In Oost-Berlijn is winkelen een
mistroostige bezigheid
De bewogen historie van een
Zierikzees pronkjuweel
Werkende bevolking kan hoge
prijzen niet betalen
Molen „De Hoopis honderd jaar oud
Zeeuwse Almanak
Van Vrouw toi Vrouw
Zegenrijke
Volksrepubliek
VRIJDAG 30 JUNI 1950
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
Daarom zijn er sl echts weinig kopers.
(Van onze correspondent)
BERLUN, Juni Dag in dag uit kan men te Berlijn in de Sow jet-Duitse
#pers breedvoerige beschouwingen lezen over de toewijding, waarmede de
leiders der communistische Staatswinkels voor de bevolking van Oost-
Berlijn zorgen. Om het welstandspeil der bevolking op te voeren tot een
nooit gekende hoogte, heeft de Handelsorganisatie of H O zoals het mani-
moethwinkelbedryf van de Sowjet-Duitse Staat officieel gedoopt is, fruit
ingevoerd uit Bulgarije, groente uit Hongarije, stoffen uit Tsjechoslowa-
kye, aardappelen uit Polen en graan uit de Sowjft-Unie. Zij heeft afge
vaardigden naar de fabrieken gestuurd om toe te zien, dat alleen de beste
kwaliteit geleverd wordt en onder haar personeel organiseerde zij wedstrij
den, wie de klanten het vriendelijkst en het beleefdst bedient. Het is het
streven der H O de werkende bevolking het beste te leveren tegen de
laagst mogelijke prijs. Dit alles en nog veel meer kan men lezen in de ge
lijkgeschakelde bladen van Oost Berlijn.
te koop aanbiedt, welke de vrouw bij
haar make up pleegt te gebruiken. Lip
penstift, rouge of poeder worden in
Sow jet-Duitsland naar Russisch voor
beeld gedegenereerde uitingen van een
verworden kapitalistische cultuur be
schouwd. en zijn derhalve verboden.
VOLKSBEDROG.
Wanneer wij ons met de stroom weer
mee naar buiten laten stuwen, wordt
ons oog getroffen door een breed uit
gespannen dundoek, waarop in grote
witte letters te lezen staat: ..De HO
zorgt voor de werkende bevolking der
Duitse democratische republiek. „Wij
kunnen een verbitterde glimlach om
dit schrijnend volksbedrog niet onder
drukken. De werkende bevolking der
Sowjet-Duitse republiek kan de resul
taten van deze zorgen immers niet be
talen. Dit is alleen bereikbaar voor de
bewoners van het kapitalistische Wes
ten en de nieuwe communistische aris
tocratie. die de oude gelikwideerde in
aantal en omvang reeds lang heeft
overtroffen.
Met vliegtuigen van de Amerikaanse luchtmacht kwamen vluchtelingen
uit Zuid-Korea op de luchthaven Itazuki in Zuid-Japan aan.
Wij hebben Gerhart Eisler's penne-
vruchten eens 'n ogenblik terzijde ge
legd en zijn zelf op verkenning uitge
togen. Hier in Berlijn, waar twee we
relden op elkander stoten, heeft men
geleerd uiterst wantrouwig te zijn.
Geloofd wordt alleen, wat het oog ge
zien heeft. Daarom stapten wij in de
ondergrondse spoorweg en lieten ons
naar de Alexanderplatz brengen, waar
de HO 'n reusachtige winkel, 'n waren
huis, gebouwd heeft met 7 verdiepingen
Het is de trots van alle communisten
en de grootste propaganda-stunt der
bolsjewistische economie.
Wanneer men uit het duister van de
ondergrondse weer in het helle licht
treedt van het Alexanderplein, maakt
de witte kolos van het HO-warenhuis
inderdaad een imposante indruk. Het
steekt prettig en uitnodigend af tegen
de gapende ruïnes van bankgebouwen
en restaurants. De blanke muren lijken
een verfrissende oase temidden van het
rondwarrelende stof, dat centimeter
dik op de straten ligt of als een grauwe
sluier tegen de gevels der huizen
hangt.
DRUKTE.
Het is er druk in de HO. Duizenden
mensen krioelen doorheen. Zij komen
uit alle delen der stad. De afbraak
van de particuliere middenstand heeft
te snel plaats gevonden. Er zijn te wei
nig winkels, zodat de huisvrouw dik
wijls uren nodig heeft om de meest na-
bijzijnde HO-winkels te bereiken. Ve
len geven er daarom de voorkeur aan
maar ineens naar de Alexanderplatz
te rijden, omdat zij daar alles in een
warenhuis bij een vinden. Dit verklaart
de uitzonderlijke drukte.
Heeft men zich eenmaal naar binnen
gewrongen, dan kan men rustig rond
kijken. voorzover men tenminste niet
de bedoeling heeft iets te kopen, wat
men in zijn dagelijks bestaan nodig
heeft. De afdeling, waar men auto's,
motoren, en fietsen kan aanschaffen,
is leeg, doch heeft men het oog op een
paar dameskousen of een warme
worst, dan moet men met talloze ande
ren in de rij gaan staan, tot men aan
de beurt is. In de levensmiddelenafde
lingen liggen, overal verspreid, worst-
resten en kartonnen schoteltjes met
uitgelopen mosterdresten over de ste
nen vloer. Lege koppen en flessen vul?
len besmeurde tafeltjes. Niemand
schenkt hieraan echter enige aandacht.
De stroom trekt verder van afdeling
naar afdeling.*
WEINIG KOPERS.
Aan een vak van bijkans twintig
meter lang worden wodka en alle soor
ten Russische likeur verkocht. Er zijn
echter weinig kopers. Een fles wodka
kost 35, een fles likeur zelfs 40 mark.
Alvorens een arbeider dit bedrag heeft
verdiend, moet hij precies vier dagen
werken. Een dergelijke uitgave kan hij
zich niet veroorloven.
In de vleesafdeling komen de be
dienden echter handen tekort om ieder
te gerieven. De bezoekers doen een
keus uit de talrijke worstsoorten. Aan
hun kleding en schoeisel kan men on
middellijk zien, dat het West-Berlij-
ners zijn, die dank de sterke inflatie
van de Oostelijke mark hier goedkoper
kunnen kopen dan in hun eigen stads
deel. Zij kunnen gemakkelijk 20 mark
voor een pond worst neertellen, omdat
dit in hun eigen valuta omgerekend
nauwelijks drie mark uitmaakt. De be
woner van Oost Berlijn, waarvoor al
deze heerlijkheden heten te zijn aan
gekocht. moet echter met toekijken
genoegen nemen. In het gunstigste ge
val koopt hij een half onsje van de
goedkoopste bierworst.
Precies hetzelfde beeld vertonen de
gebak-, eieren- en fruitafdeling. Over
wegen West-Berlijners, die. de wel
vaart van hun eigen stadsdeel benade
lend, hier hun geld uitgeven om enke
le penningen te sparen en zich mede
schuldig te maken aan het feit. dat de
Westelijke sectoren nog altijd 600.000
werklozen tellen.
SLECHTE KWALITEITEN.
Op de kleding- en schoenenafdeling
is het opvallend rustig. De West-Ber-
lijner komt hier niet. omdat de kwali
teit van het gebodene zelfs niet aan de
geringste eisen beantwoordt, terwijl de
Oost-Berlijner geen 150 mark betalen
kan voor een paar schoenen, die wat
het bovendeel betreft, uit stof bestaan.
De mode-afdeling staat daarenboven
in het teken der eenheidskleding die
algemeen wordt afgewezen. De vrou
wen van Sowjet-Berlijn zijn nog niet
zo ver. in bolsjewistische leer ge
schoold, dat zij de modescheppingen
der communisten kunnen waarderen.
Zij kopen liever een stofje, dat zij door
een naaister tot een elegante jurk la
ten omtoveren. Opvallend is het ont
breken van een afdeling, die artikelen
IN 1874 EEN PROOI DER VLAMMEN.
Op de derde Juli van het jaar 1850 stapte er uit een groepje-mensen,
dat bij een open plek in de Nobelstraat te Zierikzee stond, een klein zes
jarig jongetje naar voren. Het was Gerard Koole en hij was door zyn
vader, Abraham Koole, uitverkoren om die dag de eerste steen te leggen
van diens nieuwe molen. Het is waarschijnlijk de eerste en de laatste daad
van betekenis geweest van dit knaapje, want ruim een maand later,
op 14 Augustus, werd z\jn jonge leven afgesloten. Men heeft dit nog op
deze „eerste" steen vermeld. En zo staat daar dan te lezen:
„Gerard Koole leide de eerste steen van deze molen 3 Juli en overleed
14 Augustus 1850".
De „Hoop" was niet de eerste mo
len in de Nobelstraat. Wie de moeite
neemt de oude kronieken, rechtsre
gisters en kohieren door te bladeren,
zaj telkenmale een molen in deze
straat genoemd zien.
Voor de eerste maal wordt er op
10 September 1529 over een molen
in de raad van Zierikzee gesproken.
Men bepaalde toen, dat er geen ko
ren in de toenmalige schorsmolen
gemalen mocht worden. De vroede
vaderen waren bevreesd, dat het
leerlooiersbedrijf dan in moeilijkhe
den zou komen.
Er kwam nog een molen bij. Op
2 Juni 1571 willigde de raad n.l. een
verzoek in van zekere Pieter Pieters-
se Bakker, om een oliemolen te mo
gen bouwen.
De mulders namen het blijkbaar
niet zo nauw met heiligendagen,
want op 25 Mei 1548 werd er een
boete uitgevaardigd wegens het ma
len op Onze Lieve Vrouwendag en in
1659 wegens het malen op Zondag.
Ook zorgden de toenmalige eige
naars van de molens in de Nobel
straat voor opschudding onder de
molenaars in Zierikzee, toen de ge
broeders Femabucq in Augustus 1734
een tweede koppel stenen in hun mo
len wilden plaatsen. Zij wilden tarwe
malen, maar omdat dit verboden
VERGADEREN.
Het vergaderen zit de mensen te
genwoordig in liet bloed. Er gaat
nauwelijks een dag voorbij zonder dat
er ook hier in Zeeland jaarvergade
ringen en congressen worden gehou
denwaar de mensen uit alle delen
van het land naar toe stromen. Dag
in dag uit, onverschillig of de regen
bij bakken uit de wolken valt, of dat
de zon aan de hemel staat te'laclien.
En praten maar jongens, praten
maar! Met nooit aflatende volhar
ding, zonder aandacht voor de tijd!
Het hoort nu eenmaal bi) het kran
tenvak naar al die congressen, jaar-
en gewone vergaderingen te tippelen.
Hoogst ontdaan zijn de organisato
ren, als ook Homerus eens even
slaapt en een vergadering over het
hoofd ziet.
Want gij, lezer, weet dat misschien
nog niet zo, maar al die vergaderin
gen moeten publiciteit hebben en wie
op vergaderingen praat, doet dat heel
vaak om zijn naam later in de krant
terug te kunnen vinden. Er zyn spre
kers, die voortdurend opletten of „de
pers" wel zit te schrijven en die des
noods, als de pers niet schrijft, niet
aarzelen om haar met luidruchtig
keelgeschraap tot de orde te roepen.
Ge gelooft het niett Kom eens een
paar dagen aan de verslag geversta-
fel zitten, zo knusjes, naast de pers
broeders!
Wij luisteren en schrijven. Maar
gij lezer, leest gij die ellenlange ver
slagent Dat zouden wij, eerlijk ge
zegd, wél eens willen weten.
Meen overigens niet, dat wy al die
vergaderingen verafschuwen. Het is
goed, dat met name in Zeeland zoveel
landelijke vergaderingen gehouden
worden. Hoe meer toeristen hoe be
ter. En is jaarvergaderen en congres
seren tegenwoordig niet een moderne
vorm van toerisme geworden t
Daarom: leve de vergaderingen!
Zet Saskia op een har
de banltwn een circus
tent en ic hebt drie uur
lang geen kind aan haar.
Ik wéét het wel: het
is niet alles goud wat er
blinkt, ook niet het goud
van de lovertjes en ga
lons in de piste. Circus
artisten zyn geen ro
mantische ziververs en
prinselijke supermensen,
maar lieden die harder
werken voor hun broodje
dan menig eerzaam bur
ger, die hen met open
mond zit te benijden.
Er zyn stalen zenuwen
en een ijzeren zelfdisci
pline nodig om het num
mertje, dat daar zo spe
lenderwijs gedurende en
kele minuten wordt
weggegeven, op peil te
houden. En voor de
vrouwen, die daarbij nog
dikwijls de verzorging
van een huishouding op
een primitieve manier
moeten klaarspelen, is
dit leven van ogen
schijnlijk luchtig en dar
tel spel een dubbel zwa
re opgave, om nog maar
te zwijgen van het li
chamelijk risico.
Goed: ik besef dit al
les terdege, terwijl ik
mijn plaats kies op de
houten bank en mijn
ogen laat dwalen langs
de enorme ringen van
opgeheven gezichten on
der het immense tent
dak.
Maar zodra de muziek
schettert, de gordijnen
wijken en de eerste fraai
opgetuigde paarden de
piste komen binnendra-
ven, schud ik met wel
gevallen enige kruisjes
van mijn rug. Het wordt
alles echt: de glanzende
paarden stammen uit de
stoeterij van Haroen-al-
Rasclnd, de luchtacro
baten in hun satijnen
costuums hébben geen
log gewicht als doodge
wone stervelingen, maar
zweven los en vrij als
tovervogels in de nok
van dit Alhambra der
dromen
Het is prachtig, het is
adembeklemmend, het is
te mooi om waar te zyn,
en die groenfluwelen
gordijnen voor de ingang
geven stellig toegang
tot niets minder dan het
paradijs. Soms kom ik
even, in een flits, weer
met mijn volwassen voe
ten op de begane grond,
en bedenk dat er nog
iets anders is waardoor
dit circusbedrijf zo aan
trekkelijk blyft.
félende en pratende be
zoekers.
Mijn gastvrouw, klein
en tenger in een soort
blauw jasschort, was
jtiist bezig iets geurigs
te koken in een glam-
zende aluminium steel
pan op een glanzend
Nergens ter wereld cmaitte gascomfoor.
zien wij zo scherp, tot Ik had enige moeite
welke volmaakte staat mij te herinneren dat ik
het menselijk lichaam haar een kwartier gele
geroepen is, als juist in den in de nok van het
het circus. Zo behoren
spieren te werken, zo
soepel en beheerst lede
maten te bewegen, zo
prachtig feilloos behoort
het lichaam te gehoorza
men aan het bliksetn-
circusdak aan^* haar
knieën had zien rondslin
geren en griezelige acro-
baterie uithalen aan de
handen van haar echtge
noot.
U bent stellig nog
snelle bevel van de her- jong, Madamevroeg ik
senen. aan jief aardige tengere
Ik ging eens pralen mei
een circusartisl
Door de hoffelijke bru- ding. Zeker: drie en
taliteit, wélke elkeen die twintig, maar zy is al
de pen voert is aangébo- een oude rot in het vak.
ren, kwam ik vanzelf uit Met haar vijfde werkte
de circustent in een zij al in de piste, al was
woomcagen terecht en het dan ook niet in zulke
vroeg aan de bezige be- halsbrekende toeren. Dit
woonster in welke taal nummer brachten zij en
ik haar enige vragen haar man nu vier jaar.
mocht stéllen. Ik had 'n of zy nooit eens bang
goede gooi gedaan, trok was f öch nee, bang:
op volle kracht het men raakt aan zoiets ge-
Franse register open en wend, het is dagelijks
liet mij zielstevreden in- werk. Maar er gebeurden
stalleren op de enige zit- toch wel eens ongeluk-
plaats in deze minuscule hen: was zij nooit eens
huiskamer-keuken-slaap- gevallenJa, dat wel:
kamer in één. twee keer. Eenmaal had
Het was alles klein. taar voetbeentjes ge-
beknopt maar scrupuleus
dat was
keurig. Op het onderste
*dëh
langs de zijwand lag een
baby in diepe nest. Een
cherubijntje van een ba
by, met een kopje vol
weer in orde gekomen.
Nu ja, by die val, dan
schrikt men wel even,
zo'n tuimeling van negen
meter hoogte
Maar wat wilt u: dat
kleine blonde krulletjes is het risico van het vak.
en de slaaprozen op de Ik maakte haar een com-
ronde wangetjes. Hoe pliment over de slapen-
was het ter wereld mo- de dochter had deze
gélyk om een oog dicht jongedame haar niet een
te doen temidden van dit aardig tijdje buiten het
daverend lawaai van werk gehoudenZij had
dravende circusknechts, zeker enige maanden
een knalharde luidspre- voor de geboorte moeten
ker en honderden schui- ophoudenO nee, nee,
dat niet: tot zeven en
een halve maand was zij
opgetreden, en een week
11a de bevalling werkte
zij alweer. Van zoiets
moet men wel even naar
adem happen. En dat
staat daar maar vrien
delijk te glimlachen alsof
het over een nachtje uit
slapen gaat.
Meteen komt de echt
genoot naar binnen
klimmen en doet zijn duit
in het zakje. Ja, het vak
heeft onaangename ver
rassingen: onlangs is de
coiffure van zyn vrouw
verward geraakt in het
ronddraaiende koord,
waarmee zy werken. Hij
is naar boven geklom
men en heeft de haren
er letterlijk uit moeten
rukken: voila!
En hij toont my een
bitter souvenir, een dik
ke streng haar in een
doosje. Een gevaarlijk
beroep, en een onverbid
delijk beroep: Elke dag
oefenen, oefenen, uren
lang, daarbij dagelijks
optreden, soms twee
maal..... En altijd maar
zwerven, vier dagen hier,
een week ginds.
Verlangt u nooit eens
naar een werkelijk huis,
Madame O, zegt de
kleine artiste met een ze
kere trots: maar wij
hebben onze apparte
menten: in Paris, 's Win
ters zijn wij daar altijd,
maar wy blijven dan na
tuurlijk wél oefenen. Het
nummer moet op peil
blyven.
De echtgenoot vindt 't
tyd, dat hy ook eens wat
moet vragen: Of ik ook
schrijft en op mijn be
vestiging komt er zo
heerlijk echt Frans ach
teraan: Weet u, mijn
vrouw is een kleindoch
ter van de beroemde
auteur Eugène Brieux,
lid van de Académie.
Gelukkig volk, dat zul
ke mensen oplevert. Ar
tisten met hei lichaam,
die trots zyn op hun af
stamming naar de geest.
Daar gaat de bel voor
het tweede gedeelte. Ik
druk een kleine gespier
de hand: Au revoir, Ma
dame, et merci. Bonne
chance
SASKIA.
was, kwam er geen tweede koppel
stenen.
DE GRONDSLAG
Op 21 Mei 1787 wordt dan de
grondslag gelegd voor de tegenwoor
dige „De Hoop". Zekere Fitzner en
het gemeentebestuur kwamen tot
overeenstemming om een leerlooierij
annex lijmkokerij in te richten in de
Nobelstraat. De stad zou hiervoor
een subsidie geven van tweehonderd
Pond Vlaams of 1200 gulden. Voor
deze looierij was ook een schorsmo
len noodzakelijk en die kwam er ook,
en wel op de plaats, waar thans het
graanpakhuis van de heer De Rijke
staat.
In Augustus 1819 kwam de heer
Fitzner met zekere Adriaan Buijse
bij het gemeentebestuur- met het ver
zoek, een korenmolen onder de
naam „Jan Hendrik" te mogen vesti
gen. De concurrentie kwam in op
stand en de raad nam op 4 October
het besluit, dat de molen een schors
molen zou blijven. De twee com
pagnons richtten nu echter hun ver
zoek aan de Gouverneur van Zee
land. Dit had succes, want een jaar
later, op 8 November 1820, stond de
raad toe, dat er een „Jan Hendrü^'
zou komen. Tot 28 Maart 1828 maal
de de „Jan Hendrik" koren voor de
beide compagnons, daarna ging hij
over in andere handen.
DE EERSTE „DE HOOP"
De nieuwe eigenaar, genaamd Abra
ham Jacobus Koole, die de molen be
malen liet door Adriaan Wagenaar,
richtte op 30 December 1847 aan de
Gouverneur van Zeeland het verzoek
een nieuwe molen en dan van steen
te mogen bouwen op de plaats van
de oude. Dit zou dan „De Hoop"
worden.
B. en W. deden er een advies bij,
dat de oude molen een gevaar was
voor de omgeving en nadat enige
bezwaren van B. en W. uit de weg
geruimd waren, kon Gerard Koole
op 3 Juli 1850 zijn historische daad
verrichten.
De molen werd toen afgebouwd in
zyn tegenwoordige vorm. Wel kwam
er een nieuwe eigenaar, jhr. Raimond
Schuurbeque Boeye, toentertijd be
taalmeester te Zutphen, maar Adri
aan Wagenaar bleef mulder, tot zijn
dood in 1869 toe, toen werd hij door
zijn zoon Jacobus Wagenaar opge
volgd.
De molen, zoals hij er nu staat, is
niet de molen, zoals die gebouwd
werd, want in de morgenuren van
23 October 1874 teisterde een hevige
brand het bouwwerk. Naar de Zie-
rikzeese Courant van 24 October
meldt, stonden de brandweerlieden
machteloos. Om 8 uur in de morgen,
ruim een uur nadat de brand uitbrak,
stortte de as met de wieken naar be
neden, op het plein rond de molen.
De molen werd echter weer opge
bouwd. En in 1875 draaiden de wie
ken weer. Niet voor dezelfde eige
naar, die had zijn molen aan zijn mo
lenaar verkocht. En deze verkocht
op zijn beurt de molen in 1883 aan
zijn zuster, Jacoba Wagenaar, maar
bleef tot zijn dood in 1892 in haar
dienst.
Slechts twee jaar zette Jacoba
Wagenaar het bedrijf nog voort.
En toen, na heel veel wederwaar
digheden, na afgebrand te zijn en na
talloze malen van eigenaar te zijn
veranderd, kwam „De Hoop" na
44 jaar trouwe dienst, maar met een
stamboom, die reikte tot vóór de
tachtigjarige oorlog, in handen
van de huidige eigenaar, de heer M.
de Rijke. Reeds meer dan een halve
eeuw voorziet deze thans Zierikzee
en omstreken van meel en bloem,
dat is gemalen door een thans hon
derdjarige: „De Hoop".
Het Wereldgebeuren
De laatste Amerikaanse journalist
in Tsjecho-Slowakye, Dane Adams
Schmidt heeft kans gezien op 't nip
pertje te ontsnappen aan de rode po
litie, die hem onder beschuldiging van
spionnage kwam arresteren. Zijn ont
hullingen in de New York Times ge
ven een scnerp beeld van de trageaie,
die zich in de 28 maanden sedert de
machtsaanvaarding door de commu
nisten in Tsjecho-Slowakye heeft vol
trokken.
„Het meest karakteristieke in een
politiestaat", aldus Schmidt, „is het
verdwijnen van mensen. Een buiten
staander kan moeilijk begrijpen, dat
een bureau of een kantoor leeg is,
omdat de secretaris gearresteerd is,
of dat het meisje aan het tegenover
staande bureau een politiespionne is,
die particuliere gesprekken aan de
politie overbriefde. Men moet enige
tijd in Tsjecho-Slowakye verblijven
en mensen leren kennen, om 't weeë
gevoel te kunnen begrijpen, dat een
mens bevangt als iemand, die hy ken
de, zonder meer verdwenen is omdat
hij met U heeft staan praten. De in
bruine leren jassen gehulde politie
treedt zelden wreed op, maar ik weet
van personen, die geslagen zyn, per
sonen, die 24 uur verhoord werden
terwijl uit de naburige kamers het
jammeren weerklonk van mensen, die
mishandeld werden.
De macht in Tsjecho-Slowakije be
rust in handen van een kleine kring
van communisten, die hun orders di
rect van de Kommform in Boekarest
of uit Moskou ontvangen. De belang
rijkste figuur onder hen is Rudolf
Slansky, de secretaris-generaal van
de partij. Merkwaardig genoeg heeft
Klement Gottwald, de voorzitter van
de partij, niet eens veel te vertellen.
Moskou vertrouwt hem niet en als
hij geen internationale bekendheid ge
noot, was hij misschien al lang van
het toneel verdwenen. De gehele be
volking wordt bewaakt door een net
werk van geheime agenten. Het
zwaarst heeft de middenstand het
te verduren. Twintig a dertigduizend
middenstanders verrichten dwangar
beid in concentratiekampen.
De landbouw is ondanks het krach
tige verzet van de boeren gecollectivi
seerd.
Nog altijd is Tsjecho-Slowakye de
communistische staat met de hoogste
levensstandaard. De levensmiddelen
zijn nog grotendeels ongerantsoe-
neerd. Maar niettemin daalt de le
vensstandaard snel en de arbeiders
zyn verre van tevreden met hun lot.
f5ij hebben, zoals vroeger, geprobeerd
om te staken. Maar staken wordt als
sabotage beschouwd en op sabotage
staat het concentratiekamp of erger.
De voornaamste oorzaak van de
dalende levensstandaard is, dat Rus
land er op uit schijnt te zyn de han
del van Tsjecho-Slowakije met het
Westen te vernietigen. Alle Sowjet-
orders moeten tegen door Moskou
vastgestelde prijzen geaccepteerd
worden, vaak tegen prijzen, die lager
zijn dan de productiekosten. Omge
keerd wordt Praag gedwongen ora
grondstoffen van Rusland te betrek
ken, die het niet verwerken kan.
Er leeft dan ook in Tsjecho-Slowa
kije een geest van verzet. Zelfs enkele
communistenleiders laten zich critisch
over Rusland uit in particuliere
gesprekken. In meerderheid haten de
Tsjechen Moskou, omdat zij menen,
dat Rusland de levensstandaard wil
veriagen tot het Russische peil. En
de Tsjechen herinneren zich te goed
hoe het vroeger was.
Schmidt concludeert: „Het Tsjechi
sche volk moet beschouwd worden
als een gevangene in een communis
tisch kamp. Nationaal zelfbewustzijn
en eergevoel zijn aanwezig, maar wor
den overheerst door de drang naar
zelfbehoud. De positie der Tsjechen
is gelijk aan die onder de Nazi's."
Geslaagde noodlanding
van straalvliegtuig.
Een Meteor-straaljager van de L.
S.K., gestationneerd op het vliegveld
Leeuwarden, was gistermorgen door
verosinegebrek gedwongen een nood
landing te maken in de gemeente
Wymbrytseradeel bij Sneek.
De noodlanding slaagde uitstekend
en de piloot bleef ongedeerd. Het
vliegtuig werd zeer licht beschadigd.
Een onklaar geraakte C 19 van de
Amerikaanse luchtmacht is by Nash
ville (Tenessee) neergestort en in
brand gevlogen. Drie bemanningsle
den kwamen om het leven; 26 para
chutisten sprongen uit het toestel en
bereikten ongedeerd de grond.
Zes jaar voor overval
op postagentschap.
De Haarlemse rechtbank veroor
deelde conform de eis de 28-jarige
J. S. uit Haarlem, tot zes jaar ge
vangenisstraf. Veroordeelde was er
van beschuldigd in September van het
vorig jaar een overval te hebben ge
pleegd op het postagentschap te Drie
huis (gem. Velsen). Hy had hierbij
de kantoorhoudster, mej. M. C. Aris,
die slecht ter been is en getracht had
S. te beletten het geld ongeveer
338 gld. uit het geldkistje weg te
nemen, in het gezicht geslagen. S.
heeft zich voorts schuldig gemaakt
aan overvallen te Meppel en Henge
lo.
A.T.O.-leider vrijgesproken.
De Rotterdamse chef-commies J.
A. J. R., die bij de A.T.O. als leider
van de Praaglijn optrad, werd we
gens overtreding van het deviezenbe-
sluit te Rotterdam tot 50.000 boe
te subs, twee maanden hechtenis ver
oordeeld. Gisteren werd hij door de
Haagse rechtbank vrijgesproken.
De vervolging was ingesteld, om
dat hij voor A.T.O.-transporten een
betaling van 260.000 had geaccep
teerd van een Tsjech, hetgeen niet
geoorloofd was. Het gerechtshof
heeft het 'vonnis wegens uitgeven
van vals geld tegen de Belg R. J. J.
M. (twee en een half jaar) bevestigd.
Eerste Nederlandse vlieger
70 jaar.
Gisteren werd Nederlands eerste
vlieger, de heer A. Mulder, in zijn
woonplaats Breda zeventig jaar. Op de
zevende April 1911 werden hem door
de Engelse instructeur Archer op de
Mokerhei bij Breda de proeven afge
nomen voor het verkrijgen van een
vliegbrevet. De heer Mulder legde de
proeven met goed gevolg af en werd
daarmee de eerste Nederlander, die
een vliegbrevet haalde. In geheel Ne
derland gaf hij daarna demonstraties
en kwam daarbij ook in Goes, Vlissin-
gen en Domburg, waar hij als overal
stormachtig werd toegejuicht. Een kor
te tijd heeft hij nog met een compag
non de luchtlijn NijmegenAmster
dam v.v. geëxploiteerd. Toen bij een
demonstratie zijn vliegtuig met e§n
andere bestuurder verongelukte, bete
kende dit tevens voor de heer MukJfer
het einde van de vliegerij.