PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Labour handhaaft zich ten volle in de eerste ronde BILT Record-opkomst van de kiezers ZEEUWSE VEILINGSRESULTATEN Twintig jaar uitsluiting tegen Meyer Schwencke geeist Vandaag 192e Jaargang - No. 47 Dagblad, uitgave van de Urm» Provtnclale Zeeuwse Courant. Directie: F. van de Velde en F. B den Boer. Adj. W. de Pagter. Hoofdred.: G. Balllntyn, Pl.verv.i W. Leertouwer en H. A. Bosshardt ABONNEMENTSPRIJS 32 ct. per week; f 3.90 p. kw.; £r. p. p. I 4.15 oer kw Losse nummers LO cent WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Vrijdag 24 Febr. 1950 ADVERTENTIEPRIJS: 18 ct. por mm. Minimum p. advertentie 12150. Ingez. mededelingen dubbel tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels» van 1—5 regels f 1.—, iedere regei meer 20 cent. „Brieven of adres Bureau van dit blad" 25 cent meer. Giro nr. 359300 P.Z.C.. Middelburg. Bur Vlissingen Walstr 5860, tel, 2355, 4 lijnen (b.g.g. 2338); M'burg LondenseKaai 29, tel. 2077 en 2924 «Goes: L. Vorststr. 63, tel. 2475 Ibg.g. 2228) - Oostburg: Pr. Mauritsstr. 12, tel, 102 - Terneuzen: Brouwerljstr. 2 - Zierikzce: N. Bogardstr. C 160, lel. 2o Tegen de verwachting in kregen de liberale candidaten tot dusver weinig voet aan de grond. De eerste uitslagen van de Britse verkiezingen- wyzen erop, dat Labour opnieuw de meerderheid zal behalen in het Lagerhuis. By het sluiten van deze editie was de stand: Labour 136 zetels, conserva tieven 77 zetels en liberalen 1 zetel. De liberalen, die goede hoop luidden op een aanzienlijke vermeerdering van hun zetel aantal hebben tot dusver weinig voet aan de grond gekregen. Zij hadden 475 candidaten gesteld om hun oude glorie te herwinnen, doch om 7 uur Vrijdagmorgen hadden z'tj nog slechts één zetel, terwijl de can didaten in vele districten hun waarborgsom verloren. De einduitslag wordt pas laat in de middag verwacht. De voorlopige conclusie, waartoe de Britse ochtendbladen kwamen is, dat Labour de eer ste ronde won. De Conservatieven waren Vrijdag ochtend van mening, dat een achter stand van 50 a 60 zetels bij het aan breken van de dag hen „nog een zeer goede kans op de overwinning" gaf. In de districten, waar de communis ten candidaten gesteld hadden, be haalden zij bijzonder weinig stemmen en bijna overal kregen zij minder stemmen dan hun tegenstanders en in de meeste gevallen verloren zij hun borgsom van 150 pond sterling, omdat zij minder dan een achtste van de in hun kiesdistrict uitgebrachte stemmen hadden venvorven. Tien Labourministers onder wie ""pre- mier Attlee, vice premier Morrison, minister van Buitenlandse Zaken Be- vin. sir Stafford Cripps, en Aneurin Bevan, de ministers van gezondheid, behielden hun zetels. Twee grote steden. Manchester en Liverpool, waren reeds vroeg met de telling klaar. Van de negen afgevaar digden die deze stad naar het Lager huis zendt, zijn er vier Labour en 5 Conservatieven. In 1945 telde Liver pool 11 kiesdistricten; toen hadden de socialisten er 6 en de conservatieven 3. In Manchester heeft labour 6 en de conservatieven 2 zetels behaald. De stad telt 9 stemdistricten, maar het district Mosside zal 9 Maart stemmen, omdat de conservatieve candidaat eni ge dagen geleden gestorven is. In 1945 telde Manchester 10 districten, waar van labour 9 kreeg en de conservatie ven 1. De onafhankelijke Labour-candida- ten behaalden weinig: succes. Drie van hen, allen uit de Labour-party gesto ten wegens ernstige critiek op de re gering, verloren hun zetels aan offi- ciële-candidaten. Een voormalige Labour-afgevaar- digde, Edwards, die naar de conser vatieven was overgegaan omdat hij het niet eens was met de plannen van zyn party tot nationalisatie van de staalindustrie werd in zijn district verslagen. Randolph Churchill, de zoon van de conservatieve leider, werd in zijn district door Labour verslagen. Te Blaskley was de eindstand van beide partijen zo weinig verschillend, dat er opnieuw zal moeten worden ge teld. Chuter Ede. de minister van Bin nenlandse Zaken, bracht te South Shields zyn meerderheid van 7.114 (in 1945» op 17.555 stemmen. Dé jongste vrouwelijke candidaat. de 22-jarige June Pritchard (liberaal) verloor te Liverpool haar borgsom. De eerste liberale overwinning was Huddersfield West, een nieuw kies district, waar de liberale candidaat. Wade, een meerderheid van 119 stem men behaalde. Dr. Rill, de radiodokter, die op ver zoek van Churchill ook een propagan- darede voor de conservatieve partij had gehouden, won in zyn district van Labour. GROTE OPKOMST. De opkomst van de kiezers overtreft aanzienlyk de verwachtingen, vooral omdat het Donderdag in Engeland de gehele dag druilerig weer was en hef op sommige plaatsen zelfs hard regende. Voor de stembureaus heers, te een grote drukte. Ook te Coventry werd zo druk ge stemd. dal de stembiljetten opraakten, zodat enkele kiezers hun stem niet konden uitbrengen. Men neemt aan. dat iedere kiezer, die om deze reden van het stembureau moest worden teruggestuurd, het recht heeft de Koning om een nieuwe ver kiezing te verzoeken. De bookmakers maakten goede za ken, want vele Britten wilden 'n gok je wagen. In de loop van de dag wer den de kansen van Labour 6 tegen 4 geacht: later op de dag steeg de no tering ten gunste van de conservatie ven. omdat het sléchte 'weer in 'hun voordeel w.erd uitgelegd. Klokslag negen verzegelden de voorzitters van de 50.000 stembureaux de zwarte blikken bussen, die het ge heim bevatten van Engeland? nieuwe volksvertegenwoordiging en regering. In de nieuwe Britse verkiezingswet zijn beperkende bepalingen opgeno men wat betreft het aantal auto's, dat mag worden gebruikt. Dit had tot ge volg dat allerlei soorten rijtuigen, waaronder zelfs oude postwagens, voor het vervoer van kiezers en kiezeressen werden gebruikt. Ook de boerenwa gens ontbraken niet in het stadsbeeld. Ten minste twee kiezers hechtten, zoveel waarde aan het uitbrengen van hun stemmen, dat zij hiervoor een vliegtuig huurden. Een derde reisde speciaal \an Italië naar Groot Brittan- nië. om te kunnen stemmen. In Londen waren Donderdagnacht in het centrum grote menigten verza meld om de eerste uitslagen te ver nemen. Op schermen geprojecteerde por tretten van partijleiders werden met gejuich en boe-geroep begroet. Honderden verkeersagenten met kor te capes, regelden het verkeer. Voorts wordt het publiek bezig ge houden met talrijke vermakelijkheden. Een der meest ingenieuze hiervan zijn figuurtjes van de partijleiders, die in een heksenketel roeren en wier ge zichten lachen of fronzen naar gelang de uitslagen. Nieuwe Amerikaanse lening aan Joego-Slavië. Te Washington wordt vernomen, dat de V.S. nagenoeg gereed zijn met de voorbereidingen voor een nieuwe le ning aan Joego-Slavië, om te voorko men, dat het economische leven van Joego-Slavië door de Russische han delsboycot verstikt wordt. Amerikaanse ambtenaren deelden mede, dat de lening waarschijnlijk tien of 15 millioen dollars groot zou zijn en besteed zou kunnen worden voor Amerikaanse katoen, olie en an der dringend nodige grondstoffen, tn de afgelopen herfst hebben de V.S aan Joego-Slavië een lening van 20 millioen dollars toegestaan. Koe bracht drieling ter wereld. Bij de veehouder Noom te Beesd (in de Betuwe» bracht een koe drie kalveren ter we reld. Het zijn alle 3 kalveren van het vrouwelijk geslacht. Pas goed en wel was de ge- ooorte bekend, of verschillende veehouders gingen op kraam visite. Daroel Islam heeft regeringsapparaat gereed. Uit tijdens zuiveringsacties tegen de Daroel Islam inbeslaggenomen do cumenten blijkt, dat de Daroel Islam een regeringsapparaat gereed heeft om in bepaalde gebieden het bestuur der R.I.S. te vervangen. STATP, r Minister Bevin tijdens het verlaten van het stembureau. Hij kun voorlopig tevreden zijn Tweeling van 80 jaar. Maandag 27 Februari a.s. viert Heugelo's oudste tweeling, de heren Jan en Bernard Taken, zijn tachtigste verjaardag. Jan en Bernard zijn nog kerngezond en doen nog dagelijks hun werk in de tuinderij en op de boerde rij. Ze zijn getrouwd. Jan viert in Juni a.s. zijn 45-jarige bruiloft, Ber nard ongeveer vijf jaren later. Geruchten als zouden rampokkers het ere-veld der gesneuvelde Nederland se militairen in Solo hebben geschonden, zijn onjuist gebleken. Monument van Joodse erkentelijkheid. Op het Weesperplein bij de Diamant beurs te Amsterdam is Donderdag het monument van Joodse erkentelijkheid voor de hulp, die gedurende de be zetting aan de Joodse landgenoten werd verleend, onthuld en door bur gemeester d'Ailly namens het gemeen tebestuur aanvaard. Dr. M. de Har- togh, voorzitter van het comité tot stichting van het gedenkteken en de burgemeester voerden hierbij het woord. Lord Wooltoh, de conservatief, die de verkiezingscampagne leidde. De thor mometer stand van Vrijdagmorgen gaf hem weinig reden tot optimisme. Truman zal geen beroep op Stalln doen. President Truman heeft verklaard, dat hy geen reden zag vooir een nieuw rechtstreeks beroep op de Sowjet- Unie, om een einde te maken aan de „koude oorlog", daar hjj geen enkel teken zag, dat zou duiden op Russi sche geneigd tot beëindiging van de huidige situatie. President Truman zeide dit in ant woord op een vraag om commen taar te willed leveren op een verkla ring in het Congres, volgens welke een nieuwe toenaderingspogingr met het doel overeenstemming met de Sowjet-Unie te verkrijgen over het instellen van internationale controle op het gebruik van de atoom-energie, gevaarlyk zou kunnen zijn. Lagere geldelijke opbrengst wijl geleidelyk het winterfruit uit de Zeeuwse koelhuizen wordt geruimd, tegen op het ogenblik iets hogere pryzen, wordt in de boom gaarden reeds gewerkt voor de nieuwe oogst. Naar het zich laat aanzien, zal dit jaar veel met V. B. C. worden gespoten, omdat de olie- liespuitingen vry duur zyn en de hogere kosten hiervan niet tegen de sultaten blijken op te wegen. Intussen valt reeds een goede bloemknopvorming bij de appelenen peren waar te nemen. Uiteraard kan zo vroeg in het jaar nog weinig ge zegd worden van de oogstvooruit- zichten. - VEILINGRESULTATEN. Onlangs publiceerden wy de Zeeuw se fruitoogstcyfers over 1949, voor zover het fruit op de Bevelandse veilingen werd aangevoerd. Hieruit bleek toen de vry sterke styging van de kilo-opbrengst van hard fruit, met name appelen en peren, als ge volg van grotere cultuurzorgen en het in proauctie komen van jonge boomgaarden. Daartegenover spra ken de cyfers van de geldelijke uit komsten een duidelykc taal wat be treft de in 1949 ingetreden prysda- ling. Hieronder geven wy nog en kele cijfers van een aantal vei lingen afzonderlijk. Daaruit blykt, dat zowel de aanvoer als de gelde lijke opbrengst van het zacht fruit over het algemeen lager was dan vorig jaar. Een uitzondering maakt de veiling te Kapelle,als gevolg van de grote aardbeienaanvoer. Et- werden daar 415.513 kg. aardbeien geveild, tegen 144.718 kg. in 1948. De hogere geldelijke opbrengst van dit product bedroeg 186.931,91. De hiervolgende cijfers hebben be trekking op de omzet en de gelde lijke opbrengst in 1949. Tussen haakjes zijn de cyfers geplaatst, die het verschil met 1948 aan geven. Veiling Goes. Steen- en pitvruchten 18.168.749 kg. (4 4.595.361 kg.); zacht fruit 1.408.955 kg. 67.496 kg). Opbrengst in geld: Steen- en pitvruchten 3.372.106 31 1.466.487,48); zacht fruit 841.739.48 45.899,99)^ Velling Kapelle. Steen- en pitvruchten 16.998.736 kg. (4- 4.871.186 kg.); zacht fruit 1.673.996 kg. (4- 218.013 kg.). Opbrengst in geld: Steen- en pitvruchten 2.942.321,56 1.200.396,05); zacht fruit 991.662,04 (4 89.066,82). Veiling Krabbendyke. Steen- en pitvruchten 4.414.843 kg. (4 1.340.553 kg)zacht fruit 428.643 kg. 44.784). Opbrengst in geld Steen- en pitvruchten 932.070,34 392.446,31); zacht fruit 323.824.79 (4 4.423.17). Veiling Walcheren. Opbrengst van de aangevoerde groenten, aardappelen en fruit in 1949 1.040.986,82 (vorig jaar 1.074.830,03) en van de eieren 320.809,06 (vorig jaar ƒ310.758,67). Velling St. Annaland. De omzet bedroeg over 1949: vroe ge aardappelen 7.940.902 kg. a 535.924,47, uien 5.125.116 kg. k f 611.392,38, rode peen 1.169.839 kg. k 50.966,13 en diverse groenten 91.607 kg. k 24.627,47. De totaal omzet over 1949 beliep 1.222.910,47. Veiling Terneuzen. Op de veiling „Zeeuwsch Vlaande ren" te Terneuzen werd in 1949 voor een totaal bedrag van 561.686 aan groenten en fruit omgezet. Aangevoerd werd 1.181.000 kg. peren en appelen waarvan stand- aard-huishoudkwaliteit 637.600 kg., fabriekskwaliteit H. n 478.400 kg. en kroet en afval 65.000 kg. Van dit fruit werd 610.000 kg. ter vei- ling gesorteerd en verpakt. Ruim 7000 kg. werd gewikkeld en verpakt voor export naar België. De pruimen-aanvoer bedroeg in' 1949 totaal 70.000 kg. Hij hielp het illegale „Parool". Twintig jaar uitsluiting van enige journalistieke of leidende nlet-journali<»- tieke functie in de Nederlandse per» werd Donderdag geëist tegen A. Meyer Swencke. Dnderdag werd het getuigenverhoor voortgezet. Aan de beurt kwamen getuigen, die nader licht zouden kun nen werpen op Meyer Schwencke's verhouding met „Het Parool". Voor naamste getuige was de heer W. van Norden. directeur van dit blad, die verklaarde, dat M. S op zijn verzoek weer contacten met de „Sicherheits- dienst" heeft opgenomen. Volgens ge tuige heer M. S. uiterst belangrijke gegevens losgekregen bij Vogel en Helmuth Schmidt, mensen, die zich speciaal bemoeiden met de illegale pers. Getuige had M. S. duidelijk ge zegd dat deze na de bevrijding voor de rechter zou moeten verschijnen en verklaarde zich toen bereid over zijn goede daden te getuigen. Meyer Schwencke wist ook, dat hij na de oorlog geen kans bij „Het Parool" zou hebben. Aanvankelijk heb ik uitste kend contact met M. S. gehad. Toen 35 leden van de verspreidings dienst van „Het Parool" werden ge arresteerd na een brand in een der Paroolcentra, ging een der arrestanten doorslaan. M. ,S. kwam te weten, dat deze man zou worden losgelaten om de S.D. op het spoor van de Parool hoofdleden te brengen. Men heeft de man toen laten onderduiken, waardoor de Duitsers hun kroongetuige kwijt waren. Hierdoor liep het voor vele arrestanten vrij goed af. Meyer Schwencke waarschuwde ook voor het oprollen van „De Vrije Kun stenaar". Koningin ei Pr'ns Bernha d naar Frankrijk Van 23 tot 26 Mei H. M. de Koningin en Z. K. H Prins Bernhard hebben het voorne men een officieel bezoek te brengen aan de president der Franse repu bliek. Zy zullen op 23 Mei a.s. in Parus aankomen en op 26 Mei de Franse hoofdstad weer verlaten. Volgens een communiqué van het Franse ministerie van buitenlandse zaken „zal de Franse regering zich gelukkig achten H. M. de Koningin der Nederlanden, die de wens te ken nen heeft gegeven een bezoek te brengen aan de president van de re publiek, te ontvangen". Wet op de materiële oorlogsschade afgekondigd. In Staatsblad K 31 is afgekondigd de Wet op de Materiële Oorlogsscha- de. Zu treedt heden in werking. Aandelenzwendel in België. Een geestelyke en een rechtskundi ge zyn te Brussel gearresteerd; zy worden van frauduleuze handelingen met effecten beschuldigd, tot een to tale waarde van 25 millioen francs. De gearresteerden zyn de 49-jarige pater Stanislas Dock en de even oude Gentse rechtskundige Jules Fobe. Opnieuw hebben twee gedetineerden uit het interneringskamp te Finsterwolde kans gezien te ontvluchten. is het 450 jaar geleden, dat Karei V te Gent werd geboren: .viert de Sowjet-Unie de dag van het Rode Leger: is het 20 jaar geleden, dat de schilder-schrijver Jacobus van Loov te Haarlem overleed. Valse munters hadden zich te verantwoorden. Dank zy de oplettendheid van een Amsterdamse tramconducteur kon de Amsterdamse politie vorig jaar twee lieden aanhouden, die zich be zig hielden met de uitgifte van val se zilverbonnen van 2,50 en drie handlangers, die de bonnen in om loop brachten. Deze vyf personen hadden zien Donderdag te verantwoorden voor de Amsterdamse Arrondissements rechtbank. De president mr. J. Meihuizen zei- de. dat er enige duizenden van deze valse zilverbons waren gemaakt, echter niet van al te beste kwali teit. De verdachten hebben een aan tal van de best geslaagde drukken uit de partij gehaald en in omloop doen brengen. De officier van justitie begon zijn requisitoir met een compliment aan de conducteur. Hy noemde de ge pleegde feiten zeer ernstig. Hy eiste tegen V. en van G. die de bonnen gemaakt hadden, twee jaar en zes maanden gevangenisstraf met af trek van preventieve hechtenis. Tegen do drie personen, die de zil verbons voor 1,25 van Van G. had den gekocht en in omloop hadden gebracht, eiste de officier een jaar met aftrek. Toen de S.D. besloot de jacht op mr. dr. van Heuven Goedhart te ope nen en hiervoor ook drie Nederlandse politiemannen beschikbaar kreeg, waarschuwde M. S. De heer van Heu ven Goedhart verdween naar Enge land, werd minister van Justitie en hield een rede over vervolging van oorlogsmisdadigers. Dit laatste speel de M. S. weer uit bij zijn S. D.-re laties om hen te bewegen de illegale pers minder hard te vervolgen. In ruil voor S.D.-inlichtingen zorg de M. S. voor de nieuwste illegale uitgaven en voorts gaf hij vooruit zorgvuldig en in overleg opgestelde inlichtingen en sporen over verzets werk. die tot nietó leidden. Hoewel het aan M.S. volkomen duidelijk was gemaakt, dat zijn rol na de oorlog zou zijn uitgespeeld, zag hij kans om bij de bevryding van het Oosten van het land een aanzienlyke rol te spelen. Bij de uit gave van een reeks Parool-uitgaven was hy de motorische kracht op technisch gebied. „Na de capitula tie kwam by mij een feestelijke op tocht van Parool-werkers uit het Oosten en voorop liep hun grote vriend en leider Meyer Schwencke. Men kende hem in het Oosten niet. Vandaar deze vertoning", aldus ge tuige Van Norden. „Ik nam hem apart onder handen en hij verklaar de, dat vrijwel niemand technische kennis voor het uitgeven van dag bladen had en dat hij daaromde zaak maar even had opgeknapt. M. S. heeft nadien geen contact meer met ..Het Parool" gehad." 20 JAAR UITSLUITING GEËIST. De deskundige bij de Commissie I voor de Perszuivering, A. L. Gavers, die vooraf zeide drie uur nodig te hebben om tot een conclusie te ko men, eiste ten slotte twintig jaar uitsluiting uit enige journalistieke of leidende niet-joumalistieke func tie in de Nederlandse pers. Het speet de heer Govers. dat de wet geen levenslange ontzetting toe staat. De ontzetting zou Juni 1945 moeten ingaan. Zijns inziens werd Meyer Schwen cke reeds in de dertiger jaren voor zyn Duitse propaganda door Berlijn betaald Hij was er ook van overtuigd, dat M. S. lid is geweest van de N.S. B. en de S.S. Verdachte was „een fantastisch brok machtsbegeerte", die niet gezien, doch wel gevreesd wilde worden; een intrigant en een speler. Het belangrijke werk voor de illegali teit was een nieuw spel van deze eenzame verschrikkelijke mens. Na zijn avontuur met het naoorlogse Parool kwam M S. bij het Bureau Nationale Veiligheid, waar hij weer kon spion neren en intrigeren. Hij kreeg op dracht linkse figuren in de gatexi te houden. Hij kwam in een „Vlam"- kamp terecht en lag daar naast voor aanstaande figuren in de zon van ons bevrijde land te bakken. „Als zijn buren", aldus de heer Govers. „gewe ten hadden wie hij was. zouden ze gesmolten zijn". Gewapends bnt«ing op Java. In een Nederlands legercommuni qué wordt verklaard, dat zich Don derdag te Bekassi, op 48 kilometer van Djakarta, een gewapende botsing: heeft voorgedaan tussen een Neder lands gewapend convooi en een een heid van liet Indonesische leger. Een Nederlandse soldaat is gedood en verscheidene zijn gewond. Er zyn nog geen nadere bijzonderheden be kend. De verzoeningscommissie van de V.X. lieeft een onderzoek naar het in cident ingesteld. Boedapest eist terugroeping d'plomatiek personeel. De Hongaarse regering heeft in twee nota's aan de legaties van En geland en de V.S. te Boedapest geëist, «lat het diplomatieke personeel van heide hinden wordt ingekronijien en dat de Britse en Amerikaanse func tionarissen, die genoemd zijn in het spionnageproces tegen Yogeler en Sandqrs, worden teruggeroepen. De beide landen moesten .,de iogi- sche conclusie" trekken uit dit pro ces. Engeland en Amerika hadden veel meer personeel in dienst dan nodig was. Aan Engeland werd gevraagd, of het juist was dat „Hongaren, van wie algemeen bekend is dat zij vyan- den zijn van de Hongaarse volksdemo cratie, in groot aantal by de Britse legatie werken". DE VOORSPELT: VEEL BEWOLKING. Meest zwaar bewolkt met op vele plaatsen enige regen of motregen Zwakke tot matige en aan de kust later vrij krachtige wind. hoofdzake lijk tussen Zuid en West. Iets hogere temperaturen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1950 | | pagina 1