Uitgebreid Russisch spionnage-net
over de geallieerde landen
Bach's „Mattheus-Passion" werd
door Ernst Marischka verfilmd
Agenten en koeriers kennen
elkaar niet
Zeeuwse Almanak
Schilderijen van meesters uit 15e16e
en 17e eeuw als illustratie
BAKKEN OP DE KORTE GOLF
Het 10e kabinet
VRIJDAG 24 MAART 1950
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
Radiotransmissie naar Moskou de zwakke plek.
(Van onze correspondent).
LONDEN, Blaart. Het Britse plan om de bewegingen van „IJze
ren Gordijn"-diplom a ten in Engeland te beperken tot een grens van
30 mijl rondom Londen, wordt hier meer gezien als een represaille
tegen de aan Britse diplomaten te Moskou opgelegde reislimiet van
30 mijl, dan als een effectieve anti-spionnagemaatregel. Hoewel diplo
matieke onaantastbaarheid een dekmantel verleent voor vele vormen
van spionnage, is het bekend, dat de werkwijze van Russische spion-
nage-netwerken gewoonlijk zodanig is, dat zij in geval van oorlog
of andere omstandigheden waarbij diplomatieke betrekkingen verbro
ken worden onafhankelijk van hun ambassades kunnen blijven
doorwerken.
In vredestijd kan het gebruik der di
plomatieke zak het werk der Sowjet-
agenten dikwijls verlichten zoals bjjv.
het overbrengen naar Moskou enige ja
ren geleden van kleine monsters uranium,
die gestolen waren door de Britse atoom
geleerde dr. Alan Nunn May, die nu een
straf van tien jaar uitzit maar het
normale overbrengen van inlichtigen ge
schiedt vrijwel uitsluitend via het onder
grondse Russische spionnennetwerk. De
enige contacten, die dit laatste met zijn
ambassades onderhoudt, zijn de Russische
militaire attaché's, en dat hoodzakelijk in
geval van financiële moeilijkheden of
verloren radiocontacten.
Een aantal gegevens omtrent de inge
wikkelde samenstelling van de Russische
spionnagenetwerken is hier de laatste
maanden aan het licht gekomen. In grote
trekken schijnt de opzet als volgt te zijn.
Voor elk land is er een onafhankelijk net
werk, fnet aan het hoofd en zgn. „resi
dent-directeur". Deze woont niet in het
land waar zijn „kring" werkt, maar or
ganiseert deze vanuit een naburig land.
Zodat bijv. de resident-directeur van het
Russische netwerk in Amerika woonachtig
zou zijn in Mexico, die van het netwerk
in Frankrijk bijv. in Italië, die van En
geland in België. Indien bijv. de resident
directeur in Zwitserland van het netwerk
in Duitsland echter een bron met de ge
gevens over de Zwitserse legerstaf zou
ontdekken, zou hij dit niet zelf behande
len, maar deze bron doorgeven aan de re
sident-directeur van het netwerk in Zwit
serland. die waarschijnlijk in Frankrijk
woonachtig zou zijn. De reden hiertoe is,
dat de anti-spionnagediensten van een
land grotere aandacht schenken aan
iemand, die zij ervan verdenken direct te
gen hun eigen land te werken, dan aan
een individu, dat, hoewel woonachtig in
hun land, vermoedt wordt te werken te
gen een naburige mogendheid. De resi
dent-directeur, die altijd in Rusland ge
traind en een expert telegrafist is, be
hoort doorgaans niet tot de nationaliteit
van het land waar hij woonachtig is en is
nimmer een Rus. De visa voor Rusland
worden na zijn terugkeer uit Moskou van
zijn paspoort verwijderd.
HET „CENTRUM".
H(j voert zelf geen actieve spionnage
uit. Zijn taak is het controleren van ver
bindingslijnen. financiën en het uitzoe
ken van de inlichtingen, die hem van zijn
agenten uit het naburige land bereiken via
de koeriers en „buffercontacten", en ten
slotte het coderen van deze inlichtingen
en het per korte golf naar het „Centrum"
doorzenden, zoals Moskou in alle Russi
sche netwerken heet. De indentiteit van
de resident-directeur is, behalve aan het
KIEVITSEI.
De Koningin heeft het hare al, haar
eerste kievitsei en in Friesland zijn
de kievitten allemaal hals over kop
aan het leggen gegaan, woedend na
tuurlijk omdat ze niet de eerste zijn
geweest. In Zeeland helaas is het
eerste nog niet gemeld. De Zeeuwse
kievitten zijn lui en blijven achter.
Maar als het u gaat als mij, dan
zult ge na het lezen van dat eerste-
kievitseieren-bericlit langzaam van
uw stoel opgerezen zijn en een onder
zoek hebben ingesteld daarna naar de
conditie, waarin de motten uw zo
merkleren hebben overgelaten.
Want als de kievitseieren er zijn, ja,
dan is de lente gekomen. Zij zijn het
onomstotelijk bewijs, dat de winter
voorbij is. Vanaf vandaag kunt ge
blootshoofd en in uw dunste regen
jasje door de straten flaneren. Nie
mand zal vragen of er een op de loop
is. Het is lente geworden. Vanaf van
daag kunt ge gaan liggen zonnen
vanaf vandaag zetten de restaurants
en koffiehuizen op zonninge dagen
hun tafeltjes en stoeltjes op de terras
sen. Het is lente geworden: de kievit
heeft haar eerste ei gelegd.
En tegelijkertijd meldt daar de
krant, dat Fenny Heemskerk, de Ne
derlandse schaakkampioene, in Bres-
kens simultaan komt spelen. Dat is
ook zoiets als een kievitsei, een be
richt dat u blij maakt.
Want die Fenny Heemskerk, dat is
geen dame, die haar huishouden haar
huishouden laat en de ganse dag op
haar schaakbord Eu we zit te imite
ren, maar een 'doodgewone hardwer
kende marktkoopvrouw, die behalve
schaken nog wat méér doet.'
Juist omdat zij zo'n gewone vrouw is
en van haar sport niet haar leven
maakt, is Fenny Heemskerk zo sym
pathiek.
Dat zij naar Breskens komt om si
multaan te spelen tegen de stoere
Zeeuwse schakers, het is nieuws, dat
even verblijdend is, als het eerste kie.
„centrum" alleen bekend aan de „buffer
contacten" en niet aan de agenten en
koeriers. Het coderen in cijfergroepen ge
schiedt uitsluitend door de resident-di
recteur zelf, hoewel hij van hulptelegra
fisten gebruik kan maken indien hij om
een of andere reden zelf tijdelijk zijn
zender niet kan bedienen. De cijfercodes
en call-signs van elke resident-directeur
De Russische vijfde colonne,
bestaande uit Engelsen in En
geland, Nederlanders in Neder
land en Amerikanen in de Ver
enigde Staten, draagt het zijne
ertoe bij om Moskou alle inlich
tingen te verschaffen, die het
wenst. De mensen, die tot de
vijfde colonne behoren, zijn
loyaal, maar uitsluitend aan de
Sovjet-Unie en niet aan hun
eigen land en daarom gevaar
lijk. Hoe zij werken, vertelt on
ze Londense correspondente in
nevenstaand artikel.
zijn verschillend en alleen bekend in het
„centrum". De ..buffercontacten", die de
identiteit van de resident-directeur ken
nen, zijn of van de nationaliteit van het
land waar voornoemd individu woont, of
van het naburige land waar diens kring
werkt.
De taak van de „buffercontacten" is
voorts het uitzien naar mogelijke nieuwe
recruten. De bron bij uitstek hiervoor is
de plaatselijke Communistische Partij.
Ruslands „vijfde colonne" in vrijwel elk
land ter wereld. In de C. P. van elk land
bevindt zich een hooggeplaatst partijlid
wiens taak het is inlichtingen omtrent
adspirant-agenten door te geven naar het
buffercontact, die deze op zijn beurt door
geeft aan de resident-directeur van het
netwerk. Veelal recruteert men spionnen
uit door de C. P. georganiseerde studie-
en debatgroepen onder sterk links ge-
oriënteetde studenten en -intellectuelen,
en bij voorkeur hen die in een „waarde
volle" positie zijn of kunnen opklimmen.
ZORGVULDIGE CONTRdLE.
Het recruteren gaat uiterst omslachtig
en langzaam, met een aanvankelijk vijf
dubbele veiligheidsobservatie op de re-
cruut. Dit soort candidaat-agenten krijgt
dan instructies zich niet openlijk aan te
sluiten bij de C. P. en zich te onthouden
van het uitspreken van communistische
of links-socialistische denkbeelden. Wan
neer een agent direct uit de plaatselijke
C. P. gerecruteerd wordt, krijgt hij op
dracht zijn partijlidmaatschap te laten
vervallen.
Dit geldt niet voor de recruten die be
stemd zijn voor koerier- of hulptelegra
fistdiensten Zij kunnen openlijk partijlid
blijven.
Wanneer de nieuwe agent eindelijk zijn
proeftijd doorlopen heeft en het „cen
trum" hem als betrouwbaar geaccepteerd
heeft, wordt hij een onderdeel van een
,cel" van vier personen en komt dan via
een koerier in rechtstreekse verbinding te
staan met het buffercontact van de resi
dent-directeur. Hij staat dan dus niet lan
ger onder toezicht van de recruterings-
agent in zijn plaatselijke partij, waarmee
hij alle openlijke contact afsnijdt. Vanaf
dat ogenblik is hij in het .netwerk" opge
nomen. Wanneer de nieuwe agent gear
resteerd zou worden, zou het netwerk
verder hoogstens één onmiddellijke
koerier kunnen verliezen, daar de agent,
hoewel in contact met het buffercontact,
diens identiteit niet kent. De identiteit
van deze laatste is alleen bekend aan de
resident-directeur in het naburige land en
aan het „centrum".
DE RADIOTRANSMISSIE.
Het doorgeven van informatie door
agent aan koerier geschiedt nimmer in
een gebouw maar altijd op straat, op een
door het buffercontact bepaalde plaats en
tijd, dikwijls voor een postkantoor of sta
tion. De inlichtingen die via het buffer
contact uiteindelijk bij de resident-direc
teur aankomen, zijn altijd getikt en een
carboncopie. De topcopie wordt vernietigd.
De carboncopie maakt het moeilijk een
schrijfmachine te identificeren. Zij
wordt vernietigd zodra de resident-di
recteur de inhoud in cijfercode heeft om
gezet. In alle cijferberichten die naar het
„centrum" geradio'd worden, worden al
leen bijnamen gebruikt voor de bronnen
HET B'JZONDER ONDERW'JS IN NEDERLAND
|CAHT
-503;
.1
l
60
ooc<
3000
xiocc
30
nO<
10'
r'
OOOOOKothoM
——Optrbur
.ProteMnt
0
I i I
»10 1930 1040
1945 1947 1948
Sedert 1817 is het bijzonder lager onder
wijs financieel gelijkgesteld met het open
bare onderwijs, dat wil zeggen, dat het
voor de ouders geen extra kosten met zich
mede brengt, wanneer zij hun kinderen
naar een bijzondere school sturen.
Het aantal kinderen, dat openbare la
gere scholen bezoekt, is sindsdien sterk
verminderd en het aantal der kinderen,
dat bijzondere scholen bezoekt, aanzien
lijk toegenomen.
Bijgaande grafiek toont in percentages
duidelijk het verloop aan.
(agenten, „buffers", koeriers, telegrafis
ten enz.). De resident-directeur kent al
deze codenamen in zijn netwerk uit zijn
hoofd. Het is bekend dat de Russische
netwerken in alle landen hier vrijwel uit
sluitend Engelse voornamen voor ge
bruiken, meisjes- zowel als jongensnamen
en onafhankelijk van de sexe der agen
ten, zodat een manelijke agent een vrou
welijke codenaam kan hebben. Ook lan
den en steden hebben Engelse voornamen
in de transmissies naar Moskou, en va
riëren in elk netwerk.
De radiotransmissie naar Moskou is
kennelijk de meest kwetsbare plek. Indien
de contraspionnage erin slaagt de morse
cijfercode van de resident-directeur te
„breken" of de plaats der zender te be
palen, ligt diens gehele netwerk tijdelijk
lam, zij het misschien voor korte tijd.
Om deze reden installeert deze zijn zen
der doorgaans in een zo hoog mogelijke
flat in een dichtbebouwde kom, hetgeen
het werk van detectie-instrumenten be
moeilijkt. Men weet, dat de resident-di
recteur zijn „call-sign" op een bepaalde
golflengte seint. Het „centrum" antwoordt
op een afgesproken, en van tijd tot tijd
wisselende andere golflengte altijd op
korte golf waarna de president-direc
teur wederom op een andere overeenge
komen golf overschakelt en dan zijn in
gewikkeld cijferbericht in morse door
seint.
(Nadruk verboden).
- De Metropolitan Opera te New York
heeft Danny Kaye voor het volgende sei
zoen de rol van de dronken gevangenbe
waarder Frosch in Johann Strauss' ope
rette „Die Fledermaus' aangeboden. Dit
is een niet-gezongen speeirol.
Merkwaardig experiment van Weense filmregisseur.
Jaren na Bach's dood kwam eens een welgesteld zakenman uit Leipzig
bij een oud-leerling van de Cantor op bezoek en zag daar een portret van
Bach. „Kgk-es-aan", riep de welgedane bezoeker uit, „daar hangt me wa
rempel de oude Bach. Dat moet toch zo'n stuk onbehouwen mens geweest
zijn!". Zo sprak men dus in Leipzig over de componist van de Mattheus-
Passion als een „onbehouwen mens". De Thomas-Cantor was een driftig
man en lag met menigeen overhoop, want hij kon iemand dikwijls op een
ongezouten manier de waarheid zeggen. Soms bleven handtastelijkheden
zelfs niet uit. Het is daarom maar goed, dat Bach in onze dagen niet meer
leeft, want als hij de verfilming van zijn Mattheus-Passion had kunnen
zien, dan had de vergramde kerkmusicus vast en zeker de bioscoop leeg-
geransehl. Hij kende de waarde van zgn grootse schepping: met bijzonde
re zorgvuldigheid heeft hij zelf het werk gecopieerd om het in 1729 in de
Eredienst uit te voeren. En thans als film krijgt men het viermaal daags
in een keurig theater voorgelegd, pasklaar gemaakt en geïllustreerd en
voorzien van inleidende klokkenklanken. En dat alles te genieten tegen be
taling van een luttel bedrag
Het is de c i.j maal aldus de
aankondiging op 't witte doek dat
een oratorium tot film wordt ge
maakt. De man, die dit experiment
heeft ondernomen, is de Weense film
regisseur Ernst Marischka, die de
knepen van het filmvak kent als wei
nig anderen, speciaal wanneer 't gaat
om de verfilming van muzikale gege
vens. Tot nu toe had Marischka zich
tot het luchtige genre beperkt, maar
thans heeft hij zich op „zwaarder"
terrein begeven. De aanleiding hier
toe was een droeve gebeurtenis, na
melijk de dood van zgn 21-jarige
dochter.
Marischka voelde zich na dit over
lijden aangetrokken tot en getroost
door de muziek van de Mattheus-
Passion en daardoor rijpte in hem het
plan om via de film dit werk nader
tot de grote massa te brengen. De
plannen werden uitgevoerd; de ca
mera legde schilderwerken over het
lijden van Christus uit de 15e, 16e en
17e eeuw vast en het Wiener Philhar-
monisch Orkest, de Wiener Singver-
ein. de Wiener S&ngerknaben, als
mede uitstekende solisten werkten een
half jaar lang onder leiding van Her-
bert von Karajan aan de muzikale
uitvoering. Het werk wordt echter in
zeer verkorte vorm gegeven, zodat er
vele hiaten ontstaan, die dan zo no
dig worden opgevuld door een decla
mator.
HET RESULTAAT
Over het uiteindelijk resultaat van
dit experiment kan men niet enthou
siast zijn. De Mattheus-Passion is een
zonderling mengsel geworden van
diverse stijlen en opvattingen, waar
door de zonderlingste contrasten ont
staan, tussen beelden onderling en
tussen beeld en muziek. Men ziet de
werken van ongeveer twintig schil
ders, die allen op hun eigen wijze het
lijden van Christus in beeld brachten.
Zo geeft het een eigenaardis; effect,
wanneer men de figuren uit de lij
densgeschiedenis steeds weer In een
andere gestalte ziet. Bijzonder opval
lend is dit bij de verloochening' door
Petrus, waarbij niet minder dan 5
schilderijen worden vertoond, dat wil
zeggen dat er dus vijfmaal een andere
Petrusfiguur op het doek verschijnt.
Hetzelfde bezwaar geldt in zeer ster
ke mate voor de Christusfiguur. Er
is immers een groot verschil in de
gelaatsexpressie, zoals bijvoorbeeld
Leonardi da Vinei zich die heeft voor
gesteld en zoals Rubens die zich
dacht.
Eenheid tussen beeld en toon is
bijna nooit aanwezig. Slechts zeer
zelden wordt men getroffen door een
merkwaardige overeenkomst in film
en muziek, o.a. bg het koor „Lasst
uns kreuzigen", waar de realistische
koppen der Joden van de schilder Juan
Juanez bijzonder goed passen bij de fel
heid van het „Kruisigt hem", zoals
Bach die in noten heeft opgetekend.
Een zelfde eenheid wordt men ook
gewaar bij de uitbeelding van de
Sanhedrin-zittïng, waarbij men een
schilderij van G. van Honthorst
„Christus voor Kajafas" ziet. Helaas
behoort een dergelgk samengaan ech
ter tot de grote uitzonderingen.
Deze film was misschien iets ge
worden, wanneer men gebruik had
kunnen maken van schilderwerken,
vervaardigd door een en dezelfde
schilder.zoals ook de muziek door een
en dezelfde componist is geschreven.
Nu echter is het een vertoning ge
worden, die zo wel muzikaal als pic
turaal in liet geheel niet voldoet.
In Delft worden proeven genomen met een nieuwe
methode, die uw broodje in vier minuten gaar bakt.
(Van onze speciale verslaggever)
Delft, Maart Enthousiaste bakkers hebben tUdens een demonstratie ln
het technisch-physische laboratorium van de Technische Hoge School kun
nen constateren, dat door-middel van hoog frequente stralen een brood in
niet meer dan vier minuten gebakken kan worden. In een gewone oven
duurt het bakproces van wit brood bijna een half uur. Roggebrood heeft
thans nog 24 uur nodig, voordat het eetbaar is; maar met hoog frequente
stralen Is het binnen dertig minuten gaar te krUgen.
Ziedaar de resultaten van langduri
ge en moeizame onderzoekingen, ver
richt door het Centraal Instituut voor
Voedingonderzoek. dat deel uitmaakt
van de Nederlandse Organisatie voor
Toegepast Natuurwetenschappelijk
Onderzoek (T.N.O.). dat in deze nauw
samenwerkt met de technisch-physi
sche dienst van de Hoge School te
Delft.
De onderzoekingen zijn nu in zulk
een stadium gekomen, dat de Neder
landse deskundigen, die van Amerika
en Engeland op dit terrein de loef
hebben afgestoken.
HOE HET GAAT.
Bakken met hoog frequente stralen
wil zeggen, dat door het verwekken
van een wisselspanning tussen twee
metalen platen hoge trillingen worden
veroorzaakt, welke warmte ontwikke
len. Wanneer zich een stof, in dit ge
val dus het deeg, tussen die twee
platen bevindt, zal zij over het gehe
le oppervlak en gelijktijdig zeer snel
een hoge temperatuur krijgen. Dit is
het grote verschil met de gewone
oven, waarin gelijktijdige verwarming
niet mogelijk is. Er gaat daar bijna 'n
half uur over heen, voordat ook het
hart van het deeg zo verhit is, dat het
gaar wordt.
De bakkerij van de toekomst zal
niet meer een oven nodig hebben
maar een zender, welke de hoog fre
quente stralen overbrengt naar een
ontvanger, waarmede het brood ge
bakken wordt.
GOED EX LEKKER.
Dit versnelde proces de labora
toria hebben dat reeds uitgeknobbeld
doet geen enkele afbreuk aan de
voedzaamheid.
De mening van prof.
dr. G. van der Leeuw.
Zes indrukwekkende namen
staan op de circulaire van de
Mattheus-Passion film vermeld
onder het hoofd „Comité van
Aanbeveling" en bij deze na
men lezen wij die van oud-mi
nister prof. dr. G. v. d. Leeuw,
de Bach-kenner bij uitnemend
heid. Het leek ons bijna onbe
grijpelijk dat deze hoogleraar
de Mattheus-Passion als film
kon waarderen en daarom heb
ben wij hem om zijn mening ge
vraagd....
„Vele bezwaren heb ik," al
dus professor v. d. Leeuw, „en
eerst na lang aarzelen heb ik er
in toegestemd om lid van het
aanbevelingscomité te worden.
Ik meende echter dat de film
als inleiding tot de Mattheus-
Passion voor hen, die het werk
niet kennen, wel is te gebrui
ken. Speciaal denk ik hierbij
aan jonge mensen. Niettemin
biij ven er grote bezwaren, zo
a's de dooreenhaspeling van
stijlen bij de schilderijen en de
romantisch geïnterpreteerde
uitvoering. Als inleiding mis
schien te gebruiken...."
De bakkers hebben nu tijdens een
demonstratie kunnen proeven, dat de
smaak evenmin lijdt.
In Engeland en Amerika zijn de we
tenschappelijke onderzoekers in hun
werk blijven steken, omdat zij proe
ven met broodvormen namen, zoals
die in elke bakkerij worden gebruikt.
Daarin verbrandt echter het brood
en wordt van binnen eerder gaar dan
aan de buitenkant. Door een toevallig
heid heeft men in Delft ontdekt, dat
het brood bij hoog frequent bakken
niet in een zogenaamde open maar in
een gesloten vorm moet worden ge
daan. Voor de proeven heeft men
daarom vormen van multiplex ge
maakt, welke van boven gesloten zijn,
doch geen zijkanten hebben.
NOG NIET VOOR DE PRACTIJK
Nu de proeven voldoende resultaten
hebben opgeleverd, zo vertelden ons
dr. S. Broekhuizen van het Centraal
Instituut voor Voedingsonderzoek en
de heer A. Schuilenburg, technisch ad
viseur der Nederlandse Bakkerij-stich
ting, zal in samenwerking met het be
drijfsleven de vinding worden ontwik
keld voor practisch gebruik. Daaraan
zal nog veel moeten worden gedok
terd. Men verwacht evenwel binnen
weinig jaren zover te zijn. De econo
mische en financiële bezwaren zijn
wel de grootste. Voorlopig is het hoog
frequent bakken bijna twee maal zo
duur als de thans toegepaste methode.
De aanschaf van de generator, be
staande uit de zender en de ontvan
ger, beloopt 50.000. En ook de bij
komende uitrusting is 'vrij kostbaar.
Toch denkt men reeds aan een sy
steem, waarbij de deegrol wordt ge
plaatst op een lopende band, welke zo
is afgesteld, dat het deeg precies vier
minuten hoog frequent bestraald
wordt.
(Nadruk verboden)
Het Wereldgebeuren
Onze Brusselse correspondent heeft
terloops uitgerekend, dat met het af
treden van het kabinet Eyskens Bel
gië zijn negende regering sinds de be
vrijding heeft versleten. Negen kabi
netten in 5*2 jaar. voorwaar geen
mooi gemiddelde, schrijft hij.
Maar als men billijk is, gaat het er
wat beter uitzien. Want op het lijstje
staat kabinet-Spaak, dat niet langer
dan drie dagen heeft geleefd, van 16
tot 19 Maart 1946. Het was een homo
geen socialistisch minderheidsministe-
i ie en Spaak had het gevormd om een
kabinet op bredere grondslag te pro
voceren. Ook mag men de twee ka
binetten-Spaak uit de periode 19
Maart 194727 Juni 1949 gevoegelijk
als één en hetzelfde beschouwen. Want
deze periode wordt in twee gedeeld
door het aftreden van minister Struye,
die heenging, omdat een deel van "de
regeringsmeerderheid de gratie-verle
ning aan twee oorlogsmisdadigers af
keurde. Struye werd toen vervangen
door Moreau de Melen, het enige nieu
we gezicht.
t-, Vergeleken met de jaren tussen de
De stijlloosheid van deze draaiprent beide wereldoorlogen blijft het gemid-
h5«" hoogtepunten nl. het koor detde, al wordt het nog z?gïnsffg te-
„Sind Bbtze amd n„„w 'en het ko- rekend, toch slecht. Voor een froot
Een relief van Giovanni de Bologne, voorstellende Christus voor Pilatus,
dat als illustratie by de Matt heus Passion wordt gebruikt.
(«lich* Alg. H.bl.)
„Sind Blitze sind Donner1
raai „O, Haupt voll Blut und Wun-
den". In het eerste kooi; wordt een
Judasltop uit 'n schilderij van Rubens
door middel van een foto-truc losge
maakt en verzwolgen door een draak
uit een primitieve prent van Jeroen
Bosch. Bij, „O, Haupt voli Blut und
Wunden", het prachtige Protestantse
kerklied, krijgt men een verzameling
van Italiaanse werken te zien, waar
bij er geen enkele is. die het karakter
van dit koraal benadert. Negen schil
derijen bij een Gemeentelied!
Zo zgn er nog heel wat meer op
merkingen te maken. Men ziet bij
voorbeeld bij het aanvangskoor, „Mu
sicerende Engelen", engelen die dap
per bazuinen blazen. Marischka heeft
zich er blijkbaar niet aan gestoord,
dat in de gehele Mattheus-Passion
geen enkel koper instrument wordt
voorgeschreven, omdat men die des
tijds in de Stille Week niet gebruikte.
Voorts kan men zich er aan ergeren,
dat de koralen b.v. „weggedraaid"
worden om plaats te maken voor de
zalvende stem van de declamator en
tenslotte is de muziek ro
mantisch geïnterpreteerd en
is het geluid soms sterk
misvormd.
„De massa nader tot de
Mattheus-Passion brengen",
dat is het doel van deze film.
Het is een grote A-raag of
dit op deze wgze mogelijk
Wat hier wordt voorgezet
is geen „Mattheus-Passion"
meer, maar een caricatuur
ervan. Wie deze muziek wil
leren kenen kan beter -.aar
een uitvoering gaan, zo als
er volgende week twee in
Zeeland worden gegeven, in
Goes en in Hulst, door de
Goese Oratorium vereniging
en de Amsterdamse Orato-
riumverenigjng. Dan wordt
men niet afgeleid door een
bonte rij van prenten en
schilderijen, maar dan hoort
men de muziek in de Kerk,
de plaats waarvoor ze werd
geschreven.
deK.
deel is dat^ te wijten aan de konings
kwestie, die de partijen verdeeld
houdt. Anderzijds functionneert het
parlementaire stelsel in België niet al
tijd even vlot, een euvel, dat al van
voor de oorlog dateert. Het kwam
toen al herhaaldelijk voor, dat een
kabinet aftrad zonder door Kamer of
Senaat in de minderheid te zijn ge
steld. Niet geheel gemotiveerde crises
zetten een deel van het kiezerscorps
er toe aan het bij de extremistische
partijen te zoeken.
Wat doet een minister na zijn af
treden? Begint hij met ambteloos bur
ger te worden? Wel. anders dan in
Nederland is het ministerschap in Bel
gië met onverenigbaar met het lid
maatschap van Kamer en Senaat In
overgrote meerderheid worden de mi
nisters gerecruteerd uit beide huizen
van het parlement. Tijdens hun minis
terschap blijven ze meestemmen, zelfs
over eigen lot! Zijn ze geen minister
meer, dan hebben ze meteen weer hun
dagtaak als Senator of Kamerlid. Voor
de ministers, die niet uit het parle
ment afkomstig zijn. is de situatie na
hun aftreden moeilijker. Wat zij van
hun ministerschap overhouden is
slechts de titel.
men eens minister geweest
is, blijft men hier in de wandeling
„mijnheer de minister" heten. Dat
kunt ge gerust tegen de burgemeester
van Antwerpen zeggen, al was hij
maar drie dagen minister.
Men gunt oud-ministers die betite
ling des te meer, omdat ze geen recht
op pensioen hebben. Oud-Kamerleden
en oud-Senatoren trouwens ook niet.
Of dat juist is of niet juist, laten wé
in het midden. Maar zeer zeker
brengt het een practisch bezwaar mee.
Want bij elke verkiezing constateert
men op de candidatenlijsten namen
van mensen, die eigenlijk te oud zijn
geworden voor het lidmaatschap van
Kamer of Senaat. Doch ze blijven
meelopen. Als ze de partij twintig,
dertig jaar gediend hebben, kan men
hen toch moeilijk opzij zetten en tot
burgers zonder inkomsten maken. Een
pensioen voor Kamerleden en Senato
ren zou daarom verfrissing van de ge
lederen gemakkelijker "maken. De
staat zou er niet failliet om gaanl