PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Wat de staatslieden
voor het jaar 1950
hopen
DB BILT
Vele boodschappen in de aether
Nederland krügf 131 miflioen
aan goud tern?
Rapnort oyer vliefmn bij
Oslo freou¥?ye?rd
Vandaag
NEDERLAND MOET KRACHTEN
PUTTEN UIT DE BENELUX
DR. DREES ZIET NOG GOEDE
KANSEN IN INDONESIË
LAATSTE BIJZ. GERECHTSHOF
IN ONS LAND GESLOTEN
HET L.O. IN ZEELAND GROEIDE
VOORSPELT:
193e Jaargang - No. 1
DaguiaQ. jiigavt van de uraan
Provinciale Zeeuwse Courant,
Directie 5 var de Velde en F B
den Boei Adj W de Paglei
Hooldied, G BalüriUjo Pi.verv..
W Leertouwei en H A üosshardt
ABUNNEMLMSPKIJS 32 Ct pel
week; i 3,90 p Kw £i p p i 4.15
oer kw Losse nummers 10 cent
WAARIN OPGENOMEN OE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESXENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Maandag 2 Januari 1950
ADVERTENTIEPRIJS: 18 Ct, per
rum. Minimum p. advertentie i 2.5:).
Ingez. mededelingen dubbel tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
van 1—5 regels f 1.—. iedere regel
meer 20 cent. ..Brieven of adres
Bureau van dit biaci" 25 cent meer.
Giro nr. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bur Vlissmgen Walstr 58- «0 tel 2355 4 lijnen tb.gg 2358); M'bur? Londense Kaai 29. tel. 2077 en 2924 Goes: L. Vorststr. 63. tel. 2475 (bg.g. 2228) Oostburg: Pr. Mauritsstr. 12. tel. 302 - Terneuzen: Brouwerijstr. 2 - Zierikzee: N. Eoggrdstr. C IG L
Tito belooft een „iets gemakkelijker leven".
Staatslieden van vele landen hebben bij gelegenheid van de jaarwisse
ling speciale boodschappen doen uitzenden, waarin zjj elk op eigen wijze
hun wensen voor de toekomst formuleerden.
Een korte samenvatting van de voornaamste passages uit deze bood
schappen geeft het volgende beeld:
De Oostenrijkse president, dr. Kail
Renner, üeeci een Deroep op de
anuere lanuen orn „oosvciuyk met
rust te laten bij zijn werk aan zyn
eigen reuauig. „Vvij willen geen
bóudgenooisenap met het Westen of
het oosten, het Noorden of het Zui
den", aiaus Renner.
De Franse premier, Georges Bi-
dault, drukte zijn volk op het hart
niet bevreesd te zijn voor de toe
komst. Men moest niet altijd den
den, dat de dingen zich van kwaad
tot erger ontwikkelden. Men stond
er in sommige opzichten slechter,
maar in andere opzichten beter
voor dan in het begin van deze
eeuw.
Maarschalk Tito verklaarde, dat
Joego-Slavië de Kominform zou blij
ven trotseren. Hij beloofde, dat le
ningen en nieuwe handels-overeen
komsten met het Westen het leven
van zijn volk „iets gemakkelijker"
zouden maken in 1950. Hij stelde
hiertegenover, dat het land vastbe
sloten was een onafhankelijke bui
tenlandse politiek te blijven voeren.
President Gottwald van Tsjecho-
Slowakije zeide er overtuigd van te
zy'n, dat de economische vooruit
gang van zijn land in 1949 ook in
1950 zou worden gehandhaafd en
dat de „vijanden in het buitenland"
hun eigen ondergang zouden bele
ven.
Generaal Franco verklaarde in 'n
radio-rede. dat de betrekkingen van
Spanje tot de V. S. „met de dag
nauwer" werden,
In een artikel van het Russische
blad „Nieuwe Tijden" stond te le
zen. dat de Sovjet Unie 1950 in
gaat „sterk genoeg om iedere aan
valler neer te slaan." De Sovjet-
Unie zou echter „onwrikbaar" blij
ven werken voor de vrede.
Keizer Hirohito van Japan sprak
zijn bezorgdheid uit over het lot van
De „Commission trlpartité de la
restitution de l'or monetaire" te Brus
sel heeft In tegenwoordigheid van de
Nederlandse zaakgelastigde aldaar,
de heer jhr. mr. G. Beelaerts van Blok
land, optredend als vertegenwoordiger
van de Nederlandse regering, een zit
ting gehouden gedurende welke de
formaliteiten werden vervuld voor de
levering van de (tweede) toewijzing
aan Nederland van ca. 30.646 kg goud.
Deze voorraad goud vertegenwoordigt
een waarde van ca. 131.042.000.
De eerste toewijzing van goud
(35.890 kg) vond twee jaar geleden
plaats, op 12 November 1947.
Deze toewijzingen zijn het resultaat
van de overeenkomst tussen de geal
lieerde mogendheden inzake de van
Duitsland te ontvangen herstelbeta
lingen welke o.m. voorziet in de
teruggave van monetair goud mede
door Nederland te Parijs ondertekend
op 14 Januari 1946. Het goud is af
komstig uit de op grond van deze
overeenkomst gevormde pool. die ge
voed wordt met goud dat in Duitsland
is teruggevonden of in derde landen is
achterhaald.
Fout van piloot de oorzaak.
Zaterdag heeft de officiële Noorse
commissie, die belast was met het on
derzoek naar de oorzaak van het on
geluk met de Dakota van Aero-Hol
land bij Oslo, waarbij 26 Joodse kin
deren het leven verloren, een rapport
gepubliceerd.
De commissie heeft als oorzaak vast
gesteld, dat het vliegtuig op contact
met de grond vloog, inplaats van op
de instrumenten. Dit laatste was vol
gens de commissie, gezien de mist en
het laaghangend wolkendek, de aange
wezen weg geweest.
De commissieris tot de bevinding ge
komen, dat er niets defect kan zijn ge
weest aan de motoren en de radio van
het vliegtuig.
Amerikaans meisje maakt amok in
vlaag van waanzin.
Lorraine Knapp, een 21-jarig meisje,
te Butte in de Amerikaanse staat
Montana, heeft met een geweer haar
moeder, haar 7-jarig zusje, een twaalf
jarig en een drie-jarig broertje gedood
en nadien zelfmoord gepleegd
Deze massamoord werd ontdekt door
twee andere broers, bij hun thuis
komst. Zij verklaarden, dat hun zus
ter sedert enkele tijd blijken van
krankzinnigheid gaf.
de zich nog in Russische handen be
vindende Japanse krijgsgevangenen.
De premier van India, Pandit Ne-
hroe, zeide zijn volk voor het nieu
we jaar slechts noeste arbeid en
geen lege woorden te kunnen toe
wensen.
In een te Athene uitgesproken
nieuwjaarsboodschap constateerde
de Amerikaanse ambassadeur Hen
ry Grady, dat Griekenland in 1949
materieel en geestelijk vooruitge
gaan was. Ondanks een bittere en
bloedige binnenlandse oorlog had
Griekenland de wezenstrekken van
de parlementaire democratie in
stand gehouden.
De Franse Hoge Commissaris in
Duitsland, André Francois Poncet,
sprak in zijn boodschap tot het
Duitse volk de hoop uit, dat goede
en duurzame betrekkingen geves
tigd zouden worden tussen Frank
rijk en West-Duitsland.
Dr. Paul Ruegger, president van
het internationale Rode Kruis-Comi-
té, deed in een rede voor de Zwit
serse radio-omroep een beroep op
„het geweten van de wereld" om
aan de millioenen vluchtelingen m
Azië, het Midden? en Nabije Oosten
en in Europa een menswaardig be
staan te verzekeren.
Sjah van Perzië vloog
K.L.M.-toestel.
Zaterdagmorgen landde op
Schiphol de „Soerabaya" met
aan boord Mohammed Reza
Pahlavi. de Sjah van Perzië.
die op terugreis was naar zijn
land. Hij heeft twee maanden
in de Ver. Staten vertoefd. De
Sjah had geen gelegenheid om
ons land te bekijken maar wel
had hij tijdens zijn korte opont
houd een bespreking met dr. A,
Plesmah over de luchtvaart en
met ir. F. Philips over econo
mische en sociale onderwerpen.
Ir. Philips bood hem het nieuw
ste type draagbare radiotoestel
aan.
Op zijn vlucht naar Rome
heeft de Sjah, naast de com
mandant Viruly op de tweede
bestuurdersplaats gezeten, per.
soonlijk de K.L.M.-machine ge.
vlogen. Van boven Schiphol af.
langs de Philipsfabrieken tot
Luxemburg vloog de vorst op
een hoogte van 2000 voet Ook
de route over de Alpen vloog
de Sjah. op 17.500 voet Het
was prachtig vliegweer
De Sjah is in het bezit van
brevet voor B. l7-(bommenwer-
^per)-vlieger -
Voorlopig toch geen
strenge vorst
Voorspelden de deskundigen vóór de
jaarswisseling een redelijke kans op
strenge vorst voor de komende weken,
op Nieuwjaarsdag waren zij al weer
iets optimistischer. Vergelijking van
de weerkaarten van Zaterdag en Zon
dag leerden hen, dat de kansen op
strenge vorst aanzienlijk zijn vermin-
werd. Wellicht zal het vriezende weer
nog een paar dagen aanhouden, vooral
in het Zuiden van het land, maar ove
rigens zal het toch wel niet zo'n vaart
lopen ais de heren van „De Bilt" Za
terdag veronderstelden
Tenminste.als de weerkaarten er
morgen niet weer anders uitzien.
Vrijdagmiddag is de 12-jarige scho
lier Harm Snijder in Rotterdam door een
vrachtauto aangereden en gedood.
is het 8 jaar geleden, dat
dr. van Mook tot Luitenant-
Gouverneur-Generaal van Ne-
derlands-Indië werd benoemd
en dat Manilla, de hoofdstad
van de Philippijnen, door de Ja
panners werd bezet.
Lugubere vondst.
Aan de Kromme Mijdrecht onder
Uithoorn heeft men bij graafwerk on
der de vloer van een onlangs leeg ge
komen gedeelte van een woonhuis het
geraamte van een naar schatting on
geveer 12-jarig meisje gevonden, dat
daar waarschijnlijk enige jaren gele
den is begraven. De politie heeft de
zaak in onderzoek, terwijl de officier
van Justitie en de politie-arts, dr. van
Ledden Hulsebosch, zich ter plaatse op
de hoogte hebben gesteld.
SULTAN HAMID
Hatta had behoefte aan sneeuw en rust.
Mohammed Roem toch Hoge I wanneer de oppositie slechts uit ex-
tremisten bestond".
Vertegenwoordiger in Nederland.' Tenslotte werd de vraag gesteld of
de economische betrekkingen, die Ne-
Op Oudejaarsavond zijn de leden derland met Indonesië heeft niet zou-
van de Indonesische delegatie voor de den overgaan in Amerikaanse handen
souvereiniteits-overdracht, dr. Moh: omdat Nederland onmogelijk de drin-
Hatta, Sultan Hamid en prof. Socpo-
mo, met de K.L.M.-Constellation
„Eindhoven" naar Indonesië terug
gereisd.
In een kort gesprek, dat het A.N.P.
met Sultan Hamid had, vertelde deze,
dat hy „met aan zekerheid grenzende
waarschijnlijkheid" niet Hoge Verte-
genwoordiger van Indonesië in Den
Haag zal worden. Naar zijn persoon,
lijk inzicht zal voor die post worden
aangewezen Moh. Roem.
Wanneer die beslissing inderdaad
zo valt, zo zei de sultan, dan kan ik
daarmee èn Nederland èn Indonesië
van harte feliciteren.
Op de vraag, welke rol hij zelf zal
vervullen fn de toekomst, antwoord
de Sultan Hamid lachend, terwijl hij
op Hatta wees: „vraag het mijn baas".
Het gerucht, dat hij een vooraan
staande functie in het federale leger
zal vervullen, sprak de sultan tegen.
De leider van het federale leger is in
ieder geval voorlopig de Sultan van
Djocja.
Op een vraag of hij meer inciden
ten had verwacht in deze historische
weken antwoordde de Sultan: „Wij
zijn het meest gedisciplineerde ras ter
wereld en daarom is er geen sprake
van. dat de bevelen niet zouden wor
den opgevolgd".
Aan Sultan Hamid werd eveneens
de vraag gesteld of er een mogelijk
heid bestaat, dat Sjahrir in de naaste
toekomst minister van buitenlandse
zaken zou worden en of 't gerucht, dat
Sjahrir ambassadeur in Londen zou
worden, juist is. Sultan Hamid ant
woordde hierop: „Wij zouden graag
willen, dat hij meedeed, maar aan de
andere kant heeft een democratie op
positie nodig en het zou jammer zijn.
gende behoeften van Indonesië kan
dekken. De Sultan gaf hierop het ant
woord: „Nederland zal kracht moeten
putten uit de andere unie. waarvan
het deel uitmaakt, namelijk van de
Benelux. Als eenheid is de Benelux
wel degelijk in staat tot belangrijke
leveranties".
HATTA.
Mohammed Hatta verklaarde met
stelligheid, dat zijn reis naar Zürich
geen enkele financieel-economische of
medische achtergrond had: „Ik ben
er niet naar toe gegaan voor een oog-
„DIT MOMENT MOEST EENS KOMEN".
Emigranten zijn de pioniers, die
ons een goede naam bezorgen.
Oudejaarsmiddag heelt de minister-
president, dr. W. Drees. voor de Wereld
omroep een rede uitgesproken. Deze rede
werd 's avonds en 's nachts herhaald. Wij
ontlenen aan deze toespraak
Enkele dagen geleden heeft onze dich
teres Henriëtte Roland Holst haar 80e
verjaardag gevierd. Dit bracht spr. ertoe
op deze Oudejaarsavond te herinneren
aan enkele schone strofen, die zij onge
veer een halve eeuw geleden schreef over
de tegenstelling tussen de grote gedach
ten, die de vlakten van Holland, de stran
den, de zeeën eromheen, de wolkenstoe
ten kunnen oproepen en de kleine ruimte
waarin alles zich in ons land afspeelt.
De beslissing is gevallen, maar nog is
zij voor velen zwaar te verwerken, niet
enkel voor wie zich in Indonesië zelf nog
in gevaar voelen of onzeker zijn van hun
toekomst, maar ook voor velen, bij wie
vooral sterk is het gevoel, dat wij af
stand doen van een grootse taak, en die
het gebeuren voor ons land als een ver
nedering gevoelen.
Wat zich thans voltrekt is echter van
een gans ander karakter dan vroeger het
teloor gaan van mogelijkheden, die zich
in de 17e eeuw schenen te openen. Dat
Nieuw-Amsterdam New York is gewor-
behandeling en evenmin om er een
lening af te sluiten. Ik wilde alleen
maar graag wat sneeuw zien en even
tot rust komen".
Het lidmaatschap van de Ver. Na
ties is nog een punt. waarover in de
kring der Indonesische ministers niet
is gesproken. Voorlopig blijft Palar
vertegenwoordiger bij de Ver. Naties.
Wie hem eventueel zal opvolgen of
in de toekomst zal bijstaan, is nog
niet beslist. Op een desbetreffende
vraag zei de heer Hatta, dat niet 27
December, de dag van de souvereini-
teitsoverdraeht, maar 17 Augustus, de
dag van de proclamatie van Republiek
Indonesia, in de toekomst als natio
nale feestdag zal worden gevierd.
Met hartelijke wensen voor 1950
nam Hatta op deze Oudejaarsavond
voorlopig afscheid van zijn Nederland
vrienden.
Moordenaars van A. M. de Jong tot 20 jaar
gevangenisstraf veroordeeld.
Eén hunner was naar Spanje
gevlucht.
Vóór de definitieve sluiting lazen
diverse presidenten de laatste negen
uitspraken voor. Mr. Van Sehaeck
Mathon las de sententie voor in de
zaak tegen de 35-jarige D. Bernard
en de 33-jarige L. van Gog. voorma
lige leden der Waffen SS en afkomstig
uit Amsterdam. Zij werden ieder ver
oordeeld tot 20 jaar gevangenisstraf
met aftrek van de voorlopige hechte-
nis en met levenslange ontzetting uit
h« lde rechten.
Oudejaarsdag 1949 heeft voor ons
land tevens de laatste zitting gebracht
van het laatste Bjjzonder Gerechts
hof dat te Amsterdam onder presi
dium van prof. J. A. van HameL Deze
hield een korte redevoering, die
beëindigde met de woorden „Het ~Het* Hof achtte bewezen, dat de
recht in Nederland, ook in de zaken
van do politieke delinquenten, blijft in
gang en behoudt zijn loop".
1950 WORDT EEN BELANGRIJK JAAR.
„Inderdaad het afgelopen jaar bracht ons een grote vooruitgang voor
het lager onderwijs in Zeeland, zowel wat gebouwen als leermiddelen
betreft", zo verklaarde ons de inspecteur van het L. O. in de inspectie
Goes, de heer C. Kuiper, toen wij hem vroegen naar zijn indrukken over
1949. In veel gemeenten verrezen nieuwe scholen, zowel in de inspectie
Goes als in die van zijn collega te Middelburg.
Om er slechts enkele te noemen:
Rilland-Bath kreeg een nieuwe
openbare school, Nieuwerkerk
evenzo en voorts niet te vergeten de
nieuwe Hervormde school te Ter-
neuzen. Op het ogenblik zijn nog
verbouwingen gaande aan de open
bare lagere scholen te St. Maartens
dijk en Brouwershaven.
De periode van herstel en vervan
ging van door oorlogsgeweld be
schadigde of geheel vernielde
schoolgebouwen is practisch afgelo
pen. Dit wil echter niet zeggen, dat
ook wat de gebouwen betreft, nu
alle wensen zijn vervuld. Verschil
lende scholen zijn dermate verou
derd, dat zij dringend vervangen
moeten worden, terwijl in andere
gemeenten de groei van het aantal
leerlingen nieuwbouw nodig maakt.
En om dit te bewijzen greep de heer
Kuiper naar een dikke map en wij
konden noteren:
NIEUWBOUW IN 1950.
De inspectie Goes kreeg voor 1950
totaal 31 lokalen toegewezen met
een gezamenlijk volume van
376 000 ms. Hiervan zal worden ge
bouwd: een lagere school te Goes,
een openbare lagere school te
Haamstede, een zelfde te Stavenisse
en Ouwerkerk. Voorts zal de R. K.
school te Sluiskil worden uitgebreid
en misschien komt er een nieuwe
R. K. jongensschool te Hulst.
In de inspectie Middelburg zal de
Prot. Chr. school te Oostkapelle
worden uitgebreid. Waterlandkerk
je, Westkapelle en Nieuwdorp krij
gen een nieuwe openbare school,
Schoondijke een nieuwe Prot. Chr.
school, Middelburg een lagere
school op 't Zand, terwijl voorts
nog uitbreiding van de openbare la
gere school te Oost-Souburg op het
programma staat.
In een volgend jaar zullen dan
waarschijnlijk o.m. Hoek, St. Jan
steen, Heikant, Scherpenisse, West-
dorpe en Tholen aan de beurt ko
men voor een nieuwe openbare of
bijzondere school.
VERVANGING
LEERMIDDELEN.
Behalve met de gebouwen, kwam
men ook met de vernieuwing van de
leermiddelen dit jaar weer een eind
in de goede richting. Door de krach
tige medewerking van Ged. Staten
zijn de gemeentelijke vergoedingen
die vroeger tussen de 7 en 10 la
gen, thans tot bijna 20 a 30 per
leerling gestegen. En dit is ook no
dig, want vele leermiddelen zijn
sterk verouderd. „Want weet U,
zo merkte de heer Kuiper tegen zijn
lichtelijk verbaasde toehoorder op
dat er thans nog op verschillen
de scholen met leesboekjes gewerkt
wordt, waarin bijv. de woordjes
„fiets" en „auto" nog niet voorko
men? Ook staag vele leerboeken
nog in de oude spelling. Hoe moei
lijk is het dan niet voor de leer
krachten om de kinderen de nieuwe
spelling te onderwijzen. Zo gaat het
trouwens met allerlei nieuwe me
thoden. Om deze in te voeren, is
geld nodig voor het aanschaffen van
de leermiddelen. Dit laatste kan dus
slechts geleidelijk geschieden. Ge
lukkig is hiermee dit jaar weer goe
de voortgang gemaakt kunnen wor
den.
Wat ook vermelding verdient is,
dat in het afgelopen jaar in zeer
veel scholen waterleiding en electri-
sche verlichting werden aange
bracht en het sanitair verbeterd.
Dikwijls liet dit nog veel te wen
sen over. In verschillende scholen
jonden nieuwe banken worden ge
plaatst. Het openluchtmuseum te
Arnhem heeft het plan om op zijn
terreinen een ouderwets schooltje te
bouwen en vroeg hiertoe aan de on
derwijsinspecties om oude banken
e.d. Ook in de inspectie Goes ble
ken helaas nog schoolinrichtingen
aanwezig te zijn, die zich voor deze
oudheidkundige verzameling lenen!
Er kan dus hier en daar nog wel
een en ander verbeterd worden.
PRETTIG, DIE
ZEEUWSE KINDEREN!
En al pratend komt dan deze in
het onderwijs vergrijsde en met
Zeeland vergroeide inspecteur over
de Zeeuwse schooljeugd zelf te
spreken. „Prettig, zijn die Zeeuwse
kinderen. Je hebt er zo goed con
tact mee. Tijdens inspectie kom je
er dan ook gauw toe, zelf weer eens
voor de klas te gaan staan. Wanneer
je die stevige, gezonde kinderen ziet
zitten, kun je het niet laten".
Verheugend is ook de steeds toe
nemende belangstelling van de zij
de der ouders. Wat op de ouder
avonden gedaan wordt, is zeker al
leszins prijzenswaardig.
(Vervolg op pag. 2)
beide verdachten in overeenstemming
met Lages, Blumenthal en Oehlschlae-
gel een plan hebben geraamd de
schrijver A. M. de Jong opzettelijk van
het leven te beroven en dat zij dit plan
inderdaad hebben uitgevoerd. B. heeft
bovendien zich verplicht mede te wer
ken aan een Silbertanne-actie om een
zekere Spaan te Beverwijk te ver
moorden. De aanslag mislukte. Van
Gog heeft bovendien inlichtingen
doorgegeven over illegale activiteit.
Het beroep van de raadsman op niet
ontvankelijkheid van de dagvaarding,
omdat Van G. zou zijn uitgeleverd
door Spanje voor een ander misdrijf,
verwierp het Hof. Gebleken is. dat Van
Gog niet is uitgeleverd, doch door de
Spaanse regering als ongewenst
vreemdeling over de grens was gezet.
LEEFDE ONDER VALSE
NAAM.
Van Gog was kort na de bevrijding
uit gevangenschap ontsnapt en had de
wijk genomen naar Spanje, waar hij,
voorzien van een valse pas onder de
naam van Antoni van Duren, op vrije
voeten verbleef tot Juli 1947. 't Was
de Nederlandse autoriteiten bekend,
dat de man in Spanje vertoefde, maar
het was niet gemakkelijk hem in han
den te krijgen. Dit is gelukt door tus
senkomst van de Spaanse gezant. In
Juli '47 werd Van G. gearresteerd. Het
viel toen nog moeilijk aan te tonen,
dat hij niet Van Duren, van wie hij een
geldig paspoort bezat, was. In Januari
1948 werd vernomen, dat verdachte
op een bepaalde datum en bepaalde
plaats over de grens zou wórden ge
zet, zonder enig papier evenwel, waar
door men het risico liep, dat de Fran
se politie hem niet naar Nederland
zou overbrengen. De Franse politie-
attaché uit Parijs is op verzoek van de
Nederlandse justitie persoonlijk naar
de Spaanse grens gereisd om de kwes
tie te regelen. De Franse politie was
zo welwillend om Van G. acht dagen
gevangen te houden, waarna hij, om
soortgelijke moeilijkheden aan de Bel
gische grens te voorkomen, in Parijs
in een vliegtuig werd gezet met be
stemming Amsterdam.
De 43-jarige Duitse code-expert E.
May van de contra-spionnagedienst
van Schreieder, tegen wie de dood
straf was geëist wegens het deelne
men aan de executie van 70 Russische
krijgsgevangenen nabij het kamp
Leiisden in 1942. werd „gezien indivi
duele redenen, die tot verzachting
aanwezig waren", tot 10 jaar met af
trek veroordeeld.
•den, dat de vestiging in Brazilië werd
opgegeven, dat de Kaapkolonie verlo
ren ging. dat het Australische vasteland
wel door Nederlanders werd ontdekt en
Nieuw-Holland heeft geheten maar niet
door Nederlanders werd bevolkt, dat ook
Nleuw-Zeeland New Sealand werd, het is
in hoofdzaak het onvermijdelijke gevolg
geweest van het feit, dat Nederland te
klein was om te omvatten wat zijn zee
vaarders ontdektën of wat tijdelijk door
Nederlanders bezet werd. Maar dat bijna
geen enkel gebied behouden werd. dal
voor een grote Nederlandse volksplanting
in aanmerking kon komen, dat is een wer
kelijk verlies geweest voor de Nederland
se stam.
Met Indonesië staat het anders. Er zijn
daar ongetwijfeld grote dingen gedaan.
Maar Indonesië kon nooit Nederlands he
ten of worden in andere zin dan dat Ne
derlanders als een bovenlaag leiding ga
ven in slaat en maatschappij. Daannede
stond vast, dat het ogenblik moest komen,
waarop in de bevolking, mede door ons
eigen toedoen, de krachten zouden
groeien, die zelf het bestuur in handen
zouden willen nemen.
Het zou voor Nederland en Indonesië
een geluk zijn geweest, indien de ont
wikkeling in die richting zich voor de
oorlog sneller en na de oorlog geleidelij
ker had voltrokken dan het geval ls ge
weest.
He: zal voor menig Nederlands mili
tair. die enkele jaren van zijn jonge le
ven onder ontberingen en gevaren in In
donesië heeft doorgebracht, en die vele
makkers heeft zien vallen, een moeilijk
ogenblik zijn geweest toen het rood-wit-
blauw door het rood-wit werd vervangen.
Ik zou er onze militairen van willen door
dringen. dat toch wat van hen gevraagd
werd, wat zij gegeven hebben, het hoog
ste offer ook, dat hun makkers hebben
gebracht, niet zonder zin is geweest Nie
mand kan sterker dan ik vervuld zijn van
wat aan beide zijden geleden is, en toch
is mijn overtuiging ongeschokt, dat het
voor beide volkeren noodlottig zou zijn
geweest, indien Nederland in 1945 zich
eenvoudig uit Indonesië had teruggetrok
ken en het aan zijn lot had overgelaten.
Thans is in de Archipel samenwerking
verkregen tuisen republikeinen en fe
deralisten en is overeenstemming tot
stand gekomen omtrent een blijvende sa
menwerking met Nederland op voet van
gelijkheid. Nederland zal in Indonesië
waardevolle diensten kunnen bewijzen,
die gaarne aanvaard zullen worden als
de Nederlanders zich voelen als mede
werkers. Voor Nederland zal het van gro
te betekenis zijn, dat voor een aantal van
zijn beste krachten de mogelijkheid blijft
bestaan in Indonesië hun energie te ont-
plooien en dat ook economische banden
niet worden verbroken.
DE TV EST.
Van het Verenigd Koninkrijk der Ne
derlanden blijven deel uitmaken Surina-
]en de Antillen. Gelukkig is dit jaar.
ondanks gerezen moeilijkheden, een ver
dere stap gezet op de weg naar een zelf
standig bestuur. Dr. Drees zeide er van
overtuigd te zijn. dat ook voor de ge
meenschappelijke behandeling der Rijks
aangelegenheden goede vormen zullen
worden gevonden in overleg mei de rijles-
genoten in de West. Het bezoek, dat Z. K.
H. Prins Eerr.hard dezer dagen gaat bren
gen, zal zeker ten goede komen aan het
nauwer aanhalen van de banden, die wf}
allen in ere willen houden.
ONZE EMIGRANTEN.
Spr.'s gedachten gaan verder uit naar
alle Nederlanders, die buiten onze gren
zen vertoeven. Ondanks onze grote be
volkingsdichtheid zijn wij er tot nogtoe
in geslaagd een ruime werkgelegenheid
te handhaven en een redelijke voedsel
voorziening te waarborgen, maar die taak
wordt verlicht wanneer een deel van ons
volk, zoals het ook deed in vroeger
eeuwen, het aandurft zijn toekomst te
zoeken in groter gebieden, waar op den
duur ook ruimer armslag te vinden zal
zijn. Die Nederlanders ziin pioniers, die
ons land een goede naam bezorgen.
Indien Nederland al klein is. in zijn
beperkt gebied wordt hard en met vrucht
gewerkt .en van dat gebied gaan naar al
le kanten de verbindingen over de we
reld, die tonen, dat een klein volk grote
dingen kan doen. Namens het moederland
wenste dr. Drees allen zegen in het ko
mende jaar. Moge dat jaar ook ons dich
ter brengen bij vrede en vrijheid in da
wereld.
MEER BEWOLKING.
Voor het Noord-Westen van het
land: Overwegend droog weer met tij
delijk veel bewolking. Meest matige
Zuid-Westelijke wind met temperatu
ren boven hét vriespunt.
Voor het overige deel van het land:
droog weer met enkele overdrijvende
wolkenvelden. Weinig wind, met tem
peraturen iets boven het vriespunt.
