Berlijnse vrouwen genoten van
een sensationele uitverkoop
JIMMY BROWN, sportheld no. 1
Weinig drukte over de blokkade
Het nationale vermogen
neemt weer toe.
Westerling in een familie-album
LETTY'S moeilijke
KEUZE
Zeeuwse Almanak
MAANDAG 13 FEBRUARI 1950
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
West-Berlijners blijven optimistisch.
(Van onze Berlijnse correspondent).
De West-Berlijners hebben weer eens getoond, dat z(j zich niet zo ge
makkelijk uit hun evenwicht laten brengen. Alsof er geen Russen be
stonden, die te Helmstedt en Marienborn het verkeer van en naar Ber
lijn door een uitzonderlijk scherpe contröle vertraagden, hebben zij zich
op de traditionele winteruitverkoop geworpen met een élan, dat zelfs de
grootste zwartkijker een blijde glimlach om de lippen toverde. De win
teruitverkoop, die op 2 Februari j.L werd geopend, is de eerste sinds het
einde van de oorlog en de West-Berlijners hebben er maar meteen een
waar koopfeest van gemaakt.
Iedere huisvrouw had reeds we
ken tevoren wat geld teruggelegd
of dringende aankopen uitgesteld
om mede te kunnen profiteren van
de uitzonderlijke koopjes, die de za
kenwereld in de dagbladen hadden
aangekondigd. De ene advertentie
zag er al aanlokkelijker uit dan de
ander. Een gTOot kledingmagazijn
aan de Kurfürstendamm bood man
tels aan tegen een prijs van twaalf
gulden. Het schijnbaar onsterfelijke
C. A. in Charlottenburg lokte
koopsters met tweehonderd japon
nen voor elf gulden per stuk. Bali
kwam met nylons voor zeven en
herenschoenen voor negen gulden.
„Nu gaan de prijzen er aan!" schreef
een Berlins avondblad met grote
koppen boven zijn speciale adverten
tie-pagina. En inderdaad, de Berlijn
se vrouwen konden hun ogen niet
geloven, toen op de morgen van 2
Februari het gordijn voor het be
loofde sprookjesland werd opgetrok
ken. De prijzen waren lager en de
keuze groter dan zii de laatste tien
jaar gezien hadden. Zorgvuldig sa
mengestelde verlanglijstjes bleken
spoedig veel te bescheiden. Er kwa
men telkens nieuwe koopjes bij,
zeer ten ongerieve overigens van de
vergezellende echtgenoten, die de
losgeslagen koopwoede met angst
in het hart en een zuurzoete glim
lach op het gezicht gadesloegen. Op
de Kurfürstendamm was de aanloop
zo groot, dat de verkeerspolitie bij
zondere maatregelen moest nemen.
In kilometerlange rijen stonden
wachtende auto's achter elkaar. Zij
konden voor- noch achteruit, wat de
nijdige bezitters er toe verleidde een
hels lawaai te ontketenen, waarbij
het geschetter der overal opgestel
de luidsprekers eenvoudig verstom
de. Zelfs uit Oost-Berlijn waren dui
zenden kooplustigen naar het Wes
ten gekomen. De communistische
Staatswinkels met hun enorm hoge
prijzen bleven leeg zelfs op tijden,
die normaal als spitsuren gelden. De
Oost-Berlijners namen de gelegen
heid waar een jas of mantel te ko
pen voor een bedrag, dat in de Rus
sische sector van de stad niet eens
voldoende is om een paar „eenheids
schoenen" te betalen.
WEINIG DRUKTE.
Over de kleine blokkade hebben
de Berlijners zich dan ook veel min
der druk gemaakt dan personen, die
hierbij niet zo rechtstreeks betrok
ken zijn. Zij hebben genoten van 'n
sensationele uitverkoop en mogelijke
zorgen weggelachen met een nuch
ter realisme. Men is er hier vast van
overtuigd, dat de Sovjet-Russen geen
plan in uiterste consequentie zullen
toepassen, dat reeds eenmaal een
smadelijke mislukking is gebleken.
De tot nu toe uitgedeelde spelde-
prikken neemt men niet al te ernstig
ook al beseft men, dat het onbere
kenbare karakter der Sovjets het
niet toelaat onaantastbare conclu
sies te trekken. De West-Berlijners
weten, dat een blokkade hen niet
meer kan overvallen. Zij zijn er op
voorbereid en beter dan in 1948. In
de stad liggen voedselvoorraden op
geslagen, voldoende om 2% millioen
mensen vier maanden lang te voe
den, terwijl de aardappelpositie zelfs
nog gunstiger is. Dank zij de grote
aardappelleveranties uit Nederland
reikt de bestaande voorraad tot Juli
a.s. Ook is het de Sovjet-Russen
niet meer mogelijk geheel West-Ber-
lijn zonder stroom te zetten. Betaald
met gelden uit het Marshall-plan
is in het Westen der stad de groot
ste electriciteits-centrale van Euro
pa gebouwd. Zij wordt gestookt met
olie, een brandstof, die in alle om
standigheden gemakkelijk naar Ber
lijn kan worden vervoerd.
De Russen zullen het verkeer
niet meer stil kunnen leggen, de
fabrieken kunnen dwingen hun pro
ductie stop te zetten of duizenden
gezinnen maandenlang in duisternis
hullen. De geallieerden hebben de
Sovjets dit wapen in samenwerking
met het gemeentebestuur van West-
Berlijn volledig uit handen geslagen.
Met zelfvertrouwen wijzen de
West-Berlijners dan nog op de sterk
uitgebreide landings-capaciteit, die
hun stad aan vliegtuigen van de
luchtbrug nu bieden kan. Het nieu
we vliegveld Tegel in de Franse sec
tor kan alleen meer vliegtuigen ge
legenheid tot landen en opstijgen bie
den dan Tempelhof en Gatow teza
men. De Berlijners zijn op deze aan
winst bijzonder trots, omdat zij haar
geheel vrijwillig hebben aangelegd.
De Amerikanen behoefden slechts
de benodigde materialen, werktuigen
en technici ter beschikking te stel
len. Al deze factoren tezamen bewij
zen voldoende, dat het optimisme der
West-Berlijners niet van goede gron
den is ontbloot. Zij weten, dat hun
stad nu geen onverdedigde vesting
meer is, die aan een volledige iso
latie nauwelijks het hoofd kan bie
den. De Russen zal dit overigens
ook wel niet onbekend gebleven zijn!
Terreur in Frans dorp.
In het Franse dorp La Oroisée, dat
500 inwoners telt, heerst sinds enkele
weken een terreur. Zeven plaatselijke
boerderijen zijn afgebrand, nadat de
boer enkele dagen te voren een siga
rettendoosje met verbrand stro op
zijn deur geprikt vond. Een paar da
gen geleden werd een boer door een
reheimzinige schutter in de schou-
ler geschoten, toen hij op een nacht
zijn schuur bewaakte.
Daarop werd hij door twee mannen
in een auto getrokken en in een bos
aan de handen opgehangen.
De politie zoekt naar de misdadi
gers en ook de bevolking maakt
's nachts jacht op hen.
Marshall-dollars voor de Sahara.
Het bureau E.C.A. te Parijs heeft
bekend gemaakt, dat er 30.997.935
dollar beschikbaar zulen worden ge
steld voor irrigatiewerken in de Sa
hara, die ten doel hebben 80.000 ha.
woestijngrond te herscheppen in
rijstvelden, en voor andere projecten
in Frans-West-Afrika.
Mede dank zij de zware
belastingen?
In zijn memorie van antwoord aan
de Eerste Kamer heeft de minister
van financiën op de begrotings-be-
schouwingen o.m. het volgende ge
antwoord. De intering op het natio
nale vermogen is in 1948 tot staan
gekomen en in haar tegendeel ver
keerd.
De toeneming van het nationale ver
mogen bedraagt in 1948 1.10 milliard
en in 1949 1.77 milliard.
Het bestaan van een zware belas
tingdruk wordt niet ontkend. De mi
nister is bereid de stelling voor zijn
rekening te nemen, dat het tot staan
brengen van de intering op het natio
nale vermogen en de hernieuwde aan
was daarvan mede aan de belasting
druk zijn te danken geweest. Immers,
het verbruik is er door beperkt en het
herstel der oorlogsschade, zowel in de
publieke als in de particuliere sector,
kon sneller en met minder inflatie
worden tot stand gebracht dan anders
mogelijk zou zijn geweest. Ook tot 'n
meer rechtvaardige verdeling van het
nationale inkomen heeft de zware be
lastingdruk aanzienlijk bijgedragen en
zodoende heeft zij de productie be
vorderd, waaruit het nationale vermo
gen moet worden gevoed. Niettemin
heeft de bestaande belastingdruk er
kende schadelijke nevenwerkingen,
waarvan de invloed inderdaad met de
tijd toeneemt. Het streven van de mi
nister is er op gericht deels door ver
lichting, deels door verplaatsing van
de druk deze nevenwerkingen te ver
zachten.
Rumoerige zitting Raad van
de Franse Unie.
Tijdens een stormachtig debat in
de raad van de Franse Unie over de
onlusten aan de ivoorkust onderbrak
Jean Barbe, voorzitter van de commu
nistische fractie, Albert Sarreau,
voormalig minister-president, met de
woorden: „U bent verantwoordelijk
voor de dood van Gabriel Peri (een
door de nazi's doodgeschoten commu
nist.) „Imbeciel', riep Sarraut uit.
„Schoft" slingerde Barbe hem naar
het hoofd. Sarraut sprong uit zjjn
bank in de richting van Barbe, maar
zaalpersoneel verhinderde Saivaut
met Barbe slaags te raken. Er brak
een rumoer los, communisten en
rechtse afgevaardigden scholden elk
aar uit. De zitting werd verdaagd.
Autodieven gearresteerd.
Vrijdagavond tegen middernacht
hebben twee rechercheurs van de
Amsterdamse centrale recherche,
die in een auto surveilleerden, twee
autodieven op heterdaad betrapt. Zij
stalen een auto op de Ziesenkade. De
achtervolging werd onmiddellijk in
gezet en op de Weteringschans wer
den de dieven ingehaald. Eén zag kans
uit de gestolen auto te springen en hij
trachtte te ontvluchten. Een recher
cheur trok daarop zijn revolver en
schoot de man in de benen.
Door toevallige omstandigheden zijn
wij in het bezit gekomen van enige
foto's betreffende de voormalige K.N.
I.L.-kapitein Westerling, die door zijn
actie op Java veel stof heeft doen op
waaien.
Hier ziet men in de eerste plaats de
„Turk" in het uniform van de Gealli
eerden, aan wier zijde hij streed ge
durende de laatste wereldoorlog. Deze
foto is afkomstig uit het album van
zijn vroegere schoonmoeder, mevr.
Sowter uit Derbyshire. De tweede fo
to toont Westerling na zijn huwelijk,
zeven jaar geleden, met Marjorie
Sowter. Zij was verpleegster in een
hospitaal te Wolverhampton. Wester
ling leerde haar kennen, toen hij daar
opgenomen was voor genezing van zijn
oorlogsverwondingen. Veertien dagen
later trouwden zij. Maar twee jaar la
ter gingen zij scheiden. Het dochtertje
Diana bleef aan de zorgen van de
moeder toevertrouwd. Volgens mevr.
Sowter heeft men het adres van moe
der en dochter geheim gehouden, daar
Westerling meermalen getracht zou
hebben om zijn vroegere echtgenote
op te zoeken met de bedoeling om
zijn dochtertje terug te krijgen.
Geen nieuwe voorstellen
contröle atoomenergie.
Op zijn wekelijkse persconferentie heeft
president Truman alle voorstellen tot wij
ziging van de Amerikaanse politiek inza
ke de internationale controle op de
atoomenergie in verband met de ont
wikkeling van de waterstofbom van de
hand gewezen. Het Baruchplan voor in
ternationale controle is nog even goed
bruikbaar als toen de V. S. het bij de
V. N. indienden, aldus Truman.
fEUlLLETOsj
door
MARY BURCHELL
NIET HIER
Iedere dag schrijf je irt dit rubriek
je over de dingen, die zich in Zeeland
afspelen en ook vandaag is er weer
stof in overvloed. Een merel, die in
Ellewoutsdijk zit te broeden, een
koopman, die, zoals ge Zaterdag hebt
kunnen lezen, de armen van een paar
Zeeuwse gemeenten na zijn dood ge
lukkig heeft gemaakt, de „Jan Brei
del" die nog altijd vastzit en de
storm, die ook in Zeeland ontelbare
pannen van de daken heeft gerukt.
Maar waarom nu niet eens een paar
woorden over dingen, die niet in Zee
land gebeurden, maar hier toch ook
zouden kunnen plaats grijpen?
Kijk naar Genève. In rep en roer is
de stad. De volkstelling heeft uitgewe
zen, dat er 333 meer getrouwde vrou
wen, dan getrouwde mannen zijn. Hoe
ts het mogelijk! Zijn de statistieken
mis, of de getrouwde vrouwen?
Kijk naar Bari. Daar wandelde een
vrouwenhater door de straten. Plotse
ling viel een vrouw, die op de eerste
verdieping glazen zat te lappen naar
beneden, boven op zijn hoofd. Zij liep
zelfs geen schrammetje op, maar de
vrouwenhater is bewusteloos naar een
ziekenhuis gebracht. Wat moet er in
hem omgaan als hij bij komt
Bij ons in Zeeland gebeuren die din
gen niet Helaas. Want als ze wel ge
beurden, wat zouden er een mooie
Almanakjes van te maken zijn!
33
Letty hoorde eerst Gabrielle naar
haar kamer gaan en toen Rufus Arling
naar de zijne. Daarop werd het stil
in huis, afgezien dan van 't nu en dan
kraken van planken en de vreemde
niet te verklaren geluiden, die men in
elk oud gebouw hoort nadat een war
me dag heeft plaats gemaakt voor een
koelere nacht.
Nog altijd lag Letty in de duisternis
te staren. Geleidelijk werd die duis
ternis minder intens en na een poosje
zag ze door het venster wat zwak licht
gloren. Hier en daar begon een vogel
wat slaperig te tjilpen, maar bedacht
zich dan weer en bleef stil.
Tenslotte viel Letty in slaap.
De volgende dag was het niet ge
makkelijk, kalm en beheerst te schij
nen. Niet gemakkelijk om Anna's vra
gen over het bal te beantwoorden, in
te gaan op de grappige, wat kwaad-
sprekerige commentaren van Gabrielle
omtrent de andere gasten en de ge
beurtenissen van die avond en vooral
om het leven-van-alle-dag zo opge
wekt en gewoontjes als maar mogelijk
weer te beginnen.
En toch was dat nodig, want als Let
ty het niet deed, zou Gabrielle en
zou vermoedelijk ook Anna begrij
pen, dat er iets niet in de haak was,
zouden ze vragen stellen, die moeilijk
te ontwijken maar onmogelijk te be
antwoorden waren.
Ondanks Gabrielle's voorspelling
kwam Alec die morgen niet opdagen
en vroeg in de middag toog Gabrielle
er met haar auto op uit. vagelijk
mededelend, dat ze „misschien geen
thee zou komen drinken".
Letty was te trots, om te vragen, of
ze Alec ging ontmoeten en te verlegen
om te informeren, of Alec uitdrukke
lijk had beloofd, zijn excuus te komen
maken. Dus bleef ze achter in een vrij
ellendige onzekerheid ze wist al
leen, dat als ze Alec gaarne wilde
zien, ze beter deed niet uit te gaan.
Om vijf uur echter belde Dolly Pol-
mer op en verzocht, dat Letty toch
vooral die avond ter kerke zou komen.
„Ik weet niet. of ik kan Dolly",
(Letty hoopte, dat die meer dan halve
leugen haar zou vergeven worden).
„O, kom toch, Letty. Vader is zo
trots als een pauw op zijn preek en
zegt, dat jij die speciaal zult waarde
ren omdat het over tuinen en zo gaat.
Niet iets zo afgezaagds als het leven,
dat een tuin lijkt, maar een soort ge
leerd betoog erover", legde Dolly, die
niet aan overmaat van eerbied leed
ten opzichte van haar papa, verder uit.
,,'t Zal hem erg spijten als je niet ver
schijnt".
„Denk je?" In haar nederige stem
ming van het ogenblik voelde Letty
zich geroerd door het feit, dat iemand
zich iets aan haar aan- of afwezigheid
liet gelegen liggen. „Goed dan, ik
kom".
Tenslotte was het ook belachelijk, te
veronderstellen dat ze maar aldoor
thuis kon blijven, omdat ze hoopte op
de ietwat late verontschuldigingen van
Alec, die als ze er goed over na
dacht toch niet veel waard zouden
zijn.
Ze ging dus naar de kerk en liet
Rufus Arling, die in een extra-ge
leerd boek verdiept was, achter. Toch
was hij niet zo daarin verdiept, of bij
haar vertrek keek hij even op en
vroeg: „Wat moet ik doen met de jon
ge Kellern, als hij soms komt.hem
aangenaam bezig houden?"
„Neen", antwoordde Letty vastbera
den. „Je kunt hem uit mijn naam zijn
nek omdraaien".
Na deze niet zeer Christelijke uit
drukking meer op haar gemak, liep zij
over het grasveld en nam de kortste
weg naar de dorpskerk.
Ze verbeeldde zich, dat Rufus Arling
haar peinzend-glimlachend nazag.
Tijdens de dienst en zelfs gedurende
de geleerde preek van ds. Polmer
dwaalden Letty's gedachten nu en dan
af. Ze begreep eigenlijk niet, hoe ze
er toe gekomen was, uit te gaan.
Tenslotte was de avond het meest ge
schikte tijdstip voor Alec's komst. Bo
vendien had hü misschien wat wel
waarschijnlijk was de middag met
Gabrielle doorgebracht Dan zou hij
haar thuisbrengen in de hoop meteen
met haar, Letty, vrede te sluiten.
Hoe kon ze verwachten, dat hij uit
leg zou geven en excuus maken, als
zij er niet was, om ze in ontvangst te
nemen?
(Wordt vervolgd).
Het Wereldgebeuren
Lewis contra
T ruman
John Lewis, de leider van de grote
Amerikaanse mijnwerkersbond, is een
geslepen advocaat in arbeidszaken,
die de fijne kneepjes van het onder
handelen en van het spel achter de
schermen kent. Ondanks zijn ruwe
en autoritaire natuur volgt het me
rendeel der arbeiders blindelings zijn
parolen en dat doet Lewis in zijn
jacht naar succes en invloed soms de
voorzichtigheid uit het oog verliezen.
Hij is thans niet alleen in conflict ge
komen met de mijneigenaars, die de
dwingelandij van de mijnwerkersko
ning moe zijn, maar ook met de re
gering van Truman.
De president heeft vorige week de
anti-stakingswet van Taft-Hartley te
baat moeten nemen in een poging om
een eind te maken aan de verwarde
toestand in de koolindustrie. Dezelfde
wet, die de president bestreden heeft
en die hij vergeefs door het Congres
heeft willen laten intrekken. De toe
stand vereiste echter handelen. Er
wordt niet over de gehele linie volop
gestaakt. De tactiek van Lewis is er
op gericht de productie aanzienlijk te
vertragen zonder nochtans geheel stop
te zetten. Onder het motto „geen
overeenkomst, geen arbeid" heeft Le
wis zijn volgelingen order gegeven
slechts drie dagen per week te wer
ken behalve in de kleinere mijnen,
waarvan de directies bereid bleken
tot toegeven. Zijn doel met deze ge
deeltelijke stakingen is een eensgezin
de houding van de mijneigenaars te
voorkomen. Dat is niet gelukt en in
tussen gaan zoveel arbeidsdagen ver
loren, dat de Amerikaanse economie
ernstig aangetast dreigt te worden.
De industrieën, die afhankelijk zijn
van kolenaanvoer dat is vooral ook
de staalindustrie - hebben nog slechts
6. Jimmy Brown vond dat schaatsenrijden maar
een rare bezigheid. Wat de mensen daar aan von
den, dacht-ie. Op van die smalle, gladde ijzers rond
te vliegen en in die erbarmelijke kou er op uit
trekken als ware het hartje zomer. Zo dacht hij er
nog over, toen hij eens op een avond, toen het al
heel stil op het ijs was geworden, want de men
sen waren langzamerhand allemaal naar huis ge
trokken, een paar schaatsen vond, die de een of
ander blijkbaar had vergeten.
kleine voorraden en zullen hun pro
ductie moeten verminderen, als daar
in geen verbetering komt.
De strijd gaat om de inhoud van
een nieuwe collectieve arbeidsover
eenkomst, die Lewis door wil drijven.
Lewis stelt als eis een loonsverhoging
van 14.05 dollar tot 15 dollar per dag
en een uitkering van 35 ets in plaats
van 20 ets per ton aan de vakvereni
ging voor sociale doeleinden.
Daarnaast houdt hij voet bij stuk
ten aanzien van een clausule, dat de
mijnwerkers alleen behoeven te wer
ken, wanneer zij daartoe „bereid en
in staat zijn". Deze dubbelzinnige en
vage formulering geeft Lewis als het
ware het recht om op zijn manier als
inspecteur op de productie op te tre
den.
In hoeverre de sociale eisen van de
United Mine Workers billijk en recht
vaardig zijn zal thans worden uitge
maakt door een commissie, die op
dracht heeft gekregen van president
Truman, om een onderzoek in te stel
len naar de feiten. Deze commissie is
bezig met het horen van vertegen
woordigers van beide partijen. Een
andere commissie kwam reeds eerder
tot de conclusie, dat aan de sociale
voorzieningen van de mijnwerkers in
derdaad nog veel te verbeteren valt.
Wat Truman wil is dat in afwach
ting van het resultaat der onderhan
delingen de stakers aan het werk zul
len gaan. Over enkele dagen valt op
grond van de Taft-Hartley wet, waar
van de procedure nu in werking is
gezet, een gerechtelijk bevel daartoe
te verwachten, dat 80 dagen van
kracht blijft. Of de mijnwerkers zich
van dit bevel veel aan zullen trekken
is een andere kwestie. Een plaatselijk
vakbondsleider gaf als commentaar:
„Het kan ons niets schelen, zonder
nieuw contract werken we niet. Als
ze kolen willen hebben, laten Taft en
Hartley en Truman ze dan zelf maar
komen delven". Zo eenvoudig is de
zaak echter nu ook weer niet. De
vakbondsfunctionarissen, die weige
ren het gerechtelijk bevel op te vol
gen door geen orders te geven tot her
vatting van het werk, kunnen ver
volgd worden. Het zou niet de eerste
keer zijn, als Lewis en zijn bond tot
hoge boeten werden veroordeeld.
Zowel Lewis. Truman als de mijn
eigenaren spelen hoog spel en nie
mand weet nog, waar de eerste toe
passing van de Taft-Hartley wet op
uit zal lopen.
Worden telefoongesprekken
in Amerika afgeluisterd
De Sowjet-Unie heeft Vrijdag het
federale Amerikaanse bureau van on
derzoek oficieel beschuldigd van het
afluisteren van telefoongesprekken
van employesc der V.N. De Russische
regering uit verder de beschudiging,
dat „zekere verantwoordelijke func
tionarissen van het secretariaat der
V.N. door het bureau wevden ge
bruikt om inlichtingen te verkregen
over employé's der V.N. en de inter
ne aangelegenheden van het secreta
riaat".
Dinsdag viert het echtpaar B. Noo*jer
—van de Lagemaat te Scherpenzeel *öa
zestigjarige bruiloft.
