De Zeeuwse banken van lening
A WALK IN
THE SUN
JIMMY BROWN, sportheld no. 1
Vroeg
ere graven van Holland en
Zeeland steeds in geldnood
Zeeuwse Almanak
EMIGRATIE MOET VRIJ BLIJVEN
Oprechte en aangrijpende
oorloosfilm
DONDERDAG 21 DECEMBER 1950.
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
8
Met kloppend hart en schnwe blik gaan wij de lommerd, alias bank
van lening, binnen. Wtf zouden niet graag willen, dat anderen wisten,
hoe vaak wij daar komen en wat wy daar in pand geven.
De graaf van Holland en Zeeland kende onze scrupules niet, maar hy
bon dan ook meer verpanden dan enkele, zuinig bewaarde familiesieraden.
By de geldschieters, die oorspronkeiyk uit Lombardye, in Noord-ltalië
kwamen, en vandaar de naam lombarden droegen, was de graaf kind
aan huls, een verwend en veeleisend kind weliswaar.
Hy had hen hard nodig en zy konden het ook niet buiten hem stellen,
want slechts met zyn toestemming en tegen betaling van een jaarlijkse
pachtsom, konden zy zich in zijn lan den vestigen. De lombarden hadden
hun kantoren in alle Zeeuwse en Hollandse steden, ja zelfs in kleine,
stille plaatsen.
's Graven kleinodiën en sieraden
waren meer uit dan thuis. Om beur
ten berusten zy by geldschieters te
Middelburg, bij de lombarden te Delft
en in Dordrecht, of in de lommerd te
Bergen in Henegouwen, die door
Moyses en Baernaerd, jood en chris
ten, gezamenlijk werd beheerd.
Hoe de graaf in hun handen was
gevallen, is niet moeilijk na te gaan.
De inkomsten van zijn bezittingen
waren nauweiyks voldoende om de
kosten van zyn kostbare hofhouding
te dekken en zyn ambtenaren te be
talen- Als één van zijn dochters
huwde, kon hy de bruidschat niet op
brengen, noch de verplichtingen na
komen, die in het huwelykscontract
waren vastgelegd; wilde hij de keizer
bezoeken, met heel zyn hofstoet, dan
kon hy de x'eis- en verblijfkosten niet
betalen; als hy ten oorlog wilde
trek'.-^n, een oproerige stad moest
bedwingen, of het kasteel van een
weerspannig edelman wilde belege
ren, wist hy niet hoe hy zyn leger
scharen moest uitrusten, vervoeren
en van proviand voorzien.
In al die gevallen kon hy echter
een beroep doen op de steden, en tot
hen een bede om hulp richten, die
ook byna altyd werd verhoord. In
de wereld krijgt men echter niets
voor niets. De steden vroegen even
beleefd om een wederdienst en hun
rechten en vrijheden breidden zich
steeds meer uit.
NIET GOEDGEEFS.
Goedgeefs waren de kooplieden in
de steden niet, want zij kenden maar
al te zeer de waarde van het geld.
Het resultaat van zo'n bede was
geen gift, maar een lening, die weer
terugbetaald moest worden. Pogin
gen om tussentydse leningen te slui
ten, gelukten ook niet altyd, zoals
graaf Aelbrecht in Middelburg on
dervond. Daar men wist dat hy het
geld met handenvol de vensters uit
smeet, zag men de komst van het
nobele gezelschap met gemengde ge
voelens tegemoet. De rekenboeken
van Middelburg spreken er zeer
openlijk over, dat men de pogingen
van de drie dubieuse debiteuren
graaf, gravin en gravenkind tot
het lenen van grote sommen, afkocht
met geld en geschenken.
Niet vaak ging een landsheer cr
toe over om zyn bezittingen te ver
kopen, want daardoor verminderde
hij voor goed zijn toch al niet toerei
kend inkomen. Alleen een zo lastige
en hardnekkige schuldeiser als de
abt van Middelburg, slaagde er in,
zijn grondbezit ten koste van de
grafelijke domeinen te vergroten.
VOORSCHOTTEN.
Veel liever trachtte de graaf voor
schotten te krijgen van zyn eigen
ambtenaren, zijn rentmeesters en
baljuwen, op de inkomsten, die nog
geïnd moesten worden.
Zodoende geraakte hij steeds die
per in de schuld, en de lombarden
moesten telkens uitkomst brengen.
Het geld was nog zeer schaars en
daardoor was de rentevoet naar on
ze begrippen ongewoon hoog. Als de
landsheer honderd goudstukken leen
de, moest hy er honderd en negentig
terugbetalen. Hèm kon men de huid
niet over de oren halen, zyn onder
danen echter moesten een intrest op
brengen, die wy nu zouden omschrij
ven als woekerrente in het kwadraat.
In het jaar 1461 bepaalde de markies
van Bergen op Zoom „de lombaer-
den en sullen niet meer hebben, ofte
nemen, dan van eenen ponde grooten
Brabandts twee en een halven groo
ten Brabandts ter weecke". Als wy
gaar. rekenen, blijkt dat de pandge
ver vier-en-vyftig procent jaarlijks
aan intrest moest betalen, en wy
kunnen er verzekerd van zijn, dat
deze bepaling een einde maakt aan
nog veel ergere practyken.
ZEER GEHAAT.
Vandaal' dat de lombarden zeer
gehaat waren, en zo nu en dan drin
gend bescherming nodig hadden te
gen hun ontevreden cliëntèle, die de
bank wilden plunderen en hen om
Wilde brengen.
Dank zy de uit geldnood geboren
vriendschap van de graaf, werd hen
die bescherming steeds verleend. Als
de „houder van de tafele van lee-
ninghe", kortweg „tafelhouder" ge-
POTDICHT.
En nu kan men in Londen beweren
wat men toil, een rasechte Londense
„fog" kan niet dikker en lastiger zijn,
dan de Walcherse fog waar we op de
ze Woensdag mee zitten te tobben.
Geen hand voor ogen! Geen boom op
een afstand van meer dan twintig me
ter zichtbaar! De kinderen gaan naai
school.
Dag moe!
Moe staat aan de deur. Ze kijkt
haar kroost na.
Zullen jullie goed uitkijken?
roept ze nog zorgelijk.
Dan slaat de mist om de kleuters
heen. Ze zijn nog vlakbij, maar al on
zichtbaar, opgelost in de koude nevel
Hoe het op de Zeeuwse rivieren is?
Ze varen zo lang mogelijk, met en
zonder radar. Maar het kan ook te
bar worden met een mist als deze De
Prov. Stoombootdiensten gaven het
Woensdagmorgen tijdelijk op tussen
Breskens en Vlissingem
Hoe kon het anders?
heten, verlof kreeg om zich ergens
te vestigen, dan werd in de acte
concessie van uitbuiting is een juis
ter woord nadrukkelyk vastge
legd, dat hy met zijn gezin en zyn
bedienden onder de speciale hoede
van de graaf stond.
Zelfs als deze lieden ver buiten
hun boekje gingen, kon dat nog door
de vingers worden gezien. Voor geld
en goede woorden werd het menige
overtreding en misdaad vergeven, zo
dat ze opnieuw konden beginnen
met een schone lei en een gerust ge
weten.
Zy maakten daar allerwege zo'n
misbruik van, dat in keizer Kareis
tyd, de landvoogdes Margaretha van
Savooy, die het goed meende met de
armen, en door wyze raadslieden ter
zijde werd gestaan, met één penne-
streek alle banken van lening in de
Nederlanden wegvaagde. Dat besluit
werd in 1510 genomen, maar dank
zij hun geld en hun relaties, keerden
de lombarden weer spoedig terug.
STEDELIJKE CONCESSIES
Zo bleef alles by het oude, tot in
het begin van de tachtigjarige oorlog
de rechten van de Spaanse koning
vervielen, en de steden het heft in
handen namen. De Staten van Hol
land en Zeeland bepaalden al spoe
dig, dat elke stad het recht had om
zelf voorwaarden op te stellen voor
het oprichten en het vernieuwen van
de concessies van de banken van le
ning. Tevens stelden zij een ambte
naar aan, om toezicht te houden op
alle bankhouders. Bij het zoeken in
de bankboeken ging deze ambtenaar
zyn boeken te buiten, en na enkele
jaren wanbeheer werd hij ontslagen.
Ook de controle over het beheer der
banken kwam daardoor aan de ste
den.
Meestal gingen zij er alleen toe
over om na het vaststellen der be
palingen hun bank aan de meestbie
dende te verpachten. Soms namen zy
evenwel, op het voorbeeld van Am
sterdam, zelf het beheer in handen
en werd de bank een stadsinstelling.
Dat was het geval in Middelburg
(1636), in Vlissingen (1645) en in
Goes (1771). In Veere was de bank
zelfs een prinselyke instelling, daar.
de Prins van Oranje, haar als heer
van Veere sinds het jaar 1605, door
zyn ambtenaren liet beheren.
Het eigen beheer bleek niet altyd
voordelig. In Middelburg leed de
bank zulke zware verliezen, dat men
blij was dat een geldschieter het ri
sico wilde overnemen, en ook in Vee
re keerde men na een eeuw terug tot
het systeem van verpachting.
In Zeeuwsch-Vlaanderen ging. het
weer anders toe. Als wingewest
stond dit land rechtstreeks onder de
Staten-Generaal, die, wanneer ze dat
wilden, leenbanken in de staden kon
den oprichten en verpachtten.
Dit deden ze ook in Sas van Gent
(1730), in Axel (1739) en in Terneu-
zen (1739), terwyl in de oude stad
Sluis het octrooi voor de tafel-van
lening vele malen werd verlengd.
In één zaak trokken al deze in
stanties een vaste en schex-pe lyn.
Het was voorgoed gedaan met woe
kerrenten en trucs van lombarden.
De banken waren er nu ten behoeve
van de burgers, in plaats dat deze
een gewillige prooi van de bankhou
ders waren. Daar zorgden de stren
ge reglementen wel voor.
JACQUES R. W. SINNINGHE.
Chinese communisten, krijgsgevangen gemaakt in Noord-Korea worden
onder geleide van Amerikaanse soldaten weggevoerd.
Geen regeringsorganisatie!
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG, December Met het inzicht van de regering in het te voe
ren emigratiebeleid, zoals z(j dat vastgelegd heeft in de desbetreffende Me
morie van Antwoord aan de Tweede Kamer, kunnen wy ons niet verenigen,
zo deelde de heer T. Cnossen, directeur der Generale Stichting Landbouw
Emigratie ons mede. De regering zegt in deze Memorie van Antwoord o.m.,
dat er waarborgen aanwezig moeten zyn. dat een van regeringswege te be
palen emigratiebeleid In het raam van wet en conventie gevolgd wordt, af
gestemd op de gesteldheid van de arbeidsmarkt en van de nationale econo
mie.
Dit betekent, volgens de Centrale
Stichting Landbouw Emigratie, dat
in het beleid van de regering, zoals
dat tot dusver gevoerd werd, wei
nig verandering komt. De overheid,
i.e. het Rijksarbeidsbureau ziet in
de emigratie een soort van interna
tionale arbeidsbemiddeling. Hiermee
kunnen de particuliere emigratie
organisaties niet instemmen. Vol
gens hen moet het belang van de
emigrant vooropstaan en niet het
belang dat Nederland bij zijn al of
niet emigreren heeft. Emigratie is
een zedelijke daad van de vrye bur
ger.
De ovei'heid, aldus het bestuur
der Centrale Stichting Landbouw
Emigratie, is van oordeel, dat voor-
namelyk diegenen moeten emigre
ren vooi' wie op de Nederlandse
arbeidsmarkt geen plaats meer is.
Sinds het Ryksarbeidsbureau gelei
delijk de bevoegdheden van de Stich
ting voor de Landverhuizing heeft
overgenomen, is men ook volgens
deze opvatting te werk gegaan.
GESCHIKTHEID.
De Centrale Stichting Landbouw
Emigratie verzet zich hiertegen. Zij
is van oordeel, dat de geschiktheid
van de emigrant om in het vreemde
land voor zich en zyn gezin een goed
bestaan te scheppen het belangrijk
ste is en dat in dit opzicht het
landsbelang moet wyken voor het
individuele belang van de emigrant.
Met het oog hierop is de Centrale
Stichting gekant tegen het voorne
men van de regering om subsidie
per emigrant te geven. Zy is bang,
dat daardoor slechts diegenen een
kans hebben om te emigreren, die
in Nederland „overcompleet" zijn. In
de afgelopen jaren is dit reeds in
sterke mate het geval geweest.
De meerderheid van de naar Aus
tralië geëmigreerde personen be
stond uit ongeschoolde arbeids
krachten.
Voorts vrezen de particuliere
emigratieorganisaties, dat de samen
werking met de regering, die door
de regering toegezegd werd, toch
fen en de onbenullige,
ringende gesprekken
nen, die zolang al op
Geen verheerlijking van heldenmoed ditmaal.
Oorlog; geallieerde invasie in Italië. Tijdens een landing op het strand
by Salerno wordt een peloton soldaten slachtoffer van een plotselinge
aanval, waardoor de bevelvoerende luitenant gedood wordt. De sergeant,
die het commando over moet nemen, sneuvelt korte tijd later op het strand.
En terwyi het op orders wacht, wordt het peloton door laag vliegende ma
chines bestookt en lydt nieuwe verliezen. Maar de mannen komen tot zich
zelf en gaan op weg naar hun doel: 'n boerdery fi mijlen uit de kust. Voor
ze halfweg zijn zakt him derde commandant van die ochtend geestelijk in
een onder de druk der verantwoordelijkheid.
Een andere sergeant neemt het be
vel over en weet ae troep voor paniek
te behoeden. Na herhaald contact
met vyandelijk materieel bereikt de
troep zijn doel. De boerdery, midden
in een open veld omringd door een
4muur, ziet er rustig uit. Pas als een
verkenningspatrouille op mooi'ddadig
vuur wordt onthaald, wordt het dui-
deiyk, dat 't huis wemelt van Duit-
sers. Maar de mannen, voor wie een
terug niet meer mogelijk is, zetten
door. De troep splitst zich en weet
na enige manoeuvres de boerdery te
bezetten. Maar van het hele peloton
is dan nog maar een handjevol man
nen overgebleven. Een der soldaten
schryft een brief naar huis; we
hebben daarnet een brug laten sprin
gen en een boerdery genomen. Het
was zo makkelyk... zo vreselyk mak
kelijk
Dit is het verhaal van de film .,op-
mai's zonder genade", waarvan de
oorspronkelijke en karakteristieker
titel luidt „A walk in the sun" een
wandelingetje in do zonGeen
verheerlijking van heldenmoed dit
maal en geen streven ook om het
oorlogsbedryf nog een glans te ge
ven: alleen 'maar een onbarmhartig
wandelingetje in de zon naar een
eigenlijk belachelyk onnozel doel, dat
voor het winnen of verliezen van de
oorlog geen enkel gewicht in de
schaal legt ,.A walk in the sun" is
het drama van de gewone soldaat, de
naamloze onder millioenen andere
naamlozen, die allemaal hun opdracht
te vervullen hebben zonder, het grote
verhand te kunnen zien. Kleine on
beduidende mensen geen helden,
maar fatsoenlijke lieden, die hun
plicht doen omdat dat de kortste en
enige weg naar huis is voor fatsoen-
lyke kerels
Regisseur Lewis Milestone laat
ons hier niet de buitenkant van de
oorlog zien. met spectaculaire hero
ïeke gevechten, maar enkel en alleen
registreert hii het effect dat de oor
log heeft op de gewone soldaat, wiens
dulden en dooi-zetten .omdat het nu
eenmaal mopt" van even grote tragi
sche en herio^che zin is als de erken
de heldendaad.
Met ..A walk in the sun" zjjn .G.
I. Joe" en Battleground" van Well-
aaann totnogtoe de enige oorlogsfilms
in deze geest: alle drie werkelijk mo
numentale oorlogsfilms, doortrokken
van de realiteit van het krygsbedryf
en aangrypend als getuigenis van
simpele menselyke tragiek. Een van
drieën is niet beter dan de andere
maar wel legt „A walk in the sun''
feller de mengeling bloot van heroïs
me en absurditeit, waarin de oorlog
voor de gewone soldaat resulteert.
Voor een oorlogsfilm gebeurt er in
„A walk in the sun" maar heel wei
nig.
BOEIEND
Niettemin weet deze film van het
begin tot het einde met genadeloze
intensiteit te boeien. In de gedragin-
;en en de onbenullige, hun angst weg-
Sm mar
BMPng<
wezen zyn geweest, dat ze eigenlijk
van deze man-
op elkaar aanj
niets meer te vertellen weten, hebben
regisseur Milestone en scénarioschry-
ver Robert Rossen byzonder sugges
tief de dreigende spanningen gete
kend, die een txuep soldaten in on
bekend vyandelijk gebied ondergaat.
Deze spanningen houden de film
voortdurend in haar greep en in deze
spanningen toont de film ons steeds
mensen geen „sterren" in soldaten
pak, ook al spelen hier talryke be
kende acteurs in mee, zoals Dana
Andrews, Richard Conté, Lloyd Brid
ges of John Ireland, maar werkelyk
mensen uit de realiteit, zoals we ze
allen kennen.
Dat dit bereikt werd is wel de
grootste verdienste van Milestone.
Regie, spel, camei'avoering. montage
van beeld en geluid integrerend on
derdeel van ae dramatische sfeer is
een gezongen ballade van Earl Ro
binson staan in deze film op een
uitzonderlyk gaaf peil. Als filmische
prestatie verdient „A walk in the
sun" reeds ten volle de onderschei
ding Film van de maand. Temeer
echter, omdat onder de voor-treffelijke
vorm een werkelyk belangryke in
houd leeft: een getuigenis van de
waarden van menseiykheid verdedigd
door de menselijke absurditeit van
de oorlog in al haar glansloze naakt
heid en bitere heroiek te tonen
LONG-SHOT.
Amerikaanse minister van
het leger In Duitsland.
Frank Pace, de Amerikaanse mi
nister voor het Leger, is Dinsdag uit
Brussel te Frankfort aangekomen
voor besprekingen met generaal Har
dy, de opperbevelhebber van de Ame
rikaanse strijdkrachten in Europa, en
andere Amerikaanse bevelhebbers in
Duitsland.
Hij was vergezeld door generaal
Collins, de stafchef van het Ameri
kaanse leger.
Op de vraag van journalisten, of
hy hoopte, dat in het volgende jaar
een voldoend grote macht in West-
Europa zou worden gevestigd om een
agressor te weerhouden, antwoordde
genex-aal Collins:
„Ik hoop, dat er volgend jaar Ame
rikaanse versterkingen naar Duits
land zullen worden gebracht en ik
hoop. dat een voldoend sterke macht
in West-Europa kan worden opge
bouwd".
Vrijstelling verplichte betaling
luisterbijdrage.
Zij, wier inkomsten een door de di
recteur-generaal der P.T.T. in over
leg met de minister van sociale zaken
vast te stellen bedrag niet overschrij
den, kunnen van de verplichting tot
het betalen van de luisterbijdrage
worden vrijgesteld.
De hiervoor gelden ie normen wor
den met ingang van 1 Januari a.s. ver
hoogd.
niet die omvang zal hebben, ais zij
hODen. Dit wordt opgemaakt uit
het feit. dat de regering het stand
punt van het Ryksarbeidsbureau
voor een deel heeft overgenomen, al
verklaart zij daarbij, dat aan de par
ticuliere organisaties een ruime
plaats in de organen voor emigra
tie zal bljjven ingeruimd. Hierby
wordt er op gewezen, dat het werk,
dat door de particuliere organisaties
wordt verricht, de regering uitgaven
bespaart, aangezien dit uit eigen
fondsen betaald wordt.
De Centrale Stichting Land
bouw Emigratie is ervan over
tuigd, dat de regering de voor
naamste stem in alle kwesties de
emigratie betreffende moet heb
ben. maar zy verlangt voor de
particuliere organisaties grotere
verantwoordelijkheid en vergaan
de mede-uitvoering, omdat zy
van mening Is. dat slechts dan
gezorgd kan worden voor een
goede voorlichting, voorbereiding,
selectie en nazorg voor de emi
granten.
REGERINGS
COMMISSARIS.
De Centrale Stichting voor de
Landbouw Emigratie hoopt, dat de
regeringscommissaris voor Emigra
tie, wiens benoeming binnenkort te
venvachten is, het belang van een
uitgebreide deelneming van de par
ticuliere emigratie-organisaties zal
inzien. Temeer, daar naar schatting
in 1951 niet minder dan 40.000 per
sonen, indien er voldoende vervoers
mogelijkheden zyn, zullen emigre
ren. Men venvacht, dat 22 000 emi
granten naar Australië zullen gaan,
10.000 naar Canada. 2000 naar
Nieuw-Zeeland en de overigen naar
Zuid-Afrika en enkele andere lan
den.
Ruim 1P 000 hiervan zyn manne
lijke arbc' krachten.
Sinds 1947 is het aantal emigran
ten, dat per jaar naar het buiten
land vertrok, sterk gestegen. In 1947
vertrokken 5000 personen, in 1948
15 000, in 1949 14.500, in 1950 ca.
20.000.
59. Jimmy vermaakte zich dol met Kid de Kneu-
zer die zo zyn best deed zyn naam alle eer aan
te doen. ,,'t Is een brave jongen", dacht-ie. „Kyk
'm toch eens zijn best doen. Hy heeft geen vuisten
genoeg om my op m'n gezicht te trommelen. Hy
werkt zich zo in het zweet dat ik gewoon mede-
lyden met hem kryg". Intussen zat meneer Goo
chem zich naast de ring te verbijten. „Wat man
keert 'm toch, wat mankeert 'm toch?" fluisterde
hy in zich zelf. „Hij laat zich als een stokvis be-
beuken en intussen blyft-ie als een halve dwaas
staan lachen zonder een vin te verroeren en &ls
hy eens een poot uitsteekt dan fiéit-ie meer dan hy
stoot". Meneer Goochem begon van de zenuwen
op zyn nagels te kluiven en telkens als Jimmy in
zyn hoek terugkeerde na afloop van een ronde
raasde hy zo tegen zijn pupil, dat de mensen in de
zaai het konden horen. .Ach wat", lachte Jimmy,
„waarom zal ik die goeie Kid tot pap slaan? Ik
hoef toch niet altyd te winnen. Die brave knul
legt my toch niks in de weg". Toen meneer Goo
chem dé.t hoorde, scheelde het maar weinig of hij
ging van alle ellende van zijn stokje.
Het wereldgebeuren.
De juiste man
De benoeming van generaal Dwight
D. Eisenhower tot opperbevelhebber
van de Atlantische strijdkrachten is
overal in het Westen met instemming,
en vrijwel nergens met tegenkanting
begroet. Dat bewijst wel voldoende
welk een vertrouwen de militaire ca
paciteiten van Eisenhower inboezemen
en meer nog. hoe gezien zijn persoon
lijkheid is. Het best nog komt dit tot
uiting door-een vergelijking met een
ander uiterst bekwaam Amerikaans
generaal MacArthur. Benoeming van
McArthur tot opperbevelhebber in het
Westen, gesteld dat daartoe de moge
lijkheid aanwezig was. zou in vele
kringen op verzet zijn gestuit. Be
kwaamheid alleen immers is niet vol
doende. McArthur is een autoritaire
figuur, die zich bij zijn beslissingen te
veel laat leiden door politieke denk
beelden, die lang niet altijd gedeeld
worden door de verantwoordelijke
staatslieden. Dit martiaal en doortas
tend optreden mag op grote groepen
fascinerend werken de sterke man
trekt altyd het leidt anderzijds tot
conflicten en misslagen.
Heel anders is de figuur van Eisen
hower, wiens brede glimlach wyst op
gemoedelijkheid en openstaan voor
andere meningen dan de zijne. Eisen
hower is bij uitstek geschikt verzoe
nend te werken indien zich conflicten
voordoen over de te volgen strategie.
Dat heeft hem zo'n goede bevelheb
ber doen zijn over ale geallieerde le
gers in Europa tydens ae invasie. In
het conflict tussen Roosevelt en Chur
chill over het scheppen van een twee
de front, over een invasie in de Bal
kan of in Europa, koos Eisenhower de
zijde van de president. Maar toen een
maal de beslissing was gevallen slaag
de hij erin ook de commandanten, die
een andere strategie voorstonden, loy
aal aan zich te binden. Zijn gezag
steunt niet in de eerste plaats op de
bevelende macht, die hem krachtens
zijn functie is toebedeeld, maar op het
vermogen anderen te inspireren en
voor zich te winnen.
Wie zijn boek „Kruistocht door Eu
ropa" leest, merkt op elke pagina
weer, dat Ike de kunst verstaat met
mensen om te gaan.
Er is meer, dat Eisenhower zo po
pulair heeft gemaakt en dat is zijn
vermogen het harde militaire werk,
dat de geest vaak dreigt af te stompen,
te paren met een zekere mate van ide
alisme en humaniteit.
Eisenhower is niet de vakman, die
het militaire als zijn handwerk be
schouwt en zich verder over de zin
van de strijd niet bekommert, noch de
Pruisische houwdegen, voor wie eer,
carrière, geboorte en valse pathos de
drijfveren zijn tot handelen. „Ike"
heeft altijd iets van de burger in zich
gehouden. Hij is een van de weinige
militairen, die in het handhaven van
de vrede en het voorkomen van een
nieuwe ramp het hoogste doel van
staatsmanswijsheid ziet en zijn uitla
tingen en redevoeringen daarop al-
stemt. Krijgshaftige taal en sabelge-
rammel is hem vreemd.
Kenmerkend is, dat hij na het ein
de van de vijandelijkheden in het bur
gerlijk leven is teruggekeerd en presi
dent is geworden van de Columbia-
Universiteit te New York. Hij be
schouwde zijn taak als volbracht.
De ontwikkeling na de oorlog en de
zich toespitsende tegenstellingen heb
ben hem tot een nieuw militair bevel
teruggeroepen. „Ike" is zeker de aan
gewezen man om dit zeer belangrijke
bevel in handen te nemen. Er zijn
weinig generaals, die tegelijkertijd
kunnen bogen op een voortreffelijke
militaire carrière en op populariteit en
aanzien in de burgermaatschaopij.
wanneer zij niet in uniform gekleed
zijn.
De afgelopen jaren hebben beide
grote partijen in de Ver. Staten ge
tracht Eisenhower over te halen zich
candidaat te stellen voor het presi
dentschap, in de hoop op die manier
gebruik te kunnen maken van zijn
pooulariteit
Eisenhower, wiens kansen om geko
zen te worden hoog zijn aan te slaan,
weigerde dit steeds. Het zou niet ver
wonderlijk zijn geweest indien hij ge
zwicht was voor de aandrang te din
gen naar de hoogste functie in zyn
land. „Ike" heeft echter ingezien, dat
zijn capaciteiten op ander texrein la
gen dan dat der politiek en achteraf
is hij daarvoor te prijzen. Het heeft in
elk geval de Atlantische Raad het
zoeken bespaard naar een opperbevel
hebber, die voor alle Westerse landen
aanvaardbaar is.
Minister van Schaik naar de West.
De minister zonder portefeuille,
mr. J. R. H. van Schaik, zal op 2 Ja
nuari voor een kort bezoek naar de
Nederlandse Antillen vertrekken, ver
gezeld door de heren mr. W. C. L.
van der Grinten, staats-secretaris
van Economische Zaken. Mr. W. H.
van Helsdingen en mr. P. G. Hoog
houdt.
Hetzelfde gezelschap bracht twee
jaar geleden een bezoek aan de Ne
derlandse Antillen en Suriname ten
einde de interimregeling voor te be
reiden.
Dr. Wibaut opvolger van
mr. van Heuven Goedhart.
Nu mr. G. J. van Heuven Goedhart
benoemd is tot Hoge Commissaris
van de Ver. Naties voor vluchtelin
genzaken, zal hy als internationaal
ambtenaar uit zyn officiële Neder
landse functies moeten treden, in
clusief zyn lidmaatschap van de
Eerste Kamer, met ingang van 1 Ja
nuari a.s. Ds. F. Wibaut te Amster-
dam staat op de lijst om hem op te
volgen.
Brief van Truman aan
Esenhower.
President Truman heeft generaal
Eisenhower Dinsdag in een brief ver
zekerd, dat het gehele land" zich
„van ganser harte" achter hem
schaarde in zyn nieuwe functie van
geallieerd opperbevelhebber in Euro
pa, .,De gebeden van alle vrijheidslie
vende volken vergezellen U" aldus
Tr-uman. De president verklaart, dat
hy het verzoek van de Noordatlanti-
sche landen om de benoeming van ge
neraal Eisenhower tot opnerbevelheb-
ber ziet „als een plechtige belofte van
hun volledige en ondubbelzinnige
steun aan Uw inspanningen".
