Uitgebreid Russisch spionnage-net over de geallieerde landen Bach's „Mattheus-Passion" werd door Ernst Marischka verfilmd Agenten en koeriers kennen elkaar niet Zeeuwse Almanak Schilderijen van meesters uit 15e16e en 17e eeuw als illustratie BAKKEN OP DE KORTE GOLF Het 10e kabinet VRIJDAG 24 MAART 1950 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 Radiotransmissie naar Moskou de zwakke plek. (Van onze correspondent). LONDEN, Blaart. Het Britse plan om de bewegingen van „IJze ren Gordijn"-diplom a ten in Engeland te beperken tot een grens van 30 mijl rondom Londen, wordt hier meer gezien als een represaille tegen de aan Britse diplomaten te Moskou opgelegde reislimiet van 30 mijl, dan als een effectieve anti-spionnagemaatregel. Hoewel diplo matieke onaantastbaarheid een dekmantel verleent voor vele vormen van spionnage, is het bekend, dat de werkwijze van Russische spion- nage-netwerken gewoonlijk zodanig is, dat zij in geval van oorlog of andere omstandigheden waarbij diplomatieke betrekkingen verbro ken worden onafhankelijk van hun ambassades kunnen blijven doorwerken. In vredestijd kan het gebruik der di plomatieke zak het werk der Sowjet- agenten dikwijls verlichten zoals bjjv. het overbrengen naar Moskou enige ja ren geleden van kleine monsters uranium, die gestolen waren door de Britse atoom geleerde dr. Alan Nunn May, die nu een straf van tien jaar uitzit maar het normale overbrengen van inlichtigen ge schiedt vrijwel uitsluitend via het onder grondse Russische spionnennetwerk. De enige contacten, die dit laatste met zijn ambassades onderhoudt, zijn de Russische militaire attaché's, en dat hoodzakelijk in geval van financiële moeilijkheden of verloren radiocontacten. Een aantal gegevens omtrent de inge wikkelde samenstelling van de Russische spionnagenetwerken is hier de laatste maanden aan het licht gekomen. In grote trekken schijnt de opzet als volgt te zijn. Voor elk land is er een onafhankelijk net werk, fnet aan het hoofd en zgn. „resi dent-directeur". Deze woont niet in het land waar zijn „kring" werkt, maar or ganiseert deze vanuit een naburig land. Zodat bijv. de resident-directeur van het Russische netwerk in Amerika woonachtig zou zijn in Mexico, die van het netwerk in Frankrijk bijv. in Italië, die van En geland in België. Indien bijv. de resident directeur in Zwitserland van het netwerk in Duitsland echter een bron met de ge gevens over de Zwitserse legerstaf zou ontdekken, zou hij dit niet zelf behande len, maar deze bron doorgeven aan de re sident-directeur van het netwerk in Zwit serland. die waarschijnlijk in Frankrijk woonachtig zou zijn. De reden hiertoe is, dat de anti-spionnagediensten van een land grotere aandacht schenken aan iemand, die zij ervan verdenken direct te gen hun eigen land te werken, dan aan een individu, dat, hoewel woonachtig in hun land, vermoedt wordt te werken te gen een naburige mogendheid. De resi dent-directeur, die altijd in Rusland ge traind en een expert telegrafist is, be hoort doorgaans niet tot de nationaliteit van het land waar hij woonachtig is en is nimmer een Rus. De visa voor Rusland worden na zijn terugkeer uit Moskou van zijn paspoort verwijderd. HET „CENTRUM". H(j voert zelf geen actieve spionnage uit. Zijn taak is het controleren van ver bindingslijnen. financiën en het uitzoe ken van de inlichtingen, die hem van zijn agenten uit het naburige land bereiken via de koeriers en „buffercontacten", en ten slotte het coderen van deze inlichtingen en het per korte golf naar het „Centrum" doorzenden, zoals Moskou in alle Russi sche netwerken heet. De indentiteit van de resident-directeur is, behalve aan het KIEVITSEI. De Koningin heeft het hare al, haar eerste kievitsei en in Friesland zijn de kievitten allemaal hals over kop aan het leggen gegaan, woedend na tuurlijk omdat ze niet de eerste zijn geweest. In Zeeland helaas is het eerste nog niet gemeld. De Zeeuwse kievitten zijn lui en blijven achter. Maar als het u gaat als mij, dan zult ge na het lezen van dat eerste- kievitseieren-bericlit langzaam van uw stoel opgerezen zijn en een onder zoek hebben ingesteld daarna naar de conditie, waarin de motten uw zo merkleren hebben overgelaten. Want als de kievitseieren er zijn, ja, dan is de lente gekomen. Zij zijn het onomstotelijk bewijs, dat de winter voorbij is. Vanaf vandaag kunt ge blootshoofd en in uw dunste regen jasje door de straten flaneren. Nie mand zal vragen of er een op de loop is. Het is lente geworden. Vanaf van daag kunt ge gaan liggen zonnen vanaf vandaag zetten de restaurants en koffiehuizen op zonninge dagen hun tafeltjes en stoeltjes op de terras sen. Het is lente geworden: de kievit heeft haar eerste ei gelegd. En tegelijkertijd meldt daar de krant, dat Fenny Heemskerk, de Ne derlandse schaakkampioene, in Bres- kens simultaan komt spelen. Dat is ook zoiets als een kievitsei, een be richt dat u blij maakt. Want die Fenny Heemskerk, dat is geen dame, die haar huishouden haar huishouden laat en de ganse dag op haar schaakbord Eu we zit te imite ren, maar een 'doodgewone hardwer kende marktkoopvrouw, die behalve schaken nog wat méér doet.' Juist omdat zij zo'n gewone vrouw is en van haar sport niet haar leven maakt, is Fenny Heemskerk zo sym pathiek. Dat zij naar Breskens komt om si multaan te spelen tegen de stoere Zeeuwse schakers, het is nieuws, dat even verblijdend is, als het eerste kie. „centrum" alleen bekend aan de „buffer contacten" en niet aan de agenten en koeriers. Het coderen in cijfergroepen ge schiedt uitsluitend door de resident-di recteur zelf, hoewel hij van hulptelegra fisten gebruik kan maken indien hij om een of andere reden zelf tijdelijk zijn zender niet kan bedienen. De cijfercodes en call-signs van elke resident-directeur De Russische vijfde colonne, bestaande uit Engelsen in En geland, Nederlanders in Neder land en Amerikanen in de Ver enigde Staten, draagt het zijne ertoe bij om Moskou alle inlich tingen te verschaffen, die het wenst. De mensen, die tot de vijfde colonne behoren, zijn loyaal, maar uitsluitend aan de Sovjet-Unie en niet aan hun eigen land en daarom gevaar lijk. Hoe zij werken, vertelt on ze Londense correspondente in nevenstaand artikel. zijn verschillend en alleen bekend in het „centrum". De ..buffercontacten", die de identiteit van de resident-directeur ken nen, zijn of van de nationaliteit van het land waar voornoemd individu woont, of van het naburige land waar diens kring werkt. De taak van de „buffercontacten" is voorts het uitzien naar mogelijke nieuwe recruten. De bron bij uitstek hiervoor is de plaatselijke Communistische Partij. Ruslands „vijfde colonne" in vrijwel elk land ter wereld. In de C. P. van elk land bevindt zich een hooggeplaatst partijlid wiens taak het is inlichtingen omtrent adspirant-agenten door te geven naar het buffercontact, die deze op zijn beurt door geeft aan de resident-directeur van het netwerk. Veelal recruteert men spionnen uit door de C. P. georganiseerde studie- en debatgroepen onder sterk links ge- oriënteetde studenten en -intellectuelen, en bij voorkeur hen die in een „waarde volle" positie zijn of kunnen opklimmen. ZORGVULDIGE CONTRdLE. Het recruteren gaat uiterst omslachtig en langzaam, met een aanvankelijk vijf dubbele veiligheidsobservatie op de re- cruut. Dit soort candidaat-agenten krijgt dan instructies zich niet openlijk aan te sluiten bij de C. P. en zich te onthouden van het uitspreken van communistische of links-socialistische denkbeelden. Wan neer een agent direct uit de plaatselijke C. P. gerecruteerd wordt, krijgt hij op dracht zijn partijlidmaatschap te laten vervallen. Dit geldt niet voor de recruten die be stemd zijn voor koerier- of hulptelegra fistdiensten Zij kunnen openlijk partijlid blijven. Wanneer de nieuwe agent eindelijk zijn proeftijd doorlopen heeft en het „cen trum" hem als betrouwbaar geaccepteerd heeft, wordt hij een onderdeel van een ,cel" van vier personen en komt dan via een koerier in rechtstreekse verbinding te staan met het buffercontact van de resi dent-directeur. Hij staat dan dus niet lan ger onder toezicht van de recruterings- agent in zijn plaatselijke partij, waarmee hij alle openlijke contact afsnijdt. Vanaf dat ogenblik is hij in het .netwerk" opge nomen. Wanneer de nieuwe agent gear resteerd zou worden, zou het netwerk verder hoogstens één onmiddellijke koerier kunnen verliezen, daar de agent, hoewel in contact met het buffercontact, diens identiteit niet kent. De identiteit van deze laatste is alleen bekend aan de resident-directeur in het naburige land en aan het „centrum". DE RADIOTRANSMISSIE. Het doorgeven van informatie door agent aan koerier geschiedt nimmer in een gebouw maar altijd op straat, op een door het buffercontact bepaalde plaats en tijd, dikwijls voor een postkantoor of sta tion. De inlichtingen die via het buffer contact uiteindelijk bij de resident-direc teur aankomen, zijn altijd getikt en een carboncopie. De topcopie wordt vernietigd. De carboncopie maakt het moeilijk een schrijfmachine te identificeren. Zij wordt vernietigd zodra de resident-di recteur de inhoud in cijfercode heeft om gezet. In alle cijferberichten die naar het „centrum" geradio'd worden, worden al leen bijnamen gebruikt voor de bronnen HET B'JZONDER ONDERW'JS IN NEDERLAND |CAHT -503; .1 l 60 ooc< 3000 xiocc 30 nO< 10' r' OOOOOKothoM ——Optrbur .ProteMnt 0 I i I »10 1930 1040 1945 1947 1948 Sedert 1817 is het bijzonder lager onder wijs financieel gelijkgesteld met het open bare onderwijs, dat wil zeggen, dat het voor de ouders geen extra kosten met zich mede brengt, wanneer zij hun kinderen naar een bijzondere school sturen. Het aantal kinderen, dat openbare la gere scholen bezoekt, is sindsdien sterk verminderd en het aantal der kinderen, dat bijzondere scholen bezoekt, aanzien lijk toegenomen. Bijgaande grafiek toont in percentages duidelijk het verloop aan. (agenten, „buffers", koeriers, telegrafis ten enz.). De resident-directeur kent al deze codenamen in zijn netwerk uit zijn hoofd. Het is bekend dat de Russische netwerken in alle landen hier vrijwel uit sluitend Engelse voornamen voor ge bruiken, meisjes- zowel als jongensnamen en onafhankelijk van de sexe der agen ten, zodat een manelijke agent een vrou welijke codenaam kan hebben. Ook lan den en steden hebben Engelse voornamen in de transmissies naar Moskou, en va riëren in elk netwerk. De radiotransmissie naar Moskou is kennelijk de meest kwetsbare plek. Indien de contraspionnage erin slaagt de morse cijfercode van de resident-directeur te „breken" of de plaats der zender te be palen, ligt diens gehele netwerk tijdelijk lam, zij het misschien voor korte tijd. Om deze reden installeert deze zijn zen der doorgaans in een zo hoog mogelijke flat in een dichtbebouwde kom, hetgeen het werk van detectie-instrumenten be moeilijkt. Men weet, dat de resident-di recteur zijn „call-sign" op een bepaalde golflengte seint. Het „centrum" antwoordt op een afgesproken, en van tijd tot tijd wisselende andere golflengte altijd op korte golf waarna de president-direc teur wederom op een andere overeenge komen golf overschakelt en dan zijn in gewikkeld cijferbericht in morse door seint. (Nadruk verboden). - De Metropolitan Opera te New York heeft Danny Kaye voor het volgende sei zoen de rol van de dronken gevangenbe waarder Frosch in Johann Strauss' ope rette „Die Fledermaus' aangeboden. Dit is een niet-gezongen speeirol. Merkwaardig experiment van Weense filmregisseur. Jaren na Bach's dood kwam eens een welgesteld zakenman uit Leipzig bij een oud-leerling van de Cantor op bezoek en zag daar een portret van Bach. „Kgk-es-aan", riep de welgedane bezoeker uit, „daar hangt me wa rempel de oude Bach. Dat moet toch zo'n stuk onbehouwen mens geweest zijn!". Zo sprak men dus in Leipzig over de componist van de Mattheus- Passion als een „onbehouwen mens". De Thomas-Cantor was een driftig man en lag met menigeen overhoop, want hij kon iemand dikwijls op een ongezouten manier de waarheid zeggen. Soms bleven handtastelijkheden zelfs niet uit. Het is daarom maar goed, dat Bach in onze dagen niet meer leeft, want als hij de verfilming van zijn Mattheus-Passion had kunnen zien, dan had de vergramde kerkmusicus vast en zeker de bioscoop leeg- geransehl. Hij kende de waarde van zgn grootse schepping: met bijzonde re zorgvuldigheid heeft hij zelf het werk gecopieerd om het in 1729 in de Eredienst uit te voeren. En thans als film krijgt men het viermaal daags in een keurig theater voorgelegd, pasklaar gemaakt en geïllustreerd en voorzien van inleidende klokkenklanken. En dat alles te genieten tegen be taling van een luttel bedrag Het is de c i.j maal aldus de aankondiging op 't witte doek dat een oratorium tot film wordt ge maakt. De man, die dit experiment heeft ondernomen, is de Weense film regisseur Ernst Marischka, die de knepen van het filmvak kent als wei nig anderen, speciaal wanneer 't gaat om de verfilming van muzikale gege vens. Tot nu toe had Marischka zich tot het luchtige genre beperkt, maar thans heeft hij zich op „zwaarder" terrein begeven. De aanleiding hier toe was een droeve gebeurtenis, na melijk de dood van zgn 21-jarige dochter. Marischka voelde zich na dit over lijden aangetrokken tot en getroost door de muziek van de Mattheus- Passion en daardoor rijpte in hem het plan om via de film dit werk nader tot de grote massa te brengen. De plannen werden uitgevoerd; de ca mera legde schilderwerken over het lijden van Christus uit de 15e, 16e en 17e eeuw vast en het Wiener Philhar- monisch Orkest, de Wiener Singver- ein. de Wiener S&ngerknaben, als mede uitstekende solisten werkten een half jaar lang onder leiding van Her- bert von Karajan aan de muzikale uitvoering. Het werk wordt echter in zeer verkorte vorm gegeven, zodat er vele hiaten ontstaan, die dan zo no dig worden opgevuld door een decla mator. HET RESULTAAT Over het uiteindelijk resultaat van dit experiment kan men niet enthou siast zijn. De Mattheus-Passion is een zonderling mengsel geworden van diverse stijlen en opvattingen, waar door de zonderlingste contrasten ont staan, tussen beelden onderling en tussen beeld en muziek. Men ziet de werken van ongeveer twintig schil ders, die allen op hun eigen wijze het lijden van Christus in beeld brachten. Zo geeft het een eigenaardis; effect, wanneer men de figuren uit de lij densgeschiedenis steeds weer In een andere gestalte ziet. Bijzonder opval lend is dit bij de verloochening' door Petrus, waarbij niet minder dan 5 schilderijen worden vertoond, dat wil zeggen dat er dus vijfmaal een andere Petrusfiguur op het doek verschijnt. Hetzelfde bezwaar geldt in zeer ster ke mate voor de Christusfiguur. Er is immers een groot verschil in de gelaatsexpressie, zoals bijvoorbeeld Leonardi da Vinei zich die heeft voor gesteld en zoals Rubens die zich dacht. Eenheid tussen beeld en toon is bijna nooit aanwezig. Slechts zeer zelden wordt men getroffen door een merkwaardige overeenkomst in film en muziek, o.a. bg het koor „Lasst uns kreuzigen", waar de realistische koppen der Joden van de schilder Juan Juanez bijzonder goed passen bij de fel heid van het „Kruisigt hem", zoals Bach die in noten heeft opgetekend. Een zelfde eenheid wordt men ook gewaar bij de uitbeelding van de Sanhedrin-zittïng, waarbij men een schilderij van G. van Honthorst „Christus voor Kajafas" ziet. Helaas behoort een dergelgk samengaan ech ter tot de grote uitzonderingen. Deze film was misschien iets ge worden, wanneer men gebruik had kunnen maken van schilderwerken, vervaardigd door een en dezelfde schilder.zoals ook de muziek door een en dezelfde componist is geschreven. Nu echter is het een vertoning ge worden, die zo wel muzikaal als pic turaal in liet geheel niet voldoet. In Delft worden proeven genomen met een nieuwe methode, die uw broodje in vier minuten gaar bakt. (Van onze speciale verslaggever) Delft, Maart Enthousiaste bakkers hebben tUdens een demonstratie ln het technisch-physische laboratorium van de Technische Hoge School kun nen constateren, dat door-middel van hoog frequente stralen een brood in niet meer dan vier minuten gebakken kan worden. In een gewone oven duurt het bakproces van wit brood bijna een half uur. Roggebrood heeft thans nog 24 uur nodig, voordat het eetbaar is; maar met hoog frequente stralen Is het binnen dertig minuten gaar te krUgen. Ziedaar de resultaten van langduri ge en moeizame onderzoekingen, ver richt door het Centraal Instituut voor Voedingonderzoek. dat deel uitmaakt van de Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek (T.N.O.). dat in deze nauw samenwerkt met de technisch-physi sche dienst van de Hoge School te Delft. De onderzoekingen zijn nu in zulk een stadium gekomen, dat de Neder landse deskundigen, die van Amerika en Engeland op dit terrein de loef hebben afgestoken. HOE HET GAAT. Bakken met hoog frequente stralen wil zeggen, dat door het verwekken van een wisselspanning tussen twee metalen platen hoge trillingen worden veroorzaakt, welke warmte ontwikke len. Wanneer zich een stof, in dit ge val dus het deeg, tussen die twee platen bevindt, zal zij over het gehe le oppervlak en gelijktijdig zeer snel een hoge temperatuur krijgen. Dit is het grote verschil met de gewone oven, waarin gelijktijdige verwarming niet mogelijk is. Er gaat daar bijna 'n half uur over heen, voordat ook het hart van het deeg zo verhit is, dat het gaar wordt. De bakkerij van de toekomst zal niet meer een oven nodig hebben maar een zender, welke de hoog fre quente stralen overbrengt naar een ontvanger, waarmede het brood ge bakken wordt. GOED EX LEKKER. Dit versnelde proces de labora toria hebben dat reeds uitgeknobbeld doet geen enkele afbreuk aan de voedzaamheid. De mening van prof. dr. G. van der Leeuw. Zes indrukwekkende namen staan op de circulaire van de Mattheus-Passion film vermeld onder het hoofd „Comité van Aanbeveling" en bij deze na men lezen wij die van oud-mi nister prof. dr. G. v. d. Leeuw, de Bach-kenner bij uitnemend heid. Het leek ons bijna onbe grijpelijk dat deze hoogleraar de Mattheus-Passion als film kon waarderen en daarom heb ben wij hem om zijn mening ge vraagd.... „Vele bezwaren heb ik," al dus professor v. d. Leeuw, „en eerst na lang aarzelen heb ik er in toegestemd om lid van het aanbevelingscomité te worden. Ik meende echter dat de film als inleiding tot de Mattheus- Passion voor hen, die het werk niet kennen, wel is te gebrui ken. Speciaal denk ik hierbij aan jonge mensen. Niettemin biij ven er grote bezwaren, zo a's de dooreenhaspeling van stijlen bij de schilderijen en de romantisch geïnterpreteerde uitvoering. Als inleiding mis schien te gebruiken...." De bakkers hebben nu tijdens een demonstratie kunnen proeven, dat de smaak evenmin lijdt. In Engeland en Amerika zijn de we tenschappelijke onderzoekers in hun werk blijven steken, omdat zij proe ven met broodvormen namen, zoals die in elke bakkerij worden gebruikt. Daarin verbrandt echter het brood en wordt van binnen eerder gaar dan aan de buitenkant. Door een toevallig heid heeft men in Delft ontdekt, dat het brood bij hoog frequent bakken niet in een zogenaamde open maar in een gesloten vorm moet worden ge daan. Voor de proeven heeft men daarom vormen van multiplex ge maakt, welke van boven gesloten zijn, doch geen zijkanten hebben. NOG NIET VOOR DE PRACTIJK Nu de proeven voldoende resultaten hebben opgeleverd, zo vertelden ons dr. S. Broekhuizen van het Centraal Instituut voor Voedingsonderzoek en de heer A. Schuilenburg, technisch ad viseur der Nederlandse Bakkerij-stich ting, zal in samenwerking met het be drijfsleven de vinding worden ontwik keld voor practisch gebruik. Daaraan zal nog veel moeten worden gedok terd. Men verwacht evenwel binnen weinig jaren zover te zijn. De econo mische en financiële bezwaren zijn wel de grootste. Voorlopig is het hoog frequent bakken bijna twee maal zo duur als de thans toegepaste methode. De aanschaf van de generator, be staande uit de zender en de ontvan ger, beloopt 50.000. En ook de bij komende uitrusting is 'vrij kostbaar. Toch denkt men reeds aan een sy steem, waarbij de deegrol wordt ge plaatst op een lopende band, welke zo is afgesteld, dat het deeg precies vier minuten hoog frequent bestraald wordt. (Nadruk verboden) Het Wereldgebeuren Onze Brusselse correspondent heeft terloops uitgerekend, dat met het af treden van het kabinet Eyskens Bel gië zijn negende regering sinds de be vrijding heeft versleten. Negen kabi netten in 5*2 jaar. voorwaar geen mooi gemiddelde, schrijft hij. Maar als men billijk is, gaat het er wat beter uitzien. Want op het lijstje staat kabinet-Spaak, dat niet langer dan drie dagen heeft geleefd, van 16 tot 19 Maart 1946. Het was een homo geen socialistisch minderheidsministe- i ie en Spaak had het gevormd om een kabinet op bredere grondslag te pro voceren. Ook mag men de twee ka binetten-Spaak uit de periode 19 Maart 194727 Juni 1949 gevoegelijk als één en hetzelfde beschouwen. Want deze periode wordt in twee gedeeld door het aftreden van minister Struye, die heenging, omdat een deel van "de regeringsmeerderheid de gratie-verle ning aan twee oorlogsmisdadigers af keurde. Struye werd toen vervangen door Moreau de Melen, het enige nieu we gezicht. t-, Vergeleken met de jaren tussen de De stijlloosheid van deze draaiprent beide wereldoorlogen blijft het gemid- h5«" hoogtepunten nl. het koor detde, al wordt het nog z?gïnsffg te- „Sind Bbtze amd n„„w 'en het ko- rekend, toch slecht. Voor een froot Een relief van Giovanni de Bologne, voorstellende Christus voor Pilatus, dat als illustratie by de Matt heus Passion wordt gebruikt. («lich* Alg. H.bl.) „Sind Blitze sind Donner1 raai „O, Haupt voll Blut und Wun- den". In het eerste kooi; wordt een Judasltop uit 'n schilderij van Rubens door middel van een foto-truc losge maakt en verzwolgen door een draak uit een primitieve prent van Jeroen Bosch. Bij, „O, Haupt voli Blut und Wunden", het prachtige Protestantse kerklied, krijgt men een verzameling van Italiaanse werken te zien, waar bij er geen enkele is. die het karakter van dit koraal benadert. Negen schil derijen bij een Gemeentelied! Zo zgn er nog heel wat meer op merkingen te maken. Men ziet bij voorbeeld bij het aanvangskoor, „Mu sicerende Engelen", engelen die dap per bazuinen blazen. Marischka heeft zich er blijkbaar niet aan gestoord, dat in de gehele Mattheus-Passion geen enkel koper instrument wordt voorgeschreven, omdat men die des tijds in de Stille Week niet gebruikte. Voorts kan men zich er aan ergeren, dat de koralen b.v. „weggedraaid" worden om plaats te maken voor de zalvende stem van de declamator en tenslotte is de muziek ro mantisch geïnterpreteerd en is het geluid soms sterk misvormd. „De massa nader tot de Mattheus-Passion brengen", dat is het doel van deze film. Het is een grote A-raag of dit op deze wgze mogelijk Wat hier wordt voorgezet is geen „Mattheus-Passion" meer, maar een caricatuur ervan. Wie deze muziek wil leren kenen kan beter -.aar een uitvoering gaan, zo als er volgende week twee in Zeeland worden gegeven, in Goes en in Hulst, door de Goese Oratorium vereniging en de Amsterdamse Orato- riumverenigjng. Dan wordt men niet afgeleid door een bonte rij van prenten en schilderijen, maar dan hoort men de muziek in de Kerk, de plaats waarvoor ze werd geschreven. deK. deel is dat^ te wijten aan de konings kwestie, die de partijen verdeeld houdt. Anderzijds functionneert het parlementaire stelsel in België niet al tijd even vlot, een euvel, dat al van voor de oorlog dateert. Het kwam toen al herhaaldelijk voor, dat een kabinet aftrad zonder door Kamer of Senaat in de minderheid te zijn ge steld. Niet geheel gemotiveerde crises zetten een deel van het kiezerscorps er toe aan het bij de extremistische partijen te zoeken. Wat doet een minister na zijn af treden? Begint hij met ambteloos bur ger te worden? Wel. anders dan in Nederland is het ministerschap in Bel gië met onverenigbaar met het lid maatschap van Kamer en Senaat In overgrote meerderheid worden de mi nisters gerecruteerd uit beide huizen van het parlement. Tijdens hun minis terschap blijven ze meestemmen, zelfs over eigen lot! Zijn ze geen minister meer, dan hebben ze meteen weer hun dagtaak als Senator of Kamerlid. Voor de ministers, die niet uit het parle ment afkomstig zijn. is de situatie na hun aftreden moeilijker. Wat zij van hun ministerschap overhouden is slechts de titel. men eens minister geweest is, blijft men hier in de wandeling „mijnheer de minister" heten. Dat kunt ge gerust tegen de burgemeester van Antwerpen zeggen, al was hij maar drie dagen minister. Men gunt oud-ministers die betite ling des te meer, omdat ze geen recht op pensioen hebben. Oud-Kamerleden en oud-Senatoren trouwens ook niet. Of dat juist is of niet juist, laten wé in het midden. Maar zeer zeker brengt het een practisch bezwaar mee. Want bij elke verkiezing constateert men op de candidatenlijsten namen van mensen, die eigenlijk te oud zijn geworden voor het lidmaatschap van Kamer of Senaat. Doch ze blijven meelopen. Als ze de partij twintig, dertig jaar gediend hebben, kan men hen toch moeilijk opzij zetten en tot burgers zonder inkomsten maken. Een pensioen voor Kamerleden en Senato ren zou daarom verfrissing van de ge lederen gemakkelijker "maken. De staat zou er niet failliet om gaanl

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1950 | | pagina 3