Een avond in Montmartre
Zeeuwse Almanak
U BETAALT EN WIJ BOUWEN
Van Vrouw ioi Vrouw
PRAATJE
ZATERDAG 21 JANUARI 1950
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
Van vriendelijk dorp tot het
vermaakscentrum van Parijs
Wie weinig geld op zak heeft blijve buiten de
cabarets en d e nachtclubs.
(Van onze correspondent)
PARUS, Jan. In het Noorden van Partfs ligt een heuvel. Boven op deze
heuvel heeft men aan het einde van de vorige eeuw de Sacré Coeur gc-
b'ouvvd, die grote, witte. Oosters aandoende kerk, die daar zo hoog ligt,
dat men haar in heel Parüs kan zien. Rondom die ietwat pompeuze kerk.
die bij feestelijke gelegenheden 's avonds door ontelbare schijnwerpers
krijtwit wordt verlicht, vindt men de kleine, style straatjes, met aan
weerszijden de grauwe, lage huisjes. Die heuvel heet Montmartre en dat
oude dorp, dat er op gebouwd ligt, is tussen de twee laatste wereldoorlo
gen in heel de wereld bekend geworden, omdat het het meest luxueuse
vermaakscentrum van Europa werd.
Men heeft er de Moulin Rouge,
waar Josephine Baker danste en het
Casino de Paris, waar Maurice Che
valier zijn ondeugende liedjes zong,
men vindt er de weelderige nacht
clubs van de Place Pigalle en de po
pulaire schiettenten van de Boule
vard de Clichy. Het is de wijk, waar
het krioelt van de negers, de in Pa
rijs werkelijk toch wel een beetje
louche Arabieren, de Indochinezen,
de halfbloeden en de vertegenwoordi
gers van de al die volkeren, die op
Montmartre hun vermaak komen
zoeken. Men kan er in één avond een
heel fortuin uitgeven, maar men kan
er ook, zonder een franc op zak, wat
lopen dwalen langs de ontelbare
kroegjes of langs de stijle straatjes,
die naar de Sacré Coeurs lopen en
waar de drukte plotseling in een
dorpse stilte veranderd.
Het is wel een feit, dat Montmar
tre na de oorlog een felle concurren
tie moest voeren tegen een andere
wijk, die ook erg in de mode is ge
komen, namelijk Saint Germain des
Prés, maar er zijn zoveel verschillen
tussen deze beide wijken, dat men ze
toch eigenlijk niet met elkaar kan
vergelijken.
Wij willen eens nagaan, hoe het
komt dat het juist „Montmartre" is
geweest, dat het vermaakscentrum
van Parijs is geworden.
EEN VRIENDELIJK DORP
Wanneer men aan het begin van
dit jaar op een morgen wat gaat
wandelen in de straatjes rondom de
Sacré Coeur, dan waant men zich
werkelijk nog in een dorp. Die straat
jes zijn smal, de huisjes hebben nooit
meer dan één etage en zij zien er
nog echt uit als dorpshuisjes. Er ko
men daar op die „butte Montmartre"
(butte is heuvel) geen autobussen en
heel weinig auto's. Er zijn dorpswin
keltjes, waar de Montmartrianen ge
zellig staan te keuvelen over de
schandaaltjes van het dorp; er is een
pleintje met bomen en bankjes, waar
de ouden van dagen op zitten uit
te rusten van een lang en vermoeid
leven en wanneer men dan ook op
één van die bankjes gaat zitten, dan
kan het gebeuren, dat men plotseling
„monsieur le maire", meneer de bur
gemeester, het pleintje ziet overste
ken. Hij draagt een Napoleonsteek,
een rood fluwelen buis en een blauw
fluwelen kuitbroek, gespen op zijn
schoenen en een sabel aan zijn zijde.
Hij is de burgervader van de onafhan
kelijke gemeente Montmartre. Want
ofschoon dit dorp, dat daar midden
in die wereldstad overdag toch zijn
dorpse rust weet te behouden, al
sinds 1860 het achttiende arrondisse
ment van Parijs is, toch heeft men,
vanwege de pure gijn, steeds ook nog
de burgemeesters-iiguur van Mont
martre in ere gehouden.
Komt men echter tegen de avond,
dan is er van die dorpse rust van
Montmartre niets meer te merken.
Het vredige dorpspleintje is nu
veranderd in een parkeerterrein,
waar de auto's uit een dozijn ver
schillende landen in de rij staan.
IJS OP DE RUIT
Daar zaten ze, Donderdagmorgen,
ddar zaten ze op de ruit! Ragfijn ge
vederd, in duizend vormen, smette
loos blank en glinsterend als van kris
tal! Ijsbloemen, mooier dan ooit!
De kinderen sprongen uit hun bed
jes en wilden naar buiten kijken.
Eensklaps stonden ze stil en verstom
de hun geratel De zon speelde over
het glas, en schoten plotseling stralen
goud door het zilver.
Wie zijn kinderen zo zag staan, liet
de herinneringen levend worden aan
de winters uit zijn jeugd. Ge ziet de
blanke sneeuw en het kind, dat er tot
over de enkels in wegzakt, dat klein
en alleen, als een zwart silhouetje,
zieh een weg zoekt door die witte on
eindigheidGe hoort uw vader weer
neuriën dat liedje uit zijn jeugd
't Is vandaag de witte wereld. Al
tijd, als het sneeuwt, denkt ge aan
uw vader en hoort zijn oude stem dat
wijsje neuriën. Er is een tante ge
weest, in dat reeds grijze verleden,
die U uit school kwam halen met een
echte arrestee en met U door de bos
sen reed rondom de plaats, waar ge
geboren werd. Goede tante. En hoe
lang al geleden..
Ge ziet het water bedekt met een
dikke ijslaag. Ge ziet U zelf weer krab
belen op uw eerste schaatsen. En in
latere jaren ziet ge 'n jongen, die met n
forse slag voortsnelt en weer later
diezelfde jongen, met naast zich een
kort manteltje en een zwartglanzend
bontmutsje met blonde krullen, eron
der uit.
De kinderen waren al naar beneden.
Zelf b leeft ge staan turen. Naar die
ijsbloemen op de ruit en de herinne
ringen, die erin geschreven stonden.
Toen holde de oudste de trap op.
Vader mijn schaatsen zijn me te
klein.
En ge dacht aan de fiscus. Die het
wel eens moeilijk maakt om nieuwe
schaatsen aan te schaffen.
Langs de grijze dorpshuisjes zijn de
neonlichten aangeschoten en men
merkt, dat achter vele van die ver
zakte geveltjes dure restaurants of
nachtclubs verscholen zijn.
Wanneer u veel geld op zak heeft,
kunt .u naar binnen stappen. Voor u
weet wat er gebeurd is, heeft een
kellner uw jas uitgetrokken, de ge
rant heeft u naar een tafeltje ge
leid en weer een andere meneer in
rokcostuum heeft een fles champag
ne voor uw neus gezet (ook al heeft
u daar om niet gevraagd). U bekijkt
dat cabaret dan eens en u merkt,
dat alles even griezelig duur en
luxueus uitziet.
Er zit een orkestje, er is een heel
klein dansvloertje en er zijn opval
lend veel aardige meisjes. Enfin, ik
zal u dan nu maar alleen laten, want
mijn portefeuille is vanavond werke-
iijk niet op nachtclubtarieven bere
kend. (Veertig gulden voor een fles
champagne).
ARTISTENKROEGJES
Hoe is Montmartre eigenlijk zo po
pulair geworden? Aan het einde van
de vorige eeuw was Montmartre nog
een klein onbekend dorp buiten Pa
rijs. Het leven was er goed en goed
koop en dat had tot gevolg, dat en
kele Parijse artisten, die, zoals alle
artisten van een goed en goedkoop
leven hielden, naar dat dorpje trok
ken om er te gaan schilderen en er
zo mogelijk met een minimum aan
geld te leven. De boerenjongens, die
dat dorpje in die dagen bewoonden,
vonden dat eerst maar matig pret
tig. Die kunstschilders met hun lan- i
ge haren en hun lege beurzen maak- j
ten alle mooie meisjes van het dorp
het hoofd op hol. Het gevolg was. dat j
nog al eens gevochten werd en wel j
vooral in een oud kroegje, waar de i
schilders altijd op de pof kwamen 'j
drinken en waar de boerenjongens j
hen dan opwachtten om hun gebro- j
ken harten te wreken. Die vechtpar-
tijen gingen zo ruw toe, dat het
kroegje de naam „Cabaret des Assa-
sins" kreeg (Cabaret van de moorde
naars). Dit kroegje bestaat nog.
maar het heet nu „Le Lapin Agils"en
het is een van de bekendste cabarets
van Parijs.
In het begin van deze eeuw gin
gen de toen nog onbekende schilders
Picasso, Keès van Dongen en een
paar dichters ook in Montmartre wo
nen. Het dorpje begon langzamer
hand een zekere bekendheid te krij
gen. De Pargse studenten trokken er
's Zaterdagsavonds heen om er met
hun midinettetjes te dansen in' de
oude Molens, waarvan men dansgele
genheden had gemaakt. Zo ontston
den de Moulin de la Galette en de
Moulin Rouge. Deze dansgelegenhe
den vielen zo in de smaak, men vond
het zo charmant om op zomeravon
den in de tuinen van Montmartre,
verlicht met lampionnetjes en op de
maat van de vriendelijke musette-or-
kestjes te gaan dansen, dat er steeds
meer mensen naar Montmartre trok
ken. Tot 1914 bleef het hoofdzakelijk
een artistendorp, waar de schilders
van Parijs als echte Bohémiens kon
den leven. Na 1918 kwamen er de
nachtclubs, de dure restaurants en
de touristen-industrie leverde er goud
op.
En zo is dat gebleven. Montmartre
is nog altijd een charmant dorp, maar
wanneer men wat heter rondkijkt,
ziet men, dat deze wijk toch iets on
natuurlijks heeft gekregen en dat
men er de vervlogen tijd te goed
heeft willen conserveren. Erg hinder
lijk is dit .echter niet en daarom kan
ik u aanraden om bij uw volgende
bezoek aan Parijs ook eens een mor
gen te gaan flaneren door de histo
rische straatjes van Montmartre.
(Nadruk verboden)
Het aantal telefoonaansluitingen, aan
gesloten bij de plaatselijke telefoondienst
te 's-Gravenhagc, bereikte de 50.000.
Ontsnapte gevangene
meldde zich vrijwillig.
Bij de politie te Zwolle meldde
zich één van de gevangenen, die
deze week zijn ontsnapt op het per
ron van het Utrechtse station, toen
zg geboeid op transport zouden
worden gesteld naar de strafgevan
genis te Alkmaar. De man is naar
Utrecht overgebracht en opnieuw
ingesloten.
Zijn vriend heeft het tot Donder- j
dagmiddag uitgehouden. Toen hg in
een winkel in Zwolle en op het te- j
rugbellen door een familielid wacht- j
te. vertelde hij de winkelier het re-1
laas van de ontsnapping. Doordat
ze plotseling ieder aan een kant 'n
paal voorbijliepen, brak de ketting
van de polsboeien. Met behulp van
een vijl hebben zy zich van de boei- i
en bevrijd. De vrouw van de win-
keiier waarschuwde de politie, die j
de vluchteling weer arresteerde.
Bulgarije wees Yoego-Slavische
diplomaten uit.
De Bulgaarse regering heeft aan de Joe- j
go-Slavische regering verzocht onmiddel
lijk de eerste ambassade-secretaris.
Woeatsjitsj. en de consul te Sofia, Sawitsj.
terug te roepen. Het verzoek was vervat
in een aan de Joego-Slavische ambassade
te Sofia overhandigde nota. waarin „ver
antwoordelijke personen in de Joego
slavische regering en leden van de staf
van de Joego-Slavische ambassade te So
fia" ervan beschuldigd worden een sa
menzwering tegen Bulgarije te organise
ren. welke ten doel zou hebben het gebied
van Pirin van Bulgarije los te maken en
de Bulgaarse souvereiniteit en onafhanke
lijkheid te liquideren door middel van een
federatie. Zij had eveneens ten doel ge
had de overleden premier DImitrof.uit.de
weg te ruimen.
Een fiat kosl „maar" 204,50 per maand en 18.900 ineens
Maar dan moogt U ook in het
Haagje wonen.
Dc twaalf-jarige Jofientje Gerritsen uit Nijmegen heeft voor het kleuter
dagverblijf „Maria Christina" een kopje geboetseerd van prinses Margke.
De twaalf-jarige Jofientje met het door ha#r vervaardigde kopje.
Het is dus eindelijk zo
ver gekomen.
De kranten hebben het,
als een nuchter en vol
strekt normaal feit, tus
sen een allerlei van di
plomatieke stappen,bran
den en redevoeringen
terloops vermeld: Ingrid
Bergmann zit in een ze
nuwinrichting.
Ach ja, ivat wilt U? Ho
ge bomen vangen veel
ivind, en om een filmac-
trice van een dergelijke
wereldreputatie gonzen
nu eenmaal altijd de gif
tige pijlen dichter dan
om een gewone huismoe
der die het hoogstens tot
een paar regels verkeers
ongeval zal brengen.
Het Publiek heeft geen
interesse voor grootheid
zonder meer: er moet al
tijd een beetje pikanterie
bij, een schandaaltje, een
zijsprongetje, waardoor
de Grote Vrouw niet
meer zo héél groot is en
eindelijk eens reden geeft
tot meesmuilen.
Want, nietwaar, zo'n
beroemdheid is toch altijd
lichtelijk irriterend voor
de doorsnee mens. Altijd
maar dat hooghartige
masker, altijd maar dat
opgerichte trotse hoofd,
die koele ogen en die
vastgesloten mond. Het is
zo vermoeiend om naar
een standbeeld te kijken:
laat de Grote Vrouw as
jeblieft ook eens struike
len en, eventjes maar,
languit in de modder lig
gen, zodat wij op haar
neer kunnen zien
Dat zegt het domme
wrede monster Publiek.
En tn de schaduw van el
ke grote figuur, van elke
waarachtige kunstenaar
gromt de Jaloezie en
wacht om toe te sprin
gen. Zij hangt de hoog
hartig voortschrijdende
aan de mantel. Ze wijst
met de spitse vinger en
fluistert met de giftige
tong. Zij schiet uit hel
duister een onophoudelij
ke hagelbui van in gif
gedoopte pijlen en zo
hecht is het pantser van
de benijde niet, of ergens
lussen de maliën blijft
wel een venijnige weer
haak steken. En dan
springt een opgejaagd,
plichtsgetrouw man uit 't
venster van een wolken
krabber, en een talentvol
actrice vlucht in de sche
merige stilte van een zie
kenkamer.
Zelfs Ingrid Bergmann
is bezweken. Zij, die de
figuur van een der krach
tigste en helfdhaftigste
vrouwen in de wereld
geschiedenis adembe
klemmend 'incarneerde, is
bezweken en neergestort
aan de wond van 't ve
nijnigste en dodelijkste
wapen ter wereld: Het
Praatje.
Het is maar één geval,
en wij staan een ogen
blik geërgerd stil, omdat
het hier een wereldbe-
stapel, radeloos haar on
schuld betuigend, is een
gruwelijk visioen uit het
verre verleden geworden.
Maar het Praatje, bloed
dorstig en onvermoeid,
gaat nog springlevend
onder ons rond en velt
zijn slachtoffers bij dui
zenden.
In de vijf oorlogsjaren
beleefde het een gouden
tijd. Hoeveel dappere
mannen en vrouwen,
hoeveel onwaardeerbare
kunstenaars, geleerden,
geestelijken en staatslie
den zouden nu nog leven
en onze doodarme ge-
meenchap met hun gaven
van hart en geest kun
nen dienen, als het
Praatje hen niet naar
het dodenkamp of voor
de lopen had gefluisterd?
Het is zo licht en on-
WACHT U VOOR HET
kende figuur betreft.
Maar met hoeveel naam
loze slachtoffers is het
pad van Het Praatje niet
bezaaid? Het is zo oud
als de wereld, en zo on
sterfelijk als het kwaad
zelf. Het heeft in de Mid
deleeuwen duizenden vol-
komen onschuldigen naar
de brandstapel gesleurd.
Bloeiende jonge meisjes,
omdat ze te mooi waren,
en afgeleefde oude vrou
wen, omdat ze te lelijk
ren. Het fluisterde alleen
maar, kwaadaardig en
volhardend: Heks! in de
oren van elke argeloze
voorbijganger, en het
domme toeval behoefde
maar een ongeluk of een
ziekte in het spoor van 't
gefluister te veroorzaken
of het vergif begon te
werken en de waanzin
brak los.
De heks op de brand-
grijpbaar, dat Praatje.
Het spreekt niet, het lis
pelt nauwelijks. Het
weet nooit iets zeker, het
plukt zijn beweringen uit
een vaag luchtledig, het
heeft alleen iets van ho
ren zeggen en noemt
nimmer man en paard.
En het kiest meestal niet
de onbenulligen en op-
pervlakkigen tot doelwit.
Het boort zijn verlam
mende weerhaken in het
vleesvan diegenen, die
door aanleg of levensge
drag zich boven de mid
delmaat verheffen. Die,
alleen door hun opde
den, een zwijgende maar
welsprekende critiek uit
oefenen op de dode, ba
nale middelmaat. „Het
zijn de slechtste vruchten
niet, waaraan de wespen
knagen" inderdaad,
maar hoeveel vruchten
overleven zonder schade
die operatie?
Het Praatje is almachtig
en het weet dat. Het kan,
door de bank, geen slacht
offers meer in het vuur
of het water werpen.
Maar het kan carrières
breken, huwelijken ver
woesten, gelukkige le
vens vergiftigen, reputa
ties bezoedelen, 'n bloei
ende gezondheid vernie
len, sterke geesten ver
bitteren.
Het kan alles, wat de
haat van de mens voor
zijn naaste zou kunnen
wensen, want het wordt
altijd geloofd. „Men
noemt geen koe bont, of
er is wel een vlekje aan",
is het wreedste en dode
lijkste spreekwoord in
onze taal en het leu
genachtigste. Want het
Praatje bestaat het, om
de pasgevallen sneeuw
bont te noemen en op
de honderd is er hoog
stens één, die dan niet
aan de helderheid van
zijn eigen ogen twijfelt.
Er is maar één middel
om dat gluiperige Praatje
definitief de strot af te
knijpen. En dat is een
vrijwillige kruistocht van
alle vrouwen, die het in
gesloten cordon in het
nauw drijven. Want het
zijn, schande genoeg, me
rendeels vrouwentongen
die het Praatje in leven
houden. Die, o zo terloops
en o zo lief glimlachend,
de giftige fluistering
doorgeven: O ja, ik wil
er de zegsvrouw niet van
wezenmaar ik kan je
dat wel onder de roos
vertellen
Sla het Praatje neer,
vergruizei het onder uw
hak, als het in uw buurt
komt, ook al zou het een
kern van waarheid be
vatten, stop uw oren
dicht en verzegel uw
lippen. Want ergens, ver
van u vandaan misschien,
wacht de jalouzie om een
weerloze genadeloos in 't
hart te treffen tenzij U
de moed hebt om de pyl
die V in de hand wordt
gedrukt, in stukken te
breken. SASKIA
(Van onze Haagse redacteur).
Wellicht spreekt U in de huiselijke
kring nog wel eens over het heerlijke i
dagje, dat U aan het strand in Sche- j
veningen hebt doorgebracht; over de
schoonheden van Den Haag, het
grootste dorp van Europa; Over zon,
zee en lucht en over het groen en de
bloemen in. de mooie residentie.
Misschien is zelfs bij U de gedachte
opgekomen: „Wat moet het prettig
zijn om daar te wonen!"
Evenals overal elders kampt men
ook in Den Haag met woningnood.
Men kan er U moeilijk een aardig
huisje aanbieden Wel verrijst aan de
Zuid-Oostkant van de stad een wijk.
die over enkele jaren een bevolking
zal herbergen, gelijk aan het inwoner
tal van Gouda, maar al deze wonin
gen zijn nodig om de achterstand aan j
huizen in Den Haag in te halen. Veel
kans zou U daar dus niet hebben.
Er is echter een andere mogelijk- i
heid om U toch in Den Haag te ves-
tigen Daarvoor zorgt een particuliere j
ondernemer, die aan de De Savornin j
Lohmanlaan op de hoek van de Laan j
van Meerdervoort ongetwijfeld een i
aantrekkelijk stadsgedeelte vier
Parkflatgebouwen wil laten verrijzen,
elk bevattende circa vijftig flats. Als
U maar een huurcontract sluit, kunt
U er in het najaar van 1950 zo intrek
ken. De vergunning van de Volkshuis
vesting krijgt U en U behoeft niet
eens van huis te ruilen. Wat wil een
woningzoekende of iemand, die zijn
dagen persé in Den Haag.niel ver, van
de zee. wil slijten, nog meer!
Wij hebben van de bouwonderne
mer een gestencilde prospectus in han-1
den gekregen. Het is de moeite
waard iets over de heerlijkheden, die
worden aangeboden, te vertellen.
VOOR-OORLOGS
De gebouwen zullen een zeer voor
name indruk maken en worden van
vooroorlogse materialen opgetrokken.
Er zijn overal stalen ramen aange
bracht. in houten kozijnen gevat; aan
de plafonds en de wanden is met het
oog op hinderlijke gehorigheid de
grootste zorg besteed en ieder flatge
bouw heeft een gemeenschappelijke
ingang, met portiersloge.
Men kan er ook genieten van be
paalde „centrale voorzieningen"; cen
trale verwarming en warmwatervoor
ziening gedurende het gehele jaar
naar alle toppunten; aansluiting op
het telefoonnet benevens radio-aan
sluiting; electrische goederenlift, maar
geen personenlift; de gemeenschappe
lijke ruimten worden schoongehouden.
vuilnis wordt afgevoerd; er zijn ge-
uniformeerde portiers aanwezig; de
fietsenstalling wordt "bewaakt; er is
een park uitsluitend voor de bewo
ners En elke woning bezit zowaar
een brandvrij muurkluisje
Misschien heeft U al voor U zelf
zitten rekenen, wat deze centrale
voorzieningen hoogstens kosten mo
gen en heeft U zich eveneens een
voorstelling gemaakt van de huurprij
zen. Laten wij U uit de droom hel
pen en in de harde werkelijkheid
plaatsen.
Voor een éénkamerflat moet men
per maand betalen 75.- huur
en 46.- voor centrale voorzieningen!
Voor een twee kamerflat zyn deze
bedragen 100.- en 61.-; voor een
drie-kamerflat 125.. en 7o.-; voor
een vler-kamer-flat 165.- en 91.-
en voor een vijf- of zes-kamerflat
225.- en 137.-, alles per maand.
Maar men moet een contract
aangaan voor tien jaar en zeven jaar
huur vooruit betalen!
U heeft een gezin met enige kinde
ren en wenst een vijfkamerflat een
mooie flat ongetwijfeld met grote ka
mers, een keuken, badkamer, toilet
ruimte. hall, acht kasten en enkele
bergruimten en balcons, dan bedraagt
de huur per jaar twaalf maal 225.-,
dat is 2700. De ondernemer vraagt
slechts zeven jaar huur vooruit, zodat
U dus om te beginnen 18.900.- op
tafel moet leggen.
Er moeten dan nog drie jaren huur
betaald worden over de tienjarige
contractperiode, dat is dus drie maal
2700.- of 8100 - Welnu: 'deze 8100.-
mag de huurder over de volle tien
jaar verdelen. Daardoor betaalt hij
dus per jaar 810.- of 67.50 per
maand.
Hiermede is hij er echter niet af, want
de kosten van de centrale voorzienin-
Twee duizend betogers voor
premieyrij Staatspensioen in
Drachten.
Bij honderden waren de arbeiders
uit de vroegere verveningsgebieden
van Beets en de Veenhoop, de kleine
zandboertjes van Ureterp, Siegerwou-
de en Houtigehage en vele andere ar
beiders en kleine zelfstandigen naar
Drachten getrokken om te betogen
voor premievrij staatspensioen. De toe
loop was zelfs zodanig, dat de organi
satoren, die op een duizendtal beto
gers hadden gerekend, op het laatste
ogenblik het aantal beschikbare za
len tot vijf moest uitbreiden omdat er
in totaal 2000 bezoekers bleken te zijn.
Er werd betoogd, dat een vrijwillige
ouderdomsvoorziening nooit het. gehe
le volk kan omvatten. Een verplichte
ouderdomsvoorziening zal daarente
gen door de vele administratieve
rompslomp te kostbaar worden, zodat
als enige oplossing de weg van het
premievrije staatspensioen zal moeten
worden gekozen.
In een motie gericht tot de minis
terraad, de Staten-generaal en de pers,
werd er op aangedrongen het door de
minister van sociale zaken geopperde
voornemen tot invoering van een ou-
derdomsverzekering te laten varen en
een premievrij staatspensioen in het
leven te roepen.
Tot bezoldigd bestuurder van de
Ned Chr. Bond van Overheidsperso
neel is benoemd de heer W. Wierin-
ga, commies ter gemeente-secretarie
van Rgswijk.
gen komen trouw elke maand terug.
Dat is een bedrag van 137.-.
Wanneer U animo hebt, dan bent
U derhalve klaar met een storting van
18.900.- ineens en met de betaling
van 67.50 plus 137.-, dat is
204.50 per maand.
Over het renteverlies voor het ge
storte kapitaal spreken wy maar niet
eens.
De ondernemer krijgt, als er genoeg
gegadigden zijn. heel wat geld in
handen. Hij zal het uitsluitend voor
de bouw van flatgebouwen bestem
men, zo deelt hij mede. Het moest er
nog bijkomen, dat hij het ergens an
ders aan uitgeeft, zal de reflectant
stellig denken. Als hij zijn duiten ge
stort heeft, moet de bouw namelijk
nog beginnen. f
De ondernemer aanvaardt weinig
risico. Het komt bijna uitsluitend
voor de huurder. Misschien zijn er
rijkaards in Den Haag of elders, die
een mooie flat voor zich reserveren;
wij zullen er geen huren
(Nadruk verboden).
Het Wereldgebeuren
Steun voor Franco
In 1946 besloot de algemene verga
dering van de Ver Naties met grote
meerderheid van stemmen Franco-
Spanje in de diplomatieke ban te doen
en de leden aan te bevelen hun am
bassadeurs in Madrid terug te roepen.
Dat was een collectieve demonstratie
van afkeuring jegens een regiem, dat
tijdens de oorlog hand- en spandien
sten had verleend aan de dictatoren
en nadien weigerde hervormingen tot
stand te brengen. Tot krasser maatre
gelen zoals het verbreken van de eco
nomische betrekkingen was de meer
derheid niet bereid, ondanks het aan
dringen van de Sowjet-groep en
Frankrijk.
Sindsdien is hoe langer hoe vaker
de vraag opgeworpen of in het licht
van de verscherpte tegenstellingen
tussen Washington en Moskou het nog
wel zin heeft Spanje uit te sluiten van
normaal diplomatiek verkeer. Franco
is waarlijk niet de enige dictator in
Europa, zo wordt geredeneerd. In Joe-
go-Slavië en de andere Oosteuropese
landen wordt evenzeer totalitair gere
geerd. Waarom dan onderscheid ma
ken en Spanje als een bij uitstel be
smet land behandelen. Vooral in de
Ver. Staten gaan voortdurend stem
men op om het verouderde besluit van
1946 op. zij te zetten en een nieuwe
koers te volgen jegens Spanje. Sena
toren en militairen, bankiers en in
dustriëlen hebben zich uitgesproken
voor herstel der volledige betrekkin
gen. voor een lening aan Spanje, ja
zelfs voor opneming van Spanje in het
Atlantisch Pact en in de Marshall
hulp. Vooral de belangstelling van de
militairen voor Spanje is groot en ui
teraard ook verklaarbaar. Het gebied
achter de Pyreneeën wordt gezien als
een vrijwel onneembare anti-commu
nistische bastion.
Sommige generaals denken uitslui
tend in militaire termen en zijn bereid
desnoods een verbond met de duivel
aan te gaan wanneer dit de strategi
sche positie tegenover de Sowjet-Unie
zou verbeteren. Waarom dus niet met
Franco, die zich in elk geval tijdens
de oorlog neutraal heeft weten te hou
den.
Tot dusver zijn de Amerikaanse amb
tenaren van 't departement van Bui
tenlandse Zaken niet voor de militai
re argumenten gezwicht. Om politieke
en economische redenen.
Opneming van Spanje in het Atlan
tisch Pact zou grote wrevel en weer
stand wekken in de Westeuropese
landen, waar de anti-Franco gevoelens
nog steeds sterk leven. Opneming zou
verder in strijd zijn met de nog al
tijd van kracht zijnde resolutie der
Ver. Naties en overal de communisten
een nieuw wapen voor propaganda en
agitatie in handen spelen.
Economische hulp aan Spanje, zou in
een bodemloze put verdwijnen, gezien
de uitermate achterlijke, corrupte en
bureaucratische wijze, waarop het
Franco-regiem het land economisch
bestuurt. Onbevooroordeelde corres
pondenten zijn het erover eens, dat
de toestand de laatste jaren zeer ver
slechterd is en dat de armoede onder
de grote massa hoe langer hoe meer
om zich heengrijpt Een topzwaar le
ger en een ondoeltreffend ambtena
ren-apparaat putten de staatskas uit.
Voor particulieren is Spanje een wel
zeer onrendabel beleggingsgebied.
Zelfs Franco's vriend, Péron van Ar
gentinië heeft besloten de handelsbe
trekkingen met Spanje tot een mini
mum terug te brengen gezien het ge
ringe profijt.
Niettemin, al zijn er dan grote be
zwaren aan economische en militaire
hulpverlening minister Acheson is
thans in zoverre tegemoet gekomen
aan de druk van een groep Congresle
den, dat hij deze week besloten heeft
de politiek der Amerikaanse houding
jegens Franco milder te maken.
Op de eerstvolgende vergadering der
Ver. Naties zal de Amerikaanse dele
gatie elk voorstel om de resolutie
weer ongedaan te maken, steunen.
De naakte feiten moeten onder het
oog gezien worden, zei Acheson in een
toelichtende verklaring.
In de eerste plaats is de positie van
Franco op het ogenblik sterk; vele
Spanjaarden steunen hem al was het
alleen maar, omdat een poging tot
omverwerping van het regiem chaos
en burgeroorlog tot gevolg zou heb
ben. In de tweede plaats is er geen
enkel alternatief; wie zou Franco
moeten opvolgen? Ten derde Is Spanje
een deel van West-Europa en daarom
behoort het niet blijvend geïsoleerd te
zyn.
Het is duidelijk, dat de resolutie van
1946 geen enkel resultaat heeft afge
worpen. doch integendeel het Franco-
bewind heeft versterkt.
Of de West-europese staatslieden het
hier geheel met Acheson eens zullen
zijn valt vooralsnog te betwijfelen.