Vrijwel geen Russische militairen meer te zien in Berlijn Bach, grootmeester van Europa's muziekcultuur Zeeuwse Almanak DE OORLOGSSCHADE AAN DE LANDBOUW IN NEDERLAND GEORGE B. SHAW OVERLEDEN Discipline drastisch gehandhaafd Portorico Zijn hetehenis voor deze tijd VRIJDAG 3 NOVEMBER 1950 PROVINCIALS ZEEV W SE COURANT 8 Slavische natuur overdreven hartelijk en hardvochtig. (Van onze correspondent). BERLIJN, October. De tijden, dat men hier In Berlin geregeld met leden van het Sowjet-Russlsche bezettingsleger bQeenkwam, zijn reeds lang voorbU. Niet langer dan twaalf maanden hebben de zonen uit de Russische steppen en wouden de gelegenheid gehad hun vrienden uit het Westen persoonlek te leren kennen. Doch daarna was het met deze vrijheid ook radicaal gedaan. De rode soldaten werden gekazerneerd, in Oost Berlijn werden met prikkeldraad versperde wijken ingericht, waar binnen zich geen enkel burger mocht wagen. ongerechtigd te betreden, riskeert hiermede rijn leven. Op dit punt ver staan de Russen geen grapjes. Zeifs het nemen van foto's wordt zwaar ge straft Zij hebben vrees voor spionna- ge, dat de meest normale dingen als staatsgevaarlijk worden uitgelegd. Dit weten de Berlijners en daarom vermijden zij het zelfs de in de nabij heid der slagbomen gelegen renbanen te bezoeken. Wie van paardensport houdt gaat nu naar Mariëndorf. Hier wapperen de stars and stripes en wordt de vrijheid nog in hoofdletters geschreven. Karlshorst is door zijn on genode gasten weer een traditie ar mer geworden. Vlnlctveen wil plassengebied behouden De gemeenteraad van Vinkeveen heeft zich met algemene stemmen uit gesproken voor het behoud van het Vinkeveense plassengebied als water- sportcentrum en zich hiermede ge keerd tegen de plannen tot zandwin ning op grote schaal in dit gebied. De toekomst van het plassengebied is in studie bij een commissie, ingesteld door Ged. Staten van Utrecht. Voor het plassengebied worden drie be stemmingen overwogen: drooglegging, zandwinning en behoud van dit ge bied als watersportcentrum. In Antwerpen is de tot nu toe groot ste zending Amerikaanse wapens aange komen ln het kader van het hulpplan volgens het Atlantisch Pact. Het doorgaand verkeer van het Sowjet-Russische hoofdkwartier. Karlshorst, naar Potsdam werd buiten Berlijn omgelegd, terwijl aan alle le den van het rode bezettingsleger een streng verbod werd uitgevaardigd om zonder bijzondere goedkeuring een uitnodiging van geallieerde zijde te aanvaarden. Het was uit met drinks in bars, met intergeallieerde avondjes, cocktail-parties en feestavonden in het Russische perskamp van Weissen see. Het beeld van winkelende Russen met hun dames was plotseling uit de straten van Berlijn verdwenen In de theaters van West-Berlijn zaten zij niet meer op de eerste rangen, hun platte petten stevig op hun ronde hoofden gedrukt, maar een opera voorstelling te kijken. Zij moesten voortaan naar de Staats-opera in de Sowjet-sector. Nu heeft men geluk, wanneer men in West-Berlijn in een half jaar tijd twee geüniformeerde Russen ontmoet, de jonge kaal gescho ren recruten niet meegerekend, die zich op de binnenplaats van radio Berlijn iedere morgen aan de rekstok oefenen. Zelfs in de Sowjet-sector zijn de Russische soldaten in hun olijf- groene blouses, hun wijde broeken en hoge laarzen schaars geworden. Zij liggen nog in enkele kazernes, maar het grootste gedeelte is in legerkam pen buiten Berlijn ondergebracht Met de bevolking onderhouden ze ook in het Oosten geen contact. De Berlijners rijn hierover begrijpe lijkerwijze niet erg rouwig. Ze hebben met de bevrijders uit het Oosten nu eenmaal geen al te prettige ervarin gen opgedaan, al moet hieraan onmid dellijk worden toegevoegd, dat uitspat tingen van Russische zijde de laatste tijd zeer sporadisch voorkomen. De soldaten worden voor ieder vergrijp zeer zwaar gestraft, voor onze begrip pen misschien wel wat al te drastisch. Een dronken Russische soldaat, die op een avond, als een wildeman om zich heen schietend, het Franse perskamp binnendrong, werd een uur later door een Russische militaire patrouille ge arresteerd en zonder vorm van proces neergeschoten. Een Russische wacht aan het controlepunt Helmstedt, die blijkbaar niet voldoende aandacht had Koning Gustaaf VI Adolf van Zweden met zQn S'A -jarige kleinzoon Karei Gustaaf, de nieuwe Kroonprins DE HOBBIES VAN DE RIJKSPOLITIE Het in Zeeland zo geziene en actieve corps der Rijkspolitie bestaat op 11 November vijf jaar. Waarmede de Zeeuwse Rijkspolitiemannen dit jubi leum gaan vieren? Niet met een reeks bekeuringen voor bedrijvers van pe kelzonden, maar met een tentoon stelling, die betrekkin g heeft op hun hobbies, hun liefhebberijen. Helaas zal de tentoonstelling, die van 21 tot 25 November te Middelburg in het ge bouw der Rijkspolitie wordt ge houden, alleen toegankelijk zijn voor genodigden. Wij vermoeden, dat er ook in bredere kring wel belangstel lingvoor zou hebben bestaan. Eén hobby houdt overste G. H. van Helden overigens zijn mannen steeds voor: een goed politieman te zijn. Wie in de kamer van de Zeeuwse districtscommandant komt ziet onmid dellijk een devies aan de muur, dat als volgt luidt: ,Jndien ge bezit de wijsheid van Salomon, het geduld van Job, de goedheid van de Samaritaan, de strategie van Alexander, het geloof van David, de diplomatie van Abraham Lincoln, de ver draagzaamheid van Confucius en een volledige kennis van wetten en voorschriften, ddn zult ge een goed politieman zijn!" Al deze deugden bezit geen enkele po litieman. Maar daarom behoort het streven er naar dan ook tot de hob bies van de Zeeuwse Rijkspolitie! geschonken aan de papieren der rei zigers, werd door de dienstdoende of ficier op straat duchtig afgeranseld. DE SLAVISCHE NATUUR. Men moet zich over vergelijke din gen niet al te zeer opwinden. De Russen zelf doen dit ook niet. Het be hoort tot hun Slavische natuur uit zonderlijk hartelijk en tegelijk over dreven hardvochtig te zijn. Op een pak slaag meer of minder komt het niet aan. Twee Russen, die elkander danig hebben toegetakeld, kunnen elk aar enkele ogenblikken later weer om de hals vliegen. Ze overdekken elk aar met kussen en drinken dan lustig verder op de herstelde broederschap. Tegen een fles wodka en een stevig maal gekookte varkenshielen is geen enkele vijandschap bestand, mits men tenminste niet te doen krijgt met sol daten van de politieke politie. Met deze heren is het kwaad kersen eten. Zij hebben van het Russische karak ter alleen de slechte zijde overgehou den en zijn onvermurwbaar. Om nog iets van het bestaan der Russen te merken, moet men rich naar Karlshorst begeven. Dit plaatsje bekend vanwege zijn paardenrennen, ligt op de grens van Berlijn en de Sowjet-zóne. Het herbergt het hoofd kwartier varf de Sowjet-Russische controle-commissie, het hoogste oe- stuursorgaan der Sowjets in Duits land. Wie het zou wagen Karlshorst Tengevolge van de enorme watermassa's, welke ln de brandende romp van het 28.200 ton metende passagiersschip „Oronsay" werden gepompt, maakte dit nog in aanbouw zynde schip zwaar slagzij. Slechts een loO tons kraan kon voorkomen, dat de „Oronsay" omsloeg. Men redde de situatie door gaten ln de zijwand te branden, waardoor het bluswater kon weglopen. De eerste reis van de „Oronsay" welke vastgesteld was op midden 1951 zal nu pas veel later kunnen plaats vinden. Vermaard toneelschrijver met een zeldzaam scherpe geest Donderdagmorgen om één minuut voor zes (Nederlandse tjjd) is de En gelse schrijver George Bernard Shaw te Ayot Saint Laurence overleden. Kort voor zijn sterven werd Shaw het sacrament der stervenden van de Anglicaanse Kerk toegediend. De twee verpleegsters, die niet van zjjn zJJ- de geweken waren sinds hij het bewustzijn verloor, waren aanwezig, toen Shaw de laatste adem uitblies. In de vroege ochtend kwam de in een lange zwarte ochtendjapon geklede huishoudster Allee Laden het pad voor Shaw 's huis af om de journalisten, die de gehele nacht gewacht hadden, met rustige stem te zeggen: .Mister Shaw is dood". Ruim een uur daarna kwam een man naar buiten, die een met de hand geschreven bericht aan het ijzeren hek hing van de volgende inhoud: „Mister Bernard Shaw is hedenmor gen. 2 November, om één minuut voor vijf (Eng. tijd) vredig ingesla pen." Uit de schatkamers van zyn geest heeft hn de wereld verrijkt. Dinsdag was ae toestand van Shaw zeer slecht. Tegen Lady Astor, die hem op die dag bezocht, zeide hij „O Nancy, ik wil slapen, slapen". Woens dag raakte hij buiten bewustzijn. In Shaw's sterfkamer hangt een portret van Stalin en op de schoorsteenman tel staat een Boeddhabeeld. De Anglicaanse geestelijke, die de laatste gebeden zeide bij de sterven de Shaw, zeide: „Shaw was geen atheist. Men behoeft slechts zijn „Saint Joan" te lezen om dit te we ten." Shaw heeft nog een werk nagela ten, dat op het ogenblik by de uitge ver is: een gids van zijn huis Ayot Saint Laurence in verzen en met door hemzelf gemaakte foto's. Een jaar geleden verzocht een groot Amerikaans tijdschrift aan Shaw zijn eigen epitaph alvast te schrijven. Shaw zond direct een van zijn ge bruikelijke briefkaarten. Er stond een ruw geschetste grafsteen op met het opschrift: „Bernard Shaw? Wie was die vent?" Dit antwoord tekent de grote schrij ver, die tot op zeer hoge leeftijd scherp van geest en vitaal is gebleven, die onuitputtelijk was in aphorismen, in bizarre en vaak venijnige uitlatingen, en zich over duizend en één onder werpen altijd weer zijn mening an ders wist uit te drukken dan een an der. Wie was die vent? Een vermaard toneelschrijver, wiens werken al tij dens zijn leven tot de grote Engelse klassieken gerekend werden, een schrijver met een zeldzaam^ scherpe en geniale pen, die zich van conven tie en van overgeleverde denkbeelden niets aantrok maar overal zijn eigen vaak oorspronkelijke en steeds boeiende visie op gaf. een schrijver, die met zijn eigen intelligentie speel de en zich in zijn stukken een meester toonde in dialoog. Shaw verwierf zich roem nadat rijn jeugd voorbij was en hij rijn eerste wilde haren had verloren. Passagiersvervoer van Indonesië spoedig weer normaal De mogelijkheid om ln zeer korte tjjd eei groot aantal militairen en burgers uit Indonesië naar Nederland te brengen, heeft de Nederlandse autoriteiten en de scheepvaartmaat schappijen voor grote problemen ge plaatst. Het tekort aan normale pas sagiersaccommodatie der nationale lijnen heeft er dan ook toe geleid, dat men buitenlandse schepen voor dit vervoer moest inschakelen. Overheid en scheepvaartmaatschappijen zullen het toejuichen als het passagiersver voer van Indonesië weer in normale banen kan worden geleid. De ver wachting is, dat dit in een zeer nabije toekomst het geval zal zijn. Op zijn 38ste jaar trouwde hij met de welgestelde Charlotte Payne Townsond, die tot aan haar dood in 1943 zijn trouwe gezellin bleef. Kort na dit kinderloze, maar zeer gelukki ge huwelijk, kwamen zijn eerste suc cessen als toneelschrijver en sindsdien groeiden rijn bekendheid en fortuin gestadig. De eerste stukhen van de vurige, destijds roodharige ..sociale hervor mer", brachten opschudding teweeg onder het stijve Londense theaterpu bliek van het Victoriaanse tijdperk, daar er een reeks sociale en economi sche problemen in werd belicht, waar voor men zich in die dagen liever doof hield. Zijn eerste stuk „Het huls van den weduwnaar" werd in 1892 opge voerd. Maar pas in 1905 verwierf hij zich werkelijke populariteit met het stuk „Man en superman" en daarna volgde een lange reeks van ononder broken successen, waaronder „Majoor Barbara" (1905). „Pygmalion" (1912) „Terug naar Methusaiïem" (1921) en „Saint Joan" (1923). De meeste van zijn 55 stukken wer den in bijna elke taal en overal ter wereld opgevoerd. In 1926 kreeg Shaw de Nobelprijs voor literatuur. Hij gaf de geldprijs weg aar. een literaire instelling. Shaw was allerminst dogmatisch of fana tiek van inslag, daarvoor was hij te critisch aangelegd. Zijn belangstelling voor sociale problemen zijn voort varende hervormingsgezindheid stem pelde hem tot een onafhankelijke ..linkse" figuur, een salonsocialist. Zijn bekendste geschriften op politiek ge bied zijn: „Gids voor de intelligente vrouw tot het socialisme en het kapi talisme" en „Eikeens politieke gids". Later werd zijn stortvloed aan ideeën meestal gedrenkt in scherp sarcasme, verwarrend. Zo verklaarde hij in 1949. dat hij Stalin de knapste staatsman in Europa vond en Engeland het Sowjet- systeem maar moest invoeren. Dit nam echter niemand au serieux. De wereldberoemde G.B.S., die tijdens zjjn leven een even bizarre als markante figuur was, heeft zich door enkele van zijn stukken onster felijk gemaakt. Enkele sprekende cijfers. Zware offers zijn in de afgelopen oorlog van de Nederlandse landbouw gevraagd. Veel ls intussen hersteld, aoch de afwikkeling van de schade stelt de getroffenen nog voor vele problemen. De Stichting voor de Landbouw heeft onlangs ook een brochure uitgegeven waarin op be vattelijke wijze het belangrijkste uit de Wet op de Materiële Oorlogsscha den wordt behandeld. In dit aantrekkelijke boekwerk je komen ook enkele schadecU- fers voor, welke een Indruk ge ven van de kolossale vernielin gen welke werden aangericht en de grote verliezen welke werden geleden. Zo werd 9.3% van de cultuurgrond geïnundeerd, nl. 115-000 ha grasland, 100.000 ha bouwland en 3600 ha tuin- bouwgrond, dus totaal 218.300 ha. Voorts werd in 1945 en/of 1944 van 276-900 ha (11.7%) geen oogst ver kregen, nl van 83.000 ha door evacu atie, 160.500 ha door inundatie, 6500 ha door uitbreiding vliegvelden, 9400 ha door verdedigingswerken en oor logsgeweld en 17.500 ha door mijnen velden. Na September 1944 ging van een oppervlakte van plm 140.000 ha de bedrjjfsinventaris geheel of gedeelte lijk verloren, o.a. 14.000 landbouw- wagens, 50.000 landbouwwerktuigen, 150 tractoren, 310.000 landbouwge reedschappen en 600 motoren. Aan vee gingen na 1 September 1944 verloren: 36.000 paarden, 113.000 runderen, 24.000 schapen, 104 000 varkens. 7090 geiten en 400.000 stuks pluimvee. Aan boom gaarden gingen verloren 1655 ha door inundatie en 778 ha door direc te oorlogshandelingen. RIJKSBIJDRAGE De Rijksbijdrage in de landbouw- schade, uitgezonderd de boerderijen, wordt geschat op: 115 millioen aan gewassen, 7.5 millioen aan bedrijfs middelen, 32.5 millioen aan dode in ventaris, 87 millioen aan vee, 15 mil lioen aan boomgaarden, 20 millioen aan bossen. 3 millioen aan grond, die niet hersteld kan worden, 81 mil lioen aan grondherstel in natura. 76 millioen aan herstel van grond door verbouw van gewassen, 8 millioen aan extra kunstmes ttoewhzing, 5 8 millioen aan herstel aan landschap en duinen en 8.5 millioen aan herstel aan polders en waterschappen, totaal 459.3 millioen. Per 1 Januari 1950 waren door Landbouwherstel van de pl.m. 150.000 sehadedossiers ongeveer 80.000 definitief afgedaan. Naar ver wachting zullen de meeste gevallen in de loop van 1951 definitief zijn af gewikkeld. Nalatenschap van koning Gustaaf bekend. Volgens de liberale „Aftonbladet" heeft wijlen koning Gustaaf de Vijfde van Zweden een persoonlijk fortuin ten bedrage van vijftien millioen kro nen nagelaten. Verreweg het grootste deel der nalatenschap gaat naar de zoons van de overleden vorst, de hui dige koning Gustaaf de Zesde, Adolf en prins Wilhelm. De kleinkinderen van wijlen koning Gustaaf de Vijfde krijgen ieder 300.000 kronen, terwijl zijn dienaren pensioenen en giften ont vangen. Het testament zal kort na de begrafenis van de overleden vorst, op negen November as. worden geopend. O.B.SHAW Het wereldgebeuren. De belde fanatiekelingen, die Woensdag gepoogd hebben voorbij de zwaarbewapende lijfwacht van Tru man te komen hebben deze poging duur moeten bekopen. Slechts in één opzicht heeft hun zinloze daad voor de zaak, die zij voorstonden nog enig resultaat afgeworpen: de toestand in Portorico is plotseling in het licht der belangstelling geplaatst. Millioenen Amerikanen, die eerst de berichten over de opstand daar met een half oog of in het geheel niet lazen, heb ben interesse gekregen voor Portori co nu het leven van hun president er even bij betrokken is geweest. De opstand in Portorico is een ver schijnsel, dat zeker de volle aandacht verdient. Nationalistische rebellen hebben in de twee belangrijkste plaatsen onlusten uitgelokt die slechts met moeite onderdrulct konden wor den. Vermoed wordt, dat de terugkeer van de nationalistische leider. Pedro Allbizu Campos (die in 1937 tot tuchthuisstraf in 'n Amerikaanse ge vangenis werd veroordeeld) de aan leiding ls geworden tot het verzet te gen de gouverneur, die door de extre me nationalisten wordt beschouwd als een renegaat, sinds hij zich heeft verzoend met de Amerikaanse voog dij. Portorico. in 1898 door Spanje verloren en ln 1899 een Amerikaanse kolonie geworden, behoort tot de wei nige afhankelijke gebieden van de V.S. Drie kwart van de bevolking is van SDaanse afkomst dikwijls ge mengd, de rest is gek'eurd. De Ame rikanen hebben ln 1917 het eiland zelfbestuur verleend, terwijl het nu een soort ..dominion-status" heeft: 'n gekozen Senaat van 19 en een Huis van 39 leden. De gouverneur, d'e voor heen werd aangewezen door de pre- rindent der V.S.. kan sinds 1948 ge kozen worden. In het Amerikaanse Congres is Portorico vertegenwoor digd door een waarnemer. Dat deson danks het nationalisme onder de ^oaans-sorekende bevolking veld hoeft gewonnen, is te verklaren. So ciale moeilijkheden zijn daaraan niet "reemd. De Amerikaanse plantacehouders en suikerfabrikanten hebben grote macht en bekommeren zich meer om 't evenwicht in hun exp'oi ta tierekenin gen dan om sociale hervormingen. Alleen al daardoor is bet land econo misch volkomen afhankelijk van Vmerika. dat de su'keroogst zonder heffing van invoerrechten opkoont en i 'ndustrienroducten levert.' Hier is i dus sprake van een Amerikaans ko- 1 lonialisme. dat volkomen afwijkt van het Westerse kolonialisme in Azië. l maar evenzeer verzet onroept. Dit "•erzet. is wellicht onberedeneerd om dat Portorico z>ch op het ogenblik als onafhankolnke staat met zou kunnen handhaven. H"t ri^ht zich tegen de Amerikaanse voogdij en te gen vo^agen economische afhan kelijkheid. MUZIEK-FEUILLETON. Toen in 1729 de gemeenteraad van Leipzig een nieuwe rector voor de Thomasschool moest benoemen, sprak een der raadsleden de hoop uit, dat men bjj de keuze van deze onderwijsman gelukkiger mocht ztyn dan La 172s bij de benoeming van de Cantor, want tot na toe had men niet veel plezier van deze eigenzinige man beleefd. Vernietigend luidde dos in die dagen het oordeel van de Leipzlger regenten over Johann Sebastian Bach, cantor van de Thomaskerk en wjj ruim 200 jaar later kunnen ons slechts over een dergelijke uitspraak verwonderen. Immers de grote betekenis van deze musicus behoeft thans niet meer ln twijfel getrokken te worden, omdat wel is gebleken dat de Leipzlger cantor een der grootmeesters was van de West- europese muziekcultuur. Na echter volgende week in Goes een uitvoering van Bach's „Hohe Me«se" wordt gegeven en eind November ook te Middel burg Bach's sterfdag (1750) wordt herdacht, ls het niettemin goed nog maals de aandacht te vestigen op de betekenis van deze grote toonkunste naar. Wie zich hierop bezint, zal zich er steeds weer over verhengen, dat de Leipzlger gemeenteraad zo „ongelukkig" ls geweest om deze „eigenzinnige" man te benoemen. Deze benoeming in 1723 is niet van een leien dakje gegaan, want er was de raad meer aan gelegen, dat de can tor de tucht onder de Thomas-scho lieren met straffe hand wist te hand haven. dan de beschikking te hebben over een groot kunstenaar. Toen er voor de vacante betrekking sollici tanten werden opgeroepen, waren de regenten zeer verheugd, dat kapel meester Graupner uit Darmstadt solli citeerde. omdat deze een uitstekende reputatie had. In die tijd ging het echter al precie3 zo als tegenwoordig: in Darmstadt wilde men Graupner niet laten gaan, er werd financieel een en ander voor hem gedaan en derhal- v® trok hij zich terug. Bach bleef daardoor over als enige serieuze can- didaat Daar zaten nu de Leipzlger heren met him ene sollicitant: 38 jaar, ge huwd. een groot gezin en met enigs- rins twijfelachtige reputatie. Violist in 1703 te'Weimar, hetzelfde jaar orga nist te Arnstadt, in 107 te Mühlhausen. 1708 hoforganist te Weimar, daar ech ter gepasseerd bij de benoeming van een hof kapelmeester, naar aanleiding waarvan Bach iets té energiek 00- trad (hij kreeg 4 weken gevangenis straf en werd op de meest oneervolle wijze ontslagen), in 1717 hoforganist te Köthtn ea nu gegadigde voor het cantoraat te Leipzig. Weliswaar 'n be kend en virtuoos organist, maar ook een man, die nooit een blad voor zijn mond nam en dikwijls met superieu ren en collega's overhoop lag. Hij was nu niet bepaald het type van de nette schoolmeester voor muziek, zoals de raad dat graag wilde. Er zat echter niet anders op .'.an Bach te benoemen, want er waren geen goede tegencandi- daten. Een der vroede vaderen slaakte de verzuchting: .Als men geen goede cantor kan krijgen, dan moet men het wel met een minder goede doenen de burge meester zeide, dat hjj voor Bach gestemd had in de hoop, dat deze niet al te theatrale composities zon maken! Zo komt Bach naar Leipzig en hier blijven strubbelingen met superieuren niet uit. „Een wondere en der muziek weinig toegenegen - overheid is er hier", zo schrijft Bach in 1730 aan een vriend, „zodat ik voortdurend in ver driet, afgunst en vervolging moet ver keren Toch moet men innig dankbaar zijn, dat Leipzig de werkplaats van deze toonkunstenaar is geworden, want hier immers was hij verplicht voor de mu ziek in de Eredienst te zorgen, hier ontstonden rijn mooiste composities, hier werd het grootste gedeelte van rijn Kerkmuziek geschreven. OMHOOG UIT DE TIJD. „Omhoog uit de tijd", aldus de titel van een hoofdstuk in een zeer le zenswaardig boekie, dat Herman Rut- ters eens over Bach het licht deed zien. Deze titel geeft een juiste karakteri sering van de betekenis van Bach's oeuvre. Dit werk de orgelwerken, de concerten, cantaten en passionen is niet gebonden aan één bepaalde tijd, niet aan de 18e, niet aan de I9e en niet aan de 20e eeuw. Bach's mu ziek spreekt st°eds en p' ijd en zij. heeft voor elk tijdperk een eigen I „Astroloog" mishandelde gevangenen. De sterren en de loop der geschie denis hebben de belasting-adviseur J. P. v. d. W. uit Zeist op de gedachte gebracht dat het nationaal-socialisme de eerste tekenen moesten zijn van het „aquariumtijdperk", een nieuwe tijd, die zou leiden naar de ware broe derschap. De „astroloog" kwam bij de geheime Feldpolizei terecht en mis handelde tal van mensen. De Bijz Strafkamer te Amsterdam veroordeel de hem tot 12 jaar gevangenisstraf, die de Officier van Justitie te laag achtte. Diens beroep diende Woensdagmiddag voor de Bijz. Raad van Cassatie. Alvorens voor de „uiterst weerzin wekkende daden" van v. d. W. een gerechtvaardigde straf te kunnen vra gen achtte prof. mr. Langemeyer even als de raadsman een psychiatrisch on derzoek gewenst. Uitspraak over 3 weken. boodschap. Het was niet geheel onbe grijpelijk. dat de mensen uit Bach's dagen het niet altijd met hem konden vinden, want hij was niet gemakke lijk, doch men ontmoette toen de mens Bach, zoals men hem destijds kende: vierkant, soms onheus en niet de kunstenaar groots en ver boven de eigen tijd uitgaande. In onze tijd menen we deze kunstenaar wel te be grijpen, beter althans dan de Leipziger gemeenteraad in 1729. Waarom? Om dat zjjn muziek ons ontroert en om dat deze klanken juist in dit geme chaniseerde tijdperk ons iets te ver kondigen hebben. Bach's muziek spreekt van een vast. onwankelbaar en toch menselijk geloof, zij getuigt er van dat de maker een vaste basis voor zijn leven had gevonden. Drie letters staan boven ziin werken ge schreven „S.D.G.", Soli Deo Gloria, soms twee „J.J.", Jezus Ju va, Jezus help. Ziedaar de zekerheid, waarvan Bach getuigt. Dit nu kan de boodschap zijn van Bach's muziek in onze tijd: zij dwingt ons te zoeken naar waarden in ons leven, die hoger zijn dan allerlei ma teriële belangen, haar innerlijke rust maakt de moderne mens onrustig en doet hem zoeken naar dezelfde zeker heid, waarvan Bach zo sterk getuigt. de K.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1950 | | pagina 5