Kent gij uw eigen karakter? (III)
Ieder mens is onderhevig aan
spanningen en conflicten
r
Zeeuwse Almanak
SCHAKERS STONDEN ONWENNIG
TEGENOVER „RATIO"
Koningin Juliana ook naar Londen
Van Vrouw iol Vrouw
Hulde, Mevrouw
BRITTANNIA!
VRIJDAG 31 MAART 1950
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZIEL OF GEEST OVERHEERSEN.
Het woord karakter, dat wy allen als een Hollands woord kennen, is
eigenlek van Griekse oorsprong. Het betekent oorspronkelijk „zegel",
„kenmerk". Zo wordt een letter of een lettervorm nog wel eens „ka
rakter" genoemd. Wy spreken over de characteristica, over de ken
merken van een bepaalde zaak. Zo is ons woord „karakter" de aan-
dniding geworden van datgene, wat In onze persoonlijkheid vast en
constant mag heten. Maar zegt u na eens eerlijk: Bent u er voor azelf
volledig van overtuigd, dat ow karakter constant en stabiel is, dat er
nooit een verbreking is van evenwicht, dat er nooit spanningen optre
den en dergelijke meer?
Een antwoord op deze vraag behoef ik nauwelijks af te wachten.
Want ieder levend mens kent toch de noodzaak van zoiets als zelf
beheersing. Maar wanneer het nodig is zichzelf te beheersen, wanneer
het nodig is bepaalde driften in hun drang tot uitwerking te stuiten,
wanneer het redelijk overleg in botsing komen kan met allerlei ge
voelens, dan is het karakter niet meer het stabiele „zegel' van de
persoonlijkheid.
ïoen wjj in de beide voorgaande artikelen aan de hand van opvat-
voelens, dan is het karakter niet meer het stabiele „zegel" van de
hadden wy te maken met het meest vaste en onbewogen onderdeel
van wat wij het karakter noemen. Maar daarom wordt het nu tjjd, dat
wij ook eens zien naar de spanningen, conflicten vaak, die het mense
lijk leven boeiend, en toch vaak ook zo moeilijk maken.
De beroemde psycholoog en hand
schriftkundige Ludwig Klages, bij wie
wij ons in dit artikel zullen aansluiten,
maakt een ingrijpend verschil tussen
ziel en geest, tussen voelen enerzijds,
en denken en willen anderzijds. Wan
neer u op een mooie zomeravond aan
zee staat, kan het u overkomen dat u
in een eigenaardige gemoedsstemming
geraakt, waarbij u zich als het ware
geheel voelt opgenomen in de u om
ringende natuur. U bent met de gol
ven en met de duinen als het ware
één geworden. Een zelfde overgave
van eigen wezen vinden wij b.v. ook
in de religieuze ekstase. Hier wordt
de mens niet één met de natuur, maar
één met God. En heeft niet menigeen
bij verliefdheid ervaren, dat hij zo
zeer opging in de ander, dat hij zich
zelf en zijn zelfbezinning verloor?
Bij deze voorbeelden spreekt steeds
ec-n overheersen van het gevoel, of
zoals Klages zich uitdrukt, van de ziel.
De ziel wil zich geven. In het gevoel
wordt het ik als het ware losgelaten,
om over te gaan in het andere, ws
tegenover het zich bevindt.
De geest daarentegen streeft naar
iets geheel anders. In het willen en
denken wordt de psychische kracht
niet losgelaten om dan als het ware
te vervloeien; neen, de geest wil juist
alle krachten bundelen, voor zichzelf
bewaren. De geest wil niet loslaten,
maar juist binden en bewaren.
Klages knoopt aan dit onderscheid
allerlei zeer vergaande conclusies. Wij
zullen ze niet bespreken. Eén ding
staat echter vast. In ieder mens speelt
de tweeheid van gevoel en wil. Het
In zijn derde artikel werpt
drs. W. A. Nell het licht op een
element in de karakterstudie,
dat in zijn beide voorgaande
onbesproken bleef. In zijn vol
gend artikel bespreekt hij de
verschillende factoren, die op de
vorming van een karakter van
invloed kunnen zijn.
sterker of zwakker zijn van de een of
de ander roept voortdurende spannin
gen op.
Is het dan niet mogelijk de mensen
te „karakteriseren", te kenmerken"
al naar gelang de wilskracht of de
zuiging van het gevoel in hen spreekt?
Klages heeft getracht op grond van
de verschillende gerichtheid van ziel
en geest, van gevoel en wil een sy
steem van drijfveren op te stellen, dat
karakterologisch van uitermate groot
belang is gebleken.
GEESTDRIFT OF REDELIJKHEID.
U zult stellig wel eens iemand ont
moet hebben, die bezeten is door een
dorst naar kennis. Zijn drang naar
weten doet hem zichzelf vergeten. Hij
zal zyn eten laten staan, huisgenoten
en familieleden verwaarlozen terwille
van Zijn kennisdrift. Wat spreekt nu
in zo'n mens het meest, de ziel of de
geest? In ieder geval de ziel. Want de
ze mens geeft zich volkomen over aan
het object van zijn onderzoek.
Stel daartegenover nu eens een za
kelijk mens. Hij heeft zin voor de
werkelijkheid en tracht zo objectief
mogelijk te oordelen. Dan hebben wij
EEUW
Een honderd en een jarige, de we
duwe Pauwels, heeft Zeeland en een
honderdjarige, de weduwe E. M. Goo-
te-Landman. Dat feest van mevr.
Goote, het is een goed feest geweest,
met hoog bezoek en ontelbare bloe
men, met de vlag in top op Michie l-
tjes toren en met muziek bij fakkel
licht in de donkere avond.
Weet je wat mij het meest ge
troffen heeft? zei de verslaggever, die
de reportage van deze verjaardag
verzorgde. De rondedans van de
jeugd b{j de serenade.
En dat moet ook wel iets treffends
geweest zijn, dat dansen der jeugd
voor een, die terugblikt op een eeuw,
die 'n nieuwe wereld heeft zien wor
den, die een wereld heeft zien wan
kelen. Voor wie jong is, is dertig
■jaar oud, Wat is voor de jeugd de
leeftijd van een eeuw!
Een honderd en een en een hon
derdjarige in een kleine provincie als
Zeeland. Zou dat al eens eerder
voorgekomen zijn?
in hetzelfde vlak de tegenspeler van
de eerstgenoemde. Want de redelijke,
objectief oordelende mens wordt niet
allereerst gedreven door z'n gevoel,
maar door z'n redelijke wil.
Een zelfde verschil kunt u opmer
ken tussen een philantroop en iemand
die strydt voor sociale gerechtigheid.
De philantroop geeft zichzelf aan de
mensheid. Hij bezit nog wel zoveel re
delijkheid, dat hij niet onbaatzuchtig
wordt of zorgeloos. Onbaatzuchtig was
Franciscus van Assisi, die al het zijne
zonder meer weggaf. Bij hem sprak
een liefde tot de mensheid, die niet
geremd werd door enige redelijkheid.
Maar een strijder voor sociale ge
rechtigheid wordt allereerst gedreven
door zijn redelijkheid, beter nog, door
zijn ethische redelijkheid. Gevoels-
kwaliteiten zijn zeker aanwezig, maar
staan toch op de achtergrond.
Zo is het mogelijk een onderscheid
te maken tussen mensen, die op aller
lei terreinen meer gedreven worden
door hun redelijk inzicht, of door hun
gevoel.
HARTSTOCHT OF EGOÏSME.
Wanneer wij afdalen van de hoge
waardegebieden, waar wij zoeven,
zonder dit nader aan te duiden, ver
toefd hebben, dan kunnen wij als
voorbeelden van de spanning tussen
ziel en geest b.v. nemen drankzucht en
eerzucht. Deze beide eigenschappen
duiden een bepaalde richting aan, die
voor de persoonlijkheid karakteristiek
is. Maar in de eerzucht spreekt het
egoïsme en daarmee de tendens zich
zelf te bewaren wel heel sterk mee.
In heerszucht en verlangen om er
kend te worden vinden we hetzelfde.
Maar in de drankzucht en speelzucht
geeft een mens zich met zeer weinig
reserves aan z'n borrel of aan z'n gok-
kerij.
Of stel tegenover elkaar het vermo
gen tot liefde enerzijds, en de omzich
tigheid anderzijds. In het vermogen tót
liefde wordt uitgedrukt, dat iemand in
staat is zichzelf te geven, zodra er
liefde tot hem komt. En spreekt er in
woorden als omzichtigheid, waak-
Prof. SchuV. behaalde volledige overwinningen met zijn
nieuwe vinding.
De 75-jarige oud-hoogleraar in de wiskunde te Groningen en Delft, prof.
dr. Fred. Schuh, heeft in het schaakhuis te Amsterdam een simultaanwed-
stryd gespeeld tegen een en dertig Nederlandse schaakspelers, onder wie
dr. Euwe, Donner, Mühring en Hennebcrke Prof. Schuh won alle partijen-
Het was in de grond van de zaak
geen schaken, dat er gespeeld werd,
maar „ratio": een spel, dat door prof.
Schuh is uitgevonden of misschien
is het wel beter te zeggen, bedacht.
De ontwerper van het spel, dat met
schaken slechts, dit gemeen heeft, dat
het ook een bordspel is, demonstreer
de hiermee voor de eerste keer zijn^
vinding.
Voordat hij een wedstrijd speelde,
gaf hij zijn simultaan-tegenstanders
een half uur gelegenheid de regels te
bestuderen. Daarna bezorgde hij het
driedubbele tiental in nauwelijks een
halt uur een klinkende nederlaag,
spelend met zwart. Prof. Schuh deed
toen het aanbod met wit te spelen.
De tegenstanders namen het aan en
na drie kwartier had hij weer 100
gescoord. Toen hadden de spelers het
„door" en konden aantonen, dat
mits foutloos gespeeld wit steeds in
maximaal 15 zetten wint.
HET SPEL
Ratio wordt gespeeld op een bord
met elf velden. Zo'n bord is gemakke
lijk te maken. Men tekent een vier
kant, trekt dc diagonalen cn men ver
bindt de middens der zijden met elk
aar, zodat men het vierkant in acht
driehoeken heeft verdeeld.
Op twee tegenoverliggende zijden
van het vierkant construeert men 'n
gelijkzijdige driehoek. De beide hoek
punten van deze driehoeken worden
tenslottè met de middens van de bases
verbonden.
Elk der zo verkregen 11 punten
(velden) wordt nu genummerd resp.
geletterd (dit om gespeelde partijen
eventueel te kunnen noteren).
In zijn definitieve vorm kan deze
nummering worden gewijzigd, zodat
op het bord 14 verschillende alle
door prof. Schuh bedachte spelen
kunnen worden gespeeld, waarvan
„ratio" volgens de ontwerper het
moeilijkst is.
Op de drie hoekvelden van een der
gelijkzijdige driehoeken plaatst spe
ler A de 3 witte dwergen. B., zwart,
plaatst zijn ene stuk, de reus, op een
veld naar keuze. De spelers doen ver
volgens om beurten een zet. Een zet
bestaat uit schuiven of slaan.
Schuiven is het verplaatsen van één
stuk naar een vrij veld, dat recht
streeks door een streep verbonden is
met het veld, waarop het stuk stond.
Een dwerg mag noch recht, noch
schuin achteruit schuiven. Hij mag
slechts recht vooruit of schuin voor
uit of zijdelings gaan. Voor de reus
bestaat deze beperking niet. Het doel
der dwergen is de reus te slaan.
Het slaan is als bij dammen. De
reus behoeft echter niet te slaan. (Dit
dus in tegenstelling met dammen).
Verwikkelingen in
Oost-Indonesië.
Zeven algevaardigden van Oost-Indo
nesië in het parlement der RJ.S. hebben
Dinsdag het verzoek ingediend, tot de
regering een interpellatie te mogen rich
ten, waarin een verklaring van de rege
ring der R.I.S. zal worden verzocht over
de huidige politieke verwikkelingen in
Oost-Indonesië. Dit naar aanleiding van
de berichten over demonstraties te Ma-
kasar en op de eilanden. Bali, Lombok,
Soembav.-a en verder te Watampone.
Inmiddels is Maandagavond te Maka-
sar wederom een handgranaat gewor
pen, ditmaal naar de woning van een
controleur. Verder werden Maandag
avond te Maka.-ar vijf schoten gelost op
een passerende Nederlandse militair. Naar
de mening van de politie te Makasar vor
men deze voorvallen onderdelen van po
gingen tot politieke intimitatie.
zaamheid, berekening, argwaan, wan
trouwen niet een voortdurend streven
op te passen voor zichzelf, om zich
zelf toch vooral niet bloot te stellen
aan mogelijke gevaren!
Of vergelijk eens, op een nog lager
niveau -gekomen, het verlangen naar
de roes enerzijds en genotzucht ander
zijds. Kortom, U zult de spanning tus
sen ziel cn geest, tussen voelen en wil
len bij honderden karakterologische
woorden kunnen opmerken. En nu de
slotvraag: Aan welke kant staat u, aan
de kant van de ziel of van de geest?
Drs. W. A. NELL.
Tegenstrijdige berichten van de Nederlandse
ambassade en Buckingham Palace.
(Telefonisch van onze correspondent)
LONDEN, 30 Maart Er is hier een enigszins delicate situatie ontstaan
als gevolg van de in de Nederlandse en Engelse pers gepubliceerde berich
ten omtrent het eventuele Btatiebezoek aan Engeland van Koningin Juliana.
De commentaren, die van Engelse en Nederlandse bevoegde zijden gegeven
zijn, z(jn dan ook verschillend en zelfs Ietwat tegenstrijdig!
Naar men ons van Nederlandse di
plomatieke, zijde meedeelde, moeten
deze berichten omtrent het statiebe-
zoek als „voorbarig" worden be
schouwd cn op ontijdige speculaties
berusten. „Zo er van dergelijke plan
nen sprake zou zijn", aldus onze Ne
derlandse diplomatieke zegsman,
„zouden wij momenteel nog slechts in
een beginstadium kunnen verkeren
en zouden verdere mededelingen voor
alsnog onmogelijk zijn".
De perschef van Buckingham Palace
gaf ons echter een geheel ander com
mentaar en zeide. dat er geen kwestie
was van „voorbarige'' berichtgeving
omtrent een statiebezoek, daar er vol
gens hem helemaal geen statiebezoek
zou plaats vinden. Officieel deelde hij
ons letterlijk het volgende mede:
„Het is volkomen onwaar, dat Konin
gin Juliana een statiebezoek aan En
geland zal brengen. Indien Koningin
Hoofdinspecteur der belastingen
veroordeeld.
De Haarlemse rechtbank heeft de
45-jarige hoofdinspecteur titulair der
Rijksbelastingen te Amsterdam, W. J.
I. M. van B. die zich veertien dagen
geleden had te verantwoorden wegens
een groot aantal hem ten laste geleg
de delicten, veroordeeld tot 2% jaar
gevangenisstraf met aftrek. Boven
dien werd hij voor de tijd van 5 jaar
ontzet uit de bevoegdheid werkzaam
te zijn bij de dienst der Rijksbelastin-
?en.
De rechtbank verklaarde hem schul
dig aan het gebruik van valse kwi
tanties, het onttrekken van goederen
aan een conservatoir beslag, het ge
ven van aanwijzingen, die valse aan
gifte mogelijk maakten en het afleg
gen van valse verklaringen tegenover
de Rijksaccountants.
De RA.I.-tentoonstelling van Be-
drtffsautomoblelen te Amsterdam zal Za
terdag 1 April des avonds om 18 uur ga-
sloten worden.
Er zijn misschien men
sen die omtrent onze
overbuurvrouw van de
Noordzee, Mevrouw Brit-
tannia, heel wat kwaads
te vertellen hebben. Dat
is gebruikelijk by buren,
en er zal dikwijls ook
wel een tikkeltje waar
heid in schuilen. Maar
laten wij afspreken dal
er nu toch iets heel
goeds van haar te ver
tellen valt en wel, dat zij
ons in deze sombere en
materialistische tijd
prachtige liefdesgeschie
denissen kan voorzétten.
Het begon verleden
jaar met die romance
tussen de graaf van Ha-
rewood u weet wel,
hij moet oom tegen de
koning zeggen en die
aardige muzikantendoch-
ter Marion Stein. Een
heuse schatrijke graaf
die zomaar gewoon en
dat nog openlijk, uit
vrijen ging in een dood
gewone straat in Londen
en af en toe gesignaleerd
werd met de boodschap
pentas van zijn aanstaan
de schoonmama. Om dan
via enige heerlijke slor
digheden omtrent de
uur van de plechtige ont
vangst ten paleize ten
slotte in alle staatsie zijn
muzikale Assepoestertje
te trouwen Hebt u
ervan genoten of niet?
Ik wel, al was het alleen
maar om de originaliteit.
En nu levert Londen
ons een tweede idylle.
Als iemand het in zijn
hoofd haalde om het ge
val in een roman te zet
ten zou iedereen hem 'n
sentimentele en hyper
romantische malloot vin
den, die om een ver
haaltje verlegen zat.
Maar nu de Engelse
kranten er vol van staan
en Mevrouw Brittania
haar oren moet dicht
stoppen voor het lawaai
dat deze liefdesaffaire
heeft veroorzaakt, nu de
deining zich al tot over
de oceaan heeft voortge
plant en zowaar de gro
te tegenstelling Rusland
—Amerika er aan te pas
is gekomen nu moe
ten wij toch wel gaan
geloven dat de werke
lijkheid bijwijlen fentas
is dan de stoutmoedigste
verbeelding.
Och, het begon zo heel
gemoedelijk en onopge
merkt. Aan de Londense
universiteit studeerde 'n
Afrikaanse jongeman,
zwart en aardig. Dal
gaat dikwijls samen. Hij
werd gevraagd op een
jongelui's fuifje en daar
danste hij met een En
gels meisje, blank en
blond en ook aardig, zo
maar gewoon typiste bij
Lloyd's. En die zwarte
jongen zei tegen het
blonde meisje een hele
boel aardige dingen of
misschien zei hij wel he-
bent u even hard bezig
uw rasvooroordeel te la
ten geldon als de zwarte
onderdanen van de brui
gom zelf. Want die moes
ten nu weer niets hebben
van de blonde Ruth, hoe
lief wij haar ook vinden
op een plaatje.
En alsof dat niet ge
noeg was de regent,
's bruigoms oom, werd zo
boos dat hij er de brui
aan gaf en naar de Unie
van Zuid-Afrika ver
huisde die zelfde Unie
van Zuid-Afrika stond
ook op scherp. Niet al
leen de regeringspartij
van dr. Malan, die met
lemaal niets omdat hij
daar te verliefd voor
was. Maar het liep uit
op een heel gewone
trouwerij voor de bur
gerlijke stand van Ken
sington, en toen werd 't
menens met de buiten-
wacht.
Maar die buitenwacht
wond zich niet zuinig op,
van Londen tot Johan
nesburg en New York
kwam er ook al aan te
pas. Want de aardige
zwarte jongen was nie
mand minder dan de
aanstaande heerser over
honderdduizend Afrikaan
se zielen, en dl vinden u
en ik dat nu met zo bijs
ter veel, in Afrika houdt
men van ruimte en die
honderdduizend hebben
een aardig rijksgebied to:
hun beschikking.
En toen de jongeluitjes
na hun huwelijksreis in
de hoofdstad aankwamen
stonden daar geen ere
poorten en fanfare-corp
sen, maar ploften zij
midden in een geweldige
zwarte deining. Want als
u misschien bij het lezen
van die trouwpartij ge
dacht hebt: Hè ik
wou toch niet graag dat
tischer en romantischer mijn dochter,dan
hand en tand vecht voor
de suprematie der blan
ken, en gemengde huwe
lijken verboden heeft.
Neen, ook de oppositie
van Generaal Smuts, was
er allesbehalve over te
spreken.
Maar de jongeman Se-
retse scheen het pleit bij
zijn zwarte onderdanen
ten slotte gewonnen te
hebben, misschien mede
dank zij het feit dat de
jonge mevrouw Ruth zo
aardig was en helemaal
op haar gemak in haar
zwarte hoofstad.
Mevrouw Brittannia ech
ter nam de zaak niet
licht op. Herrie met de
Unie van Zuid-Afrika
kwam haar al heel slecht
uit en dus wenkte zy
met een moederlijke
mdar gebiedende vinger
van overzee: Seretse,
jongen, kom jij eens hier
dan zullen we eens pra
ten. Ik ben zoveel als je
voogdes en ik wil niet
dat je de buren nijdig
maakt.
Seretse, goed van vertrou
wen als de meeste aar
dige mensen, zei: Ruth,
kind, hou je goed, ik ben
zó terug. Maar toen hij
eenmaal In Londen was
zei de Engelse voogdes:
We nemen het zekere
vóór het onzekere jon
gen. Het spijt me voor
jou, maar je gaat de
eerste vijf jaar niet naqr
Ruth terug, hoe sneu wij
het ook vinden met het
oog op de baby.
En toen Ach, het
heeft mijn hart deugd
gedaan, meer dan enig
ding. Dat Seretse 't niet
nam en de negers in
Londen en vervolgens in
Afrika zich begonnen te
roeren, dat de Ameri
kaanse negers steun toe
zegden en Haiti het voor
de Verenigde Naties zou
brengen dat is goed
beschouwd, mooi van so
lidariteit maar nogal
wiedes. Maar dat de En
gelse publieke opinie het
niet nam dat is iets
waarvoor we de vlag wel
mochten uitsteken.
Want laat het dan ook
een beetje om die blonde
Ruth en de te verwach
ten baby zijn goed,
goed, maar er was toch
algemeen een eerlijke
verontwaardiging om de
streek tegenover een ar
geloos en eerlijk vertrou
wend jongmens uitge
haald. Én toen Minister
Attlee van deze alleron
gelukkigste manoeuvre
uitleg had gegeven, met
opsomming van al de in
gewikkelde politieke re
denen, die deze weinig
elegante handelwijze
moesten rechtvaardigen,
toen werd zijn toespraak
niet ontvangen met een
loeiend en hartstochtelijk
protest maar met een
ijzig stilzwijgen.
En dit stilzwijgen, ont
daan pon clle goedkope
romantiek en sentimen
tele vertedering was
groots. Zó groots, dat de
gehele wereld het een
ogenblik heeft moeten
opmerken en mee stil
geworden is. Kijk eens.
zei dat stilzwijgen: het
mag in groot diplomatiek
rband misschien wijs
en diplomatiek en voor-
uitziend zijn: in doodge
woon huis-, tuin- en
keukenverband is 't on
recht en dat nemen
wij niet.
Mevrouw Brittannia
onze hulde.
SASKIA.
Juliana hier een bezoek zou brengen,
zou dit van particuliere aard zijn en
niets te maken hebben met de Britse
Koninklijke Familie".
NIET AU SERIECX?
Wij merken hierbij op, dat men
dergelijke ontkenningen van Bucking
ham Palace in zulke omstandigheden
niet altijd au sérieux behoeft te ne
men. Men denke slechts aan de verlo
ving van Prinses Elizabeth, die des
tijds ook eerst „officieel" door het Pa
leis ontkend en een maand later aan
gekondigd werd.
Een andere delicate kwestie is het
in de Nederlandse en Engelse pers
verschenen bericht, dat Koningin Ju
liana of Prinses Beatrix deze zomer
de eerste steen zou leggen van de
nieuwe Nederlandse kerk te Londen.
Dit bericht moet echter wel degelijk
als voorbarig worden beschouwd. On
ze zegsman in deze was ds. R. H. van
Apeldoorn, predikant der Ned. Herv.
Gemeente te Londen. Hij legde er de
nadruk op, dat de kerk hier zelf niet
op de hoogte is gesteld van de even
tuele overkomst van H. M. de Konin
gin en keurde voornoemde onverant
woordelijke berichtgeving ten zeerste
af.
(Nadruk verboden).
Dinsdag kwam In het gebouw van de generale staf, Juliana kazerne te
't, Gravenliage, het Noord Atlantisch Militaire Comité b|jeen. In dit Comité,
dat door de voorzitter van de Amerikaanse Ver. Chefs van Staven, gene
raal Omar Bradley, is bijeengeroepen, is ieder land door één stafchef ver
tegenwoordigd. Van links naar rechts: kolonel Jacoby (Luxemburg), gene
raal Krols en admiraal van Holthe (Nederland) en generaal 0en (Noorwe
gen.).
Het Wereldgebeuren
Woordenduel
Het jongste woordenduel in' het
Britse Lagerhuis tussen een vitale
Churchill en een vermoeide Bevin is
om het in bokstermen uit te drukken
zeker op punten door de minister ge
wonnen. Churchill had opnieuw een
stukje gebreid aan de kous, waaraan
hij de laatste weken bezig is: het op
nemen van Duitsland in een verenigd
Europa en in het Atlantisch Pact. Dit
keer was hij echter in de keus van
zijn woorden veel gematigder, niet in
het minst omdat zijn eigen partijgeno
ten lang niet allen even ingenomen
zijn met de betoogtrant van hun leider
ten opzichte van Duitsland. Churchill
zei verscheidene malen, dat hij nooit
de woorden „herbewapenen" of „her
bewapening" van Duitsland had ge
bruikt. Al wat hij had voorgesteld was,
dat Duitsland een bijdrage zou leve
ren tot de Europese defensie, dat Duit
sers tezamen met Amerikanen, Fran
sen en Engelsen op eervolle voorwaar
den dienst zouden doen in een Atlan
tische strijdmacht. Erg overtuigend
klonk dat niet. Terecht merkte Bevin
op, dat het geven van wapens aan de
Duitsers inhield, dat men hen herbe
wapende. De rest is een kwestie van
woorden, die aan de feiten niets ver
anderen. Voor het overige liet Bevin
uitkomen, dat noch Britten, noch
Fransen, noch Amerikanen veel voel
den voor herbewapening van Duits
land. Dat zou de Hok voor geruime
tijd achteruit zetten zijn. Er waren
volgens Bevin maar wéinig aanwijzin
gen. dat het Duitse volk het extreme
nationalisme vaarwel had gezegd.
Zelfs Bevins Duitse partijgenoten
de socialisten waren naar zijn
smaak veel te nationalistisch. Het ver
leden had geleerd, dat men met zoete
broodjes bakken bij de Duitsers nooit
ver kwam. Herbewapening van Duits
land zou „een verschrikkelijke beslis
sing zijn". Bevin wees verder op een
tegenspraak in Churchills woorden.
Aan de ene kant wil hij Duitsland op
nemen in het Atlantisch Pact. aan de
andere kant wil Churchill praten met
de Russen over een mogelijk einde van
de koude oorlog. Maar zou niet juist
herbewapening van Duitsland de Rus
sen wantrouwender maken dan ooit
en een gesprek bij voorbaat nutteloos
maken? Wat wil Churchill, vroeg Be
vin. een preventieve oorlog? Churchill
ontkende hoofdschuddend. Bevin wij
zigde daarop zijn woorden in „preven
tieve actie".
De rede van Churchill wordt alge
meen geprezen als een meesterstuk
van redenaarstalent, maar toch rijst bij
vele commentators de vraag op welke
manier Churchill zijr denkbeelden nu
eigenlijk verwezenlijkt wil zien. Hij
wil Duitsland niet herbewapenen,
maar toch sterk en weerbaar maken,
hij wil de Russen door machtsvertoon
afschrikken en toch met hen praten,
h|j acht een atoomoorlog een ramp
voor de mensheid zonder weerga en
wil toch de Sowjets uit Oost-Europa
terugdringen.
Zelfs Eden kon de leider van de op
positie niet geheel meer volgen Met
boos gezicht moest Churchill Eden
horen zeggen, dat hij als minister had
ondervonden, dat zij denken de baas
te moeten zijn in Europa. Zulke idee-
en veranderen niet in een paar jaar,
meende Eden. en hij sprak zich dan
ook uit tegen Churchills denkbeelden.
Dat met kracht ten opzichte van
Duitsland nog altijd meer te bereiken
valt dan met toegevendheid is overi
gens gebleken bij de jongste bespre
kingen over de Raad van Europa,
Dr. Adenauer had zich bereid ver
klaard Westduitsland in de Raad te
doen opnemen mits drie voorwaarden
werden vervuld. Een ervan was, dat
het lidmaatschap van het Saargebied
voorlopig moest zijn. De Westelijke
Hoge Commissarissen hebben daarop
in een gesprek dr. Adenauer duidelijk
gemaakt, dat het stellen van voor
waarden een onprettige indruk maak
te en dat die voorwaarden dan ook
niet voor vervulling in aanmerking
kwamen. Volgens de jongste berichten
is Adenauer hierop van zijn standpunt
teruggekomen en heeft hij onvoor
waardelijk de toetreding van West
duitsland verzocht.
