PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Finse regering in moeilijkheden door spoorwegstaking VLAGGEN HALFSTOK! 0£ BILT Vakverbond dreigt met algemene staking Herdenking Dr. Hirschfeld denkt niet aan spoedig aftreden DE WISSELVALLIGHEDEN VAN DE GARNALENVISSERIJ Waarom waren er in 1948 vrijwel geen garnalen Bevrijdingsklokkenspel in de hoofdstad? Oost-Indonesische ministers gearresteerd? 193e Jaargang - No.105 Directie: F van de Velde en F. B. den Boer Adj W de Pagter. ABONNEMENTSPRIJS 32 ct. per week; f 3.90 p. kw.; fr p. p. t 4.15 per kw Losse nummers LO cent. Donderdag 4 Mei 1950 ADVERTENTIEPRIJS: 18 ct. per mm. Minimum p. advertentie f 2.50. Ingez. mededelingen dubbel tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels) van 1—5 regels f 1—. iedere regel meer 20 cent. „Brieven of adres WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Bureau va" dit blad 25 cent meer* Giro nr. 359300 P.Z.C., Middelburg. Bur Vlissingen Walstr 5860. tel 2355, 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160); M'burg Londense Kaai 29, tel. 2077 en 2924; Goes: L. Vorststr. 63, tel. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg: Pr. Mauritsstr 12, tel. 102; Temeuzen: Bro uwerijstr. 2; Zierikzee: N. Bogardstr. C 160. tel. 26 Herstelbetalingen aan de Sovjet-Unie in gevaar. De nieuwe Finse rechtse regering is een stryd begonnen tegen 4.500 sta kende leden van het locomotief-personeel. De regering heeft 2.000 stakers onder de leeftijd van 40 jaar in militaire dienst geroepen en hen bevolen lo comotieven te bedienen onder militaire discipline en met militaire soldij. Tot nu toe hebben echter slechts weinigen aan de oproep gehoor gegeven. Lehtonen, de voorzitter van de vakvereniging, verklaarde, dat de rege ring het recht had de mannen op te roepen, doch z\j had niet het recht hen aan het werk te zetten. De grondwet gaf hun het recht tot staken. Kort voor de afkondiging van het regeringsbesluit diende de regering een wets ontwerp in tot verhoging der pensioenen van alle werknemers in regerings- dienst tot 60 procent van het basis loon. De stakers eisten, een pensioen van 66 procent. Het personeel der stations heeft ge dreigd zich bij de staking aan te zul len sluiten „indien de regering^ on rechtvaardige middelen gebruikt". Meinander, de assistent-minister van financiën die belast is met de be handeling van de staking, heeft ver klaard. dat de regering alles in het werk zal stellen om de essentiële diensten te handhaven. Het was niet toelaatbaar dat een „kleine groep van mannen de spoorwegen buiten dienst stelt". Voor de vijfde maal maakt het Nederlandse volk zich op om in de avonduren van de vierde Mei de doden uit de jaren 194045, op de vijfde Mei de bevrijding van de Duitse overheersing te herdenken. De molens van de tijd zijn harde molens. Zij malen genadeloos. En in harde tijden malen zij genade lozer dan ooit. Vijf jaar geleden zweeg het kanon en werd het zwaard in de schede gestoken. Maar nog zijn de zwaarden en ka nonnen niet tot ploegen omge smeed. De vrede Iaat zich wach ten en z\j schijnt niet nabij. Ter wijl de laatste streep onder de vo rige oorlog nog niet getrokken is, woedt reeds de koude oorlog, die de inleiding kan zijn tot de volgen de... Als een geslacht zo bespron gen wordt door zorg en kommer nis als het onze, wie zal het dan euvel duiden, dat de lust tot vie ring der bevrijding van 1945 niet groot isMen heeft de tijd niet zich te verdiepen in wat was vóór en in wat werd na de stralende Meidag van het vijfde oorlogsjaar, waarin het laatste hoekje Nederland ge zuiverd werd van de Duitse indrin gers. Men heeft zijn eigen zorgen cn problemen. Hoe vaak denkt ieder voor zich nog terug aan de gevoelens, die hem bestormden op de eerste dag der herwonnen vrij heid? Zelden vermoedelijk. En inderdaad, verbijsterd vraagt men zich somwijlen af, of de offers van vijf oorlogsjaren niet te zwaar zijn geweest voor de wereld, die daarna ontstond. De nationale feestdag, door de regering reeds tot een halve na tionale feestdag gereduceerd, lééft niet in het hart van ons volk. Gelukkig echter, dat de voor avond van de Bevrijdingsdag wel leeft in ons volk. De avond van de vierde Mei is gewijd aan de herdenking van al len, die in de oorlogsjaren hun le ven lieten voor de vrijheid. Deze herdenking omvat zowel de solda ten, die aan de IJssel, in de Peel- stelling, op de Afsluitdijk, in de Grebbelinie en in Rotterdam en Zeeland sneuvelden, als de burgers die ten offer vielen aan de vijande lijke terreur. Zij omvat onze mari nemannen en de mannen van de koopvaardij, de Fransen, Britten, Canadezen en Amerikanen en de helden van het burgerlijk verzet. Zij omvat allen, deze herdenking, die stierven in de jaren van de hoogste nood. Voor hen allen gaan hedenavond de vlaggen halfstok. Voor hen allen luiden de klokken. Voor hen allen schrijdt een stoet door de straten van steden en dor pen. Voor hen allen wordt de gang naar de dodenakkers gegaan. Het is goed. dat ons volk aldus zijn doden eert Het doet er niet Het is reeds vijf jaar geleden, dat de Amerikanen de gevangenen van het Duitse concentratiekamp Dachau bevrijden. Ter geleeenheid hiervan vond in het kamp een herdenking plaats, waarbij zowel Duitse als buitenlandse autoriteiten tegenwoordig waren. Links op de foto: het nieuwe gedenkteken voor het crematorium in het kamp. Rechts: de minister-president van Beie ren. dr. IL Eliard metselt de eerste steen voor een gcdenklial op de „Lei- tenberg". Aangezien de regering niet in staat is de voedselvoorziening met de gevorderde vrachtauto's in voldoende mate gaande te houden, houden de huisvrouwen een .vedlcop op de win kels. Het lossen en laden in de ha vens van Helsinki en andere steden ligt stil, daar de machinisten van de haventreinen eveneens staken. Onge veer 27 schepen kunnen de haven van Helsinki niet verlaten. De sneltrein naar Leningrad reed normaal „daar de wagons van de Sowjet-Unie zijn". Het Finse vakverbond heeft de re gering een ultimatum gezonden waar in wordt gezegd, dat van Maandag af een algemene staking zal worden uitgeroepen tenzy aan de looneisen der leden „op bevredigende wyze" te gemoetgekomen wordt. Een algemene staking zou de hcr- stelbetalingsindustrie stil leggen even als de leveringen aan de Sowjet-Unie. Hierdoor zou een schending van het vredesverdrag ontstaan. President van Estland ontslagen. Volgens Rahva Haal, het officiële blad van de Estlandse communistische party, is Eduard Pali, president van Estland, ontslagen wegens „bour- geois-nationalisme". Nikolai Karo- tamrn, secretaris van de Estlandse communistische partij zou om dezelfde reden ontslagen zyn. Twee dagen ge leden werd het ontslag bekend ge maakt van de ministers van justitie en buitenlandse zaken. Pall had als lid van de organisatie- commisie voor een nationaal festival Russische liederen en dansen van het programma geschrapt. Daling aantal werklozen in de V.5. Charles Sawyer, de Amerikaanse mi nister van handel, heeft bekend ge> maakt dat het aantal in het arbeids- proces ingeschakelde arbeiders in de Verenigde Staten in April met ruim een millioen is toegenomen in vergelij king met de vorige maand, en dat het aantal werklozen met 608.000 gedaald is. By K. B. is schout by nacht J. J. L. Willinge met ingang van 15 Mei a.s. be vorderd tot vice-admiraal. I|llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll De kantoren van de Ad- j§ 1 ministratie der Provinciale g f§ Zeeuwse Courant te Mid- g 1 delburg, Vlissingen en Goes M 1 zijn morgen 5 Mei na 12 uur g gesloten. g De courant komt echter j§ g zowel morgen als Zaterdag g normaal uit. Iiiniiii Lie naar Moskou. Trygve Lie, de secretaris-generaal van de V.N., gaat 10 Mei naar Moskou, Hij zal vanavond uit Parys op Schip hol aankomen. Vandaar zal hij naar Den Haag gaan. Zaterdagmorgen 6 Mei zal hij per vliegtuig doorreizen naar Genève. Lie zal besprekingen voeren over 'n plan voor regelmatige zittingen van de Veiligheidsraad in de hoofdsteden van de vier grote mogendheden om de leiders der staten de gelegenheid te geven voor „vriendschappelijke en vertrouwelijke" besprekingen. Alle ondernemingen worden teruggegeven Voor besprekingen in Nederland aangekomen. Met de K.L.M.-Constellation „Am sterdam" is Woensdagavond de Hoge Commissaris van Nederland in Indo nesië, dr. H. M. Hirschfeld, voor een kort bezoek in ons land gearriveerd. Dr. Hirschfeld vertelde de journa listen dat zijn bezoek aan Nederland tot doel heeft met de regering een aantal vraagstukken van algemene aard betreffende de verhouding Ne- derland-Indonesië te bespreken. De geruchten omtrent zijn eventu eel spoedig aftreden sprak dr. Hirsch feld beslist tegen. Over ongeveer een week keert hy naar Indonesië terug. Over het lot van sultan Hamid II kon dr. Hirschfeld geen inlichtingen geven. Op Ambon zijn nog steeds Neder- Vanavond, om 6' unr, dun zullen wij de vlaggen halfstok hangen. Alom in Zeeland. Om later zwijgend en*met het hart vol rouw aar de kerkhoven te gaan en bloemen te strooien bij het mo nument. of op de graven, die ia de Zeeuwse steden herinneren aan de offers, die in de oorlogsjaren werden gebracht. De klokken zullen beieren, niet van vreugde, maar in droefheid. Hun lied zal klinken tot ver over het bloeiende land. En wie dp herinnering bewaart aan verwanten en vrienden, die de eeuwige rust zijn ingegaan, hij zal in dat klokkenlied een naam horendie hem eenmaal lief teas en ivaarde had in zijn leven. Voorbij, voorbij, roepen de klokken. Een oud Nederlands spreekiooord zegt, dat men moet leven met de levenden, niet met de doden. Zo is het! Maar toch is het goed, dat de klokken beieren van avond als de vlaggen halfstok hangen! en de stille omgang door de straten trekt. Want leven met de levenden behoeft geen vergeten van de do den te betekenen. Het mag dat niet betekenen. Laat er één dag zijn in het jaar waarin wij gedenkenMet eer bied en liefde. y' En waarop wij elkander beloven: dat het offer niet vergeefs was, dat wij ieder naar zijn bescheiden krachten, zullen voort gaan te strijden voor een beter, schoner Vaderland. Maar niet alleen tot herinneren manen de klokken. Als anderen het grote offer van hun leven niet hadden ge bracht, het Nederlandse blazoen zou niet onbesmet uit de we- reldworsteling te voorschijn zijn gekomen. Daarom was dit of fer het levende getuigenis van volkskracht, die ongebroken bleef zelfs in de zwartste nacht. En daarvan getuigen ook de beierende klokken. Een volk, dat zijn grote zonen eert, het leeft en kan niet on dergaan. Houdt daarom deze ene dag van herdenken in alle soberheid in ereLaat de vlaggen halfstok gaan. Hóórt naar de klokken. En neemt deel aan stille omgang en herdenkings-samev.komsten in de kerken. Zij, die vielen, hebben het verd iend. Ook aan U.' Rechtse overwinning bij gemeenteraadsverkiezingen in Schotland, Uit de resultaten van de gemeen teraadsverkiezingen in Schotland blykt, dat de socialisten in de grote steden hun overwicht hebben verlo ren. De Conservatieven beheersen thans Edinburgh, Aberdeen, Dundee, Dum barton en Dunfermline. In verschil lende centra hebben hun winsten een socialistisch bestuur weggevaagd. In Glasgow hadden de socialisten de overhand in het gemeentebestuur van 1933 tot verleden jaar. toe of zij, die vielen, teleurgesteld zouden zijn als zij liet Nederland, dat wij in vijf jaren uit de chaos herbouwden, konden aanschouwen. Illusies blijven altijd achter bij de werkelijkheid. Zij, die vielen, stier ven voor hun schoonste dromen. Zij offerden meer dan wij. Het ge ringste, dat wij doen kunnen, is éénmaal per jaar hun nagedachte nis eren, op de vierde Mei. Aan de vooravond van de bevrijdingsdag. Er is evenwel meer. Er bestaat een Stichting 19401945. Zij stelt zich ten doel de nood te lenigen van de nagelaten betrekkingen van wie heden herdacht worden. Haar geldmiddelen zijn al te beperkt. Als het geheel en al goed zou zijn, zou iedere Nederlander, in wiens hart iets van weemoed klopt bij het herinneren der vele, vele doden, zich heden moeten melden als con tribuant der Stichting 1940'45. Als Nederland voor wie achter bleven niet doet wat het doen kan, zou dat een schandvlek zijn voor gans het volk. De resultaten van de garnalenvisserij op de Zeeuwse stromen zijn de laatste jaren nogal wisselvallig geweest. Vooral in de maanden Aug.— Dec. van 1948 en het begin van 1949 waren de vangsten zeer ongunstig. De vangst van consumptiegarnalen zakte op de Zeeuwse en Zuidholland se stromen van circa 3600 ton per jaar in de periode 1925—1930 tot 2445 ton in 1948 en 1687 ton in 1949. Dr. B. Havïnga, directeur van het Rijksinstituut voor Visserijonderzoek, heeft gepoogd een oorzaak vast te stellen voor de plotselinge schaarste aan garnalen, maar hij is bij dat on derzoek niet tot een definitieve slot som gekomen. In „Visserijnieuws" pu bliceert hij een aantal gegevens die hij verzamelde. Vroeger werd reeds vastgesteld, dat de garnaal twee zomers in onze wate ren geleefd moet hebben, wil ze ge schikt zijn voor consumptie. Toen er in Augustus 1948 tot Aug. 1949 weinig garnalen waren, beteken de dit dus, dat men weinig exempla ren van tweejarige leeftijd aantrof. KOUDE WINTER. Er waren dus weinig garnalen, die geboren waren in de periode eind Dec. 1946voorjaar 1947. Nu was die winter erg koud en het zeewater bereikte toen een zo lage temperatuur als zelden voorkomt. Het is wel zeker, dat garnaleneieren niet aan te lage temperaturen blootgesteld mogen worden. De natuur heeft daarin zelve voorzien, want de garnalenwijf- jes trekken zich bij het begin van de winter terug uit de kustwateren en vinden in open zee water van hogere temperatuur. In de winter van '46'47 was echter ook de temperatuur van het water in de open zee abnormaal laag. Het is dus mogelijk, dat practisch een gehele generatie garnalen is verlo ren gegaan doordat het zeewater te koud was voor de ontwikkeling van de eieren. Aanvaardt men deze oorzaak voor de verklaring van de garnalenschaarste, dan zal men toch nog een reden moe ten vinden, waarom in de Waddenzee de schaarste eerst een half jaar later optrad. DE VIS. Er zijn ook andere oorzaken moge lijk. De wijting, die talrijk op onze kust voorkomt, verslindt heel wat gar nalen. Wanneer de wijting sterk zou toenemen, zou dat een drukkende in vloed hebben op de garnalenvangst. De statistiek leert ons echter, dat de wijtingvangsten in 1948 niet abnor maal groot waren en zelfs vele malen minder dan in 1945, toen men van een bijzonder wijtingjaar sprak. Wel waren de vangsten van bot en schar zeer groot in 1948 en deze vissen houden ook flink huis onder de gar nalen. Toch is de invloed van al deze vis soorten niet zo groot geweest of de stand van de consumptiegarnalen kon zich in het najaar 1949 herstellen. Deze consumptiegarnalen hebben dus als kleine garnaal in 1948 niet al te veel last van wijting, bot enz gehad. DROGERIJ.GARXALEX. Dr. Havinga constateert vervolgens, dat er in 1945 toen er een paar jaar lang weinig gevist was, geen over vloed van garnalen was, dit in tegen stelling tot vis. De oude strijdvraag of de visserij op zogenaamde drogerij-garnalen of wel natuurlijke vijanden de garnalenstand ernstig kunnen bedreigen, is nog steeds niet opgelost. Wel merkt dr. Havinga op, dat men in tijden van schaarste er goed aan zal doen het vangen van de kleine droge rij-garnalen te beperken, want men mag aannemen, dat 1 mill. kg. droge rij-garnalen uitgroeit tot 5 millioen consumptiegarnalen. Veilig kan worden aangenomen, .dat in de tijd van de zeilvïsserij de garna lenstand in de Zeeuwse en Zuidhol landse stromen beter was dan thans, omdat er nu met motorschepen veel intensiever wordt gevist. MENINGEN. Na geconstateerd te hebben, dat onze kennis van het garnalenvraagstuk nog zeer onbevredigend is, geeft dr. Ha vinga tenslotte enige opinie's van vissers. Een visser schreef, dat de slechte garnalenstand te wijten was aan de wijting. Deze visser meent, dat de pufvisserij geen aanwijsbare in vloed heeft op de garnalenstand. Een ander schreef: „Zoals U weet zijn er rond een jaar geen garnalen geweest vanaf de Spaanse kust tot het uiterste van de Nederlandse kust. Dit euvel is door deskundigen toegeschre ven aan het feit, dat het zaad van 1947 op een of andere wijze is verongelukt. Door vissers wordt nu buitengewoon veel puf gevangen. Wij kunnen niet anders verwachten, dan dat het jonge zaad dat nu tot ontwikkeling is geko men, weer spoedig uitgeroeid zal zijn. Er dient onverwijld een pufverbod te komen voor garnalen". Tot zover deze stemmen uit de vis serswereld. Dr. Havinga eindigt zijn beschouwing met de vraag op te wer pen of men zou moeten overwegen geen drogerij-garnalen meer te vangen en of een minimum-maaswijdte (flink wat groter dan de tegenwoordige) voor de netten vastgesteld zou moeten wor den tegelijk met de vaststelling van 'n minimummaat voor de garnaal. Dit is echter een kwestie waarover de vis sers het onder elkaar eens zouden moeten worden landse bestuursambtenaren. Het is erg moeilijk met hen contact te onder houden, maar zij weten wat hun hou ding moet zijn. Over de rol van Nederlandse offi cieren in de affaire-Westerling wilde de Hoge Commissaris niet spreken. De teruggave van 25 ondernemin gen in het gebied van Soerakarta wel ke Woensdag werd bekend gemaakt zal worden gevolgd zo zeide dr. Hirschfeld door de teruggave van alle andere ondernemingen. Dit pro ces gaat langzaam want het is een kwestie van orde en rust in de be trokken g^ïieden. De toestand var de ondernemingen is soms slecht, soms goed. De vraag werd ten slotte gesteld of dr. Hirschfeld deelde in het gebrui kelijke optimisme van de Nederlandse ministers, die een bezoek aan Indone sië hebben gebracht. Dr. Hirschfeld antwoordde hierop: „Toen ik op 27 December in Singapore arriveerde, voorspelde men mij 'n Bartholomeus- nacht. Anderen stelden zien op het standpunt, dat na de souvereiniteits- overdracht alles bergopwaarts zou gaan. Beide verwachtingen zijn niet uitgekomen. Het ligt maar aan het standpunt waarop men zich stelt, of men optimistisch of pessimistisch is'. Westerlings uitlevering nu officieel gevraagd. Indonesië heeft formeel verzocht om uitlevering van Westerling, de leider van de opstand in West-Java, die sedert eind Februari te Singa pore was gedetineerd. De Indonesi sche vertegenwoordiger te Singapo re, dr. Oetoyo, heeft een officiële nota, waarin om uitlevering verzocht werd, aan de regering te Singapore overhandigd. De Commissie Vrijheidsklokkon. een subcommissie van de Nationale Herdenkingscommissie, heeft het plan in de hoofdstad een klokken spel aan <e brengen, om ons land 'n dagelijkse herinnering te geven aan de bevrijding, welke op de jaren van bezetting volgde. Men acht het van paedagogische waarde een klokkenspel in ons land aan te brengen, dat aan de jaren van bezetting en aan onze bevrijding zal herinneren. Men wil in de hoofdstad een eenvoudig bouwsel doen verrij zen voor het klokkenspel, welks klan ken iedere dag door de radio moeten worden uitgezonden. Behoudens toestemming van het Koninklijk Huis zal de grootste klok de naam Wilhelmina dragen. Voorts bestaat het plan een klok te noemen naar Koningin Juliana en een naar Prins Bernhard. De overblijvende elf klokken zullen dan de namen van de elf provincies dragen. Voor dit klok kenspel zal een bedrag van ongeveer 25.000 a 30.000 nodig zijn. Er is van gedachten gewisseld over de plaats waar het klokkenspel zou moeten worden aangebracht. De com missie was van mening, dat niet een bepaald slagveld kon worden aange wezen, omdat er verscheidene in ons land zijn. Daarom overweegt de com missie Amsterdam aan te wijzen als plaats voor het klokkenspel. Van an dere zijde werd de gedachte geopperd, dat zwaar getroffen steden, zoals Rot terdam of Arnhem daarvoor beter in aanmerking zouden komen. Volgens een bericht van „Antara" zijn de demissionaire minister-presi- dent van de negara Oost Indonesië, ir. P. D, Diapari en enige ministers van zijn kabinet te Makassar in hechtenis genomen onuer verdenking van medeplichtigheid aan de opstand van Andi Abdul Azis. Dienstplicht in de Sovjet-zóne Het Westduitse verbond van vak verenigingen beweert uit „betrouw bare bron" vernomen te hebben, dat de Oostduitse communistische leiders van plan zouden zijn binnenkort de militaire dienstplicht in de Oostelij ke zóne af fe kondigen. Volgens de inlichtingen van het Westduitse vakverbond zou de soci alistische Eenheidspartij van plan zijn, de eerste lichtingen op te roepen van degenen geboren tussen 1925 en 1932. In sommige gevallen zouden dienst plichtigen in de Sowjetunie worden opgeleid. VOORSPELT: WISSELEND BEWOLKT Geldig tot Donderdagavond. Wisselend bewolkt met slechts hier en daar een bui. Zwakke tot matige wind tussen Noord-West en Noord. Dezelfde of iets lagere temperatuur dan gisteren.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1950 | | pagina 1