In Finland
geestelijk
groeit een eigen
type
JIMMY BROWN, sportheld no. 1
Geen nauwe bindingen tussen
kerk en politiek
Zeeuwse Almanak
wmummmm
mm
fiifprv -
ij
UITWISSELING NEDERLANDSE
EN FRANSE SCHILDERS
De reorganisatie van het
K.N.1.L
DE „BERGENPOETSERS" VAN
SALZBURG IN ACTIE
De blokkade tegen Ambon.
WOENSDAG 14 JUNI 1950
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
Finnen leven dikwij Is in contrasten.
(Van onze speciale verslaggever)
De avond was ver gevorderd, de glazen werden voortdurend gevuld en het
gesprek nam nog steeds in levendigheid toe. Telkens weer sprong uit de
in het Engels gevoerde discussie het woord „cradle" omhoog, dat wieg of
bakermat betekent. Geen wonder, want we zaten in Turku, dat by de Zwe
den Abo heet en enkele gasten kwamen uit Helsinki, dat eeuwenlang Hel-
singfors genaamd werd. Was het waar wat de welsprekende Turku-enaar
beweerde, dat alle cultuur van uit het Westen over de Botnische golf Fin
land binnen gekomen was en dat zijn stad de roem droeg van de oudste in
valspoort dier cultuur te zijn Of had de man uit Helsinki gelijk, die er op
wees, dat de Kale val a, het Finse heldengedicht en het onvergankeiyk sym
bool der natie, toch in de bossen van Oost-Finland, in Karelië, geboren was?
wel getroffen als verrast door het
koorgezang, een openbaring van een
na de dienst in hun gesprek met de
geestelijken aan de dag legden. De
tragische positie dezer clerus werd
ons uit een gesprek wel zeer duidelyk
het patriarchaat van Moskou trekt,
de politieke beïnvloeding die het ge
volg van een te nauwe verbinding met
Moskou, stoot af.
Volkomen anders waren de twee
Lutherse diensten, die we bijwoonden.
De zeer typische en ruime kerk van
Jyv&skyla zat op Hemelvaartsdag
overvol: het had iets van een volks
feest en dat was de dienst in zekere
De volgende morgen bekeken we de
oudheden van Turku. Inderdaad, de
rnöoie Kathedra31 was in 1229 door de
Engelse bisschop Thomas gesticht,
niet ver vandaar wijst men ae bron
aan waar in 1155 de eerste Finse
christenen, ook al weer door een En
gelse geestelijke, gedoopt zijn, en het
geweldige oude kasteel staat op de
naam der Zweden.
Dus toch uit het Westen? Maar
zoals de naam Abo door Turku ver
dreven is, zo wordt het Zweeds lang
zamerhand door het uit het Oosten
afkomstige Fins vervangen, niette
genstaande een vroeger vrij felle
maar na de oorlog wat geluwde taal
strijd. En op de grote markt staat een
Grieks-katholieke kerk, gebouwd in
de tijd toen de Czaar nog groothertog
van Finland was, sedertdien wel wat
vei'vallen maar nu dan weer door
sommige Karelische evacue's ge
bruikt.
De twijfel bleef; dezelfde morgen
zagen we de zeer moderne kapel op de
uitgestrekte begraafplaats. Juist had
den we de honderden graven der in de
oorlogen van 1939-'44 gesneuvelden
Finnen uit Turku gezien het stof
felijk overschot van elk die zijn le
ven gaf kwam terug in zijn woon
plaats, we hadden de zachte, me
lancholische rust die in deze schone
dodenhof, hing, ervaren; toen traden
we een zó gedurfde-origineel, wit
en licht gebouw binnen, een zo stijl
volle verbinding van mystiek en za
kelijkheid, dat we ons moesten reali
seren dat dit pronkstuk van verfijnd
aestheticisme een christelijke kerk
was en geen stadhuishal of theoso-
phische tempel.
En later zagen we de nieuwe kerk
van Jyvask.yla, in 1929 gebouwd door
een vrouwelijke architect en de zeer
eigenaardige van Rajamaki beide
toch Lutherse plattelandskerken
en toen verwonderden we ons over
niets meer.
Dit jonge volk. naijverig-trots op
zijn zelfstandigheid, zit barstens vol
initiatief en artistieke scheppings
drang. Dit volk is bezig zich een eigen
Finse traditie te scheppen; het zoekt
zijn bakermat niet in West of Oost
al ziet het graag over Scandinavië
naar Amerika maar vindt haar in
eigen land en wezen zelf. Voor vele
volken is de traditie een ballant dié
elke spontane beweging belemmert.
Finland vjl vooruit en geeft het
avant-garuisme in de kunst ruim
baan!
ACTIEF MAAR NAAR BINNEN
GEKEERD
We maakten twee Grieks-katholie
ke diensten mee, in Tampere en Hel
sinki. Beide kerken waren goed on
derhouden en rijk versierd. Er kwa
men betrekkelijk weinig mensen,
vooral gevluchte Kareliërs en meest
vrouwen; de devote godsvrucht waar
mee zy de reeks symbolische hande
lingen en de gehele zinvolle myste-
riëndienst volgden was diep ontroe
rend. Vooral werd ons Westers oor zo-
ZEILEN IN FRIESLAND (Slot).
De voorlaatste dag van een zeil-
week is altijd al vermengd met wee~
moed. Wielewaal en Grutto zijn in de
voorgaande dagen meer dan ons „ei
gendom", ze zijn een stuk van ons
zelf geworden, we zijn er mee ver
groeidWe kennen de geheimste hoe
ken, we weten precies waartoe iedere
boot in staat is.
Op de voorlaatste dag realiseer je
je echter, dat je de volgende dag, de
laatste, de Wielewaal en de Grutto
weer aan de eigenaar af zult moeten
leveren en dat is geen prettig voor
uitzicht!
Zo zeilen we dan voor de wind in
de richting van Sneek. Voor het laatst
deze zomer. Een vol jaar zullen wij
heimicce hebben naar Friesland.
Toen Sneek in zicht kwam hebben
we de Wielewaal en de Grutto voor
de laatste nacht aan wal gelegd. Zon
der ook maar te kunnen vermoeden,
dat het een bewogen nacht zou wor
den. Der traditie getrouw zijn er op
de laatste avond pannekoeken gebak
ken en verslonden bij ongelooflijke
aantallen. Toen zijn de tenten opge
zet en de bedden gespreid. Om tien
uur was het avondappèl en om kwart
over tienen sliep alles.
Omtrent het middernachtelijk uur
is toen een zware sleepboot langs de
Wielewaal en de Grutto gevaren, met
volle kracht. En juist op zij van de
beide zeilbootjes heeft die sleepboot
zijn achterwerk naar de wal gedraaid
om de toch al hevige zuiging langs de
wallckantjes nog eens extra te ver
groten.
Wielewaal en Grutto begonnen te
steigeren. De inliggenden ontwaak
ten. En de kajuiter Wielewaal kon
daar wel tegen, hoog op het water.
Maar de veel lagere Grutto kreeg
eensklaps een paar reuzenbrekers
over het achterschip enhet water
spóót door het tentzeil naar binnen.
Zeilkleding, matrassen
zin ook, want lange rijen 15- a 16-ja-
ïligieuze wereld, waarvan
niets weten.
bijgestaan door twaalf zusters, de i
zielszorg voor ruim 2000 rooms-ka-
tholieken waarnemen.
LUTHERSE KERK EN FINSE j
VOLKSAARD
In een gesprek dat minister Lcn-
ri^3. dej°n&e?? in stemm^donker, na^ HeijasTzelY een pre'dïkaiit, maar
wij \ryviex levens een politicus in de agrarische l
Opvallend waren de eerbied en 4, j fë&'lgg'SSk
rlio rlo nnrnnkionan i}elü W«ae VOGiCn, mgae Qeze Stem
gemeenzaamheid, die de parochianen
de meisjes in blinkend wit, werden die
morgen geconfirmeerd. De liturgie
was zeer eenvoudig: gemeente- en
koorzang waren allerminst muzikaal
volmaakt, maar bljj en harteljjk-spon-
taan.
Daarmee in felle tegenstelling was
de onaandoenlijke Zweedse dienst in
de stijve, holle, deftige Domkerk van
Helsinki. Dit formalisme trekt blij
kens de ervaring ook maar weinig
kerkgangers. De Fin wil niet aller-
de nadruk op de vrijheid van religie;
dat de Lutherse kerk in formele zin
staatskerk zou zijn, ging volgens hem
niet geheel op, al behoort 96 pet. van
de bevolking er toe en heeft de rege
ring enige invloed bij de bisschopsbe
noemingen en subsidieert zij op be
paalde posten, uiteraard vooral het
godsdienstonderwijs.
De Finse kerk is zeer nauw met het
nationale bestaan verbonden, ja. men
krijgt hier als in alle Scandinavische
eerst°theologisch of liturgisch, maar 1 landen sterk de indruk dat de kerk
emotioneel en ethisch en dus sterk slippendraagster van'het nationa-
persoonlijk aangesproken worden. I bsme is.^De reformatie^heeit^ zeer m-
Daarom heeft het piëtisme ook zulk 1 jBfi gj gfi|
een grote invloed hier, maar daarom
ook houden zovelen die eigen wegen
zoeken vooral de intelectuelen
geen contact meer met de kerk, al
zullen ze niet zo gauw als bij ons de
formele band met de staatskerk ver
breken.
Zeker verklaart dit alles ook het
eigenaardige secte- of groepswezen,
waarin vele eenvoudigen opgaan, die
dan hun zeer emotionele geloofsprac-
tyk verbinden met een fanatiek etisch
rigorisme: soberheid en kledij en ont
houding van alcohol en tabak behoren
bij de vaste levensregels. Het Leger
des Heils en de Pinkstergemeente
spreken velen aan. maar ook ziet men
herhaaldelijk op de straten de Jeho
va-getuigen aan wiè het werkelijk ge
lukt vele voorbijgangers tot een ge
sprek te bewegen.
Geen wonder dat de R.K.-missie 't
in zulk een land zeer moeilijk heeft.
Zij is (zoals alle Scandinavische mis-
sie's) vrijwel geheel in Nederlandse
handen en wordt door mgr. G. Cob-
ben geleid. Over geheel Finland moe
ten negen priesters en vier broeders
:-r f.
f0-y 1? - i
V;
i
spirerend op de vrijheidsgedachte in
gewerkt: de eerste reformator Agi-i-
cola was meteen de schepper van de
Finse cultuurtaal en vooral de figuur
van Luther heeft vele begaafde Fin
nen beïnvloed.
Toch is er daardoor misschien ook
een zekere zelfgenoegzaamheid op te
merken: Karl Earth heeft hier bijna
geen invloed, maar ook de liturgische
en oecumenische beweging vinden
weinig gehoor. Als er een kerkelijk
probleem is, dan is het dat van piëtis
me.
Zoals in Noorwegen omstreeks 1800
de eenvoudige boer Hans Nielsen
Hauge als lekenprediker een gewel
dige, tot de dag van heden voortle
vende invloed heeft uitgeoefend,
Initiatief van de Nederlandse Refsvereniging.
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG, Juni „Een grote, steeds groeiende zorg vormt voor de Re
gering de financiële toestand, waarin tal van beeldende kunstenaars in ons
land verkeren. Z{j kunnen, wat liun prestaties betreft, best hun partij mee-
blsizen, maar ze komen te weinig over de grenzen."
Dit zeide ons dr. N. K. A. Vroom, hoofd der afd. Kunsten van het Mini-
steiie van Onderwys, Kunsten en Wetenschappen, die een warm bewonde
raar en bevorderaar is van het initiatief door de Nederlandse Relsvereni-
ging te Den Haag op instigatie van dokter J. P. Nagelhout te Holten (O
genomen tot uitwisseling van Nederlandse en Franse schilders in samen
werking met de Touring Club de France.
Zestig Franse hoteliers hebben
reeds hun medewerking toegezegd en
20 Nederlandse schilders vertoeven
al in Frankrijk een maand lang als
hun gast, welke hospitaliteit zij belo
nen met een werkstuk van hun hand,
dat later niet alleen in Frankrijk,
maar met medewerking van onze re-<
gering ook hier te lande tentoonge
steld zal worden ter bevordering van
het tourisme in Frankrijk niet alleen,
maar vooral ook van de waardering
in klinkende munt van de schilder
kunst ten onzent.
Het is een mooi particulier initia
tief, dat de geneesheer de heer Na-
elhout op zo sympathieke wijze in
Oosten van ons land heeft aange-
g el!
het
was 't in Finland omstreeks diezelfde vangen en dat op brede schaal door
tijd de boer Paavo Rucotsalainen de N.R.V. bevorderd wordt met in
die een geestelijke opwekking bewerk- stemming en hartelijke medewerking
stelligde. In gezelschappen en „oefe- i der beide regeringen,
ningen" wisselden de eenvoudige ge- Een hotelhouder, die een kunst-
lovigen hun ervaringen uit, werden i schilder in de stille tyd, als zijn huis
liederen gezongen. Hun gehele leven
stond slechts onder een exponent: de
„Jumalan armo", de genade Gods.
Niet onder het kerkdak, maar langs
de straat, op de markt en in de schu
ren begonnen deze mensen te evan
geliseren, zonder zich evenwel van de
landskerk in Finland die geheel door
hun type gestempeld zijn en momen
teel behoort zelfs een van de zes bis
schoppen tot deze richting.
Zo scherp antithetisch als de Ne
derlandse gereformeerden zyn deze
piëtisten trouwens niet ingesteld. Men
kent in Finland geen nauwe verbin
ding, van kerk en politiek; zeven van
de 200 parlementsleden (er is maar
toch ten dele leegstaat, voor £en
maand of langer gastvrijheid biedt,
levert een vrijwillige bijdrage voor de
toeristische propaganda voor zyn
stad of dorp, terwijl hij een behoor-
lyke betaling erlangt, als de kunste
naar bij zijn afscheid hem een zyner
schilderijen schenkt, aldus dr. R. van
Waard, de energieke voorzitter der
N.R.V.
Het hoofdbestuur der N.R.V. be
sloot aan het verzoek van de heer
Nagelhout te voldoen onder voor
waarde, dat het mogelijk zou zijn de
uitzending te doen plaats hebben in
het kader van de culturele uitwisse
ling tussen Nederland en Frankrijk,
één Kamer) zijn predikant, waarvan teneinde een hechte band te schep-
De middeleeuwse kerkelijke architectuur stond in Finland op een hoog peil;
vooral in de 15e eeuw werden er vele sobere, sterke, ingetogen-styivolle ker
ken gebouwd. Deze Kerk van Hattula, omringd door een muur van zwerf
stenen, met twee poortgebouwen en een apart staando houten toren op een j neei^we^over ^e^^i^üonale "functie"
I drie behorendp tot de agrarische, drie
tot de conservatieve en een tot de
socialistische party. In de laatste tijd
ontstaat er onder de jonge dominee's
een streven om de verbinding tussen
j christendom en socialisme te zoeken.
I Het is heel moeilijk het geestelijke
bestaan van de Finnen te karakteri
seren, ze leven dikwyls in contrasten.
Gesloten en zwijgzaam is dit volk
volgens zijn literatuur, maar het kan
plotseling in extase en razernij uit
breken. Afkerig van ceremonieel, is
hun wezen mystiek en dikwijls zelfs
magisch gericht. De waardering van
kennis is overdreven groot en over 't
algemeen lijken ons de Finnen een
groter belangstelling voor kunst, the
ater. architectuur enz. te hebben dan
de Nederlanders. Het Finse nationa
lisme is met een sterke dosis idealis
me vermengd, maar telkens duikt
ook een zeer eerlyk realisme op: wan-
onverwoestbaar stenen onderwerk, is van binnen wonderlijk rijk met fres
co's uit het einde der 15de eeuw beschilderd.
van de alcohol spreken, zal dit wel
duidelijk blijken.
26 Juli blijft streefdatum.
De Nederlandse Dienst Legercontac-
ten meldt:
Volgens circulerende berichten zou
van „welingelichte" K.N.I.L.-zijde o.m.
zijn verklaard dat. gezien de vorderin
gen die tot dusver zijn gemaakt, reeds
thans kan worden aangenomen dat de
reorganisatie van het K.N.I.L. 26 Juli
a.s. voltooid zal zijn en dat het in het
voornemen zou liggen, dat op genoem
de dag de commandant en de chef ge
nerale staf Nederlandse legerstrijd-
krachten zullen repatriëren.
Hierbij dient te worden aangetekend
dat deze mededelingen noch van be
voegde, noch van welingelichte K.NJ.
L.-zijde afkomstig kunnen zijn. Om
trent de datum, waarop de reorganisa
tie van het K.N.I.L. voltooid kan zijn,
bestaat nog geen zekerheid, evenmin
dus over het juiste tijdstip waarop
luit—generaal Buurman van Vreeden
en generaal-majoor van Langen naar
Nederland zullen vertrekken.
Verwezen wordt naar de 9 Mei jl.
verschenen gemeenschappelijke ver
klaring van de minister van defensie
R.I.S. en de Nederlandse staatssecreta
ris van oorlog, waaruit duidelijk blijkt
dat de datum van 26 Juli moet worden
gezien als „streefdatum", waarbij de
aandacht werd gevestigd op de moge
lijkheid dat op dat ogenblik nog niet te
voorziene omstandigheden van reorga
nisatie en afvoer in de weg zouden
treden.
De „Cheshire" gedebarkeerd.
Dinsdagmorgen om 8 uur begon
aan de Lloydkade te Rotterdam de
ontscheping van de ongeveer 655
opvarenden, die met de „Cheshire"
uit Indonesië in Nederland zyn aan
gekomen. Er bevonden zich ook 270
kinderen aan boord.
kussens, pyama's en zeilschoentjes,
alles drijfnat. Om uit te wringen! En
tot overmaat van ramp: de beide bo
ten losgeslagen,...
Het is een bedorven laatste nacht
geworden. Althans aan boord van de
Grutto. Telkens als het gepuf van een
motor naderde, ivas er de vrees, dat
er een nieuwe zondvloed zou komen,
of dat de boten opnieuw los zouden
slaan. En wie slaapt er lekker op een
natte matras, met natte kussens, tus
sen natte lakens en i» een natte pya-
mat
Tussen haakjes: een misselijke
streek van die sleepbootkapitein om
zo dicht langs plesierbootjes te varen,
terwijl er een meerbreedte ruimte
was. En goed voor Friesland, dat er
niet véél van zijn slag zijn. Anders
zou het aantal zeilers vermoedelijk
lakens en snel minderen!
jaarlijkse schoonmaak
van bergwanden.
(Van onze correspondent)
In liet bevolkingsregister van Salz
burg vindt men achter de namen van
50 daar wonende mannen een beroep
vermeld, dat in geen ander bevol
kingsregister van de wereld voorkomt,
nl. dat van „bergenpoetser".
In de omgeving van Salzburg zijn
de huizen hier en daar verspreid te-
fen de hoge bergen aan gebouwd. Om
eze nederzeting tegen het gevaar
van steenlawines, die door de vorst
en storm steeds weer dreigen, te be
veiligen, kwam men twee en een een
halve eeuw geleden op de idee de ber
gen op zo kort mogelijke termijn te
ontdoen van deze gevaarlijke bro
ken steen en wel bij ae eerste straling
van de voorjaarszon.
In een Julinacht van het jaar 1669
maakte zich een enorme steenmassa
los van de bergwand en vernielde de
kerk, dertien huizen en een gedeelte
van de stadsmuur. Deze catastrophe
eiste 220 doden. Dit was de aanleiding
tot het in dienst stellen van „berg-
poetsers".
LANG TOUW
Bij de jaarlijkse „algemene schoon
maak" van de Salzburger bergwanden
zijn een lang touw. hamer, bijtel en
een speciale boor de onontbeerlijke
werktuigen voor onverschrokken ar
beider. Hun kleding bestaat uit de ge
bruikelijke uitrusting voor bergbe
klimmers: .spijkerschoenen en kuit
kousen waarbij nog een speciaal ont
worpen hoed liet vrije uitzicht waar
borgt maar meteen het gelaat tegen
de vallende stenen beveiligt. Boven
op de te zuiveren bergwand neemt
op een grote rol touw de „touwhou-
der" zijn plaats in. Hij slaat het touw
om een in de grond geslagen korte
paal en laat het dan met de hand
langzaam afrollen.
DE ZITPLAATS
Onder aan het touw wordt een mas
sief stuk hout bevestigd, dat de
„bergenpoetser" by zijn gevaarlijke
en moeilijke arbeid gebruikt als zit
plaats. Meestal werken er drie man
nen naast elkaar. Herhaaldelijk sto
ten zij zich met de voeten krachtig
van de bergwand af om een andere
plaats onder handen te nemen, waar
ze de losse stenen van af kloppen, zy
zweven dan hoog boven de zee van
daken van Salzburg, dat in al zijn
schoonheid aan hun voeten ligt.
Voor het goede contact tussen de
bergenpoetsers heeft iedere ploeg een
bepaald kenteken. Men gebruikt daar
voor de namen van drie bekende ber
genpoetsers, Brandauer, Hauser en
Jager, die omstreeks 1800 leefden en
door hun ongelooflyk moedige manier
van werken nog steeds in de gedach
ten van de Salzburgers leven.
(Nadruk verboden)
Niei overijld
Mr. R. J. Polak vestigt in
het „Ned. Juristenblad" de
aandacht op een z.i. merk
waardig voorbeeld van de
niet-toepasselykheid van de
regels der extinctieve verja
ring op familierechtelijke ver
houdingen. Hij noemt namelyk
het geval waarover de recht
bank te Amsterdam onlangs
had te oordelen: een bewoner
van een Oudemannenhuis
stelde een actie tot echtschei
ding in tegen zyn echtgenote
op grond van door haar in...
1915 gepleegd overspel. De
vordenng werd bij verstek
toegewezen.
Kamerlid stelde vragen aan de
minister-president.
Door het lid van de Tweede Kamer,
de heer van de Wetering (C.H.) zijn
aan de minister-president vragen ge
steld. waarin deze wijst op de medede
lingen van de woordvoerder van het
ministerie van defensie van de R.V.S.
I., dat ondanks de ontkennende mede
deling van de ministeries voor unie
zaken en overzeese rijksdelen in de
vergadering van de Tweede Kamer
van 26 Mei jl., er wel degelijk sprake
is van een economische blokkade te
gen Ambon.
De voedselvoorraden op Ambon zou
den aanzienlijk zijn afgenomen om
door deze onmenselijke methode het
Ambonese volk te dwingen zich over
te geven, met al de vreselijke gevolgen
van dien.
Het Kamerlid vraagt of de minister
president bereid is stappen bij de rege
ring van Indonesië te ondernemen, op
dat aan deze wrede methode tegen een
om zijn zelfbeschikkingsrecht strijdend
volk een einde komt en eventueel zelfs
een beroep op het Uniehof of de Ver.
Naties wordt gedaan.
H.B.S.'er sloeg student een oog uil
De 20-jarige H.B.S.-erJ. R. R., die
2 y2 jaar geleden op een feestje van
de roei- en zeilvereniging „Het Spaar-
ne" slaags raakte met de Delftse stu
dent P. E. O. F. L. van Z. en deze
daarbij het rechteroog stuk sloeg, zo
dat het later operatief moest worden
verwyderd, is veroordeeld door het
Amsterdams Gerechtshof. Hem was
twee jaar geleden door de Haarlemse
rechtbank 1 maand gevangenisstraf
opgelegd. Het Hof bevestigde dit von
nis, maar legde de straf voorwaarde
lijk op met een proeftijd van 2 jaar.
5. Maar hoe populair Jimmy bij de voetbalme
nigte ook mocht zijn, mevrouw Brushbox had een
verschrikkelijke hekel aan de aap. „Een brutale
opvreter is hij", zei ze, „en hij mag erg mooi kun
nen voetballen, maar hij eet mij arm. Alles wat
wij extra door hem verdienen, schranst hij zelf
weer op en zo zyn we even ver". Nu was het
waar, dat Jimmy Brown waarlyk fameus kon
eten. Soep bijvoorbeeld at hij niet per bord, maar
per hele soepterrine.
pen tussen de volkeren van Europa,
een gedachte, waaraan onze Konin
gin onlangs te Parys zo welsprekend
uiting gaf.
Het is nu de vraag, of de Neder
landse hotelhouders het belang van
deze toeristische propaganda zullen
inzien en het voorbeeld van hun
Franse collega's zullen volgen tkcr
een Frans schilder een maand of lan%
ger in de stille tijd als gast uit te no
digen. Al een tiental hotelhouders
hebben zonder speciale propaganda
zich aangemeld tot het uitnodigen
van een Franse schilder.
Het zou wenselijk zyn, dat in zo
veel mogelijk plaatsen van Neder
land enkele mensen van goede wil
zich belasten met het organiseren
van een loterij, waarvan de op
brengst in elke plaats ten bate zou
kunnen komen van een bepaalde
schilder, die daartegenover zou moe
ten beloven in het winterhalfjaar
wat te komen vertellen over zijn
werk, dit tentoonstellen, wellicht ook
voor een deel verkopen, eD tenslotte
een stukje ter beschikking te stellen
van de gelukkige prijswinner.
Hel Wereldgebeuren
Klein
maar
sterk
Tydens het jongste communistische
vredescongres in Wenen werd bij
monde van de Tsjechische minister
van Volksgezondheid verzekerd, dat
de Sowj et-Unie noch de Oosteurope-
se volksdemocratieën ooit een aan-
valsactie zuilen ondernemen tegen
enig land. Het f ntwoord hierop, van
uit het Westen 2011 kunnen zijn: Wij
horen deze boodschap wel, maar ons
ontbreekt het geloof. Voor alle vei
ligheid zal in elk geval wel rustig
worden voortgegaan met het uitwer
ken van de defensie-plannen. Toeval
lig is juist een discussie aan de gang
over de vraag of West-Europa met
kans op redelijk succes tegen een
eventuele aanval kan worden verde
digd, dan wel, dat een opmars naar
het Kanaal 'moeilijk te stuiten zal zijn.
Amerikaanse staatslieden en militai
ren wedijveren de laatste weken met
verklaringen, dat het eerste het ge
val is.
Er steekt zeker iets onaangenaams
en ontmoedigens in deze discussie.
Er wordt immers steeds gesproken
over agressie en oorlog alsof dat een
onontkoombare gebeurtenis is, waar
mee ieder zich maar moet verzoenen.
Het zyn vaak niet de eersten de
besten, die hun stem verheven hehben
tegen het vaak al te lichtvaardig ge
praat over een ongekende ramp als
een nieuwe oorlog en die aandringen
op wat meer terughoudendheid in de
ze zaken.
Aan de andere kant is in de derti
ger jaren gebleken, dat het verslon-
sen van de defensie en het zwaaien
met een waardeloos papiertje ..peace
for our time" op de manier van
Chamberlain veeleer agressie uitlokt
dan voorkomt, zodat het zyn nut kan
hebben de militaire problemen, voor
zien van toevoeging „onverhoopt" of
„eventueel" openlijk aan de orde te
stellen. De militaire voorbereidingen
eisen grote offers en de burgers, "die
deze offers moeten brengen, hebben
er recht op ingelicht te worden over
het hoe en waarom.
Het is niet nodig stapels anti-com
munistische lectuur door te nemen
om achter het waarom te komen. De
feiten spreken voor zich zelf.
Met het hoe staat het anders. De
deskundigen spreken wel, maar niet
overduidelijk. Volgens de laatste
stand van zeiken heeft de mening in
gang gevonden dat 'n betrekkelijk klei
ne, maar goed geoefende en gespecia
liseerde Europese strydmacht een
aanval zou kunnen afslaan. Deze be
rust op de theorie, dat in de moderne
atomische oorlogsvoering de verdedi
ger een voorsprong heeft op de aan
valler, wat de strijd te land betx-eft
tenminste. Of deze theorie jxiist is kan
alleen de practijk bewyzen en dan is
elke bewijsvoering zinloos geworden
In elk geval en daar draait het
hier om is geen andere mogelijk
heid om de Westeuropese defensie te
organiseren voor handen omdat in
divisies gerekend het Rode Leger niet
te evenaren is. De landen van het At
lantische Pact kunnen onder de hui
dige omstandigheden niet voldoende
voetvolk oftewel infanterie op de been
brengen. De Amerikanen, Britten en
Canadezen zijn uiteraard niet bereid
op grote schaal dienstplichtigen als
garnizoenstroepen naar Europa te
zenden. Dat zou trouwens allerlei on
gewenste complicaties geven. Het idee
om Engeland en Amerika te belasten
met militaire voorbereidingen in de
lucht en op zee en de Westeuropese
landen de strydkrachten op de grond
voor hun rekening te laten nemen
stuit op groot verzet. Frankrijk, Ita
lië en de Benelux-landen voelen er
weinig voor hun economie in groot ge
vaar te brengen en de bevolking te
verontrusten door op grote schaal in-
fanterie-divisies te recruteren. Tydens
de besprekingen in Den Haag en Lon
den schijnt dat duidelijk tot uitdruk
king gebracht te zijn. Numerieke ge
lijkwaardigheid met de Sowjet-Unie
is een doel, dat bij gebrek aan midde
len niet nagestreefd kan worden.
Volgens ae huidige Amerikaanse
opvatting is het ook niet nodig, dat
de Westelijke landen grote legers op
de been houden. Technische vervolma
king en de nieuwste wapens zouden
achterstand in getalsterkte ruim
schoots compenseren. Het doel van de
stroom optimistische uitlatingen uit
de Ver. Staten is blykbaar de Westr
Europeanen in dat opzicht een hart
onder de riem te steken.
