was het zo vreemd,
dat ik een ogenblik meende een geest
te zien toen Ilse Wernsdorff plotse
ling naast me stond voor een grote
boekwinkel aan de Kneuterdijk
Ze sprak Duits met een majoor van
de Luftwaffe en wees hem geïnteres
seerd op een paar boeken, die in de
étalage stonden. ,.Hab' ich schon gele-
sen. 1st wunderbar", zei dezelfde
stem die in Cairo „dearest" tegen me
had gezegd. Ilse Wernsdorff, de Ame
rikaanse, was met een Duits vlieger
officier in Den HaagEr kroop
een kille woede in me op; ik zag de
kleine krulletjes in haar hals, de fy-
ne oren, de matte huid. Ik herinner
de me alles, éiles en ik dacht: één nek
schot. met een nekschot is het zó
gebeurd en als ik geluk heb ontkom
ik nog op het Lange Voorhout.
Dat een mens zo kalm kan z|jn!
Dat een mens een tijger kan zijn en
een denker tegelijk!
Er kwam een kennis langs, die
groette. „Bonjour", zei ik werktuige
lijk. Op dat ogenblik keek Ilse Werns
dorff me aan. Geen spier in haar ge
zicht vertrok,- maar haar ogen zeiden:
ik ken je jij bent het!
De Duitser gaf haar een arm en
toen ze wegwandelden viel het me op
dat Use een bontmantel droeg, die
bijzonder kostbaar moest zijn. Ze
gingen lahgs het Binnenhof, staken
de straat over om de platen te bekij
ken in de hall van de Passagebios
coop en liepen de Poten in. Voor de
ingang van Central bleef ze een ogen
blik staan, tikte lachend de officier
op de mouw ik herkende het gebaar
met een schok!) en stapte het hotel
binnen. De Duitser ging verder in de
richting van het Plein.
Onze herinneringen vervagen met
de jaren en vijf jaren zijn een lange
tijd voor een hart. dat gemarteld
werd. Wat waren de gedachten, die
door mijn hoofd warrelden in die hal
ve minuut dat ik aarzelend voor de
ingang van Central stond? Ach, ik
weet het niet meer. Het waren er zo
vele.
Ik stapte binnen.
O
Miss Wernsdorff scheen het ver
wacht te hebben. Ze stond in de hall
en kwam rustig naar me toe.
Prettig, dat je er bent, zei ze
eenvoudig. Laten we thee drinken op
mijn kamer.
Toi
adres. Nasporingen toonden aan. dat
ze in Brits-Indiè was geweest. Van
daar was ze verder gegaan naar Chi
na of Japan. Het spoor liep dood. Ilse
Wernsdorff scheen van de aardbodem
weggevaagd.
Om mijn hart legde zich de kilte.
Wat Is een leven zonder tfoel?
n
Een dag vóór Kerstmis-1943 zag Ik
haar terug ln het hartje van Den
Haag. Die week waren twee van myn
vrienden gearresteerd én ik had het
gevoel, dat alle Duitsers naar mè ke-
ken. De sluipende angst om het din het gebaar waarmee ze de han-
naakte bestaan tovert vaak wondere 1 den voor het gezicht sloeg dat is
'om O'Kelly had haar jaren gele
den goed Amerikaans" genoemd; ze
sprak op dit ogenblik Duits. Ik was
te verslagen om iets anders te doen
dan haar te volgen. De kamer was
ruim en goed; het was er warm en
stil.
Een ogenblik stonden we ieder aan
één kant van de kleine salontafel;
Ilse Wernsdorff speelde nerveus met
een., kostbare bloem, tot de stengel
brak. Dan trok ze snel haar bont
mantel uit, gooide hem over een stoel
en stak een sigaret op.
Wil je roken? vroeg ze.
Dank je zei ik grof. Spreek En
gels alsjeblieft.
Er werd thee gebracht en we zwe
gen. Om haar mond was een bedroef
de, bijna bange trek gekomen en in
haar ogen was geen glans.
Je kon wat voorzichtiger zijn,
zei ze zacht. Als je zo staat kan een
kind zien, wat er in je broekzak zit.
Een revolver, gaf ik toe
Laten we gaan zitten. Jongen...
Was het de smekende klank in
haar stem, die mij zo woedend maak
te? Met twee stappen was ik bij haar.
Ik greep haar handen, die. ijskoud
waren ik knelde mijn vingers om haar
polsen, tot ze op haar onderlip beet
om het niet uit te gillen.
Laat me los!, zei ze hees Laat
me los je weet niet wat je doet.
Ik kreeg mijn bezinning terug.
Nee, zei ik en het was alsof ik uit
een droom wakker werd. Nee. maar
ik weet wat jij doet. Vriendin van
Duitse officieren!
Ze viel terug in haar stoel. Haar ge
zicht was lijkwit en haar mond trilde
als van een zieke. Myn stem scheen
zich vast te bijten aan het wit van
haar hals. De schoften, die op het
ogenblik jouw vrienden zyn, hebben
mfjn vrienden gemarteld, zei ik.
Morgen kunnen ze het mij doen. WH
vechten op leven en dood en jy bent
de vriendin van hun officierencorps
Ik moest je dood schieten, maar je
bent geen kogel waard.
Toen ik by de deur was riep ze me
terug met een zó vreemde stem, dat
ik aarzelde.
Doe die deur nog even dicht
vroeg ze. Je mag direct weg gaan
Luister: ik heb je in Caïro geschreven
dat we elkaar zouden terugzien. En
dat zeg ik je vandaag weer. We zien
elkaar terug. Ik wil je terug zien.
Als de oorlog over Is
'8 Is vriendelijk van Je. heb lk
geantwoord. Maar ik dank voor de
eer.
Uit haar kleine tas haalde ze een
kaartje. Het kaartle van een advo
catenkantoor In Chicago. Bewaar
het, vroeg ze. Haar aarzelende po
ging om me te kussende ruwe
stoot die lk haar gafde pyniyke
verbazing ln haar grote ogen....
het laatste, dat in mijn herinnering
is blijven leven.
Toen ik buiten kwam regende het.
Diezelfde avond verdween ik uit de
stad.
in
Vandaag is het juist vier Jaar ge
leden dat de brief uit Chicago kwam.
Ik herkende direct de naam van de
advocatenfirma die ik om inlichtin
gen gevraagd had. Een mens kan zo
onzegbaar zwak zyn. Duizendmaal
had ik de naam van Ilse Wernsdorff
vervloekt, duizendmaal had ik de her
innering aan de kleur van haar ogen
en de klank van haar lach gebannen
uit mijn hart. Maar een mensenziel
krimpt tenslotte ineen onder de hun
kering en leeft de liefde niet uit de
hoop
het kaartje, dat zij mij gegeven
had bij ons axschuwelijk afscheid, had
ik altijd bewaard. Vaak heb ik het in
de hand genomen om het te verscheu
ren. Maar langzamerhand verbond ik
aan het adres van die advocaat in
Chicago de herinnering aan een mid
dag by de pyramiden toen haar hoofd
op mijn schouder haa gerust.
Een machtige poging om de
eeuwigheid te trotseren, had ik ge
zegd. De Farao's hebben het ver ge
bracht maar de eeuwigheid is te lang.
Alleen de liefde is eeuwig, had
ze gefluir/rd. Jij en ikjongen.
Toen had de eentonige stem van de
gids ons weer overschreeuwd. En
Wilson had voor de zoveelste maal
het portret van zijn vrouw laten zien,
die gestorven was en die zo graag
Egypte zou hebben gedaan.
Begin December schreef ik na ar
Chicago. Een paar dagen vóór Oude
jaar kreeg ik antwoord. Zeer tot zijn
leedwezen en met diep meegevoel
als vroeger advocaat van de familie
de oude mevrouw sinds twee ja
ren overleden haar zoon omgeko
men in Japanse krijgsgevangenschap.
De brief was me uit de hand geval
len. Alléén. Dse Wernsdorff was al
leen overgebleven. Ik moest naar
haar toe; ik moest haar telegrafe
ren; ik moest
Verward in mijn eigen plannen had
ik de brief weer opgenomen. Had
verder gelezen. Met groot leedwezen
verder mededelen diepbetreurd
lot miss Use Wernsdorff bij uit
oefening van haar taak geheime
dienst in trouwe plichtsvervulling
na kort proces Feldgericht ge
vangenis Berlijn-Plotzensee te
rechtgesteld 17 November 1944
hoogachtend Louis B. Young.
gen is het Nieuwjaar. Op e
|gU|i|re vermenigvuldig
dag als vandaag
zich de gedachten: de wiekslag aer
eeuwigheid gaat langs ons gezicht;
wy zijn van gisteren zegt het Oude
Boek en weten niet. Maar in ons
hart houdt de herinnering de pijn ge
vangen van wat voor altoos verloren
werd als het beste van ons inneriyk-
ste-zélf.
Op een regenavond in December
ben ik weggegaan van Dse Werns
dorff. Ik neb haar gescholden en ik
heb haar liefde vertrapt.
Ze ligt begraven onder de puinho
pen van Berlijn.
En ze leeft in de wanhoop van dit
vermoeide hart.
Vele geschenken mocht het KoninkU»k Paar tycfens het officieel bezoek aan
Zeeland in Augustas jl. ontvangen. Twee bewoonsters nit het gasthuis to
Oosterland boden stokbeschuitjes aan.
OPLOSSiNG
EN PRLLW.NNAARS
De vorige puzzle was niet moeilijk
én de wens welke in de opgave lag
opgesloten, werd door brjna alle in
zenders gevonden. Enkele inzenders
stuurden alleen de heilwens, doch dat
is niet voldoende. Ook de volledige
oplossing moest worden ingestuurd.
De pry'swinnaars zijn: P. Beun,
Noordstraat 39, Retranchement; P.
v. Iwaarden, Langeville 34, Yerseke;
P. Koppejan, Duinweg 8, Zoutelande;
A. Everaars, Markt A 216, St. Maar
tensdijk; J. C. Dees, Voorstraat A 81.
Colijnsplaat; J. Staal, Wandeling A
419b, Zierikzee.
De volledige oplossing luidt als
volgt
Horizontaal
1. es; 3. prik; 5. v.v.; 7. rio; 9 een;
12. prettig; 16. are; 17. eg; 18 a.v.;
20. ar; 22. Kerst; 25. el; 26. la; 27.
oren; 30. p.p.; 31. feest; 32. mi; 34.
wensen; 37. A.P.; 38. erg; 40 spel; 41,
wy; 42. tu; 44. look.
Verticaal
L er; 2. Sir; 4. kip; 6. vete; 8. ora;
10. et; 11. nier; 13. Eros; 14 G.G.;
15. dak; 19. Velp; 21. al; 23. ra; 24.
toe; 25. ent; 28. rede; 29 es; 30. pi;
31. Fin; 32. Meppel; 33. log; 34. was;
35. salto; 36. new; 39. ry; 43. uk.
De heilwens luidde „Prettig Kerst
feest wensen wy U".
„Zalig uiteinde en een goed begin" en „Veel heil en zegen in het nieuwe
jaar", hoe veel keren zullen deze belde wensen op oudejaarsavond in tal
loze Nederlandse gezinnen uitgesproken worden. En terwijl de klok lang
zaam en bedachtzaam twaalf slaat, gaan de glazen omhoog en wordt ge
klonken Het nieuwe jaar is begonnen. Buiten fluiten de sirenes, gillen
voetzoekers en gaan vuurpijlen de lucht in
Doch, voordat het zóver is, zitten de gezinnen gezellig by elkaar. In het
ene gezin wordt veel gelezen en een andere familie doet allerlei spelletjes
met de kinderen. Maar wat is het niet gezellig om met de gehele familie
een aardige puzzle op te lossen. Om met elkaar in een woordenboek te
zitten bladeren ,n elkaar af te vragen, wat het goede woord nu wel eigen-
lyk is.
Daarom nu voor deze Oudejaars-avond een enigszins andere puzzle Han
gewooniyk. Wel is het een kruiswoord-puzzle, doch in elk vakje van de
opgave moet nu niet een letter, doch een lettergreep ingevuld worden.
Staat er by voorbeeld in de omschry vingen voertuig, en zyn er voor het
juiste woord in de opgave twee vakjes open gelaten, dan zou men geneigd
zyn in te vullen: ar. Dit woord bestaat immers uit twee letters. In deze
puzzle zou dit woord foutief zijn omdat het juiste woord moet bestaan uit
twee lettergrepen en zou dus kunnen luiden: au-to.
In deze opgave gaat het dus niet om letters, maar om lettergrepen. Voor
het overige is hierover weinig te vertellen.
Oplossingen kunnen door abonné's worden ingestuurd tot en met Woens
dag 3 Januari 1951.
In de linkerbovenhoek van enveloppe of briefkaart, dient vermeld te
staan: Puzzlerubriek, terwijl de inzending gericht moet worden aan: Re
dactie PAC, Vlissingen,
Horizontaal j
1. episch dichtstuk; 4. Spaans stie-
renbevechter; 6. verbiyfplaats van
zekere geestelyke broeders; 9. haven
stad aan de Oostzee; 11. rivier (In
disch); 12. dichterbij komen; 14.
verschoppeling; 15. delen van een
kasteelmuur. 18; tabakgebruiker; 19.
steekwapen; 22. kans op verlies; 23.
onderdrukking; 24. meisjesnaam;
26. slingerplant; 28. ambt- of vakge
noot; 31. afnemend-wegsmeltend
(muz.); 33. vriend (Latyn); 35.
strafwerktuig; 37. kleverige zoete
lekkerny; 38. een kleur; 39. logen
straffing; 40. eiland in de Archipel;
tl. nonsens zotteklap; 42. opge
wekt levenslustig.
Verticaal.
t. danseres; 2. duivel; 3. hoofd van
een ambacht:gilde; 4. Moeder (La
tijn); rugtapijten der koorstoelen
(R.K.); 7. waterspiegel; 8. nonnen-
verbiyf; 10. aandachtig bekijken; 11
Russische vrouwennaam; 13. Jaarge
tijde; 15. ernstige ondermijnende
ziekte; 16. lichaamsdeel; 17. zeesol-
laat; 18. styiperibde; 20. plant met
fraaie bloemen; 21. wyze van hande
len; 25. gerookt spek (Engels); 26.
standaard inhoudsmaat; 27. geest
drift; 29. licht breekbaar; 30. Chinees
gerecht; 31. altyd groene heester
(uitheems); 82. hertog (eertijds be
stuurder van Genua-Veneüë, enz.);
33. heer (Turks); 34. vetstof uit gist:
36. schermbloemige moespiant; 37,
aantekening.