Het wereldkampioenschap voetbal
Nederland laat verstek gaan
Zeeuwse Almanak
DE AALSCHOLVERKOLONIE'S
ZIJN ALTIJD BELANGWEKKEND
DE TUBERCULOSEBESTRIJDING
EIST NOG DE VOLLE AANDACHT
DONDERDAG 1 JUNI 1950
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
T Engeland, Brazilië, Uruguay en Italië de favorieten.
door M. J. Adriani Engels.
Wie in de Nederlandse sportwereld al langer meeloopt dan een dozijntje
Jaren, herinnert rich natuur! yk nog de rage van het jaar 1954: „We gaan
naar Rome." Nederland had zich toen door overwinningen op de Ierse Vrij
staat (52) en België (42) gequaliflceerd voor het tonrnool om de
Wereldbeker, dat men gemakshalve maar als het wereldkampioenschap
aanduidde, in Italië en het hele land leefde mee met ons elftal, dat in Ven-
te, Bakhuys en Smit het productiefste binnentrio had, dat we ooit bezeten
hebben.
oenschap is gebouwd. Of beter: men
is er nog steeds mee aan het bouwen
en hoopt dat het klaar zal zijn, als op
24 Juni de eerste wedstrijd gespeeld
moet worden. In dit verband mogen
we er nog wel even aan herinneren,
dat het oude, thans afgebroken sta
dion in Amsterdam op 5 April 1914
geopend werd met een wedstrijd Ne
derland—Duitsland (44), toen er 'n
paar tribunes nog niet afgewerkt wa
ren en er enige duizenden toeschou
wers minder toegelaten konden wor
den dan bij de volgende wedstrijden.
Met dezelfde hardnekkigheid van
de tegenwoordige „Derde Man" van
de citherspeler Anton Karas, beheers
te toen het liedje „We gaan naar
Rome" de radio, de caféstrijkjes en de
draaiorgels, totdat het op 27 Mei 1934
voorgoed verdween. Die middag ver
loren we namelijk met 3—2 van
Zwitserland in Milaan, waarheen
vijfduizend Nederlandse supporters
per trein, per auto en zelfs per fiets
getogen waren om ons elftal te zien
winnen. We gingen niet naar Rome,
want we strandden reeds in Milaan!
Vier jaar later, in 1938, toen ons
elftal veel en zeel zwakker was,
brachten we het bij het volgende
tournooi om de Were' 'beker tot een
eervol puntloos gelijk spel tegen de
beroepsvoetballers van Tsjecho-Slo-
wakije in Le Havre, waar we met
twee geblesseerde spelers in het halve
uur verlenging, tenslotte met 3—0 eer
vol ten onder gingen.
De wereldoorlog was er de oorzaak
van, dat het vierjaarlijkse tournooi
om de Wereldbeker, in 1930 in Mon
tevideo begonnen en achtereenvolgens
gewonnen door Uruguay (1930), Italië
(1934) en nog eens Italië (1938), de
jaren 1942 en 1946 moest overslaan en
nu in 1950 aan Brazilië ter organisa
tie is toegewezen. Daar, in de hoofd
stad Rio de Janeiro en in de steden
Belle Horizonte, Sao Paulo en Porto
Allegre, zal zich van 24 Juni tot 16
Juli het vierde tournooi afspelen dat
inmiddels de naam Wereldbeker heeft
vervangen door de Jules Rimet-beker,
ter ere van de 77 jaar oude Franse
F.I.F.A.-voorzitter Rimet. Het is nu
een werkelijk wereldkampioenschap
geworden, want voor de eerste maal
doet Engeland mee, met zijn sterkste
profploeg.
EEN STADION IN AANBOUW
Doch Nederland, dat in 1934 zo graag
naar Rome had willen gaan, zal nu de
reis naar Rio de Janeiro niet aan
vaarden, omdat, toen driekwart jaar
geleden, reeds de inschrijvingen voor
dit wereldtournooi sloten, het K.N.V.
B.-bestuur met eerlijke zelfkennis
oordeelde, dat ons amateur-elftal te
zwak was om de strijd aan te binden
met de beste beroepsvoetballers ter
wereld. Dat besluit werd genomen
verre voor de nullenperiode!
Met uitzondering van Rusland en de
landen achter het IJzeren Gordijn
meldden zich alle voetballanden van
Europa, Amerika en Azië aan, te we
ten 17 uit Europa en 14 buiten Euro
pa. Door middel van voorwedstrijden
in groepen kwam men tot 16 landen
voor het tournooi in Brazilië, billijk
heidshalve verdeeld in 8 Europese en
8 niet-Europese landen, al stond direct
wel vast, dat landen als India en de
Verenigde Staten van Amerika veel
en veel zwakker waren dan enkele
Europese landen, die niet het geluk
hadden by de acht uitverkorenen te
behoren.
Ofschoon zich reeds enkele inschrij
vers terugtrokken (Birma, Ecuador,
de Philippijnen, België) en later en
kele landen, die zeker van een plaats
bij de laatste zestien waren, dat
slechte en weinig sportieve voorbeeld
volgden (Schotland, Turkije, Argenti
nië) houdt men nog een prima bezet
tournooi over voor Rio de Janeiro,
waar het grootste stadion van de we
reld speciaal voor dit wereldkampi-
SERVICE.
Plaats der handelingeen bekend
restaurant in Zeeland, waar het op
Pinksterdag krioelde van de bezoe
kers. Hoofdpersonentwee vlotte
meisjes, zo van 12 en 9 jaar, alsmede
een vriendelijke waardin.
De dames stappen binnen en wen
den zich onmiddellijk tot de schone
waardin.
Dertig cent hebben we samen,
juffrouw. Kunnen we daar iets voor
kopen
De juffrouw denkt na.
Melk zou wel gaan, zegt ze dan.
Ieder een glas
De jonge bezoeksters schudden hef
tig van neen en één van de twee
haalt uit een knapzak een fles limo
nade te voorschijn.
Een stukje chocolade dan? vraagt
opnieuw de waardin.
De dames hebben chocola meege
kregen, samen één stukje èn zuurtjes.
Weet je wat zegt de waardin,
gaan jullie nu maar netjes aan een ta
feltje zitten en drink je limonade en
eet je chocolade en je zuurtjes maar
op!
De voorname gasten zoeken een
plaatsje. En als blijkt, dat ze samen
maar één (mosterd) glaasje bij zich
hebben, brengt de waardin zowaar
nog een glas ook. De dames genieten.
En dan, als hoogtepunt, komt er zo
waar toch nog iets op tafel, dat aan
twee personen voor dertig cent totaal
geleverd kan wordentwee pracht
gebakjes!
De dames, smullen. En als na de li
monade, de zuurtjes en de chocolade
ook de gebakjes verdwenen zijn, stap
pen ze keurig weer op.
De schone waardin, voldaan over
haar eigen „service", slaakt een zucht
Haar gezicht lacht. Maar toch zegt ze
evën tegen haar man: Gelukkig,
dat er ook andere klanten komen!
HET GROOTSTE STADION
TER WERELD
Het nieuwe Wereldbekerstadion in
Rio de Janeiro wordt werkelijk iets
buitengewoons: met zijn 150.000 plaat
sen (verdeeld in 90.000 overdekte zit
plaatsen, 30.000 open zitplaatsen en
slechts 30.000 staanplaatsen), overtreft
het royaal de grootste stadions van
Europa: Berlijn (100.000 plaatsen)
Wembley-Londen (90.000) en Glas
gow (120.000). 't Is groter dan Feye-
noordstadion en Olympisch Stadion
te Amsterdam, die elk ruim 60.000 be
zoekers kunnen bevatten, tezamen!
Als de Olympische Spelen van Tokio
enkele jaren geleden doorgegaan wa
ren, zou men daar een stadion met
120.000 plaatsen gehad hebben, omdat
de Japanners, die immers specialitei
ten in imitatie zijn, het Olympisch
Stadion van Berlijn precies hadden
willen nabouwen maar er 20% meer
toeschouwers in wilden bergen, om
dat een Japanner minder volumineui
is dan een vooroorlogse Duitser!
De loting voor het Braziliaanse we
reldtournooi is inmiddels geschied.
Men had tevoren de vier sterkste lan
den elk in een der vier te vormen lo-
tingsgroepen geplaatst om te voorko
men, dat de sterksten elkaar reeds in
de eerste wedstrijden zouden ontmoe
ten. Dat waren Brazilië, Engeland, Ita
lië en Argentinië, maar doordat de
Argentijnen zich wegens (voetbal)-
politieke redenen terugtrokken, werd
Urugay als vierde in de reeks der
sterken geplaatst. Deels geschiedde
dat uit eerbied voor Uruguay's eer
volle voetbalverleden (Olympisch
kampioen in 1924 en '28, wereldkam
pioen in 1930), deels als erkenning
van de huidige kracht der ploeg, die
deze maand op Braziliaanse bodem
driemaal tegen de grote favoriet Bra
zilië uitkwam en steeds sterker was
in het veld, al bleef het uiteindelijk
met 43, 0—2 en 01 in de minder
heid.
Door loting zijn vervolgens de vier
groepen samengesteld, die onderling
een halve competitie spelen. Brazilië
heeft als zwaarste tegenstander Joego
slavië in zijn groep, waarin Zwitser
land en Mexico slechts een by rol zul
len spelen. Engeland heeft het veel
moeilijker met Spanje in zijn groep,
die verder bestaat uit de Ver. Staten
van Noord-Amerika als figuranten en
de Chilenen als niet te verwaarlozen
outsiders.
Italië behoort de derde groep te
winnen tegen Zweden (dat ongeveer
zijn hele Olympische kampioensploeg
aan het Z.uid-Europese beroepsvoet
bal is kwijtgeraakt), Paraguay en een
Voor India, dat na de loting bedankte,
aan te wijzen land. In de vierde
groep tenslotte moet nog een rem-
plagant gezocht voor Portugal; mis
schien wordt het de Ierse Vrijstaat,
die daar de strijd krijgt aan te binden
met de favoriet Uruguay, de lastige
outsider Frankrijk en het niet zo sterk
geachte Bolivia.
De vier groepswinnaars, op papier
dus Brazilië. Engeland, Italië en
Uruguay, spelen vervolgens onder
ling een halve competitie om de Ju
les Rimetbeker. Men krijgt dus geen
tournooi volgens afvalsysteem en ook
geen eigenlijke finale.
(Nadruk verboden).
In oorlog met de reigers
Grote zwarte vogel, langzamer de wieken bewegend dan de eend, maar
hetzelfde vliegbeeld vertonend, dat is de (Midden-Europese) aalscholver of
schollevaar. Daar hij uitsluitend van vis leeft, treft men hem in ons land
in hoofdzaak aan langs onze grote rivieren en zeearmen; zo is hij ook in
onze Zeeuwse wateren, ofschoon niet talrijk, toch geen ongewone verschij
ning.
De haakvormig omgebogen boven
snavel, de snavelranden, met scher
pe tandjes bezet, stempelen hem tot
een geperfectionneerde palingvisser,
vandaar de naam aalscholver. Ook
de poten dragen in deze het hunne
bij. Ze stellen de vogel in staat,
door de brede zwemvliezen tussen
de vier, alle naar voren gerichte te
nen men spreekt hier van roei-
poten de vis tot betrekkelijk gro
te diepte onder water te achtervol
gen. Vaak ziet men hem zwemmen
met alleen kop en hals boven water.
Daar zodoende zijn verenkleed door
drenkt wordt, staat hy vaak tijden
achtereen als de Pruisische adelaar
met uitgespreide wieken in zon en
wind om zijn pluimage te laten dro
gen. Ik heb wel gelezen, dat men
tem, o.a. in China, weet te temmen
en af te richten op de palingvangst.
Hij kry'gt dan een ring om de hals,
opdat hy de gevangen vis niet zelf
verorberen zal. Hij brengt de buit
trouw aan zijn baas, die rustig aan
de oever zit en af en toe de ring
verwijdert, om de vogel gelegenheid
te geven om het nodige voedsel tot
zich te nemen.
VERDREVEN.
In mijn jongenstijd hadden we tus
sen Oosterland en Sir Jansland,
langs een stille landweg een grote
reigerkolonie, een waar natuurmonu
ment. In de brede kruinen van de
hoge, zilverstammige abelen nestel
den honderden reigers. Zeker jaar
poogden ook enkele paren aalschol
vers zich daar te vestigen. Dode tak
ken ter dikte van een jongenspols
werden met de sterke snavels afge
broken. De boerenzoon wist ze ech
ter met geweerschoten te verjagen.
Tijdens de inundatie van Schouwen-
Duiveland, 1944-'45 was het hier een
dorado voor zee- en strandvogels,
ook dus voor de waterraven, zoals
de aalscholvers plaatselijk ook ge
noemd worden. In het voorjaar van
1945 bouwden ze in de toen reeds
dode bomen van de eendenkooi bij
Oosterland meer dan zeshondex-d nes
ten. in die by EUemeet ruim driehon
derd. Met de drooglegging verdwè-
nen de vogels en successievelijk ook
alle nesten. Zeker moet de invasie
van die honderden aalscholvers ver
klaard worden uit de rijkdom aan
vis in het geïnundeerde land, maar
ook wel. naar ik later vernam uit
het verdrijven door de bezetter van
de grote kolonies uit de eendenkooi
bij Lekkerkerk, tot toen toe de rijk
ste en meest bekende broedplaats
dezer vogels in ons land.
GERUCHTEN.
Veel is er in de loop der laatste
halve eeuw om deze kolonies te doen
geweest. Meermalen doken geruch
ten op, dat de eigenaar de vogels
zou verdrijven, ook al omdat ze de
bomen dood maakten, maar telkens
ook liet hij zich weer door invloed
rijke vogelvrienden verbidden, de
zwarte rakkers te sparen. Inmiddels
is de kooi eigendom geworden van
„Het Zuid-Hollands Landschap" en
hebben de vogels, die zich na de ver
drijving in 1944 daar gehandhaafd
en voortgeplant hebben, van de zijde
van de mens niet anders dan cle
mentie en bescherming te verwach
ten. Ze lopen echter hard risico,
door het dood maken van de bomen,
er hun eigen graf te delven. Bij mijn
laatste bezoek trof ik meerdere nes
ten gewoon liggend op de bosgrond
aan. In een rijke kolonie van in de
bomen nestelende vogels mag 'n enkel
paartje noodgedwongen met zulk 'n
grondnest genoegen nemen, met het
vallen van de laatste boom en lang
daarvoor reeds, zal de kolonie de
broedplaats wel verlaten hebben. De
vogel van nevengaande foto werd in
deze eendenkooi gekiekt en had zijn
nest eenvoudig op een uit de boom
gewaaide tak, op borsthoogte, wat
mijn werk al zeer vergemakkelijkte.
REIGERS VERDWENEN
De kooiker vertelde allerlei bijzon
derheden over de zwarte bevolking
van het kooibos. Een halve eeuw ge
leden, zo zei hy, waren de bomen
bevolkt uitsluitend door reigers.
De Brits-Duitse handel.
Te Londen is officieel bekend ge
maakt, dat de Britse Board of Trade
in de eerste week van Juni met een
Westduitse delegatie te Londen on
derhandelingen zal beginnen over het
sluiten van een nieuwe handelsover
eenkomst ter vervanging van de hui
dige overeenkomst, welke 30 Juni a.s.
afloopt.
Sowjet-records.
De Russische metselaar Maximenko
heeft met zijn ploeg van 12 man het
„wereldrecord metselen" gevestigd,
aldus heeft radio Moskou medege
deeld. De ploeg wist in een normale
werktijd 252,800 stenen te metselen.
Het oude record was 57.000.
In een ijzergieterij te Leningrad
heeft een 'arbeider in een da% het
werk van 13 dagen gedaan en in de
afgelopen 5 jaar het werk van 20
jaar.
Pseudo-geldcontroleur
sloeg zijn slag.
In een groot café aan het Rem-
brandtsplein te Amsterdam heeft
Zondagmiddag een onbekende man,
die zich als politieambtenaar uitgaf,
een bedrag van 1 740.uit de cassa
meegenomen. Hij legitimeerde zich
met een nagemaakte en niet meer in
gebruik zijnde politiepenning en zei-
de te moeten controleren of er vals
geld in omloop was in de zaak. In
een onbewaakt ogenblik zag hij kans
het geld uit de lade te nemen en
daarna te verdwijnen.
Zuur
voor
Kiel.
De Nederlandse sleepboot „Thames"
versleept op 't ogenblik het drijvend
dok van 9000 ton van Kiel naar Frank
rijk. Dit dok is onlangs gelicht en
hersteld. Duitsland moet het in het
kader van de herstelbetalingen aan
Frankrijk afstaan.
Aalscholver op het nest.
Deze zijn echter gaandeweg door de
aalscholvers verjaagd. Deze laatste
broeden van Februari tot October.
Na vier weken komen de jongen uit.
Vroeger werden velen tegen het uit
vliegen uit de nesten gehaald, ge
dood en op de markt in Rotterdam
voor de consumptie verkocht. De
kooivijver bevat veel vis, die, naar
onze zegsman beweerde, op de uit
werpselen der aalscholvers komt
azen.
Nu eens vissen de vogels druk op
de rivier voor de kooi, dan weer
vindt men onder de bomen resten
van zeevis: schol en haring. In de
zomer ziet men vaak witvis, baars,
zeelt, een enkele snoek, maar vooral
paling. Als regel blijven de oude vo
gels de winter over en trekken by
het krieken van de dag naar de ri
vieren en naar zee. De enkele vogel,
die we dan over de Zeeuwse stromen
zien koersen, is allicht 's morgens
vroeg uit Lekzicht gekomen en zal
daar 's avonds weer gaan slapen. By
strenge vorst zitten ze hele dagen en
nachten op het y's. Ze zullen dus,
wat het voedsel betreft, ook wel
him schrale dagen hebben. In de bar
re winter van 1929 werd echter
geen enkele dode vogel gevonden,
wat er op wijzen zou, dat ze de -non-
gerkuur zonder bezwaar te boven
komen en dat ze erg taai en gehard
zijn tegen ongunstige weers-invloe-
den. De jonge vogels van het eerste
jaar trekken in de winter weg naar
de Middellandse Zee en Noord-Afrika.
Ringproeven hebben uitgewezen, dat
de trekkende aalscholvers overwinte
ren o.a. in de mond van de Gironde,
by" de Ebro- en Rhönedelta en langs
de kuststreek van Tunis.
EEN VER SLENDER
De aalscholver wordt geacht per
dag een kilo vis te verslinden. Een
kolonie van een paar honderd vogels
met hun jongen kan dus heel wat
aan. De visser gevoelt dit zo, dat
diè vis hèm ontgaat, althans voor
een goed deel en dat de vogels op
de duur het water „doodvissen".
Geen wonder dus, dat de vissers ze
naar het leven staan, overal, waar
ze hen aantreffen.
Voordat het Naardermeer nog
eigendom van Natuurmonumenten
was, las ik in een artikel van wij
len dr. Thijsse, had het ook zijn aal
scholverkolonie. Een visser doodde
op zekere dag alle jonge^'ogels en
stak daarna de broedplaats in brand.
De aalscholver staat op de zwarte
lijst, buiten de wet; een ieder is het
feoorloofd, de nesten te verstoren en
e vogels zelf overal en te allen tijde
te doden.
Vele natuurvrienden bepleiten cle
mentie voor de verschoppelingen. Ze
ker, ze vangen vis en veel, maar
krijgen vaak onverdiend de schuld.
Ook strenge winters (18901929)
decimeren de visstand, de afvalpro
ducten van fabrieken die het viswa
ter verontreinigen, kunnen de vis
verjagen of doden, de schroeven van
stoomboten brengen een slachting
teweeg, de stoomgemalen zuigen 't.
jonge broed weg, de vissers wei-pen
niet altijd de jonge vis terug, daar
die ook al voor andere doeleinden
dan voor de consumptie wordt aan
gewend, de aalscholver eet ook vis,
die de mens niet eet. En men haalt
voorbeelden aan van viswateren, die
„dood" zijn en waar nóóit een aal
scholver werd gezien.
En zo zullen deze mensen, de vis
sers ten spijt, om ideële en artistieke
beweegredenen de weinige broed
plaatsen van deze vogels in ons land
als landschapsschoon willen behou
den, ze aankopen en in stand hou
den als natuurmonument. Zo werd
de eendenkooi onder Wanneperveen
(Overijssel) met zijn grote aalschol-
verkolonie, eigendom van de Vereni
ging tot behoud van Natuurmonu
menten.
Over de kolonie te Lekkerkerk
spraken we reeds.
Noordgouwe. j. v.
Shakespeare en Bacon
bedriegers
Volgens de Britse geleerde dr.
Arthur Titherley waren zowel Sha
kespeare als Bacon bedriegers en zijn
de werken, die aan Shakespeare wor
den toegeschreven, in werkelijkheid
van de hand van William Stanley,
zesde Graaf van Derby.
Dr. Titherley heeft, na dertig jaar
intensieve bestudering van Sha
kespeare, van manuscripten en het
leven in de regeringsperiode van Ko
ningin Elizabeth, een document van
200.000 woorden geschreven om zijn
.theorie te bewijzen.
Ziektecijfers blijven hoog
De tuberculose blijft In Nederland een ernsig vraagstuk vormen. Hoe
wel het aantal sterfgevallen ten gevolge van tuberculose sinds 1945 won
derlijk snel terugliep, zelfs tot beneden het peil van 1939, blijven de ziek
tecijfers hoog. Jaarlijks werden voor de oorlog 8500 a 9000 nieuwe ljjders
bekend. Thans Is dat aantal nog 17 a 18 duizend. Deze schrikbarende ge
tallen zullen echter eveneens moeten dalen. De mogelijkheid daartoe is
groot, want de bestrijding van de gevreesde ziekte wordt met kracht
ter hand genomen.
Het is evenwel nodig, dat het ge
hele medische apparaat, dat zich op
dit terrein beweegt, zo snel moge
lijk op een goed peil wordt gebracht.
Contróle van vele groepen van per
sonen, die met de jeugd in aanra
king komen, dient consequent te
worden uitgevoerd.
INENTING.
Op grote schaal is men momenteel
bezig met de vaccinatie met B.C.G.-
inentingsstof, van bepaalde groepen
der bevolking. Verpleegsters en stu
denten heben deze inenting, die vyf
zes jaar van kracht blijft, onder
gaan. Daarna volgen de kinderen en
militairen, in het bijzonder de jeug
dige dienstplichtigen. Deze medede
lingen deed Vrijdagmiddag de genees
kundig hoofdinspecteur van de volks
gezondheid, dr. C. Banning, tijdens
een persconferentie in de vergader
zaal van het ministerie van Sociale
Zaken.
SANATORIA.
Hij legde de nadruk op de noodza
kelijke uitbreiding van het aantal
bedden in de Sanatoria. Tussen de ja
ren 1950 en 1954 stelt men zich voor
het aantal bedden met 2000 uit te
breiden. Bovendien zal op 2 Juni in
Delft een grote uitbreiding plaats
vinden door de opening van het
Groene Kruis Sanatorium, waarna
over enkele weken de ingebruikne
ming van een sanatorium te Zand-
voort tegemoet kan worden gezien.
Dit sanatorium, „De Clarastichting"
genaamd, is ondergebracht in het
voormalig Joods kindersanatorium.
In aanbouw zyn verder een nieuw
kindersanatorium te Bakel bij Hel
mond met 200 bedden, een nieuw stu
denten-sanatorium te Laren, alsmede
twee sanatoria, waarvan een te Beek
bergen en het ander in Zevenaar. Er
zyn nog meer plannen voor de bouw
van nieuwe sanatoria, waaruit wel
blijkt, dat het vraagstuk der t.b.c.-
bestrijding met ernst wordt aange
pakt. Merkwaardig is, dat het groot
ste aantal tuberculoselijders, zowel
bij mannen als bij vrouwen, voorkomt
bij de leeftijdsgroepen tusen de 20 en
"1 jaar.
DAVOS.
Over de onrustbarende berichten
ten aanzien van het Nederlands sa
natorium te Davos, deelde dr. Ban
ning mee, dat 't in tegenstelling met
bepaalde geruchten, zal blijven be
staan, doch 't aantal bedden zal van
330 worden teruggebracht tot 200.
Een ander onderwerp, waarover dr.
B.aning mededelingen deed. was de
kraamverzorging, die belangrijke
verbeteringen heeft ondergaan door
het oprichten van zogenaamde centra
voor kraamzorg. De centra gaan in
het algemeen uit van de kruisvereni-
fingén. Aan het hoofd van een cen-
rum staat een verpleegster-docente,
die tot taak heeft: 1. de opleiding van
leerling kraamverzorgsters: 2e de lei
ding van het bemiddelingsbureau;
3e het contact met en het toezicht
op alle opgeleide kraamverzorgsters,
die op het arbeidsterrein van het cen
trum werkzaam zyn.
Het doel van de kraamverzorgsters
is, dat zij tijdens de periode, waarin
de bevalling plaats vindt, de huis
vrouw in het geheel, dus ook wat de
huishouding aangaat, zullen vervan
gen. Twee belangrijke onderdelen van
de volksgezondheid, waaraan volgens
dr. Banning nog veel ontbreekt, zyn
dus weer een stap nader in de goede
richting gekomen. Wil men echter
deze stijgende lijn blijven handhaven,
dan zullen zowel van overheidswege,
maar bovenal van particuliere zijde,
financiële offers gebracht moeten
worden.
Verduistering door ambtenaar.
Twee jaar gevangenisstraf werd
gisteren voor de rechtbank te Utrecht
geëist tegen de ambtenaar J. V. van
de gemeentesecretarie.
Aan hem was ten laste gelegd, dat
hij in 93 gevallen de door hem van
huwelijkscandidaten ontvangen gel
den voor de huwelijksvoltrekking te
eigen bate had aangewend. Daarvoor
zou hij f 2750.hebben verduisterd.
Verdachte ontkende het hem ten
laste gelegde.
Snel een bad!
In de Blackwell tunnel onder de
Theems te Londen kwam gisteren een
vrachtwagen met zakken roet in bot
sing met een ander voertuig. De zak
ken scheurden en het roet wolkte als
een dichte mist door de tunnel.
De mensen, die op het ogenblik van
de botsing in de tunnel waren, kwa
men er uit als schoorsteenvegers. De
brandweer spoelde met stralen wa
ter de tunnel schoon.
Hel Wereldgebeuren
De rode hobo
Beter vrij hobo geblazen
Dan de mond gebrand?
De N.C.R.V. en de V.A.R.A. hebben
onlangs besloten het gezelschap Alma
Musica, het Concertgebouwkwintet en
het Amsterdams Kamermuziekgezel
schap van hun microfoon te weren,
zolang Haakon Stotijn daarin mee
speelt. Stotijn is weliswaar geen mili
tant lid van de communistische partij,
maar hy speelt een vooraanstaande rol
in verscheidene mantelorganisaties. De
omroepdireéfies zeggen: Door hem te
laten optreden versterken wij zijn roep
als kunstenaar. Van die reputatie
maakt de C.P.N. gebruik hem bij aller
lei gelegenheden naar voren te schui
ven. Zo zouden wij indirect het coir-
muhisme steunen. Dit is dan een ant
woord op de vraag hoe Stotijn door
voor welke microfoon ook op de hobo
te blazen de democratie zou kunnen
aantasten of bedreigen.
De journalist Yge Foppema is hierte
gen in „Vrij Nederland" in het geweer
gekomen. Stotijns kunstenaarschap
heeft niets met zijn politiek te maken,
meent hij. Wanneer men tussen deze
twee wel verband gaat leggen, dan is
het eind weg. Dan krijgen we straks
ook geen muziek van Sjostakowitsj
meer te horen en geen gramofoonpla-
ten meer van Paul Robeson; dan
wordt Gorki uit de radio gebannen
en ja, waarom niet meteen uit de
boekwinkels. Dan gaan we regelrecht
naar een politieke index en een dito
inquisitie, met alle gevolgen van dien.
Dan is men bezig in naam van de de
mocratie de democratie aan te tasten.
„Vrij Nederland" holt wellicht te ver
door. Stotijn voor te stellen als slacht
offer van „ketterjacht" is de zaak le
veel opblazen. Niettemin is het geval
Stotijn uitvloeisel van een probleem,
dat op 't ogenblik in de gehele Wester
se wereld actueel is. het probleem of
de democratische rechten ook bestemd
zijn voor degenen, die er gebruik van
zouden willen maken om de democra
tie ten val te brengen.
In de Ver. Staten beantwoorden de
F.B.I. en de commissie tegen on-Ame-
rikaanse activiteit deze vraag ontken
nend. In hoogste instantie zal straks
worden uitgemaakt of de communisti
sche partij onwettig is en de leden er
van als samenzweerders tegen de staat
veroordeeld kunnen worden.
In Frankrijk zijn stemmen opgegaan,
overigens zwakke stemmen, om de
partij te verbieden. Slechts om rede
nen van practische aard zien de meeste
politici daar voorlopig geen heil in.
Australië is het enige land met nor
male Westerse parlementaire instellin
gen, waar de kogel thans zo goed als
door de kerk is. De conservatief-libera-
le regering heeft een wetsontwerp in
gediend om de partij te verbieden, de
communistische mantelorganisaties te
ontbinden, de communistische ambte
naren te ontslaan en de dito vakbonds
leiders van hun posten te verwijderen.
Het lijkt een even krasse als eenvou
dige en afdoende maatregel, maar toch
heeft het ontwerp" heel wat voeten in
de aarde.
In het groot komt hier weer dezelf
de vraag ter sprake als bij het geval
Stotijn in het klein; waar is de grens?
Wie tot de actieve en strijdbare partij
leden behoren is gauw genoeg vast te
stellen. Vervolgens komt echter cate
gorie twee, die van de meelopers en
vroegere communisten, daarna catego
rie drie, degenen die alleen maar ver
dacht worden van communistische
sympathieën, om dan nog niet te spre
ken van de klakkeloos beschuldigden.
Er duikt al gauw gevaar op van gewe
tensonderzoek, dat in strijd is met de
grondbeginselen van de democratie
zelve. De vrees bestaat, dat niemand
zijn mond zal durven opendoen, als be
paalde denkbeelden toevallig parallel
lopen met enkele tonen uit de propa-
gandabazuin van Moskou.
Om deze reden is er in Australië
sterke oppositie tegen het aanhangige
wetsontwerp. Leiders van verscheide
ne organisaties, waaronder grote vak
bonden, achten het onduldbaar, dat de
regering voortaan gaat uitmaken, wie
de organisaties zal besturen. Journa
listen zien de persvrijheid bedreigd,
onderwijzers en leraren de onafhanke
lijkheid van het onderwijs.
De Labour-partij, die bij de laatste
verkiezingen van regerings- tot oppo
sitiepartij werd gedegradeerd, zal zich
waarschijnlijk in het parlement verzet
ten tegen het regeringsontwerp. En
daar in de Senaat de socialisten nog
steeds de meerderheid hebben kan dat
verzet tot opschorting leiden.
Het belang van het ontwerp reikt
ver buiten de Australische grenzen;
het voorgestelde verbod is een proef-
geval. waarvan de uitkomst tot in Ne
derland toe aandacht verdient.
Plan voor het eersle
„dorp van wereldburgers."
Mevrouw Caresse Crosby, een rijke
Amerikaanse uitgeefster en vurig
„wereldburgeres" wil het Italiaanse
dorp Rocca Sinibalda tot het eerste
dorp „der wereldburgers" maken. Zij
hoopt de 600 boeren, die de bevolking
van het dorp vormen, vóór 12 Juni
tot haar geloof te „bekeren", zodat
een vertegenwoordiger van het dorp
het congres van de wereldburgers
kan bijwonen.
Mevrouw Crosby woont op het 16e
eeuv.-se 230 kamers tellende kasteel,
dat buiten het dorp op een heuvel
ligt. Zy wil dit kasteel spoedig ko
pen (men schat de prijs op 15 mil-
lioen lire) en tot centraal hoofdkwar
tier van de beweging der wereldbur
gers maken.
Ook de kerftabakindustrie wenst
verlaging van accijns.
Zoals bekend, is de sigarenindustrie
een actie begonnen om de regering
te winnen voor een drastische accijns
verlaging der sigaren en senoritas.
In dit verband heeft thans ook de
vakgroep kerftabakindustrie aange
drongen op verlaging van de accijns
op kerfproducten. Zy wees er op, dat
de sigaren thans 4tVs maal zo duur
en de sigaretten 3^ maal zo duur
zijn als in 1939.