PROVIKCIALE ZEEUWSE COURANT Monument op het Franse kerkhof te Kapelle onthuld Nieuw Amerikaans plan voor Atlantische opper-organisatie BILT Sluier van geheimhouding zou bewusteloosheid moeten verbergen Eerste K.L.M.-passasner vliegt naar Londen. KONING FAR0EK VERSTOORT ROMANCE VAN ZIJN ZUSTERS KIND NA ACHT JAAR TERUGGEVONDEN VOORBEREIDING VOOR AANVAL OP AMBON IN VOLLE GANG 't Tal van hoge autoriteiten woonden de plechtigheid hij DE 193e Jaargang-No. IJ 6 Dagblad, uitgave van de firma provinciale Zeeuwse Courant. Directie 6 van de Velde en P B den Boer Adj W de Pagter Hoofdred U öTlUntyn Pl.verv.: W Leertouwer en H A Uosshardt ABUNNKMEMSHKIJS 32 ct per week: f 3.90 p Uw.; fr pp» 4.15 per kw f.nsse nummers 10 cent WAARIN OPGENOMEN OE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Woensdag 17 Mei 1950 ADVERTENTIEPRIJS. 18 ct. per nun. Minimum p. advertenti» f 2.50. tngez. mededelingen dubbel tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels): van 1-5 regels f 1.—. Iedere regel meer 20 cent. ..Brieven of adres Bureau van dit blad" 25 cent meer. Giro nr 359300 P.Z.C.. Middelburg. Bur VHsslngen Walstr 58- 60 tel 2355 4 lijnen (bgg 2861 of 2160): M'burg Londense Kaai 29. Tel 2077 en 2924; Goes L Vorststr 63. tel 2475 (b.g.g 2223); Oostburg Pr Maurttsstr 12. tel 102; Terneuzen Bio uwertJstr. 2; Zlerikzee N Bogardstr JMftLjeLJS Portugese poging om Sp anje in Pact op te nemen. Dinsdag zjjn plannen voor een opperorganisatie van de Atlantische Unie met een burger aan het hoofd aan de twaalf ministers van buitenland se zaken van de Pactlanden voorgelegd, zo verneemt Reuter uit gewoonlyk betrouwbare bron. Naar men gelooft, is het initiatief tot het nieuwe plan uitgegaan van de Amerikanen. De waarnemers te Londen zijn van oordeel, dat de inderhaast over de be sprekingen van Dinsdagmiddag geworpen sluier van geheimhouding ten doel heeft, de algemene besluiteloosheid te verbergen waaripede de nieuwe Amerikaanse voorstellen om de militaire en conomische plannen van de Atlantische gemeenschap te integreren, begroet werden. Er was Dinsdag te Londen buiten de besprekingen van de Atlantische Raad een levendige diplomatieke ac tiviteit te bespeuren. De Britse pre mier Attlee en de minister van bui tenlandse zaken Bevin hadden een geheime bespreking met de Ameri kaanse minister van buitenlandse za ken Acheson en de Canadese minister van buitenlandse zaken. Pearson. Waarnemers vermoeden dat er hoofd zakelijk van gedachten werd gewis seld over de uitwisseling van gegevens over de atoomenergie. Naar uit andere kringen van de conferentie Dinsdagavond werd ver nomen heeft Acheson in de bespre kingen van Dinsdag een overheersen de rol gespeeld. Hij zou nu en dan vry heftig zijn geweest. Ook hadden de besprekingen soms een „levendig ka rakter". SPANJE Van betrouwbare zijde meent men te weten, dat Portugal het vraagstuk van Spanjes betrekkingen met de Pact-landen te berde heeft gebracht. De reactie zou pover zijn geweest. De Portugese minister van buitenlandse zaken. Caeiro da Matta, betoogde, dat Spanje bij de organisatie betrok- 30-jarig jubileum van de luchtlijn. Vandaag is het 30 jaar geleden dat de KLM-luchtlijn Amsterdam-JLonde» Iwgon, de oudst bestaande luchtlijn ter wereld. Dit jubileum wordt op originele wij ze herdacht. De eerste Nederlandse KLM passagier, die in een DH-ö toe stelletje van de Amsterdamse lucht haven vertrok zal namelyk vandaag opnieuw naar Londen vliegen. Het is de heer M. 1. van de Bizge- laar, die indertijd als jong redacteur van de Maasbode de vlucht over het Kanaal „aandurfde". Op 18 Mei 1920 werd hg in MansionHouse door de lord Mayor ontvangen, aan wie hij een door de toenmalige burgemeester van Amsterdam geschreven brief overhan digde. Donderdag 18 Mei zal er weer een ontvangst in Mansion House zyn. Dan zal de 25-jarige zoon van de heel de Biggelaar, die met zijn vader per Convair naar Londen vliegt, even eens een brief van de burgemeester van Amsterdam aan de Lord Mayor aanbieden. In Londen zullen de beide passagiers worden ontvangen door de hoofdvertegenwoordiger van de KLM die ook 30 jaar geleden bij de ont vangst van de eerste passagiers uit Nederland aanwezig was. Hg zal na mens de KLM aan de Lord Mayor 'n model aanbieden van de DH-16, het toestel, waarmee de eerste vlucht op deze lijn is uitgevoerd. Geen dreigement met pensioenen, zegt Djakarta. Een woordvoerder van het Indone sische ministerie van Voorlichting heeft de juistheid ontkend van het bericht, dat de Indonesische regering overweegt de betaling van Nederland se pensioenen stop te zetten indien geen schadevergoeding wordt betaald voor de acties van indisciplinaire le den van het KNIL. Van offciele zijde in Den Haag wei gerde men commentaar te geven op het Reuter-bericht, dat de Indonesi sche autoriteiten scherpe critiek heb ben uitgeoefend op de Nederlandse regering, omdat ze de KNIL-miliairen niet in de hand heeft kunnen houden. Wel was men m Den Haag door dit bericht verrast, temeer daar bij de regering geen officiële stappen zijn gedaan. Koning Leopold trekt vroegere verklaringen in. Koning Leopold acht zich niet lan ger gebonden aan zijn vroegere ver klaring, dat hy zyn prerogatieven ty- deiyic aan kroonprins Boudewijn zal overdragen. Ook zal hy zich niet lan ger verzetten tegen vorming van een alleen uit katholieken bestaande rege ring indien de komende algemene verldezingen een overwinning voor de C.V.P. zou opleveren. De koning heeft dit medegedeeld in een boodschap aan de leiders van de C.V.P., aldus is te Brussel medege deeld. ken diende te worden, zowel uit eco nomisch als ook uit strategisch oog punt. DEFENSIEKWESTIE Het debat over het rapport betref fende defensie-aangelegenheden zou gehandeld hebben over de raming der commissie van de benodigde man schappen, uitrusting en de termijn en de kwestie van de financiering van deze behoeften. De hoofdzaken van de kwesties aangaande de verdediging waarvoor de ministers zich geplaatst zien, worden als vrij duidelijk afge tekend beschouwd. Zij zyn le de strijd krachten die minimaal nodig zijn; 2e de wijze waarop zij aangeworven zul len worden en het aandeel van ieder land; 3e de manier waarop de natio nale strijdkrachten geleidelijk zodanig in het geheel gepast kunnen worden, dat dubbel werk en dubbele uitgaven vermeden worden; 4e het met elkaar in evenwicht brengen van de verplich tingen der diverse landen van het Atlantisch gebied met hun andere militaire verplichtingen bv. overzee en met name in Zuid-Oost-Azië. Tenslotte wordt nog vernomen, dat de ministers Maandag hebben gespro ken over het bezoek van Trygve Lie aan Moskou en een eventueel Rus sisch voorstel tot het voeren van rechtstreekse onderhandelingen tus sen de Sowjet-Unie en de Westerse landen. Zijn zwagers bevallen hem niet. Dc Egyptische Kroonraad heeft Dinsdag drie uur lang in het geheim beraadslaagd over de huweiyken van de prinsessen Fatia en Faiha, beide zusters van koning Faroek. Als resultaat hiervan zal prinses Fatia worden bevolen onmiddellijk te scheiden van haar echtgenoot Riad Ghali, met wie zy vorige maand in het geheim is gehuwd. De jongge trouwden mogen eikaar onder geen enkele omstandigheid ontmoeten. In afwachting van de scheiding, zal de prinses, die nog minderjarig is, onder toezicht van koning Faroek worden geplaatst. De koning heeft medegedeeld, dat Riad Ghali volgens hém „geeu goed karakter heeft". Koningin-moeder Nazli mag niet meer de beschikking hebben over haar eigendommen. De inspecteur van de koninklijke domeinen is be noemd tot tijdelijk bewindvoerder over het bezit. Er zal nog worden beslist of de koningin-moeder al dan niet onder voogdij zal worden ge plaatst. Zy zal in elk geval de voogdij over haar dochter verliezen. Ook de bezittingen van prinses Fatia zullen onder een bewindvoerder komen. Prinses Faika, die in San Francis co met een ambtenaar van het Egyp tisch consulaat is getrouwd, moet onmiddellyk naar Egypte terugke ren. Koningin-moeder Nazli, prinses Fatia en haar echtgenoot. Riad Ghali bevinden zich thans in de Ver. Staten. Prinses Fatia heeft te San Francisco verklaard „Wy zyn nog steeds van plan ons burgerlijk huwe lijk door een Mohammedaans geeste lijke te laten inzegenen". Riald Ghali zeide, toen hem de beslissing van de Egyptische kroonraad werd medege deeld ..Wy berinden ons nog steeds in Californië". Granaat tussen de kolen. Doordat zich een projectiel, een 2 c.m. brisant granaat, tussen de kolen bevond ontstond Dinsdagmiddag te Bergen op Zoom een ontploffing in de woning van de familie Valentina aan de St. Josephstraat, toen de haard zou worden bijgevuld. Door deze ont ploffing werd de haard vrijwel ver nield. terwijl in de kamer veel glas en scherfschade werd aangericht. Wie wil er dit jaar naar Zwitserland Het is weer mogelijk reisdeviezen voor toerisme naar Zwitserland aan te vragen. De aanvragen moeten uiterlijk 27 I Mei bij de daarvoor gemachtigde in- stellingen worden ingediend. De toe wijzing zal door loting geschieden. „General W. M. Black" wordt morgen ontscheept. Het troepenschip „General W. M. Black" wordt morgen in de vroege morgen met repatriërende militairen uit Indonesië voor IJmuiden ver wacht. De ontscheping der opvarenden, be gint onvoorziene omstandigheden voorbehouden 's morgens te 9 uur in de haven van Amsterdam. Gelukkige familie in Bergen op Zoom. De ouders van de 13-jarige Bertha Hertogh. die op het ogenblik in een kindertehuis m Singapore verblijft wachtend op een schip dat haar naar rerlaft zal brengen, zijn woonach- te Bergen op Zoom. De heer en mevrouw Hertogh-Hlnter hebben hun kind in 8 jaar niet meer gezien, n.l. sinds hun internering door de Japan ners. Na hun bevrijding door de ge allieerden in 1945 hebben zij overal naar hun kind laten zoeken, doch .alle naspeuringen bleven tot voor kort zonder resultaat De ouders, die van het vinden van hun kind door de krant kennis kregen, zijn buitenge woon gelukkig en niet alleen de heer en mevrouw Hertogh doch ook de 5 broertjes en zusjes, die met de ouders naar Nederland repatrieerden. De „Surreitne'f, waarmee het kind huis toe komt, vertrekt eind deze maand uit Singapore naar Marseille, waar de reizigers op de trein zullen overstap pen. Blokkade zal zich over gehele Molukken uitstrekken. De woordvoerder van het ministerie van defensie te Djakarta heelt verklaard, dat „reeds een militaire blokkade om Ambon Is gelegd." De blokkade, die wordt uitgevoerd door een korvet van de Indonesische ma rine en enige patrouilleboten, beperkt zieh niet tot het eiland Ambon, maar strekt zich uit over de gehele Zuid-Molakken. Dc woordvoerder zeide, dat 186 leden van het ILN.LL., die aan boord van de Kota Inten gingen, door de achtergebleven leden van het K.N.I.L., ten getale van 1500, gedwongen werden hun wapens achter te laten, alvorens aan boord te gaan. De militaire voorbereidingen voor de aanval op de Zuid-Molukkcn zijn in volle gang, aldus besloot de woordvoerder heden. Tevoren was van de zijde van net ministerie van defensie medegedeeld, dat in de overéénkomsten van de Ron de Tafel-conferentie is vastgesteld, dat de Nederlandse regering verant woordelijk is voor het personeel en materieel van het K.N.I.L. tot de over- gang naar de R I S. en dat de Neder landse regering alle materieel van het K.N.I.L. aan de R.I.S. ter beschikking zal stellen. In deze mededeling werd voorts ge zegd. dat de bekendmaking van het Hoge Commissariaat van 12 Mei de in druk geeft, dat de Nederlandse rege ring niet langer in staat is zich te kwijten van haar verantwoordelijkheid en plicht tegen het op Ambon gelegerd personeel van het K.N.I.L. en zijn ma terieel. „Dit onvermogen van de zijde der Nederlandse regering om een doel van haar verplichtingen der R.T.C, ie vervullen, stelt de regering der R.J S voor problemen, waarvan de oplossing 'M&. aanzienlijke kosten met zich brengt en mogelijk zelfs veel lijden en verlies van lijf en goed zal veroorzaken. Zo dra de regering der R.I.S. officieel is ingelicht over het Ned. Standpunt, zal de regering der R.I.S. met het Ne derlandse Hoge Commissariaat hier over besprekingen openen", aldus de mededeling van het ministerie van de fensie. Dinsdagmorgen omstreeks half twaalf verschenen boven de vliegbasis Woensdreeht vyf Junker machines, waaruit 75 Franse militairen met groe ne parachutes werden neergelaten. Dit was dc aankomst van de militairen die de plechtigheden op de Franse begraafplaats te Kapelle gingen bijwonen. „De naam van Kapelle niet gouden letters in het Gouden Boek van de Frans-Nederlandse herinnering geschreven". Geheel Kapelle droeg Dinsdag het stempel van de plechtigheid, die plaats had op het Franse kerkhof, dat daar is ingericht. Het monument ter ere van de Franse gevallenen werd daar onthuld. Talryke straten van het dorp waren versierd met Nederlandse en Franse vlaggen, die halfstok gehesen waren. Honderden en nog eens honderden bewogen zich in het centrum van dit welvarende Zuidbeve- landse dorp en naarmate het uur naderde, waarop de talryke hoge auto riteiten zouden arriveren, nam de drukte zienderogen toe. Langs de weg, die des middags de meer dan honderd kransdragers en de autoriteiten zouden gaan om zich naar de begraafplaats te begeven waren op vele plaatsen voor de huizen kleine tribunes aangebracht Het muziekkorps van het Franse garnizoen van Rijssel maakte een mars door het dorp, die door velen werd gadegeslagen. BURGEMEESTER SPRAK. In de enorme veilinghallen van Ka pelle riep tegen 3 uur burgemeester H. G. van Suylekom de aanwezigen een welkom toe. Hij richtte zich daar bij in het bijzonder tot de vertegen woordiger van H.M. de Koningin, de vice-admiraal N. A. Rost van Tonnin gen, tot de Ned. minister-president dr. W. Drees, de minister van oorlog rar. W. F. Schokking. de Commissarissen der Koningin in Zeeland en Brabant, tot luitenant-generaal C. Giebel, ver tegenwoordiger van de stafchefs, de gen. b. d. H. G. Winkelman, oud-op- leven brachten. perbevelhebber van land- en zee macht, en de oud-minister president prof. mr. P. S. Gerbrandy. Vervolgens richtte de burgemeester zich in het Frans tot het vrijwel vol ledige corps diplomatique, waarbij hij herinnerde aan de bewogen 16e Mei 1940 en verklaarde dat de heldhaftige strijd der Fransen tussen Nederland en Frankrijk onverbreekbare banden heeft gesmeed. FRANSE AMBASSADEUR. Daarna werd het woord gevoerd door de Franse ambassadeur J. P. Garnier, die in zijn rede de bevolking van Kapelle dankte voor de zorg aan de graven van de gevallenen besteed en voor de vele bewezen van eerbied gebracht aan de Franse doden, die in Zeeuwse bodem rusten. Spr. gaf een overzicht van de ac ties, waaraan Franse legereenheden op Nederlandse bodem deelnamen en huldigde de nagedachtenis der helden, die voor de vrijheid het offer van hun Ook in het voorjaar 1945 hebben Franse eenheden deelgenomen aan de bevrijding van Nederland. Frans bloed vloeide voor de vrijheid van gans Europa, Spr. gaf uiting aan zyn vreugde over het feit, dat terwijl heden op Ne derlandse bodem de vriendschap tus sen Nederland en Frankrijk op zo indrukwekkende wijze tot uiting komt, eerstdaags de komst van H. M. de Koningin naar Frankrijk op een even indrukwekkende, doch blijdere wijze deze vriendschap op Franse bo dem zou demonstreren. „De naam van Kapelle dient in het Gouden Boek van de FransNeder landse herinnering te^worden geschre ven. Dit kleine dorp, waar zoveel Franse soldaten rusten zal voortaan een van de sterkste schakels vormen in de keten, die Frankryk en Neder, land zo nauw aan elkander verbinden". Aldus de Ambassadeur. NAAR HET KERKHOF. Onder klokgelui begaf zich vervol, gens de lange stoet van autoriteiten en de honderden kransdraagsters en -dra. gers voorop door een dichte haag van belangstellenden naar de begraafplaats. By het monument hadden Franse pa rachutisten de erewacht betrokken, terwyi Nederlandse militairen zich in een wydc boog rond de graven hadden opgesteld, met aan weerszyden een Frans militair muziekcorps en het mu ziekcorps van de stoottroepen uit Den Bosch. Met koraalmuziek van het Neder landse muziekcorps werd de plechtig heid geopend, waarna de bevelhebber van het derde militair gewest, gene- raal-majoor J. A. A. Sitsen, de eerste spreker, minister Schokking, met een enkel woord inleidde. REDE MINISTER SCHOKKING. De minister begon met een wel komstwoord tot de Franse gasten. Op de morgen van deze dag had hij op het vliegveld te Woensdreeht bij de aan komst van de Franse parachutisten weer mogen ervaren dat dit leger nog met dezelfde geest van moed en durf bezield is. Vervolgens wijdde de minis ter gevoelvolle woorden aan de hel dendaden van de Franse soldaten in de afgelopen oorlog. waarna hij na mens de regering er zijn voldoening over uitsprak, dat het comité du Sou venir Francais het initiatief nam om voor de gesneuvelde militairen een monument op te richten. Hierna richt te de minister nog enige woorden tot de Zeeuwse en in het bijzonder tot de Kapelse bevolking. Hij noemde het een voorrecht voor de Fransen om de ze dag te mogen zien dat zij niet in een verwoeste streek komen, doch dat er thans weer welvaart en vrede is en dat er een bevolking leeft, die fier en krachtig is en n even rust om deze plechtigheid mee te maken. Op deze dag worden de Fransen geëerd, die hier zijn gevallen. Het is een eer voor de bevolking de graven met haar da gelijkse liefde te koesteren. Deze be graafplaats is een teken, dat wij ook nu nog nodig hebben. Wij konden het niet alleen en ook nu niet. Ook in de Franse families zal God zijn troost zen den. zoals wij dit gezamenlijk bidden. Vervolgens verklaarde de minister de begraafplaats voor geopend. Terwijl de vlaggen halfstok in de snerpende voorjaarswind wapperden, liet het Nederlandse militaire muziek corps nogmaals koraalmuziek horen, waarna monsieur le pasteur Jospin, voorzitter van de Nederlandse afdeling van het comité du Souvenir Francais het woord verkreeg. Ds. Jospin bracht hulde aan de bur. gemeester van Kapelle en zijn mede werkers, die zich als eersten hadden belast met de zorg voor dit kerkhof en met het eerbetooij aan de doden. In de tweede plaats bracht de predi kant woorden van dank aan mevrouw van 't Hoff, deleguée génerale van de Souvenir Francais, die zelf een zoon heeft verloren bij de verdediging van de gemeenschappelijke zaak van haar Franse geboorteland en van haar va derland bij adoptie; Nederland. Hy schetste haar vele verdiensten, be toond bij het werk dat verzet was, en eindigde met de woorden: „Hier zal niemand vergeten, wat gij en de uwen hebben gedaan om de Frans—Neder landse vriendschap te bezegelen". „Er is geen groter liefde", zegt Christus, aldus ds. Jospin, „dan zijn le ven te geven voor wie men liefheeft". Zij die hier gestorven zijn, zochten roem noch persoonlijk voordeel, zij antwoordden eenvoudig met een „pre sent" op de oproep, die tot hen kwam. (vervolg op pagina 2) KORTE PREDICATIE HEMELVAART. Deze Jezus zal alzo komen, ge lijk gij Hem naar de hemel hebt zien henen varen. Hand. 1:11. De hemelvaartsdag betekent het ein- le van de lichamelijke omgang van Jezus met zijn discipelen hier op aar de. Na des Heren opstanding was de verhouding toch al anders; Zijn op standingslichaam was een ander dan voordien. Nu is ook deze verhouding ver bro ken. Er is een afstand tussen Hem en ons. Zo groot is deze, als de hemel verwijderd is van de aarde. Hoe ver de ajstand tot de hemel is, laat deze tijd ons wel zien, zoals men in iedere eeuw beseft heeft dat de aarde geen hemel is. k Is er on de Hemelvaartsdag nu wel reden om feest te vieren? Is er niet veel meer reden tot een klacht als van een van onze hedendaagse dichters: Gij woont daar zo hoog, in [heerlijkheid. Zover boven lucht en wolken. Ik dacht soms, Gij kunt van [zo hoog misschien Die haav'loos zwoegende slaven [niet zien Die gracht en fabrieken bevolken Christus Jezus is niet meer van de aarde. Hij is heengegaan. Hij is in Z\jn Rijk. Toch is er voor ons geen reden om bedroefd te zijn. In de eerste plaats al niet omdat Hij zegenend is heengegaan. Ziin zegen is nog altijd up de aarde. In de tweede plaats omdat de Zij nen, die Hij hier op aarde heeft ach ter gelaten, weten mogen dat ook zij ergens anders behoren, n.l. daar, waar hun Meester en Heer is. Hij is ons ten goede daar. In de derde plaats omdat wij hier niet behoeven te zijn zonder belofte. Hij zal wederkomen, „gelijk gij Hem naar de hemel hebt zien henen va ren". Wanneer over de wederkomst tia» Christus wordt gesproken, komen bij menigeen de gedachten aan de ver. schrikkingen van het laatste oordeel op. Hij zal ook komen als rechter van het. heelal. Toch mag dit niet het enigste en zelfs niet het allereerste zijn waaraan wij denken. Zegenend is de Heer heengegaan, zo predikt de Hemel vaartsdag ons en zegenend zal Hij we derkomen. Hij is de Middelaar, die he mel en aarde verbindt, zonder Wie de H. Geest geen trooster is. Zo mogen we leven in geloof; by al le vertwijfeling toch getroost. H. Prins Bernhard op de „Karei Doorman". HEM WERD EEN HALTER AANGEBODEN. Op de „Karei Doorman" is in te genwoordigheid van Z.K.H. Prins Bernhard, van de bevelhebber der Zeestrijdkrachten vice-admiraal E. J. van Holthe en van vice-admiraal J. J. L. Willinge, die de opperste leiding heeft van de op 22 Mei beginnende vlootoefening „Sactivity", voor de eer ste maal in haar geheel de film ver toond, gemaakt tijdens de reis van de prins met het oefensmaldeel naar de Antillen en Suriname. Z.K.H. had voor deze gelegenheid de kleurenfilm ter beschikking gesteld, tijdens deze reis door hem zelf opgenomen. Na af loop van de voorstelling werd Prins Bernhard aan dek nog een uitneem- bare halter voor gewichthefoefenin gen overhandigd, welke hem tijdens de reis door officieren en manschap pen was toegezegd. Peter Spier, de zoon van Jo Spier, tekende bij dit geschenk een album met grappige teksten. VOORSPELT: VRIJ KOUD. Geldig tot Woensdagavond. Half tot zwaar bewolkt met enkele verspreid optredende buien. Matige tot vrij krachtige wind uit Noordelij ke richtingen. Aanhoudend vrij koud weer.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1950 | | pagina 1