Hoe „bekentenissen" tot stand komen[
Zeeuwse Almanak
MET DE „GROTE BEER" OP
WEG NAAR INDONESIË
AMSTERDAM KRIJGT EUROPA'S
GROOTSTE HOUTVEEM
DINSDAG 27 SEPTEMBER 1949
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
In de Lubianka gevangenis ie Moskou wordt,
een verfijnd psychologische meibode ioegepasi
voor gewaakt, dat het zover nete niet
bracht die hij moest delen met vyf
kon komen.
Hij werd naar een andere cel ge-
andere gevangenen.
Van hen hoorde hjj dat aljeen een
bekentenis verandering in zijn toe.
stand zou kunnen brengen. Het was
hem echter niet duldelyk welke be.
kentcnis dat zou moeten zijn. Hij
werd een slachtoffer van de Lubianka
psychologie en ging gissen welke
antwoorden de commissaris zouden
bevredigen.
De ervaringen van Hans Fritzsche een goed voorbeeld
Toen in 1945 het Rode Leger Berlin innam werd Hans Fritsche, de be.
ruchte radio-commentator van de Nazi's gevangen genomen. De Russen
hadden het plan hem voor een Sowjet-hof te berechten, maar zoals de ge.
beurtenissen zich ontwikkelden, werd hjj voor het Tribunaal te Neurenberg
gebracht. In tussen echter hadden de Sowjets hem reeds bekentenissen la.
ten tekenen. De aantekeningen, die Fritsche in de gevangenis te Neuren
berg maakte en zyn verklaringen voor het Tribunaal zyn in boekvorm in
Zwitserland gepubliceerd. Het is een opzienbarend boek geworden omdat
er een van de bluffendste communistische geheimen in wordt onthuld: hun
methode, of in elk geval één van de methoden om bekentenissen" los te
krijgen, welke zy in hun processen gebruiken.
Fritsche werd ertoe gebracht te
doen wat zijn ondervragers wilden
zonder geslagen te zijn, verdoofd of
bedreigd met represailles jegens zijn
gezin. Niettemin zou zrjn getekende
„bekentenis" elk Sowj et-Tribunaal
wettelijk veroorloofd hebben hem ter
dood te veroordelen.
Vijftig dagen na zijn arrestatie
werd Fritsche naar de beruchte Lu-
branka-gevangenis in Moskou over
gebracht. Daar werd hy van alle kle
ren ontdaan voor een zorgvuldig me
disch onderzoek door een vrouwelijke
arts Vervolgens werd hij in een klei
ne cel geleid, in Duitse concentratie
kampen bekend onder de naam
.staande doodkist". Het is een ge
vangene niet 'mogelijk erin te gaan
liggen; hij kan slechts staan of hur
ken Er zijn geen vensters, voortdu
rend blijft een eleotrische lamp bran
den. Na enkele uren krijgt een gevan
gene het gevoel alsof de muren naar
elkaar toekomen. Na enkele dagen
ls de geestelijke kwelling veel groter
dan de lichamelijke. Fritsche ver
bleef waarschijnlijk enkele weken in
de cel. Hij kon het achteraf niet pre
cies zeggen, omdat moeilijk verschil
te maken was tussen dagen en nach-
ten.
Op de eerste dag werd de cel ge
opend door een bewaker, die wenkte
hem te volgen. Fritsche werd door
een lange, met rubber-karpetten be
legde gang geleid langs rijen leven
loze cellen tot hij aan een deur kwam,
bewaakt door een geüniformeerde
vrouwelijke bewaker. Aan de andere
zijde van deze deur kon Fritsche weer
enige luxe en beschaving ontwaren.
Hij werd in de grote goed ingerichte
kamer in een gemakkelijke stoel ge
zet en hem werd een sigaret aange
boden. „Houd het pakje maar", werd
er aan toegevoegd. Een vriendelijke
man in burger vroeg hem op aange
name toon of hij er enig idee van had
waarom hij naar Moskou was over
gebracht. Fritsche antwoordde
prompt: „waarschijnlijk om gehangen
te worden".
De commissaris lachte „welke
denkbeelden heeft U toch wel over
de -Sowj et-Unie, Herr Fritsche. Wij
zijn niet op Uw bloed uit".
Vervolgens begon een lang en nog
al academisch gesprek over het ont
staan van de Duits-Russische oorlog.
Fritsche was zo verstandig om Hitier
niet te verdedigen. Wat hemzelf be
treft, hij wilde de Sowjet-Unie niet
beschuldigen.
De commissaris deed alsof zulk een
bescheidenheid te ver ging. Hij had
er geen bezwaar tegen om toe te
geven, dat Rusland lang te voren een
aanval op Duitsland had beraamd.
De val was duidelijk en Fritsche
bleef zich op de vlakte houden. Wel
licht zou hij zijn denkbeelden op pa
pier willen schrijven"? De vraag werd
vriendelijk gesteld en Fritsche vond
de moed om te zeggen, dat hij zulks
niet in zijn cel zou kunnen doen. Na
tuurlijk niet, antwoordde de commis
saris. maar hij whs daar slechts tij
delijk. De wacht leidde Fritsche te
rug naar zijn cel en nam hem de
sigaretten af.
Hij bleef daar 24 uur zonder voed
sel en daarna werd hij bijna twee
maanden op een water en brood
diëet gesteld.
DE VERHOREN
De vele volgende verhoren waren
niet alle als het eerste. Fritsche zat
op een stoel met een scherp licht op
zijn ogen gericht. Vanuit het donker
kwam de stem van de commissaris,
gevolgd door die van de tolk. Waar
was het goud van de Reichsbank,
waar waren Goerin,gs gestolen kunst
schatten verborgen, wie waren de le
den van de vyfde kolonne in Rus
land? Zijn ondervragers trachtten hem
op leugens te betrappen door strik
vragen.
Elke ondervrager beloofde Fritzsche
dat hij spoedig een betere cel zou
krijgen. Langzaam ging hij begrijpen
welke kans hem geboden werd.
Een gevangene van de N.K.V.D,
heeft een belangrijk recht: het juiste
DE BEKENTENIS
Het document, dat Fritzsche werd
voorgelegd, was geenszins volkomen j
uit de lucht gegrepen; het was een
samenvatting van dozijnen voorzichti-1
ge verklaringen, die Fritzsche in de
afgelopen tien weken had afgelegd.
Hij had niet ontkend het hoofd van
de radio-afdeling in het Duitse mini
sterie voor propaganda te zyn ge
weest. Het document liet hem zeg
gen: „Ik was de rechterhand van
Göbbels hij zijn misdadige oorlogs
propaganda". Fritzsche had erkend,
vele redevoeringen tegen het commu
nisme te hebben gehouden. In het do
cument heette dit, dat hy haat tegen
het Russische volk had opgewekt.
Een fout in bepaalde cijfers in een
dezer radiotoespraken was opgebla
zen tot: „Ik gebruikte valse gege
vens'.
Fritzsche zei ronduit, dat van on-
antwoord te geven. Het wordt hem dertekenen van dit document geen
ingeprent, dat hij in laatste instantie I sprake kon zijn. „Deze opmerking be-
zijn lot in eigen handen heeft. schouw ik als niet gemaakt", zei de
Fntzsche's toestand werd nauwkeu- commissaris. „U kunt niet ontkennen
rig geobserveerd. Verzwakt door hon-1 dat het uw eigen verklaringen zijn'',
ger, uitgeput door gebrek aan slaap ,Maar ik zei net op een heel andere
en verward door het voortdurend j manier", was Fritzsche's antwoord,
electrische licht naderde hij af en toe Vertel dan hoe U het wel zei",
een zenuwinstorting. Er werd echter jn de mening te protesteren begon
Het hoogtepunt kwam midden Sep
tember en nam vier verhoren in be
slag. Het eerste was een luidde op
somming door de ondervrager van
verschrikkelijke feiten over Duitse
wreedheden. Fritzsche werd hijsterisch
en schreeuwde „Nicht wahr, nicht
wakre. Maar de commissaris
schreeuwde luider.
Tijdens het volgende verhoor was
de toon geheel veranderd. Geenbe
schuldigingen meor slechts rustig
praten. Terloops informeerde de com
missaris naar de omstandigheden,
waaronder Fritasche in Lubianka
verbleef.
Nog steeds in een cel op water-en-
brood diëet? Dat moest vergissing
zyn. Dat. zou veranderen. Binnen en
kele dagen naar een aardige buiten
plaats Dij Moskou worden gebracht,
doch eerst moest nog even een docu
ment getekend worden.
NAZOMER
Waar zijt ge nu, gij Almanakker, zo
schrijft daar 'n lezer,waar zijt ge nu, die
in Juli het jaar al ouder zaagt wor
den en in Augustus met weemoed af
scheid naamt van de zomer en op de
eerste dagen van September de herfst
draden al gesponnen zaagt in uw na-
jaarstuln? Hel is eind September en
de stranden zijn nog bezaaid met ba
ders en de tuin ligt er bij als in Au
gustus
Het is zo. En iedere dag weer op
nieuw kijkt de mens met verbazing
's morgens uit zijn slaapkamer venster
om inderdaad de zon te zien en iedere
dag voelt hij, buiten gekomen, dat de
temperatuur, onweders ten spijt, mild
blijft, als in de zomer.
Het is een onverwachte zegening.
Laat 't tot Kerstmis maar zo blij
ven, zeggen er velen. En ze vertellen,
hoe het vaker voorgekomen is, dat
eind November de laatste roos ijog
bloeide.
Maar het is ook voorgekomen, dat
ge begin September de kachel al
stoken moest en zeg nu zelf, dat in
aanmerking genomen, treffen we het
ditmaal toch wel zeer bizonder.
De zee is nog lauw, de lucht is
klaar, rondom uw stad of dorp is het
als in de volle zomer.
Laat ons er dankbaar voor zijn. En
de kamfer nog een paar weken in on
ze winterjassen laten zitten. We zullen
ze lang genoeg moeten dragen!
De reeks zielige bekentenis
sen gepaard gaande met zelf
beschuldigingen tijdens het pro.
oes Rajk heeft de krantenle
zers in het Westen, waar de
rechtspraak op gans andere
fundamenten steunt, opnieuw
voor raadsels gesteld. Hoe kun
nen mannen, die voorheen blijk
gaven van een hard gemoed, m
enkele maanden tijds getrans
formeerd worden in geestloze
automaten, in gebroken men-
.sen, die apafeisch alles wat in
de tenlastenlegging staat toege
ven?
Het onlangs bij Interverlag
A. G. in Zurich uitgekomen
boek „Hier spricht Hans Fritz
sche" kan wellicht enige ophel
dering verschaffen. „Reader's
Digest" publceerde er een uit
treksel van.
Fritzsche in werkelijkheid de commis
saris te helpen bij het verbeteren en
aanvullen van het document zyn op
merkingen waren welkom zei de com
missaris omdat 't stuk echt diende te
zyn. Drie avonden volgden. De derde
avond ondertekende Fritsche.
Geen Gest.apo.methoden waren toe.
gepast, geen hypnose, geen verdoven-
te middelen. Fritzsche verklaarde zijn
bezwijken als volgt:
Westerse psychologen overzien het
eenvoudige feit, dat hoop sterker is
dun vrees. Hoop maakt veel eerder be
reid tot concessies.
IN NEURENBERG
Na de ondertekening kreeg Fritzsche
een beter leven dan in jaren in Duits
land had gehad. Spoedig werd hij per
vliegtuig naar Berlijn gebracht, waar
hij een villa kreeg toegewezen. Zyn
bewakers bogen alvorens het woord
tot hem te richten. Hem werd mede
gedeeld, dat hrj in Neurenberg als
oorlogsmisdadiger terecht zou staan.
Toen in Neurenberg generaal Ru-
denko, de Russische openbare aankla
ger, de ondertekende bekentenis voor
las, onderbrak Fritzsche hem.
„Mijnheer de president, dat is niet
juist. Ik ondertekende dit stuk. maar
geen van de vragen werden me in de
ze vorm gesteld en geen van de ant
woorden zo geformuleerd.
De Britse president van het Tribu
naal. Lauwrence, luisterde met ken
nelijke verbazing.
„Een ogenblik beklaagde. Zei U,
dat U het document tekende of niet-
Fritzsche herhaalde, dat hij het stuk
getekend had ofschoon het zijn ver
klaringen onjuist weergaf.
„Waarom deed U dat?", wilde de
president weten.
„Ik tekende na verscheidene maan
den eenzame opsluiting. Ik hoopte,
dat daarmee een eind zou komen aan
mijn verblijf in Lubianka.
Fritzsche werd vrijgesproken.
Later werd hij berecht door een
Duits denazificatie-Hof tot 9 jaar
strafkamp.
Fritzsche draagt de N.K.V.D, geen
wrok toe; hij scfiynt zelfs bewonde
ring te hebben voor de toegepaste
methoden. Blijkbaar heeft hij als in
dividu voor macht gecapituleerd.
Fritzsche beweert, dat hy genoeg
Duitsers kent, die de behandeling in
Lubianka doorstonden en daarna in
dienst van de Sowjet-Unie traden.
Hij zou wellicht hetzelfde gedaan
hebben.
Zeeuwen aan boord zijn opgewekt!
Het heeft zo eenvoudig in de krant gestaan: „Vrydag 2 Sepember
vertrekt li^et troepenschip „Grote Beer" met aflossingsdetachementen
van de K. L., K.N.I.L. en Marine, vanuit Amsterdam naar Indonesië."
Er zyn sinds de- bevryding al vele schepen uit Nederland vertrokken» en
reeds komen de troepen terug, en tóch zyn en blijven de afvaart, de
tocht zelf, en het leven aan boord van een troepenschip voor iedere sol.
daat die naar Indië gaat een reeks van grote gebeurtenissen.
De afvaart in Amsterdam was plech
tig. Duizenden mensen stonden aan
de wal te juichen en te joelen. De
soldaten zongen enthousiast van „Ik
hou van Holland", „Mijn Sarip Ma
rijs", en de hele tocht door het Nooré-i
zeekanaal bleef het zo. Kleine motor
sloepjes zig-zagden om ons heen, tot.
dat we in de sluis van IJmuiden nog
maals werden toegejuicht. Het was
al donker, toen we de steven naar
het Zuiden wendden. Heel in de ver
te zagen we dë" lichten van Katwijk,
Scheveningen en die van Westkapel-
le. De tocht naar warmer oorden had
een aanvang genomen.
DOOLHOF.
De eerste dagen loop je wat on
wennig rond op zo'n schip. Plotse
ling stap je in verblijven van de be
manning, waar je even zo snel weer
uit verdwenen bent. je raakt de weg
kwijt in de doolhof van gangen: de
regeling van eten, opstaan en naar
bed gaan zijn nog onbekend en wat
het voornaamste is: de meeste van
ons hebben geen zeebenèn! De Grote
Beer heeft ons al direct de zeedoop
gegeven: een frisse wind, wat dei
ning, en de eerste offers aan Neptu-
nus werden al gebracht! Maar lang
zamerhand voelde iedereen zich ver
trouwd met alle bewegingen van het
schip, je deed net of je al „jaren" al
le zeven zeeën bevaren had. Niets
kon je meer gebeuren!
WOLFERTSDIEK.
Samen met soldaat Piet Breel uit
Wolfaarfcsdijk heb ik de Engelse kust
bekeken. In de verte zagen w(! de
witte krijtrotsen uit het water steken.
We kwamen aan de praat over kus
ten. dijken en schqrren, en Piet vivv
telde me dat hij werkzaam was "p
een landbouwbedrijf. „Ja, zei hij. nou
gaan we eens zien of we daargi'lds
geen rijst kunnen verbouwen". Hij
was vol vertrouwen in de toekomst.
„Hij zou 't wel rooien". Een hele tijd
hebben we zo staan praten over Wol-
fertsdiek, de Wilhélminapolder en
Goes-op-Zaterdagavond.
Portugal zagen we als een sprookje
aan ons voorbijgaan. Dorpjes en kas
telen hebben zich als 't ware neerge
streken op de groene hellingen. Plot
seling op een rotspunt een wjt kloos
ter met een grote vuurtoren er naast,
dan weer oen inham, of een uitda
gend uitspringende Kaap.
Gibraltar passeerden we Dinsdag 6
September heel vroeg. Dolfijnen
sprongen speels uit het water, neve
len hingen rondom de rots, die daar
ongenaakbaar de uitgang van de Mid-
dellandsche Zee beheerst. De Sierra
Nevada was wazig en week als het
ware terug. De Afrikaanse kust rees
Een van de Zeeuwse militai
ren aan boord van de „Grote
Beer" schrijft voor ons blad en
kele artikelen over zijn reis
naar Indonesië en over zijn
verblijf aldaar. 3ijn eerste ar
tikel, dat ons per luchtpost uit
Port Said bereikte, vindt de le
zer hierbij afgedrukt.
op aan onze rechterhand. Bergpartij-
en. die oneindig schenen, bossen,
rotsstukken, en daarvoor een diep
blauwe zee. Prachtig om te zien!
NOG MEER ZEEUWEN.
Kijkende naar de Afrikaanse kust
liep ik opeens nog een paar Zeeuwen
tegen 't lijf. 't Waren de soldaten
Kees Meeuwsen, Ganzepoortstraat 9
uit Goes en Gilles Raas uit 's-Heeren-
hoek. Op de voorplecht hebben we
een sigaretje staan roken. Kees zei
dat hij in z'n vak hoopte te blijven:
manufacturen. Gilles was grondwer-
Voor de bouw van het hout veem aan de Hemweg te Amsterdam, bestemd
voor centraal depót van tropische hardhout voor west.Europa, wordt door
de l'irma Faas de zwaarste datmtfand van Europa geheL, waarvan de be-
tonplanken 11 ton wegen. Tevens zal daar de grootste loods van Nederland,
100x150x23 meter, verrijzen.
In de haven van de hoofdstad moet de zetel van de
Europese fijnhouthandel komen.
Gemeentebestuur zorgt voor
nieuwe havens.
(Van onze reizende redacteur)
De Hemweg wordt binnenkort
voor het verkeer gesloten. Als U
zelden in Amsterdam komt zal U
dat weinig zeggen, maar bent U
een geregeld bezoeker van de
hoofdstad dan weet U, dat dat een
der drukste verkeerswegen van het
land is. Hij verbindt de stad met
de Hembrug, of liever met de rijks
pont over het Noordzeekanaal, die
naast de brug, welke alleen het
spoorwegverkeer dient, ligt. Toen
vóór de oorlog de ponten over de
grote rivieren stuk voor stuk door
verkeersbruggen vervangen wer
den steeg de naijver van allen, die
geregeld van het Noorden uit naar
Amsterdam moeten en omgekeerd,
van jaar tot jaar, maar tot dusver
tevergeefs. De pont is er nog altijd
en er zal ook nooit een brug voor
in de plaats komen, omdat de
scheepvaart daar te veel last van
zou hebben. De spoorbrug moet ook
verdwijnen. Mettertijd maar
wanneer? zullen treinen en au
to's hier ter plaats'e via een tunnel
passeren.
De Hemweg is dus nog altijd de
Straat der Zuchten. Altijd staan er
lange slierten voertuigen en altijd
mopperen er de haastige reizigers
en de vrachtautochauffeurs. Dat
kan voorlopig alleen maar erger
worden, want het verkeer langs de
weg neemt toe. De Hemweg wordt
vervangen door een nieuwe straat,
die in aanleg is. Zij ligt van de
ker in Kruiningen en kon wel tegen
een stootje. Ze zeiden al gewend te
zijn aan het slapen met 4-boven elk
aar; zeer tevreden waren ze over het
eten: „meer dan genoeg" kregen ze.
Op z'n tijd een sigaret, wat in de zon
liggen, Maleis leren, slapen, en op
die manier gaat de dag snel voorbij.
„Nee", zei Güles, „zo mooi had ik 't
toch niet gedacht, 'k zou daar wel
eens wilen kijken". Kees, peinzend
trekkend aan z'n strootje: ,,'t is een
snoepreisje". „Tja. dat is het, als er
nu maar post in Port Said is".
Vlak voor Bizerta deed zich een ge
val van acute blindedarmontsteking
voor aan boord. Bij avond liepen wc
op de rede van Bizorta's haven. Een
kleine motorboot, bestuurd door eer.
Arabier met rode fez, kwam langs
zij. 'n „docteur" klom aan boord, en
enige minuten later werd de patiënt
met het sloepje aan land gebracht. I
De duisternis verzwolg hen. alleen
een rood- en groen boordlicht bleef
zichtbaar. Zo verliet één van ons het
schip, nagewuifd door 1500 man.
Bij een bioscoopvoorstelling kwam
ik aan de praat met soldaat Adrie
Koole, Nadorstweg«48 uit Middelburg.
Hij was vertegenwoordiger van een
geneesmiddelenfirma, voornamelijk in
Noord-Brabant. ,.De stemming is uit
stekend", vertelde hij. „natuurlijk,
het afscheid was even vervelend,
maar als je je positieven bij elkaar
houdt, wat kan er gebeuren, je bent
er zélf bij".
Zo openbaart zich bij iedereen een
zeker optimisme, „je ziet nog eens
wat van de wereld". Inderdaad, Pan-
tellaria. Malta met z'n schilderachtige
stadjes en huisjes, z'n haven en
prachtige kleurschakeringen: het is
de moeite waard.
Zo stomen wij op naar Port Said,
met nieuwe evenementen, nieuwe in
drukken. De „Grote Beer" vaart ver
der, totdat we over enkele weken in
Batavia voet aan wal zullen zetten
Port Said. G .v. d. B.
stadsrand af vlak langs de spoor
lijn, verder naar het Westen dus.
De groei van de haven heeft dat
noodzakelijk gemaakt.
Vooruitziende blik.
Ja, de groei van de haven. Het
mag dan zo zijn, dat de zeescheep
vaart op Amsterdam nog altijd niet
weer het vooroorlogse peil heeft
bereikt een gevolg van de Ame
rikaansEngelse vervoerspolitiek
in West-Duitsland, die Hamburg en
Bremen bevoordeelt boven de Be-
neluxhavens het gemeentebe
stuur kijkt vèr vooruit en zorgt nu
al voor een hopelijk zonniger toe
komst. Vandaar, dat er nieuwe ha
vens gegraven worden ten Westen
van de stad. Het uitbreidingsplan
van de stad voorziet in de aanleg
van een nieuw havencomplex, dat
reikt tot aan het Zij kanaal F, dat
Halfweg mét het Noordzeekanaal
verbindt (een afwateringskanaal
ten behoeve van het Hoogheem
raadschap Rijnland, dat te Halfweg
een uitwateringssluis heeft, die bij
de inpoldering van het IJ droog
zou zijn komen te liggen als dit ka
naal» niet gegraven was), maar dat
nog slechts gedeeltelijk in uitvoe
ring is.' Worden alle plannen ver
wezenlijkt, dan zal eenmaal het ha
ven- en industriegebied van Am
sterdam tot halverwege de kust
reiken. De afstand tussen de hoofd
stad en haar voorstad IJmuiden
Beverwijk, die binnen een mensen
leeftijd een omvang van meer dan
100.000 inwoners zal hebben, wordt
dan zeer gering. Om van Haarlem,
dat al tegen de gemeente Velsen
(waarin IJmuiden ligt) aangroeit,
maar niet te spreken. Heel Holland
dreigt één grote stad te worden
Het belangrijkste werk, dat thans
in uitvoering is, is een uitbreiding
van de Houthaven, die al een op
pervlakte had van 180 ha. Er ko
men nu op initiatief van de heer
Ben Pouli, directeur van de- Maat
schappij de Fijnhouthandel een
zeehaven en een binnenhaven bij
met daartussen in een houtveem,
waar allerlei buitenlandse hout
soorten, vooral Zuid-Amerikaanse
en Afrikaanse, zullen worden opge-
Het Wereldgebeuren
Albanese ballingen
wachien af
Sinds een maand is Europa een re
gering in ballingschap rijker. Het Al
banese bevrijdingscomitó onder de pa
triot Mithat Frasherl heeft zich on
langs in Parijs als zodanig opgewor
pen. Deze regering in afwachting heeft
als hoofddoel de omverwerping van t
communistisch regiem van Enver Hox-
ha en steünt in haar strijd voorname
lijk op het binnenlands verzet in Al
banië zelf.
Een correspondent in de Balkan v^n
Coptipress heeft enige tijd in contact
gestaan met een Albanese minister $n
ballingschap en naar aanleiding v$p
gesprekken met hem stuurde hij ons
de volgende beschouwing.
De Albanese regering in ballingschap
is er van overtuigd dat vroeger of la
ter het verzet tegen een regime, wel|&
macht uitsluitend steunt op de Rjïs-
sische bajonetten, tot een succesvolle
revolutie voorgesteld een zekgre
druk van buiten af apl lêkdgp.
Naast dit hoofddoel streeft de Ke
ring in ballingschap ook de vowon-
kundigc eenheid van Albanië na.
De Albanese emigranten volgen mi
al ruim een half jaar met stijgende
onrust de ontwikkeling aan de Alba
nese grenzen, waar zotvel Tito als»<*jk
de Griekse koning Paul er geen ge
heim meer van maken, dat zij
scheiden of verenigd een eind wij
len maken aan het Kominform-regiuj®
in Albanië. In dit geval zou het e'oty-
ter afgezien van de mogelijkheid
van verstrekkende consequenties t§n
opzichte van de verhouding tot Rus
land niet alleen gaan om Envqr
Hoxha, doch om Albanië in zijn ge
heel. Niemand weet, wat er van <Je
veelvuldig tegengesproken berichten
over een voorgestelde verdeling vim
Albanië tussen Griekenland en Joego
Slavië zelfs Italië wordt in dit vel
band genoemd waar is. Zeker is ech
ter, dat Griekenland klaar en duide
lijk het Albanese gedeelte van de Epi-
rus voor zich opeist en ook Tito zich
niet zal bepalen tot een verdrijving
van Hoxha.
In ieder geval zijn de nationalistische
Albanezen vast besloten het Noorde
lijke gedeelte van de Epirus nimmer
prijs te geven; ze eisen daarbovenuit
de vereniging van de gebieden bij Di-
bra en Kossovo, die nu nog Joego Sla
visch zijn. maar waar ruim een milli-
oen Albanezen zijn gevestigd, met een
toekomstig vrij Albanië. De moeilijk
heden liggen voor de hand. Zij komen
voort uit het feit dat de Albanese re
gering in ballingschap juist op een
ogenblik op de voorgrond treedt, da't
de zegetocht van de Griekse koninklij
ke troepen tegen de vqii Albanese zijde
gesteunde opstandelingen 'n zekefe be
slissing schijn te naderen en Tito door
de vijandelijke houding van de Komin-
form steeds meer in de armen van het
Westen wordt gedreven. Maar dc na
tionalistische Albanezen hebben zich
er al lang op voorbereid om juist op
dit ogenblik in de ontwikkeling in te
grijpen.
Men heeft ten dele het onverwachte
bezoek, dat Tsaldaris kort geleden aan
Londen heeft gebracht, daarmede in
verband gebracht. Zij vestigen hun
hoop er op, dat van de zijde van de
Britse en Amerikaanse regeringen
voldoende begrip voor hun doeleinden
wordt getoond. Naar verluidt zal hqt
Albanese bevrijdingscomité eerst
daags zijn voorlopige zetel in 't Berk»
ley Hotel in Londen verlaten om voor
verder politiek contact naar Was
hington te vertrekken.
slagen, behandeld en herverscheept.
De grote loods krijgt een opper
vlakte van 100 bij 150 meter en een
hoogte van 23 meter. Een kleinere
triplexloods komt ernaast. Men zal
in West-Europa tevergeefs naar eep
tweede etablissement van de zelfde
grootte zoeken.
Zware damwand.
Er is nog een nieuwigheid: de
kade aan de kant van de zeehaven
bestaat uit 570 damplanken van ge.-
wapend beton, die stuk voor stuk
10.700 kg wegen. Nog nimmev ter
wereld zijn zulke zware stukken
zij hadden een lengte van 13 me
ter! ingeheid. De Amsterdamse
aannemer A. Faas heeft het eohter
aangedurfd en hij zal zijn werk
enige maanden eerder kunnen ople
veren dan waartoe hij verplicht is.
Het houtveem zal het vozend
jaar in bedrijf komen. Tegen die
tijd zal de Hemweg voor een goed
deel weggebaggerd zijn om de zee
schepen toegang te verschaffen Dit
veem, dat mét de havens 7 mill'oen
gulden kost, is een poging om Am
sterdam te maken tot de zetel van
de gehele West-Europese handel in
fijne houtsoorten. Er is een goede
kans, dat die poging slagen zal.
(Nadruk verboden).
Met auto's en boten worden enorme hoeveelheden bieten aangevoerd om
verwerkt te worden. Een kykje aan de suikerfabriek te Halfweg by het
uitladen der bieten.