PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT H.M. de Koningin heeft de souvereiniteit overgedragen De BILT NIET LANGER MEER TEGENOVER DOCH NAAST ELKAAR VOOR ZEEUWS BEDRIJFSLEVEN WAS 1949 NIET ONGUNSTIG Tijdens een korie, maar aangrijpende plechtigheid in het Koninklijk Paleis Vandaag VOORSPELT: 192e Jaargang - No. 313 Directie. F vao de Velde en F B den Boer AdJ W de Pagter Hoofdred. G. Baillntyn, Pl.verv.. W. Leertouwer en H. A Bosshardt ABONNEMENTSPRIJS 32 ct per week; f 3.90 p kw.; fr. p p, 1 4.15 oer kw Losse nummers 10 cent WAARIN OPGENOMEN OE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Woensdag 28 Dec. 1949 ADVERTENTIEPRIJS: 18 ct. per mm. Minimum p. advertentie t 2.50 Ingez. mededelingen dubbel tartfcf. Kleine advertenties (max. 8 regels i van 1—5 regels f 1.—. iedere regel meer 20 cent. „Brieven of adres Bureau van dit blad" 25 cent meer. Giro nr. 359300 P.Z.C.. Middelburg. Bur Vltsslngen Walstr 5860. tel. 2355. 4 Hjnen (b.g.g. M'burp Londense Kaai 29. tel. 2077 en 2924 - Goes: L. Vorststr. 63. tel. 2475 (b.g.g. - Oostburg: Pr. Mauritsstr. 12, tel. 102 - Terneuzen: Brouwerijstr. 2 - Zierikzee: N. Bogardstr C KONINGIN JULIANA HIELD EEN TREFFENDE REDE. In het Koninklijk Paleis aan de Dam te Amsterdam is Maandagmor gen tijdens een korte, maar treffende plechtigheid de souvereiniteit over de landen in de Indische archipel door Nederland aan de Ver enigde Staten van Indonesië overgedragen. Om ongeveer kwart over tien tekende H.M. de Koningin in de Burgerzaal van het Paleis de akte, waarbij deze souvereiniteitsoverdracht wordt bevestigd en direct daarna plaatste de Vorstin haar handtekening onder de akte van souvereiniteitsoverdracht. Een der belangrijkste besluiten in de Nederlandse geschiedenis had daardoor rechtsgeldigheid verkregen De republiek der Verenigde Staten van Indonesië was een vrije staat geworden, in een Unie met het Koninkrijk der Nederlanden verbonden. „De aanvaarding van de souvereiniteit door de jonge staat, de Republiek der Verenigde Staten van Indonesië, alsmede het afstand doen daarvan door het Koninkrijk der Nederlanden en het aangaan van een Unie is een van de meest a angrijpende en ingrijpende ge beurtenissen van deze tijd", aldus sprak Hare Majesteit tijdens deze sobere en indrukwekkende plechtigheid. Reeds ongeveer half tien waren Maandagmorgen de getuigen van de souvereiniteitsoverdracht bijeengeko men in de Burgerzaal van het Ko ninklijk Paleis op de Dam in de hoofdstad. Wij zagen de Nederlandse minis ters en staats-secretarissen, de voorzitters der beide Kamers der Staten Generaal, de vice-president en leden van de Raad van State, de leden van het corps diplomatique (de ambassadeur van India in na tionaal costuum), de leden van de Indonesische delegatie, de heren Ne- her en Beel. vele leden van de Eer ste en Tweede Kamer (van de anti- revolutionnaire fractie alleen de heer Meverink en geen der leden van de C. P. N., terwy) ook de heer Wei ter en de leden van de Staatkundig Gereformeerde Partij afwezig wa ren) Vijf minuten voor tien werden de twee grote rood-lederen dozen met de te ondertekenen documenten op de met een rood-pluchen kleed be dekte ovale tafel in het midden van de Burgerzaal neergezet. Om tien uur kwamen de leden van het kabinet, de voorzitters der bei de Kamers, de leden van de Indo nesische delegatie en de vertegen woordigers van Suriname en de Ne derlandse Antillen, alsmede de se cretaris van de ministerraad en mej. Tellegen, directeur van het kabinet der Koningin, uit de zijdeur de Bur gerzaal binnen en allen namen plaats aan de tafel. De plechtigheid. Onmiddellijk nam de plechtigheid een aanvang. De minister-president verzocht aan de secretaris van de ministerraad voorlezing te doen van de tekst van het protocol, dat daar na door de beide minister-presiden ten, dr. Drees en drs. Hatta werd ondertekend. Toen gingen de ministers Drees en van Maarseveen met (le voorzitters der beide Kamers naar de Troonzaal en even later klonk het: „De Koningin," Alle aanwezigen verhieven zich van hun zetels en onder doodse stil te kwam de Koningin der Ne derlanden binnen. Zij was ge kleed in zwart fluweel en werd geflankeerd door de beide mi nisters en Prins Rernhard, die gekleed was 'n het uniform van luitenant-generaal der Cavalerie. De Koningin nam plaats aan de grote tafel in het midden der zaal tussen dr. Drees en drs. Hatta en de Prins tussen de beide Kamervoorzitters. Met een rustige en kalme stem verzocht de minister-president aan Hare Majesteit de akten te willen tekenen. De directeur van het Ka binet der Koningin legde de docu menten op de tafel voor de vorstin neer Het was kwart over tien. De tal rijke genodigden in de grote Burger zaal voelden, dat nu het grote his torische moment was aangebroken, het ogenblik, waarop de Koningin der Nederlanden het resultaat van jaren mooizaam onderhandelen zou bekrachtigen. Enige minuten later had Hare Majesteit de akten ondertekend en was de souvereiniteitsoverdracht 'n feit geworden. Rede van Hatta. De minister-president van Indone sië ondertekende daarna de docu menten, evenals de ministers Drees en van Maarseveen. Hatta sprak daarna een korte rede uit. „Uwe Majesteit, het is mij als lei der der delegatie van de republiek der Verenigde Staten van Indone sië een grote eer en eenwaar ge noegen, hierbij namens de republiek der Verenigde Staten van Indonesië, de souvereiniteit over Indonesië te aanvaarden, op de voet van de zo even door de secretaris der Neder landse delegatie voorgelezen acte van souvereiniteits-overdracht. Ik koester de hoop, dat de betrekkin gen tussen beide landen, welke hierdoor, in de Unie verbonden, op een voet van volkomen 'gelijkheid, vrijheid en vrijwilligheid zijn komen te staan, zich zullen ontwikkelen in die zin, welk zal leiden tot de wel vaart en het geluk van onze beide volkeren." Dr. Drees verzocht hierop Hare Majesteit haar rede te wiilen uit spreken. Onder grote stilte begon Koningin Juliana haar treffende rede. Elders op deze pagina is de volledige tekst hiervar opgenomen. Onmiddellijk na de rede van Harc- Majesteit zette het carillon van het Paleis het Indonesische volkslied „In donesia Raja" in gevolgd door het Wilhelmus. De belde volksliederen werden staande aanhoord. Hare Majesteit begaf zich daarna weder om met de Prins der Nederlanden naar de troonzaal van het Paleis, waarmede deze plechtigheid van his torische betekenis eindigde. Het be staan van de Verenigde Staten van Indonesië en de Nederlands-Indone sische Unie is thans voor de gehele wereld een feit. Telegram aan Soekarno. H. M. de Koningin heeft na afloop van de plechtigheid der souvereini teitsoverdracht het volgende tele gram aan president Soekarno ge zonden: „Op deze aangrijpende dag, waar op Indonesië zijn onafhankelijkheid heeft verworven, zend ik u, myn heer de president, mijn beste wen sen voor het geluk en voorspoed van uw land en volk. Moge de Unie, welke thans onze beide landen ver bindt, strekken tot zegen van Ne derland en Indonesië. (get.) Juliana." Rond de Dam bij de Souvereiniteitsoverdracht Weinig publieke belangstelling. Om precies negen uur Maandagmor gen ontplooide zich de Koninklijke standaard aan de vlaggestok van het Koninklijk Paleis op de Dam, ten te ken dat H.M. Koningin Juliana was gearriveerd. Daarna arriveerde minister-presi dent Drees, vrijwel direct gevolgd door minister van Maarseveen en mi nister Stikker. In snel tempo volg den daarna de andere ministers en Kamerleden. Om tien minuten over negenen schal den wederom hevelen over de Dam en zwenkte een ere-escorte motorrij ders het plein op. De auto van de lei der van de Indonesische delegatie, Mohammed Hatta. reed voor. De rood witte standaard wapperde aan de vobrzijde. De muziek zette het Indo nesische volkslied in en nadat dit uit gespeeld ivas inspecteerde de verte genwoordiger van de Verenigde Sla- ten van Indonesië, de erewacht. De plechtigheid in het paleis was iets vroeger afgelopen dan aanvanke lijk werd verwacht. Omstreeks hal] elf verlieten de gasten het paleis. Toen Mohammed Hatta, de voorzitter vun de Indonesische delegatie, het pa leis verliet, trad een Indonesisch meisje naar voren en bood dr. Hatta namens de Indonesische burgerij van Amsterdam een grote bos rood-witte tulpen aan. Langzamerhand was er meer publiek op de Dam gekomen, onder wie ook verscheidene Indone siërs, die toen Halta de bloemen aan vaardde, hem hartelijk toejuichten. De leider van de Indonesische delegatie begaf zich in gezelschap van de am bassadeur van India, diens secretaris en echtgenote naar het stadhuis, waar zij door burgmeester d'Ailly loerden ontvangen. Op de Hoge Springerplaat bij Breskens ligt nu al lunger dan een week het gestrande Noorse s.s. „Ogna". Men hoopt over enige dagen 't vaar tuig weer vlot te krygen. KONINGIN IULIANA Beide landen voelen zich sterk en veerkrachtig. In aanwezigheid van de ministerraad, de leden van de Eerste- en Tweede Kamer, het corps diplomatique en an dere autoriteiten, is in de Burgerzaal van het Koninklijk paleis op de Dam te Amsterdam de souvereiniteit over Indonesië overgedragen. H. M. Koningin Juliana ondertekent de acte van souvereiniteitsoverdracht. Diepgewortelde verbondenheid. H.M. de Koningin heeft bij de Sou vereiniteitsoverdracht in het Konink lijk Paleis de volgende toespraak ge houden: De aanvaarding van haar souverei niteit door de jonge staat, de repu bliek der Verenigde Staten van Indo nesië. alsmede het afstand doen daar van door het Koninkrijk der Neder landen, en het aangaan van een Unie, is één van de meest aangrijpende en ingrijpende gebeurtenissen van deze tijd die aangrijpt enerzijds door de onnatuurlijkheid van een verloop als dit, en anderzijds doordat nooit dui- delijRer naar voren is gekomen de diepe sympathie der beide volken voor elkaar. Niet langer staan wy gedeeltelijk tegenover elkander. Wij zijn nu naast elkaar gaan staan, hoezeer ook ge schonden en gescheurd en vol van de lidtekens van wrok en spijt. STERK EN VEERKRACHTIG Deze documenten vertegenwoordigen een resultaat, dat in beide landen langs democratische weg tot stand is geko men. Beide landen voelen zich sterk en veerkrachtig genoeg om een nieuw begin te maken, in een samengaan van Nederlandse troepen naar Nieuw Guinea. Aneta verneemt van bevoegde zijde, dat de laatste weken verscheidene Nederlandse troepen naar Nieuw- Guinea zijn vertrokken. De laatste verscheping geschiedde op 26 Decem ber. In totaal zijn thans overgebracht een bataljon van het K.L.. een klein detachement van de genie voor de bouw van kampementen, een detache ment van de vaartuigendienst en ver schillende instandhoudingsdiensten. De bases van de troepen zijn Hol- landië, Biak, Manokwari, Sorong en Fakfak. INTERESSE VOOR VESTIGING VAN INDUSTRIE. Het troepentransportschip „Sibajak wordt Woensdagmorgen met repatriëren de troepen uit Indonesië in de haven van Rotterdam verwacht. De ontscheping der opvarenden begint te 9 uur. Aanzienlijk meer export dan voorgaande jaren. Het bedrijfsleven in Zeeland kan met een zekere voldoening op het jaar 1949 terugzien. Er was aan zienlijk meer. export dan de voor gaande jaren, nieuwe, zij liet dan ook geeu bijzonder grote industrie ën werde nin de provincie gesticht en in bestaande bedrijven wordt steeds meer gestreefd naar moder nisering en rationalisatie. Boven dien kon het Economisch Technolo gisch Instituut voor Zeeland ons verzekeren, dat er elders in liet land het laatste half jaar vry veel interesse bestaat voor vestiging van industrie in ons gewest. De distributie ging grotendeels aan de kant, maar de middenstand merkte steeds duidelyker, dat de concurren tie de kop weer gaat opsteken. Al leen een sterk verhoogde efficien cy zal en dit geldt voor het ge hele bedrijfsleven een doeltref fend wapen zyn in de steeds feller wordende strijd om het bestaan. De export vertoonde een grote opleving sedert de devaluatie van de gulden, die overigens min of meer samenviel met de oogsten, zo dat het hier ook ten dele een sei zoenverschijnsel betreft. In ieder geval kon aanzienlijk meer geëx porteerd worden dan voorgaande jaren. Van de mosselen ging 'n zeer belangrijk contingent naar Frank rijk, Zeeuwse oesters worden nu ook in West-Duitsland gegeten, Zeeuwse aardappelen zelfs in Ve nezuela, Engeland bleek een be- laxigVijke afnemer te willen zijn van onze uien, een groot kwantum za den ging naar Noord-Amerika en ook het Zeeuwse kwaliteitsfruit vond zijn weg naar het buitenland. Andere export artikelen waren che mische producten, tapijten en tex tiel uit Zeeuwsch-Vlaanderen en Vitrite-producten. De exporteurs dienen er echter rekening mee te houden, dat wij alleen op de buitenlandse markt mee kunnen, wanneer wij scherp concurreren en alleen het beste van het beste leveren. Zo kan op het gebied van het fruit en opk van an dere levensmiddelen nog veel gedaan worden om tegemoet te komen aan de eisen van onze buitenlandse cli entèle. Toch moet men bewondering hebben voor de exporthandelaren, die de courage hebben om de grote risico's te dragen, die aan de ex port zijn verbonden als gevolg van de belemmerende bepalingen (zoals de contingentering, die wel zal voortbestaan zolang bilaterale han delsverdragen worden afgesloten). INDUSTRIE-VESTIGING. In 1949 kreeg Zeeland nieuwe be drijven, zoals een confectiefabriek te Biervliet, een textielfabriek in Axel, een wafelfabriek in Vlissin- gen met veel export-orders, en een fabriek voor verwerking van zee wier in Schore. De vlassers van Eede toonden een vooruitziende blik te hebben en stichtten een coqp. warmwaterrotery en ook hun colle ga's uit Dreischor en omgeving heb ben plannen om te gaan saneren, moderniseren en rationaliseren, in ziende, dat dit nodig is, willen zij zich kunnen handhaven. In 1949 kwam tevens het verheugende be licht, dat de „l'Azote" in Sluiskil weer gaat draaien. Dat betekent 'n omvangrijke werkgelegenheid, maar ook kunstmestexport en importver vanging. De Kon. Mij. „De Schelde" had geen gebrek aan werk, maar het bedrijf is en blijft uiteraard con junctuur-gevoelig. Het is dan ook verheugend, dat men zich voor een deel wil toeleggen op de 'reparatie van zeeschepen. Ook de ijzergieterij van Boddaert en Co. te Middelburg werd gemo derniseerd, waardoor economischer kan worden gewerkt. Plannen om tot modernisering te komen, wer den eveneens door diverse kleinere bedrijven op^ stapel gezet. De directeur van het E. T. I., drs. M. Verburg, zeide ons, niet overdre ven optimistisch te zijn, wanneer hij verklaart, dat het laatste half jaar vrjj veel interesse is getoond voor vestiging van industrie in Zee land. Men heeft elders in den lande nog wel belangstelling voor onze provincie, voor plaatsen als Bres kens en Terneuzen. Het feit, dat in Januari verscheidene „arbeitlers-lo- geerkampen" leeg komen, kan in dit verband van gewicht zijn, vooral in die streken, waar werkloosheid dreigt te ontstaan. Vermeldenswaard is nog, dat de export van landbouwproducten steeds meer over Kruiningen loopt. En de activiteit voor verlichting van de loswal etc. bewijzen, dat zij niet slapen, daar in Kruiningen MEER EFFICIENCY NODIG. Zeeland had dit jaar een goede oogst en dat beïnvloedde de handel, die in ons agrarisch gewest nu een maal voor een belangrijk deel af hankelijk is van de landbouw, gun stig. Het havenverkeer in Vlissingen is in 1949 slapjes geweest, maar de S.H.V. kan gelukkig weer op volle toeren draaien. Steeds meer sche pen komen bij haar bunkeren. De middenstand gaat weer de concurrentie gevoelen, vooral nu de distributie practisch van de baan is. Er zijn echter diverse branche's, welke een opleving te zien gaven, zoals manufacturen- en confectieza ken, die geen slechte winstmarge hebben. Tussen de slagers is een felle concurrentiestrijd ontbrand. Van een verontrustende toename van het aantal faillissementen was geen sprake, maar wel wordt door steeds meer kleine middenstanders een beroep gedaan op het Borgstel lingsfonds, dat is opgericht door de Kamer van Koophandel (die dit jaar in Middelburg een nieuw gebouw rijk werd) en waarbij het departe ment garant is voor een bepaald te kort. Het crediet bedraagt max. 1000. Het bedrijfsleven zal in de komen de jaren terdege op zjjn tellen moe ten passen. Alleen die bedryven, die zich toeleggen op efficiency, zullen het op de duur bolwerken; de an deren zullen afzakken. De noodzaak van een verhoogde efficiency, juist in deze tijd, nu de zwevende koop kracht weg is, wordt evenwel nog niet voldoende ingezien. Ook moet gewaakt worden tegen een te grote toename van nieuwe vestigingen: wy mogen niet meer de tijd terug krjjgen, dat, zoals eens in 's-Heer Arendskerke, in één dorp 42 krui denierszaken zijn! De winkeliersor ganisaties en -verenigingen legden overigens in het verstreken jaar 'n verheugende activiteit aan de dag voor aantrekking van de klant, die immers weer koning is. Oost en West. De verwonderde wereld ziet dit aan, en constateert, dat, hier en thans, door deze beide landen, haar diepste begeren, haar vredeswil wordt verwezenlijkt. Wy vertrouwen voor de toekomst op al die goede en ware elementen van waf voor overtuiging ook, uit beide volkeren, zoals die op deze aarde nog steeds de pioniers voor be ter tijden gebleken zijn zij het ook dat die soms tijdelijk worden mis- lcend, en zeïfs soms elkaar aanvanke lijk niet vinden. Onmeetbaar groot is de voldoening van een volk, <lat zijn vrijheid ver wezenlijkt ziet hoe immens zwaar de taak ook is, die deze jonge natie zich op de schouders tilt. In Neder land slaat men da: met bezorgdheid gade. Maar op dit ogenblik en op deze plaats wil ik uitdrukkelijk con stateren, dat in Nederland Iedereen met. het beginsel van overdracht der souvereiniteit instemt. En ik doe een beroep op allen loyaal in het nieuwe bestel mee te werken. Nederland staat tot heioen klaar, zodra en wanneer Indonesië daar om vraagt. Er spruit hier hulpvaardigheid voort uit een diepgewortelde verbon denheid. Het is een voorrecht, deze daad van overdracht van souvereiniteit te ver richten, tegenover de geschiedenis, of beter gezegd voor het aangezicht Gods. die weet. waarom dit samengaan in vrijheid niet eerder en ook niet la ter werd bereikt, en die het f3le» kent der generaties, maar die- ook ziet. of wij kunnen dienen in het plan voor de gang der mensheid. Moge dit thans zo zijn. Gelukwensen aan R.I.S. Engeland en Australië erkennen Ver. Staten van Indonesië. Engeland heeft de Verenigde Sta ten van Indonesië erkend. Volgens een gewoonlijk goed ingelichte bron heeft Bevin de wens van Engeland om diplomatieke berekkingen in In donesië te vestigen medegedeeld in een telegram aan 3Ioh. Hatta. Australië heeft besloten de Ver enigde Staten van Indonesië volledig te erkennen, aldus heeft de Australi sche minister van buitenlandse zaken, P. C. Spender, bekendgemaakt. De eerste radio-uitzending van de ..Voice of America", onder auspiciën van het Statedepartment, naar Zuid- Oost-Azië in de Indonesische taal. om vatte verklaringen van verscheidene Amerikaanse autoriteiten, die de ge boorte van de Verenigde Staten van Indonesië met vreugde begroetten, o a. Warren Austin en mevr. Roose velt. is het 100 Jaar geleden, dat de grote Duitse diplomaat Bismarck. die*de eenheid van Duitsland tot stand bracht, te Berlijn werd ge boren. AANHOUDEND ZACHT. Geldig tot Woensdagavond. Half tot zwaar bewolkt, maar over wegend droog weer. Meest matig» wind tussen Zuid-West en West. .Van- houdend zacht.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1949 | | pagina 1