Oorlogsschade wordt onvoldoende vergoed!
Mooi weer vertraagt nog steeds
de opheffing der vleesdistributie
Laatste hoop der gedupeerden op parlement gevestigd
Sombere toekomst voor duizenden
Zeeuwse Almanak
VRAGEN OVER DE VERHOUDING
ROME-REFORMATIE
ZATERDAG 15 OCTOBER 1949
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
Op 25 October zal de Tweede Kamer beginnen met de behandeling van
het wetsontwerp op de vergoeding der materiële oorlogsschade en het lot
van duizenden hangt van de beslissing der volksvertegenwoordiging af.
Zo ingewikkeld was deze materie, dat er by het overgrote deel van ons
volk nauweiyks een denkbeeld bestaat van de geringe vergoeding, die in
zeer vele gevallen wordt toegekend. Men heeft er, buiten de getroffen ge
bieden, byna geen belangstelling voor, wat de artikelen van deze wet voor
de gedupeerden betekenen.
Welnu: Iaat dan nog eenmaal hier gezegd zyn, dat in de eerste plaats
na aanneming van deze wet de gedupeerden in ontoelaatbaar sterke mate
alhankelyk zullen zyn van de regering, omdat zeer grote spelingen zullen
zyn toegestaan by de vergoeding der schade, terwyl het slechts een enkele
minister is, die te beslissen krygt over het toe te kennen bedrag. En laat
het nog eenmaal gezegd zyn, dat de schadevergoeding die gegeven wordt
volgens vele gedupeerden nauweiyks een betere benaming verdient, dan
die van een fooi.
Hiertegen past een zeer krachtig protest. Het is te hopen, diat de volks
vertegenwoordiging in zal zien, dat de oorlogsgetroffenen door aanneming
van dit wetsontwerp blyvend tot tweede.rangs burgers van de Nederlandse
staat zullen worden gedegradeerd!
De materie was reeds zeer inge
wikkeld. Zij is nog onoverzichtelij
ker geworden voor velen doordat 'n
goede week geleden de regering een
fewijzigd wetsontwerp heeft inge-
iend, waarbij aan de ernstige Be
zwaren van een aantal Kamerleden
enigszins tegemoet werd gekomen.
Inplaats van nog jaren in onzeker
heid te moeten leven omtrent de
vraag, of de regering een gedeelte
van de credieten, die voor herbouw
worden verleend, later terug zal vor
deren en ja, hoe groot dit gedeelte
dan zal zijn, worden de getroffenen
die een bedrijfspand verloren, in
staat gesteld om de zaak in eenmaal
af te doen met een onmiddellijk vast
te stellen bijdrage van de regering.
GEEN UITKOMST
Dit lijkt èen uitkomst, omdat men
dan tenminste weet, waaraan men
toe is.
De practijk leert evenwel, dat ook
in dit geval de te verlenen schade,
vergoeding slechts een fractie be.
draagt van de werkelyk geleden
schade. De gedupeerden zyn er nau.
welyks mee gebaat, want In de eer
ste plaats is de toekenning van zulk
een oedrag ineens aan vele beper
kende bepalingen gebonden, zodat
lang niet allen er gebruik van kun.
nen maliën en in de tweede plaats
kan zy voor bedryven, wier bedryfs-
kapitaal sedert Mei 1940 aauzieniyk
is gestegen en dat is met talryke
bedrijven het geval een zeer aan.
zienlijke schadepost betekenen, om
dat by het bepalen van de in uitzicht
gestelde aanvullende by d rage de
omvkosten Mei 1940 genomen wor
den, vermenigvuldigd met ©en toe-
slagcoefficient van ten hoogste 1,5,
maar verminderd met een bedrag,
gclyk staande met tien procent ran 7t,
Dcdryfsvermogen
ONVERVULDE BELOFTEN
Uitdrukkelijk dient, nu de behande
ling van het wetsontwerp beginnen
gaat, nog eenmaal onder de aandacht
van de volksvertegenwoordiging te
worden gebracht, dat de oude belof
ten. dat door de enkeling geleden
oorlogsschade door het gehele Neder
landse volk zou worden vergoed, niet
worden ingelost. Slechts een gering
Ëedeelte der schade wordt vergoed,
'e eenling wordt blyvend gedupeerd.
Slechts de kleine man wordt prac-
tisch in het bezit gesteld van de ver-
vangingskosten van hetgeen hij ver
loor.
De regering verklaart, dat integra
le schadevergoeding zou leiden tot
inflatie. Doof blijft zij voor het argu
ment, dat de werking van deze on
voldoende schadevergoeding even-
DE GOEDE DAAD
Als ge de krant van vandaag ge
lezen hebtdan zult ge zeker dat stuk
over de opbrengst van de Irmacollec-
tes en het verheugende nieuws over
de terugkeer der laatste Zeeuwse ge-
evacueerde ouden van dagen naar
Zeeland, niet ongelezen hebben gela
ten. Hei is een van die stukken, die,
als ge er kennis van neemt, een méns
weer vervullen met nieuw vertrou
wen in de goede hoedanigheden van
zijn medemensen.
Herinnert ge u nog de avond, dat
Irma uitbrandde en de verpleegden en
verplegenden, onverzekerd, het groot
ste deel van hun bezittingen verspeel
den? Herinnert ge u het spontane ge
voel, dat ontstond toen bleek, dat het
Rijk slechts de helft der schade zou
vergoedenWaar anderen tekort
schieten en waar de slachtoffers het
devies kozen: Eerst de ouden van
dagen en dan onze eigen have en
goed, daar moet de particulier dan
helpen, zo redeneerde men.
Er ie aren er, die toen de schouders
ophaalden. Zeeland was collecte-moe
en met name op Walcheren zou een
inzameling niet veel uithalen. Geluk
kig zijn die pessimisten beschaamd.
De inzameling heeft een resultaat ge
had, dat uitermate verheugend is en
het mogelijk maakt om de getroffenen
royaal schadeloos te stellen.
Er is daarmee een goede daad ver
richt en goede daden vinden in zich
zelf hun beloning. Maar het moet de
bewoners van Walcheren toch wel
prettig stemmen, dat zij met hun of
fervaardigheid dit resultaat bereikten.
En een speciaal compliment aan het
Werkcomité, dat voor de ronde som
van f233 aan uitgaven, veertien en
een half duizend gulden b\i elkaar to
verde, mag zeker ook niet achterwege
blijven. Er is bij voorbereiding en
propaganda uiterste zuinigheid be
tracht. Zo hoorde het. Maar dat de
uitgaven zo gering waren, zie dat treft
en bewijst, dat met weinig geld en
veel goede wil een prachtig eindresul
taat allerminst onmogelijk is.
eens inflatoir zal zyn om de eenvou
dige reden, dat een aanzienlijke groep
van de ondernemingen de mogelijk
heid wordt ontnomen zich op hun
vooroorlogse peil te herstellen.
HARDE WOORDEN
Hard klinken de woorden der re
gering, waar zy zegt, dat zij, wier be
zit door oorlogsgeweld werd ver
woest, moeten beginnen met zelf een
groot deel van de schade te dragen,
omdatalgehele vergoeding eco
nomisch niet verantwoord zou zyn.
Hard is het. dat de regering zich
bereid verklaart om aan de kleine
man een redelyke vergoeding te be
talen maar zonder meer vaststelt,
dat de beter gesitueerden aanzienlyk
minder krijgen bij 't herstel van hun
bedryven en eerst maar moeten
trachten zich zelf te helpen. Bedry
ven met een bedryfsvermogen boven
de 500.000 krygen geen cent!
Geeft men er zich dan in het ge
heel geen rekenschap van, dat de ge
troffen bedrijven op deze wyze bly
vend in het nadeel komen vergeleken
by hun niet getroffen concurrenten?
BLIJVEND GEDUPEERD
De man, wiens bedryf niet getrof
fen werd, heeft in de eerste plaats
na de oorlog op volle kracht kunnen
werken. Van hetgeen hij verdiende
kan hy thans zyn bedryfsuitrüsting
op peil brengen. De getroffene heeft
zich hoogstens kunnen behelpen met
een noodoplossing en wat hij deson
danks verdiende, kan hy thans ge
bruiken om te Douwen
Dit alles vormt een trieste onbil
lijkheid.
En het kan anders!
Wij komen daar in een volgend ar
tikel op terug. Reeds thans spreken
wij de hooD uit. dat de volksverte
genwoordiging tot het inzicht zal
komen, dat de oorlogsschade geen
last is, die voor een belangryk deel
alleen door de getroffenen gedragen
moet worden en dat een billyker re
geling noodzakelijk ls!
Levenslang voor chef van
Haarlemse Beurspolitie
Het Bijz. Gerechtshof te Amster
dam veroordeelde de Amsterdammer
F. K. tot een gevangenisstraf van 20
jaar met ontzetting uit de burgerlij
ke en politierechten voor de tijd van
het leven. K. had in 1943 en 1944 te
Haarlem en omgeving als chef van
de z.g. „beurspolitie" personen, die
zich aan de „Arbeidseinsatz" onttrok
ken, doen opsporen en naar concen
tratiekampen doen overbrengen.
De arbeidsvoorwaarden van het
spoorwegpersoneel.
Nadat Dinsdag en Woensdag de af
delingen van resp. de Prot. Chr.
Bond en RH. Bond van Spoorweg
personeel de herziening van de ar
beidsvoorwaarden hadden besproken,
kwam Donderdag de Ned. Ver. van
Spoor- en Tramwegpersoneel in ver
gadering te Utrecht bijeen om dit on
derwerp te behandelen.
Aan het slot der uitvoerige bespre
kingen is een resolutie aangenomen,
waarin ernstige teleurstelling en ont
stemming wordt uitgesproken over
de wijze, waarop van de zijde der be
drijfsleiding het overleg is gevoerd
over de voorstellen van de perso-
neelsraad. De opvatting, dat de al
gemene economische omstandigheden
van het ogenblik bijzondere moeilijk
heden scheppen om tot afdoende
maatregelen te komen, worden echter
onderschreven. Daarom wordt goed
gekeurd, dat de besprekingen over
R.D.V.-herziening thans worden aan
gehouden.
Boeren laten hun vee in de wei
Regering dekte zich voor één week door aankoop in het
buitenland
(Van onze Haagse redacteur).
Naar wy vernemen heeft de Nederlandse regering van de Engelse,
tweeduizend ton Argentyns vlees overgenomen, die dezer dagen in ons
land zal aankomen. Deze hoeveelheid, die in het voorjaar In de vorm van
Nederlands rundvlees teruggeleverd moet worden, is net voldoende om
alle landgenoten eenmaal de gebruikelyke wekelykse portie van twee
ons te verstrekken. Zonder deze maatregel zou de volgende week de
geldigheid van de vleesbon verlengd zyn, hetgeen zou hebben betekend,
dat wy een week lang geen vlees hadden kunnen krygen.
Deze kleine en op zichzelf onbelangrijke handelstransactie werpt een
schel licht op de vleesschaarste in ons land, die nog steeds voortduurt.
Gezien het feit, dat ailerwege geruchten en zelfs vry positieve berich
ten opduiken, volgens welke de distributie van vlees dezer dagen zou wor.
den opgeheven, is enige verwondering niet misplaatst.
Onze rundvee- en onze varkens
stapel zyn sterk toegenomen. Het
peil van September 1939 is zelfs
verre overschreden.
Inderdaad, de cijfers zyn gunstig.
Het is ook waar, dat de uitlating
van minister Mansholt over het van
de bon gaan van het vlees in het
najaar nooit is tegengesproken. Men
behoeft niet bevreesd te zijn. dat
de distributiekantoren weer zullen
opengaan voor het uitreiken van
nieuwe vleesbonnen.
Als alle bonnetjes van de laatste
kaart, die wy nu al sedert een
maand of wat aan het verknippen
zyn, verbruikt zyn, ls de distributie
vanzelf sprekend afgelopen. En mis
schien komt het niet eens zover,
want "de toestand kan plotseling
veranderen; het feit, dat de rege
ring zich in het buitenland voor één
week heeft gedekt, wyst daar trou.
wens ook al op.
Hoe vreemd het de stedeling in
de oren moge klinken, de opheffing
der vleesdistributie wordt op het
ogenblik voor een groot deel ver
traagd doorhet mooie weer.
Het weer is zo zacht, dat men de
koeien nog steeds dag en nacht bui
ten kan laten grazen. Het gras is
goed en de dieren, komen by kilo's
tegeiyk aan en stijgen dus in waar
de, terwijl de voeding vrijwel niets
kost.
PRIJZEN NOG NIET
VASTGESTELD.
Een andere belangrijke reden, waar
om er zo weinig aanbod op de
markten is, ligt besloten in het feit,
dat de nieuwe veepryzen nog niet
zyn vastgesteld. Er wordt ten deze
nog overleg gepleegd tussen de re
gering en het bestuur van de Stich
ting voor de Landbouw, dat waakt
voor de belangen dor boeren, terwyl
in dit overleg ook de Stichting van
de Arbeid wordt betrokken welker
bestuur in dit geval de belangen
der verbruikers in het oog houdt.
Enige weken geleden scheen men tot
overeenstemming te zyn geraakt,
maar sedertdien heeft de devalua
tie van de gulden de hele zaak weer
op losse schroeven gezet. De vee
stapel moet des winters ten dele
gevoed worden met buitenlands vee
voeder, dat nu voor zover het uit
landen met een niet dan wel minder
ver gedevalueerde valuta komt
duurder is geworden. De vraag of
daarmee nu reeds by het vaststellen
van de veepryzen rekening zal wor
den gehouden (en zo ja in hoever
re is nog niet beantwoord. Vele
boeren echter houden rekening met
de mogelykheid van hogere verkoop-
pryzen en vinden daarin een tweede
aanleiding om niet naar de markt
te gaan.
WAT WILLEN DE SLAGERS?
Is derhalve de terughoudendheid
van de boeren wel te begrijpen,
moeilijker is het zich een beeld te
vormen van wat de slagers nu
eigenlyk willen, zy, die spreken,
zeggen: vrije handel! Zn, die zwij-
gen, schynen het daar met
gehele linie mee eens te zyn.
Weliswaar is te verwachten, dat de
bevolking geneigd zal zijn meer
vlees te kopen dan de thans toege
stane twee ons per week per hoofd,
maar een zeer groot deel van de
kopers bestaat uit mensen, die zich
daar geen grotere
kunnen veroorloven,
soorten, waaraan minder verdiend
wordt. Bovendien betekent vrije han
del vrye concurrentie, hetgeen ook
niet voor elke slager even aanlok
kelijk is.
PRIJZEN EN SUBSIDIES.
Nog zwaarder echter weegt het
streven van de regering om tegelyk
met de distributie ook de subsidië
ring af te schaffen. Deze bedraagt
op liet ogenblik 38 40 cent per kg.
rundvlees en 20 cent per kg. var
kensvlees, geslacht gewicht. Afschaf
fing van de subsidiëring betekent
dus. dat de prjizen in de winkel
zullen stijgen. Er ligt echter een
sterk dalende tendenz in de varkens-
prijzen ten gevolge van een grotere
omzet, niet in de eerste plaats bin
nenslands. maar vooral in*Engeland.
De gehele vee- en vleeshandel
bevindt zich op het ogenblik der.
halve In een eigenaardlgde „zweven-
de toestand", waaraan pas een ein
de zal komen als a) de nieuwe
vleespryzen eenmaal vaststaan; b)
het rundvee op stal wordt gehaald
en c) de aanvoer naar de markten
toeneemt. Die verandering kan vrij
plotseling en vry spoedig intreden.
Het is niet uitgesloten, dat de op
heffing der vleesdistributie, op wel.-
m spoedig daarop
vraag ontstaan naar goedkopere
uitgaven voor j Ue wijze dan ook,
Er zal dus meer volgt.
i
(Nadruk verboden).
De Chinees communistische legers in Zuid-China bevinden zich op het
ogenblik nog slechts een honderd kilometer van Kanton. Daarom is men
van Hongkong uit begonnen met de evacuatie van nationalistische re
geringsambtenaren per vliegtuig. Zy worden naar Tsjoengklng gebracht,
dat waarschynlijk de nieuwe zetel der regering zal worden.
Het Wereldgebeuren
„Samenleven
'55
in puin
„Het is geboden ook Duitsland meer
en meer te betrekken in de West-
Europese gemeenschap" was een der
passages uit de jongste Troonrede.
Een nuchter zinnetje, waaraan ver
der niets was toegevoegd. Voor prof.
dr. P. J. Bouman uit Groningen is 't
enkele dagen geleden uitgangspunt
geweest voor een lezing te Utrecht
onder de titel „samenleven in puin".
Prof. Bouman is jarenlang leraar
aan de R.H.B.S. te Middelburg ge
weest en derhalve in Zeeland een be
kende figuur, met wiens heldere be
toogtrant velen hebben kennis ge
maakt. Het loont de moeite hieron
der enkele hoofdpunten uit .zijn lezing
weer te geven, te meer daar zijn op
merkingen op eigen waarneming be
rusten tijdens een reis door Duits
land.
Prof. Bouman nu acht Duitsland in
eerste instantie een sociaal probleem.
Achter de fagade van de Westduitse
staat zit men met vier grote moei
lijkheden: de volksverhuizing, het
verbroken evenwicht in de bevol-
kingsbouw, de democratie en de ver
houding van de jongere tot de ou
dere generatie.
De volksverhuizing slaat op twaalf
a veertien millïoen Duitsers, die voor
de Russische en Poolse legers uit
van het Oosten naar het Westen zijn
gevlucht. In de vijftig verwoeste ste
den in het Westen is voor hen geen
ats; zij verblijven hoofdzakelijk
op het platteland. Daardoor zijn zij
in een geheel ander milieu terechtge
komen dan waarin zij verkeerden.
Een boer is nu landarbeider, een
staatsambtenaar nachtportier. Men
hoort deze mensen weinig. Maar de
armoede en het heimwee dragen er
toe bij, dat zij onrustig worden en
zich politiek gaan organiseren.
Er is, vooral in de leeftijdsgroep
van 20- tot 45-jarigen een ontzaglijk
vrouwenoverschot 170 vrouwen te
gen 100 mannen. Beide wereldoorlo
gen hebben tot gevolg gehad, dat een
generatie is uitgevallen. Er is gebrek
aan mensen tussen 28 en 35 jaar.
Het blijkt, dat de Duitse vrouwen
zowel physiek als psychisch de ellen
de van de oorlog beter hebben door
staan dan de mannen.
Wat de democratie betreft, een ge
ordende samenleving teert op een
bepaalde gezagsverhouding. Deze ver
houding is in Duitsland weggevallen.
De politieke figuren meestal ou
dere mensen, hebben geen prestige
bij de jeugd. Deze jeugd verwijt de
ouderen gebrek aan leiding. De jon
geren immers kunnen niet terugval
len op dg periode van voor 1933. Zij
kennen slechts de Hitler-periode en
in vergelijking met de toestand van
nu krijgt deze een bijzondere aan
trekkelijkheid door de glans der her
innering. De studenten bijv. zijn niet
nationaal-socialistisch, maar evenmin
democratisch. Veeleer kan gezegd
worden," dat alles wat gedaan wordt
de jongeren onberoerd laat; ze zijn
cynisch en geloven het wel.
Kerken, universiteiten en vakver
enigingen zyn als rotsen in de bran
ding. Veel wordt gedaan voor de op
leiding van vakverenigingsleiders,
want de vakbonden wortelen veel
meer in het werkelijke leven dan de
politieke partijen.
De Amerikanen hebben de vrye
economie op West-Duitsland losgela
ten. Dit schept weliswaar hogere wel
vaart, maar tegelijkertijd sociale span
ningen. die op den duur het extremis
me ten goede kunnen komen.
Duitsland zal in de toekomst weer
afzetgebied voor ons worden, maar
niet te vergeten ook een zware con
current door zijn goedkopere arbeids
krachten. Dit is in grote lijnen het
beeld, dat prof. Bouman gaf van het
hedendaagse West-Duitsland.
STEMMEN UIT DE KERKEN
Besprekingen tussen R.K. en Protestantse theologen.
Er is de laatste Jaren heel wat geschreven over de verhouding van
Rooms Katholieken en Protestanten. Het vorige jaar heeft het maand
blad „Wending" een extra nummer gegeven over het Rooms Katholicis
me. In „In de Waagschaal" hebben verschillende schryvers artikelen
staan .Dr, H. v. d. Linde heeft het één on ander medegedeeld over be
sprekingen die in het klooster te Witmarsum In Friesland gehouden zyn
tussen Protestantse theologen van verschillende schakeringen en theolo.
gen uit de Kerk van Rome. Het R.K. apologetisch maandblad „Het
„Schild" heeft ook zyn zienswy'ze over de tolerantie van andersdenkenden
gepubliceerd. In tal van R.K. en Prot. dag. en weekbladen ls de ver.
houding van Protestantisme en Rooms Katholicisme ter sprake gekomen
en nog steeds duikt er in één of ander blad een stuk op, dat nader in.
gaat op de vragen, die samen hangen met de verhoudingen tussen de
verschillende geloofsbeiydenissen.
De vragen, waarom het telkens weer gaat, zyn deze: Kent Rome to
lerantie? Kan het verdraagzaam zyn tegenover hen, die niet tot de
R.K. Kerk behoren? Kan het dat zyn in principe? Het spreekt vanzelf,
dat hier niet gedacht is aan persooniyke verhoudingen, maar aan de
wyze waarop de samenleving beïnvloed wordt, als de Rooms Katholle,
ken de meerderheid hebben. Is de R.K. Kerk niet even totalitair als het
Nationaal Socialisme en het Communisme? Kan zy een andere gedach-
tengang naast zich dulden?
der zy zich onvrywillig moeten schik
ken?
De R.K. Kerk kent een bepaalde
verhouding van Kerk en Staat. Deze
twee hebben met elkaar te maken en
wel zo, dat de Kerk in alles de lei
ding heeft. De staat geeft door de
regering vorm aan de samenleving.
Stel U nu voor zo denkt menige
Protestant dat aan onze samenle
ving, die tot op heden de kenmerken
van de tyd der Reformatie draagt,
een R.K. stempel zou worden gege
ven? Wat zouden dan de gevolgen
zyn? Zou dan onze vryheid worden
ingeperkt? Zouden de politieke
machtsmiddelen van de Staat worden
gebruikt om een zekere dwang- op
niet R.-Katholieken uit te oefenen?
Wy kennen in ons land bepaalde
vrijheden en rechten. Van jongs af-
aan zijn we daar in opgegroeid. Al
lereerst denken we hier natuurlyk aan
het recht, dat ieder door de grondwet
gewaarborgd wordt, om z\jn gods-
Volgens de gegevens van de laatste
volkstelling heeft de R.K. Kerk
ons land in 17 iaar een hele
vooruit gemaakt. Wanneer alt
voortgaat, is het denkbaar, dat Ne
derland eens een in meerderheid R.
K. land zou worden. Er zyn Protes
tanten, die alleen maar met een hui
vering aan die mogelykheid kunnen
denken en zich afvragen welke ge
volgen dit voor ons volk en vooral
voor de minderheid zal meebrengen.
Vragen als deze zyn aan verschil
lende R.K. personen voorgelegd. Zy
hebben er nog al geruststellend op
geantwoord. Toch was niet ieder ge
rustgesteld. Ook in Witmarsum is er
over gesproken, welke de houding
van de R.K. Kerk is als zij niet een
minderheid van een volk uitmaakt,
maar de meerderheid. Gesteld dat het
eens met ons volk gebeurde, zal ons
volk dan een andere structuur krij-
gen en zal er dan aan andersdenken-
over de den iets worden opgelegd, waaron.
dienstige overtuiging openlijk te be
lijden. Het onderricht der kinderen
is eveneens vry, behalve dat de over
heid toezicht houdt op de kwaliteit
er van. Verder hebben wij vrijheid
van drukpers en vrijheid van vereni
ging en vergadering.
VRIJHEDEN
Deze vrijheden, die sinds de Fran
se Revolutie over het algemeen ge-
meen-goed waren geworden in Euro
pa, worden niet overal meer aan
vaard. In verschillende landen worden
deze klassieke vrijheden sterk aan
banden gelegd. Denk bijv. aan het
geen er op het ogenblik m O. Europa
gebeurt.
De Kerk. zowel de Protestantse
als de R. Katholieke, heeft er belang
bij dat deze rechten en vrijhed<
worden gehandhaafd. Het is voc
haar van het hoogste gewicht, dat
er vrijheid van godsdienst is. vrijheid
van geweten, vrijheid van menings
uiting, vryheid van opvoeding. Het
Nationaal Socialisme en nadien het
Communisme hebben ons weer dub
bel opmerkzaam gemaakt op deze
vrijheden en rechten die wij als on
derdanen van de Ned. Staat hebben.
Deze vrijheden en rechten kunnen
wy niet anders zien, dan als een
vrucht, mede van de Reformatie.
Herriot heeft in de tyd, toen hij
minister-president was, een bezoek
gebracht aan het museum van het
Protestantisme te Parijs. Toen hy
langs de galerij de portretten zag van
de bekende mannen en vrouwen van
het Franse Protestantisme, van wie
verscheidene de marteldood gestorven
zyn, heeft hij, onvoorbereid, een hele
rede gehouden over hen, die gestre
den en geleden hebben voor „de Vrij
heid". Als zij het zelf gehoord hadden
zouden zij waarschynlijk heel vreemd
hebben opgekeken. Maar toch is er
iets van waar. Het Protestantisme is
altijd heel gevoelig geweest voor die
rechten en vrijheden.
de gouverneurs der provincies. Daar
zijn erge dingen gebeurd, die op het.
zelfde niveau staan als de beelden
storm.
De houding in R.K. kringen hier
tegenover is heel verschillend. In de
Scandinavische landen hebben de
Rooms Katholieken hun afkeuring
daarover uit gesproken. In Frankryk
hebben verschillende bisschoppen
I zich eveneens van Spanje gedistan-
1 cieerd. Anderen daarentegen hebben
het gebeurde min of meer vèront-
schuldigd of zelfs verdedigd.
DE R.K. KERK
Naar aanleiding van het gebeurde
finds, is hier de vraag met meer na
ruk gekomen: Hoe staat dc R.K.
Kerk nu tegenover andersdenkenden?
Sommigen hebben zeer geprikkeld
gedaan over deze vraag, maar er
komt toch al meer begrip waarom
deze vraag gesteld wordt.
In het nummer van de Nieuwe
Eew van 1 October schrijft C. F.
Pauwels O. P. over het probleem der
godsdienstvrijheid. Hii wijst er op,-
dat er zeer uiteenlopende R.K. opinies
zijn. De „traditionele opvatting telt
nog vele aanhangers". Daartegen
over staan andere die „da democra
tische gedachten over samenleving
en staat, gezag en vrijheid van harte
hebben aanvaard, ook met alle consc- -
quenties."
Na er op gewezen te hebben dat
beide groepen menen zich te.kunnen
beroepen op de encycliek van Paus
Leo XIII, eindigt hij znn artikel: „En
daarom zijn het niet alleen feiten, die
Protestanten ongerust maken: zy
kunnen zich tegen onze verzekerin
gen in beroepen op heel andere Ka
tholieke geluiden en zy kunnen wij
zen op ons verleden en onze tradities.
Wij kunnen hen niet afdoend ge
rust stellen. En is daar iets aan te
doen?" H.
verdraagzaamheid, tegenover anders
denkenden. dan is die vraag in alle
ernst gesteld en aan R.K. zijde wordt
wel niet altijd deze vraag ook
ernstig genomen. Wat er in Spanje
fébeurt, maakt dat op dit moment
eze vraag niet meer ls te ontgaan.
In Spanje is nog niet één procent
van de bevolking Protestant. Deze
Protestanten zijn bovendien nog ver
deeld over heel wat kerken en sec
ten. De R.K. Kerk behoeft zich over
hen dus niet ongerust te maken.
Veel vrijheden worden aan deze
Protestanten echter niet gelaten. Het
R.K. dagblad „De Tyd", erkent dit
openlijk. Bovendien zyn ze nog af
hankelijk van de grote willekeur van
Statenlid van Antillen sloeg zijn
medeafgeyaardigde.
Na de commissievergadering van de
Staten der Nederlandse Antillen is 't
lid Gerharts door zijn medelid Eman
in het restaurant van het vliegveld
op Aruba op het gezicht geslagen. De
heer Gerharts zat met de griffier, en
een hoge ambtenaar aan een tafeltje,
toen de heer Eman binnenkwam en
aan de heer Gerharts vroeg, wat
deze van hem te vertellen had. Ver
volgens stompte hij hem op de bril,
die vernield werd en verwondingen
veroorzaakte. De heer Gerharts had
in de Staten enige malen verklaard,
dat Eman wegens dronkenschap in
Rotterdam gearresteerd was.
