November: maand der herdenkingen voor onze Zuiderburen Kunnen wij in 1952 '53 op eigen benen staan? JIMMY BROWN, Sportheld no. 1 Op de dag der dynastie waren de meningen echter verdeeld Zeeuwse Almanak DRIE EXCLUSIEVE MODELLEN Rapport over „Prestwick-ramp" thans officieel gepubliceerd WOENSDAG 23 NOVEMBER 1949 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 (Van onze correspondent). November is in België de maand der herdenkingen: 1 November, Al lerheiligen, 2 November Allerzielen, 11 November dag van de wapen stilstand, 15 November dag der dynastie. Op de dagen der doden trekken de Brusselaars naar hun talrijke kerkhoven. Want Groot-Brussel be staat uit vele gemeenten en ook in de -dood blijft men gescheiden. Op die dagen tooien zich de kerkhoven met chrysanten, witte en gele en bruine, zó bij uitstek dodenbloem, dat mijn bloemiste weigerde me die bloe men voor een vrolijker gelegenheid te verkopen. Die dagen zyn er ech ter niet alleen om de nabestaanden te herdenken: dan trekken ook de officiële instanties naar de dodenak kers, dit jaar om er de Italiaanse soldaten uit de eerste wereldoorlog, in het byzyn van de Italiaanse am bassadeur en de pauselijke nunti us, te herdenken de geallieerde oor logsvliegers die hier vielen, de slacht offers van het bombardement van Brussel van 1944. 1 11 NOVEMBER. Maar al is ook menige gewone Zondag in deze grauwe maand ge wijd aan de oorlogsslachtoffers, al worden tot in de verste dorpen van Wallonië en Vlaanderen de symboli sche fakkels aangestoken, die later naar Brussel zullen worden gedra gen, hün dag is die van 11 Novem ber. Tot 1940 was dit de dag van de wapenstilstand en van de oorlogs slachtoffers van 19141918. Nu moet men helaas de doden van niet één, maar van twee wereldoor logen herdenken. In 1945 besloot men misschien wat optimistisch dat 11 November de dag zou zijn, waar op men niet van één oorlog maar van de oorlog werd bevrijd. Zo défi- leren hier op 11 November voor het graf van de onbekende soldaat, waar de eeuwige vlam te zijner ere brandt, de veteranen van twee oorlogen, de mannen van de verzetsbeweging, de verpleegsters, de oorlogsinvaliden, de cadetten, de schooljeugd. 's Avonds wanneer het donker is, verzamelen zich de uit alle hoeken van België als boden afgevaardigde fakkeldragers en gezamenlijk depo neren zij hun vlammende toortsen op het graf van de onbekende sol daat, aan de voet van de Congres- zuil. En in de kerken bidden de ge lovigen dat het nu genoeg is ge weest en onze kinderen voor dit moordspel zullen worden gespaard. DAG DER DYNASTIE. Op 15 November, «alt de feestdag van de Heilige Leopold en viering van de Heilige Albert de Grote, be schermheilige van Koning Albert. De viering van deze „koningsdag" is reeds bijna zo oud als de zelfstan digheid van het land. Maar vroeger heette dit herdenkingsfeest: „de dag van de koning". Nu de figuur van Leopold III zo omstreden is, heeft men de naam veranderd. Nu spreekt men van „de dag der dynastie.Om dat vrijwel alle Belgen, ook de soci alisten, demonaricnie en de dynas tie eren, die België groot heeft ge maakt: Leopold I, die binnen de nauwe grenzen van de grond-wet in 1831 waren de Belgen reeds zo bang voor een tyrannieke koning, dat zij al hun voorzorgen namen toch de kunst verstond het land door alle moeilijkheden heen op een Eu ropees plan te brengen; Leopold II, die de Belgen, bijna tegen hun zin, het uitgestrekte overzeese gebied van de Congo gaf en wiens ruiter standbeeld op de „Place du Trone" in deze dagen door de kolonialen met bloemen wordt geëerd. Maar vooral Koning Albert I. De President van de Kamer, de heer van Cauwelaert, heeft het in treffende woorden ge zegd in een rede die hü ter ere van de Dag van de Dynastie voor de Vlaamse Radio heeft uitgesproken: „Indien voor deze viering een mid denfiguur moest worden gezocht, dan is er zeker geen die meer onze ver ering gaande maakt dan die van Ko ning Albert. Hij is gedurende al de jaren van zijn te korte regering de volmaakte belichaming geweest van de deugden en eigenschappen, die we liefst aan de drager van 's lands Kroon toeschrijven. Hij was in de dagen van vrede en in de dagen van strijd een groot vorst, want hy was terzelfdertijd groot iif menselijkheid, bewust van cfe hem eigen verant woordelijkheden en waardigheid, en een voorbeeld van wat ieder van ons behoort te zijn om een goed dienaar van land en volk te wezen." LEOPOLD UI. Maar op deze dag der dynastie moet de heer van Cauwelaert erken- ZO MOET HET NIET! De meningsverschillen tussen de Mid delburgse dieren beschermers hebben tot 'n hoogst ongewenste situatie ge leid. Er heeft zich 'n splitsing voltrok' ken en in feite bestaan er dus nu twee scherp tegenover elkaar staande groe pen. Wij willen er niet veel over zeggen. En het gaat er op deze plaats trou wens niet om, wie gelijk heeft. Maar toch willen wij vast stellen, dat deze gang van zaken de dwaasheid ten top drijft. Hier wordt niet bewe zen wat samenwerking vermag, hier gaat men elkaar in de haren vliegen. Dat is niet in het belang van de die renbeschermers. die daarmede afbreuk doen aan hun eigen werk. Het is nog minder in het belang van de dieren, die nog altijd beschermers nodig hebben en geen kibbelaars. nen, dat de scherpe verdeeldheid, die rondom de machtsuitoefening van Koning Leopold HI is ontstaan, „een wrange bijsmaak mengt bij de ge voelens van hulde met welke wij eensgezind op deze dag de troon zou den dienen te omringen." Voor deze voorman uit de Katholieke Partij staat het echter vast „dat ook te genover de persoon van onze huidige Koning, de schakels van trouw en erkentelijkheid niet mogen worden afgebroken." „Wij hebben geen Koningen by Gods genade", zegt de heer van Cau welaert. in deze zin dat zij uit hoof de van hun ambt zouden beschikken over een eigen macht, waaraan zy in meer of mindere mate, maar naar eigen goedvinden, het volk zouden deelachtig makenDe Koning mag niet worden ontheven van de beper kingen door de Grondwet voorzien, maar dan moeten ook wij zelf tegen over de Koning het beginsel van on- aansprakelijkheid eerbiedigen, dat ons verbiedt de Koning te maken tot in zet van onze partijbetwistingen. Dit is een gewenste dag om ons boven de verwarring van de geesten en de gemoederen te verheffenLaten wij ons niet laten beheersen door heilloze passies, maar in een groot' moedige eendracht aansluiting zoe ken rondom de ark van onze natio nale eenheid en zelfstandigheid: de Troon." Maar de passies zijn eenmaal ont ketend, en er is ook op deze dag geen eendracht. De linkse oppositie verwijt juist Leopold III dat hij een eigen (en noodlottig gebleken) po litiek voerde en zijn ministers voor bij ging. Terwijl voor de Katholie ken de dag der dynastie de dag is van de afwezige Koning, wiens por tret zij in al hun bladen afdrukken, terwijl in alle Katholieke kerken diensten voor Leopold ni worden ge houden, in aanwezigheid van talrijke Katholieke parlementsleden en mi nisters, houdt de oppositie zich afzij dig. Slechts wordt in het Walenland een eenvoudige plechtigheid gehou den in het bergplaatsje waar Koning Albert I eens zo noodlottig om het leven kwam. (Nadruk verboden). Vereniging voor Staathuishoudkunde behandelde prae-adviezen van vooraanstaande economen. (Van onze economische medewerker). Nederland is als de man die, teneinde zyn oude vooroorlogse wyze van leven te kunnen handhaven, een deel van zijn spaarpenningen opoffert en daarnaast nog zjjn handen ophoudt. Iets economischer uitgedrukt, moeten wy zeggen, dat ons verbruik en de aankoop van machines enz. (onze investeringen) groter z(jn dan onze productie hetgeen alleen mo. gelyk is door een deel van onze bezittingen te verkopen en bovendien van het buitenland geld te lenen of als geschenk te ontvangen. Verlaging van kostprijzen of vermindering van de geld- hoeveelheid. De laatste is de Marshallhulp; de Amerikanen zyn zo gul in de ver onderstelling dat wij dank zij deze hulp in 1952/'53 op eigen benen kun nen staan. Ook onze regering heeft haar gehele economische politiek daarop ingesteld en in den beginne meer consumptiegoederen ingevoerd dan wel verantwoord was teneinde de werklust te prikkelen. Thans gaat zij de lijn wat strakker aanhalen en meer productiemiddelen en minder consumptiegoederen consumptiemiddelen inmporteren. De grote vraag is nu: zal deze po litiek, die erop gericht is Nederland in l952/'53 economisch onafhankelijk van het buitenland te maken, succes hebben? Nu kennen wij in ons land een se dert 1862 bestaande vereniging, waar van nagenoeg alle economen lid zijn. Het bestuur dezer Vereniging voor de Staathuishoudkunde heeft de geluk kige gedachte gehad om drie van haar leden te vragen op welke wijze dit evenwicht van de betalingsbalans na afloop van de Marshallhulp kan worden verkregen. Hun prae-adviezen werden dezer dagen op de ledenver gadering der vereniging in Utrecht besproken. Wij kunnen er niet diep op ingaan; daarvoor zijn die prae-adviezen te technisch. Toch willen wij met enke le woorden eens vertellen hoe twee der adviseurs, die in ons openbare leven zo'n bealngrijke plaats innemen prof. dr. J. Tinbergen: Dir. Centraal Planbureau en prof. S. Posthuma: Dir. Nederlandsche Bank) er over denken. KOSTPRIJZEN MOETEN OMLAAG. Eerst het woord aan prof. Tinber gen. De oorzaken van het betalingsba lanstekort zoekt hij hoofdzakelijk bij de in verhouding tot de nog lage productiviteit sterk gestegen vraag om de vooroorlogse levensstandaard terug te krijgen, bij de veranderde positie t.a.v. Indonesië (geen inkom sten meer uit dat land) en door de sterke achteruitgang van onze uit voer naar Duitsland. De oplossing ligt in een grotere pro ductie. die een grotere uitvoer moge lijk kan maken dan wel van die pro ducten, waardoor de invoer vermin derd kan worden- Een grotere pro ductie, gevolgd door grotere uitvoer zal alleen dan succes hebben, als wij concurrerend kunnen leveren. Hier voor is het nodig, dat ons bedrijfsle ven nieuwe machines heeft en nieuwe werkmethoden invoert, m.a.w. kapi taal investeert. Gedeeltelijk krijgen we dit kapitaal als Marshallhulp doch anderdeels moeten wij het zelf bij eengaren door meer te sparen en dus minder te consumeren. Kunnen door deze investeringen onze kostsprijzen niet voldoende ge drukt worden, dan zal dit op andere wijze bereikt moeten worden. Ge dacht wordt dan aan harder werken, verlaging van het loonpeil of aan de valuatie. Deze laatste is inmiddels doorge voerd, doch zij zal volgens prof. Tin bergen (en zo denkt prof. Posthuma er ook over! alleen zin hebben als de lonen niet worden aangepast aan de stijgende kosten van levensonderhoud. En tenslotte is een beperking van de invoer mogelyk, die natuurlijk weer doorwerkt op ons verbruik. TE VEEL GELD IN OMLOOP? Prof. Posthuma gooit het over een andere boeg. Als oorzaak van het te kort ziet hij de te grote geldhoeveel- heid in ons land. die daardoor een onevenredig grote vraag naar con sumptieartikelen uitlokt en tot te grote invoer leidde. Een evenwicht in de betalingsba lans is nu alleen te bereiken door tegenover deze inflatieverschijnselen prijsverlagende feiten te stellen. Die zoekt hij niet bij een vermindering van het verbruik of de investering doch wel door een vermindering van de geldhoeveelheid. Dit zal groten deels afhangen van de overheid, die haai' uitgaven moet verminderen, voor uitgaven met aflopend karakter leningen bij het publiek moet plaat sen en niet bij de banken en door een beter belastingstelsel de onder nemers moet prikkelen tot grotere efficiency en de verbruikers moet dwingen tot bezuiniging. Dit zijn de '-oorstellen. Het is al tijd goed om te weten hoe leidende figuren ons zieke economische li chaam willen genezen. (Nadruk -erboden). Koningin Elizabeth van Engeland ontvangt ©en bouquet van de 6-j.arige Victoria Hutchinson, toen zij op de jaarlykse koninklijke filmvoorstel ling in Londen arriveerde. Hoewel de mode voor de herfst en de komende winter veel gematigder is dan ver leden jaar, zoals U reeds heeft kunnen vaststellen, werden op de shows toch tal van modellen getoond, die de doorsnee-vrouw nooit zal kunnen dragen Een apart toilet trekt de aandacht, wat maar weinig vrouwen zich kunnen ver oorloven. Dit neemt niet weg, dat de meeste vrou wen graag exclusieve mo dellen zien, zoals zij bij voorbeeld ook schilderijen bekijken. Zoudt U prijs stellen op het bezit van de groen geruite wollen pya- ma links? De dubbele kraag, die in franje eindigt valt tot over de schouders. De pijpen zijn van onderen voorzien van een rij van 5 knopen. Ook de zakken en mouwen zijn met knopen gegarneerd. Een losse rok. die van voren met een paar haken en ogen wordt gesloten, maakt de pyama met één handbeweging tot ochtendjapon. De slofjes zijn van hetzelfde mate riaal. Dit seizoen wordt U bij de hoedjes geen keus gelaten. Alle hoedjes zijn klein en worden aan de rechter kant van het hoofd gedragen. Wij kunnen dit beschouwen als een come back van het „klok"-model, dat in ongeveer 1930 mode was. Gelukkig echter is de moderne „klok" in tegenstelling tot de voorganger uit 1930 uiterst smaak vol. De ongelijk hangende avondjapon behoort ook tot de dwaze mode-uitspattingen. Tafzijde en zwart fluweel zijn de stoffen, die voor het toilet rechts werden gebruikt. De kraag hangt als een enorme matrozenkraag bijna tot de taille. Het ongelijk hangende effect van de rok werd bereikt door het in zetten van vier naar beneden wijd uitlopende banen. Alle drie modellen zijn exclusief, doch naar onze smaak mist de avondjapon de charme, die de pyama en hoed in hoge mate bezitten Hilversumse violist dreigt regering met hongerstaking. Tegelijk met een adres van het hoofdbestuur van de landelijke ver eniging „Recht voor alle gebrekki- gen", waarin wordt aangedrongen on een spoedige wettelijke bestaansze kerheid voor deze groep van land genoten, heeft de secretaris van dat hoofdbestuur, de Hilversumse violist J. L. Grooters aan de ministerraad een schrijven gericht, waarin hy me dedeelt met Kerstmis a.s. in hon gerstaking te zullen gaan, indien dan geen wet bestaat, welke de ge- brekkigen deze bestaanszekerheid verschaft. Dringend wordt in het adres van het hoofdbestuur aan de minister raad verzocht vóór 25 December a.s. een wet van kracht te doen wor den, waarbij, evenals aan de ouden van dagen in de noodwet Drees, be staanszekerheid wordt gegaran deerd aan alle geboorte- en niet-ge- boerte gebrekkigen van de wieg tot het graf. Een post van f 430.000 voor haven- bouw op Aruba is van de begroting voor 1949 "Van Curasao geschrapt. Critiek op de organisatie van het vliegveld Prestwick. Ongeval kan niet volledig verklaard worden. In het rapport van het Engelse mi- nisterie van burgerluchtvaart, dat thans is verschenen over de ramp van de K.L.M.-constellation „Nijme gen", die 20 October 1948 by het vliegveld Prestwick in Schotland ver ongelukte, wordt critiek geleverd op de organisatie bij het vliegveld Prest wick. Het rapport noemt het niet- doorgeven van een bericht over wijzi gingen in de weersomstandigheden aan de gezagvoerder van het vliegtuig de voornaamste oorzaak van de ramp. Het rapport is echter vergezeld van een speciale verklaring van de minis ter van burgerluchtvaart, opgesteld in samenwerking met de staatssecre taris voor de luchtvaart, waarin men het grondpersoneel van Prestwick van de verantwoordelijkheid voor het ge beuren wil ontlasten. Zoals bekend raakte de Constella tion op meer dan 5 kilometer afstand van het vliegveld hoogspanningsdra den van 132.000 volt en vloog het toe stel in brand. De 30 passagiers en de 10 leden van de bemanning kwamen om het leven. De Constellation, op weg van Amsterdam naar New York, maakte voorbereidingen om op Prestwick te landen. Bij het rapport is een foto gevoegd van een verkoolde en verbrande kaart, die men in het wrak vond en die door de bemanning schijnt te zijn gebruikt. Op deze door de Ameri kaanse luchtmacht uitgegeven kaart stond de hoogte in de buurt van de plaats van het ongeval aangegeven als 15 meter, wat 150 meter moet zijn. Het hof aanvaard de mening van gezagvoerder Snitselaar. opvolger van gezagvoerder Parmentier als hoofd van de vlieSdienst der K.L.M., dat Parmentier in het geheel niet gepoogd zou hebben op Prestwick te landen, indien hem gemeld was. dat het wol kendek op 100 meter hoogte lag. Volgens het rapport beschikte de bemanning van het toestel „over de gegevens om te weten", dat het vlieg- tuig op 130 meter hoogte vloog en dat de bodem tot grotere hoogte op liep. „Men schijnt niet te kunnen ontkomen aan de conclusie, aldus het rapport dat dc gezagvoerder en de tweede piloot in dp kritieke tyd- spanne zich deze beide feiten niet be wust waren. Het kan niet positief bewezen worden, welke van deze factoren de gezagvoerder en de twee de piloot zich nipt bewust waren of waarom beide factoren aan hun aan dacht ontsnapt zijn". De conclusie van het hof is. dat „er geen enkele omstandigheid is, die het ongeval volledig verklaar*"'". Als oorzaken, die tot het ongeval hebben bijgedragen, worden de vol gende genoemd. 1. Het ontbreken van een waar schuwing aan de gezagvoerder tijdens het radiocontact met het vliegveld, dat het weer slechter werd; 2. de gezagvoerder beschikte in zijn vlieginstructies niet over een nauw keurig naar de tijd berekend voor schrift. welke koers hij in geval van slecht zich moest nemen; 3. de misleidende fout op de lan- dingskaarten (zowel die van het Amerikaanse leger -als van de K.L. M.), die zich in het vliegtuig bevon den. Het hof doet 9 aanbevelingen, die „er toe zullen bijdragen, dat een her haling van een dergelijke tragedie voorkomen wordt". Het rapport levert critiek op de wijze, waarop weerrapporten op het vliegveld worden opgesteld, op de on voldoende notatie van de radioge sprekken tussen het vliegveld en het toestel en op de wijze, waarop de op- sporings- en reddingswerkzaamheden aangevangen werden. Aan het laatste bezwaar was reeds door een reorga nisatie op het vliegveld tegemoet ge komen, aldus het rapport. Hel Wereldgebeuren Eert modewoord Tijdens de Benelux-manifestatie van Zaterdag in de hoofdstad heeft de rede van prof. G. A. Ph. Weyer de aandacht getrokken. Dat de Utrechtse hoogleraar in dit milieu een lans zou breken voor spoe dige en kloekmoedige verwezenlijking van de Benelux en het dralen van de regering zou veroordelen was te ver wachten. Zijn rede werd echter pas waarlijk belangwekkend toen hij de Benelux plaatste tegen de achtergrond van de economische moeilijkheden in Westeuropa en van het plan Marshall. Volgens prof. Weyer is namelijk de Benelux niet zo maar een unie, die een doel heeft voor zichzelf, maar het begin van nauwere aaneensluiting van de Westeuropese landen en een voor beeld tevens. Tijdens de ontwikkeling van zijn be toog kreeg ook de officiële voorlich ting een veeg uit de hooggeleerde pan. Het is onder de massa van economi sche leken gemeengoed geworden, dat het dollartekort en niets anders dan 't dollartekort oorzaak van alle moei' lijkheden is, aldus de prof. Een rege ring, die dat tekort weet te verminde ren vervult haar taak goed, een rege ring, die daar niet in slaagt moet ver vangen worden. Dat schijnt zo ten minste. De redenering berust echter op een fataal misverstand. Het dollar tekort is geen oorzaak maar symptoon. De ware oorzaak is, dat het levenspeil in Nederland nog steeds hoger is dan het nationale inkomen toestaat. Men krijgt de indruk, dat prof. Wey er hier het misverstand schromelijk overdrijft. Het maakt niet zoveel ver schil uit of men zegt dat A het moei lijk heeft omdat hij schulden maakt dan wel dat A schulden maakt en het daarom moeilijk heeft. In beide ge- valen zijn maatregelen nodig om het evenwicht tussen inkomsten en uit gaven te herstellen. Prof. Weyer verdedigde een tweele dige oplossing: Het eerste deel van zijn pleidooi had betrekking op de „free enterprise", de vrije onderne merszin, waardoor moed en initiatief het best tot gelding zou kunnen ko men. Het tweede deel richtte zich op de intregratie van Westeuropa, met welke modewoord de aaneenkoppe- ling en samenvoeging van de hulp bronnen e.n industrieën in Westeuro pa wordt bedoeld. Hiermee trad prof. Weyer, in de voetsporen van de baas van de Marshall-hulp, Paul Hoffman, die pas in Parijs grote rampen voor spelde, als die integratie niet spoedig tot stand zou komen. Hierbij zijn enkele kanttekeningen te maken. Als Europa hogere produc tie en hogere uitvoer dringend nodig heeft, dan zullen er ook afzetmarkten gevonden moeten worden. Het para- doale is echter, dat de Ver. Staten de Europese producten eigenlijk niet no dig heeft, omdat de binnenlandse markt rijkelijk voorzien wordt door de Amerikaanse industrie. Om te beginnen zou Hoffman dus tegen zijn eigen leiders in Washing ton moeten vertellen, dat het hoog no dig is, dat de V.S. de invoerrechten afschaffen of drastisch verlagen, die nu de concurrentie zeer moeilijk ma ken. Verder is het Westeuropa op Amerikaans aandringen niet toege staan uitbreiding van de handel met het Oosten te zoeken. Hoffman zou er goed aan doen verzachting van deze bepaling te bewerkstelligen. En ten slotte ligt waarschijnlijk het toekom stige afzetgebied van Westeuropa grotendeels in Azië, waar de indus trie nog op geen stukken na in de be hoefte kan voorzien. Hoffman zal daar om moeten protesteren tegen transac ties als de Fox-contracten, waarmee een Amerikaans monopolie in Aziati sche staten bereikt tracht te worden. „Integratie" is geen toverwoord, dat alleen Europa er boven op helpt. 33. Het was niet zo heel moeilijk Jimmy naar beneden te lokken. Billie Brushbox begon op het dek met zijn bal te stuiteren en hij riep: Hei, Jimmy, kom je nog een partijtje voetballen....? Met een snelheid van een ogenblik stond hij al voor Billie en zyn vader, terwijl hij begerig naar de bal keek. Niks geen gevoetbal meer, riep Kapi tein Pruim. Dat beest moet weer in zyn hok! Minister Mansholt vice-voorzitler der F.A.O. De Nederlandse minister van landbouw, visserij en voedselvoorziening, de heer S. L. Mansholt, is benoemd tot vice-voor- zitter van de conferentie der organisatie voor voedsel en landbouw der V. N. (F. A.O.), die Maandag te Washington ge opend is.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1949 | | pagina 3