PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Churchill opende eerste aanval op de Labour-regering Westkapelle's vuurtoren krijgt een nieuw licht PARIJS MOEST HET ZONDER METRO EN BUSSEN DOEN VREEMD VERHAAL IN NEW YORK TIMES OVER LOUWERS De BILT Matte troonrede in het Lagerhuis Duitse arbeiders staken Brits gebouw in brand. Vandaag J Bundel met een sterkte van vele millioenen kaarsen VOORSPELT: 192e Jaargang - No. 56 Dagblad, uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant. Directie: F van de Velde en F. B. den Boer. Adj W. de Pagter. Hoofdred.: G. Ballintijn. Pl.verv.: W. Leertouwer en H. A. Bosshardt. ABONNEMENTSPRIJS 32 ct. per week; f 3.90 p. kw.; fr p. p. f 4.15 per kw Losse nummers 10 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Dinsdag 7 Maart 1950 Ingez. mededelingen dubbel tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels) van 1—5 regels f 1.—. iedere regel meer 20 cent. „Brieven of adres Bureau van dit blad" 25 cent meer. Giro nr. 359300 P.Z.C.. Middelburg. Bur. Vlissingen Walstr. 58-60. tel. 2355, 4 lijnen 2358); M'turg Londense Kaal 28. tel. 2017 en 2924 Goee: U Vorslatr. 63. tel. 2475 (b.g.g. 2228) - OoitOurg: Pr. Maurtts.tr. 12. tel. 102 - Terneuzen: Brouwerilslr. 2 Zlerikzge: N. Bogardstr. C 160. Iel. 26 Attlee verdedigde de Britse geheime dienst. Koning George van Engeland heeft Maandag het Britse parlement ge opend met een Vroonrede, die slechts een beperkt program van wetgeving inhield. Nergens in de troonrede werd gewag gemaakt van nationalisatie. Premier Attlee verklaarde echter na het uitspreken van de troonrede door Koning George, dat het de bedoeling bleef de staalindustrie te nationalise ren, doch dat er voor het ogenblik niets in deze zaak was, waasr haast ach ter zat. Attlee zeide dat in antwoord op een verklaring van Eden, dat het kiezerscorps zich had uitgesproken tegen verdere nationalisatie. Winston Churchill opende namens de oppositie de aanval op de Labour- regering door het Indienen van twee amendementen op de troonrede. Indien deze amendementen zouden worden aangenome»-, zou dit de re gering ten val kunnen brengen. De troonrede bracht overigens wei nig nieuws. De meeste passages wa ren gewijd aan het buitenlands beleid, waarbij de Koning verklaarde, dat zijn regering volledig steun zou blij ven geven aan de organisatie voor Europese Economische Samenwer king. De rede van premier Attlee was eiu ioos. Onder gejuiéh van de Labour afgevaardigden zei de premier, dat zijn regering het land volgens dezelfde beginselen en dezelf de geest zou besturen als in de afge lopen vier en een half jaar. De premier noemde de zaak-Fuchs een „zeer betreurenswaardig en on gelukkig incident" Hij nam de volledige verantwoorde lijkheid voor de doeltreffendheid van de Britse geheime dienst op zich. De critiek op deze dienst achtte hij ge heel ongerechtvaardigd. Nieuwe protesten tegen de ontmanteling. Ongeveer 1000 opgewonden Duitse arbeiders hebben Maandag in YVaten- steldtSalzgitter het gebouw, waarin de Britse ontmantelingscommissic haar hureau heeft, omsingeld en in brand gestoken. Het gebouw brandde ge heel af. Het personeel mocht tevoren vertrekken. Het hoofdkwartier van het Britse Rjjnleger heeft de troepen in het gebied van de onlusten op dracht gegeven zich paraat te houden. Eerder werd gemeld, dat de arbei ders na 'n kort handgemeen 'n groep ontmantelingspersoneel van een fa brieksterrein had verdreven. De arbei ders waren opgewonden over het vooruitzicht hun werk te verliezen en ranselden verscheidene bewakers van het terrein af. De politie moest er bij gehaald worden om de orde te her stellen. Tito niet van plan naar Canossa te gaan. Maarschalk Tito heeft in een toe spraak tot ongevoer 80.000 personen te Split de berichten tegengesproken, als zou Yoego-Slavië overwegen met de Sovjet-Unie in ouderhandeling te treden. „Ik weet niet, wie dit gerucht verbreid heeft, doch als iemand de za ken wil bespreken, dan moet liet wel degene zyn, die deze twist begonnen is". Sinds zijn rede te Uzice deden ge ruchten de ronde, dat'Yoego-Slavië „deze kant of die kant zou opgaan". Wij hebben met niemand een twist uitgelokt. Als iemand besprekingen verzoekt, zullen wij dat zeker niet zyn. Yoego-Slavië was zo gesmaad, dat zy, die daarvoor verantwoordelijk waren, „allereerst hun verontschuldi gingen behoren aan te bieden alvo rens tot ons te spreken". Centrum-partij wint de Griekse verkiezingen. De nationale centrumpartij, die wordt geleid door oud-premier Piasti ras, heeft de Griekse verkiezingen ge wonnen, voor zover dit op basis van de officieuze uitslagen kan worden vastgesteld. Deze partij, de Nationale Politieke Unie, een coalitie van dissi dente liberalen, behaalde 376.000 stem men. De populisten van ex-premier Tsal- daris, 330.000 stemmen, de liberalen onder ex-premier Venizelos, 300.000 stemmen, de democratische socialisten van ex-premier Papandreou 270.000 stemmen en de linkse democratische coalitie van de voormalige minister van financiën Svolos, 160.000 stemmen. Nu weer een proces-Sjlpkof in Sofia. Mihail Sjipkof, een voormalige tolk van de Amerikaanse legatie te Sofia, die volgens het Amerikaanse departe ment van buitenlandse zaken door foltering tot een bekentenis is ge dwongen, heeft Dinsdag voor een rechtbank te Sofia bekend, dat hij een Amerikaans spion was. In 1933 had de dienst van de Gestapo vernomen, dat Fuchs com munist zou zyn. In die tijd beschul digde de Gestapo echter Jan en alle man ervan communist te zijn. Er wer den ten aanzien van Fuchs geen be- vestigehde aanwijzingen gevonden. Het zou wellicht mogelijk zijn ge weest al eerder iets over de activi teit van Fuchs te weten te komen, maar dan hadden dezelfde methoden toegepast moeten worden, die in de totalitaire landen gebruikelijk zyn. Over de atoom- en de watèrsstof- bom zeide Attlee: Het heeft geen zin „illusoire verplichtingen" te onderte kenen. De waterstofbom was een probleem van de toekomst. Hy ver schilde zeer van de atoombom. De Sowjet-voorstellen inzake de atoom wapens waren onbevredigend. De economische toestand in Duits land had de Britse regering met be zorgdheid vervuld: Het aantal werk lozen was gestegen tot twee millioen, de invoer van semi-luxe artikelen was zeer toegenomen, er trad stagnatie in de industriële productie op en de deviezenreserven liepen terug. Dit al les wees er op, dat het in te grote ma te loslaten van het beginsel der gelei de economie in Duitsland geen suc ces was geworden. Voordat Attlee opstond om het programma toe te lichten, had Eden verklaard, dat de conservatieven zich het recht voorbehouden om ertiek te oefenen, doch Eden beloofde, dat het regeringsapparaat niet tot stilstand gebracht zou worden, omdat de par tijen slechts zo weinig in sterkte ver schillen. Deze bijna gelijke krachts- verhouding houdt echter geenszins in, dat de buitenlandse politiek ook maar in ,de geringste mate zou moe ten verslappen, aldus Eden. Dinsdag wordt het debat hervat. Eerste spreker is Winston Churchill, die na Attlee's rede een zitting ge leid heeft van het conservatieve „schaduwkabinet". Sociale onrust in Frankrijk neemt met de dag toe. De meeste Parjjzenaars hebben Maandag moeten lopen en als er niet snel verandering in de toestand komt zullen zy dat ook in de komende dagen moeten doen. Het personeel van de Métro en de autobussen is gis termorgen voor onbepaalde duur in staking gegaan, zodat alleen vracht en en militaire auto's, die in opdracht van de regering werden ingescha keld, het personenvervoer gedeeltelijk gaande konden houden. Het verkeer tussen het centrum en de buitenrand van de stad kon echter lang niet vol doende worden opgevangen, zodat vele w erknemers veel t Iaat hun kan. toren of fabrieken bereikten In de Paryse straten was een ongewoon groot aantal fietsers en wandelaars te zien. Ook een groot deel van het perso neel op het vliegveld Le Bourget heeft het werk gestaakt. De diensten van de Air France konden slechts met vertra ging onderhouden worden. De K.L.M. deelde Maandagavond mede geen hin der te ondervinden van de staking. Het besluit tot staking werd Zondag avond genomen op een massavergade ring van ongeveer 8000 employé's bij de Parijse bus- en Metrodienst. In to taal werken hierbij 30.000 man. De socialistische, Christelijke en neutrale bonden hadden het besluit tot staking willen opschorten tot Woehsdag ten einde eerst nog de onderhandelingen voort te zetten. Als gevolg daarvan was de staking niet volledig. Volgens Reuter verliep de verkeersstaking ge leidelijk naarmate de dag vorderde en waren 's avonds 6 van de 14 Métro- lijnen weer in dienst en 1000 van de 1900 autobussen. Een woordvoerder van het onder communistische leiding staande vakverbond C.G.T. verklaar de. dat er in geheel Frankrijk 200.000 arbeiders in de auto- en vliegtuigin dustrie en in de havens in staking wa ren. Vaststaat, dat inderdaad de sociale onrust in Frankrijk dagelijks toe neemt. De arbeiders in de gas- en elec- triciteitsbedrijven zullen deze week beslissen of zij tot actie zullen over gaan. De mijnwerkers zijn aangezegd zich gereed te houden. DEBAT TENEINDE Intussen is in de Nationale Verga- is het 100 jaar geleden. dat de Tsjechische staatsman Thomas Masaryk werd geboren: is het vijf jaar geleden, dat de 9e tankdivisie van het der de Amerikaanse leger van Pat- ton bij Remagen over de Rijn trok; is het 75 jaar geleden, dat de componist Maurice Ravel werd geboren. Ernstige werkloosheid in U.S.A. Volgens een door het Amerikaanse departement van handel uitgegeven statistiek bedroeg het aantal werklo zen In de Verenigde Staten in Fe bruari jL 4.684.000. In dit totaal zyn de stakende arbeiders niet begrepen. Commentaar van de A.K. U.-direetie op de zaak. De „New York Times" heeft een bericht gelanceerd dat de in Praag veroordeelde A.K.U.-vertegenwoordlger Louwers in Nederland bekend staat „als een felle communist". Louwers zou tydens de bezetting een be langrijke rol hebben gespeeld in de ondergrondse beweging en in 1945 een leidende post bij de Nederlandse Veiligheidsdienst hebben gekregen. Het noemt als bron „Nederlandse kringen in Wenen". Het bericht zit echter zo onlogisch in elkaar, dat er niet veel waarde aan te hechten is. Niettemin heeft een A.N.P.-redac.- teur zijn licht opgestoken bij de di rectie van de A.K.U. en nadere infor maties gevraagd over Louwers. De woordvoerder van de directie achtte dat bericht in de New York Times belachelijk. De heer Louwers was alleen zakenman en heeft in het ondergrondse verzet tydens de bezet ting slechts een bescheiden aandeel Maandagmorgen heeft Koning George VI van Engeland het parlement officieel geopend. Koning George VI en Koningin Elizabeth by aankomst met het statierijtuig te Westminster. dering een eind gekomen aan de ver tragingstactiek van de communistische afgevaardigden, doordat premier Bi- dault plotseling een votum van ver trouwen heeft gevraagd over de anti- sabotage.-wet. De zitting kon toen worden verdaagd omdat tussen indie ning van de motie van vertrouwen en de stemming erover minstens een dag moet verlopen. De communisten stonden op en zon gen de „Marseillaise", terwijl de afge matte afgevaardigden de zaal uitwan delden. Het is tijdens de debatten heet toe gegaan. De medische dienst van de Nationale Vergadering was voortdu rend bezig: ogen moesten worden ge bet en bloedneuzen gestelpt. Het par lementaire vocabulaire onderging uit breiding met een aantal ongewone termen. Opperhoofd mag niet naar zijn (blanke) vrouw terug. Seretse Khama, die naar Londen ging om te pleiten voor zijn functie als opperhoofd van de stam der Ba- mangwato, heeft Maandagavond be kend gemaakt, dat de Britse regering had besloten, dat hij gedurende vijf jaar zonder vergunning niet naar zyn geboorteland zou mogen terugkeren. Seretse, die zyn blanke vrouw ide vroegere Londense typiste Ruth Wil liams) achter liet tóen hij de vorige maand naar Engeland vertrok, ver klaarde, dat de Britse minister voor de betrekkingen met het gemenebest, Gordon Walker, hem de reden voor zyn uitsluiting niet wilde noemen, be halve dan dat het onrust zou verwek ken indien hij, Seretse, als hoofd van de stam zou worden bevestigd. NOODVERLICHTING ZAL ECHTER NOG WEL ENIGE TIJD DIENST MOETEN DOEN. Het waait in W'estkapelle. Hoog stuift het zand op bjj de nieuwe dyk, een oude, verfomfaaide krant flappert door de stille Zuidstraat en op het kerkhof trillen de spichtige boompjes nerveus onder de vlaggen. Het waalt altijd in W'estkapelle en immer zingt de wind zijn lied rond do vuurtoren. Alle stormen heeft dat robuste gevaarte doorstaan, trouw houdt het de wacht over de wateren en over het wyde \Valcheren, over het dorp, waarvan de toren het liefste bezit is en over de rijen witte kruisjes, aan zijn voet opgericht toen de hevigste storm van alle tijden uitgeraasd was Hoe vaak zal vuurtorenwachter Waterman dc 217 treden, die hem tot boven in de toren voeren be klommen hebben? Zelf durft hy dat niet te schatten, maar het moet duizenden keren het geval geweest zijn, want hij doet al sedert 1915 dienst. Hij wordt nu een dagje ouder, maar bestijgt de wenteltrap nog iedere dag met evenveel élan als een gems de Matterhom. Denk niet, dat hij een lijntrekkersbaantje heeft, omdat het lampje tóch wel brandt! Behalve de grote toren heeft baas Waterman ook het Noorder- hoofd (de ijzeren toren op de diek) en het Zulderhoofd (een gaslicht) onder zijn beheer en iedere dag moet hij een flink eind lopen om al die bakens schoon te houden en te contröleren. Bovendien bedient hij de stormseinen op het Noorderhöofd (alleen in Februari was dat al twin tig keer nodig) en dat betekent, dat hy soms in het holst van de nacht uit de veren moet komen en naar de dijk lopen. Maar de oude toren is zijn troe telkind en hij kan er smakelijk over vertellen. De steenkolos verrees om streeks 1470 als kerktoren en werd in 1845 als vuurtoren in gebruik ge nomen. Het eerste licht werd ge voed doorpatentolie, later kwam er petroleum voor in de plaats en in 1907 kwam een electrische lamp te staan in de boven op de toren geplaatste peperbus, de ijzeren to ren met de glazen koepel. Westka- pelle had toen het krachtigste licht van Europa: iedere 20 seconden boorde zich een lichtbundel met een sterkte van 2 millioen kaars door de nacht. IJZEREN TOREN ROOD GLOEIEND. En toen kwamen de Duitsers. De koepel werd hun uitkijkpost en er werd tevens een zendertje in ge plaatst. Hoewel grotendeels ver duisterd. draaide het licht nog iede re nacht, totdat de geallieerden him stormaanval op Walcheren inzetten. Wat er op dat moment gebeurde, weet niemand, maar vermoedelijk hebben de Duitsers de zaak met ben zine en handgranaten in brand ge kregen. In ieder geval loeiden in minder dan geen tyd de vlammen in de ijzeren toren, die een oven ge lijk werd en roodgloeiend kwam te staan. Toen men later ging kijken, vond men niets anders dan wat ko- perresten en andere rommel. De hit te was zo groot geweest, dat het enorm dikke glas gedeeltelijk ge smolten was Nu kon men de scheepvaart moei lijk lang zonder licht laten dobberen en dus werd zeer spoedig een nood verlichting op het platform van de toren geplaatst. Vergeleken bij wat men had een gloeiende spijker, maar toch altijd nog in staat een licht sterkte van 400.000 kaars over een afstand van circa 35 km. uit te zen den. Het is een zg. luchtvaartlicht, zoals de K.L.M. gebruikt op de gro te luchtroute's, met een dubbel len zenstelsel (twee uitstralingen, wel ke om de 3 sec. te zien zijn) en een 1500 Watt-lamp, draaiend op een motortje. ALS IN HUISDUINEN? Maar goed, het is een noodverlich ting. De koepel van de ijzeren toren, waar men de storm angstwekkend hoort bulderen, is nog helemaal leeg, afgezien van een stapel tegels, die het eens zo fraaie kraalbeschot aan de binnenzijde van de wanden zullen vervangen. Wat gaat hier nu gebeuren? Het is nog niet bekend, wanneer liet nieuwe licht geïnstalleerd kan worden, maar er zijn sterke aanwij zingen, dat Westkapeilo het eerst aan bod komt. De vuurtoren in Huisduinen is zeer onlangs opnieuw uitgerust met een enorm licht, dat 55 meter hoog is, een 4500 Wntt- Philipslamp bevat en een sterkte heeft van maar liefst 5,2 millioen kaars. Er bestaat alle reden om te verwachten, dat het licht van Wcst- kapelle daarvoor niet onder zal doen, ook al krijgt het uiteraard 'n wat ander karakter. De zeelieden moeten immers onderscheid kunnen maken tussen de verschillende kust lichten. In de ijzeren toren, waar een glas- woldeken voor isolatie en brandbe veiliging zal dienen, wordt een be tonnen fundering gestort, waarop 'n kogellagerring, die l3v ton weegt en een middellijn heeft van plm. 2.78 m., wordt geplaatst. Op deze ring komt de grote tafel voor het optiek te rusten. Vroeger dreef die tafel in een bak met kwikzilver en werd door een motortje rondge- draaid. RESERVE. Destijds stond vlak bij de vuur toren een machinekamer, waarin 'n Diesel draaide voor de stroomop wekking. Bij de inundatie' liep de hele zaak onder water en de ma chine's zijn nu verkocht. Men be trekt thans de electriciteit van de P.Z.E.M. Wanneer het nieuwe licht in bedrijf komt zal toch voor reser ve gezorgd moeten worden. Of dit geschiedt door middel van gas of door plaatsing van nieuwe machi ne's voor stroomopwekking, is nog niet uitgedokterd. Bij het Noorder licht is de toestand reeds zo, dat bjj 't uitvallen van de P.Z.E.M.-stroom automatisch op gas wordt overge schakeld. De oude stenen toren heeft van het vuur in de peperbus niet gele den, maar toch betaalde hij tol aan het oorlogsgeweld: van de buiten kant werden enige stukken afge schoten. Deze schade moet nog wor den gerestaureerd, maar de stenen daarvoor liggen al klaar. Boven de ingang komt een nieuwe lijst, waar door de entree minder haveloos zal lyken. Zo zal binnen niet te lange tijd dc glazen koepel, die overdag het zon licht vangt en sprankelend terug kaatst, 's nachts een lichtbundel uitwerpen, sterker dan ooit tevoren. De oude vuurtoren, die daar aan 't eind van de Zuidstraat staat als steengeworden symbool van de Westkappelse gemeenschap kloek, onverzettelijk, onoverwinnelijk zal weer één van de beste van Europa worden! gehad. De directie kon niet begrijpen, waarom de activiteit van de heer Louwers ais economische spionnage was bestempeld. De A.K.U. heeft met Tsjecho-Slo- wakije sinds meer dan twintig jaar zeer aangename relaties gehad en dit land behoorde tot de grootste afne mers. Reeds voor de oorlog had de A.K.U. er een verkoopkantoor. Na de oorlog heeft men de verbinding onmiddellijk weer opgenomen en in 1947 heeft men er weer een verkoopkantoor gesticht. Dit werd gedaan na ampele bespre kingen met het Tsjechische ministe rie van buitenlandse handel en de Tsjechische textielvakgroep. Nog verleden jaar heeft de heer Louwers enige van de technici der A. K.U. gespecialiseerd in de verwerking van kunstmatige garens, voorlezin gen in Praag laten houden. Met in stemming van de autoriteiten aldaar en met schriftelijke instemming van het betrokken ministerie heeft een der technici ook enige fabrieken be zocht om te helpen bij het oplossen van moeilijkheden. De heer Louwers heeft zich ingespannen om Tsjecho- Slowakije flinke en vlugge leveringen te bezorgen in een tijd van schaarste. Hoe deze activiteit door de Tsjechi sche autoriteiten als economische spionnage kan worden betiteld ont gaat ons begrip, aldus .de directie. Nederlandse diplomatieke kringen te Praag verwachten dat de heer Louwers spoedig zal worden vrijgela ten en dan het land zal worden uit gezet. Men wjjst er op, dat dit ook is gebeurd met de Zweedse zakenman Holgcr Hjelm, die in December jl. wegens industriële spionnage werd veroordeeld tot drie jaar gevange nisstraf. De Tsjechen lieten hem zijn gehele straf niet uitzitten omdat zij vrees den dat hun handel op Zweden daar door in gevaar zou worden gebracht. Ook op Nederland heeft Tsiechoslo- wakije een levendige handel.' Nederlands protest in Praag overhandigd. De Nederfendse zaakgelastigde le Praag, de heer Van der Gaag. heeft Maandag een protestnota overhandigd aan de portier van het Tsjechoslo- waakse ministerie van Buitenlandse Zaken, omdat, naar hij meedeelde, hij geen verantwoordelijk persoon kon vinden, die bereid was de nota te ac cepteren. Het protest, waarvan de heer Van der Gaag de inhoud niet bekend wilde maken, heeft betrekking op het pro ces tegen de heer Louwers. De Tsjechische gezant in Den Haag is Donderdagavond volkomen onver wacht naar Praag vertrokken. Prins hersteld van influenza-aanval. Prins Bernhard is volledig herstel 1 van een influenza-aanval. die hij t - dens zijn verblijf in Californië had opgelopen. Maandagochtend is de Prins met zijn Dakota naar Fort Worth (Texas) vertrokken. Volgens het medisch ad vies om „zich niet te druk te maken" bestuurde de Prins het toestel r.iet zelf. Vandaag reist hij door naar Washington, waar hij president Tru man zal ontmoeten. Het program van de plechtigheden te Forth Worth, waar de Prins Nederlandse .officieren zou onderscheiden, is komen te ver vallen. Radiostoringen worden uit de lucht geruimd. Het contact tussen de radio-experts van Oost- en West-Europa over de wijziging der golflengten heeft tot gunstige (zij het niet officiële) resul taten geleid. Aangezien het in het be lang van beide partijen is, dat het be sluit van Kopenhagen om de golf lengten te wijzigen, wordt nagekomen er zijn thans wederzijdse enorme storingen men denke aan Leipzig en Hilversum is men overeengekomen nè. 15 Maart de wijziging door te voe ren. Dit houdt in, dat ook de golf lengten van Hilversum I en II enigs zins worden gewijzigd, namelijk van 301 meter op 298 meter en van 415 op 402 meter. Belangrijke verbouwings- kosten zijn hiervoor niet nodig. VRIJ ZONNIG. Geldig tot Dinsdagavond. In dc vroege ochtend plaatselijk ne vel of mist. overigens droog en op dc meeste plaatsen zonning weer. Wei nig wind. Zacht voor de tijd van het jaar.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1950 | | pagina 1