Kruistocht om het groene goud JIMMY BROWN, sportheld no. 1 Ook in metaal-industrie en coöp. beweging blijkt krachtig Fins initiatief Zeeuwse Almanak r Vordering van woonruimte VIJFENTWINTIGSTE T.T.-RACE IN ASSEN START 8 JULI DINSDAG 4 JULI 1990 provinciale zeeuwse courant 3 (Van onze speciale verslaggever) Wat een land met wat een bosPer Finse ziel is er meer dan vyf hectare bos beschikbaar, waar vind je dat zo? Haast driekwart van de opper vlakte van het zeer uitgestrekte Suomi is bos en het was de schuld van het vredesverdrag dat dit land van de tweede naar de derde plaats op de Europese boslijst moest verhuizen. Rusland kreeg er toen nog wat meer by en daardoor zakte de verliezer in de ongelijke oorlog juist beneden zyn Westelijke buur en vroegere stiefvader Zweden. Blaar nog al tijd vormen hout en houtproducten 90 procent van de Finse uitvoer, zodat het beeld gewaagd kan worden dat het groene goud de kurk is waar dit rotsige land op dryft. Alles werkt mee om Finland tot 't houtland te maken: het klimaat, het gemakkelijke transport over de vele wateren en van de talryke natuurlijke havens uit en vooral, de liefde voor 't hout die de Finnen in het bloed zit en die hun handen zo uitermate geschikt voor de bewerking maakt. Gedurende de winter zitten er zo'n 80.000 man in de bossen om de bomen te vellen en men kan zich iets van het leven in de houthakkerskampen voor stellen, wanneer men aan grote sneeuwmassa's, felle koude, bontmut sen en dikgevoerde wanten denkt. Zo'n 40.000 paarden trekken de vrachtsleden dan over de ijzige bos wegen, kilometers ver, en eerst in de laatste tijden gebruikt men ontzet tend zware vrachtauto's, die vijftien tot twintig ton stammen meezeulen over voor ons begrip geweldige af standen vaak. Zoveel mogelijk worden de oevers der vele wateren opgezocht en daar stapelen de machtige hoeveel heden ontkruinde en worteloze den nen en sparren zich dan op. Ook hier doet de mechanisatie na tuurlijk z'n intree; er zijn reeds apar te machines die de stammen bundelen en het is een machtig mooi gezicht zo'n vlotmassa van twee- driehon derd bundels te zien voorttrekken door 'n onverschrokken sleepboot de fabriek tegemoet. Door de oorlogen heeft uiteraard zowel het bos als de fabrieksproductie sterk geleden, maar de cijfers stijgen elk jaar en spoedig zal men het peil van 1938 weer bereikt hebben. Nood zakelijk is echter, dat de bossen zelf veel beter onderhouden worden. De Finse wouden behoren voor bijna tweederde aan particuliere en voor haast een derde aan de Staat en het overige is eigendom van de fabrieken. Die particulieren zijn er vele: men heeft 250.000 boseigenaren geteld en van houtvesterijen hebben al dezen meestal heel weinig verstand. Hoe er fehakt en hoe er herbost moet wor- en, welke boom op de bepaalde plaats de geschikste is, dat was iets waar weinigen zich om bekommerden, tot hun eigen nadeel. Om daarin ver betering te brengen heeft men thans over het gehele land een kruistocht van een week georganiseerd, waaraan jong en oud en man en vrouw kunnen meedoen; beroepshoutvesters zullen daarbij zoveel mogelijk de fouten aan- wijzen en adviezen geven. En men zou niet in het sportieve Finland moe ten zijn, wanneer er niet bij"deze gele genheid een onderlinge wedstrijd tus sen de provincies georganiseerd werd! INDUSTRIALISATIE EIS DES TIJDS Toch is het niet zo, dat in Finland alle aandacht uitsluitend naar het hout uitgaat; men weet heel goed dat industrialisatie over de gehele linie niet gekeerd kan worden. Daarom wordt er ook ijverig aan de op- en uit bouw van de textiel- en metaalindu strie gewerkt, natuurlijk allereerst om deviezen te sparen. Een bezoek aan de grootste textiel fabrieken des lands overtuigde sterk: geen luxe werd er gefabriceerd, maar het dagelijkse gebruiksgoed. Ook hier weer werd het beeld door de vrouwen- arbeid beheerst: van de 2400 mensen op de Finlayson-fabriek waren twee derde vrouwen en men wilde er nog graag meer hebben. Vol trots toonden de Finnen ons ook de Tampella-metaalfabrieken. Op 10 Mei was juist de 800ste locomotief er gereed gekomen en met een gezel lig en echt Fins feest werd dat heuge lijke feit gevierd. DE COÖPERATIEVE BEWEGING De coöperatie „Elanto" te Helsinki is eigenaar van een zeer grote en moderne brood fabriek artnex banketbakkerij, waar jaarlijks ongeveer 10 mil- lioen kilo meel wordt verwerkt en de totale omzet (in 1949) ongeveer 573 millioen mark (bijna 10 millioen gulden) be draagt. In deze bakkerij met de magazynen werken 266 vrouwen en 132 mannen. Ieder weet welk een omvang (en ook welk een eigenaardige ontwikke ling!) zowel de verbruiks- als de pro ductie-coöperaties in de Scandinavi sche landen hebben aangenomen. Fin land blijft in dat opzicht allerminst achter; om een oppervlakkige indruk van deze merkwaardige sociaal-econo mische evolutie van onze eeuw te ge ven, némen we hier alleen maar Elan to. een van de grootste plaatselyke consumenten-coöperaties, die in Hel- Nieuw geval van vogelpest te Laren (G.) Op het bedrijf van de heer B. A. O. te Barchem (gem. Laren Gld.) doet zich vermoedelijk een geval van pseu- do-vogelpest voor. Een 20-tal kippen is reeds gestorven. Het betreft hier een bedrijfje van ongeveer 200 kippen. Dit zou het derde geval van pseudo-vogel- pest zijn, dat binnen drie weken in het Zuidelijk deel van Laren (Gld.) voor komt. In een pluimveebedryf te Hp bij Landsmeer hebben zich enkele sterf gevallen voorgedaan. Teneinde na te gaan of men hier met de beruchte vogelpest te doen heeft, zijn de dode dieren voor onderzoek naar Rotter dam gezonden. Noorse Himalaya-expeditie. Reuter meldt uit Lahore, dat de Noorse Himalaya-expeditie. die half Juli de 7580 hoge top van de Thrich Mir in het Chitralgebergte hoopt te be reiken, op 3600 meter hoogte een basis heeft ingericht. De negen Noorse berg beklimmers worden vergezeld door prof. Hamud Big .verbonden aan het Islamia College te Lahore. Als de eerste poging geen resultaat oplevert, zal de expeditie een tweede ondernemen tegen het einde van Juli. ROODBONT. Tertvyl de regen Maandagmorgen frisjes neerkletterde uit een loodgrjj- te hemelzyn tal van Zeeuwen na et stralende week-end aan hun da gelijks werk getogen met lichamen, die roodbont gekleurd waren. Pijn lijke schouders, pijnlijke benen, pijn lijke armen en pijnlijke gezichten. Hier en daar blaren.... Zo gaat het als men te lang in de zon ligt en niet tijdig maatregelen neemt om verbran ding van de huid te voorkomen. En allemaal weten we toch, ddt we verbranden in de zon. Allemaal weten we precies wat we doen moe ten om ongemak te voorkomen. Huid invetten, kleren aantrekken als de huid rood wordt. Maar we doen er niets op uit. We zien graag bruin, we lijken graag op halve negers. Maar dan de gevolgen ook dragen zonder mopperen. Blijmoedig, ook als roodbonte koetjes.' Hoewel door het ontbreken van werkelijk bergland de moge lijkheden beperkt zijn, tracht Finland de „witte steenkool" in toenemende mate te exploi teren. Zo is men thans bezig in Pyhakoski, in Noord-Fin- land, een waterkrachtstation te bouwen met een turbine van 51.000 pk. De gehele installa tie werd in eigen land vervaar digd; een pronkstukje waar de fabriek van Tampere erg trots op was, was de schroef van 72 ton zwaar. V.. sinki tot een machtig lichaam is uit gegroeid. Men kan niet over industrie en mechanisatie spreken, of deze kant van het arbeidsvraagstuk komt direct naar voren. Elanto (de voorletters van: alles wat U dagelijks nodig hebt) ontstond in 1905 als gevolg van conflicten in de bakkerswereld; nu zijn er 100.000 leden, telt men een personeel van 4000 mensen en kan men roemen op 't bezit van 435 winkels en 22 restaurants. Er is practisch geen ge bied dat de leiding buiten haar coöp. gezichtskring laat liggen; naast een indrukwekkende grote broodfa briek zijn er nog een zuivel-, een con serven- en tal van andere fabrieken, maar bovendien heeft men een bloem kwekerij, inkoopcentrales voor vis, melk en vlees, een eigen badinrich ting, om maar niet eens de verschil lende technische afdelingen van dit wijdvertakte werk te noemen. Iedere week verschijnt er een geïllustreerd blad voor de leden in 80.000 exempla ren, er is een spaarkas, een onderlin ge begrafenisvereniging en natuurlijk heeft men vacantiekolonies. De sportclubs waren uiteraard niet verwaarloosd, maar voor de studie kringen was er toch ook meer belang stelling dan men in een grote stad verwachten zou. Maar de Elanto- school, zowel voor de vakopleiding als voor de eigen vrije studies bestemd leek ons in haar soort ideaal; het daartoe aangewezen personeel, dat bijvoorbeeld gedurende drie maanden regelmatig dagonderwijs ontvangt volgt de cursus gratis en het loon gaat gewoon door ook nog. Als er iets flink en radicaal aange pakt moet worden, dan praten de Finnen blijkbaar niet veel, maar er kómt Iets tot stand! De Nederlandse Jeugd Gemeenschap vierde Zaterdag te Utrecht haar vijfjarig heid in het Groot Auditorium voerden de Utrechtse jeugdorganisaties op het Domplein H.M. Koningin Juliana woonde de herdenking by. H.M. te raidden van de jeugd op bestaan. Na een plechtig- mma uit. een programma i het Domplein. Rechter alleen bevoegd bij willekeur. De Hoge Raad heeft uitspraak ;edaan in een procedure tussen de lurgemeeater van Hattem en de 84- jarige J. P. W. H., bij wie de bur gemeester woonruimte heeft gevor- H. Verzette zich tegen de vorde ring op grond dat de gemeente geen rekening had gehouden met zijn hoge leeftijd. i In kort geding heeft de president van de rechtbank te Zutfen H. in I het gelyk gesteld en in hoger beroep j heeft het Hof te Arnhem dit vonnis bevestigd. j De Hoge Raad heeft thans o.m. I overwogen, dat voor tussenkomst van de rechter reden zou kunnen zijn indien de vordering als een daad van willekeur zou zijn aan te merken, welk geval zich hier niet I voordoet. Jantjes kunnen weer passagieren. Met ingang van Zaterdag jl. is de quarantaine in het Marineopleidings kamp te Hilversum opgeheven. Het kamp is gedurende een week in qua rantaine geweest, omdat er een geval van nekkramp was geconstateerd. Coöperatieve bakkerij in Finland. Spannende ballonvaart. LANDING BIJ HOOGSPANNINGSLEIDING. Door de storm, die Zaterdag in Kopenhagen woedde, moest de Ne derlandse ballonvaartster, mevrouw Boesman, de opstijging een dag uit stellen. Zondagavond was het weer gunstiger en toen konden tachtig- „uizena toeschouwers mevrouw Boes man met haar ballon de lucht in zien gaan. Door ongunstige wind dreef de ballon af in de richting van de Oostzee. De ballonvaartster slaagde er nog juist in, op het schiereiland in Zuid-Zweden te lan den, aan de voet van een boven grondse hoogspanningsleiding van twintigduizend volt. De luchtreis duurde twee uur. Spaarcijlers in Mei. De door de Nederlandse Spaar- bankbond gepubliceerde cijfers wij zen uit, dat gedurende de maand Mei 1950 bij ae algemene spaarban ken is ingelegd 42.317.016 en te rugbetaald 35.904.143, zodat het spaartegoed vermeerderde met 6.412.873. Gedurende de eerste 5 maanden van 1950 beliepen inleg en terugbetaling resp. 197.931.671 en 163.705.490, zodat gedurende deze periode bespaard is 34.226.181. By de bankspaarbanken waren inleg en terugbetaling in Mei j.L resp. 3.930.870 en 3.177.951 en gedurende de eerste 5 maanden van dit jaar 17.188,388 en 15.953.131. Regeringsbijdrage voor vrijwillig verzekerden noodzakelijk. In de algemene vergadering van de Centrale Bond van Ziekenfondsen, die gisteren in het N.V.-huis te Utrecht werd gehouden, werd de aangekondigde premieverhoging voor vrijwillig verzekerden uitvoerig be sproken. In afwachting van een nieuwe ziekenfondswet, die defini tief het ziekenfondswezen zal rege len en de nodige rust zal brengen, achtte de voorzitter, de heer C. J. v. Lienden een vaste regeringsbijdrage wenselijk. "Wanneer de regering 25% van de kosten van de vrijwillig-verzekerden voor haar rekening neemt, zou het mogelijk zyn geweest, dat althans voor 1950 met een premie van 71 cent per week volstaan had kunnen worden. Indien het tegenwoordige verstrek- kingspeil wordt gehandhaafd moet de premie tot minstens 1 per week worden verhoogd, hetgeen naar de mening van de voorzitter de dood steek zal betekenen voor de vrijwil- lig-verzekerde. De tentoonstelling „Rotterdam-Ahoy' heeft vanaf de opening (15 Juni) tot nu toe meer dan een kwart millioen bezoe kers getrokken. A.N.W.B. ontevreden over overheid. In zijn openingswoord voor de alge mene jaarvergadering van de A.N.W.B. heeft de voorziter, de heer P. F. Zim merman zijn ontevredenheid geuit over het beleid van de overheid inza ke. de wegenbelasting, de verkeersvei ligheid en de kwestie van de militaire oefenterreinen. De heer Zjmmerman ook in het jaarverslag wordt bier van gewaagd is van mening, dat de wegenbelasting te hoog is en dat de opbrengst niet voldoende voor de ver betering en de aanvulling van het hui dige wegennet, aangewend wordt. In het belang van de verkeersveilig heid was volgens de heer Zimmerman splitsing van motor- en rijwielverkeer dringend noodzakelijk. In het jaarverslag van de A.N.W.B. wordt de aandacht gevestigd op de on volkomenheid van de Nederlander op de weg. De A.N.W.B. acht het voorts teleurstellend, dat men van militaire zijde niet naar oefenterreinen buiten onze grenzen zoekt. In het kader van de West-Europese Unie moet dit vol gens de -A.N.W.B. toch mogelijk zijn. Het jaarverslag deelt tenslotte mee, dat er op 31 December 1949 4393 weg wijzers, 1483 richtingsborden. 312 voor- richtingsborden en 2122 paddestoelen waren. Aan het einde van 1949 waren 81 motorrijwielen dagelijks in dienst. Het aantal leden van de bond nam vo rig jaar toe van 230.914 tot 236.831. Op het circuit kun je „je nek niet breken, al zou je h et willen". De internationale motorwereld beleeft op 8 Juli een jubileum. Die dag zal „Assen" 25 jaar zyn, wat betekent dat op 8 Juli de 25ste T.T. zal wor den verreden. Begonnen als een rit, waarvan men in 1925 zei, dat het „gekkenwerk" was, is de Dutch T.T. uitgegroeid tot een motorevenement van de eerste rang, waar de beste Europese motorrijders aan deelnemen, waarvan honderdduizenden over de gehele wereld spreken. „Assen" heeft geschiedenis gemaakt. Ondanks dat wijze mannen in 1925, der dan 19 verschillende motormer- bij het vernemen, dat de motorclub j ken, bereden door 13 nationaliteiten Assen en omstreken van plan was een heuse motorrit op de weg te organi seren, hun schouders ophaalden en voorspelden, dat het nooit iets zou worden. Maar in Assen zetten sportie ve kerels hun schouders er onder en via het „Circuit" by Rolde en Borger waarin een stuk zandweg met het bord „verboden elkaar te passeren" belandde de Dutch T.T. op het tegen woordige circuit van Drenthe, dat in de loop der jaren tal van verbeterin- fen onderging en dank zij de uitge- reide veiligheidsmaatregelen het meest veilige circuit ter wereld werd. „Al zou je het willen je nek kun je er niet breken", zeiden de Australi sche coureurs van het circuit eens. Even een paar getallen: aan de 25ste T.T, nemen dit jaar niet min- 22. „Stop, gilde Priem Pruim, in een laatste po ging zijn gezag te doen geldenMaar het was al te laat, want Jimmy had zich, als een piraat die een schip entert, op de diender gewor pen in een poging dwars door hem heen te fiet sen. De gevolgen waren niet te overzien, want behalve Priem Pruim werd ook Trui Treuzel met haar hondenkar bij de botsing betrokken. Jimmy caramboleerde als het ware van de diender naar deze goede vrouw, waardoor de in één seconde geschapen chaos volmaakt was geworden. deel. voor de 125 cc kwamen 30, voor de 350 cc 56 en voor de 500 cc 50 in schrijvingen binnen. GEZELLIG EN VEILIG Wat zou dus het geheim van deze trek naar Assen zijn? Piet Nortier die man in de duiventil, verklaarde dit aldus: „In Assen heerst nog steeds de gezelligheid, die men van de eerste T.T. kent. De renners voelen zich thuis in de Drenthse hoofdstad, die hun met de meest spontane harte lijkheid tegemoetkomt en daarbij de sportieve sfeer, de grote veiligheid van het circuit voegt, dan is het al geen geheim meer". Dit alles was dan ook de reden, dat de commissie voor het werven van rijders dit keer gerust thuis kon blij ven, omdat de renners zich zelf aan melden. En de verwachtingen voor 8 Juli? Natuurlyk valt er nog weinig te zeg gen, maar yast staat, dat de strijd in de 125 cc tussen de Italianen op hun Mondials, M.V.'s en Morini's nog feller zal worden dan het vorig jaar. ENGELAND^ HOOP Dank zij de grote sensatie, die de Engelse T.T. opleverde, is de belang stelling gericht op de Nortonstal, die in het fabriekteam ook de jonge veelbelovende Geoffry Duke heeft op- fenomen een jongeman van 27 jaar, ie opgekomen is in terreinritten en in wie velen de toekomstige wereld kampioen zien. Deze talentvolle cou reur komt ook naar Assen. Engeland heeft dus een bedreiging van Italiaanse zijde, vooral omdat ir. Remor, die van Gilera naar de Augus ta M.V. overging en Terruffi, die nu door de Gilera in de arm werd geno men, van hun rijders en machines 't uiterste zullen eisen. De snelste mo toren ter wereld verschijnen die dag dus aan de start, die voor de eerste keer met lichtsignalen wordt gege ven. En de Nederlandera? Voor hen is het al een prestatie als ze bij de eerste tien benoren. Het Wereldgebeuren Coloradokevers Nadat reeds herhaaldelijk melding was gemaakt van berichten van ach ter het ijzeren gordijn, volgens welke Amerikaanse vliegtuigen coloradoke vers zouden hebben uitgeworpen bo ven Oost-Duitsland met de bedoeling de aardappeloogst in dit gebied te vernietigen, is het thans zover ge komen, dat Moskou officieel tegen deze wandaad heeft geprotesteerd. Als de zaak niet zo tragisch was en de internationale spanning niet zo groot, zou men om deze aangelegen heid kunnen lachen. Maar de zaak is wel tragisch en gezien de verre van aangename betrekkingen tussen Amerika en Sowjet-Rusland is een protestnota als die van Moskou niet om te lachen. De landbouwers in Zeeland kennen het coloradokevergevaar van naby. Ieder jaar heeft een ware invasie plaats vanuit Noord-Frankrijk en België en de kevers zijn waarlijk geen graag geziene gasten. Niemand ech ter zal het in zijn hoofd halen om Frankrijk en België te beschuldigen van opzettelijke bedoelingen. Nu is het zeer goed mogelijk, dat er in Oost-Duitsland een plaag van coloradokevers heerst. In de eerste plaats echter moet het de vraag he ten, of deze uit West-Duitsland af komstig zyn en in de tweede plaats of, zelfs als de Amerikanen Oost- Duitsland schade zouden willen toe brengen, zij hun toevlucht zouden ne men tot een dergelijk wapen, waar van de werking allerminst bij voor baat vast staat. De Russen echter eisen onderzoek en bestraffing der schuldigen en dit maakt de kwestie wel degelijk ernstig. Want dit onder zoek is natuurlijk een dwaasheid en schuldigen zullen alleen gestraft kun nen worden ,als zij gevonden worden. Wat let echter Rusland oru een even tueel antwoord onbevredigend te noe men en om te verklaren, dat Amerika geweigerd heeft aan billyke Sowjet- verlangens te voldoen? Men behoeft niet bevreesd te zyn, dat de coloradokevergeschiedenis tot een oorlog zal leiden. De Russen zul len wel verstandiger zijn, dan om de ze kevers het kruitvat in Europa tot explosie te brengen. Maar als zjj het zouden willen, zouden zij het kunnen doen. De jongste geschiedenis leert nu eenmaal, dat men om een oorlog te beginnen altijd een motief kan vinden. Hitler-Duitsland was daar sterk in. En men weet nu eenmaal, dat de strijd in Korea een strijd is tussen Amerika en Rusland... De Amerikanen zitten met het ge val. En eerlijk gezegd zijn wij be nieuwd, hoe zij op de Russische pro testnota zullen reageren. Met dat al leveren de Russen op nieuw een bewijs van hun kwade wil. Niemand buiten de Sowjet-Unie en haar satellieten zal de coloradokever kwestie ernstig nemen. In Moskou echter is het bloedige ernst. Geen Indonesische troepen naar Ambon? Volgens radio-Djakarta heeft het ml- nisterie van Defensie bekend gemaakt, dat het bericht over het zenden vaii 15.000 man Indonesische troepen naar Ambon om de Zuid-Molukkenkwestie militair te beslechten onjuist is. Een niet-officiële missie zal naar de Zuid-Molukken worden gezonden om te trachten tot een vreedzame oplos sing te komen van het geschü. Dit ge schiedt in overeenstemming met de re solutie, die is genomen op het Congres van de Zuid-Molukken-vertegenwoor digers, elders in Indonesië, dat kort geleden in Semarang is gehouden, al dus radio Djakarta. Tegenover Aneta heeft minister Lei- mena verklaard: ..Voordat de regering tot enige actie zal overgaan zal de re gering alle vreedzame wegen bewan delen om de kwestie Zuia-Molukken op te lossen". Schotse mijnwerkers staken. In Schotland hebben tweeduizend mijnwerkers het werk neergelegd uit protest tegen de weigering van de Brit se steenkoolraad om loonsverhogj— voor vierhonderdduizend I mijnwerkers toe te staan.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1950 | | pagina 3