NIEUWS UIT ZEELAND
WALCHEREN
|l-genda
W. D. VAN WEZEL GEKOZEN
TOT BONDSVOORZITTER
Een gedwongen
Huwelijk
HET ZWIN EN DE OMGEVING
4
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MAANDAG 20 NOVEMBER 1S50
West-Zeeuwsch Vlaanderen en
de Benelux.
In een bestuursvergadering van hot
comité „Benelux" afd. West-Zw.*
Vlaanderen, werd besloten om de heer
Van Dam van Isselt, algemeen secre
taris van het landelijk comité Bene
lux. uit te nodigen naar Oostburg
Tentoonstelling van 19e eeuwse
schilderkunst.
Het bestuur van het Gemeente
museum en B. en W. van Vlissingen
hebben plan regelmatig in het ge
meentemuseum expositie's te laten
houden van kunstwerken, die uit an
komen. voor een bijeenkomst met *1 j derc musea worden geleend. Het
de leden van het comité West. Zw.-
Vlsanderen. Er zijn nJ. nog heel veei
moeilijkheden te overwinnen. w:l
men tot een werkelijke uitvoering vmi
de Beneluxplannen kunnen komen.
Speciaal het bestuur van de afdeling
W.-Zeeuwsch-Vlaanderen ondervindt
deze moeilijkheden. Men hoopt nu de
ze uit de weg tc ruimen.
VERBREDING HAVEN 1'I.ATKAt'
TE VIAXE.
Te Ouwerkerk werd aanbesteed 't
verbreden van het havenplateau te
Viane. Ingeschreven werd als volgt:
M. de Moor, Brouwershaven t 16.800.
L. van Popering, Bruinlsse 22.965:
J. M. Dekker. Brouwershaven
12.000: H. Stouten. Brouwershaven
12.000; J Stouten. Oosterland
12.000; C. van Wijnen. Dordrecht
.f 11.800; Bouteise, Sirjansland
10 880; M. van der Velde, Bruinisse
10.798; VV. van den Berg. Bruinisse
en P. van Dongen, Haamstede.
.1 10.600; M. de Oude en K. de Jon
ge. Zierikzee 10.521: M. Rentier.
I.ooitigouwe 10.288; A. J. Wandel,
Nieuwerkerk f 9990. Gegund aan de
laagste inschrijver.
Stedelijk Museum te~ Amsterdam
stond voor de eerste expositie eer.
groep van dertig schilderijen af, al
len afkomstig van Nederlandse
schilders, die in de negentiende eeuw
.werkten.
Zaterdagmiddag werd deze ten
toonstelling geopend door burge
meester rar. B Kolff. die kort het
doel van de tentoonstelling belichtte,
waarna de heer de Meij namens het
bestuur van de Kunstkring „Het Zui
den" lof toezwaaide aan' het mu
seum-bestuur en 't gemeentebestuur
voor het genomen initiatief
Vlissingen
„Jongens van de koopvaardij"
Toontje van de ..Gerritje Jacoba"
had brieven geschreven aan Marijke
Overslag, brieven met lieve woordjes
en vergaande beloften, over trouwen
en zo. Nu was dat op zich zelf niet zo
erg. maar Toontje had de brieven zelf
niet ondertekend, doch de naam van
zijn kapitein er onder gezet. Dat zoiets
mislopen {noest, sprak vanzelf en hoe
org het misliep, liet het „Rooms To
neel" Zaterdagavond op de plankon
van het Concertgebouw zien.
..Jongens van de Koopvaardij" was
de titel van 't stuk. waarin de zotte situ
aties werden getekend, ontstaan door
Toon's schrijverij. De dames en heren
van het Rooms Toneel hadden het zich
met de keuze van deze klucht niet ge
makkelijk gemaakt, want de schrijver
was er niet in geslaagd om „vaart" in
zijn werk te houden. Daardoor waren
sommige dialogen wel dlns een beetje
le lang en kreeg men de indruk dat de
ele genodigden bewonderden j auteur bij het schrijven van zijn werk
daarna de werken, die in de zalen -0 nu en dan een inzinking had gehad,
van het museum op artistiek-verant- Dat de dames en heren van het Rooms
woorde wijze waren opgehangen. Toneel er geheel in slaagden deze
Er zijn werken van 19 schilders zwakke plaatsen in „Jongens van de
aanwezig. De werken van G. M.
Breitner, Jacob Maris en W. Roe-
lofs vormen wel het centrale punt,
waaromheen deze expositie werd op
gebouwd.
Voor hen. die enig inzicht willen
verwerven in de negentiende eeuwse
schilderkunst, is deze tentoonstelling
bijzonder instructief.
Middelburg
„Patrimonium" streeft naar
een culturele basis.
Het Chr. Werkliedenverbond ..Pa
trimonium" te Middelburg vergader
de in de Bogardzaal. Het enig punt
van de agenda was de bespreking van
het voorstel om aan de bond een
christelijk culturele grondslag te ge
ven. Vele voorsteller werden gedaan,
waarbij bleek, dat een te grote opzet
voorlopig op grote financiële moei
lijkheden zou stuiten. Daarom werd j
ALG MILITAIRE
PENSIOENBOND.
De Algemene Militaire Pensioen-
bond hield zowel in Middelburg als in
Vlissingen een vergadering. Als spre
ker trad op de heer Van Liere, lid van
het hoofdbestuur, die nog eens wees
op de noodtoestand, waarin de gepen-
sionneerden verkeren. Het hoofdbe
stuur heeft er reeds herhaalde malen
bij de regering op aangedrongen hier
in verandering te brengen, maar tot
nu toe 2ijn verbeteringen uitgebleven,
hetgeen diep betreurd wordt. Ook
1 1 1 /,UU SUM kvJ4, VIM M IIM
besloten een commissie samen te stel- j
len, die zal nagaan of het mogelijk
is in het komende winterseizoen enige
culturele lesingen te doen houden.
Deze zeer slecht bezochte vergade
ring stond onder leiding van de secre
taris, de heer J. Duyvekot.
FILMAVOND P.2.E.M.
De Personeelsvereniging van de P.
Z.E.M. gaf in de cancine van het kan
toorgebouw te Middelburg een film
avond. Na de opening door de heer A.
C. v. d. Welle, sprak een vertegen
woordiger van de A.N.W.B. een pro
pagandistisch woord ter inleiding van
de A.N.W.B.-films „De ridder van de
weg" eu „De horizon wykt". Vóór de
pauze werd de Polygoon-filmreporta
ge van het koninklijk bezoek aan
Zeeland vertoond.
CHRISTENDOM EN CULTUUR.
De kring Walcheren van de Bond
van Geref. Mannenverenlgingen te
Middelburg, hield een vergadering
onder leiding van de heer A. de
Klerk. Ds. P. M. Veldliuyzen sprak
over dc verhouding van het Chris
tendom tot de cultuur. Deze zette
uiteen, dat het Christendom zijn
eigen wetten of wet heeft, waarmede
op het terrein van de cultuur moet
gerekend worden in absolute zin.
Het Christendom en de hedendaagse
cultuur zijn niet met elkaar in over
eenstemming te brengen. Een al te
sterke neiging naar cultuur is soms
een bewijs van een te geringe
en Zijn Woord. Cliris-
voor Christus
tendom en cultuur blijven steeds
voor de vraag staan: Waardoor
wordt God 't meest verheerlijkt. De
volkomen schoonheid is niet mensen
werk, maar Gods werk. de ware
schoonheid is in Hem. Die de schoon
ste is der mensenkinderen. Jezus
Christus.
Cultuur is altijd een zaak van v.'.n-
tuigelyke waarnêming. Christendom
iigt op het terrein van het onzien
lijke". Daarom kan het eerste voor
het tweede een belemmering zijn. Op
deze rede volgde een zeer drukke
bespreking.
„DE DIJK IS DICHT" TREKT
STAMPVOLLE ZALEN.
De Nederlandse film „De dyk is
dicht", die deze week in de „Electro"-
bioscoop te Middelburg wordt ver
toond. mag zich in een bijzonder gro
te belangstelling verheugen. Het
succes van deze rolprent in de
Zeeuwse hoofdstad evenaart of over
treft zelfs dat van „De beste jaren"
en „The third man". Vrijdagavond
werd de tweede avondvoorstelling
door enige autoriteiten bijgewoond.
Ook bewoners van Westkapelle von
den reeds de weg naar Electro. De
film draaide tot nu toe voor stamp
volle zalen en ook voor de nog ko
mende voorstellingen werden reeds
talloze plaatsen gereserveerd. De di
rectie van de bioscoop heeft er zelfs
toe besloten van Maandag t.m. Don
derdag matiné's te geven.
SURIN AME-AVOND.
De Suriname-zendlngscommissie
Middelburg organiseert Vrjjdag a.s. in
lie Hofpleinkerk een Surlname-zefi-
dingsavond, waarop het woord ge
voerd wordt door de predikant ds.
Breevelt uit Suriname. Verder wordt
een film vertoond en zal-het kerkkoor
der Ned. Herv. gemeente Koudeker-
de-'t Zand zich doen horen.
VLISSINGEN.
Vandaag Alhambra: „De dijk is dtclit
3. 7 en 9 uur; Luxor: „Koning der
Wildernis'. (14 j.). 3 uur; Concert
gebouw. Adri v. Oorschot en zijn ge
zelschap, 8 uur.
Morgen Alhambra: „De dijk is dicht",
3. 7 en 9 uur: Luxor: „De gentleman-
inbreker". 8 uur.
MIDDELBURG
Vandaag Electro: „De dijk is dicht". 3.
7 tn 9.13 uur; Schouwburg „Ta*i
mijn-heer?". 8 uur.
Morgen: Electro: „De dijk is dicht", 3
7 ca 9.13 uur: Bureau Rijkspolitie
(Dam 45): Tentoonstelling huisvlijt.
14—17 en 19—22 uur.
M.
de Koningin, welk stuk doorgezonden
en behandeld werd. De heer Van Lie
re wees met klem op de noodzaak,
dat allen met militair pensioen tot dc
bond moeten toetreden, aangezien de
ze alleen zijn stem kan laten horen
wanneer hij sterk is.
HET WEERBERICHT.
„Hoe een weerbericht tot stand
komt" was het onderwerp van de le
zing. die drs. C. J. van der Ham van
het K.N.M.I. in De Bilt hield voor dc
afd. Zeeland van de Ned. Ver. voor
Weer- en Sterrenkunde te Middel
burg.
Drs. Van der Ham behandelde niet
alleen het weerbericht, maar ook dc
verschillende weertypen. Hij gaf een
duidelijk overzicht van de moderne
methode voor de samenstelling van
het weerbericht en de berichtgeving
tussen de diverse weerstations. In "De
Bilt komen dagelijks 25.000 waarne
mingen binnen en worden daar ver
werkt. Bijzonder boeiend was zijn be
toog over koude- en warmtefronter.
en de oorzaak der ontwikkeling van
een depressie.
De voorzitter van de afdeling, ir. W
G. Pieterse. zegde de spreker aan het
einde van de avond dank voor zijn in
teressante voordracht.
Serooskerke
REDE EERSTE KAMERLID.
Voor de A. R. Kiesvereniging tc
Serooskerke sprak dezer dagen de
heer H. Algra, lid der Eeersle Kamer
De samenkomst werd door de voor
zitter. de heer J. de Wolf. geopend. Do
heer Algra sprak over de internati
onale verwikkelingen en nationale
aspecten, gezien in het licht der be
ginselen van de A. R. partij. Willen ae
West-Europese staten onafhankelijk
van Amerika blijven, dan is een nau
we samenwerking in politiek en eco
nomisch opzicht geboden en is er geen
plaats meer voor een apart leger en
een zelfstandige economische politiek.
Het gevolg is. dat er internationale or
ganen ontstaan, die als het ware de
volksvertegenwoordiging gaan onder
mijnen. Spr. schetste de positieve taak
en roeping van de Christen, waarbij
de geloofstaal de leiding zal moeten
geven en de erkenning van het Ko
ningschap van Christus in de politiek
nodig zal zijn.
O. en W.-Souburg
CONCERT „CRESCENDO".
Zaterdagavond gaf de accordeon
vereniging „Crescendo" voor een vrij
goed bezette zaal een uitvoering in de
concertzaal „De Zwaan" te Souburg.
Dat het gebodene op prijs werd ge
steld, bleek wel uit het applaus, dat de
accordeon-bespelers - in ontvangst
mochten nemen. Met een gezellig bal
werd deze avond besloten.
Biggekerke
DE WEGEN KRIJGEN NAMEN.
Donderdag a.s. om 4 uur komt de
gemeenteraad van Biggekerke in
openbare vergadering bijeen. De
agenda vermeldt o.m. een voorstel
tot het geven van namen aan de
nieuwe wegen in de gemeente.
Sb Laurens
LEZING „VREDERUST".
Voor de plaatselijke afdeling van de
Stichting Vrederust te Sint Laurens
sprak ds de Wit in de Geref. Kerk
Hij bepaalde zijn gehoor bij Hebr. 13
16 en wekte de aanwezigen op lid te
worden van deze Stichting.
ZANG. EN DECLAMATIE
AVOND.
Het kleinkoor van Sint Laurens
geeft op 30 November en 1 December
in het vergaderlokaal een uitvoering
ten bate van de Interkerkelijke Stich
ting „Zuid-Ned. Sanatorium". Behal
ve zang, vermeldt het programma
ook declamatie, o.a. een schets in
Walchers dialect, speciaal voor deze
gelegenheid .geschreven door H.
Sturm en de Provinciale rei van
Morks—-Mazure.
Koopvaai-dij" te camoufleren, mag dus
een grote verdienste worden genoemd.
In. de eerste plaats moet vermeld
worden het spel van Toon en Wietje
(Jan Knuyt en Wim de Nijs), de twee
vrienden, die door allerlei manipula
ties uit dc moeilijkheden trachten te
komen. Voorts werden ook de rollen
van kapitein Barend Brandt en machi
nist Giel de Blazer uitstekend vertolkt
door de heren Louis Nijhuis en Piet
van Stee. De ster van de avond was
echter zonder twijfel Cor Maas als ne
gotie-leurder Peer Branie. Hij was
met alleen komiek, maar ook gewoon -
menselijk, waardoor zijn rol enige
diepte kreeg, die zeer te waarderen
was in dit oppervlakkig niemendalle
tje. Van de dames noemen wij ten
slotte Gré Schroote en Riet Rosendaal,
die beiden opvielen door vlot spel.
Het „Rooms Toneel" heeft met deze
opvoering opnieuw bewezen in staat
te zijn met goed amateur-toneel voor
de dag te komen.
HULP VOOR AMBON.
Te Vlissingen werd Zaterdag een
vlaggetjesdag voor Ambon gehouden.
Er werd een bedrag van 1175 gecol
lecteerd.
VAARDIGHEIDSPROEVEN
K. N. G. V.
Door de adspiranten der V.T.V.
werden dc jaarlijkse vaardigheids-
proeven van het "K.N.G.V. afgelegd.
Het geheel stond onder leiding van
de heren L. Blind en D. Wests tra te
en de jury bestond uit dc lieren C.
van Loo en H. A. Acda uit Middel
burg. Tevens waren hieraan onder
linge wedstrijden verbonden, waar
van de uitslagen zijn:
Dames-junioren: D. Manaart;
Arnemuiden
Nieuw hoofd voor O.L.
school te Kleverskerke.
Onder voorzitterschap van burge
meester J. Langebeeke kwam de raad
van Arnemuiden in vergadering bij
een. De voorzitter deelde mede. dat
de heer A. Theune zijn benoeming tot
lid der adviescommissie-woonruimte-
wet aangenomen heeft. Met algemene
stemmen werd de heer F. Hammer uit
Rotterdam benoemd tot hoofd der O.
L. School te Kleverskerke. Op een
verzoek van de bewoners van de Mo
lenweg, om de grond achter hun nieu
we woningen in erfpacht te mogen
hebben besloot de raad voor de tijd
van 8 jaren de grond in pacht uit te
geven tegen een prijs van 0.04 per
ca. Tevens werd besloten om het
brandweerhuisje op de Markt te ver
huren voor de tijd van 1 jaar.
Bij de rondvraag vroeg de heer
Schuit een lantaarn te plaatsen op de
hoek RoomsestraatSpoorstraat en
ook de straten in orde te laten bren
gen. De heer de Ridder vroeg- maat
regelen te willen treffen om de mos
selschelpen van de conserveerinrich-
ting in het Tuindorp op te ruimen,
daar de schelpen een onaangename
reuk verspreiden. Ook wees deze
spreker op de toestand van de wegen.
De voorzitter beloofde hieraan aan
dacht te zullen besteden.
WELLY's" TROUWDAG".
De vereniging „De Arne" te Arne
muiden bood aan leden en donateurs
een feestavond aan. De penningmees
ter de heer van Maelsaeke spi-ak een
openingswoord. Deze wees er op dat
het winterseizoen moeilijk zal zijn
voor de vereniging. Er is gebrek aan
zaal ruimte.
Het Brabants toneel en cabaret ge
zelschap „Klaveren Vijf" bracht met
de klucht „Willy's trouwdag" veel
vrolijkheid. Er was geringe belang
stelling hetgeen voorheen toch niet
't geval was. Het gezelschap liet goed
spel zien.
KORFBAL
Sportkeuring voor korfballers verplicht gesteld.
Zaterdagmiddag werd in de „Prins van Oranje*, te Goes de jaarlijkse
vergadering der Zeeuwse Korfbalbond gehouden. De voorzitter, dc heer
M Haasdonk, opende deze vergadering en richtte woorden van welkom
tot de heer M. Glabbeek, afgevaardigde van het hoofdbestuur der K, N.
K. B. en tot de nieuwe vereniging O. P. S. uit Baarland. De heer Kaas-
donk zei, dat liet hem speet dat hij door verschillende omstandigheden
gedwongen was tot aftreden. De secretaris, de heer H. G. Bruggeman,
sprak een afscheidswoord tot de scheldende voorzitter, waarbij hij wees
op het vele en soms niet gemakkelijke werk, dat de lieer Haasdonk In zyn
I 12-jarig voorzitterschap had verricht. De heer Bruggeman bood hem
namens de Z. K. B. een keurig elcctrlseli klokje aan.
De notulen werden goedgekeurd en
bij de ingekomen stukken, was een
mededeling van de K.N.K.B., dat een
subsidie zal worden' gegeven voor het
volgen van een cursus korfballeider.
De heer GJabbeek gaf een uiteenzet
ting van deze regeling en drong er op
aan. dat velen zich voor deze cursus
zouden opgeven. Verder deelde de
voorzitter mede, dat met ingang van 1
December ook voor korfballers de
sportkeuring verplicht gesteld is. De
begroting 1951 werd na enige discus
sie vastgesteld. Een voorstel van het
Bondsbestuur om de boete, genoemd
in art. 47 van het reglement van wed
strijden te verhogen en iedere vereni
ging voor de competitie een waarborg
som te laten storten werd net 17 te
gen 9 stemmen verworpen. Voor de
Z.K.B. zal weer Koninklijke goedkeu
ring worden aangevraagd. In de
twaalftal-commissie werden gekozen
de heren J. Vergouwe, P. Eiff en VV.
Brasser.
De straf- en protestcommissie 2al
bestaan uit de heren M. Haasdonk uit
De eens zo machtige vaargeul is
ontstaan in de 5de eeuw n. Chr. door
een grote overstroming, die een
groot deel van de Vlaamse kust on
der water zette. Alleen Brugge en
het ten Zuiden van deze stad gelegen
land ontsnapten aan de vloed. Bij
hoog water bleven nog enkele plaat
sen droog en er ontstond een natuur
lijke aanslibbing, zodat na verloop
van een paar eeuwen een geul over
de Rijke; N. de Roos; B. Vermeu- bleef, die de vorm had van een fuil-?
len: S. Polderman (4e prijs); I. Ra
telband (5e prijs); M. Filius (le
prys); N Warman; R. Luitwieler;
C v. d. Meier; R. v. Zweden; R. de
Hoge (2e prijs); C. Bouman; A.
Streefkerk (3e prijs); M. Schenken-
berg; C. Hol: N. Crucq; L. Ovaa;
T. Rijnders; T. de Buck; R. Fiorus-
se; J. Huibregtse; L. Kögeler.
dames.
B. Braad; A.
Flink:".!. Minderhout (2e prijs); L.
Schinkel; A. v. d. Staal; R. v. Schrjn-
del; W. Cysouw; S. Quellery; N.
Frits (le prijs); R. v. d. Weijden (3e
prys).
Afgewezen 2 meisjes.
Jongens 4e klas: J. Heijdens (4e
prijs); J. de Kok (le pig's): J. Ta
bak (2c prijs); J. Maas (3e prijs).
Afgewezen 4 jongens.
Afgewezen
Meisjes 6e Idas:
Te Leiden slaagde voor hel examen
apo'hekers-assistente mej. A. Kip te
Middelburg.
85
Teresa had haar willen vragen,
wat ze daarmee bedoelde, maar op
dat moment klopte haar moeder en
stak haar hoofd om de deur.
„Kom, lieverd het is tijd voor jou
en mij om te vertrekken. Je oom en
tante zijn juist weggegaan. Ziet ze
er niet allerliefst uit. Marcia
„Allerliefst", zei Marcia en ze gaf
het woord een ongewoon beledigende
intonatie.
„Ik denk", zei mevrouw Forrester,
toen ze buiten de deur stonden, „dat
ze knorrig is, omdat ze niet op de
bruiloft kan komen".
„Nee", zei Teresa woest, „ze is
knorrig, omdat het niet haar huwe
lijk is".
„O", mevrouw Forrester keek na
denkend. Toen zei ze nog eens „O"!
maar met veel meer begrip in haar
toon. En eindelijk, „lieve hemel, wat
vreselijk".
En na dit gesprek-voor-goede-ver-
staanders, gingen zij en Teresa naar
de wachtende auto.
Teresa kon zich naderhand haar
eigen bruiloft nooit duidelijk herin
neren. Niet alleen doordat de voor
afgaande scène met Marcia haar ver
ward en ontzenuwd had. De buiten
gewone gebeurtenissen, die dit
huwelijk geleid hadden, de fantasti
sche en onwaarschijnlijke wjjze,
waarop zij gevraagd was, de vreemde
en onwezenlijke haast waarmee het
bedacht en uitgevoerd was, -- dit al
les scheen te culmineren in de enkele
wonderlijke minuten, toen ze door de
propvolle, onbekende kerk Elliott te
gemoet ging.
De Burderns en de Vaylons moch
ten dit een rustige bruiloft noemen,
maar de kerk was afgestampt vol
Hoe de zeearm verzandde
Als men op een mooie najaarsavond op de duinen van Kctrancliement
staat nabij de plaats waar tot voor kort de Arensburg lieeft, gelegen, laat
stelijk bewoond door de heer Barcndse, clan kan men zich moeilpk inden
ken, dat een hevige strijd is gestreden, enerzijds om de handhaving van
de zeearm het „Zwin" en anderzijds om de totstandkoming en het be
houd van de vruchtbare gronden van liet Land van Cadzand.
Zwin. Het water dat echter door het
gat in de ayk bij vloed was binnen
gekomen stroomde langs dezelfde
weg weer terug en het resultaat was
voor Brugge nihil. Dat de deskun
digen met het. probleem niet al te
best raad wisten, bleek tot in 1500
de dijk weer gedicht werd, enkele ja
ren "later opnieuw doorgestoken en
naderhand nogmaals afgedamd
wérd.
Toen resultaten uitbleven werd
naar andere middelen gezocht om
de verzanding tegen te gaan. Zo
werd in het begin van de 16de eeuw
een doorbraak gemaakt in de rich
ting van Biervliet naar de Braak
man. Al deze pogingen kosten de
stad Brugge zeer veel geld. maar
wat men ook probeerde, het was
vruchteloos.
ANDERE STEDEN.
Ondertussen waren in de 12de en
13de eeuw aan het Zwin een aantal
stadjes ontstaan, die profiteerden
van de handel op Brugge en de ver
zanding van het Zwin. Eerst kreeg
Damme stadsrechten, daarna Monni
kenrede dat thans niet meer be
staat vervolgens Hoeke, Mude
en in 1290 Sluis. Het duurde even
wel niet lang of Damme was ook
niet meer bereikbaar voor zeesche
pen en de andere plaatsen, die in
korte tijd tot bloei waren gekomen,
ondergingen eenzelfde lot. Reeds
rond 1450 stuitten de zeeschepen op
moeilijkheden oni de haven van Sluis
binnen te lopen.
Richten we thans onze aandacht
naar de eilanden waaruit het Noor
delijk deel van het tegenwoordige
West Zeeuwsch-Vlaanderen is ont
staan, dan zien we dat een groot
deel van de schorren en slikken voor
de tachtigjarige oorlog reeds waren
ingedijkt en herschapen in vrucht
baar land met talrijke dorpjes.
Zo vermeldt bijvoorbeeld een leen-
register van 1435 dat op het eiland
Wulpen de volgende parochiën wa
ren: Vernavenkerke, St. Lambrecht,
Wulpen, St. Pretatuskerke en Rei-
mersdorp; Echter, de zee nam soms
terug, wat zij voor kort had moeten
afstaan. Zo leest men in een bericht
van 1514 dat Wulpen van dag tot
dag al meer en meer bedreigd werd
en dat reeds vier dorpen en 400- ge
meten land aan de Zuidkust door het
water waren verslonden. De geweldi
ge zondvloed van Allerheiligen 1570
betekende voor het eiland Wulpen
het einde.; het verdween voor goed
in de golven.
OORLOG.
Nauwelijks was deze ramp achter
de rug of oorlog teisterde het land.
Rondtrekkende troepen plunderden
de dorpen en de bewoners namen de
wijk binnen de veilige muren van de
steden. De dijken werden doorgesto
ken en toen Prins Maurits in 1604
deze streek op de Spanjaarden ver
overde trof hij óén grote troosteloze
archipel aan. Binnen Oostburg, waar
nog mensen woonden, heerste opdat
tijdstip zo'n grote verlatenheid, dat
de wolven er alle nachten uit een
put op de markt kwamen drinken.
Alleen op het eiland van Cadzand
was door de aanwezigheid van enke
le forten het leven volgens toen
malige begrippen dragelijk. Het
twaalfjarig bestand bracht echter in
met aan het eind de handelstad
Brugge.
Het duurde echter niet lang of
Brugge was slechts te bereiken via
dc „Reie" een smalle vaargeul van
af Damme. In de 12e eeuw konden
zeeschepen Brugge niet meer aan
doen en moesten de goederen
Damme worden overgeladen in kleine
schepen. Sedert die tijd streed de
stad Brugge een schier hopeloze
strijd voor de bevaarbaarheid van
het Zwin.
DIJKEN DOORGESTOKEN.
De deskundigen schreven de ver
zanding van het Zwin toe aan de
inpolderingen, die alengs waren uit
gevoerd. Getracht werd tc vergaande
indijking te voorkomen en zei» werd
de zgn. Moerkerksche dijkage, die
liet toenmalige eiland „De Wulpen"
met het eiland van Cadzand ver
bond, doorgestoken en het kostbare
land weer aan de zee prijs gegeven.
Men dacht op deze wijze een door
stroming te krijgen van de Noord
zee door het Zwarte Gat naar het
EIIVIMOIJSE VERDELGT M U I ZEN
door
Mary Burchell
met net zoveel Maleverse kijklusti-
gen, als er zit- of staanplaatsen wa
ren.
Mevrouw Clark had later ver
klaard, dat gedurende twee dagen na
de bruiloft, geen klant de Studio had
betreden, die niet in finisses had kun
nen beschrijven, hoe de bruid er had
uitgezien.
Teresa was zich slechts vaag be
wust van de onbekende menschenme-
nigte, die haar nieuwsgierig aan
staarde. Drie mensen echter maakten
een uitzondering en ontvingen haar
verbijsterde aandacht. Een ervan was
tante Lydia die er dit moment
helemaal niet vaag uitzag, maar
hard, en sterk op Marcia gelijkend.
Anthony, vriendschappelijk glim
lachend en geheel op zyn gemak in
zijn rol van getuige. En tenslotte El
liott zelf, merkwaardig stuurs en be
slist voor een bruidegom, eerder ge
lijkend op een man, die een zakelijk
aandeel nam in een felle concurren-
tie-strijd, dan op iemand, die meende
een levenslang geluk tegemoet te
gaan.
Ze glimlachte verlegen naar hem,
toen ze by hem aankwam, en toen
ontspande zich zyn gezicht. Hij glim
lachte terug en haar hand in de zijne
nemend, hield hij die vast omklemd,
maar of dit een geruststelling voor
haar of voor zichzelf betekende, kon
ze niet uitmaken. Daarna begon de
dienst en Teresa was verbaasd te
merken, dat ze toen het ogenblik
daar was met natuurlijke stem
kon spreken, hoewel haar mond
droog was en haar keel vreemd dicht
zat.
(Wordt vervolgd j
Goes. A. H. de Graaf uit Kapelle en
Deurloo uit 's-Heer Abtskerke. In het
bestuur der Z.K.B. werd de heer W.
D. van Wezel tot voorzitter gekozen
en de heer de Graaf uit Veere werd
als penningmeester vervangen door rie
heer D. Saaman uit Goes. Verder wer
den in het bestuur de heren P. oe
Bruijne uit Colijnsplaat en L. F. Hou j,
uit Zaamslag gekozen. Na een korte
rondvraag werd deze drukbezochte
vergadering gesloten.
Kardinaal Mindszenty bevrijd
Naar het K.N-P. uit betrouwbare
bron verneemt is Kardinaal Minds
zenty uit de gevangenis te Vac be
vrijd en bevindt hij zich thans in een
kliniek te Pest. De Kardinaal is in
September door zeven Hongaaj-se
neurologen onderzocht. Het resultaat
van het medisch consult werd aan
Stalin medegedeeld. Deze heeft daar
op drie specialisten, die het volle
vertrouwen van 't Kremlin genieten,
uit Moskou naar Boedapest gezon
den. Zij gaven als hun mening te
kennen dat, indien men wilde -foor-
komen, dat de Kardinaal in dc ge
vangenis zou sterven, opneming in 'n
kliniek beslist noodzakelijk zou zijn.
De Hongaarse autoriteiten vrezen
dat door een volledige klinische be
handeling de Kardinaal de beschik
king over spraak en geheugen terug
krijgt, waardoor voor publicatie on
geschikte feiten openbaar zouden
worden. Daarom tracht men door
veelvuldige inspuitingen wel de dood
van de Kardinaal te voorkomen,
maar worden anderzijds geen pogin
gen aangewend om het zenuwstelsel
van de Kardinaal zo zeer te verster
ken, dat spi-aak en geheugen terug
keren.
DAMMEN
KAPELLE VERLOOR VAN
MIDDELBURG.
Het eerste tiental van de Kapelse
Damclub wist te Kapelle een eervol
resultaat te behalen, tegen het sterke
eerste tiental van de damclub Middel
burg, de kampioen van Zeeland. Ka
pelle verloor met 812.
Het tweede tiental moest met 119
het onderspit delven tegen Middel
burg II.
AAGTEKERKE WON MET 7—13.
Voor de competitie van do Zeeuwse
Dambond speelde een combinatie van
de damcluos Yerseke en Kruinïngcn
een wedstrijd tegen Aagtekerke. Do
strijd werd door Aagtekerke gewon
nen met 7—13.
1609 voor deze streek uitkomst. De
oorspronkelijke bewoners kwamen
weer terug en onversaagd werd aan
de opbouw begonnen, zodat na ver
loop van enkele jaren de toestand
weer vrij normaal was. Het is in die
tijd geweest, dat ook de gebrs. Cats
naar Groede kwamen om er grond te
kopen en in cultuur te brengen. De
grond was erg goedkoop, omdat de
grondeigenaars, die meestal Zuide
lijker woonden (Gent, Brugge, Door
nik) vreesden dat na afloop van de
wapenstilstand het land weer onder
de voet zou worden gelopen cn het
investeren van kapitaal dus zeer
riskant zou zijn.
WATERING CADZAND.
Een hachelijke tijd mflbkte de
Watering Cadzand door toen het zgn.
Oostduin dat zich vanaf de zgn. in
lage 400 500 roeden in dc richting
van het Zwin uitstrekte, in het begin
van de 18e eeuw geheel werd weg
geslagen en de slaper zodanig werd
aangetast dat er gaten insloegen.
Het Oostduin moet men zoeken ter
plaatse waar nu het Noordelijkste
gedeelte van de Willem-Leopoldpoi-
der is gelegen, vlak by de hofstede
Arensburg (genoemd in het begin
van dit artikel). De directie van de
watering Cadzand was niet in staat
de dure werken, die verricht moesten
worden, te bekostigen en deed een be
roep op de Sta ten-Genera al. Na veel
Scschryf en nadat ettelyke deskun-
igen de situatie hadden opgenomen
werd door de S.G. de vereiste fi
nanciële medewerking verleend. De
voornaamste maatregel was de aan
leg van een tweede inlage, die liep
van de Noorddijk in de richting van
Retranchement. De flauwe helling
aan de Westzijde van deze dyk wijst,
thans nog op haar oorspronkelijke
bestemming.
Door de vele inpolderingen was
omstreeks de helft van de vorige
eeuw van het Zwin weinig ovei'ge-
bleven. De aanleg van de internatio
nale dijk (van café Zeezicht naar
het vliegveld Zoute) in 1872 bete
kende onherroepelijk het einde van
de eens zo machtige zeearm.
Wat thans nog van het Zwin
overgebleven is behoort tot de mooi
ste natuurgebieden van Nederland.
Duizenden vogels broeden in de voor
zomer op de plaats waar eeuwen
;eleden de schepen van Oost en
Vest naar Brugge, Damme en Sluis
voeren om hun kostbare lading te
lossen.
Cadzand. V.
Bovenstaande gegevens werden
ontleend aan:
De geschiedenis van het Zwin,
door ar. Antoine de Smet.
1 Aantekeningen over de verande
ringen langs de Noordkust van Wes-
lelijk Zeeuwsch-Vlaanderen van om
streeks 1415—1640, door dr. J. de
i Hullu.
i De kommervolle toestand der wa-
i tering Cadzand omstreeks 1720
1721, door dr. de Hullu.
(Alle in de Provinciale Bibliotheek
■te Middelburg),
