Kussen op Zondag is verboden
Nederlands cineast jubileert
Openbare aangever waakt
sver de Zondagsrust
Gesprek met Otto van Neyenhoff
Van Vrouw ioi Vrouw
DUUR zijn
Op 'f Mafje
Mag onze Marine Franco-
Spanje officieel bezoeken?
VRIJDAG 15 DECEMBER 1950.
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
1
ENGELSE TRADITIE HOUDT ZICH TAAI IN LEVEN.
(Van onze correspondent)
LONDEN, December Er zouden In Engeland geen autoriteiten
te vinden zjjn, die voor een minder strenge handhaving van het oude
gebruik van de stille Zondag willen pleiten, als er niet zulke belangrijke
dingen op het spel stonden als het welslagen van de grote Britse tentoon
stelling in het volgende jaar. De regering, die rekent op een geweldige
toestroom van vreemdelingen uit alle delen van de wereld (met overeen
komstige record-ontvangsten aan deviezen) tracht wettelijk vast te leggen
dat deze representatieve tentoonstelling van de Commonwealth ook op
Zondag geopend mag worden-
Op een vergadering van juristen,
die zich kort geleden met deze kwes
tie bezig hield, werd erop gewezen,
dat volgens de sinds 1780 bestaande
wet zelfs een kus, die een Engels
man op Zondag aan zijn geliefde
feeft, de overtreder een boete tot
00 gulden kan opleveren, als hij de
pech heeft op heterdaad door een
„openbare aangever" betrapt te wor
den. Dat zo'n instelling ii/ Engeland
het land van-de fairness, kan bestaan,
is wonderlijk genoeg; maar de „open
bare aangever" dateert uit de puri
teinse tijd, evenals de wet betreffen
de de Zondagsrust van 1780, die ge
baseerd is op wetten van 1625 en
1677 en eigenlijk alleen door de aan
gever in leven wordt gehouden.
Het beroemde geval Houghton-le-
Touzel heeft de kwestie van de Zon-
plaats. wanneer uit een of andere
vermakelijkheid materieel voordeel
wordt verkregen. Het is dus niet ver
boden om op Zondag te voetballen,
maar wél om er entrée voor te hef
fen. Ook concerten zijn alleen toelaat
baar bij vrij entrée.
EENVOUDIG VERDIEND
Mrs. Houghton behoefde dus alleen
maar te onderzoeken of in de een of
andere vorm een geldelijke bijdrage
werd gevraagd. Dan had de openbare
aangever een zaak en zijn vrouw
diende als getuige; dank zij haar ta
lent voor gedaanteverwisselingen viel
het nooit op. dat het steeds weer de
zelfde persoon was die als getuige
charge optrad. Daar de wet van
1780 een premie voor de aangever
premie toekennen. Tenslotte konden
echter verschillende zaken onder ver
oordeling tot betaling van de kosten
afgewezen worden, zodat Houghton
de lust verging zijn practijk voort te
zetten.
Al is de openbare aangever thans
ook ter ruste, Herbert H. Martin
blijft waakzaam; hij is de voorzi S:
van de „Vereniging voor de Hëiligmg
van de Dag des Heren", een machti
ge organisatie, die midden in Londen
een gebouw kon kopen, dat 700.000
gulden gekost heeft. Deze vereniging
waakt erover, dat Zondags iedere ac
tiviteit onderdrukt wordt.
Het zal niet gemakkelijk zijn om
het voorstel van de regering te doen
aannemen, waarby bepaald wordt,
dat de tentoonstelling, die naar men
hoopt 3 4 mihoen vreemdelingen zal
trekken. Zondags geopend mag zijn.
Aan beide kanten van het Lagerhuis,
zowel bij de Labour-party als bij de
conservatieven zitten mensen, die er
niet voor te vinden zullen zijn hun
steun aan de plannen van de rege
ring te geven.
(Nadruk verboden)
dagsrust enige Ja™ geleden weer
Omzetting salarisverhogingen
rijks- en onderwijzend personeel
in vaste toelage.
Naar het A.N.P. verneemt is spoe
dig een Koninklijk Besluit te ver
wachten, waarin de twee salarisver
hogingen van 5 procent, welke sinds
1 Januari 1948 gegeven zijn aan rijks-
en onderwijzend personeel zullen wor
den omgezet in een vaste toelage.
De consequentie hiervan is voor de
betrokkenen, dat de pensioengrond
slag zal worden verhoogd met 10
pet. In deze grondslag zal tevens de
z.g. Joekes gulden zijn geïncorpo-
doen ODlevem Houehton waT Werk tornen van 25000 gulden per jaar reerd. Daarnaast is een regeling te
aoen opleven. Hougnton was Kiern (belMtimrvrii) De rechters staken verwachten, waardoor betrokkenen
bij een advocaat, waar hij gelegenheid
kreeg in oude wetten te bladeren.
Bij deze lectuur kwam hij op de wet
van 1730, die zeer omvangrijk en
ingewikeld is. Houghton nam twee
jaar de tijd om in aJe bijzonderheden
door te dringen. Toen nam hij ontslag
uit zijn betrekking en vestigde zich
als „openbare aangever". Hy werd
daarbij gesteund door zijn vrouw, een
buitengewoon knappe verschijning,
die in staat was haar gezichtsuitdruk
king binnen enkele ogenblikken zo te
veranderen, dat zelfs ervaren detec
tives meenden een geheel andere per
soon voor zich te hebben. Houghton
stuurde zijn vrouw en medewerkster
erop uit, overal waar hij een overtre
ding van de Zondagrust vermoedde.
Zo'n overtreding vindt volgens de wet
Otto van Neyenhoff
Record-inzameling voor
herbouw van kerk.
Een te Baarlo gehouden huis-aan-
huis-collecte voor een nieuw te bou
wen kerk, ter vervanging van de
oude. welke door de Duitsers werd
opgeblazen, leverde het bedrag van
40.000 op. Baarlo heeft ongeveer 400
bewoonde woningen, zodat de inzame
ling per huis gemiddeld ongeveer
100 opleverde.
Ook de Graaf naar
Frankrijk?
Tussen de Graaf, de Limburgia-
speler en tevens rechtsbuiten van het
Nederlands elftal, en de Franse club
Nancy zijn onderhandelingen gaande
Voor een eventueel contract. Eex-st de
volgende week zal er een beslissing
worden genomen.
(belastingvrij). De rechters staken verwachten, waardoor betrokkenen
hun verachting voor de vreemde prac- geen nadeel zullen ondervinden van 't
tijk van de aangever niet onder stoe- feit. dat gedurende 1950 deze verho
len of banken, maar zij moesten hem gingen nog niet in de pensioengrond-
volgens de wet de hem toekomende 1 slag waren opgenomen.
Sinds enige weken is de vulkaan Etna op Sicilië weer in werking getreden De ziedende lavamassa, welke de
berghell ng afstroomt, nadert langzaam de dorpen Milo en Renazzo, welker bewoners geevacueerd zijn. Ook het
dorp Fornazzo wordt weer bedreigd. Er zijn nog geen aanwijzingen, dat de eruptie binnen afzienbare tijd zal
afnemen. Een luchtfoto van de Etna. Duidelijk ziet men de met lava bedekte hellingen, en de dikke rookwolken
welke uit de krater opstijgen.
Antoon Molkeriboer kreeg
legioen van eer.
Dé kunstschilder en mozaïek-ont-
Studiebeurzen voor Amerika.
De Amerikaanse ambassade en de
„United States Educational Founda-
werper Antoon Molkenboer is door ü0n in the Netherlands" delen mede,
de regering der Franse Republiek dat er ongeveer 20 gecombineerde
benoqpid tot ridder in het legioen j beurzen beschikbaar zijn voor studie
van eer als erkenning voor zijn wer
ken in en voor Frankryk, vooral op
kunstgebied. Van zijn werken noe
men wij het onlangs te Kapelle Zee
land) onthulde Franse oorlogsmonu
ment in de koormozaïken in „le tom-
beau de St. Francois de Sades te An-
necy (Savois)."
OPDRACHT VOOR EEN RODE KRUIS-FILM.
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG, December Het is van daag 25 jaar geleden, dat de
thans algemeen bekende Haagse cineast Otto van Nejjenhoff de eerste
voorzichtige schreden zette op de zeer glibberige paden der cinematogra
fie en wel in het toenmalige filmfabriekje van een der pioniers der Neder
landse film Willy Mullens. Als een jubileumgeschenk beschouwt hij de eer
volle opdracht, welke het hoofdbestuur van het Nederlandse Rode Kruis
hem juist dezer dagen verstrekte. Het betreft een populair-medische docu
mentaire ter ondersteuning van de hoornvliestransplantatiecampagne
welke 't Rode Kruis op grote schaal gaat voeren ten bate van de blinden,
wie op deze wyze het licht kail1 weergegeven worden.
Een gesprek met de heer Van Neij-
enhoff krijgt geen bepaald intros
pectief karakter, omdat de cineast
geboeid is door het onderwerp, dat
zijn gedachten reeds maanden bezig
houdt. Want uit vele andere is het
zijn eigen scenario, dat gekozen werd
voor het filmpje, dat de nieuwe mens
lievende campagne zal stimuleren.
Het wil toch zienden doen zien, hoe
men blinden tot zienden kan maken.
Daarvoor is nodig een goede voor
lichting. welke dit tere onderwerp op
delicate, maar toch indringende wijze
behandelt. Het is de bedoeling, dat
men legateert, dat na zijn overlijden
de hoornvliezen verwijderd en over
gebracht mogen worden op blinden.
Belangrijk is daarby, dat de film
aantoont, dat er bij deze operatie na
de dood geen sprake is van vermin
king van het oog of het gezicht van
de overledene. Toch is ook de toestem
ming van de nabestaanden nodig
voor de transplantatie. Het is dus
een verheven doel, dat het Rode
Kruis zich stelt. Denkt nu niet, dat
men op het doek een oogoperatie te
zien zal krijgen. Afgescheiden van de
vraag, of velen in staat zouden zijn
zulk een operatie te volgen, zou een
dergelijke film juist een averechtse
werking hebben. Toch is medische
medewerking noodzakelijk en daarom
zullen er in de oogkliniek van het
Academisch Ziekenhuis te Utrecht
opnamen gemaakt worden met toe
stemming uiteraard der autoriteiten.
De gesproken film zal twaalf mi-
HET FRONT IN KOREA
nuten duren en is dus voor de voor
programma's bestemd, terwijl ook
versies in andere talen mogelijk zijn.
Bovendien zal er zowel een normaal
als een smalfilm gemaakt worden.
Dit is Otto van Neijenhoff alles
zins toevertrouwd, want hij maakte
voor en na de oorlog tal van speel
films en documentaires. Wy noemen
„De Suikerfreule" naar het bekende
boek en toneelstuk van Johan Fabri-
cius: „De Big van het Regiment",
„Jonge Harten" (die op het eiland
Texel speelde) en de film 40 jaar bij
het Regeringsjubileum van H. M.
Koningin Wilhelmlna.
Van na de oorlog dateren o.m. zijn
„Samen op weg", „Rembrandt" en
„Napoleon contra Venus". Bovendien
is hij medewerker aan het journaal
van Fox. De heer Van Neijenhoff kent
het klappen van de zweep in en bui
ten ons land. Heeft hjj niet met Con
rad Veith samengewerkt in de Britse
studio's te Elstree en met andere gro
ten in de filmwereld te Epernay by
Parijs
DE NEDERLANDSE FILM
„Wat denkt u van de Nederlandse
film?" vragen wfl enigermate aarze
lend, omdat dit wel als een netelige
vraag beschouwd mag worden.
Het slachtoffer onzer weetgierig
heid antwoordt resoluut en zonder na
denken: „De Nederlandse film kan
best een toekomst hebben, wahneer
men niet met buitenlanders, maar
met Nederlandse krachten die er zyn
werkt en haar geen belemmeringen
van overheidswege in de weg legt als
de Verenigde Staten ten behoeve
van Nederlanders, die met goed ge
volg hun candidaatsexamen hebben
gedaan of een opleiding hebben vol
tooid gelijkstaand aan die van een
Amerikaans instituut voor hoger on
derwijs. De leeftijdsgrens voor het
verkrijgen van deze beurzen is be
paald op 35 jaar.
De beurzen, die verstrekt zullen
worden voor studie van „business
administration", Amerikaanse ge
schiedenis en literatuur, journalistiek
en onderwysmethoden, zijn bedoeld
voor het studiejaar 1951/52.
de zwaardrukkende vermakelijkheids
belasting".
Otto van Neijenhoff is cineast,
maar ook en juist daardoor minnaar
van het schone, dat onze wereld rijk
is. Hij was de initiatiefnemer en is de
directeur van de Stichting Schone
Vorm", die het mooie souvenir wil
bevorderen, Hy heeft in de afgelopen
zomer met succes de strijd tegen de
„kitsch", welke toeristen en vreem
delingen veelal als souvenirs van hun
verblyf in ons land meenemen, aan
gebonden met een verkoopstentoon-
stelling in de kelder va n Gouda's
Middeleeuwse Raadhuis.
Met voldoening denkt hy aan dit
pogen terug en hij verzekert, het ko
mende seizoen ook elders in het land
deze campagne voor het waarlyk
schone souvenir te zullen voortzetten
met medewerking van fabrikanten,
die zijn streven van harte gaarne
steunen.
Zo kan een kunstenaar ook buiten
zjjn eigen vakgebied veel schoons
bieden! En daarbij jong blyven, als
de jeugdige, joviale Otto van Neijen
hoff!
(Nadruk verboden)
,Met zit in de lucht", zei een
populaire film intertijd en
dat komt in onze rubriek ook
nogal eens voor. Dit namelijk,
dat enige lezeressen tegelijk in
een brief hetzelfde onderwerp
aansnijden, met de vraag: zeg
u nu eens, wat u er van denkt?
Zulke brieven krijgen dan,
zusterlijk vereend 'n elastiekje
om en als het tijdstip er gunstig
voor is springt het dxiveltje uit
het doosje. Het duveltje had
ditmaal een aardig rood-en-
gouden mutsje op, en 'n pracht
van een witte wattenbaard
U begrijpt het al: het was Sint
Nicolaastijd en vele moeders
braken zich dit jaar het hoofd
over het schoentje, dat leeg bij
de schoorsteen stond.
Het kind van anno 1950, de goe-
den niet te na gesproken, laat
zich niet meer zoet houden met
een poppenledikantje uit een
sigarenkistje en een winkeltje
van beplakte lucifersdoosjes.
Vele moeders schreven mij, met
een diepe zucht, dat zij het roe
rend met mij eens zijn wat be
treft de versobering, maar dat
het in de practijk dikwijls een
onmogelijke opgave blijkt. Een
lezeres beklaagt de moeders,
wier kinderen „toch vooral dat
moeten hebben wat de hele
klas(!) heeft. Met twaalf jaar al
een fiets: een polshorloge (gis
teren 4.50 reparatie betaald),
zelfs een permanent! Geen won
der, dat menig gezin te kort
komt".
Nu zou ik niet durven beweren,
dat een levensstandaard als bo
vengenoemd algemeen voor
komt, maar het beginsel zit
er toch bij de meeste kinderen
al vroeg in. Het zou aardig zijn
om eens een enquête te houden
naar aanleiding van uit de
schoenen geviste verlanglijstjes
om vast te stellen, tegen welk
gemiddeld bedrag 't Nederland
se kind Sinterklaas wil aan
slaan. Wy zouden er waarschijn
lijk van achterover vallen
al wordt dat bedrag in werke
lijkheid misschien ook lang niet
besteed.
Hoe komt het grut er bij? Dat
schrijft maar met het blankste
gezicht van de wereld echte
poppenwagens en poppen met
slaapogen en driewielers en
complete spoorwegemplacemen
ten en levensgrote schoolbor
den op. Verlangen met acht jaar
een zwemabonnement en met
tien jaar een fiets, met twaalf
jaar een polshorloge en met
veertien een bromfiets
Waarom? Omdat zij het dag aan
dag voor ogen zien, door bluf
ferige kameraadjes horen ver
kondigen als minimum-eis van
een behoorlijk kinderbestaan
en zich allerakeligst armoedig
gevoelen met 'n rieten poppen-
wiegje met eigengenaaide be
kleding of een nieuw school-
étui.
O, de Tantaluskwelling van de
SinterklaasuitstallingenAl
WAABOM MOET
HET ALTIJD
dat dure, geperfectionneerde,
volmaakt uitgevoerde speel
goed. Eén zo'n poppenwagen-op
-kogellagers compleet tot en
met regenzeiltje en windscherm
in de straat en alle kleine
meisjes kijken met minachting
op haar prentenboekje en cho
coladeletter neer. En nu kunnen
wij natuurlijk kort en goed ver
klaren, dat Bruin zo'n wagen
bij ons niet trekken kan, en
het met Sinterklaas neerkomt
op een kleinigheid met een vro
lijk gezicht of anders helemaal
niets maar kinderen zijn voor
zulke redeneringen maar ten
dele vatbaar.
W ij blijven veilig binnens
huis: z ij hebben de vriendjes
en klasgenootjes te braveren,
zij moeten op een leeftijd
waarop zij nog o zo benauwd
zijn voor de positie van uitbij-
ter hun geminachte cadeau-
ijes verdedigen zonder de nood
zaak van die goedkoopte te be
seffen.
Moesten wij hun daarom maar
zoveel mogelijk hun zin geven?
Om nog zoveel niet! Als een
moeder mij in een brief met de
stukken aantoont, dat zy per
maand ongeveer vijf gulden
overhoudt, terwijl de kleren
kast schreeuwt om aanvulling
dan zou zij wel mal zijn om
schulden te gaan maken terwil-
le van de verlanglijstjes der
kinderen. Neen en nog eens
neen: zelfs als wij, moeders, 't
betalen kunnen, moeten toy de
kinderen toch al vroeg wennen
aan de ouderwetse stelregel, dat
mooi en duur volstrekt niet
broer en zus zijn. Bovendien
wie jong gewend werd zich jets
te ontzeggen, zal als volwassene
getraind zyn tn zelfdiscipline.
Laat het leven sober zijn, doch
rijk aan feesten", is een slagzin,
die meer dan ooit het toepassen
waard is. Als wij feest dan maar
opvatten in de zin van gezellige
familiepret tegen minimum kos
ten.
Het komt er op aan om, slechte
tijd of niet, onzekinderen te
gewennen aan een eigenge-
naaid poppenuitzet, 'n eigenge-
plakt prentenboek, aan kleine,
zinvolle geschenken en vooral
aan met zorg gekozen boeken.
Laten wij verder, meer nog dan
tot nu gebeurt, proberen in sa
menwerking iets tot stand te
brengen. Waarom kan een hele
buurt niet een avond of wat bij
eenkomen, met bijeengezameld
gebruikt speelgoed op tafel, om
met vereende krachten daar
iets aardigs en fleurigs van te
maken en tegen minimumprij
zen te verkopen? Er zijn zoveel
handige naaisters onder de
moeders en bedreven knutse
laars onder de vaders. Als die
nu eens in een groep ouders de
leiding namen en onderricht ga
ven, zou in combinatie heel wat
tot stand gebracht kunnen wor
den. Sinterklaas is alweer voor
bij, maar 't idee lijkt me voor
komende gelegenheden toch de
moeite van overwegen waard.
Het is geen hoogvliegende illu
sie: er zyn buurtverenigingen,
die dit idee al lang in practijk
brengen, tot groot genoegen van
ouders en kinderen beiden.
En zou het ook niet eens hoog
tijd worden, dat diverse vrou
wenbonden gingen protesteren
tegen de aanmaak van al dat
peperdure speelgoed, dat vele
ouders tot financieel wanbeheer
verleidt, eh veie kinderen tot
geblaseerde opscheppertjes
maakt? SASKIA.
Bruiloft.
Het was allemaal begonnen met 'n
huwelfjk. Precies andersom als in de
boeken van wijlen Courths Mahler,
waar de graaf altyd op bladzij 347
stralend opblikt tot zijn schuchtere
bruid, over wier oranjebebloesemd
hoofd de pereiende klanken van Wag
ners Lohengrin wentelen. Zo staat 't
altyd omstreeks bladzy 347 ge
hoeft er mij niet op aan te kijken.
Courths Mahler terzijdeln het ge
val van Pieternella Gaasblok was het
drama dan met een huwelijk begón-
nen. Hetgeen overigens meer naar de
werkelijkheid des barren levens is.
Hendrik Blauwsteert, de caféhou
der, die vandaag de getuigerol ver
vulde, deed een omstandig en duide
lijk verhaal ln de sfeer der oorlogs
correspondenten. De zus van Pieter
nella was die dag getrouwd met Wil
lem Peerdewei en d'r was, nadat de
bruidsstoet ten stadhuize het boekje
met de twaalf bemoedigende lijntjes
had afgehaald, een stevige borrel ge
dronken vanwege de vreugd en tot
heil van 't paar.
En omdat de families tóch zo ge
zellig bijmekaar zaten, had Pieternel
la die het bier best maar de borrel
beter vond een oude bloedvete ter
sprake gebracht, stammend uit de
tijd toen haar moeder uit bakeren
was. geweest bij de achterneef van
Willem Peerdewei. „Jullie hebbe me
moeder minder brood gegeve dan je
hier an borrels opzuipt", had ze ge
zegd en toen was het allemaal
Korea-met-Chinezen geworden.
Menheer de prezedent, in no-
taim lagen d'r vier vrouwen over me
kaar te kriele as... as... as varkens,
zei de caféhouder.
Heeft Pietemella bosjes haar
getrokken uit het hoofd van mevrouw
Peerdewei
- Bosjes? Menheer ze plukte dat
mens of 't een gans was* En maar
spoege èn maai- slaan èn maar
schreeuwe. 't Was kepleet de slag by
Waterloo.
Pieternella, die een teder hoofd
doekje droeg met allemaal rozen en
seringen, schoof het op agressie en
interventie en provocatie van de we-
derpartyders. Mijntje van Giel had
'r ouwe zuursmoel genoemd en Teun-
tje van Kris van Sieme had 'r 'n lel
lebel geheten, waarna de ouwe me
vrouw Peerdewei de zaak over de
38ste breedtegraad had gejaagd, zeg
gende dat Pietertje net zo vergiftig
krankjorum was als d'r ouwe jene-
vervaer en d'r ontaard-vervuilde
moeder.
Ik la me ouwelui niet in de goot
schoppe door de griebus, zei het
meisje met de tedere hoofddoek en
de rechter paste op die zinsnede een
keurige correctie toe. Hy zei: als Pie
ternella naar de politie gelopen was
lnstede van zich tot plukarbeid te
begeven dan zouden de rollen thans
wellicht andei's verdeeld zyn geweest.
D'r is géén recht, beweerde
Pietje met een zenuwbibber, maar du
rechter betoogde, dat ze het tegen
deel te ervaren zou krijgen.
Mevrouw Peerdewei, die teuterig
voor de tafel schoof, had dikke vlok
ken grys haar in een krant meege
bracht vanwege het wettig en over
tuigend bewijs en de rechter keek
naar het opengevouwen dagblad,
alsof er adders en schorpioenen langs
de letters kropen.
Het werd veertig gulden boete,
want ge kunt de bruilofsvreugd nu
eenmaal niet ongestraft zó hoog op
voeren, dat ge des bruidegoms moe
der kaalplukt als ware zij een braad
kip.
Vragen van de heer van der
Goes van Naters.
Het Tweede Kamerlid, de heer v. d.
Goes van Naters (P.v.d.A) heeft aan
de ministers van buitenlandse zaken
en marine vragen gesteld over het
bezoek van een Nederlands flottilje
aan een Spaanse haven (Valencia) en
de daaraan verbonden officiële plecn-
tigheden. De heer v. d. Goes van Na
ters vraagt o.m. of een manifestatie
van sympathie met Franco-Spanje niet
in strijd is met de onlangs door de
Ver. Naties aangenomen resolutie om
Spanje en de daarbij door de Neder
landse gedelegeerde afgelegde verkla
ring.