Hoogovens te IJmuiden gaan
aanzienlijk uitbreiden
JIMMY BROWN,
Eénmans-regering in de Bond
van Mobilisatie-slachtoffers
Twee duizend arbeidskrachten
zullen aangetrokken worden
TITO EN DE BUITENLANDSE
JOURNALISTEN
Zeeuwse Almanak
Leden zijn met handen en voeten
aan de Bond gebonden
De Roebel
DONDERDAG 16 MAART 1950
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
Plan van 23 mllHoen dollar of 89 millioen gulden.
(Van onze speciale verslaggever).
IJMUIDEN, Maart. Daar waar Holland op z'n smalst heet te we
zen, kont ge Holland op z'n breedst aanschouwen.
Daar, aan de Noordzijde van het Noordzeekanaal, dicht by de knst,
's avonds en 's nachts wtfd de verre omtrek verlichtend met een feUe,
rosse gloed, verheft zich het Nederlandse Hoogovenbedryf. Kasteloos
zonder adempauze rollen er de electrische loopkranen, die in een mach
tige greep tonnen ijzererts, cokes of kalksteen opnemen en toevoeren
aan de hoogovens en elke vier uur laait opnieuw de verblindend-rode
gloed hoog op, wanneer by de aftap een stroom van vloeibaar ruw Ijzer
zich een weg baant naar het bed van vormzand.
Om een indruk van de omvang der
hoogovens te geven: de terreinen be
slaan thans een oppervlakte van 271
ha. Er zijn 4 cokesovenbatterijen, 3
hoogovens 1 staalfabriek met 3 Sie
mens-Mart in-ovens, een walserij voor
zware en een voor dunne platen, als
mede een voor profielen, een buizen
gieterij, een Silica-kalkfabriek en een
bijproductenfabriek.
Dan zijn er als nevenbedrijven het
stikstofbindingsbedrijf (MEKOG), en
de cementfabriek (CEMY).
De hoogovens hebben een eigen zee
haven met rechtstreekse verbinding
parallel aan het Noordzeekanaal met
de Noordzee, drie havens voor
binnenlands verkeer en een spoor
wegnet van maar eventjes 65 km.!
En welke producten deze industrie
fabriceert?
Ziehier een eenvoudige opsomming:
cokes, gas, ruwijzer, staal, dunne pla
ten, zware scheepsplaten, profielen,
gegoten ijzeren buizen, silica-kalk,
zuurstof, salpeterzuur, kalksalpeter,
ammoniak ammonium-sulfaat, teer,
benzol, tolnol, solvent naphta, ce
ment, gegranuleerde slak en wegver
hardingsmateriaal.
AANZIENLIJKE UITBREIDING.
Er zal een aanzienlijke uitbreiding
dezer fabriekscomplexen komen, wel
ke in het kader der industrialisatie
plannen onzer regering en mede dus
ter bestrijding der werkloosheid van
groot gewicht zijn.
Koudwalsery van het Hoogovcnbedrijf: Groep van koudwalstuigen van
breedbandwalserjj.
Van de zijde der Marshall-hulp-au
toriteiten is onlangs goedkeuring ge
geven aan een programma van mo
dernisering en uitbreiding tot een be
drag van 23.500.000 dollar oftewel
89.300.000.
En de indiening mag dezer dagen
verwacht worden van een drietal
wetsontwerpen tot deelneming van de
Staat der Nederlanden in de oprich
ting ener N.V. Breedband voor het
verreweg grootste deel van het aan
delenkapitaal. Aangezien evenwel de
ze nieuwe N.V. een onderdeel uit
maakt van de Hoogovens, is hier
echter geen sprake van een nationali
satie der staalindustrie.
Die uitbreidingsplannen houden al
lereerst in een uitbreiding van de ca
paciteit der staalfabriek tot ongeveer
570.000 ton ruwstaal in één jaar. En
dan de bouw van een blok walser ij.
Voorts zal de nieuwe N.V. Breed
band, waarvan het aandelenkapitaal
waarschijnlijk 180.000.000 groot zal
zijn, omvatten een warme breedwal-
serij, een koudwalsery en een blikfa-
briek, alles naar Amerikaans model.
Tweeduizend nieuwe arbeidskrach
ten zullen kunnen worden aangetrok
ken en onmiddellijk zullen andere
verwerkende metaalindustrieën in ons
land ook tot aanzieniyke personeels
uitbreiding kunnen komen.
Door de blokwalserij zal het moge
lijk zijn de productie op te voeren
tot 200.000 ton. De N.V. Breedband
zal 60.000 ton warm gewalste plaat,
75.000 ton koudgewalste en 75.000 ton
ton vertind blik kunnen afleveren.
De bouwtijd zal ongeveer drie jaar
vragen. De fabricage van walserij-
producten te IJmuiden zal van
200.000 ton tot 410.000 ton stijgen en
de totale Nederlandse productie van
300.000 tot 600.000 ton per jaar.
Het totale oppervlak van de gebou
wen der geprojecteerde uitbreidingen
is ongeveer 7 ha. goot. De fabrieks
complexen bestaan uit 14 grote hal
len, waarvan de grootste 265 m. lang
en 38 m. breed is.
Voor het interne transport van het
materiaal moet op het fabrieksterrein
15 km. Spoorrails gelegd worden en
het totale geïnstalleerde vermogen
aan electromotoren zal ongeveer
100.000 pk. bedragen!
STIKSTOFBINDINGSBEDRIJF.
Van geweldig belang voor onze
land- en tuinbouw is de hierboven
reeds vermelde in 192S als dochteron
derneming der Bataafse Petroleum
Maatschappij en der Hoogovens opge
richte Mekog. het stikstofbindingsbe
drijf, waar behalve ammoniak en sal
peterzuur de kalksalpeter vervaardigd
wordt, bereid uit kalksteen en salpe
terzuur en als meststof aan de hoog
ste eisen voldoende.
In uitvoering is thans een aanzien
lijke uitbreiding ook van de Mekog
met hypermoderne installaties tot het
vervaardigen van lcalkammonsalpeter.
De capaciteit der bestaande fabriek
is 90.000 ton kalksalpeter. Na de uit
breiding zal geproduceerd kunnen
worden 90.000 kalksalpeter én 175.000
ton kalkammonsalpeter.
(Nadruk verboden).
Zij schreven over het schamele bestaan der Joegoslaven.
(Van onze correspondent).
Sinds liet plan bestaat Joego-Slavië financieel en economisch door do
Westerse mogendheden te steunen, zijn veel byzondere correspondenten
van buitenlandse bladen en tydschriften in staat gesteld, de tegenwoor
dige toestand van het land met eigen ogen te aanschouwen. De berichten
lopen nogal uiteen.
Berichten lopen echter uiteen.
Een Franse journalist, Louis Dalma,
was in de gelegenheid de Joegoslavi
sche minister-president maarschalk
Tito te interviewen. „Excellentie, de
satellietstaten en vele stemmen in het
buitenland beweren, dat Joego-Slavië
een politie-staat is". „Belachelijk",
antwoordde Tito, „kijkt u zelf maar".
Critici beweerden later, dat Dalma
niet zelf in Joego-Slavië heeft rond
gekeken. Zijn interview, dat groot
opgemaakt in de Joegoslavische kran
ten verscheen, was even positief als
zijn berichten. De Joegoslavische
kranten beschouwden Dalma als een
„vooruitstrevende Fransman".
KAARTEN
VAN WALCHEREN GEVRAAGD
En nu we het gisteren toch over de
wegen in Zeeland hebben gehad, nu
mag daaraan wel worden toegevoegd,
dat er zo langzamerhand een dringen
de behoefte ontstaat aan nieuwe kaar
ten van Walcheren, wandelkaarten en
rijwielkaar ten met name.
De automobilisten, och, die blijven
met hun snelle ding yjel op de hoofd-
wegen. De wandelaar en de wielrijder
evenwel zoeken bij voorkeur de min
der drukke wegen op, die minder be
langrijk zijn. En juist daarvan heeft
Walcheren er in het kader van de her
verkaveling zoveel bijgekregen, dat
zelfs een geboren Walcherenaar in 't
donker over de nieuwe wegen de weg
niet meer zal vinden. En hoe zou een
toerist het dan bü klaarlichte Qag
kunnen?
Geen hoofdwegen, neen, maar wel
tertiaire wegen zijn er bijgekomen
nog niet allemaal begaanbaar, maar
wel belangrijk. Nieuwe vergezichten
openend op menig punt. Uiterlijk vol
gend jaar moet die rijwielkaart er
zijn!
Tot een geheel ander gezichtspunt
kwam de Parijse correspondent van
het Amerikaanse weekblad „Time",
Anaré Laguerre. tijdens zijn reis door
Joego-Slavië. Zijn artikel verscheen
onder de kop „In Tito-Joego-Slavië"
Karakteristiek voor de inhoud is, dat
het een week lang alle avonden door
de Cominformzenders van Boedapest,
Boekarest en Sofia in de Servische en
Croatische talen werd uitgezonden.
Onder de bevolking van Joego-Slavië
zou het, zoals door welingelichte krin
gen beweerd wordt, een sterke weer
klank gevonden hebben. De „Borba"
publiceerde een krachtig antwoord;
en ook de verkiezingsrede. die maar
schalk Tito in West-Servië gehouden
heeft, zou verband houden met de
reportage van de Amerikaanse jour
nalist.
Laguerre heeft, zoals hij in zijn arti
kel schrijft, „in Belgrado minder ho
ren lachen dan in alle overige lan
den". „Overal wordt gepatroulleerd.
De minister van Binnenlandse Zaken
Rankowitsch. is de meest gehate man
in Joego-Slavië. Mannen en vrouwen
zy'n in lompen gekleed. De bevolking
wordt slechter van voedsel voorzien
dan vóór de oorlog".
De „New York Times" en de „Chi
cago Tribune" publiceerden overeen
komstige artikelen. In de Engelse
„Picture Post" schreef de voormalige
leider van de Britse militaire missie
in Joego-Slavië, MacLean: „Van het
hoofd tot de voeten is de bevolking
van Joego-Slavië zeer schamel ge
kleed
„DE WAARHEID".
Deze artikelen werden eerst gepu
bliceerd. toen de journalisten Joego-
Slavië verlaten hadden. „Schrijft u de
waarheid", waren de laatste woorden,
die de leider van het Joego-Slavische
inlichtingenbureau, Djedijer, de ver
slaggevers bij het afscheid toevoegde.
De berichten van de Westerse jour
nalisten, die doorlopend als corres
pondenten in Joego-Slavië vertoeven,
zijn belangrijk terughoudender. De
correspondent van de „Neue Züricher
Zeitung" schreef eens van een „vreug
deloos leven in Belgrado" en „de boe
ren zijn letterlijk in lompen gehuld".
„De bevolking maakt geen geheim
van haar ontevredenheid over de
slechte toestanden". De correspondent
werd, evenals de correspondent van
Associated Press „wegens tendentieuze
berichtgeving" officieel gewaarschuwd
De vertegenwoordiger van het Itali
aanse agentschap „Ansa" werd, we
gens „valse voorstelling van feiten"
op korte termijn uit het land gezet.
Deze voor Joego-Slavië weinig
vleiende berichten worden door het
Joegoslavische Politbureau betiteld
met „geconstrueerde leugens" en „in
menging van het Westen in de bin
nenlandse aangelegenheden van het
land".
Tito zelf heeft intussen in zijn eer
ste verkiezingsrede scherp stelling ge
nomen tegen „Amerikaanse reaction-
nairen, die op een gelijk niveau te
plaatsen zijn als de Cominformisten".
Iintussen heeft de nieuwe Ameri
kaanse ambasadeur George V. Allen
op een persconferentie in Belgrado
verklaard, dat de Verenigde Staten
iedere inmenging in de binnenlandse
politieke aagelegenheden van Joego-
Slavië van de hand wijzen en dat aan
hét vraagstuk van de leningen aan
Joego-Slavië inmiddels wordt gewerkt
door de economische deskundigen.
(Nadruk verboden).
29. De mens moet geluk in zijn leven hebben,
anders komt hij er niet. En zo is het blijkbaar met
apen ook, want juist toen Jimmy op wilde staan
om ergens een bezem op te snorren, waarmede hij
zijn oude beroep als baanveger weer wilde gaan
uitoefenen, werd hij eensklaps ontdekt door een
troep Friese jongelieden, die hem omringden en
in een taal waar Jimmy geen touw aan kon vast
knopen, allerlei dingen tegen hem zeiden. Zij lach
ten en gesticuleerden en het kwam er eigenlijk
op neer dat zij hem niet zo zuinig in het ootje be
gonnen te nemen. Jimmy deed eerst niets terug,
want met die beroerde schaatsen onder zijn zolen
voelde hij zich weinig zeker van zijn zaak.
Wilt U de rijweg oversteken?
Dan eerst naar links en rechts
Igekeken!
DE ACHTERGRONDEN VAN DE ZAAK-DE BOER.
Naar mate de gevangenhouding van de voorzitter van de „Bond van Mo
bilisatie-invaliden en hunne nabestaanden" langer duurt de heer De
Boer verblyft sedert October van het vorige jaar in het Leeuwarder Huis
van Bewaring groeit de onrust onder hen, die in de diensttijd gedurende
de eerste Wereldoorlog lichaamsgebreken opliepen en die van mening wa
ren, dat deze bond het aangewezen orgaan was om hun belangen by de
overheid te behartigen. Dit is geen wonder, want zeggen zy men moet
wel ernstige redenen hebben om de man, die als liet ware de bond zelve is,
vyf maanden „vast" te houden en welke consequenties brengt dit en
een eventueel proces mee voor de leden van de bond
Hoewel er geenszins reden is om aan te nemen, dat de Justitie geen aan-
wyzingen heeft, die tot een strafvervolging zouden kunnen leiden, is de
vertraging in de behandeling van de „zaak-De Boer" naar men ons bij
informatie te bevoegder plaatse mededeelde uitsluitend ft gevolg van het
feit, dat de heer De Boer elk rechtsmiddel, dat het Wetboek van Strafvor
dering aan verdachten toekent, te pas en te onpas bezigt. Was dit niet het
geval geweest, dan had de zaak gemakkelyk in Januari ter openbare zitting
kunnen dienen.
van een man op deze plaats in zulk
een omvangrijke organisatie zou
mogen verwachten.
Daar is in de eerste plaats de wij
ze, waarop de leden aan de bond
worden „geklonken". Art. 6 van de
Statuten zegt, dat het lidmaatschap
eindigt door overlijden of royement,
wat inhoudt, dat men voor zijn le
ven lid is en dus tot zijn graf jegens
de bond verplichtingen houdt. Be
ziet men dit in het kader, waarop
verschillende mobilisatie-slachtof
fers lid wérden van de bond (men
tekent een formulier, waarin-nade
re inlichtingen worden gevraagd,
doch ziet al te gemakkelijk over het
hoofd, dat er staat, dat men dit doet
„als lid"), dan vraagt men zich af
hoe liet mogelijk is, dat enkele dui
zenden mensen, die het tenslotte te
vertellen hebben in de bond, zich bij
een zo ondemocratische gang van
zeken neerleggen. Het blijft overi
gens een raadsel, dat Den Haag op
statuten met een dergelijke bepaling
de Kon. goedkeuz-ing heeft verleend.
Leest men dan bovendien in het
huishoudelijk reglement, welke fi
nanciële verplichtingen de leden heb
ben, dan vraagt men zich in gemoe-
de af, hoe het mogelijk is, dat er
niet een nóg grotere oppositie in de
bond is ontstaan.
De bond vraagt van zijn leden:
een contributie van 5 gulden 50
per jaar;
ingeval van een explotatie-tekort
een hoofdelijke omslag en een ver
hoogde contributie van hen, die een
uitkering genieten;
bij succes voor nieuwe leden vijf
tien procent van het bedrag, dat in
het eerste jaar wordt toegekend;
incassokosten, wanneer de contribu
tie niet tijdig is betaald;
een postzegel voor antwoord bij al
le correspondentie.
De leden kunnen verder worden
verplicht tot betaling van:
25 cent voor elk verzonden schrij
ven;
25 cent voor elk ontvangen schry-
ven;
50 cent voor het opmaken of indie
nen van een verzoekschrift;
25 gulden voor incasso-kosten, sa
laris, tijdverzuim, reis- en dergelijke
kosten bij gerechtelijke invordering,
buiten en behalve de gerechtelijke
voorschotten.
Tenslotte zal hg, die van het lid
maatschap vervallen wordt ver
klaard en een uitkering van de minis
ter heeft ontvangen of ontvangt, bui
ten de vastgestelde contributie nog
een verhoogde moeten be
talen, berekend naar vijftien procent
van de som der ontvangen uitkering
tot het eindigen van het lidmaatschap.
Er zijn meer vraagtekens in de fi
nanciële geschiedenis van de bond en
van zijn voorzitter, die de overheid
blijkbaar interesseren. Toen de bond
jaren geleden in geldzorgen kwam.
heeft de voorzitter verklaard, dat hij
zyn salaris niet zou opnemen.
Het gevolg daarvan is, dat de bond
nu by hem in het krijt staat voor een
bedrag van ongeveer 20.000 gulden,
zoals de rechtskundig adviseur on-
jangs in de vergadering te Groningen
verklaarde. Waar heeft de voorzitter
middelerwijl van geleefd? Waaruit
bestreed hij de verschillende belang
rijke uitgaven, die hij zich zo voor en
na voor privé-doeleinden permitteer
de?
HET GAAT FOUT!
bond. Het heeft de regeling der finan
ciën, de administratie der inkomsten
en uitgaven, waaronder de uitkerin
gen, in handen gelegd van een be
trouwbaar accountant, die buiten het
geharrewar van de bond staat. Het
is de eerste stap in de goede richting,
maar het mag niet de laatste zijn.
Wat er ook met de heer De Boer ge
beurt, of hy op grond van ongeoor
loofde practijken veroordeeld wordt
of niet, het zal noodzakelijk zyn, de
bezem door de bond te halen.
Hel Wereldgebeuren
Inmiddels zal het geval, hoe de
uitslag voor de bondsvoorzitter ook
moge zijn, o.i. voor de bond toch z'n
consequenties hebben, omdat het op
nieuw de aandacht heeft gevestigd
op de wel zeer ondemocratische ver
houdingen, die er binnen deze orga
nisatie bestaan, en die nu verschil
lende leden al aanleiding hebben ge
geven tot openlijke of bedekte cri-
tiek. Hierbij komt vooral in het ge
ding de bestuursvorm, die aanmer
kelijk afwijkt van de bij organisa
ties van drie k vierduizend leden
gebruikelijke. De Bond van Mobili
satie-invaliden heeft n.l„ zoals zyn
rechtskundig adviseur het onlangs
in een vergadering te Groningen uit
drukte, een „eenmansregering". Die
eenmansregeerder is de heer P. de
Boer van Drachten, de voorzitter
van de bond.
Voor menig bondslid is De Boer
na zijn arrestatie een martelaar ge
worden; in het bondsorgaan „Houdt
Moed" wordt zijn naam in één adem
genoemd met die van Dreyfus, Jean
Calas en Teunissen en Klunder
(twee onschuldig veroordeelden in
de moordzaak van Giesen-Nieuw-
kerk).
Wanneer de situatie in de bond
zo ideaal is, wat mag dan de reden
zijn om justitieel in te grijpen, de
voorzitter maandenlang in arrest te
houden en het kantoor te verzege
len? Daarmee heeft men een kwes-
tie aangeroerd, die vele ingewijden
j (leden o.a.) en niet minder outsi
ders al jaren aaneen bezig houdt en
die resulteert in twee kernproble
men; het niet onmiddellijk als demo
cratisch te betitelen bestuur van de
bond, en de (als gevolg daarvan ge
rezen) vraag, hoe de bondsfinanciën
worden beheerd.
STROMANNEN.
Het bestuur bestaat statutair uit
vijf personen, maar het lijdt geen
twijfel, dat vier hunner slechts stro
mannen zijn en dat alle touwtjes
samenkomen bij de voorzitter. In
naam heeft de bond een secretaris
penningmeester; het is een kleine
Friese dorpssmid, wiens invloed
in bondszaken zeker niet dè.t ge
wicht in de schaal legt, dat men
De heer A. Kik, die in Januari 1949 met de „Volendam" naar Nieuw-Zeeland emi
greerde, was naar Auckland gekomen, om de eerste groep ex-milltairen uit Indone
sië, die Nieuw-Zeeland als nieuw vaderland hebben uitverkoren, iets over het leven
aldaar te vertellen. De heer Kik (links) temidden der ex-militairen.
Het van zijn voorzitter „beroofde"
bestuur heeft ondertussen blijkbaar
ingezien, dat het font gaat in de
De kortgeleden afgekondigde reva
luatie oftewel waardevermeerdering
van de roebel heeft de communisten
aller landen dankbaar propaganda
materiaal verschaft om de mythe van
de Sowjet-Unie als vaderland der ar-
beiders in stand te houden. De
„Waarheid" en aanverwante organen
schreeuwen van de daken hoezeer de
op nieuw voor 100% gekozen Stalin
en de zijnen werken voor het welzijn
en de welvaart van de arbeidende be
volking in tegenstelling tot de rege
ringen in het Westen, die zich door
de overheersing van de dollar ge
dwongen zien het levenspeil steeds
meer te verlagen.
De bladen, die de toestanden in de
Sowjet-Unie minder plegen te bewon
deren, hebben vanzelfsprekend niet
nagelaten, commentaar van geheel
andere strekking te publiceren. En
zo is dus weer de oude discussie op
geleefd over het levenspeil in de Sow
jet-Unie, waarbij van weerskanten
met getallen en omrekeningskoersen
gegoocheld wordt.
De koppeling van de roebel aan het
goud en de waardevermeerdering ten
opzichte van de dollar is ongetwij
feld weinig meer dan een monetair
foefje, waarvan de betekenis denk
beeldig is. De roebel immers is niet
omwisselbaar in andere valuta, dient
ook vrgwel nooit als rekeneenheid bij
handelstransacties en heeft derhalve
geen internationale notering. De roe
bel is in feite in het buitenland vrij-
wel niets waard, want wat moet
iemand, die een bedrag aan roebels
bezit ermee beginnen? De roebel
heeft geen enkel aanrakingspunt met
de dollar en daarom kan van strijd
tussen beide munten ook nauwelijks
gesproken worden. Zelfs het drukke
handelsverkeer tussen Rusland en de
Oost-Europese landen geschiedt
meestal op basis van goederenhoe-
veelheden zonder afrekening in devie
zen. Voor zover de roebel wel als
munteenheid geldt komen de volks-
democratiën door de waardeverande
ring uiteraard in het nadeel.
Van meer belang is de afgekondig
de prgsdaling in de Sowjet-Unie voor
een groot aantal artikelen, variërende
van 10 tot 40 Dit is onmiskenbaar
een maatregel, die het leven in de
Sowj et-Unie goedkoper maakt, een
bewijs, dat de na-oorlogse krachtsin
spanningen om tot hogere productie
te komen niet zonder resultaten zijn
gebleven, 't prijspeil was overigens
in vergelijking met andere landen
dusdanig hoog dat slechts van eua
noodzakelyke verlichting kan worden
gesproken. Het blijft altjjd een slag
in de lucht om dit met cijfers te illu
streren, eenvoudig omdat de gegevens
uiterst moeilijk te verkrijgen zijn.
De enkele buitenlandse journalis
ten, die in de Sowjet-Unie worden
toegelaten, krijgen geen gelegenheid
om vrijuit door geheel het land te
reizen, noch om ongecensureerde ver
slagen door te geven. Toeristenver
keer is een ongekende en ook verbo
den luxe. Vergelijkende cijfers over't
levenspeil zijn dus zeer betrekkelijk
en bovendien vaak gekleurd door de
sympathieën van de rekenaar.
Het meestal welingelichte Engelse
weekblad „The Economist" heeft het
niettemin aangedurfd een cijferstaai
te publiceren, waaruit enige conclueie
te trekken valt. Het blad berekent
het loon van een ongeschoolde arbei
der op 240 tot 475 gulden per maand
en van een geschoolde op 475 tot
1425 gulden. Dat lijkt zeer hoog, maar
nu de prijzen.
Een gewoon bruin brood 1.90 per
kilo, kaas 40.85 per kilo, een paal
schoenen van behoorlijke kwaliteit
446.50, een stuk toiletzeep 2.85,
een herencostuum 600.40 enz. Het
zijn prijzen, die de hoge lonen vrij il
lusoir maken, behalve voor de Stacha-
nov-arbeiders, de „toonaangevers" brj
het werktempo, die tot 3000 kunnen
komen. En natuurlijk voor de kleine
categorie bevoorrechten, de hoge mi
litairen. de politieke leiders, de tech
nici, de leidende kunstenaars, kortom
„de managers" in het Russische stel-