Jimmy Rand, uitvinder en-gros Revolutie in de Franse mode Mechanische hand voor hart-massage enverbeterde wasmachine Zeeuwse Almanak 1 JANUARI 1951 NIEUWE KERKORDE NED. HERV. KERK r Turkije VRIJDAG 23 JUNI 1950 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 Een warme jas van aluminium-plastic. James H. Rand is de zoon van een van Amerlka's grootste industri ëlen, de president van Remington Rand Inc. Maar de jonge Rand heeft besloten zijn eigen pad te effenen, in plaats van ln het baantje te stap pen, dat voor hem klaar was gemaakt. Hü heeft geen universitaire op leiding. Zyn laboratorium bestaat uit een oud stenen schuurtje achter zyn huis. Hy onderhoudt zich zelf en financiert zyn onderzoekingen uit de winsten, welke hy maakt op zijn uitvindingen. Om geen verwarring te scheppen tussen hem en zyn vader, noemt hij zich zelf H. J. Rand in plaats van J. H. Een van Rand's laatste vindingen is een nieuw soort wasmachine, aan welke de meest waardevolle Ameri kaanse patenten werden toegewezen en waarvan er nu honderd per dag worden verkocht. Andere ontdekkingen van hem zijn een weefsel, dat tien keer zo warm is als wol, een ventiel dat het drup pelen van kranen belooft te beper ken, 'n luchtmatras, welke 't lichaam van een patiënt masseert en hem dus beschermt tegen „door-liggen". Deze en nog vele andere vindingen worden door H. J. Rand en zyn staf van medewerkers regelmatig geper- fectionneerd. In zijn schuur-laborato- rium zag de schrijver eens 'n assis tent kleuren met een klein soort revolvertje op een weefsel spuiten, een ander die bezig was met een electrisch wagentje, dat door kreu pelen met de tong bediend kan wor den, terwijl een derde zich ontferm de over een nieuw soort Robot- wachtsman, die in staat zou zijn hui zen te bewaken tegen brand en in braak! De grote verscheidenheid van Rand's onderwerpen doet geleerden verbaasd staan. Hij aarzelt niet de algemeen geldende gedachtengangen eenvoudig weg op zij te zetten. Hij denkt, zo zegt Woodbury, in meer dan één wetenschap tegelijk, waar door hij in staat is ongelofelijke din gen tot stand te brengen. „WEEFSEL X." De ontwikkeling van zijn nieuw weefsel geeft een goed inzicht in de methode, waarmede Rand te werk gaat. Ongeveer een jaar geleden vroeg een bekende fabrikant hem of hij een electrisch verwarmde over jas kon maken, die van electrische draadjes was voorzien als een ver warmde deken, die dan gevoed zou den moeten worden door batterytjes, die in de zakken van de jas moes ten worden meegedragen. Rand vond het idee wel goed, maai' de uitvoe ring niet practisch. De gedachte om een verwarmde overjas te maken hield hem echter steeds bezig. We worden koud, zo redeneerde hij, omdat 80 van alle lichaams warmte verloren gaat door een pro ces van uitstraling. Prachtig! Maar hoe kón die uitstraling worden te gengegaan of uitgeschakeld Rand besloot het antwoord te zoe ken in de metallurgie en hy ontdek te toen, dat er een aantal metalen bestond, o.a. aluminium, dat afdoende tegen uitstraling be schermt. Toen hij dit eenmaal had gevon den, mengde hij aluminium met een soort plastic, streek het over kunst zijde en kwam met zijn „Weefsel X" op de markt, dat absoluut „stra ling-vrij" is en toch zacht en duur zaam. Wanneer men een beetje van deze verbazingwekkende stof op de hand wrijft, begint deze direct warm aan te voelen, omdat haar natuurlijke warmte niet kan ontsnappen. Een lichte overjas, bekleed met dit weef sel, is warmer dan een zware over jas A-an „ouderwetse" stof. De mo gelijkheden voor dit product zijn na tuurlijk enorm. WAS DROGEN. De methodes, welke Rand gebruik te om de wasmachine te perfection- neren, zijn ook al merkwaardig. Hij merkte op, dat de technici werk ten alsof de enige practische manier om de was te drogen daarin bestaat, dat het wasgoed wordt rondgedraaid. Rand herinnerde zich echter, dat er in de chirurgie voor het drogen van menselijke weefsels en andere sub stanties vaak gebruik wordt ge maakt van het vacuum-proces. Hy bracht dan ook een rubberbekleding in het ronde gedeelte van de kuip van de wasmachine aan en ontwik kelde een pomp, die zowel lucht als water kon verwerken. Nadat het wa ter is weggezogen, droogt het lucht ledige, dat dan is ontstaan, de kle ren in enkele minuten. Rand toonde zijn vinding aan een grote fabri kant, die het apparaat voor een enorm bedrag contant van hem kocht en hem bovendien een vorstelijk contract aanbood, dat in houdt, dat Rand voor elke machine, die gedurende de eerste twintig jaar wordt verkocht, een bepaald bedrag ontvangt. De jonge Rand bracht zijn meeste tyd door met medische onderzoekin- ECONOMISCHE ZAKEN: NIET BIJ. Toen Schouwen en Duiveland ge ïnundeerd was en de bevolking naar elders geëvacueerd, vonden de be woners van Kerkwerve een toevlucht in 's Heer ArendsJcerke. De gemeen te-secretarie werd eveneens in dit Bevelandse dorp ondergebracht en alle officiële post kwam natuurlijk ook daar aan. Sedert lang, welgeteld immers practisch al weer vijf jaar, is de Kerkwerfse secretarie al weer „thuis"! -Rustig gaat evenwél het mi nisterie van economische zaken voort om de strikken, bestemd voor Kerk werve naar 's Heer Arendskerke te zenden. Reeds enkele malen is het op deze fout geattendeerd, maar tot dus ver heeft dit niet geholpen. Wij kunnen ons dit begrijpen. Het is lastig om van een bericht van adresverandering nota te nemen en cr rekening mede te houden Cunningham, een van de medewer kers, liet Jimmy toen assistent-werk verrichten cp het technisch labora torium. Daar vond Jimmy voor de eerste keer een wereld die hem in teresseerde en dusbestudeerde hij eerst heel gemakkeiyk de een voudige vraagstukken en daarna met een even groot gemak de veel ingewikkelder problemen. Op een dag vond dr. Cunningham Jimmy bezig een bloedtelling te doen, een werk dat uitsluitend door goed ge trainde assistenten wordt verricht. Die zomer bewees Jimmy, dat hy toch wel het een en ander in zijn mars had. Zijn vader liet hem in schrijven voor de militaire oplei dingsschool. Hy werkte daar zo hai'd dat hy de studie, die bestemd was voor vier jaren, in twee jaar tot een goed einde bracht en aldus zyn gen. Hij ontwikkelde behalve de S^oe^tuurde'lsn vide? schmpndp°t^tf»lllnChdipatvnn prnta naar Wenen om Duits te leren en Lr lih-F?medische cursussen te volgen. Naar p ^hYi geneeskunde bleken i huis teruggekeerd, ging hij college y j l0pen aan de Universiteit van Vir- VOOR DE MEDISCHE gjnia. Maar drie jaar later, toen dr. WETENSCHAP. Cunningham met het laboratorium Van deze ontdekkingen wilde hij ''an Kansas-City naar Cleveland ver- nooit enig profijt genieten. Zyn meesthuisde, ging Jimmy toch mee en opzienbarende gift aan de medische zegde hij de Universiteit voor goed wetenschap was tot dusver wel de i vaarwel. uiterst gevoelige mechanische hand, j Ook vond hij het electrische scheer- die nu gebruikt wordt om het hart van een patiënt, die aan een slag ader geopereerd wordt, aan de gang te houden. Hy kwam tot deze vinding na lan- mes uit en daardoor kreeg hij een functie aangeboden bij de vertegen woordiging van Remington Rand in Duitsland. Jimmy nam dit aan bod aan, maar slechts onder de ge besprekingen met een van 's we- voorwaarde, dat de helft van de tyd relds beroemdste hartchirurgen, dr. De tijd, dat we voor een stui ver de wereld konden rond rei zen, of van krantenjongen millionnair werden, is reeds lang voorbij. Het beginnen zo langza merhand zelfs sprookjes te wor- den- Clarence Woodbury vertelt echter in een artikel in „The American Magazine" iets van de ondernemende Jimmy Rand. die, hoewel in wat andere om standigheden, toch eigenlijk met niets begon en het klaar speelde om na enkele jaren eigenaar te fijn van een enorm bedrijf. De ze Jimmy vond het electrische scheermes uit ende ball point, de zelf-vullende pen, waarvan toen iedereen dacht dat ze nooit van practische waarde kon worden. Claude S. Beek uit Cleveland. Heel veel mensen stierven tijdens een dergelyke operatie. Zij krijgen dan een hevige koorts, het hart onder gaat dan plotseling een korte sid dering en houdt eensklaps op te functionneren. Door nu zyn hand pp het hart te leggen en het in een re gelmatig tempo te masseren, ont dekte dr. Beek dat hij het sidderen kon voorkomen. Maar de menselijke hand is niet krachtig genoeg om een dergelyke inspannende bezigheid lang genoeg vol te houden. Rand's mechanische hand is nu in staat dr. Beek te helpen by het redden van vele mensenlevens. JIMMY'S LEVEN. Jimmy Rand werd geboren in Pel- ham, New York, in 1913. Van zijn geboorte af was hij een lastig jog. Hij wilde niets leren, waarvoor hij zich niet interesseerde. Op school was hy zelfs zo lastig, dat hij tot driemaal toe zakte. Toen Jimmy 13 jaar was, vroeg zijn vader aan een vriend, dr. Or- veille, die een sanatorium beheerde in Kansas City, of hy niet een baantje voor de jongen had. Dr. Dageiyks wordt op de veiling van Bovenkarspel-Grotebroek, de grootste aardappelveiling; in ons land, niet minder dan 600.000 kg. aardappelen aangevoerd. Een overzicht van de talrijke bootjes, waarmee de nieuwe aardappels veiiingwaarts worden gebracht. voor zyn eigen werkzaamheden be schikbaar zou blijven. De oorlog maakte aan zijn onder zoekingen een einde. Onmiddellyk na i Pearl Harbour nam Rand, die inmid- i dels was getrouwd en een paar kin- j deren had, dienst als oorlogsvrywil- 1 liger. Toen hij uit de oorlog met tal van onderscheidingen voor betoonde moed, thuis kwam, was hij bitter te leurgesteld. Al zijn zuinig bijeenge brachte spaarduitjes waren in de loop der jaren opgeraakt om zyn ge zin te onderhouden. Ieder ander zou zich in een dergelijk geval tot zyn vader of tot de regering gewend heb ben. Maar zo dacht Jimmy er toch niet over. Hij herinnerde zich name lijk hoe hij tijdens een hevig gevecht plotseling zyn horloge verloor, door dat zijn horlogebandje-was gebroken. Daar moest toch wat aan gedaan kunnen worden! Na enig proberen maakte hij een heel eenvoudig plas tic bandje, dat aan alle eisen vol deed. Een fabrikant besloot het in productie te nemen en bood Jimmy een fabelachtig bedrag aan contant geld om een eigen zaak te kunnen opzetten! In vyf maanden tijds wer den er meer dan 200.000 van deze bandjes verkocht tegen 1.50 dollar per stuk. Rand en zyn medewerkers maakten een winst van ruim 30,000 dollar! Voor dit geld nam hij een secre taris en een ontwerper in dienst. Hij ging verder met zijn onderzoek aan de wasmachine. Zo bouwde hij lang zamerhand een steeds groter wor dende onderzoek-organisatie op, die uniek mag worden genoemd. Van zijn vaste staf van medewerkers zijn er slechts twee, die een ingenieurs opleiding hebben. In plaats van af gestudeerden, neemt Rand veel lie ver all-round vakmensen uit de in dustrie of het laboratorium. Ook de werknemers in het bedrijf van de jonge Rand varen er bij zyn moderne inzichten wel by. Zij krij- fen namelijk voor elke verbetering, ie zij kunnen aanbrengen aan een der machines of voor elke eigen vin ding, een flink bedrag aan geld. Door deze regeling werken de me dewerkers van Rand niet alleen hard, maar ze worden zelfs tot het uiterste aangespoord. Moderamen Gen. Synode hield persconferentie. (Van onze speciale verslaggever) Wanneer de bestuurders van een Kerk, die drie millioen zielen omvat, de pers ontvangen, dan is dat een belangrijke gebeurtenis, vooral wanneer zo'n persontvangst in de historie van de Kerk een zeldzaamheid is. Het moderamen van de Generale Synode van de Ned. Herv. Kerk ontving Woensdagmiddag in het fraaie secretariaatsgebouw in de Carnegielaan te 's-Gravenhage een grote groep persvertegenwoordigers van velerlei gods dienstige en politieke gezindten, teneinde meer bekendheid te geven aan de grote gebeurtenissen, die zich staan te voltrekken in de Ned. Herv. Kerk. In feite omvatten deze gebeurtenissen het scheppen van een geheel vernieuwde kerkorganisatie, waarbij tegelijk vele godsdienstige en maat schappelijke problemen van onze tijd aan de orde zyn gekomen. Na een kort begroetingswoord, dat gesproken werd door de heer N. G. J. van Schouwenburg, directeur van het Hervormd Persbureau, gaf de praeses van het moderamen, ds. H. J. F. Wesseldijk, aan. hoe deze inte rim-synode bij elkaar kwam en de re organisatie ter hand nam. Het huidi ge bestuur van de Kerk wordt ge voerd aan de hand van 't reglement, dat uit 1816 dateert. Reeds spoedig bleek, dat daaraan gebreken kleefden. Men heeft verscheidene pogingen tot herziening ondernomen, ook nog in het begin van de 20e eeuw, maar de ze pogingen zijn gestrand. In 1945 is door een partieel voor stel tot reorganisatie de interim-Sy node*- bijeen geroepen. De Synode heeft nu vijf jaren vergaderd en ge werkt aan een viervoudige opdracht: 1. een nieuwe Kerkorde voor te berei den en vast te stellen; 2. te getuigen van het geloof in Christus; 3. leiding en vorm te geven aan ai-beid op ver schillende terreinen des levens; 4. de roeping tot eenheid te versterken. NIEUWE KERKORDE. De behoefte aan herordening is vooral in de oorlogsjaren aan velen duidelijk geworden. In de eerste plaats, omdat men voelde, dat er een binding aan de Belijdenis moest zijn en daarnaast omdat de Kerk in vele opzichten de apparatuur miste, die Jurken voor een vijfde van de vroegere prijzen Op bezoek bij de Franse „haute couturé". (Van onze correspondent) Vyf van Frankrijks grootste modekoningen hebben in de Paryse mode wereld een revolutie ontketend. Zy hebben de koppen (tenminste wanneer vvjj de hoofden van deze eerbiedwaardige kunstenaars met „kop" mogen aanduiden) bij elkaar gestoken en besloten dat zjj, door eendracht ver sterkt, een aantal jurken, mantels en andere elegante zaken de wereld in zullen sturen, die niet meer dan een vyfde van de tot nu toe gevraagde prijzen zullen kosten. Dit bericht heeft natuurlijk in heel Parijs een ware revolutie ontketend. Maar voor u nu naar het station rent om een kaartje naar Parijs te nemen met de bedoeling een stel van die goedkope jurkjes te gaan kopen, is het misschien wel goed dat ik toch even specialiseer, dat „één vijfde van de tot nu toe gevraagde prys" toch altijd nog een dikke 200 gulden voor een jurkje betekent. De Paryse mode geeft nog altijd de toon aan en de elegantste (en rijk ste vrouwen uit de gehele werejd komen nog steeds naar Parijs om zich te kleden. Parijs telt ongeveer vijf en twintig van die vermaarde „Maisons de haute couture", die men vooral in de buurt van de Champs Elysées vindt. In deze mode huizen is een zeer talrijk personeel van naaisters, ontwerpsters, verkoop sters en pasjuffrouwen bezig om slechts enkele jurken per dag te ver kopen. Deze jurken zijn scheppingen van de directeur van het maison en zo zegt men van de chicste vrouwen in Parijs dus, dat zij zich door Dior, door Jacques Fath of door Maggi Rouff (om meteen maar de beroemd ste te noemen) laten kleden. Van de kledingstukken, die men daar ver koopt, bestaat altijd slechts één exemplaar, zodat u, daar kopend, nooit de onaangename ervaring kunt opdoen, dat u uw buurvrouw met precies dezelfde jurk ziet rondlopen. SPOTKOOPJES Maar tot nu toe kostte een jurk bij Fath toch al gauw een 1000 gul den; voor een mantelpakje telde men grif 1500 gulden neer. terwijl 'n ietwat ingewikkelde avondjurk een 5000 gulden moest opbrengen. Men vraagt zich natuurlijk af, wie de da mes of beter gezegd de heren, want die draaien er toch immers al tijd voor op zyn, die het zich kun nen veroorloven dergelijke hoge pry- zen te betalen. Wanneer u bijv. weet, dat men op het platteland om Parijs voor 5000 gulden ook een al leraardigst huisje met een tuin kan kopen, dan is het toch wel verwon derlijk, dat er mensen zijn, die re gelmatig jurken kopen, die net zo veel geld als een huis kosten. Deze vijf en twintig „Maisons de haute couture" hebben gemeenschap pelijk ook niet meer dan 8000 klan ten. van wie meer dan 60% uit bui tenlanders bestaat. Het zijn vooral de schatrijke Amerikaanse vrouwen, de filmsterren uit Hollywood, e.d., die speciaal naar Parijs komen om zich te kleden. Sinds de oorlog is het percentage Fransen, dat zich by de haute couture kan kleden, steeds kleiner geworden en dit heeft die vyf modekoningen er nu toe ge bracht, vijf en dertig modellen te ontwerpen voor jurken, die ongeveer 200 gulden zullen kosten. Hiermede hoopt men de Parisiennes, die nu wel naar de grote modeshows gaan, maar alleen om er de creatie, die zij zien, thuis te gaan namaken, te be wegen deze aanmerkelijk goedkope re jurken ook te gaan kopen. Een van de grootste moeilijkhe den, waarmede deze beroemde mode huizen te kampen hebben, is de strijd tegen het copiëren van hun modellen. Wanneer een Parisienne, die niet voldoende geld heeft om 'n echte Fath te kopen, toch naar zijn show gaat, om dan later zijn model len na te maken, is dat natuurlijk vervelend, maar veel erger wordt de zaak, wanneer men weet dat er in ternationaal georganiseerde instel lingen zyn, die zich er op specialise ren de Paryse modellen voor Ameri ka, of voor andere landen te stelen. Het gevolg is, dat Fath, wanneer hij in Amerika, is, daar herhaaldelijk modehuizen ziet, die zyn modellen maken. Hier is niets tegen te doen, aangezien de Amerikaanse wet het namaken van jurken niet strafbaar stelt, dit in tegenstelling met Frank rijk, waar dit soort plagiaat zeer streng gestraft wordt. OP BEZOEK BIJ EEN MAISON DE HAUTE COUTURE Laten wij u, tot slot van dit mo- depraatje, eens meenemen naar een van deze modehuizen, waarvan de directeur mede de mode in de ge hele wereld bepaalt. Zijn „huis" is in de verschrikkelijk chique Rue de la Paix. Er is één kleine étalage, maar uit coquetterie wordt daar alleen maar een overigens zeer opvallende lap stof getoond. We gaan een trap op en komen dan op de eerste étage in een reeks luxueuze zalen. Overal kostbaar ingelegd houtwerk langs de muren, kristallen hanglampen aan de gebeeldhouwde plafonds, fraaie schilderijen. Een klein publiek van elegante vrouwen zit in gemakke lijke stoelen waarvoor de gracieuze mannequins de laatste creaties to nen. Wist u, dat er in Parijs ook een academie voor mannequins is, waar deze mooie meisjes, die allemaal een prachtig figuur moeten hebben, le ren lopen... Maar laten we die zware deur daar eens voorzichtig openen. Eigenlijk mogen wij hier niet naar binnen, want we komen nu in de passalons. Is het geen wonder, dat de jurk, die die slanke, donkere mannequin zo juist getoond heeft, deze oudere en dikkere dame ook blijkt te staan. De verkoopsters zien dat met één oogop slag en zij weten dan ook onmiddel lijk of zij een jurk kunnen aanbeve len of niet. We gaan nog een deur door en dan nodig was om de problemen van deze tyd tegemoet te treden. Ook was er het feit. dat vele problemen buiten kerkelijk in organisatorisch verband werden behandeld. De interim-Synode benoemde een commissie voor de Kerkorde en deze commissie kwam na 2 jaar met een ontwerp. Het werd bestudeerd en tenslotte door de Sy node met 19 tegen 3 stemmen aan vaard. Nu is het by de Classicale vergaderingen, die haar consideraties uiterlijk 20 September a.s. zullen in zenden. Deze consideraties zullen dan behandeld worden door de Synode. Op 9 December a.s. hoopt'men zo ver te zijn, dat in een Synode-zitting met een verdubbeld aantal leden dc eindbeslissing kan wórden genomen, die met een 2/3 stemmen-meerder- heid moet vallen. De Kerkorde treedt dan 1 Januari 1951 in werking en wordt op 1 Mei 1951 doorgevoerd. Nadien zal een nieuwe Synode van 54 leden de leidende instantie in de Herv. Kerk zijn. APOSTOLAAT. De bedoeling van dit alles is de Kerk in staat te stellen haar aposto laat te volbrengen. Wat het belijden van de Kerk betreft, is bij de opstel ling der Kerkorde gestreefd naar 'n Gereformeerd-Katholiek karakter, waarbij het woord Gereformeerd wordt gebruikt om recht te doen aan het karakter van de kerk, dat wor telt in de Calvinistische reformatie, en het woord Katholiek wordt ge bruikt als tegenstelling tot secta- risch. Intussen is reeds geleidelijk een groot aantal maatregelen genomen om de Herv. Kerk in staat te stellen haar taak beter te vervullen. He' secretariaat van de Kerk, dat in 1940 slechts één theoloog-secretaris en één kantoorkracht omvatte, werkt thans met een groot aantal organen van bijstand en bovendien werden op het gebied van pastorale en diaco nale arbeid nieuwe initiatieven uit gewerkt. Op het ogenblik werken in de top-organisatie van de Kerk on geveer 70 academici .(onder wie theologen, juristen enz.) en on- Gestapo was te laat.. Te Padua werd Dinsdag de Italiaanse journalist Antonio Meluschi gearresteerd. Op het politiebureau bleek het tegen hem uitgevaardigde bevel tot in hechtenisneming 6 jaar oud te zijn. Het was uitgevaardigd door de Gestapo wegens „spi- onnage tegen Duitsland". Met duizend verontschuldi gingen heeft de politie Melu schi weer vrijgelaten. merken we, dat alle luxe plotseling is verdwenen. De luxe van de een is altijd het werk van de ander. Hier zijn we in de ateliers van de naai stertjes. In ieder atelier werken 30 jonge vrouwen en zo zijn er zes ate liers. Om naaistertje in een groot Parijs modehuis te kunnen worden moet men zeker een leertijd van drie jaar hebben doorgemaakt. Dan wordt men „petite main", dat wil zeggen, dat men twee jaar lang niet anders doet dan zomen maken en ander eenvoudig werk. Daarna wordt de midinette (het naaistertje) seconde main en werkt daadwerkelijk aan de kleren. Maar vervolgens duurt het nog drie jaar voor zij première main is en hierdoor verantwoordelijk voor de hele jurk. En als u, nu weet, dat zo'n „première main" niet meer dan een gulden per uur verdient, dan be grijpt u, dat de meisjes, die aan de luxe werken, zelf niet in die luxe leven. (Nadruk verboden). Hel Wereldgebeuren Turkije beleeft op het ogenblik his torische dagen, misschien wel maan den, zo ongeveer merkte dezer da- ren de Neue Ztlrcher Zeitung op. !n daar lijkt het zeker op, hoe rus tig zich alles ook voordoet. Medio Mei zijn er algemene verkiezingen gehouden voor Tiet parlement. En tegen veler verwachting in is de re geringsparty, de zogenaamde volks partij, gevoelig verslagen. Waarme de een einde kwam aan een sinds de oprichting van de republiek ge voerd één partybewind. De Democra ten wonnen de verkiezingen en ne men thans geruisloos de macht over. De N.Z.Z. beschouwt de thans aan gebroken tyd als een derde phase in de periode van Turtle's herwonnen onafhankelijkheid. AUtturk nam de eerste phase voor zijn rekening door de stienting van de tegenwoordige moderne staat (zonder feodaliteit en dergelyke), de periode van over gang en consolidering was voor re kening van Inönu. De derde periode kan nu, met een voor de eerste maai volkomen vrij gekozen volksverte genwoordiging, de kroon op het werk van Atamrk en Inöhu worden. De moeilijke taak van dit aanpassen van het vcflk aan een volkomen vrij heid, is Celal Bayar als president van de republiek, op de schouders felegd. De moeilijkheden zullen hem aaibjj wel niet bespaard blijven. Celal Bayar is begonnen met zich uit de partij, waarvan hij president is. te alstanciëren, in welk opzicht hij dus van zyn voorgangers reeds verschilt. Hy is echter vast besloten al zijn rechten op te eisen, zodat hy ook werkelijk de republiek kan besturen in de geest van zyn bij de verkiezin- fen gedane beloften. Maar al hebben e democraten volledig de macht in handen, zij hebben tot nog toe hun verslagen tegenstanders (die overi gens tijdens hun bewind nooit erg vriendelijk voor de oppositie zijn ge weest) heel edelmoedig behandeld. In de regering natuurlijk, is er geen plaats voor hen. Maar de ambtena ren, door de vroegere regeringen aangesteld, zullen rustig kunnen blijven zitten, mits zij zich aan de regels van het spel houden. Deze ge dragslijn heeft bij de aanhangers van de Volkspartij, maar vooral bij de betrokken ambtenaren, heel wat goodwill gekweekt. Er is daardoor zelfs een zekere spanning weggeno men. Adnan Mederes, een der oprichters van de democratische party is de ka binetsformateur geweest en hij heeft een zijner oudste partijvrienden, even eens oprichter van de partij, als minis ter van Buitenlandse Zaken aange steld: Fuad Köprülü. Eind Mei is het kabinet aan het parlement voorgesteld en legde het zijn programma voor. Na een tweedaags debat won de nieu we regering de vertrouwensmotie. De oppositie heeft zich van stemming onthouden toen er een meningsver schil ontstaan was over de procedure bij de debatten over het regeringspro gramma. Maai- opvallend was tevens, dat van de 400 democraten in het parlement vertegenwoordigd. er slechts 282 aan de stemming hebben deelgenomen. Er heerst dus nog maar weinig discipline onder de democra ten, zo menen de Turkse bladen te moeten opmerken. Het regeringsprogramma zelf kan men verdelen in twee stukken: het ene beschuldigt de volkspartij en haar bewind gedurende de afgelopen jaren» 't andere deel bevat de algemene po litieke lijnen van het toekomstige be leid. Hierbij domineert wel de belofte van de regering om de Turkse levens standaard te verbeteren door de rijks uitgaven te verminderen en de kosten van het levensonderhoud eveneens te doen dalen. Opvallend is de liberale inslag bij het voorgestelde economi sche beleid. Men zal zelfs genationali seerde bedrijven weer in privébezit teruggeven en buitenlands kapitaal zien aan te trekken. Nu zal men de eerste maanden nog maar weinig acti viteit van deze regering mogen ver wachten. Pas in de herfst zal het par lementaire werk op volle gang komen. Dan kan men een aantal wetten tege moet zien. waarin de beloften van de democraten werkelijkheid zullen moe ten worden. ge veer 250 man kantoorperso neel. Niet alleen de top veran derde, maar ook plaatselijk werd heel wat gestimuleerd. In ver schillende gemeenten werken nu al 120 jeugdleiders en -leid sters, 60 evangelisten, 120 soci ale werksters en tal van andere krachten. Ds. Wesseldijk ging nog uitvoerig in op tal van andere punten, zoals de psalmberijming, de invoering van het nieuwe dienstboek, de liturgie, de kerkelijke tucht, het contact met an dere Kerken en met de Wereldraad van Kerken en de Presbyterian Alli ance enz. Hij wees er tenslotte op, dat er in de Kerk nog een groep is. die oppo neert tegen de nieuwe Kerkorde, om dat men vreest voor verkeerde ge volgen. Hoe groot die groep is, zal moeten blijken als straks de conside raties van de Classicale vergaderin gen binnenkomen. De wijze echter, waarop de Kerk de nieuw geënita- meerde arbeid reeds financieel heeft willen dragen, geeft moed om te ver wachten, dat een groot deel van de Kerk met de nieuwe Kerkorde zal in stemmen, aldus besloot ds. Wessel dijk zyn inleiding. HERDERLIJK SCHRIJVEN. Ds. H. Berkhof gaf daarna een korte beschouwing over het jongste herderlijk schrijven, dat de Synode deed uitgaan over de R. K. Kerk. Hy zag het geschrift als een middel om diegenen voor te lichten, die na de oorlog de sterke ontplooiing van de R.K. Kerk pp vele terreinen zagen en die dikwijls de R.K. Kerk verkeerd beoordeelden. Het geschrift is een poging om ernstig te verstaan, wat de R.K. Kerk leert. Daarnaast is ge tracht aan te geven, waar de wegen uit elkander gaan en in hoever ze uit elkaar gaan. Het geschrift is niet aniti-papistisch. Na deze beide inlich tingen ontspon zich 'n levendige dis cussie, waarbij nog tal van toelich tingen werden gegeven.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1950 | | pagina 3