Vlissingse jongen werd Pruisisch
minister van marine
Chefarine,4
Het kind moet een naam hebben
JIMMY BROWN, sportheld no. 1
mannenwerk
Jtalicmo
geled
en
Jan Schroder werd 100 jaar
te Vlissingen geboren
Chefarine „4" bevat
méér en doet méér!
Maar niet te gek, want het moet
er het leven mee door
BINNENKORT KAMPIOENSCHAP
VOOR DE JEUGD
NEDERLANDS PARLEMENTSLID
KWAM POOLSHOOGTE NEMEN
PROVIN Cl ALE ZEEUWSE COURANT
ZATERDAG 11 NOVEMBER 1030
Een merkwaardge carrière van een Nederlands
zee-officier.
Een carrière in telegramstyi: adelborst by de Franse marine, officier
by de Nederlandse Vloot, uitgezonden naar de tropen, ridder Militaire
Willemsorde, verdediger van Antwerpen samen met van Speyk, krijgs
gevangene van de Belgen, Ridder Nederlandse Leeuw, drager van het
Metalen Kruis en van de Citadel-medaille, directeur van de Zeevaart
school te Dantzig, vlcc-admlrnal van Pruisen en tenslotte Minister van
Marine van Pruisen! Dit is de verbazingwekkende loopbaan van een
Vlissingse jongen, die 150 jaar 15 November 1800 geleden werd
geboren: Jan Schroder, de grondlegger van de latere Duitse „Kriegsma-
rine." Deze begaafde zee-officier was de man, die onder totaal verander
de omstandigheden de traditie van de Ruyter en Evertsen voortzette en
de naam van de Nederlandse marine in de 19e eeuw op voortreffelijke
wyze hooghield.
De vader van Schroder was even
eens marine-officier, maar in die da
gen het was immers de tyd van
ue Franse overheersing beteken
de de Nederlandse vloot niet zo veel
en daarom besloot Schroder Senior
naar Kleef te vertrekken. De jonge
Jan had echter de liefde voor de zee
van zyn vader geërfd en voelde zich
in Kleef, vei- van de zee verwijderd,
niet thuis. Hij wilde naar de zee en
daarom meldde hij zich. dertien jaar
oud, als „apprenti-marin" bij de ge
combineerde Frans-Nederlandse ma
rine. Schroder werd op het linieschip
„Doggersbank" geplaatst, doch lang
duurde deze leertijd niet, want het
liep af met de Franse overheersing
en dus ook met de Frans-Nederland
se marine. Men begon weer te den
ken aan een eigen Nederlandse vloot,
nu echter op een geheel andere leest
geschoeid dan de marine van de Re
publiek. Er werd omgezien naar be
kwame mensen in alle rangen en
ook Schroder behoorde tot de uitver
korenen. In Augustus 1814 werd hij
benoemd tot cadet bij de Nederland
se marine en in 1816 maakte hij zijn
eerste reizen naar de Oost en naai
de West. Als vaandrig ging hij met
de ,,Ajax" naar Oost-Indië met als
opdracht streng op te treden tegen
de Sultan Mahmoed Baderoeddin.
Deze opdracht vervulde hy uitste
kend en hy toonde tydens de expe
ditie zoveel persoonlijke moed, dat
de Koning hem benoemde tot Ridder
der Militaire Willemsorde.
In 1823 nam hij deel aan de inne
ming van Benkoelen, Natal en Pa-
dang en bracht een gedeelte van de
Sumatraanse kust in kaart. Inmid
dels waren in de Zuidelijke Neder
landen onlusten uitgebroken en in
1830 werd hy naar Antwerpen ge
dirigeerd, samen met zijn collega van
Speyk. Heldhaftig verdedigde hij on
der Chassé de beroemde citadel, doch
wérd tenslotte krijgsgevangen ge
maakt, uit welke gevangenschap hij
in 1833 werd ontslagen. Nadien
maakte hij nog enkele reizen o.a.
naar de Middellandse zee. Schotland
enz.
PRUISEN.
In die tijd trachtte Pruisen zijn
handelsvloot te moderniseren en
daarvoor was uitstekend kader no-
Elk tablei Chefarine „4" bevat
4 wereldberoemde geneesmid
delen. Zij helpen bij hevig*
pijnen en griep, ook wanneer
andere middelen niet baten.
T«g«n pljri.n en griap - 20 Ucletten i 10,75
dig. In Dantzig was daarom een
zeevaartschool opgericht en nu ver
zocht de Pruisische regering aan De
nemarken en Nederland om een of
ficier te willen afstaan, die met de
leiding van de school kon worden
belast. De Nederlandse Regering
wees kapitein-luitenant ter zee
Schrödër aan en deze vertrok in
1846 naar Dantzig. Twee jaar latei-
vroeg" de Pruisische koning hem uit
de besten van zijn leerlingen een mi
litair marinecorps samen te stellen,
dat zou kunnen dienen als officieren
corps voor een Pruisische „Kiiegs-
marine." Schroder aanvaardde deze
opdracht en verzocht de Nederland
se regering ontslag teneinde in Prui
sische dienst te kunnen treden. Hij
kreeg de rang van Commodore".
Zijn werk werd zo gewaardeerd, dat
hij al spoedig werd bevorderd, eerst
tot contre-aamiraal, later tot vice-
admiraal.
Pruisen, dat zich militair steeds
beter ging organiseren, vooral door
toedoen van een broer van de Ko
ning, do latere Keizer Wilhelm I,
verzocht tenslotte de Vlissinger om
te willen optreden als Minister van
Marine. Als zodanig kreeg hy ook
een stem in het kabinet. Schroder
stemde toe en zo zetelde dus een
Vlissingse jongen in de WUhelra-
strasse!
Niet lang heeft hij deze functie
bekleed. In 1860 werd hij gepensi-
onneerd waarna hg zich weer te
Kleef vestigde. Hier overleed hy op
85-jarige leeftijd. Zijn stoffelijk over
schot werd door de Duitsers met
groot militair vertoon naar Neder
land gebracht, waar het in Doesburg
werd begraven. De Nederlandse re-
fering benoemde hem in 1882 tot
chout-bij-Nacht titulair.
- De directie van de Spoorwegen
koestert plannen een meetrijtuig te bou
wen, waarin de studenten van de Tech
nische Hogeschool te Delft voor de Spoor
wegen waarnemingen zullen mogen ver
richten.
gaf Mijnheer van Doesbnrg te kennen.
Om voor wiskunde belangstelling op te wekken
valt niet mee en de jongens kunnen wel eens
lastig zijn. Maar als ik tijdens de lessen
van een pijp geurige tabak geniet
gaat het lesgeven gemakkelijker
en kan ik beter tegen een grapje."
Inderdaad: Er gaat niets boven 's pijp goede tabak!
Haagse recherche rolde bende
helers van gestolen fietsen op.
De Haagse recherche heeft een in
val gedaan in enige huizen in Den
Haag. Daarbij zijn niet minder dan 40
rijwielen, die geheel of gedeeltelijk
gedemonteerd waren en van diefstal
afkomstig bleken te zijn, in beslag ge
nomen. In verband hiermede werden
drie rijwielherstellers aangehouden.
De recherche is van oordeel een zeer
belangrijke bende helers van gestolen
fietsen te hebben opgerold. De dieven
is men op het spoor.
De winter nadert
het lekkerste middel tegen
hoest en verkoudheid.
30 cent per 100 gram.
TON N E M A S N E E K
Absurde namen zijn volgens de wet strafbaar.
(Van onze speciale verslaggever)
„Gefeliciteerd," zei achter het loketje de ambtenaar van de burger
lijke stand, ,,hoe moet het kind heten".
„Bing!" zong vóór het loketjede trotse vader, „myn eerste zoon moet
Bing heten."
„Zou V dat wel doen?" aarzelde de ambtenaar, „feitelijk is het geen
naam."
„O nee?" liep pa warm," en Bing Crosby dan?"
,,Die heet vast geen Bing. Alleen als U kunt bewyzen dat deze naam een
bestaande is, zal ik hem zo inboeken."
Nog geen twee dagen later was de
pa er weer teneergeslagen. „Bing
heet Harry'5, mompelde hij. Toen
spitste hij zijn oren. Want aan het
loket naast hem stond een Chinees:
„Mijn zoon Bing heten", glunderde
het mannetje blij.
,,Dat is toch geen gangbare
naam?" opperde de ambtenaar met
een schuinse blik naar zy'n collega.
„Jawel", zei de Chinees, „Bing in
Uw taal: Helder." De Chinese am
bassade bevestigde het bestaan van
de naam Bing en tien miniuten la
ter gingen twee vaders, met ieder
een zoon Bing, naar hun respectieve
huizen.
Dit kleine loketdrama vertelde ons
de chef van de afdeling „Aangifte
Geboorte" van een gemeentelijk bu
reau voor de burgerlyke stand.
„Wij, ambtenaren van deze afde
ling. waar ook in het land, zijn geen
dictators, maar werken volgens de
Napoleontische wet, de wet van 1
April 1803. Deze wet staat toe voor
namen te kiezen die voorkwamen op
de heilige kalenders en in de Griek
se mythologie. Wanneer wij namen
weigeren, doen wij dat heus niet uit
bemoeizucht, maar doodeenvoudig,
omdat wij de voorschriften moeten
toepassen. Van het formulier van
Zeeuwse Damrubriek
Het spelreglement
In 1951 zal de Nederlandse Dam-
bond 40 jaar bestaan. Têr gelegenheid
van dit jubileum zal behalve een
massa-kamp tussen 1200 dammers te
Amsterdam, uit elke provincie 100
een tournooi gespeeld worden om
het persoonlijk jeugd-kampioenschap
van Nederland. De candidaten zullen
zijn de II jeugd-kampioenen der pro
vincies.
Om van een provincie de jeugd
kampioen te kunnen vinden, zullen
voor de jongeren tot 21 jaar onge
acht of zij lid van de bond zijn
schoolwedstrijden, etc. worden georga
niseerd. De 11 jeugdige kampioenen
komen tenslotte geheel op kosten
van de jubilerende Bond voor een
week bij elkaar in een jeugdhuis om
elkaar de landelijke titel te betwisten.
Zowel voor de adspirant-deelnemers
als voor hen, die buiten verenigings
verband wel eens een partij dam spe
len en soms niet voldoende op de
hoogte zijn van het spelreglement,
komt het ons nuttig voor, het regle
ment eens nader te bezien.
Wij zullen ons uiteraard tot enige
"hoofdzaken moeten beperken. (Het
volledige reglement is verkrijgbaar
bij de heer J. W. van Dortelen, Koe-
dieplaan 42, Heemstede).
De loop der stukken.
Een schijf kan alleen schuin voor
waarts verplaatst worden. Achter
waarts zetten is niet mogelijk. Een
dam wordt door Wit behaald bij het
bereiken van de damlijn 15; door
Zwart idem bij 4650. Bij het tijdelijk
bereiken van de damlijn tijdens het
uitvoeren van een slag wordt een
schijf echter niet tot dam gekroond.
Ts men aan zet, dan is men verplicht
dat stuk te spelen, dat wordt aange
raakt. („Aanraker is speler").
De dam heeft veel meer bewegings
vrijheid dan een schijf. Elke diagonaal,
die zij bestrijkt, kan zowel vóór- als
achterwaarts worden doorlopen. Voor
zover er natuurlijk vrije velden zijn.
Het slaan.
Slaan is verplichtend en elke slag,
onafhankelijk van het aantal geslagen
stukken, geldt oor één zet. Het ge
schiedt zowel vóór- als achterwaarts.
Voorwaarde is slechts, dat zich achter
het vrjandelyke stuk een open veld
bevindt. De dam slaat alle stukken op
een diagonaal, mits er telkens ten-
minste een open veld tussen de stuk
ken ligt en zij kan tijdens het slaan
ook de zij-diagonalen bestrijken. Een
zelfde open veld mag meermalen ge
passeerd worden. Hetzelfde stuk kan
echter maar eenmaal geslagen worden.
aangifte blijft één exemplaat in ons
archief en een tweede gaat naar de
officier van justitie. Als wij een vol
slagen fantasienaam of een absurde
naam zouden accepteren, zou de of
ficier ons ter verantwoording roe
pen. De ouders moeten onze taak
ook niet zien als inmenging in hun
zaken, maar wij willen de belangen
van de kinderen beschermen tegen
excessen. Want wij zouden de knaap
op 28-jarige leeftijd wel eens willen
ontmoeten, die de naam „.Carrie"
draagt, zoals dezer dagen een vader
zijn zoon wilde noemen. „Carrie van
Bruggen bestaat toch ook?" vroeg
hij ons, natuurlijk kwaad. Maar die
Carrie is in de eerste plaats een meis
je en ze heet bij de burgerlijke stand
bovendien anders. Hoe vaak horen
wij niet van jongens en meisjes, die
zich generen voor de hun vroeger
door hun ouders gegeven naam?"
Sommige ouders willen zich wel
eens niet bij de beslissing van een
ambtenaar neerleggen en gaan naar
de burgemeester. Maar de burge
meester kan hier niets aan doen,
want slechts de officier is de man,
bij wie men eventueel in hoger be
roep zou kunnen gaan.
Nog afgezien van het feit. dat de
kinderen later het middelpunt van
bespotting worden temidden van hun
mede-scholieren, is de ambtenaar bij
het laten passeren van een absurde
naam volgens artikel 17 van het
burgerlijk wetboek zelfs strafbaar;
de heren kijken dus wel uit. Als aan
getoond. kan worden, dat een onbe
kende naam (en dat zyn er niet zo
veel meer) inderdaad bestaat, b.v.
door overlegging van een encyclope
die, maakt de ambtenaar heus geen
bezwaren.
De stukken worden na de slag van
het bord genomen.
De meeste stukken moeten geslagen
worden, hetzij met een schijf of dam.
Het is niet juist, dat damslag vóór gaat
en dat „geblazen" kan worden.
Het eindspel en de uitslag.
Worden in een eindspel wederzijds
3 x achter elkaar dezelfde zetten ge
daan of wordt 2 x dezelfde stand be
reikt, dan is het spel remise.
Drie dammen tegen één dam wordt
remise gegeven na ten hoogste 10 zet
ten, tenzij er direct aantoonbare winst
in zit.
Een nog niet geëindigd spel kan bij
onderling goedvinden slechts remise
worden gegeven, als hierdoor geen on
billijkheid tegenover derden ontstaat.
Het spel is verloren voor da «peler,
die aan zet zijnde:
1. geen stuk meer over heeft of vast
gezet is.
2. de stukken dooreen werpt of wei
gert door te spelen.
3. het spel opgeeft of zich niet houdt1
aan het reglement.
4. in tijdsoverschrijding vervalt, als
op de klok gespeeld wordt.
In de overige gevallen is het spel
remise.
Merkwaardige namen worden
vaak opgegeven door kapiteins van
schepen, die gerechtigd zyn aan
boord als ambtenaar van de burger
lijke stand op te treden. Hoewel zij
evengoed zijn gebonden aan de wet
telijke bepalingen ten aanzien van
het goedkeuren van een door de
ouders verlangde naam, nemen de
kapiteins het vaals niet zo nauw en
by de overheveling naar de burger
lijke stand aan de wal komen dan
namen voor als: Peter Volendam.
van der Grijp en Heutzlouis Barends.
De ouderavonden klaarblijkelijk dat
de naam van 't schip, waarop 't kind
werd geboren, in de naam moest
worden verwerkt, zoals in voorge
noemde gevallen de „Volendam" en
de „Van Heutz."
„De gemakkei ykste vaders zijn
die, die hun 10e tot 17e kind komen
aangeven. Die hebben dan vaak 's-
nachts niet geslapen, komen hier
ongeschoren binnen, vragen wan
neer ze aan de beurt zijn, gaan op
de bank in de hoek zitten en slapen
direct in. Bij deze categorie komt
het voor, dat de vaders zeggen: „Ik
weet niet hoe deze nu weer moet
heten, zoek zelf maar een naam uit."
„Noem 'em dan maar Jan." ,,Die
hebt u al", moeten we dan wel eens
antwoorden.
Er is in 1866 een staatscommissie
benoemd, die in laatste instantie
over extreme namen zou beslissen.
Deze commissie schijnt nimmer te
zyn opgeheven, doch evenmin wer
den de overleden leden vervangen,
zodat zij een natuurlijke dood is ge
storven.
MEER DAN DRIE NAMEN.
Er bestaat een hardnekkig ge
rucht, als zou men ten hoogste drie
voornamen gratis mogen opgeven,
voor méér voornamen zou een hef
fing verschuldigd zijn. Dit is inder
daad een gerucht; men kan desge
wenst twintig voornamen opgeven.
Gemakkelijker wordt dat niet, noch
voor de ouders, noch voor het kind
later. Veronderstel dat het eens een
bekeuring zou krijgen en „even" alle
voornamen moet opgeven. Geweigerd
worden wel meisjesnamen aan jon
gens. met uitzondering van de ka
tholieke heiligen namen; alleen kun
nen deze nimmer de eerste naam
zyn. Wat ook weer moeilijkheden
kan opleveren, want toen enige tijd
g-eleden in een Katholieke kerk Bob
Maria Theresia ten. doop moest wor
den gehouden, weigerde de priester
deze naamsvolgorde te accepteren.
Toen ontstonden er twee verschil
lende officiële inschrijvingen: één in
doopregister.
Tussen Binnenhol en Congres
Tweede Kamerlid Evert Vermeer over zijn bezoek
aan Amerika.
(Van onze correspondent)
NEW YORK, November „Tot voor kort", zei het Nederlandse Kamer
lid Evert Vermeer, met wie hy op deze verkiezingsdag 'n lang gesprek
hadden over zyn oriëntatiereis van 7 weken naar New York en Washing
ton, „was Amerika voor my een star en weinig persooniyk begrip. Het Is
inderdaad problematisch of Hollywood hoezeer het ons ook af en toe
vermag te amuseren Amerika wel een dienst bewyst. Want het schépt
doorgaans weinig inzichten in de Amerikaan en zyn land. In de toekomst
zal ik voorzichtiger zyn met te spreken over „de gemiddelde Amerikaan."
Er zijn zoveel stromingen in dit land, dat het uiterst moeilijk is de vinger
te leggen op een grootste gemene deler".
De heer Vermeer, die secretaris
is en tevens expert op het gebied
van Defensie-aangelegenheden
van de Partij van de Arbeid, kwam
naar Amerika op uitnodiging van 't
State Department téneinde zich een
indruk te vormen van land, mensen
uiteraard, de vakbeweging in de
V.è. Deze uitnodiging is in vele op
zichten lofwaardig. Het is broodno
dig, dat Nederland's politieke leiders,
van welke partij ook, in staat zijn
persoonlijk contact op te nemen met
Amerikanen en in het Binnenhof
waar zij in deze tijden zo vaak zijn
geroepen om te reageren op Ameri
kaanse voorstellen en denkbeelden
West-Europa betreffende kunnen
spreken niet alleen met kennis van
de betrokken zaak, maar ook met be
grip voor de Amerikaanse visie om
trent die zaak. Want ook die visie is
vaak een compromis van vele, soms
sterk uiteenlopende standpunten.
STUDIE IN CONTRASTEN
De reis van de heer Vermeer is,
zoals voor menig reiziger met een
sterk ontwikkeld opmerkingsvermo
gen het geval is geweest, een studie
in contrasten geworden. „Myn denk
beelden omtrent het Amerikaanse
twec-parthenstelsel, waarmee ik hier
kwam, heb ik sterk moeten herzien.
Beide partyen in de V.S. omvatten
een veel grotere representatie van al
le lagen van de bevolking dan menig
een zich in Nederland bewust is. Ik
ontmoette hier bijvoorbeeld voormali
ge Europese socialisten, wiens prin
cipes in kardinale opzichten onveran
derd zijn gebleven. Zrj vertelden my,
dat zij dit jaar Republikeins zouden
stemmen, omdat de Republikeinse
candid aat in hun district ten aanzien
van de problemen in hun ogen een
juister standpunt had ingenomen dan
zyn Democratische tegenstander.
HOUDING TUSSEN
WERKNEMER EN WERKGEVER
In New York
bezocht de
heer Vermeer
een kleding
industrie waar
op dat ogen
blik een ar
beidsconflict
bestond. Dit
verhinderde
overigens de
directeur niet
zyn gast mee
te nemen naar
een der pro
ductiezalen,
de voorman op
de schouder te
kloppen met
een:
„Zeg Jimmy, hier is een bezoeker
uit Nederland, die graag eens met je
zou spreken". Waarop Jimmy zich
omdraaide, zijn directeur beantwoord
de met een „Natuurlijk Joe" en het
gesprek met het Nederlandse Kamer
lid begon.
Diezelfde vrijmoedige en tegelij
kertijd correcte houding tussen
werkgever en werknemer voor de heer
Venneer over de gehele linie. „Ik
g. A. _V ermee c-
vroeg een hooggeplaatst ambtenaar
of het in de practyk nuttig was met
zyn assistent als frère et compag
non om te gaan. Diens antwoord luid
de, dat het altijd mogelijk was, dat
by een politieke verschuiving in het
Departement een van zy'n assisten-
chef zou worden en hem dan als as
sistent zou willen hebben. Dit zou
niet uitvoerbaar zijn, indien de huidi
ge functionaris zich thans als „chef"
zou doen gelden.
Tijdens een bezoek aan een middel
bare school, die de heer Vermeer
met parlementsleden van andere lan
den bezocht, werd de directeur plot
seling naar een vergadering wegge
roepen. Jongens en meisjes van vijf
tien tot achttien jaar gekregen op
dracht om het gezelschap rond te
leiden en hun vragen te beantwoor
den. „Twee dingen troffen'my bij
zonder", vertelde de heer Vermeer
van dit bezoek. ,,De vrijmoedigheid,
waarmee onze jeugdige begeleiders
verschillende klassen binnengingen
en leraar of lerares vroegen, waar
mee zy op 't ogenblik bezig waren."
VAK VERENIGINGSWEZEN
Een van de grote verschilpunten
tussen 't Amerikaanse en 't Neder
landse vakverenigingswezen, die de
bezoeker getroffen had, was het func-
tionneren der vakverenigingen op de
grondslag van particulier initiatief.
Waar men in Nederland de voorkeur
geeft aan collectieve arbeidsovereen
komsten, prefereert de Amerikaanse
vakvereniging een individueel con
tract te sluiten met elk afzonderlijk
bedrijf.
Als contrast tegenover het streven
naar particulier initiatief noemde de
heer Vermeer als een frappant ge
val van ordening de wyze, waarop de
overheid de kraan der crediet-beper-
king kan openen of sluiten.
VOLDOENDE OM MEE TE
BEGINNEN
Hoezeer het afbetalingsstelscl hier
zijn invloed doet gelden is algemeen
bekend. Doch hoe gemakkelijk de
Amerikaan zich losmaakt van het
materiële bleek de bezoeker, toen hij
in Washington een gesprek voerde
met een jong Amerikaan, die op het
punt stond te trouwen.
„Kunnen jullie je dan al inrich
ten?" had de heer Vermeer ge
vraagd. Waarop het antwoord luidde:
„Wy hebben genoeg om ee nauto te
kopen, een bed, een tafel en twee
stoelen; ik heb mijn kleren en mijn
aanstaande vrouw de hare. Dat is
toch voldoende om mee te beginnen!"
Wanneer de heer Vermeer straks
weer in patria is, gaat hij in een
veertigtal lezingen van zijn ervarin
gen vertellen. Niet met het doel om
de vergeiyking te trekken waar de
Nederlandse instelling superieur
is aan de Amerikaanse, of omgekeerd.
Zijn doel is slechts ruimer begrip te
wekken voor de inzichten, die in
Amerika worden gehuldigd, waar de
igeltjes nu eenmaal anders gebekt
zijn. Het zal zeker nuttig zijn, indien
deze lezingen een breed gehoor trek
ken.
(Nadruk verboden)
26. De heer Gerrit Goochem nam Jimmy mee
naar een koffiehuis, waar hij hem tracteerde op
een dubbele uitsmijter, terwyl hy voor zichzelf 'n
brandewyntje met suiker bestelde. „Je moet dan
weten, Jimmy", zei Gerrit Goochem, bescheiden
glimlachend, „dat ik een groot expert ben op het
gebied van boksen. Ik mag zeggen, dat ik iemand
alleen maar behoef aan"te kijken om te weten of
er een bokser in hem steekt ja of nee. En nu mag
ik je wel verklappen, Jimmy, dat, toen ik jou
daar net zag zitten in Odeon, myn hart van ont
roering in mijn keel begon te kloppen. Wat da&r
zit, is geen gewoon iemand, dacht ik, dat is een
prins, een koning, nee een imperator onder de
boksers. Ik zal een staart krygen als 't niet waar
is, Jimmy".
I
