Op een Parijse markt liggen de
etenswaren uitgestald
JIMMY BROWN,
ledereen komt er boodschappen halen
Zeeuwse Almanak
GEMEENSCHAPSZIN REGEERT
,,'t ZANIT
DE OECUMENISCHE BEWEGING
EN DE R.K. KERK
ZATERDAG 15 APRIL 1950
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
Wonderlijke zaken kan men hier vinden.
(Van onze correspondent)
PAKIJS, April, Wanneer je met een van deze zonnige dagen je inkopen
gaat doen op het vriendelijke marktje voor je huis, dan kan het heel goed
gebeuren, dat je daar je buurman, de advocaat, met 'n net vol groene sla
tegenkomt. Je maakt dan natuurlijk even een praatje: over de eieren, die
zo prettig goedkoop geworden zijn, zodat je er een dozijn voor een gulden
hebt; over de tienduizenden buitenlanders, die op de Paasdagen naar Parijs
zjjn getrokken; over het schandaal in de Notre Dame, waar tijdens de
Paasmis een als geestelijke uitgedoste zonderling de plaats van de kardi
naal heeft ingenomen om de Katholieke kerk van allerlei lelijke dingen te
beschuldigen en dit in aanwezigheid van 10.000 gelovigen; over het weer;
kortom over alles, waar twee huurlieden, die elkaar op Maandagmorgen
op de markt tegenkomen, het maar kunnen hebben.
Er is namelijk een groot verschil
tussen zo'n Parijs marktje en een
markt in bijv. Nijmegen. In alle wij
ken van Parijs wordt iedere dag, ook
dus 's Zondags, markt gehouden en de
Parisienne is gewend al haar inkopen
op de markt te doen. Niet alleen de
vrouw uit het volk, neen ook de
vrouw van de notaris en die van de
dokter gaan 's morgens zelf naar de
markt om er hun kilo'tje nieuwe aard
appelen, hun pondje sinaasappelen
hun schapenbout of hun bosje knof
look te kopen. Al dat eten ligt in die
gezellige kraampjes natuurlijk in de
buitenlucht en ofschoon het op een
Nederlander misschien een vreemde
indruk maakt, dat het vlees zo maar
langs de straat ligt, er is geen rechtge
aard Parijzenaar, die zich daar een
sikkepitje van aan trekt. Het voordeel
ervan is, dat je de zaken, die je mis
schien kopen wilt, even in de hand
kunt nemen en er in knijpen om te
controleren of de kwaliteit wel goed is.
Het spreekt vanzelf, dat dit vooral
van belang is bij de kaaskraam, waar
je wel vijftig verschillende soorten
kaas ïcunt kopen. Je kunt aan een
camembert (u weet wel, dat is zo'n
klein plat rond kaasje, dat pas goed is
wanneer het loopt en een beslist on
aangename reuk verspreidt) beslist
niet te zien. of het goed is. Dat moet
je voelen. Daarom stop je er je duim
in en de zachtste wordt dan zo voor
een gulden je eigendom.
TYPISCH PARIJS.
Zo'n markt is een typische Parijse
instelling. De vorige dag reed er een
grote wagen met een tam paard er
voor door de straat en iedere tien me
ter werd er gestopt. De baas haalde er
dan vier ijzeren stangen en een scherm
uit en daarvan werd de kraam ge
maakt. De volgende morgen verschij
nen de kooplieden meestal in heel
oude autotjes en zij beginnen hun
kraampjes in te richten. En tegen een
uur of negen komen de Parisiennes
hun inkopen doen. Zij lopen vaak nog
op hun sloffen, dragen nog iets van
een ochtendjas en hun Parijse gezicht
jes zijn nog niet opgemaakt. Zij din
gen af bij de citroenen, schudden het
hoofd over die dure biefstuk en als zij
een goede bui hebben, valt er natuur,
lijk ook een vijf-francs-stuk af voor de
blinde harmonica-speler, die op zo'n
markt altijd van de partij is. Wat op
valt, dat is dat er ook zoveel mannen
inkopen komen doen. Vooral op Zon
dagmorgen. Voor zij weer met hun
boodschappennet naar boven klimmen,
drinken zij nog gauw even een glaasje
witte wijn in het kroegje op de hoek,
waar zij op Zondagmorgen al hun
buurtvrienden aantreffen.
Trouwens op die markten staan niet
alleen maar de kraampjes met de
etenswaren; neen, je vindt er ook de
stalletjes waar de meest wonderlijke
zaken verkocht worden. Zeer ingewik
kelde kurkentrekkers en uiterst prac-
tische" scheermessen, onzichtbare sok
ophouders en twijfelachtige schoen
smeer, wonderpannen en cartonnen
haantjes die kukeleku zeggen, wan
neer je aan een touwtje trekt. Iedereen
prijst zijn spullen met een verbluffen
de gladheid van tong aan. Gezamenlijk
vormt dat natuurlijk een heel concert.
Daar is de hoge sopraan van het lieve
en ietwat ondeugende bloemenmeisje,
de hese alt van de visvrouw, de bas
van de slager en de tenor van de man
met de scheermesjes. De enige, die
niets zegt, is de agent, die met een
verstilde waardigheid over zijn markt
schrijdt en die in zijn achterzak het
booschappennet heeft, waarin hij
straks, na diensttijd, de boodschappen.
CONCERT.
Men moet véle jaren teruggaan in
de geschiedenis van het Zeeuwse
kunstleven om te vinden wat men
gisteravond in de Middelburgse con
certzaal kon vinden: een beroepsor
kest van negentig man op het po
dium.
O zekerMiddelburg en Zeeland
zijn cultureel niet achterlijk. Regel
matig verschijnen er solisten met een
wereldnaam en ook de eigen ensem
bles verrichten uitstekend werk.
Maar zo'n groot orkest, het is een
uitsondering.
Zonder moeite heeft de Z.V.U., die
als organiserende instantie optrad, de
kaarten, die toch waarlijk niet goed
koop waren, aan de man kunnen
brengen. De belangstelling was over- j
toeldigend. Dat geeft moed voor de
toekomst. Als de belangstelling bif de
eerste poging reeds zo groot is, moet
de mogelijkheid aanwezig zijn om hier
ccn traditie te scheppen.
Pogingen daartoe zullen ongetwij
feld in het werk worden gesteld. Wie
gisteravond het Residentieorkest be
luisterde, zal slechts wensen, dat zij
met succes worden bekroond.
die hij altijd voor zeer billijke prijzen
krijgt, kan laten glijden.
Tegen een uur of twee loopt de
markt af. De kopers verdwijnen, de
kooplieden gaan de overgebleven spul.
len weer in hun voorhistorische vehi-
keltjes pakken, de motoren worden
aangeslagen en hakkepuffend ver
dwijnt het rijdende winkeltje. Op de
markt is dan meestal een zeldzame
rommel achtergebleven: afval van
groente, griezelige rood.uitziende bot.
Treedt Venizelos al
Te Athene wordt verwacht, dat het
kabinet-Venizelos, dat drie weken aan
het bewind is geweest, zeer spoedig
zal aftreden, om plaats te maken voor
een regering, steunend op een coalitie
van centrum-partijen en onder leiding
van generaal Nicolaas Piastiras.
Tornado over Rangoon.
Rangoon, de hoofdstad van Birma, is
Woensdagavond door een tornado ge
teisterd. Twee mensen kwamen om het
leven en 100 raakten gewond. Aan de
stad is op vele plaatsen ernstige schade
toegebracht en op de rivier zijn vele
boten gezonken.
ten van de paardenslager (niet van de
man zelf maar van het paard dat hij
heeft uitgebeend), pakken stro, lege
flessen, schillen, noemt u maar op
Dat geeft natuurlijk weer het nodige
werk aan de vuilnismannen, die dat
vuil eerst langs het trottoir vegen,
waarna zy het geheel met water weg
spoelen.
Het tamme paard voor de grote wa
gen verschijnt weer, de stalletjes val
len in ijzeren staven en zeildoek uiteen
en de markt is weer uit het straat
beeld verdwenen.
(Nadruk verboden)
Gerepatrieerden tijdelijk
naar D.U.W.-kampen
Tussen de ministeries van Uniezaken
en overzeese rijksdelen, van binnen
landse zaken, van oorlog en van mari
ne en de dienst uitvoering werken,
zijn besprekingen gaande over het tij
delijk huisvesten van uit Indonesië ge.
repatrieerde K.N.I.L.-miIitairen, amb
tenaren, planters enz. in D.U.W.-kam
pen. Er wordt gestreefd naar een
spreiding over het land, in die zin dat
bepaalde delen des lands voor bepaalde
categorieën worden aangewezen. Ver
der wil men trachten, het verblijf in
de kampen zo kort mogelijk te doen
zijn. Definitieve beslissingen zijn nog
niet genomen.
Op een Parflse markt kan men alles kopen..
Particulier initiatief en wat er in Mddelburg
mee bereikt werd.
,,'t Zand", dat was een paar jaar geleden nog een buitenwijk van Mid
delburg, die compleet onder water had gestaan en daar de zichtbare spo
ren maar al te duidelyk van droeg. Datzelfde ,,Zand" is thans een model,
wjjk, die in steeds sterkere mate de aandacht trekt en zelfs voor zich
opeist. Dank zij de wederopbouwinstanties en de goede zorgen van het
gemeentebestuur is 't Zand een oord geworden, waar het goed wonen is.
Bovendien echter vormen de Zandbewoners een gemeenschap, die dingen
weet te bereiken, waar andere wijken met bewondering en heimelijke
afgunst naar kijken.
De grote stimulans daarbij is de
Buurtvereniging. Het valt niet mee
om meer dan een vluchtige binding
tot stand te brengen tussen bewoners
van eenzelfde wijk. Lastiger is het om
een zekere mate van gemeenschapszin
onder hen aan te kweken, die 't nor
male liedje, dat we allemaal Middel
burgers, Zeeuwen, Nederlanders, Eu
ropeanen zijn te boven gaat. Maar het
lastigst is het, om buurtbewoners zo
ver te krijgen, dat ze hun eigen be
langen opzij gaan zetten, hun tijd,
hun geld, hun werkkracht gaan offe
ren om het kleine wereldje, waarin ze
hun dagelijkse leven leven, een stukje
vooruit te schoppen, ongeacht de
culturele, de politieke, de religieuze,
de sociale richting, die ze zijn toege
daan.
Allerlei middelen worden daartoe
te baat genomen. Men korfbalt, voet
balt en wandelt gezamenlijk, men be
legt buurtavonden met goed amuse
ment, men is bezig aan de stichting
van een eigen jeugdbibliotheek. Maar
wat de jeugd betreft is er nog meer.
EEN IDEAAL
Het deel van Middelburg, dat 't
Zand heet. wil al sedert jaren een
speeltuin hebben. Niet zo maar een
hoekje grond met een wip en een
schommel en een zandbak en een paar
sprieten gras. Neen, een speeltuin, die
precies moet zijn wat 't Zand in de
toekomst wil worden: een aards para
dijsje, een speeltuin om mee te pron
ken, waar de kinderen veilig zijn en
„thuis" en waar ze naar toe willen
omdat het er zo gezellig is en waar
ze al weer! gemeenschapszin le
ren.
EN WAT ER VOOR GEDAAN
WERD.
En wat hebben die Zandbewoners
nu gedaan? Ondanks vele en vaak
bittere teleurstellingen, ondanks des
illusie na desillusie hebben ze, voor
een groot deel met eigen handen, voor
eigen plezier, in eigen tijd en met ei
gen geld. een speeltuin uit de grond
gestampt, die inderdaad model mag
heten, met een piasvijver en een club
lokaal en gemetselde zandbakken en
wippen en schommels en draaimolens
en een speelweide en complete be
planting en een fraaie omrastering
en in de buurt een keurig sportveld!
Dat alles kwam er door voorbeeldige
gemeenschapszin en voorbeeldig ide
alisme, alle atoomspookverhalen en
hun verlammende nawerking ten
spijt.
Die Speeltuin met een grote S„ dit
kinderparadijsje, dit product van
goede burgerzin, waaraan vele Zand
bewoners zoveel zorg en zoveel tijd
en zoveel moeite hebben besteed, is
bijna klaar. Maar de laatste loodjes
wegen het zwaarst. Zo is het ook hier.
Er is geld nodig. En hoe komt men
aèn geld?
Het hardwerkende bestuur, bestaan
de uit de heren B. Jacobsen, voorz.^ J.
Minnaar, secretaris; J. H. Keiler, pen
ningmeester; mevrouw Schreuder, J.
C. de Jonge, J. Geertse en J. Struik,
heeft naar een beproefd middel gegre
pen: het hgeft een fancy-fair georga-
ganiseerd, die als alles wat 't Zand
doet, iets bijzonders is.
En, hoewel wij hopen, dat het met
die fancy-fair beoogde doel bereikt
wordt en het nodige geld bijeen komt,
is 't niet om daar een goed woordje
voor te doen, dat wij dit Zandartikel
schreven.
Dat geschiedde alleen om nog eens
de aandacht te vestigen op wat er
door goede burgerzin op 't Zand be
reikt wordt en aan menige tuurt in
menige stad ten voorbeeld kan wor
den gesteld.
Gereclasseerde huisknecht stal
juwelen van zijn patroon.
Een bewoner van de Celebesstraat in
Den Haga, heeft bij de politie aangifte
gedaan, dat uit een kast in zyn wo
ning juwelen ter waarde van ongeveer
10.000 zijn gestolen, alsmede 300
aan baar geld.
Van deze diefstal wordt door de po
litie een inwonende kok-huisknecht
verdacht. Deze is reeds enkele malen
wegens diefstal veroordeeld. Door be
middeling van de reclassering had hij
bij de heer B. een betrekking gekre
gen als kok-huisknecht. Hij is thans
voortvluchtig.
Juwelierszaak opgeblazen.
In een der hoofdstraten van Saigon
hebben leden van de pro-communistische
Vietnambeweging een Vietnamese juwe
lierszaak opgeblazen. Ofschoon ernstige
schade werd aangericht, is geen melding
gemaakt van slachtoffers.
Stemmen uit de Kerken
Richtlijnen vóór gemengde samenkomsten.
53. Van Franeker naar Harlingen is voor een
goede schaatsenrijder maar een stapje en voor rij
ders van het slag Jelle Pipjes, Bouk Bikkel en
Sjoerd Öchaatsema, die met z'n drieën aan de kop
zaten, betekent dit traject niets. Jelle Pipjes bij
voorbeeld die bij het vertrek uit Franeker een
hartige hap van zijn vierde metworst had genomen,
had nauwelijks gelegenheid zijn mond leeg te eten.
Elk hunner reed op eigen kracht, want „opleggen"
was natuurlijk verboden. Daar lette de jury scherp
op. Intussen was het formidable rijden van Jimmy
Brown niet onopgemerkt gebleven. Het was de
verslaggever Piet Potlood geweest die gezien had
welk een prachtige forse schaats Jimmy sloeg en
hij had zich voorgenomen deze aap een beetje in
de gaten te houden.
De verwachtingen.
De R.K. kerk kent het vraagstuk
van de eenheid van alle gelovigen.
Hier is deze vraag zelfs in de eerste
plaats te verwachten, daar zy immers
haar zorg wil uitstrekken over alle
schapen van de kudde van de Goede
Herder.
Er wordt wel eens wat al te spoedig
gezegd dat Rome allen, die niet tot
haar behoren, als ketters afschrijft.
Dit is niet waar. Er wordt hier reke
ning gehouden met het woord des He
ren, waarin Hij Spreekt over „andere
schapen, die van deze stal niet zijn".
Naar R.K overtuiging zullen deze ge
lovigen zich tenslotte voegen onder de
hoede van de Paus. d»e door Christus
zelf, als opvolger van Petrus, hier op
aarde als de herder over Zijn kudde
is aangesteld.
De H. Congregatie van het H. Officie
te Rome, heeft een schrijven gepubli
ceerd, ten aanzien van de Oecumeni
sche Beweging; een schrijven dat is
uitgegaan aan alle bisschoppen over
heel de wereld. Daarin worden de
richtlijnen gegeven hoe de houding van
R. Katholieken tegenover de Oecume
nische Beweging moet zijn.
Zoals bekend mag worden veronder
steld. is er in R.K. kringen een leven
dige belangstelling voor deze bewe
ging. Ook nadat de R.K. kerk officieel
geweigerd had met haar in nader con
tact te treden, was er van niet-officiële
zijde toch altijd belangstelling. Niet al
len waren er tevreden mee om als toe
schouwer op een afstand te moeten
blijven staan. Heeft Christus Jezus in
Zijn Hogepriesterlijk gebed niet gebe
den voor alle gelovigen: Dat zij allen
één zijn?
In het officiële schrijven uit Rome
staat dan dat de bisschoppen hun bij
zondere aandacht moeten wijden aan
het verlangen dat er in verscheidene
delen van de wereld is in de zielen van
„andersdenkenden" en met de dag
groeit, om terug te keren naar de een
heid van allen, die in Christus geloven.
Zij moeten dit verlangen voorzichtig
bevorderen en leiden, opdat diegenen,
die de waarheid der ware Kerk zoe
ken, worden geholpen.
Eveneens moeten zy er voor zorgen
dat van de gelovigen de gevaren wor
den afgewend, die gemakkelijk van
het medewerken aan deze „beweging"
het gevolg zijn. Priesters moeten in
ieder bisdom worden aangewezen, die
de bisschop van alles wat in hun bis
dom van de Oecumenische Beweging
openbaar wordt op de hoogte zullen
houden. In het bijzonder moet worden
gewaakt voor publicaties over de Oecu
menische Beweging.
De bisschoppen moeten er voor zor
gen dat niet-katholieken, die het ge
loof der R.K. kerk willen kennen, diep
gaand kunnen worden onderricht.
SAMENKOMSTEN.
Op vele plaatsen zijn in de laatste
tijden gemengde samenkomsten gehou
den van R. Katholieken en Protes
tanten. We denken bijv. aan de samen-
sprekingen in het klooster te Witmar-
sum. Deze bijeenkomsten mogen door
de R. Katholieken niet meer worden
bezocht, dan nadat zij bijzonder verlof
van de kerkelijke overheid hebben ont
vangen. Hierheen mogen slechts pries
ters gaan, ,,die door hun theologische
kennis en hun stérke gehechtheid aan
de beginselen en normen, in deze ma
terie door de Kerk vastgesteld, bewe
zen hebben dat zy hiervoor werkelijk
geschikt zijn".
Voor iedere samenkomst is telkens
weer toestemming van de H. Stoel no
dig.
Dit is de eerste keer dat officieel in
de R.K. kerk toestemming wordt ge
geven tot het kerkelijk en godsdienstig
gesprek met andersdenkenden. Deze
toestemming is niet algemeen. Er zijn
beperkingen. Zij die niet de priester
wijding hebben ontvangen, mogen er
in geen geval aan deel nemen. Verder
moet voor ieder geval weer opnieuw
toestemming worden gevraagd. Al is
onze gedachte dat deze toestemming
wel zeer beperkt zal worden gegeven,
zodat er geen grote verwachtingen
kunnen worden gekoesterd, niettemin
is het officieel nu mogelijk dat pries
ters uit de R.K. Kerk. spreken met
andersdenkenden over zaken van ge
loof en kerk. Er is zelfs toestemming
gegeven om samen het Onze Vader te
bidden of een ander gebed, door de
R.K. kerk goedgekeurd, om daarmee
de bijeenkomsten te openen en te slui
ten.
Is dit nu een stap vooruit?
Wanneer men leest wat in R.K. bla
den in ons land van deze uitspraak
gepubliceerd is wij hebben het ge
lezen in de Maasbode dan komen er
toch allerlei gedachten op, die de vraag
opdringen: is dit nu alles wat Rome
in deze tijd, waarin zoveel op het spel
staat, te zeggen heeft over de „bewe
ging" van de Wereldraad der Kerken,
waarbij meer dan 140 kerken, over
heel de wereld verspreid, nauwer con
tact in Christus' naam hebben gezocht
en gevonden?
Blijkens het Vaticaanse schrijven is
men wel allereerst bedacht op het ge
vaar dat hierin kan schuilen voor R.
Katholieken. Er worden wel een hele
boel zekerheden gesteld eer een pries
ter aan enige samenspreking kan deel
nemen.
En dan nog dit. Verlof wordt gege
ven om op deze wijze onder anders
denkenden de kennis der Katholieke
leer te verspreiden. Met nadruk wordt
dit gezegd. Wanneer deze mogelijkheid
er niet is, m.a.w. als er geen kans is
bekeerlingen te maken, moeten deze
samensprekingen worden afgeraden.
„De ganse Katholieke kerk moet men
voorstellen en uiteenzetten: de inrich
ting der kerk, het primaatschap van de
Paus van Rome, de ene en ware her
eniging door de terugkeer der anders
denkenden' naar de éne ware Kerk van
Christus".
Iets meer vrijheid wordt gegeven als
het in de samensprekingen gaat om de
verdediging van de Chr. godsdienst
„tegen de heden ten dage verbonden
vijanden van God". Is hier gedacht
aan Communisten?
DE GEVOLGEN?
Wat zullen de gevolgen zijn?
Bij „andersdenkenden" zullen er geen
hooggestemde verwachtingen wezen.
Hoe is dit ook mogelijk, als te voren
reeds vast staat wat men van zulk een
..samenspreking" te verwachten heeft.
Wanneer men zich precies aan deze
instructie houdt, zal het er op neer
komen, dat te samen het Onze Vader
wordt gebeden en dat dan de „anders
denkenden" mogen luisteren naar de
dogmata der Katholieke leer.
We begrijpen het natuurlijk wel dat
men in Rome zulke instructies geeft.
Sinds het afwijzen van de Oecumeni
sche Beweging was er feitelijk niets
anders te verwachten. Dit schrijven
aan de bisschoppen zal dan ook wel
veel samenspreken smoren. Het is
daartoe te veel beheerst door de geva
ren die men ziet voor R.K. gelovigen
bij zulke samensprekingen.
Blijkbaar ziet het H. Officie de geva
ren tegenwoordig accuter worden.
Daarom moeten de gelovigen op alle
mogelijke wijze daartegen beschermd
worden. Dat geschiedt dan ook gron
dig. als zij zich houden aan dit schrij
ven.
Van de zijde der „andersdenkenden
gezien, waar alle vrijheid van samen -
spreken is. zal men dit officiële schrij
ven waarin zo zeer voor dit „gevaar"
gewaakt wordt, eerder zien als een te
ken van zwakheid dan van kracht.
Dr. Visser 't Hooft, de secretaris van
de Wereldraad der Kerken, heeft in
het kort voorlopig zijn mening gezegd
over dit document, waarvan we deze
zin willen aanhalen: De kerken in de
Wereldraad huldigen een andere op
vatting van de ware eenheid, namelijk
dat zij nauwer aan Christus verbonden
zullen worden en bijgevolg nauwer aan
elkaar.
De regeling, die verleden jaar door
de Nederlandse en Engelse regeringen
getroffen werd voor de invoer in Enge
land van bloembollen is met één jaar
verlengd.
Het Wereldgebeuren
De Duitse
scheepsbouw
Zal binnen afzienbare tijd de Duit
se scheepvaart en scheepsbouw weer
een aanzienlijke concurrent worden
in Europa, juist als voor de oorlog?
Voor ons land en zeker ook voor Zee
land in verband met de werf te Vlis-
singen is dat een belangrijke vraag.
Het antwoord op dit ogenblik moet
zijn: van een koortsachtige herleving
der Duitse concurrentiekracht is voor
alsnog geen sprake. Daartoe werken
nog te veel belemmerende factoren.
Ongetwijfeld is de bedrijvigheid op de
Duitse werven in Hamburg, Bremen
en Sleeswijk-Holstein sedert de herfst
van het afgelopen jaar toegenomen.
Er staan deze maand 29 schepen op
kiel, echter stuk voor stuk visserssche
pen of vrachtschepen tot 1500 .ton. Van
de geallieerde toestemming om sche
pen te bouwen tot een tonnage van
7200 is tot dusver nog geen gebruik
gemaakt. De grootste schepen, die op
stapel staan zijn enkele kustvaarders
tot 3200 ton. In Hamburg, waar de
grote werven liggen, is het aantal re
paraties voor buitenlandse rekening
toegenomen. Er werkt nu ruim 10.000
man personeel, een derde deel van
vroeger. Gebrek aan geschoold per
soneel doet zich gevoelen, daar in de
stille jaren na de oorlog vele arbei
ders naar elders zijn vertrokken.
Er zijn twee redenen, waardoor het
herstel van de Duitse scheepvaart zich
als een vertraagde film voltrekt- In
de eerste plaats zijn er nog altijd de
geallieerde voorschriften, die de bouw
van zeeschepen, aan beperkende be
palingen binden. Binnen een jaar mo
gen de Duitse werven 100.000 ton aan
scheepsruimte bouwen. Meer niet.
Schepen, die voor de lijnvaart be
stemd zijn, mogen verder een be
paalde snelheid niet te boven gaan,
hetgeen een rendabele exploitatie las
tig maakt.
Vervolgens zijn er financiële moei
lijkheden. Om 't uitgewerkte scheeps-
bouwprogramma tot uitvoering te
brengen is een bedrag van 250 milli-
oen mark vereist. De Duitse regering
meende hiervan 150 millioen te kun
nen putten uit het tegenwaarde-fonds
van de Marshall-hulp. Maar dat ging
niet door. De geallieerde autoriteiten
weigerden hieraan goedkeuring te
hechten, waardoor de financiering
van het bouwplan geheel in de lucht
is komen te hangen. Dat heeft geleid
tot klachten van de Duitse reders en
scheepsbouwers. Zij beweren, dat de
geallieerden, en dan vooral de Britten,
opzettelijk tegenwerken, uit vrees
voor concurrentie. Misschien niet ge
heel ten onrechte.
Het argument, dat de wereld-scheeps
ruimte reeds groot genoeg is, lijkt
weinig steekhoudend, daar 100.000 ton
te verwaarlozen is op 'n wereldtonna
ge van 82,5 millioen. Van Duitse zijde
wordt bovendien betoogd, dat de de-
viezenpositie een blijvend gebruik
van buitenlandse scheepsruimte on
mogelijk maakt.
Op lange termijn zijn de vooruit
zichten niet zo ongunstig, als de kla
gende Duitse scheepsbouwers willen
doen voorkomen. De grote Duitse
scheepswerven zyn technisch in staat
internationaal te concurreren. Door
toedoen van de Amerikanen verslapt
langzamerhand het geallieerde toe
zicht. Elk jaar opnieuw wordt de
Duitsers groter armslag gegeven bij
hun pogingen economisch weer hun
oude positie in te nemen. De buiten
landse werven kunnen zich derhalve
geen illusies veroorloven wat betreft
hun huidige voorsprong. Die zal on
getwijfeld worden ingehaald en dan
worden het weer als vanouds uit
sluitend de prijzen, die tellen. In dat
opzicht weten de Duits* scheepsbou
wers wat concurreren ie.