PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Constellation „Franeker" bij Bombay neergestort D£ BILT VIJF EN VEERTIG PERSONEN KWAMEN OM HET LEVEN ONDER HEN BEVONDEN ZICH 13 AMERIKAANSE JOURNALISTEN Bekende Amerikaanse journalisten boord aan van de „Franeker GRAANDROGERIJ EN SCHONERIJ TE MIDDELBURG IN BEDRIJF Ging de regering weer verder met concessies? VOORSPELT: 192e Jaargang - No. 161 Dagblad, uitgave van de firma Provinciale Zeeuwse Courant. Directie: F. van de Velde en F. B. den Boer. Adj. W. de Pagter. Hoofdred.: G. Ballintijn, Pl.verv.j W. Leertouwer en H. A. Bosshardt. ABONNEMENTSPRIJS 32 ct. per week; f 3.90 p. kw.; fr. p. p. 1 4.15 per kw. Losse nummers 10 cent. WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Woensdag 13 Juli 1949 ADVERTENTIEPRIJS: 18 ct. per mm. Minimum p. advertentie f 2.60. Ingez. mededelingen dubbel tarief. Kleine advertenties (max. 8 regels) van 1—5 regels f 1.—. iedere regel meer 20 cent. ..Brieven of adres Bureau van dit blad" 25 cent meer. Giro nr. 359300 P.Z.C., Middelburg. Bur. Vlissingen Walstr 58-60. tel. 2355. 3 lijnen (b.g.g. 2357) M'burg Londense Kaai 29, tel. 2077 en 2924 - Goes: L. Vorststr. 55. tel. 2475 (b.g.g. 2228) - Oostburg: Pr. Mauritsstr. 12, tel, 102 - Terneuzen: Brouwerijstr. 2 - Zicrikzee: N. Bogardstr. C 160, tel. 26 Kort na hei ongeval met de „Roermond" is de Nederlandse bur gerluchtvaart opnieuw door een zware ramp getroffen. Dinsdag morgen is de K.L.M.-Constellation „Franeker" in de omgeving van Bombay neergestort. De 45 inzittenden, nl. 35 passagiers en 10 leden van de bemanning, kwamen hierbij om het leven. Onder de passagiers bevonden zich 13 Amerikaanse journalisten, die op uit nodiging van de Nederlandse regering een bezoek aan Indonesië hadden gebracht, met een aantal Nederlandse functionarissen- Het ongeval gebeurde bij Tsjatkopar, op 5 kilometer van het vliegveld Santa Cruz te Bombay. Het toestel had twee uur boven het vliegveld gecirkeld, doch kon ten gevolge van het slechte zicht de ligging van het vliegveld niet vaststel, len. Het schijnt tot op ongeveer 120 meter hoogte te zijn gedaald om een landingsterrein te zoeken. Ooggetuig en zagen, dat de piloot vier keer pro. beerde beneden te komen vóór het t oestel verongelukte. Het toestel kwam met de punt van de linkervleu gel in aanraking met een heuveltop. De helling van de heuvel was vrij steil, waardoor het vliegtuig buite. lend in het dal aan de voet van de h euvel terecht kwam. Hier vloog het in brand. Alle inzittenden kwamen om het leven. Het ongeval gebeurde om 11.30 plaatselijke tijd, dit is 7 u ur Nederlandse tijd. Dc „Franeker" was liet eerste Nederlandse vliegtuig, dat in India land de na de opheffing van het in December door dc Indiase regering uitge. vaardigde verbod op landing van Nederlandse vliegtuigen in verband met de „politionele actie" in Indonesië. De toestemming tot landen op Indiase vliegvelden vormde een speciale faci liteit voor de Amerikaanse journalis. ten, die tc New Dehli een onderhoud wilden hebben met de premier van India, Pandit Nehroe. De „Franeker" trachtte op het vliegveld Santa Cruz te landen, omdat Pakistan, dat evenals India na dc tweede politionele ac tie in Indonesië een landingsverbod voor Nederlandse vliegtuigen heeft ge. handhaafd. Het toestel kwam van New Delhi en was op weg naar Am. sterdam via Bombay. De plaats, waar de Constellation op de helling neerviel, ligt ongeveer 5 kilometer ten Noord-Oosten van het vliegveld en 32 kilometer ten Noorden van Bombay, bijna in het midden van een 16 kilometer lange heuvelrug-, die zich uitstrekt tussen de Noordelijkste punt van de haven van Bombay en het vliegveld Santa Cruz. Het punt is zeer moeilijk te bereiken, alleen te voet over de heu vels. De dichtstbijzijnde begaanbare weg ligt op ongeveer 5 kilometer af stand. Ingenieurs van India houden zich reeds enige tijd bezig met een plan, waarvan de uitvoering vijf jaar in beslag zou nemen en 37% millioen' gulden zou kosten, om het vliegveld Santa Cruz te vergrooten en veiliger te maken. In dit plan is eveneens begrepen, de naburige heuveltoppen af te gra ven in het belang van de veiligheid in de lucht. Voorgevoel, dat uitkwam. William Matthews van de Ari zona Star vertelde Reuter in Manilla dat hij en mrs. Bran don, verslaggeefster van de New York Herald Tribunete Singa. pore de „Franeker" verlieten. Rij had besloten via Manilla naar huis terug te keren. „Mrs. Brandon wilde de reis aan boord van de „Franeker" voor niets ter wereld voortzetten, omdat zij een voorgevoel had, dat er een ramp zou gebeuren", aldus zeide Matthews. Matthews denkt langer dan een week in Manil la te blijven. Foster Dulles pleit voor Atlantisch Verdrag. Het debat in de.Amerikaanse Senaat over de voorgestelde bekrachtiging van, Atlantisch verdrag werd geo pend door de republikeinse senator George Malone, die zich tegen ratifi catie uitsprak, op grond van de over weging dat de financiële lasten, die net verdrag met zich brengt, de eco nomie der Ver. Staten zullen ontwrich ten. ^n?a^iina werd ^et woord gevoerd yo°l'aanstaande republikeinse senator John Foster Dulles, specialist gebied der buitenlandse poli- hpt Mle M de Senaat °P aandrong het Noord-Atlantisch verdrag - dat no°dzakelijk bestanddeel W Vjn Wereld-strategie tot krachtigen Va" de vrede tc be" Nieuwe Belgische Senatoren. ona*oren' die door de pro- zen 7i?n fu moeten worden geko- r'et« a"s aangewezen. lo^ozen zun: 24 leden van de CVP. nlf aïSten- 7 bberalen, 1 commu- tL loofe onafhankelijke Dorlodot. jan de doof de"scnahjrcn?den ^°°r coöp*a e Hoe het gebeurde. Dorpsbewoners, die op de rijstvel. den aan 't werk waren, verklaarden, dat zij het toestel plotseling te voor. schijn zagen komen uit een dichte regenbui bij laaghangend wolken, dek. Het vloog met een geweldig la. waai over hun hoofden en viel een ogenblik later plat op de helling. Het toestel werd volkomen uit elk. aar geslagen en de wrakstukken wer. den over de gehele helling verspreid. Een gedeelte van het vliegtuig heeft men ontdekt aan de andere kant van de heuvel, hetgeen het ver. moeden wekt, dat het vliegtuig vrij. wel op de top van de heuvel in tweeën is gebroken. Een tweehonderdtal hoge bomen in een kring rond het wrak zijn dooi de vuurgloed van het brandende vliegtuig verkoold. Onmiddellijk na het gebeuren van het ongeluk snelden enige landarbei ders, die ooggetuigen van de ramp waren geweest, naar het wrak. An deren spoedden zjch naar de dichtst bijgelegen controlepost van de water leiding voor Bombay, welke bij de plaats van het ongeluk over de heu velhelling loopt. REDDINGSPLOEG UITGERUKT. De ingenieur van de waterleiding telefoneerde het nieuws naar het vliegveld van Santa Cruz. waar reeds een commissie van ontvangst aanwe zig was, onder anderen bestaande uit ambtenaren van het Amerikaanse consulaat te Bombay. De ingenieur stelde met spoed een reddingscolonne samen met draagba ren uit het nabijgelegen dorp Tsjat kopar. Tegelijkertijd werd om dolt- ters-assistentie getelefoneerd. Een reddingsploeg keerde door de stromende regen naar Tsjatkopar terug en deelde mc. dc, dat de lichamen der omge. komenen zodanig verminkt of verbrand waren, dat herken, ning onmogelijk was. Langs de hellingen stroomde het regenwater omlaag. Volgens een ziekenbroeder, die te Tsjatkopar terugkeerde, was één vrouwelijke passagier nog in leven, toen de eerste reddingsploeg de plaats van het ongeluk bereikte. Ze lag te kreunen en overleed spoedig. Het wrak brandde 1% uur lang on danks de neervallende hevige regen. De bemanning. De bemanning van de ver ongelukte ..Franeker" bestond uit de volgende personen: M. van der Vaart, gezagvoer der. geboren 4 Mei 1916 te Hil- legom; C. L. van Kooy. 2e bestuuiv der. geboren 23 April 1914 in Den Haag; P. Zeeman. 3e bestuurder, geboren 9 Mei 1916 te Vlaar- dingen; J. W Hoogland, le telegra fist. geboren 9 October 1905 te Hellevoetsluit; P. den Daas. 2e telegrafist, geboren 4 December 1919 te Utrecht; H. H R. J. Fronczek. le boordwerktuigkundige, geboren 12 Juli 1920 te Amsterdam; J. W. Dalman, 2e boord werktuigkundige. geboren 31 Januari 1923 te Amsterdam; de steward Verhagen, gebo ren 18 April 1906 te Den Hel der; de stewardess Graf. gebo ren 12 Juli 1918 te Breda en stewardess Bruce, geboren te stewardess Bruce. De Constellation „Franeker", die hij Bombay verongelukte 33 slachtoffers werden geborgen i In een tropische regen en stormvlagen, die bü tijd en wjjle het uitzicht onmogelijk maakten, stonden Dinsdag tientallen luchtvaartfunctionarissen 'dokters, consulaire vertegenwoordigers, ziekendragers en journalisten op de plaats, waar de grootste vliegtuigramp in de geschiedenis van India 45 personen het leven heeft gekost. Zy zochten in de dichte plantengroei op de heuvel van Ghatkobar naar de j verkoolde resten van de mannen, wier namen begrippen zijn geworden in 1 de Amerikaanse journalistiek. Hubert Knickerbocker bevond zich onder de passagiers. Grote verslagenheid. Onder de Amerikaanse journa listen, die bij do ramp met de „Franeker" het leven verloren, bevonden er zich enkele van in- temationale vermaardheid, zoals de radiocommentator H. R Kni. ckerbocker, Charles Gratke, bui tenlands redacteur van de „Chris tian Science Monitor" en William H. Newton van het perssyndicaat „Scripps Howard." De 51-jarlge journalist Hubert Knickerbocker werd tot de bekwaam ste Amerikaanse oorlogscorrespon denten gerekend. Over de gehele we reld genoot hij grote bekendheid als autoriteit op hel gebied van buiten landse zaken. Zijn boek over Europa „TorMorrow Hitler's?" was één van zijn werken die op grote schaal gelezen werden. Charles Gratke. die 47 jaar was, was sinds 1937 buitenlands redacteur van de ..Christian Science Monitor". Van 1932 tot 1933 was hij voor dit blad Berlrjns correspondent waarna hij tot 1934 hoofdredacteur van het Europese bureau van de „Monitor" te Londen werd. De andere journalisten waren: Bertram Hulen (New York Times); Vincent Mahoney (San Francisco Chronicle); James Branyan (Houston Post); Nat A. Barrows (Chicago Dai ly News en secretaris der V. N. jour nalisten); John Werkley (Time Ma gazine); Elsie Dick (Mutual Broad casting System); S. Burton Heath (Newspaper Enterprises): Thomas Falco (Business Week); George Moo- rad (Portland Oregonean); Fred Col- vig (Denver Post). DE OVERIGE PASSAGIERS Onder de passagiers bevonden zich de heren Richadsons, chef ope rations der K.L.M. en Pilgrams, ver tegenwoordiger der K.L.M. te Sin gapore. Ook de Amerikaan Lynn Mahan, relasionadviser voor Ameri- van de Nederlandse regering, bevond zich aan boord. Voorts zijn omgekomen de heer H. van Merle, mevr. S. D. J. van MerleSelderbeek, de heer M. K:ns- bergen, Amsterdam; de heer G. A. Rincker. Voorburg; mevr. A. van OphuysenMuller. Rotterdam; de heer C. S. Stelling, de heer F. L. J. M. Scheepens, dir. Ind. Handel Mij.; de heer L J. Lansman; de heer H H. van der Vegt; mevr. W. F. van der Vegtvan Unen; mevr. N. J. S. Kooyman, Valkenburg; de heer H. C. 'Milius, Utrecht; de heer Jan Stuari, gen-manager Java motors; mevr. G. M. van Leeuwen- ten Doesschate; de heer A. Harteveld, 's-Gravenhagede heer H. van Gin- kel, Haarlem; de heer J. E. Bloe- mink, Aalsmeer; de heer Roman Chow en mevr. Roman Chow, bei den uit Kanton. De violist Herman van der Vegt, heeft vergezeld van zijn vrouw de pianiste Mini van der Vegt-van Unen. een Niwin-Tournee van drie maanden gemaakt onder de Nederlandse mili tairen op de buitenposten. Hij en zijn vrouw maakten ook reeds in 1947 voor de Niwin een tournee dooi Indo nesië. Zij waren beiden bij de troep zeer geliefd. VERSLAGENHEID. Ook ditmaal was in ons land de verslagenheid groot, toen bekend werd dat de „Franeker" bij Bombay was verongelukt. „Dit jubileumjaar van de K.L.M. zal wel bekend blij ven als een rampjaar" zeide men in het K.L.M. hoofdkantoor te 's- Gravenhage. Op Schiphol was men diep onder de Indruk van het ge beurde. De voorzitters van de beide Kamers der Staten-Generaal spraken in de vergadering van Maandag woorden van deelneming, die door de ministers Drees en Wijers namens de regering werden beantwoord. Uit alle delen van de wereld werden bewijzen van deelneming ontvangen, o.a. van de Franse gezant, de Amerikaanse con sul-generaal in Batavia. Warren Aus tin. enz. Ook H. M. de Koningin en Z.K.H. Prins Bernhard hebben hun deelneming betuigd. De plaats van de ramp bood een droevige aanblik. In de zware moes son, die niet meer dan 50 meter zicht liet. ontwaarde men onder de zwarte laaghangende wolken de zwart ver. kooide resten van vliegtuig en inzit tenden. De vjer machtige motoren vond men meer dan een halve mijl van elkaar en de lucht was vervuld van benzinereuk. DE PLAATS VAN DE RAMP De romp van de „Franeker" lag doormidden gebroken aan beide zij den van de heuvel. Het staartstuk lag te midden van open koffers,, stukgeslagen schrijfmachines en ta felgerei. 38 SLACHTOFFERS GEBORGEN. De sfcoffelyke resten van 33 slacht, offers werden naar het gemeentezie kenhuis van Bombay vervoerd. Woensdag zal een gerechtelijk onder zoek plaats vinden. Rond d<" heuvel is door gewapen de politie een cordon getrokken. De hevige moesson-regen hield de gehele nacht aan De regering van India heeft de K. L.M. speciale machtiging gegeven om vliegtuigen en Nederlands tech nisch personeel naar de plaats van de ramp te zenden om deel te nemen aan het onderzoek. Een commissie is reeds uit Amsterdam vertrokken. Uitbreiding Coöp. Landbouwvereniging. Tevens kunstmestloods in gebruik genomen. De Coöperatieve Landbouwvere. niging „Eiland Walcheren" te Mid delburg, waarin 1100 Walcherse boe. ren samenwerken, heeft een beLang. rijke uitbreiding ondergaan door het gereedkomen va» de graan, en kool zaaddrogerij en -schonerij op het In- dustrieterrein, die dezer dagen in be drijf worden gesteld. Enige tjjd geleden kon ook de nieuwe kunst mestloods aan het haventje aldaar in gebruik worden genomen. De graanloods, waarin de fonkel nieuwe droog- en schooninstallalie is opgesteld, is 18 m. breed en 35 m. lang en gebouwd met (houten) Ne-' mahospanten, die tot de vloer door lopen. Er wordt een indirecte dro ging toegepast niet een mengsel van warme en koude lucht op een be paalde temperatuur. In de vóórscho- nings-inrichting wordt eerst het erg ste vuil verwijderd, daarna gaat 't vochtige graan naar een silo met 10 ton inhoud, vervolgens met een ja- cobsladder naar de droger, via een andere jacobsladder naar de tweede silo en tenslotte naar de schonings- mnchting. De capaciteit daarvan is moeilijk aan te geven, maar zal on geveer van 1500 tot 2000 kg. bedra gen. Daar de capaciteit van de dro ger veel groter is, zal het dus bij continu drogen voorkomen, dat een gedeelte naderhand geschoond moet worden: wellicht zal dit bezwaar op geheven worden door plaatsing van een :- de strumenten jectieve beoordeling van monsters op kiemkracht, schoning en vocht gehalte mogelijk maken. Begonnen wordt met het schonen van koolzaad. Van de met koolzaad bebouwde oppervlakte grónd op Walcheren (400 ha.) is reeds de oogst van ruim de helft (250 ha.) opgegeven voor coöperatieve afzet. KUNSTMESTLOODS. De opslag van kunstmeststoffen heeft in het verleden veel hoofdbre kens gekost. Het magazijn te Mid delburg was reeds voor de oorlog te klem geworden. In Vlissingen is toen een gebouw aangekocht voor voorlopige opslag, doch dit werd in de oorlog zwaar geteisterd. Na de bevrijding moest op korte termijn 'n oplossing voor het opslagprobleem worden gevonden. Zo is de grote kunstmestloods (15 x 53.5 m.) op het Industrieterrein tot stand geko men, die langs het haventje is ge bouwd. Tegenover de twee deuren zijn steigers aangebracht. Hier worden de schepen, die de losse kunstmest aanvoeren, gelost met behulp van de grote grijper, die het product in een daarvoor bestemde trechter brengt. Vandaar komt de kunstmest terecht op een kleine transportband en vervolgens op een tweede en grotere, die verstelbaar is en die daardoor het product tot hoog in de loods kan voeren. Om zakken uit te sparen, zijn betonnen keer- wanden aangebracht, welke bere kend zijn op een druk van 200 kg. Natuurlijk heeft deze loods drukvas- te wanden gekregen, terwijl vóór de bouw geheid is. EERSTE „CUTTER" IN NEDERLAND. Op het Industrieterrein zal in de toekomst ook het kantoorgebouw van de Coöperatie worden gebouwd. Er bestaan voorts nog andere plan nen, doch voordat men overgaat tot realisering hiervan wil men de ontwikkeling m de landbouwsituatie even afwachten. Gedacht wordt aan een poterbewaarplaats, die zeker goede diensten zou bewijzen. Wel licht zou daarin het nieuwe koel systeem kunnen worden toegepast, waardoor de „ademhaling" van de aardappels geheel wordt „gesmoord." De Coöp. Groenvoederdrogerij op hetzelfde terrein is een „cutter' rijk geworden, waarin het groenvoe- der electrisch wordt gesneden en gekneusd voordat het met de lopen de band in de drogerij komt. Het grote voordeel hiervan is, dat "net vocht sneller wordt onttrokken, waardoor de productie wordt ver hoogd. Het bedrijf in Middelburg is het eerste in ons land, dat een der gelijke machine (geïmporteerd uit Engeland) in gebruik heeft. Meer zeggingsmacht voor de Republiek op Java en Sumatra. Volgens berichten in de Maasbode, zou de Nederlandse regering na het sluiten van de Van Royen-Roem- overeenkomst weer belangrijke con-1 cessies aan de Republiek hebben ge daan. De eerste eis. welke door de Re publikeinse vertegenwoordigers bij de besprekingen na deze overeenkomst gesteld werd. was deze, dat de Repu bliek zeggingsmacht zou krijgen over die gebieden op Sumatra, waar het Nederlandse gezag vóór 8 Mei dus voor het sluiten dezer overeen komst nog niet was gevestigd. Dit betrof voorlopig twee kleinere gedeelten van Sumatra. Dit werd door de Nederlandse regering aan vaard nog voordat minister van Maarseveen zijn reis naar Indonesië aanving. Daarna zijn de Republikeinse eisen nog verder gegaan en hebben de Re publikeinen zeggingsmacht geëist over grotere delen van Java en Sumatra, ook delen, waar de Nederlanders reeds waren, maar waaruit zij zich later weer hebben teruggetrokken. Ook hierin zou de Nederlandse rege ring hebben toegestemd en wel tij dens het verblijf van minister van Maarseveen in Indonesië. Bovendien verluidt, dat de Neder landse regering de Republiek belang rijke millioenebedragen heeft toege zegd voor de opbouw van deze ge bieden, over welke kwestie prof. Ger- brandy reeds vragen heeft gesteld. De situatie te Helmstedt. Do Britse militaire bevelhebber te Berlijn heeft medegedeeld dat het Britse militaire bestuur opnieuw een „krachtig protest" bij de militaire au toriteiten heeft ingediend tegen de ge deeltelijke blokkade van het wegver keer naar Berlijn. In antwoord op herhaalde protesten tegen de vertraging waaraan het vrachtauto-verkeer naar Berlijn wordt blootgesteld, werd door een Sowjet Russische functionaris van het ver voerswezen tegenover de Britse auto riteiten telefonisch medegedeeld dat ..hem niets bekend was over enig te Helmstedt veroorzaakt oponthoud". Intussen wachten honderden geheel geladen vrachtauto's met aanhangwa gens te Helmstedt om hun rit naai Berlijn te kunnen voortzetten. Amerikaans vliegtuig neergestort. Uit Los Angeles wordt gemeld, dat een vliegtuig van de Standard Airli- nes nabij de top van de Bergpas San ta Susanna brandend is neergestort. Elf personen vonden de dood en 30 anderen werden gewond. Even voor het ongeluk had de gezagvoerder per radio verzocht om de aanwezigheid van de politie op een vliegveld in de buurt in verband met ruzie aan boord van het vliegtuig waarbij een passa gier werd geslagen. Vliegtuig boven Gilze-Rijen verongelukt. VLIEGERS GERED. Bij een oefening voor het, vliegfeest van a.s. Zaterdag zijn twee Harvard-toestel- len van het vliegveld Gilze-Rijen met elkaar in botsing gekomen. Een toestel vloog terstond in brand, maar de bestuur der. de 1ste luitenant-vlieger A. J, W. Wijting, wist zich per parachute te red den. Het andere toestel moest op het vliegveld een buiklanding maken en werd daarbij licht beschadigd. Beide vliegers bleven ongedeerd. Vliegtuig van de luchtbrug verongelukt. Dinsdag is een Amerikaanse Don- glas Skymaster van de luchtbrug naar Berlijn op ongeveer tachtig ki lometer ten Noordwesten van Berlijn in de Sow jet-zóne neergestort. Het vliegtuig is. volgens rapport van de piloot, in de lucht ontploft en in brand gevlogen toen het de grond raakte. Extra K.LM.-toestel met duikers naar Bari. Gistermiddag vertrok een extra K.L.M.-toestel met enige Nederland se duikers aan boord naar Bari, waar zij op de plaats van de ramp met de ..Roermond" op de bodem der zee nasporingen zullen verrich ten. Een Spitfire van de Italiaanse lucht macht is brandend neergestort op een militair vliegveld nabij Brescia. De piloot kwam om het leven. De vier geallieerde plaatsvervangen de ministers van buitenlandse zaken heb ben te Londen overeenstemming bereikt over twee belangrijke punten in de be woordingen van het ontwerp-vredesver- drag met Oostenrijk, waarvan dc tekst tijdens de ministerconferentie te Parijs nog niet definitief kon worden vastge steld. Het betreft hier de termen „uit voer van winsten" en „ander Inkomen". WARM. Geldig tot Woensdagavond. Droog en zonnig weer met vooral in het binnenland zomerse tempera turen. Meest zwakke wind uit uiteen lopende richtingen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1949 | | pagina 1