PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Generaal Smuts, strijder voorvrede, vrijheid en recht, overleden Souburg blikt in de toekomst D£ BILT Zijn heengaan is een zwaar verlies, aldus dr. W. Drees NEHR0E ACHT UNO NIET REPRESENTATIEF GENOEG Amerikaanse manoeuvres in Duitsland begonnen. FABRIKANTEN EN HUISVROUWEN „DEKKEN ZICH IN DE WOL" Aantrekkelijk uitbreidingsplan biedt vele mogelijkheden Architect beleefde avontuur van zijn leven. VOORSPELT: 193e Jaargang -No. 214 Dagblad, uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant. Directie; F. van de Velde en F. B. den Boer. Adj. W. de Pagter. Hoofdred.: G. Ballinüjn, PI. verv.: W. Leertouwer en H. A. Bossbardt ABONNEMENTSPRIJS 32 ct. per week; f 3,90 o kw.: fr. n. o 1 4.15 per kw Losse nummers 10 cent WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Dinsdag 12 Sept. 1950 ADVERTENTIEPRIJS: 18 ct. per mm. Minimum p. advertentie 12.50. Ingez. mededelingen dubbel tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels) van 1—5 regels f 1.—. iedere regel meer 20 cent. ..Brieven of adres Bureau van dit Blad" 25 cent meer. Giro nr. 359300 P.Z.C. Middelburg. Bur VUssingep Walstr 58—60. tel 2355, 4 lijnen (b.g.g. l of 2160): M'burg Londense Kaai 29, tel. 2077 en 2924; Goes: L. Vorststr. 63, teL 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg: Pr. Mauritsstr. 12, tel. 102; Terneuzen: Bro uwerijstr. 2; Zierlkzee: N. Bogardstr. C 160, tel. 26 In 1946 bezocht de grijze Staatsman Zeeland. Veldmaarschalk Jan Christiaan Smuts is gisteravond in zijn woning in de buurt van Pretoria overleden. Volgens een officieel bulletin is Smnts, die de leeftijd van tachtig jaar heeft bereikt, rustig gestorven. Uit berichten van de laatste tyd bleek, dat zyn gezondheid wankel was, nadat hij een griep aanval had gehad. In October 1946 bracht de gryze staatsman aan Ne derland een bezoek en bezocht ook Zeeland. Smuts, die in Zuid-Afrika popu lair was onder de naam „Oom Jannie" is van vaderszyde afkomstig uit Goes. Tijdens zyn bezoek in 1946 aan Nederland verleende H.M. de Koningin veldmaarschalk Smuts het grootkruis in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Groot is 't aantal onderscheidingen uit vele landen welke Smuts geduren de zijn lange politieke loopbaan ten deel zyn gevallen. Smuts werd op 24 Mei 1870 op de boerderij „Bovenplaats" geboren als zoon van een Calvinistische boer uit Malmsbury, 50 km ten Noorden van In 1897 trouwde hij met Libylla Margaretha Krige, dochter van een vooraanstaande familie uit Kaapstad. Uit dit huwelijk werden 6 kinderen geboren. Jan Christiaan koos de rechtsstu die. Op 28-jarige leeftijd werd hij door president Paul Kruger tot offi cier van justitie in de staat Trans vaal benoemd. BOERENOORLOG. De jonge advocaat raakte in de politiek verzeild en was aanvankelijk een heftig voorstander van Cecil Rho des. Na de overvallen van Jameson koos hij de zijde van Paul Kruger en gaf daarmede zijn volle steun aan de zaak van het volk van Zuid-Afrika en de Transvaalse republiek. Hij voerde een heftige anti-Britse cam pagne, steunde met zijn vrienden de republiek, die hem in 1898 benoemde tot procureur-generaal en toen één jaar later de oorlog uitbrak trok Smuts de wapenrok aan- Smuts' optreden kenmerkte zich door kracht en beslistheid. Generaal Botha en Smuts waren de grote man nen van het Transvaal uit die tijd. CRIT1EK. Toen het lot van Zuid-Afrika een maal beslecht was, ging generaal Smuts samen met generaal Botha ijveren voor samenwerking van Boe ren en Engelsen. Begrijpelijkerwijze bleven hem daarbij critiek en tegen werking niet bespaard. In 1907 werd hij colonial secretary van Transvaal. In die tijd was Ghandi Jan Christiaan Smuts Geheimzinnige verdwijning van de familie Field. Het grootste spionnage-mysterie bi het naoorlogse Europa, de geheim zinnige verdwijning van drie led>en der Amerikaanse familie Field, is thans nog duisterder geworden door het bericht, dat mevrouw Erika Wal lach twee weken geleden in Berlijn verdwenen is. Noël Field, een voormalig Ameri kaanse sociale werker in de Weste lijke bezettingszone van Duitsland, verdween ruim een jaar geleden in Tsjecho-Slowakrje. Zijn Duitse vrouw verdween enkele maanden later te Praag, waarheen zij was gereisd om haar man te zoeken. Herman Field, Noëls broer, ver dween vorige zomer op het vliegveld van Warschau rra een rondreis door Polen. Noël Field werd in het Hon gaarse proces-Rajk genoemd als „een agent van d« Amerikaanse inlich tingendienst". Sindsdien is zijn naam verbonden geweest met elke grote communistische zuivering in Oost- Europa. Amerikaanse agenten hebben Eu ropa doorzocht naar aanwijzingen voor de verblijfplaats van de drie vermiste Fields. Thans zoeken zij ook naar mevrouw Wallach, die een ge adopteerde dochter van Noël Field wordt genoemd. Zij verliet op 28 Augustus een ho tel in West-Berlijn en sindsdien is niets meer van haar vernomen. als advocaat in Natal werkzaam. In 1910 trad Sumts in de Zuid- Afrikaanse regering als minister van binnenlandse zaken en mijnwezen. OPNIEUW SOLDAAT. Tijdens de eerste wereldoorlog werd in 1914 en 1915 een expeditie tegen de Duitsers in Zuid-West-Afrika uit gerust. Nadien benoemde de Engelse regering Smuts tot luitenant-gene raal en belastte hem met het bevel tijdens de campagne in Oost-Afrika. Hiermede was de van oorsprong Ne derlandse staatsman opnieuw soldaat geworden, die zijn eerste oorlogser varingen had opgedaan in de strijd tegen de Engelsen. Reeds in 1917 opperde Smuts het denkbeeld van een Volkenbond. Met generaal Botha nam hij deel aan de conferentie te Versailles, maar het daarna gesloten vredesverdrag was voor hem een teleurstelling. Van 1919 tot 1924 was hij eerste minister van Zuid-Afrika. In 1924 moest Smuts het onderspit delven tegen Herzog, die toen minister-president van de eerste nationalistische regering werd. AAN DE ZIJDE VAN DE GEALLIEERDEN. Smuts kwam in 1939 weer aan de regering, nadat Herzog vergeefs had geprobeerd Zuid-Afrika buiten de oorlog te houden. Onder Smuts duur de het niet lang of land- en zeestrijd krachten werden georganiseerd en de oorlogsproductie op peil gebracht. In 1940 aanvaardde Sumts het opperbe vel over de strijdkrachten der Unie. In 1941 benoemde Koning George VI Smuts tot veldmaarschalk, maar Smuts gaf er de voorkeur aan „ge neraal" genoemd te worden, een rang, die hij in de Boerenoorlog had ver worven. Tegen het einde van de oorlog maakte Smuts plannen voor het her stel van hongerend Europa. In 1948 werd Smuts' Verenigde Party door de Nationalistische Par tij van dr. Malan, verslagen. ZIJN BEZOEK AAN NEDERLAND. In 1946 bracht Smuts een bezoek aan Nederland. De Leidse universi teit verleende hem het ere-doctoraat in de rechten. Op 11 October wer" Smuts plechtig ontvangen in de Ver enigde vergadering van de beide K mers der Staten-Generaal in de Rk derzaal op het Binnenhof. ür. DREES OVER SMUTS. Dr. W. Drees zeide, toen hem van Engelse zijde commentaar gevraagd werd op het overlijden van generaal Smuts onder meer: ,De wereld kende Smuts als een groot staatsman met vooruitziende blik, zowel in oorlogs- als in vredes tijd en hij verwierf zich een naam die men zich nog lang zal herinneren. Wij in Holland voelen zyn heengaan als een zwaar verlies, want zyn kwa liteiten hebben hier grote indruk ge maakt. Iedereen zal de dood van ge neraal Smuts betreuren". ZONDER SOWJET-UN1E FN HET NIEUWE CHINA. Zonder het nieuwe China, de Sowjet-IJnie en nog enkele landen zou de or ganisatie der V.N. ophouden aan haar doel te beantwoorden. Het resultaat zou mogelijk een wereldoorlog zyn. Zolang een land van 450.000.000 mensen buiten een wereldorganisatie blyft kan men deze organisatie niet als volle dig representatief beschouwen. Dit heeft de premier van India, Pandith Nehroe in een te Washington gepubliceerd vraaggesprek verklaard. Iedere wijze om een vreedzame op lossing van het Koreaanse vraag stuk te bereiken dient aanvaard te worden. Indien bemiddelingspogin gen hoop geven doet 't er niet toe of de besprekingen in de Veiligheids raad dan wel daarbuiten worden ge voerd, mits zulks slechts geschiedt niet de toestemming en de medewer king van de Verenigde Naties, aldus Nehroe. Het verdiende aanbeveling „Aanval" uit het Oosten. De Amerikaanse militaire oefenin gen in West-Duitsland zijn Maandag ochtend begonnen met een aanval van 't „tiende leger van de agressor", dat met vyf colonnes over de grenzen van de Sowjet-zöne en Tsjecho-Slo- wakye heet te zijn binnengevallen. Een woordvoerder van het Ameri kaanse leger verklaarde, dat de ver bonden strijdkrachten snel terugtrek ken op een te voren in gereedheid gebrachte verdedigingslinie, die tus sen Frankfort en Stuttgart tegen Main en Neckar rust. De vijand heeft in de lucht een overmacht van 5 te gen 3. Britse en Franse troepen voe gen zich thans by de verbonden ver- dedigingslegers. Aangenomen wordt, dat de „agres sor" by de lente-oefeningen reeds Oostenrijk en Italië heeft bezet en thans een wapenstilstand eenzijdig heeft verbroken. De „oorlog" wordt voornamelijk op papier gevoerd en statistici hebben uitgerekend, dat al dit papier opeen gestapeld een hoogte van 40 meter zou bereiken. Ervaringen van de Koreaanse oor log worden bij de oefeningen niet uitgewerkt, doch generaal Mark Clark, de bevelhebber van alle Ame rikaanse strijdlcrachten te velde, heeft verklaard, dat zij wel worden gebruikt bij de opleiding van de troepen in Amerika. Meer dan 150 buitenlandse waarne mers, onder wie vertegenwoordigers van alle landen van het Atlantisch- Pact, hebben het geven van de eerste instructies bijgewoond. Prins vliegt in snelste passagiersvliegtuig. Prins Bernhard is gistermiddag voor een kort bezoek naar Engeland vertrokken. Hij bezoekt daar van daag De Havilland-vliegtuigfabrieken om een vlucht te maken met de nieuwe Cornet, het viermotorige pas sagiersvliegtuig met straalaandrij ving. vreedzame pogingen in het werk te stellen voordat nog grotere gevoelens van bitterheid zich van de mensen overal meester maken, aldus Nehroe. Het communistische China was volgens de opinie van India „geheel onafhankelijk van Moskou". Het was geen zaak voor India om de nieuwe Chinese regering „te mogen of niet te mogen". Btf het erkennen van re geringen ging men niet op de gevoe lens af doch op de vraag of de rege ringen stabiel waren. Het was niet slechts onlogisch doch ook uitermate onrealistisch om de consequenties van deze stelling niet te aanvaarden. Hét was nooit de bedoeling ge weest de Verenigde Naties tot een groep te maken met bepaalde opvat tingen, welke andere landen uit zou sluiten. Zware aanvallen van Amerikaanse vliegtuigen aan Korea-front. Amerikaanse vliegtuigen hebben met boordwapens, bommen en raket ten Taboe-dong zwaar bestookt. Ook artillerie nam aan het bombarde ment deel. Taboe-Dong is de basis voor de Noordkoreaanse aanvallen op de Noordwestelijke hoek van het front. Volgens d„ Noordkoreaanse radio hebben de Noordkoreanen op alle fronten het offensief „tegen vastbe raden tegenstand in" voortgezet. Noordkoreaanse troepen op de Oostelijke oever van de Naktong ten Noorden en Noord-westen van Taegoe, evenals de eenheden, die Jongtsjon, Angangni en andere plaat sen hebben veroverd, zetten hun veld slag voort. Shaw geopereerd; hij maakt het wel. Bernard Shaw is geopereerd van een heupfractuur. De operatie is goed verlopen. Een der artsen zeide niet te verwachten, dat Shaw langer dan een week in het ziekenhuis zou worden gehouden. H.M. Koningin Juliana heeft het congres van de Bond van Nederlandse Mi- litaire Oorlogslachtoffers, dat Zaterdag in de Houtrusthallen te Den Haag werd gehouden, bijgewoond. De Koningin- begeeft zich naar de congreszaal. Naast de vorstin de heer W. Ch. J. M. Langschot, voorzitter van de Bond- Voorlopig nog geen doorberekening van hogere wolprij- zen in de detailhandel? Het is niet te verwachten, dat binnen het eerstkomende halfjaar de hogere wolprijzen in de detailhandel zullen worden doorberekend. Zoals de zaken thans staan, duldt de Internationale concurrentie geen verhoging der detail prijzen. In het algemeen hebben de West-Europese landen zich in hun wol- prijzen aardig gedekt ook Nederland heeft onlangs belangryke hoeveelhe den wol uit Australië aangekocht. De fabrieken moeten blijven draaien. VOORRAAD OPGEDROOGD. De belangrijkste factor is echter, dat de gezamenlijke wolvoorraad is opgedroogd. Deze voorraad van oor spronkelijk 10.500.000 balen werd jaarlijks aangesproken. Er zijn nog slechts 450.0(H) balen van bijzonder slechte kwaliteit over. Het wereldte kort aan wol is nog steeds 18 a 20 procent- De heer Lhlting gelooft niet, dat de prezen weer gaan aaien als de nog n»e*-aangeveerde wol naar de veiling wordt gebraeht. Millioenen Chinezen en Japanners en ook inwo ners van Afrika dragen niftt meer, zoals vroeger, tropenkleding. Er is 'n opmerkelijue stijging in het wolver- bruik in die landen. Niet alleen de West-Europese fa brikanten, docli ook de hulsvrouwen vertonen een neiging zich „in de wol te dekken". Vele oorzaken voor de enorme stijging. Dit deelde de directeur van het Internationaal Wolsecretanaat-Ne- derland, de heer W. A. Linting, aan een A.N.P.-verslaggever mede. Ér zijn diverse oorzaken voor de grote stijging. Men mag niet verge ten. dat Duitsland en Japan weer aan de markt zijn en grote hoeveelheden opkopen. Beide landen hebben een achterstand van jaren iri te halen. De grootste afnemer is echter Frankrijk. Sinds 28 Augustus is Rus land slechts- eenmaal als koper op- jetreden. De Sowjet-Unie heeft niet meer gekocht dan vorig jaar, name lijk 5% der wolvoorraad. De overstromingen in Australië hebben de aanvoer naar de veilingen sterk geremd. De afnemers bleken niet bereid te wachten tot de aan voer groter zou worden, doch boden tegen elkaar op. De wolscheer is ook tegengevallen. In Nieuw Zuid Wales en Queensland hebben de overstro mingen aan vier millioen schapen het leven gekost. Dat is 300.000 balen of 4% minder dan te verwachten was. Pananiees schip op mijn. In de nacht van Zondag op Maan dag is een Panamees schip, de Spar- to, dwars voor Ameland, op een mijn gelopen, maar kon later op eigen kracht verder varen. Het schip 't vroegere s.s. Joost van den Vondel, blijkt weinig averij te hebben opgelo pen. Het was geladen met stukgoed op weg van Hamburg naar Amster dam en vaart nog maar kort onder Panamese vlag. Uit veiligheidsover wegingen zyn twee sleepboten in de buurt gebleven. Tachtig horloges. Recherche wist hoe laat het was. De douanerecherche in Amsterdam arresteerde een man, die er zijn werk van maakte horloges te smokkelen en clandestien te verhandelen. Toen men hem aanhield, had hij niet min der dan 80 horloges tot eèn waarde van 4000 onder zijn kleren. Thuis hield hij een volledige boekhouding by waaruit ook bleek, dat in de af gelopen zes weken ruim 800 horlo ges, elk ter waarde van 50 60 gul den, clandestien waren ingevoerd en verhandeld. De rechercheurs hielden voorts een vrachtauto aan. waarin zich een flinke partij gesmokkelde sigaretten afkomstig van een schip bevond. Een der inzittenden trachtte te vluchten, maar werd ge grepen. In het hart van de gemeente een nieuw plein. Waleheren's grootste plattelandsgemeente Oost- en West-Souburg heeft ambitieuze en veelbelovende plannen voor de toekomst. De Middelburgse architect en stedebouwkundige ir. F. H. Klokke heeft een uitbreidingsplan opgesteld, dat ondermeer de aanleg beoogt van nieuwe straten, waardoor uitgebreide mogelijkheid tot huizenbouw wordt geschapen. In het centrum van de gemeente zal in de toekomst een nieuw plein komen, waaraan win kelpanden gebouwd kunnen worden. Een belangryke uitbreiding is ge projecteerd aan de westelijke kant van Oost-Souburg, waardoor het be langrijkste gedeelte van deze, thans 6012 inwoners tellende, bloeiende ge meente meer wordt „afgerond". Rondom Oost-Souburg wordt een ringweg aangelegd, waarin voor een gedeelte reeds bestaande straten worden opgenomen en die aan de zuidwestelijke zijde bijna grenst aan de geprojecteerde nieuwe rijksweg Vlissingen-Zuid Beveland. Hij krijgt daarop echter geen uitgangen, omdat Rijkswaterstaat dit te gevaarlijk acht in verband met het snelverkeer. Langs de nieuwe straten is plaats voor vele woningen in open zowel als gesloten bebouwing. Ook wordt in dit gedeelte aan de peripheric van Sou- burg's kom een kinderspeelplaats ge maakt. Een andere speelplaats wordt, zoals bekend, aangelegd b'j het spori- veldencomplex nabij de Spoorstraat, welk complex hopelijk volgend jaar gereed komt. NIEUWE STRATEN, NIEUWE HUIZEN. Ook het, open terrein achter de Dykstraat is bestemd voor woning bouw. Nieuwe straten zullen worden aangelegd, welke leiden van de Dijk- straat naar Bermweg en Kanaal straat en van de Bermweg naar de hoek van de Braamstraat en de Nieuwstraat. Talrijke nieuwe wonin gen zullen voorts in de toekomst verrijzen op het vrije terrein bezui den de Kanaalstraat. Twee wegen zullen deze straat en de Buteux- straat met elkaar verbinden; de ene komt uit tegenover de Haaksbergen straat, de andere tegenover de Beci- ysstraat. Maar het aardigste plan is het zo genaamde Burchtplan, dat ontworpen is in het verlengde van de Kanaal straat. Daar komt het Burchtplein met winkels en woonhuizen, 'n open baar gebouw en wellicht ook een ca fé met terras. Aan de schaduwzijde van het plein is beplanting gedacht. Het zal in verbinding staan met Ka naalstraat en Ritthemsestraat en ook met het Oranjeplein. OOK IN WEST. Maar ook West krijgt uitbreiding. De thans doodlopende Van Doornlaan zal worden doorgetrokken tot het Marnixplein en de nieuwe straat zal aan weerskanten door woningen lage bebouwing als typisch kenmerk van Souburg worden omzoomd. Donderdag a s. zal dit uitbreidings plan, dat aansluit bij het eveneens door het architectenbureau ir. Klok ke ontworpen herbouwplan, aan de gemeenteraad ter vaststelling wor den voorgelegd. Gaat de Raad daar toe over, dan wordt het nog enige tijd voor het publiek ter inzage ge legd, waarna het ter goedkeuring naar het college van Gedeputeerde Staten wordt gezonden. De grote vraag is nu. wanneer dit inderdaad zeer aantrekkelijke plan kan worden verwezenlijkt. De grond ligt klaar, ligt thans nog zeer on rendabel klaar, maar van woning bouw kan thans geen sprake z(jn, daar het toegewezen volume voor dit jaar inmiddels Is opgesoupeerd. Het wachten is dus op een nieuwe toewij zing. De Souburgers hopen van har te, dat het volume voor 1951 wat ro yaler zal zyn dan dat voor 1950, want zij weten, dat hun gemeente nog grote uitbreidingsmogelijkheden bezit, mits.er voldoende wonin gen zije. Huiselijke twist met tragisch gevolg. Een wel zeer tragisch einde nam een huiselijke twist Zondagavond in het gezin van een 48-jarige los- werkman in de Marco-Polostraat te Amsterdam. De man had ruzie gekre gen met twee van zijn schoolgaan de kinderen. Eén van hen sloeg hij daarbij met een stoel. Zijn 19-jarige zoon kwam tussenbeide, waarop de man een stuk hout pakte om ook deze jongen te lijf te gaan. Zijn zoon greep hem echter vast en drukte hem op een ledikant, dat in de ka mer stond. Plotseling bleek de man te zijn overleden. De opwinding bleek voor hem hy was een ern stig hartpatiënt te veel te zijn geweest zo constateerde een snel gewaarschuwde geneesheer. De politie heeft de 19-jarige jon geman na een verhoor en na overleg met de Officier van Justitie ontsla gen van vervolging. Hem treft geen enkele schuld. Binnen 17 dagen uit en thuis van New York. De 36-jarige Amsterdamse archi tect A. \V. heeft wel een zeer byzon- tler en langdurig avontuur beleefd. Ily was op 25 Augustus naar „Rot terdam Ahoy" gegaan, zag tijdens z\jn rondwandeling van de Parkkade af de „Nieuw Amsterdam" liggen, herinnerde zich nog dat hy by het ontwerpen van één der salons had medegewerkt en toog toen naar de Wilhelminakade, waar goedgezinde geesten hem aan boord hielpen. Maar hy wist blijkbaar niets van het op handen zijnde vertrek, liep wat door de ingewanden van het zeekasteel te dwalen en kwam op een gegeven ogenblik tot de zonder linge gewaarwording, dat het schip aan 't varen was. Weinig op z'n gemak informeerde hij naar de eerste aanlegplaats en toen Le Havre genoemd werd. voel de hij zich wat geruster. Eenmaal daar aan land. zou hij wel verder zien. Maar hg was slechts naar Rot terdam Ahoy op stap gegaan, had feen papieren bij zich en werd aarom in Le Havre geweigerd. Het zelfde lot onderging hij in Southamp ton. En toen dan eindelijk de grote sprong over de oceaan naar New York begon, was hij wel genood zaakt zich bij de gezagvoerder te melden. Die krabde eens achter het oor, noteerde het geval en liet W. werken voor de kost, omdat de Holland Amerika-Lyn nu eenmaal geen gratis passagiers kent. Van de „Nieuw-Amsterdam" af heeft hij precies 36 minuten lang het silhouet van de New Yorkse skyscrapers gezien. Toen werd hij overgezet op de „Noordam", die naar Nederland vertrok. Op de terugreis kreeg hy de baan van glazenspoe- ler. Gisteren is de architect in Rot terdam weergekeerd. De rivierpoli tie haalde hem van boord en liet hem vrjj na proces-verbaal te hebben op gemaakt. Binnen 17 dagen uit en thuis van New York. De architect was er niet eens geestdriftig over... Zij dragen de lakkei der vrijheid. Twaalf Eindhovense wielrenners, geëscorteerd door acht Franse sportvrienden, zullen 2iondag a.s. met de traditionele vrijheidsfakkel uit Bayeux wegrijden. In de avond van de 18e September worden de ren ners in Eindhoven verwacht. IETS KOUDER Weersverwachting tot hedenavond: Half tot zwaar bewolkt, met vooral in de Noordelijke helft van het land plaatselijk enkele buien. Krachtige en aan de kust tijdelijk harde wind tussen Zuid-West en Noord-West. In het Zuiden lagere, elders iets lagere temperaturen dan gisteren.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1950 | | pagina 1