PROVIHCIALE ZEEUWSE COURANT Lichting 1949II tegen October voor oefenperiode opgeroepen BILT Amnestie in Indonesië Zwaar bombardement op Noordkoreaanse troepen WEINIG GEESTDRIFT VOOR HET NIEUWE BELGISCHE KABINET Vier mannen bewusteloos in gierkelder STAKING DER AMSTERDAMSE TAXICHAUFFEURS OPGEHEVEN ,Kortenaer" naar Den Helder ORGEL VAN DE GROTE KERK TE GOES IS TE KLEIN DE VOORSPELT: 193e Jaargang - No. 192 Dagblad, uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant. Directie: F van de Velde en F. B den Boer Adj W. de Pagter. Hoofdred G Ballintijn PI verv.: W. Leertouwer en H. A Bosshardt. ABONNEMENTSPRIJS 32 ct. per week; f 3,90 p. kw.; £r p. p. f 4.15 per kw Losse nummers 10 cent WAARIN OPGENOMEN OE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Donderdag 17 Aug. '50 ADVERTENTIEPRIJS: 13 ct. per mm. Minimum p. advertentie £2.50. lngez. mededelingen dubbel tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels): van 1—5 regels 1.—, iedere regel meer 20 cent. „Brieven of adres Bureau van dit Blad" 25 cent meer. Giro nr. 359300 P.Z.C„ Middelburg. Bur VUsslnger Walsti 58- -60 tel 2355 4 lijnen (b.g g 2861 of 2160): M'burg Londense Kaal 2 Goes: L. Vorststr 63. tel 2475 (b.g.g 2228); Oostburg: Pr. Mauritsstr 12. tel 102; Terneuzen Bro uwerijstr 2; Zierikzee- N. Bogardstr C 160. tel. 28 Diensttijd duurt tot April 1951 Slechts in zeer bijzondere omstandigheden vrijstelling De Nederlandse regering; heeft besloten, dat de niet voor kader opge leide dienstplichtigen van de lichting 1949-11, die per 1 April j.l. na slechts vyf a zes maanden diensttijd met groot verlof werden gezonden, hun voor tijdig afgebroken opleiding alsnog behoren te voltooien. Zij zullen daartoe tegen 1 October a.s. wederom in werkelijke dienst worden geroepen. Voorts ziet de Nederlandse regering zich genoodzaakt, het personeel van de lichting 1949-11, dat zich thans nog onder de wapenen bevindt en dat begin September a.s. met groot verlof zou worden gezonden, na beëindi ging van hun normale eerste oefening voorlopig in dienst te houden. De lichting 1949-11 kwam in het najaar 1949 onder de wapenen, om te worden opgeleid voor uitzending naar Indonesië. Toen door de souve- reiniteitsoverdracht deze bestem ming wegviel, moest mede op grond van toen nog bestaande rede nen van administratieve, materiële en organisatorische aard een ge deelte van deze lichting na niet meer dan een basis-opleiding, met groot verlof worden gezonden. Hierbij gold het voorbehoud, dat indien buitenge wone omstandigheden daartoe zouden nopen, her-oproeping in werkelijke dienst zou geschieden. Nu zich der gelijke bijzondere omstandigheden inderdaad hebben voorgedaan, moest het besluit genomen worden de op 1 April j.l. met groot verlof gezon den en van de lichting 1949-11 weer onder de wapenen te roepen. Deze maatregel wordt genomen, teneinde de opleiding van de volledi ge uit de lichting 1949-11 voortko mende onderdelen te kunnen voltooi en en een periode te overbruggen, waarin geen voldoende sterkte aan althans ten dele geoefende troepen in werkelijke dienst is. De oorlogs-encradering van de lichting 1949-11, die voortkomt uit de lichting 1949-1, zal ten dele in werkelijke dienst moeten wordën ge houden en voor een gering gedeelte wederom in werkelijke dienst wor den opgeroepen. TOT APRIL 1951 Bovenstaande maatregelen nouden verband met groter krachtsinspan ningen, die de landen van het Atlan- Ministeries verdwijnen uit Djocja Ter gelegenheid van de vyfde ver jaardag van de afkondiging der In donesische onafhankelijkheid, zullen bjjna 800 gevangenen vandaag in In donesië in vryheid worden gesteld. Ruim 4000 personen krijgen vermin dering van straf. De voormalige premier van Pa- soendan, Anwar Tjokroaminoto, is in vrijheid gesteld. Hij werd vastgehou den onder verdenking van medeplich tig te zijn in de zaak-Westerling. Met de opheffing van de republiek Djokja zullen ongeveer 3000 gezin nen van Djokja naar Djakarta ver huizen. Alle ministeries verdwijnen uit Djokja en in het voormalige pa leis van Soekarno wordt een univer siteit gevestigd. VOORLOPIGE PARLEMENT SAMENGESTELD. Het nieuwe parlement van de een heidsstaat der Republiek Indonesië is samengesteld en bestaat uit alle le- den van de voormalige volksverte genwoordiging en senaat van de R.I. S., de leden van het werkcomité van het K.N.LP. en de leden van de Re publikeinse Hoge Adviesraad. Zy zijn door president Soekarno in het paleis op het Merdekaplein te Djakarta be ëdigd. Vrijdag zal het parlement voor het eerst bijeenkomen, teneinde een nieuwe voorzitter te kiezen. Geen militaire zaken in de Raad van Europa Duncan Sandys, de schoonzoon van Churchill, heeft gisteren getracht in de Europese assemblée een gedetailleerd plan voor een Europees leger bespro ken te krijgen. Zowel de groep van Labour-afge- vaardigden als de Scandinaviërs ver zetten zich hiertegen, daar militaire problemen buiten de bevoegdheid van de Raad van Europa liggen. Sandys trok daarop zijn plan in. De Assemblee discussieerde wel oyev een Europees statuut voor de mensenrech ten en over economische problemen. Evacuatie van troepen uit Makassar verloopt vlot. De „Zuiderkruis", de „Kota Inten", de „Van Outhoorn' en de „Thedens' zijn ingezet voor de afvoer van de troepen van het voormalige K.N.I.L. uit Makassar. De ex-leden van het K.N.I.L., die uit Menado afkomstig zijn, zullen naar Menado gebracht worden. De Ambonezen zullen ver deeld worden' over Djakarta, Ban doeng, Soerabaja en Semarang. On danks de vrees voor moeilijkheden, die aanvankelijk bij de Nederlandse militaire autoriteiten bestond, ver loopt de evacuatie vlot. Men hoopt de troepen binnen 14 dagen te heb ben geëvacueerd. De staatssecretaris van Oorlog, mr. Fokkema Andreae, zal volgende week voor een kort bezoek naar Indonesië vertrekken. Dit bezoek hangt samen met de nog steeds voortdurende moei lijkheden ten aanzien van de afvloei ing van voormalig KNIL-personeel. dat thans de K.L. status heeft. tisch Pact zullen verrichten om tot een snellere opbouw van een defen siesysteem te geraken» De minister van Oorlog, mr. W. F. Schokking, heeft gisteren op een persconferentie een toelichting op de hergroeperingen gegeven. De oefenperiode voor de gezamen lijke lichting 1949-11 zal duren van October a.s. tot April 1951. Daarna zal deze lichting in zijn geheel deel uitmaken van de legermacht van drie divisies, die de regering voorne mens is te vormen. Minister Schokking verklaarde te begrijpen, dat de regering een offer vraagt van de mannen van de lich ting 1949-11, „Zij zullen het wel be grijpen", meende de minister. Dit offer zal wellicht het zwaarst zijn voor diegenen, die op 1 April j.l. niet met groot verlof zijn gegaan. Zij moeten nu inAners achttien maanden dienen. De minister zeide verder nog, dat degenen die thans weer worden op' geroepen, slechts in zeer bijzondere omstandigheden vrijstelling zullen kunnen krijgen. De heroproeping van deze lichting is niet in de thans in gediende oorlogsbegroting gecalcu leerd. 3800 bommen op klein gebied uitgeworpen Formaties Amerikaanse superforts hebben het zwaarste bombardement sinds de landingen in Normandië, zes jaar geleden, uitgevoerd, door in to taal 3800 bommen uit te werpen op een gebied van 5 Vi km. diep en 12 km. lang. ten Noorden van Waegwan op Korea. Op dit gebied aan de Westelij ke oever van de Naktong waren Noordkoreaanse troepenconcentraties gesignaleerd. Dadelijk na het bombar dement vielen Mustangtoestellen ver spreide groepen militairen aan. die aldus McArthurs legerbericht „her en derwaarts snelden alsof zy hun hoofd verloren hadden". Waegwan verwisselde twee maai van bezetter en kwam tenslotte in Amerikaanse handen. Volgens de laatste berichten woedt in het gebied van WaegwanTaego een zware strijd. Ondanks het zware bombardement braken Noord-Kore- anen uit hun bruggenhoofden en be reidden een aanval op de verbindings weg PoesanTaego voor. jV Verkeerd aangesloten Op de Amsterdamse luchtha ven Schiphol heerste gistermid dag enige consternatie. Er was een verstekeling gearresteerd. Geen al te pientere verstekeling overigens. De man wilde gratis naar Australië emigreren en had zich daartoe in een vliegtuig verstopt. Dit vliegtuig had ech- "^ter bestemming Stockholm. Algemeen wordt een korte levensduur verwacht De nieuwe Belgische regering, waarvan de ministers gisteren door «,1e Koninklijke Prins zijn beëdigd, is in de pers cn in politieke kringen met weinig geestdrift begroet. Verwacht wordt, dat de levensduur van het ka binet niet langer dan drie maanden zal zijn en op den duur de C.V.P. ertoe gedwongen zal worden met de andere partijen samen te werken. De socia listen en liberalen zullen echter als voorwaarde voor deelneming aan een coalitieregering het houden van nieuwe verkiezingen stellen. De nieuwe premier, Joseph Pholien, is een Waal, die een goede reputatie by de Vlamingen heeft en vooral ook bij de Flaminganten, omdat hij na de oorlog protesteerde tegen de bepa lingen van de byzondere rechtsple ging. In socialistische kringen wordt Pholien als zeer conservatief be schouwd. Het blad ,.Le Peuple" is van oordeel, dat Paul van Zeeland moeilijk een slechtere figuur had kunnen kiezen dan Pholien om een verzoening aller Belgen rondom de Koninklijke Prins te verwezenlijken. Hij zou het geweest zijn, die in de nacht van 1 Aug. toen Tconing Leo pold wilde terugkomen op zijn besluit tot troonsafstand, genoemd werd als hoofd van een regering, die tot taak zou krygen de opstand de kop in te drukken. Ernstig auto-ongeluk op de Amersfoortse Weg TWEE DODEN EN VIER GEWONDEN. Dinsdag tegen middernacht is op de Amersfoortse weg ter hoogte van Nieuw Millingen, een ernstig -auto- ongeluk gebeurd, dat twee doden, één zwaargewonde en drie minder zwaar gewonden heeft geëist. Door tot nu toe onopgehelderde oorzaak reed een personenauto, gaande in de richting Apeldoorn en bestuurd door mevrouw B. uit Beek bergen, tegen een boom. Zij zelf kwam er met een lichte hersenschud ding nog betrekkelijk goed af, maar het naast haar gezeten 8-jarig zoon tje, E. R. B. en mevrouw v. d. B. v. d. P. uit Apeldoorn, werden op slag gedood. Van de drie overige inzittenden kreeg mevrouw A. L. A. B. uit Apel doorn, die uit de wagen werd geslin gerd, een schedelbasisfractuur. Haar 13-jarig zoontje brak een been en liep een lichte hersenschudding op, terwijl de 18-jarige mejuffrouw D. L. uit Den Haag er met een lichte her senschudding af kwam. De vier gewonden werden in het Juliana-ziekenhuis te Apeldoorn op genomen, waarheen ook de stoffelij ke overschotten van de twee slacht offers werden overgebracht. Meer dan 1000 vrijwilligers voor Korea Tot twaalf uur gistermiddag had den zich in totaal 1044 vrijwilligers opgegeven voor dienstneming in een der beide compagnieën, die de rege ring ter beschikking van de Verenig de Naties vil stellen. Het socialistisch blad meent, dat het nieuwe kabinet een conservatief stempel draagt. Slechts vijf van de zestien ministers dragen het katholieke vakverbond symphatie toe. Het katholieke blad „La Libre Bel- gique" meent dat de nieuwe rege ringssamenstelling niet precies die is, welke Paul van Zeeland en Joseph Pholien voor ogen stond. De omstan digheden hebben hen echter gedwon gen personen op te nemen met een niet al te grote autoriteit op parle mentair gebied. Twee van hen overleden In Eext, gemeente Gieten, zijn twee landbouwers, H. Brink en diens 17- jarige zoon bij het schoonmaken van een gierkelder, bewusteloos geraakt en later overleden. Drie dokters heb ben met behulp van zuurstofappara ten ongeveer anderhalf uur lang ge tracht de levensgeesten op te wek ken, doch het mocht niet baten. Twee huurlieden, die direct te hulp waren gesneld en in de gierkelder waren afgedaald, geraakten eveneens be wusteloos. Zij konden evenwel weer tot jbewustzyn gebracht worden. Kinderverlamming in Engeland grijpt snel om zich heen De kinderverlamming in Engeland heeft nieuwe slachtoffers geëist. De ziekte grijpt voortdurend om zich heen en dreigt een epidemisch karak ter te krijgen. Meer dan 200 van de naar schatting 1500 mensen, die dit jaar door de ziekte werden aange tast, zijn gestorven. In een week tijds werden niet minder dan 367 ge vallen geconstateerd. Men doet al 't mogelijke om de ziekte binnen de perken te houden. Naar enkele „zwarte plekken" zijn „ijzeren lon gen" gezonden. Indonesië heeft minder interesse voor V.N.-lidmaatschap Het verlangen van de Indonesische regering naar het lidmaatschap van de Verenigde Naties is verminderd. Dit is een gevolg van de moeilijkheden die de Ver. Naties met de Sowjet-Unie naar aanleiding van de Chinese verte genwoordiging bii de Wereldorganisa tie ondervinden. Indonesië wenst niet. dat zijn lidmaatschap van de Ver. Na ties wordt beschouwd als een verster king van het Anglo-Amerikaanse blok Aldus een verklaring van een woord voerder van het Indonesische ministe rie van Buitenlandse Zaken. Aparte conferentie voor Nieuw Guinea Naar wij vernemen, ligt het niet in de bedoeling op de tweede Unie conferentie. die. zoals bekend, in Den Haag zal worden gehouden de kwestie Nieuw-Guinea te behandelen, maar is het de bedoeling aan dit onderwerp eenafzonderlijke conferentie te wij den» Over het tijdstip, waarop deze conferentie zal worden gehouden, wdrdt thans overleg gepleegd tus sen de Nederlandse en de Indonesi sche regering. Een man met centen De man, die de meeste centen be zit. is ongetwijfeld de burgemeester van Rhenen, jhr. mr. L. H. N. F. M. Bosch Ridder van Rosenthal, die zich als lid van het comité „Stichting Na tionaal Legermonument Grebbeberg" nu al enige jaren beijvert om cents- gewijze een bedrag tê vergaren voor een legermonument. In de kluis van Rhenens raadhuis liggen 2.049.184 koperen centen, rol letje aan rolletje opgestapeld. Britse parlement wordt niet bijeen geroepen Premier Clement Attlee heeft Woensdagavond het verzoek van de oppositie om een spoedig bijeenroe pen van het pai'lement ter bespre king van de Britse verdedigingsplan nen van de hand gewezen. Op 15 Augustus 1942 werden op het landgoed „De Rovert" te Goirie de gijzelaars Robert Baelde, Christoffel Bennekers, Otto graaf van Limburg Stirum, Willem Buys en Alexander baron Schimmelpenninck van der Oije ter dood gebracht. Twee maanden later volgden de gijzelaars Jan Haantjes, Koos van den Kerklioff en Hein Vrind in Eenbos bij Wouden berg. Thans is op het landgoed „De Rovert" door de vertegenwoordiger van H.M. de Koningin, kamerheer in b.d. W. A. A. J. Schimmelpenninck van der Oije, een gedenksteen onthuld, opgericht door oud-gyzelaars. Treffen tussen politie (met stengun) en stakers Het conflict in het Amsterdamse taxibedrijf is van de baan. Gisteren is besloten de staking op te heffen. Vandaag zijn de chauffeurs volgens dienstrooster weer uitgereden. Stakers en chauffeurs zijn accoord gegaan met een •compromisvoorstel21 gulden als basisloon plus 15 procent van 't opgereden bedrag. Als een bedrag van 100 gulden wordt opgerpden komt het totaal ook neer op een bedrag van 36 gulden per week. En dit was de eis, die gesteld werd. De havenstaking in de hoofdstad heeft zich uitgebreid. Van de samen werkende havenbedrijven zijn op het ogenblik 1200 man in staking. Het aantal vaste-ajheidërs dat in staking is, is zeef gering. De staking óndei de stratenmakers heeft zich niet uit gebreid. Een staking van tram- en reinigingspersoneel werd gevreesd, maar vond geen doorgang. In tegenstelling tot vorige dagen was het gisteren niet zo rustig in de hoofdstad. Zowel op het Haarlemmer plein als op de Noordermarkt is het tussen grote groepen stakers en een patrouille van de karabynbrigade tot een treffen gekomen. Vooral op de Noordermarkt vielen rake klappen. De karabijnbrigade ts een speciale afdeling van de Amster damse politie, uitgerust met helmen en stenguns. Zij patrouilleert in klei ne, snelle auto's door de stad. De stakers wilden een optocht vormen en naar het gemeentehuis trekken, hetgeen de politie wist te beletten. Burgemeester Ara. J. d'Ailly van Amsterdam heeft in een oproep de arbeiders aangespoord niet mede te werken aan de staking en zich schrap te zetten tegen de terreur van een kleine groep. Dc Kortenaer zal op 22 Augustus uit Soerabaja naar Nederland verrtekken. Het schip wordt omstreeks 30 Septem ber in Den Helder verwacht. Bovendien ikwaliteit van dien aard' dat restauratie wordt ontraden Toen in het begin van de dertiger jaren de restauratie van de Grote Kerk te Goes gereed kwam> bleek al spoedig, dat naast de vele voordelen, die dit herstel opleverde, er een groot bezwaar was ontstaan: het orgel was na melijk te klein geworden. Dit Instrument was immers gebouwd voor de kerk, zoals die was vóór de restauratie en die destyds door een muur in tweeën werd verdeeld. Alleen het ko or werd als kerk gebruikt, terwyl de beide zijbeuken, alsmede de huidige z.g. wandelkerk niet voor de Ere dienst in gebruik waren. Het klankvolume van het orgel was dus berekend voor een ruimte, die meer dan de helft kleiner was dan de huidige grootte van het gebouw*. Deze situatie is sindsdien niet gewyzigd en het valt te begrijpen, dat de bezwaren van een te klein orgel steeds weer aan de dag treden, vooral omdat de klanksterkte zelfs voor de kerk in niet-gerestau- reerde toestand aan de lage kant was. Bij de begeleiding van de ge meentezang is het thans noodzakelijk, dat steeds alle beschikbare stem men van het orgel d.w.z. alle aanwezige groepen van pijpen worden gebruikt, zodat het onmoge lijk is, enige variatie in de klank aan te brengen. Voor de kerkgangers, die in de on middellijke omgeving van het orgel zijn gezeten, is het orgel sterk ge noeg, maar voor hen, die een zitplaats bij de preekstoel of in één van de zij beuken hebben, is het volume ontoe reikend, omdat het orgel de gemeen tezang daar niet meer voldoende „draagt". Daarbij moet men in aan merking nemen, dat in de Protestant se kerken en met name in de Ne derlands Hervormde Kerk de laat ste tien-vijftien jaar een herleving valt te constateren van de gemeente zang. „Een zingende kerk is een le vende Kerk", zo wordt wel gezegd en het is mede daarom verheugend, dat de gemeentezang thans in het middelpunt van de belangstelling staat. Ook de orgelbouw, die een periode van diep verval meemaakte, herstelde zich langzamerhand, zodat men zich in kerkelijke kringen ging bezinnen op alles, wat verband hield met het muzikale element in de Pro testantse Eredienst. In Goes drong deze kerkmuzikale renaissance even eens door en het gevolg daarvan was, dat er meer aandacht aan het kerk lied werd besteed. Goes was een van de eerste Zeeuwse gemeenten, die het zingen van de Psalmen op rhythmi- sche wijze herstelde en die een kerk koor oprichtte. Eén ding werd tot nu toe niet verbeterd, namelijk het or gel. Het eigenaardige van dit Instrument is, dat er een zekere roem van uitgaat .„Het is zo'n mooi orgelmeent men, want liet klinkt zo lijn in cTeze kathedrale kerk en dus zo wordt gezegd zal het wel een goed orgel zijn. Ingewijden weten echter, dat dit instrument, behalve te zwak. ook nog slecht is, maar dat de klank ervan cnigzins wordt „afgerond" door de uitstekende accoustick van de kerk, zodat het slechte geluid de leek niet al te zeer opvalt. Het orgelfront maakt bovendien de indruk, dat men hier met een oud instrument te doen heeft, maar In werkelijkheid zit er heel iveinig ouds aan. In feite is dit orgel als ge volg van ondeskundige restauraties niets anders dan een gewoon fabrieksin- strument, zoals ze jaren geleden in se ries werden vervaardigd door zogenaam de „orgelbouwers". Organisten van buiten af, die in de Grote Kerk kwamen concerteren, wa ren steeds hevig teleurgesteld wan neer zij het geluid hoorden. „Wat een tegenvaller, het front belooft zo veel..." zei eens een van de bekend ste Nederlandse orgelkunstenaars. Ook in ons blad werd meermalen naar aanleiding van orgelconcerten in deze kerk opgemerkt, dat het in strument eigenlijk niet geschikt is om de werken van de grote orgel meesters als Bach enz. te vertolken. De Kerkvoogdij van de Nederduits Hervormde Gemeente te Goes is er eveneens van overtuigd, dat het or gel vele fouten vertoont en daarom zocht zij in de loop van dit jaar con tact met de Synodale Orgelcommissie. Deze commissie werd destijds door de Generale Synode van de Ned. Her vormde Kerk benoemd om de ver schillende gemeenten van advies te dienen bij orgelbouw, restauratie enz. ONDERZOEK SYNODALE OREGELCOMMISSIE. De Synodale Orgelcommissie heeft een diepgaand onderzoek ingesteld naar de geschiedenis en de aard van het orgel in de Grote Kerk en heeft van dit onderzoek rapport uitge bracht aan de Kerkvoogdij. Naar wij menen te weten is deze. commissie eveneens tot de conclusie gekomen dat het orgel geenszins berekend is voor de inhoud van de gehele kerk. Bovendien blijken er van de 29 stem men (groepen pijpen van hetzelfde timbre) er slechts 19 bruikbaar. De manier, waarop het orgel is gebouwd en de materialen, welke er aan zyn verwerkt, tonen duidelijk aan, dat dit Wim van Est, die in de finale om het wereldkampioenschap te Luik te. gen de Italiaan Antonio Bevilacqua reed, verliet de baan, (na een beslis sing van de Internationale Wieier Unie, in verband met het feit, dat na het springen van zijn hand, de rit niet werd overgereden) op last van de sportcommissie van de Nederlandse Wielren Unie. instrument is gebouwd in een periode van het diepst verval van de kerkor gelbouw. Elke wijziging zou daarom ontraden moeten worden, want het nutig effect van een dergelijke wij ziging of restauratie is niet evenre dig aan de kosten. Er is nog niefs te zeggen van nadere stappen, die de Kerkvoogdij naar aanlei ding van dit rapport zal nemen. Aange nomen mag worden, dat een en ander nog nader met de Synodale Orgelcommis sie besproken zal worden. Vast staat ech ter wel, dat thans officieel geconcludeerd is, dat het orgel in de Maria Magdalena- kerk van Goes in vrijwel geen enkel op zicht voldoet aan de eisen, die aan een kerkorgel voor een dergelijk gebouw ge steld mogen worden. WISSELEND BEWOLKT. Weersverwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig van Donderdagmorgen tot Donder dagavond. Wisselend bewolkt met plaatselijk enkele buien. Matige tot krachttfe Westelijke wind. Vrij koel.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1950 | | pagina 1