Campveersche Toren wordt gerestaureerd Dak en topgevel weer in oude vorm Zeeuwse Almanak JIMMY BROWN, sportheld no. 1 Overleg met grensarbeiders wordt voor 31 December hervat Van Vrouw ioi Vrouw WOENSDAG 9 NOVEMBER 1949 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 Ook inwendig wordt h et bouwwerk veranderd. Het enige nog vrij gaaf overgebleven verdedigingswerk uit vroeger tijden, dat het stadje Veere nog rijk is, de Campveersche Toren, zal zoals wij reeds meldden gerestaureerd worden, waardoor het stads beeld van het toch reeds zo pittoreske Veere nog aantrekkelijker zal worden. Van dit gebouw waarvoor in het jaar 1562, om precies te zijn op de 29e Juli, een begin werd gemaakt door het bouwen van het hoofd, „het blauwe hoofd" genaamd, vertelt Ermerius*) dat: „Heer Filips van Bourgondien, gezegd Benres, Rid der, Heere van Fontes, Lineghem enz. Bailliu dezer Stede, kort na agt uuren des morgens den eersten steen leide: hetgeen zeker met plechtigheden en kosten verzeld zal geweest zijn." Ook toen kende men reeds de eerste steenleggingen die in 't algemeen met plechtigheden (feestelijkheden) gepaard gingen De Campveerse toren zoals hij vroeger was. gezien de vermelding van kosten die hieraan verbonden waren! De Campveersche Toren, die op het Zuidelijke hoofd bij de haven mond staat, moest destijds tezamen met de Kruittoren, die op het noor delijke hoofd stond en die in het jaar 1630 verloren ging, de ingang tot de haven en stad beschermen. Vermeldenswaard is dat het stads wapen van Veere ontleend is aan deze twee poorten. STADSHERBERG. Sedert jaar en dag is de Camp veersche Toren stadsherberg en logement geweest en thans vervult zij deze functie practisch nog, zij het dan in een meer moderne vorm als hotel-café-restaurant. Het is een uniek centrum van de watersport geworden en er is dan ook een dépendance van de Koninklijke roei- en zeilvereniging „Maas" in ondergebracht. Vanuit de grote zaal, die op de eerste verdieping gelegen is, heeft men prachtige vergezichten op de Zeeuwse stromen en eilanden. Dat men daar vroeger ook al van doordrongen was, bewijst wel het boekwerk „Tegenwoordige Staat"**)' waar men op bladz. 172 (waar de grote zaal in de toren beschreven wordt) leest: „Uit deese Zaaien is het schoonste en vermakelijkste uit- zigt, dat men zig verbeelden kan, also'er de meeste Eilanden van decse Provincie zigtbaar zijn. Be halve dien kunnen geene Schepen, uit Holland of de andere Zeeuwsche Steden, te Veere inkomen, of men heeft dezelven in 't gezigt." TOPGEVEL KEERT TERUG. Bij vergelijking van de hierbij ONTLUISTERD GROEDE Torenbranden ook in uw ver beelding zullen bet gebeurtenissen zijn geweest uit vroeger eeuwen. Als er al eens een toren afbrandde in onze tijd, dan was er meestal onvoor zichtigheid of nalatigheid in het spel. Daar komt nu evenwel Groede plot seling bewijzen, dat in bepaalde ge vallen zelfs bliksemafleiders geen af doende bescherming vormen en dat een toren ook in onze tijd nog wel degelijk gevaar loopt. Jammer voor Groededat het zijn sierlijke, antieke toren moet missen. Juist dit West Zeeuwsch Vlaamse dorpje bood zo'n prettige, vriendelijke, ongeschonden aanblik. Vlak na de bevrijding leek het wel een oase in de puinwoestijnen, die het landje van Cadzand toen ontsierden. Jammer ook voor West Zeeuwsch Vlaanderen, dat toch al niet rijk was aan torens en thans van de weinige bewaard gebleven exemplaren er bovendien nog een moet missen. Groede is geschonden. En de vraag, die alle bewoners zich zonder twijfel zullen stellen, is of de toren her bouwd zal worden. De toren was ver zekerd. Maar men weet hóe het gaat: de bouwkosten bedragen een veel voud van wat zij vroeger bedragen. De kans is groot, dat de opbouw een onmogelijkheid zal blijken. Mocht het tegendeel het geval zijn, wij zullen die tijding met vreugde be groeten. gepubliceerde foto's van een gra vure uit de Cronyk van Smalle - gange en de tegenwoordige toestand van de Campveersche Toren zonneklaar te zien hoe verminkt deze toren er thans wel uitziet. Het dak is afgeknot, terwijl de fraaie topgevel waar dit dak haar beëindi ging in vindt, geheel ontbreekt Hoe wel oude gravures vaak niet be trouwbaar zijn, heeft de architect die met deze restauratie belast is, de heer M. J. J. van Be ver en uit Middelburg,met behulp van oude motieven, b.'v. het gedeelte van het dak dat gespaard is gebleven en de twee pinakels die bij de aanzet van de vroegere topgevel nog aanwezig zijn, het dak en de topgevel gere construeerd. Zo zal de gothische trapgevel met zes pinakels worden gesierd. Vanzelfsprekend wordt het dak met leien gedekt. Tenslotte zullen de buitenmuren, bestaande uit baksteen afgewisseld met lagen zandsteen, hersteld worden. INWENDIGE RESTAURATIE In de kelder met de gedichte schietgaten zal het koepelgewelf hersteld worden. De vloer zal van een nieuwe bedekking, (waarschijn lijk baksteen), worden voorzien, terwijl de stookplaats wederom op getrokken zal worden, In de prachtige grote zaal op de verdieping met zoldering van zware moerbinten en kinderbalkjes, zal een stookplaats in Gothische motie ven worden aangebracht. Voorts zullen de wanden opgebikt en daar na met specie in lichte kleur ge schuurd worden. Tevens is een een voudige eikenhouten lambrizering geprojecteerd. Het behoeft geen be toog hoezeer deze verbeteringen en vernieuwingen dit vertrek zullen verfraaien. In de bekapping overgaande zaal op de tweede verdieping bevonden zich in de borstwering nog gegevens over de werp- en schietgaten uit vroeger tijden. DE VLEUGELS. In de Zuidelijke vleugel werd op de begane grond eertijds vismarkt gehouden. In het jaar 1701 werd deze verplaatst en heeft men hier paardenstallen ingericht. Deze ruimte voor de stallen wordt nu bij de hotelruimte getrokken. Hiertoe zal een trap tussen begane grond en verdieping worden gebouwd om deze vertrekken behoorlijk met elkaar te verbinden. Men treft er verder een hotelkamer, badkamer, berging voor rijwielen en tenslotte nog een zaal, die speciaal voor clubs bestemd is, aan. Door deze nieuwe bestemming van de ruimten, kun nen twee staldeuren verdwijnen waardoor een veel meer aesthetisch verantwoorde indeling van de gevel verkregen zal worden. Op de verdieping worden de be staande hotelkamers op doeltref fende wijze herbouwd en gemoder niseerd. De ramen worden van een nieuwe roedeverdeling voorzien, die zoveel mogelijk past bij de archi tectuur van dit gebouw. Tenslotte zullen in de Westelijke vleugel enige herstellingen verricht worden, die buiten de eigenlijke restauratie vallen. Het werk dat een dezer dagen reeds begonnen is, werd opgedragen aan de laagste inschrijver, te weten de firma Woudenberg uit Utrecht. Ermerius, Zeeuwsche Oudhe den, deel V, 1791. Isaak Tirion, Tegenwoordige Staat der Ver. Nederlanden, deel X, 1753. Pensioen voor zelfstandige tuinders. Het centraal bureau voor de tuin bouwveilingen heeft in overleg met de standsorganisaties in de tuinbouw een plan ontworpen om tot pensioens verzekering voor zelfstandige tuin ders te geraken. Het ligt in de bedoe ling een zodanige premieheffing in te voeren, dat deze varieert met de vei- lingomzet van de aangesloten tuin ders. Indien in tuinderskringen vol doende belangstelling voor dit nieuwe fonds bestaat, is men voornemens dit per 1 Januari 1950 in werking te la ten treden. 21. Ja, als Jimmy er niet was geweest, zou de voetbal van Billie vast en zeker over boord zijn gevlogen, maar Jimmy, die vol belangstelling had staan toekijken naar dat partijtje voetbal tussen vader en zoon, had met een ware tijgersprong, die de beste doelverdediger ter wereld hem niet ver beterd zou hebben, de bal gegrepen en met een welgerichte trap speelde hij het ding vlak voor de voeten van Billie. Juichend trapte hij die te rug en toen ging het heen en weer. Er werd geen bal in de verkeerde richting getrapt. Extra kosten voor de bedrijven worden niet door de Regering gedragen. De resultaten. De minister van Economische Za ken heeft aan de Tweede Kamerleden de heren van der Feltz (CH) en Rit meester (WD) in verband met de moeilijkheden met de Belgische ar beiders na de devaluatie, medege deeld, dat vóór 31 December a.s. het overleg over de na 1 Januari 1950 te volgen gedragslijn zal worden hervat. Op het verzoek van de werkge versorganisaties om de extra-kosten, welke voor de betrokken bedrijven uit de huidige regeling voortvloeien en welke voor iedere grensarbeider op ca. 20% van het loon (in totaal 1.600.000). kunnen worden geschat, geheel of 'ten dele voor rekening Het Wereldgebeuren Grensgevaar De laatste weken valt uit China weinig ander nieuws te melden dan een gestage opmars van de commu nistische troepen' met als naaste doel de bezetting van de nood-hoofdstad Tsjoenking. Gezien de onmetelijke af standen hebben de Westelijke mo gendheden voorlopig enig respijt voor het beramen van maatregelen tegen de tijd, dat Mao's troepen de Chinese grenzen in Zuid-Oost-Azië bereikt zullen hebben. Dat kan nog dit jaar van het rijk te doen komen, is af wijzend beschikt. De regering lean ten deze niet verder gaan dan het tref fen van maatregelen om de bezwa ren van de Belgische arbeiders om werk in Nederland te verrichten, te verminderen. De bedrijfseconomische gevolgen, welke voor de bedrijven Vonr feritten en ï.'wJSt.Sf* "V! verenen van de eerste commit- Belgische arbeidsmarkt nistische soldaat langs de grens met doen, dienen voor hun nsicio te blij- Burma en Indo-China een onprettige ven- gebeurtenis zijn. In beide gebieden DE RESULTATEN, i en bovendien in Malakka is nog steeds De besprekingen tussen werkge- ee.n guerilla aan de gang. die de mili- vers- en werknemers-organisaties en taire. autoriteiten hoofdbrekens ge- officiële instanties hebben er toe ge- noe£ kost. De communistische par- leid, dat, zoals reeds op 28 Sentem- tisanen, schoon gering in aantal, heb ber is bekend gemaakt, de Regering iben de terreinomstandigheden mee. Het stond daar zo ter loops in een krantenver slag, en het zal weinigen iets gezegd hebben. Maar het trof mij plotseling als een openbaring: „Er zijn haast geen wezen meer, vergeleken bij vroeger Daar moet je eens even de krant bij neerleggen om' het te verwerken. Zo goed als geen wezen meer inderdaad. Een stad als Amsterdam telt alles en al les bij elkaar nog hoog stens een tweehonderd weeskinderen. Gewone dan altijd als u mij be grijpt. Er lopen op het ogen blik in ons lieve land dui zenden kinderen rond. die een springlevende vader en moeder bezitten en toch door de gemeenschap moe ten worden opgevoed en in bescherming genomen. Dat is de andere zijde van de fraaie medaille, maar die willen we vandaag nu eens onder laten liggen. De blinkende bovenkant me moreert het heuglijke feit, dat het getal wezenlijk ou derloze kinderen in ons land uitermate klein is. Dat ivil dus zoveel zeg gen als: er sterven veel minder mensen op jeugdi ge leeftijd dan vroeger; wij zijn er qua volksgezondheid en' sociale wetgeving een stuk op vooruitgegaan. Het gevolg van dit ver heugend verschijnsel is. dat in de weeshuizen, die vroeger dikwijls overvol waren, nu de schaarse voetstappen van de kinde ren langzamerhand hol gaan klinken in hun grote zalen en trappenhuizen. Dat is een wonderlijke gedachte. Voor velen van ons is het Weeshuis nog eeri zeer werkelijke en tast bare herinnering. Een boek als „Jaapje" van Ja cobus van Loog doet ons nog lang niet zo vreemd en ongewild barbaars aan als het wellicht onze klein kinderen zal voorkomen. De wezen in hun kleur rijke dracht: je had er als kind medelijden mee en ats volwassene mengde zich 'n twaalf kussenslopen voor plooid, bloedkoralen om de hals en een wit schortje met borduursel. Eens stond de voordeur van het Huis open, toen ik passeerde en ik snoepte de buitenkans, een schilde rijtje dat Pieter de Hoogh zou verrukt hebben: een knap deerntje in dit flat teuze zwart-en-wit, dat juist de monumentale ei kenhouten trap afdaalde, dragend met beide handen het theeblad met kostbaar servies voor de vergade rende regentessen. .Jiarbaars"zegt u. .Stakkers in haar uniform, arme apart gezette kinde ren, die al jong er „gete kend" bij liepen. Mooie „goeie ouwe tijd". U hebt gelijk. De meisjes verfoei den haar costuum, dat met een paar kleine ondeugen de wijzigingen elk jaar knipten de rakkers haar rokken een paar vingers korter dan de oorspronke lijke bedoeling was) nog precies zó was als de dracht der dochters van de kleine burgerij in de tijd dat het Huis werd gesticht. En zodra gingen de meis jes niet „in burger", of zij trokken foeilelijke hard groene en knalgele jurken aan en werden op slag doodordinaire, afgetakelde kinderep van dertien in 'n dozijn. Maar als zij onder de lichtgroene linden wan delden in haar prachtige stijlvolle achttiende eeuwse dracht dan sloeg menig artistenhart een slag over. Zo gaat het in de we reld. De oude weeshuizen zekere poëtische vertede- daags en zes extra ring in dat medelijden. Eén poor loges, idem zoveel weeshuis uit mijn jcugdja- tafellakens en beddelakens ren zal mij altijd bij blij- en bordendoeken en vin ven als een zuiver voor- gerdoekjes en noem maar beeld van zijn soort, en op. Alles met de hand on- vandaag weet ik nog niet zichtbaar genaaid (pro- of ik het verdwijnen ervan beert u het eens bij één moet toejuichen of betreu- laken) van het puurste ren. linnen en van kunstige dik Het was een hoog, zeer opgelegde monogrammen statig herenhuis aan een voorzien, der prachtigste grachten En desalniettemin zon- van ons vaderland. De wc- gen de weesmeisjes bij dit zen, die er in opgenomen gepriegel als lijsters; zij werden, waren uitsluitend kregen bruidsuikers op de meisjes. Of, zoals de sta- trouwdag en werden dege- tuten het in goedrond lijke, zeer gewaardeerde kernachtig Hollands uit- dienstboden in deftige ge- drukten: Van het vrouwe- zinnen en voor het me- lijk geslacht, geboren uit rendecl voortreffelijke huis- Nederduits Hervormde ou- moeders. Want trouwen ders en kinderen van het deden ze vrijwel allemaal, eerste bed. Eigenaardig en dat kwam niet alleen genoeg waren het meren- van die rolzoompjes maar deels halve wezen, voor ook, dat laat ik mij niet af- wie de overgebleven va- strijden, omdat zij er zo der of moeder de opvoe- allerliefst uitzagen. Alle- ding en verzorging niet be- maal. kostigen kon. Zij bleven A[s ze klein waren droe- er tot haar achttiende ver- gen -,y griezels van zwarte jaardag, gingen op ver- serge jurken, met bonte of schillende stadsscholen tot witfe schorten en witte ka- zij twaalf waren, werden foenen mutsjes op haar daarna in het Huis te werk och armc kaal geknipte gezet waar zij voortreffe- bolletjes. Maar als ze zo lijk alle huisvrouwelijke veertien, vijftien werden, kundigheden leerden en in gingen de teugels wat los- het bijzonder naaien. sec hangen. Ja. hoho: wat Ik heb mij laten vertel- het toilet betreft. Zij moch- len dat de gezeten fami- ten het haar laten groeien, noegoea en barmhartig lies van het stadje oudtijds en dat deed het dan ook bedoeld>n opzet, hoe het Huis is nu twee meteen met een weligheid ^c9enr'J m een schannn eeuwen oud voor een alsof het een schade had dochter die op (rouwen in te halen. En op dat stond de gehele uitzet door kroezelhaar droegen zij wit de weesmeisjes lieten naai- kanten mutsjes met een en en borduren. En ik be- piepklein zilveren oorijzer, hoef niemand te vertellen Voorts verheugden zij zich wat dat zeggen wilde in 's Zondags in een aller- een tijd, toen geen bruid charmantste dracht: jakje die zich respecteerde het met schootje en wijde rok, huis haars mans betrad alles van zwart laken, zonder vier en twintig ser- Maar over het jakje een vetten met rolzoompjes. fijne batisten doek ge- schappij waarin vele ou ders jong stierven zij worden langzamerhand ontvolkt. De schaarse weeskindeten onzer dagen dragen onopvallende kle ren als elk ander. Dat is goed en wijs. Maar ach, wat waren zij bekoorlijk, de weesmeisjes van mijn jeugd. SASK1A. beschikken over voldoende wapens en kunnen hier en daar op steun van de bevolking rekenen. In Malakka omvat de bevolking drie millioen Chi nezen, waarvan een groot deel sym pathiseert met de communisten. De successen van Mao in China en het prestige, dat daarvan afstraalt mis sen uiteraard hun uitwerking niet op de guerilla in Z.-O. Azië Het grote gevaar is. dat de verzetsbewegingen contact maken met de Chinese com munistische troepen en door wapen- leveranties en tersluikse penetraties krachtige militaire injecties krijgen. Op gelijke wijze als de Griekse par- tisanen jarenlang kregen vanuit de buurlanden. Om dit gevaar te bespreken is kortgeleden ten huize van de Britse commissaris-generaal voor Zuid-Oost Azië. MacDonaild, in Singapore, een feheime conferentie begonnen tussen 2 Britse militaire en civiele autori teiten in het Verre Oosten. Hoofdthema van de besprekingen was het uitbreiden van de grensver- sterkingen ln Birma en het treffen, van verdere veiligheidsmaatregelen om infiltraties te voorkomen. Oor spronkelijk was het de bedoeling con tact op te nemen met de Franse au toriteiten, die in Indo-China voor een zelfde probleem staan. Dat voornemen is echter afgestuit op de houding van India, waarvan de regering in een memorandum het Franse optreden scherp heeft afgekeurd. De Britten kunnen zich onder de huidige kritie ke omstandigheden in- Azië geen wrijvingen met India veroorloven. De snelheid van de verdere ont wikkeling in het uiterste Zuiden van China hangt voor een groot deel af van de positie der provincie Joenan, die aan indo-China en Birma grenst. De gouverneur van deze provincie. Loe Han, kwam in begin September in opstand tegen de nationalisten, verdreef de regeringstroepen met zijn eigen leger, doch werd tijdens een onderhoud met Tjang Kai Tsjek over gehaald voorlopig neutraal te blijven in de strgd tussen communisten en nationalisten. Volgens sommige bron nen met het goud op tafel, dus eigen lijk meer omgekocht dan overgehaald. Hierbij zij aangetekend, dat de pro- heeft goedgevonden, dat ten aan zien van het loon hetwelk op het tijdstip van de devaluatie was ver schuldigd, maar door omstandighe den onafhankelijk van de wil der be trokken arbeiders nog niet was uit betaald, een voorziening werd troffen. Voor de arbeiders zout over die dagen geen nadelen uit de gewgzigde wisselkoers voortvloeien. Vervolgens heeft de regering haar goedkeuring gehecht aan een rege ling. volgens welke van het geldloon, na de devaluatiedatum verschuldigd, na aftrek van inhoudingen wegens sociale voorzieningen, loonbelasting en anderzins, 12y2% in Nederland wordt besteed, terwijl op de overige 87.5 welke in België in francs kan worden omgezet, aldaar een toeslag van 20 in Belgische francs zal worden uitbetaald. Voor de uitkering van ue kindei-bijslagen over het derde en vierde kwartaal 1949 kan een soortgelijke regeling getroffen wor den met dien verstande, dat de voor waarde, een gedeelte in Nederland te besteden, achterwege wordt gelaten. Experimentele kunstenaars voerden rumoerige discussies. Ter gelegenheid van de Internatio nale tentoonstelling Experimentele Kunst in het Stedelijk Museum te Amsterdam werd Zaterdagavond in een der zalen van het museum een voordrachtsavond gehouden. Voordat de letterkundigen, die uit eigen werk zouden voordragen, daartoe gelegen heid kregen, ontstond er een hand gemeen, zodat de zaal door de direc tie van het Stedelijk Museum ont ruimd moest worden. Het rumoer ontstond, doordat een Belg een inlei ding hield in het Frans, die gedeelte lijk uit propaganda voor het commu nisme bestond. De discussies, die naar aanleiding hiervan zeer heftig ge voerd werden, moesten op straat wor den voortgezet. Goede prijzen voor vlas en uien. De invloed van de devaluatie op de f vincie" Joenan in onnervlakte ruim komprid^eLnHh^i1^POrtHin fanrner^in§'tien keer zo groot is als Nederland, komende, landbouwproducten is goed doch slechts pen bevolkins? van tipn die opliep tot een in de laatste jaren I veel Ch'nezen fpmpnp-d hirwi oolr dpe«fp^e^fnhpt than,s z^n Tijdens de oorlog was°Joenan een be- en het v,as gevolgd. i langrijke basis voor Amerikaanse en „olYil ru i1 z- J welkome mee- Britse hulp aan Tsjang Kai Tsjek. feftpn va!f refui" 1 Hoe lang. gouverneur Loe Han zijn vorige jaien uitstekend te neutraliteit zal handhaven is niet te v - - zeggen. Veel vertrouwen in zijn p i vveeJ iefs in weerstandsvermogen tegen het com- prijs 0edaald Ook de prgs der aard- munisme is er terecht niet appelen beantwoordt tot heden niet aan de daarvan gekoesterde verwach tingen. Toch heeft een en ander ten gevolg, dat ieder druk in de weer is, met het klaar maken van uien voor aflevering. Per 15 November zal de export naar Engeland weer worden hervat. De minister-president van India. Pandit Nehroe. is Maandag in het vlieg tuig van president Truman, uit New York naar Londen vertrokken. De Indiase staatsman heeft een reis van één maand door de Ver. Staten en Canada gemaakt. De Campveerse toren zoals h(j thans is.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1949 | | pagina 3