Vier Koningen vervangen door
vier presidenten
Communistische staatshoofden
op de Balkan
Zeeuwse Almanak
DOOFSTOMMEN KUNNEN TOCH
VOLWAARDIGE ARBEIDERS ZIJN
DOKTERS-ASSISTENTE
v.
DE WEEKMARKT TE AXEL
VRIJDAG 1 JULI 1949
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
(Van onze correspondent)
TRIEST, Juni Sinds het einde van de laatste wereldoorlog zijn er achter
het yzeren gordijn vier kronen van het wereldtoneel verdwenen. De vier
konikrijken: Albanië, Bulgarije, Joego-Slavië en Roemenië, werden Repu
blieken. De Koningen gingen en de Presidenten verschenen.
Niemand kent ze echter en niemand
weet, dat het staatshoofd van Alba
nië dr. Omar Nischani heet. In Bulga
rije presideert dr. Mintscho Neitscheff
een communist, die voor de totstand
koming van de republiek, minister van
Onderwijs was. Evenals in de overige
ex-monarchistische landen in de Bal
kan staat aan het hoofd van de staat
niet één persoon, maar een collectie
ve instantie. Aangezien echter bij di
plomatieke recepties er uit deze col
lectieve instantie toch altijd één man
moet zijn, die de eerste plaats in
neemt, die bij oorkonden en benoe
mingen zijn handtekening moet zet
ten, is in de praktijk de president
van dit presidium toch het hoofd van
de staat.
Men sprak van Dimitrof; men spreekt
van Tito, maar men spreekt niet van
de staatschef pro forma, dr. Ivan Ri-
bar in het Joego-Slavië van Tito en
niet van de president van het presi
dium van de Roemeense Nationale
Vergadering, prof. dr. Parhon.
Van Parhon zou men misschien
meer horen, wanneer hij niet in de
schaduw stond van de „sterke" man
nen in dc politiek van zijn land en de
machtige Anna Pauker.
Deze 75-jarige professor, een zoon
van een boer en dorpsonderwijzer uit
Siebenburg. wiens moeder Marie
Bauer heette, staat in de wereld der
wetenschap meer in aanzien dan in
die van dc politiek. Als leerling van
prof. Kraepelin uit München is hij een
uitstekende zenuwarts geworden,
daarna werd hij een klierenspecialist
van internationaal formaat. Hij ge
looft, dat het mogelijk is de leeftijds
grens van de mens te verhogen tot
120 jaren en zelfs nog hoger. Als hoog
ste waardigheidsbekleder van dc staat
moet hij een beetje terughoudend
zijn met zijn stoutmoedige treorieën.
Typerend is, dat de opvolgers van de
vier „gevallen" koningen in de Bal
kan, allen academici met een doctors
titel zijn. Zij zijn de stromannen voor
de werkelijke leiders van dc landen,
die hun namen en hun optreden niet
door het routinewerk van een staats
hoofd in waarde willen doen dalen.
STERKE EN „STRO" MANNEN
Deze gedachte van de grondwette
lijke splitsing van de functies tussen
de „sterke" mannen van de staat en
de officiële hoogste vertegenwoordi
gers, is door de Sowjet-Unie overge
plant naar de Balkan. In het Kremlin
ontvangt niet Stalin, maar de voor
zitter van het presidium van de op
perste Sowjet, Nikolai M. Schweraik
bijvoorbeeld buitenlandse diplomaten
bij hun eerste bezoek. Politiek ver
plicht dat tot niets. Evenwel, deze
Schwernik is geen stroman. Deze zoon
van een arbeider was eens electricien.
Als vakverenigingsman is hij bekend
geworden, hij behoort tot het „Polit-
büro" en was meermalen door de po
litie van de Tsaar gevangen genomen.
Slechts drie landen achter het ijze
ren gordijn hebben nog oude staats
presidenten nog verder zal vermin
den wij staatspresidenten, zoals men
die in het westen van Europa kent.
Op de Burcht in Praag resideert Kle
ment Gottwald, van beroep timmer
man; in Warschau is het Bierut, een
IN DE AVONDSTILTE
Toen Woensdagavond alle genodig
den en alle toeristen uit Veere weg
waren, toen in de straten van het
speelgoedstadje, dat toch als de vis
sersschepen binnenlopen, zo'n leven
dige indruk kan maken, de stilte vol
komen de baas was geworden, ben ik
alleen weer teruggegaan om voor het
eerst de beiaard aan te horen ih de
schemering.
Hoe anders was alles nu dan in de
middag!
De Veerenaren leunden tegen de
gevels van de huizen rond de Markt
of stonden in hun deuren. Op de kade
was het stil: er kwam een gure wind
uit zee en ieder zocht er beschutting
tegen. Er stond voor het bordes van
het stadhuis een ouderwetse koets
met twee paarden er voor en in die
koets zaten de reeds bedaagde leden
van twee Middelburgse families. De
koetsier stond naast zijn paarden en
zorgde er voor, dat zij niet met hoef-
gestamp de rust verstoorden. Er kwa
men een paar auto's en een paar late
fietsers. En dat was alles.
Maar Ferdinand Timmermans, de
dove stadsbeiaardier van Rotterdam,
bespeelde de beiaard. Een blijde mu
ziek tinkelde over de rode pannenda
ken en in de grijze straten, waar hier
en daar een wandelaar liep. Nu eens
juichten de klokken, dan weer was
hun lied vroom en ingetogen. Soms
was er alleen het ijle zingen van de
kleine klokjes, dan weer het diepe
gonzen van de groten. De beiaardier
zat te spelen en kon zich niet losma
ken van zijn instrument. Telkens
nieuwe klankenweelden strooide hij
uit en wie er waren, daar in Veere,
allen mensen, die Veere liefhebben,
zij waren ontroerd en wisten, dat zo'n
eerste beiaardavond een kostbare her
innering blijven zal.
Toen Timmermans zijn spel moest
staken, was het donker geworden.
Subliem! Dat was wat hij zei
over de beiaard van Veere.
Wij, de andereu, zeiden hetzelfde
van zijn spel, dat wij beluisterd had
den in de avondstilte.
revolutionnair van beroep en uit roe
ping. Beiden waren dikwijls en voor
lange tijd in Moskou. Zij zijn over
tuigde Kremlin-communisten in te
genstelling tot de president van Hon
garije, Arpad Szakasits, boerenarbei
der en sociaal-democraat tot 1948 toen
zijn partij met de communistische par
tij samensmolt tot de arbeiderspartij.
Enige tijd daarna werd hij staatschef.
Was dat als beloning bedoeld of werd
hij aan de dijk gezet? Allebei is juist
En wanneer Hongarije als de volgende
staat van het Oostén door gelijkma
king aan de grondwet van de Sow
jet-Unie dc invloed van de staats
presidenten nog verder zan vermin
deren, zou zelfs een figuur als »de
Gortzak van Budapest er niets aan
kunnen veranderen.
Schadevergoeding aan de
onrechtmatig gedetineerden.
De commissie van rapporteurs der
Tweede Kamer heeft verslag uitge
bracht over het wetsontwerp, dat be
oogt personen, die ten onrechte als
politieke delinquenten gedetineerd
zijn, schadevergoeding toe te kennen.
In dc commissievergaderingen werd
de vraag gesteld, waarom de regering
geen schadevergoeding wenst toe te
kennen aan hen. die door de Duit
sers onrechtmatig gevangen gehou
den zijn.
De minister van justitie zette uit
een, dat een tegemoetkoming aan hen,
die ten onrechte door of namens de
Nederlandse overheid gevangen ge
houden zijn in een geheel ander vlak
ligt dan een tegemoetkoming aan
personen, die door de Duitsers gevan
gen gehouden zijn. Dit wetsontwerp
betreft uitsluitend de gevolgen van
Nederlandse daden. Voor Duitse daden
is de Nederlandse overheid nu een
maal niet aansprakelijk.
Wat betreft de vraag, of er bij de
regering" verdere plannen bestaan om
de slachtoffers van Duitse gevangen
schap te helpen, merkte de minister
van Financiën in de eerste plaats op,
dat naar zijn indruk de Stichting
19401945 over het algemeen zeer be
hoorlijk hulp verleent. Verruiming
van de steun aan deze stichting scheen
hem daarom niet nodig.
De minister van justitie vestigde er
de aandacht op, dat in het wetsont
werp een scheidslijn is getrokken bij
het tijdstip, waarop meer geregelde
toestanden zijn ontstaan. Wie vóór dat
tijdstip is ontslagen, kan volgens het
ontwerp geen tegemoetkoming krij
gen.
Demasqué in Alabama.
De gouverneur van de Amerikaan
se staat Alabama, James Folsom,
heeft zijn handtekening geplaatst on
der een Dinsdag met 84 tegen 4
stemmen door de Kamer aanvaarde
wet, waarbij het dragen van maskers
in het openbaar wordt verboden. De
gouverneur verklaarde, dat streng
zou worden toegezien op naleving
van deze wet, welke hoofdzakelijk
gericht is tegen de nractijken van de
Ku Klux Klan en dergelijke organi
saties. waarvan de leden gemaskerd
optreden.
50 JAAR SPIRITUSFABRIEK
TE BERGEN OP ZOOM.
Maandag 18 Juni viert de Zuid-Ncder-
landse Spiritusfabriek te Bergen op Zoom
haar 50-jarig bestaan. Vennoten van deze
N.V. waren bij de oprichting vrijwel alle
suikerfabrieken die toentertijd in en vond
Bergen op Zoom dik waren gezaaid en
in de stichting van een dergelijke fa
briek hun afgewerkte producten meer
lonend konden maken.
Autobotsing ais gevolg van
een „inhaalspelletje".
Dinsdagavond reden twee perso
nenauto's over de Rijksstraatweg
van Ellecom naar Arnhem. Onder
weg bedacht men een spelletje,
waarbij de achterrydende auto
trachtte de voorste in te halen. Dit
werd belet, doordat de voorste
steeds naar links uitweek. Het spel
letje ging goed tot bij Velp. Dc
voorste wagen slipte zodat de ach
terste auto er in volle vaart tegen
op vloog. Deze wagen, waarin twee
man waren gezeten, sloeg over de
kop. De bestuurder moest zwaar
gewond naar het Velpse ziekenhuis
worden overgebracht, terwijl de
auto totaal vernield werd. Ook de
voorste wagen liep aanmerkelijke
schade op. Zij bleken een borrel te
hebben gedronken.
Nieuwe voorzitter van de
C'hr. Middenstandsbond.
De heer J. de Jong uit Rotterdam,
vice-voorzitter vaiT de Christelijke
Middenstandsbond, is op de te
Utrecht gehouden vergadering tot
voorzitter gekozen, in de plaats van
de afgetreden heer P. E. Tameling.
Duitburg. één van dc belangrijkste doelen in Duitsland voor de gealli
eerde luchtmacht tijdens de tweede wereldoorlog, iieeft heel wat zware
aanvallen te verduren gehad, waardoor talloze schepen in de Rijn zyn
gezonkpn Nog steeds is men dagelijks in de weer met het bergen van
de wrakstukken. Een overzicht van de Rijn bij Duisburg. Een enorme,
drijvende bok (op de voorgrond) bezig met het niimingsvvork. Daar.
achter liggen talrijke Nederlands© en Belgische lijnschepen op lading
te wachten.
Tachtig procent kan in eigen onderhoud voorzien.
(Van onze reizende redacteur)
AMSTERDAM. Jui. Tachtig procent van de Nederlandse doofstommen,
wier aantal steeds blijft schommelen tussen 5000 en 6000, kunnen in hun
eigen onderhoud voorzien, vertelt mij mej. J. H. Bijtel, secretaresse van dc
Nederlandse Bond van Doofstommen-verenigingen. Dit is het zeer bevre
digende resultaat van het werk der vijf scholen voor hen, die zonder nor
maal werkende gehoororganen zijn geboren of bij wie de werking dier organen
is opgehouden voor zijn hebben leren spreken.
De zorg voor deze medeschepselen,
die in vroegere eeuwen volkomen nut
teloos hun leven sleten, is in Neder
land een der oudste sociale maatrege
len. Het was Guyot, een der pioniers
op dit gebied, die reeds in 1790 te Gro
ningen een instituut voor doofstomme
kinderen oprichtte, dat nog steeds be
staat. Het tweede werd in 1828 te St.
Michielsgestel geopend (voor R. K.
kinderen), het derde in 1853 te Rotter
dam, het vierde in 1880 tc Voorburg
(op gereformeerde grondslag) cn het
vijfde in 1911 te Amsterdam.
Deze vijf. drie internaten cn twee
dagscholen, hebben tezamen voortdu
rend een duizend leerlingen. Op het
totale aantal doofstommen is dat vrij
veel, maar men diene in aanmerking
te nemen.dat de schooltijd lang is: dc
kinderen komen er reeds als zij a
3 jaar zijn en zij blijven er tenminste
tot hun 16c levensjaar, soms nog lan
ger. Dat is dan vooral het geval te
Groningen en te St. Michielgestel,
waar de instituten eigen ambachts
scholen hebben.
Dc practijk heeft geleerd, dat er on
geveer twintig beroepen zijn, waarin
een doofstomme een volkomen vol
waardig bestaan kan opbouwen: dat
van een schoenmaker, kleermaker,
zeilmaker, instrumentmaker, boekbin
der, enz. Verrewg de meesten kunnen
dus zij het met oneindig meer moei
te dan een horende de status van
geschoolde arbeider bereiken. Er zijn
er, die veel verder komen. Sommige
Nederlandse doofstommen hebben een
H.B.S. of een M.T.S. afgelopen; er is
een bekwaam landtechnicus onderhen
en een architect en een sociaal werk
ster. Dezer dagen is een doofstom
meisje geheel alleen ccn vacantiereis
naar Engeland gaan maken: zij spreekt
even vloeiend en verstaanbaar Engels
als Nederlands, cn zij „verstaat" het
ook.
1000 LEERLINGEN
Dat „verstaan" is natuurlijk iets an
ders dan bij horende mensen. Het is
geer- „horen", het is een begrijpen
van de houding der lippen bij het
spreken, van de gelaatsuitdrukking en
van het gebaar. Dat is de basis .van
hun contact met dc buitenwereld.
Onder elkaar spreken de doofstommen
gaarne in een geheel eigen en zeer ex-
FEUILLETON
39
„Au fond kan niemand voorkomen
dat een ander ongelukkig wordt.
Maar niemand gaat er aan dood, ge
broken harten herstellen zich weer.
Het is wonderlijk, hoe elastisch die
zijn".
„Als ik dacht dat die kerel Janice
niet gelukkig zou maken....1' Ben
keek nog bozer en zijn vuisten balden
zich vanzelf.
„Hij heeft de tegenwoordige me
vrouw Holbrook ook niet gelukkig ge
maakt, is het wel?" merkte Albic zeer
verstandig op.
„Als hij dat wel had gedaan, zou
ze hem niet van zich laten vervreem
den. En als een man één vrouw niet
gelukkig kan maken, dan zal het hem
met de volgende ook niet best af
gaan". Albie nam haar zakspiegeltje
om haar lippen te inspecteren. Janice
moest maar oppassen; als ze niet bij
haar positieven kwam zou Albie op 'n
goeie dag Ben misschien wel van haar
afkapen. Er waren niet veel mannen
te prefereren boven Benjamin Early
Archer. En de hele familie Hilary
Janice uitgezonderd wenste Ben
als een der hunnen.
„Als je er genoeg van krijgt om
achter haar aan te lopen", zei Albie,
terwijl ze het spiegeltje wegstopte,
„laat het me dan weten, want ik zal
ook in de buurt blijven! Met andere
woorden, Ben, ik zal je nooit in de
steek laten. Als je mij ooit ten huwe
lijk vraagt, sleur ik jc zo hard mee
naar de Burgerlijke Stand dat je er
door
ADELAIDE HUMPHRIES
een week duizelig van zou blijven."
„Dank je wel", zei Ben weer. Hij
hielp Albic van haar krukje af cn
hield haar zachte handje even in de
zijne. „Ik zal het onthouden", zei hij,
„en ik ben een sukkel, dat ik je niet
op staande voet aan je woord houdt.
Dc kerel, die zo'n aardig meisje als jij
krijgt. Albie, trekt een lotje uit de
loterij".
„Dank je!" Haar ogen lachten hem
toe maar c-r was toch iets triests in,
„Ik weet wel, dat je op mij nooit ver
liefd zult worden, Ben. Maar, zoals ik
al zei, maak je maar geen zorgen, ik
sterf niet aan een gebroken hart. Ik
wil toch in geen lijden trouwen. Niet
voordat ik een geweldige carrière heb
gemaakt. Tussen twee haakjes; ik doe
de eerste van het nieuwe jaar al exa
men in plaats van in het voorjaar en
dan ga ik een baantje zoeken en de
oude haardstee verlaten".
„Alsjeblieft niet!" Ben hield haar
hand steviger vast. Zijn aardige blau
we ogen toonden oprechte bezorgd
heid. „Word jij alsjeblieft geen wer
kende vrouw! Het was al erg genoeg
om bij myn thuiskomst te ontdekken,
dat iets dergelijks Janice was overko
men. Ik zou jc liever op staande voet
trouwen dan dat laten gebeuren".
„Als ik geloofde, dat je dat ernst
was. zou ik je er aan houden". Het
aardige gezichtje werd ernstig. „En
als het niet ging tussen ons, zou ik
wijken als je tenslotte toch nog de
kans kreeg om met Janice te trou
wen. Want zie je, liefste Ben, het zou
De film „Johnny Belinda", die
een groot succes heeft gehad in
de grote sleden en nu in de
provincie de aandacht trekt,
heeft de vraag opgeworpen hoe-
het in Nederland gesteld is met
het lot der doofstommen. Onze
reizende redacteur vertelt daar
over in bijgaand artikel het een
en ander.
pressïeve gebarentaal cn ook gebrui
ken zij wel het vingeralphabet. De
studie daarvan wordt echter niet sterk
aangewakkerd, omdat het nut ervan
zo beperkt is. Men verwacht zelfs, dat
deze twee middelen tot onderling ver
keer althans de eerste vrijwel
zullen verdwijnen. Vandaar, dat er 'n
documentaire film is vervaardigd van
bejaarde bewoners van St. Michielge
stel, die gebarend converseren op 'n
wijze, die wellicht over enige tiental
len jaren niet meer zal worden toege
past. Een zeldzaam curiosum, dit
filmpje, derhalve!
Dc duizend leerlingen der doof-
stommeninstitutcn er komen er elk
jaar ongeveer evenveel bij als er af
gaan beschikken over ccn staf van
honderd onderwijzers en onderwijze
ressen. die met veel tact en einde
loos geduld de gehandicapte kinderen
opleiden tot mensen, die zich met niet
meer moeite dan vele anderen en zon
der enig minderwaardigheidscomplex
door het leven kunnen slaan. Men
ziet zelfi kans sommigen gevoel voor
muziek bij te brengen cr zijn er,
die een voorkeur voor bepaalde com
ponisten weten te verdedigen! en an
deren dansen te leren. Het aantal hier
is naar verhouding niet groter dan in
andere landen cn hun verzorging
wordt-misschien alleen in Scandinavië
overtroffen. In Zwitserland is het aan
tal zeer hoog geweest, tot men ont
dekte. dat een gebrek aan jodium in
het drinkwater de oorzaak was. Nu dat
is aangevuld heeft men met vreug
de een aantal instituten gesloten!
(Nadruk verboden)
Zaterdag a.s. 550-jarig jubileum
Iedere Zaterdag is er in Axel een meer dan gewone drukte, welke
drukte zich grotendeels concentreerd in de Noordstraat en op de Markt,
op straat en in dc café's. Speciaal de laatste tjjd treft men op dc Markt
vele landbouwmachines en andere artikelen aan, die betrekking hebben
op de landbouw. De zaadhandelaren zyn, evenals de handelaren in plan
ten, heesters enz. meestentijds rijk vertegenwoordigd. Het publiek bestaat
voor het mecrendeel uit landbouwers en personen die zakelijke relaties
hebben in de landbouw.
's Zaterdags wordt in Axel dc
weekmarkt gehouden en deze week
markt is wel één van de drukste
markten in Oostelijk Zeeuwsch
Vlaanderen, omdat Axel de centrum
gemeente is van deze streek. Uit de
gehele omgeving komt men op die
dag naar Axel om zaken tc doen.
De markt in Axel is niet te verge
lijken met bijvoorbeeld de markt in
Middelburg, omdat men in Axel wei
nig of geen kramen aantreft. Zeker,
er verschijnt, speciaal de laatste tijd,
wel eens een standwerker, die met zijn
wonderbaarlijk spreektalent het één
of andere artikel aan de man tracht
te brengen, maar dat zijn uitzonderin
gen. Het is cn blijft een landbouw
markt.
VOOR AXEL VAN GROOT
BELANG.
Is de gemeente Axel gebaat met
deze weekmarkt?
Het antwoord op deze vraag is niet
moeili.jk. Immers de marktbezoekers
komen voor liet merendeel niet alleen
naar de markt om onderling zaken te
doen, doch benutten deze dag tevens
om in Axel hun inkopen te doen. De
Axelse winkeliers, café- en hotelhou
ders zijn dan ook uitermate op deze
markt gesteld, want deze markt doet
hun zaken floreren, waar uiteindelijk
weer de gehele gemeente goed mee is.
550.JARIG BESTAAN.
De Axelse weekmarkt nu bestaat in
Juli 550 jaar. Het recht tot het hou
den van een markt was in de vroege
re eeuwen een privilege, hetwelk
door de regerende vorst, wanneer hij
geld nodig had, aan bepaalde plaat
mij ook niet kunnen schelen als jij
eerst met een half dozijn andere meis
jes getrouwd was geweest. Maar aan
gezien je nu eenmaal zulke tedere ge
voelens voor Janice en niet voor haar
kleine zusje hebt-, raad ik je nogmaals
aan om in de buurt te blijven en je
kans af te wachten".
Ben liet haar hand los of liever ge
zegd, hij merkte, dat Albie de zijne
onopvallend had laten gaan. Zijn
glimlach was iets opgewekter en zijn
blauwe ogen keken niet meer zo som
ber.
„Een mens is een gewoontedier",
zei hij, „dus ik denk dat ik wel in
haar nabijheid zal blijven zolang de
kans bestaat dat Janice niet werkelijk
gelukkig is. Maar ik hoop echt dat ze
het wél zal zijn. En nogmaals hartelijk
dank, Albie. Je hebt me geweldig ge
holpen. werkelijk! En denk er aan:
nooit een werkende vrouw worden,
hoor! Laat je werk nooit belangrij
ker worden dan liefde en leven".
(Wordt vervolgd i
sen werd verleend. De plaatsen wa
ren op dit privilege erg gesteld. Im
mers door dit privilege konden de ter
markt gebrachte goederen cn beesten
zonder verdere belemmerende bepa
lingen over geheel Vlaanderen (waar
toe Axel toen behoorde), worden ver
voerd.
Het was in Juli 1399 dat Philips
van Vlaanderen aan Axel het recht
gaf tot het houden van een week
markt. terwijl daarnevens in voor- en
najaar nog een vrije markt buitendien
plaats had. Van die tijd af begon
voor de stad Axel ccn bloeiperiode,
want uit de ambachten Hulst, Moer-
beke en Assenede, toog men toen we
kelijks naar AxeF. Naar de stad Axel,
die in 1213 van graaf Ferdinand van
Vlaanderen stadsrechten had gekre
gen.
HERDENKING.
1-Iet bestuur van dc plaatselijke V.
V.V. heeft, enkele maanden terug,
het initiatief genomen, om het 550-
jarig bestaan van de weekmarkt op
bijzondere wijze te vieren. Met grote
energie heeft men doorgezet en ten
slotte is men er in geslaagd, de nodi
ge steun te verkrijgen. Voorop dient
gesteld, dat de benodigde gelden uit
sluitend zijn bijeengebracht door de
belanghebbenden bij de markt, waar
bij de landbouwinstanties het sterkst
op de voorgrond zijn getreden.
Dc clou van deze feestdag, die op
Zaterdag 2 Juli a.s. zal worden ge
houden, zal wordeh gevormd door de
grote historische optocht. Daarin zul
len o.a. voorkomen, voorstellingen
van Ferdinand en Johanna, graaf en
gravin van Vlaanderen die, zittend
op hun troon, aan burgemeester on
schepenen van Axel de papieren van de
stadsrechten overhandigen; van Phi
lips en Margaretha van Maale, verge
zeld van hun hofhouding en gezeten
te paard, die hun intocht houden in
Gent, alwaar de magistraat van Axel
het privilege tot het houden van de
weekmarkt in ontvangst neemt. Men
zal diverse groepen kunnen bewon
deren uit de middeleeuwen; hoe in
die tijd de landbouwproducten ter
markt werden gevoerd; hoe de mee
krap verbouwd werd enz. Men zal
daar de vroegere klederdrachten kun
nen bewonderen, zowel van de boeren
als het krijgsvolk. Kortom, men heeft
er naar gestreefd, om in deze op
tocht een beeld te geven van de ont
wikkeling vanaf 1400 tot heden ten
dage.
Er zal die dag tevens een grote
tentoonstelling van de nieuwste land
bouwmachines zijn. Er worden turn-
demonstraties gehouden, er is een
motor-cross en tot slot is er een groot
vuurwerk.
Het zal Zaterdag zeker een buiten
gewone 'drukte zijn in Axel.
Het Wereldgebeuren.
De klok terug in
Zuid-Afrika
Dc Boeren in Zuid-Afrika werden
i op het slagveld verslagen, maar de
'Britse geest is niet" sterk genoeg ge
weest om de vruchten van de over-
I winning to plukken. Do Boeren ver
doren slechts een veldslag, zij hebben
de oorlog ideologisch gewonnen. Het
moto van Kruger: er zal geen gelijk
heid zijn tussen zwart cn blank m
Kerk noch Staat, heeft gezege
vierd boven dat van Rhodes: gely-
kc rechten voor alle beschaafde
mensen. Dc nakomelingen van Rho
des hebben niet de moed van hun libe
rale overtuiging gehad cn z\jn naar
het kamp van hun tegenstanders
overgelopen. Omdat, zoals een hun
ner het heeft uitgedrukt, dc Engelse
Zuid-Afrikanen die wel bereid zijn
met burgeroorlog" to dreigen wanneer
het gaat om gevoelskwesties gelijk
de vlag, geen hand hebben uitgesto
ken om de hoogste waarden van En-
gelands politieke tradities in be
scherming te nemen.
Bovenstaande uitspraak is van dc
journalist J. H. Iluizinga. die op het
'ogenblik een reis maakt door Afrika.
In zrjn artikelen gewijd aan de Bóe
ren-republiek beschrijft hij dan ver
der hoe de gekleurde rassen zelfs het
laatste spoortje aan democratische
rechten ontnomen wordt cn de blan
ke bevolking, betrekkelijk gering in
getal, zich steeds enger organiseert
m ccn streng gesloten kaste om de
suprematie te handhaven. Indien het
rcaetionnairc program van dc hui
dige nationalistische premier straks
voltooid zal zijn, zal de zwarte stem
in Zuid-Afrika grondig en voor goed
gesmoord zyn. Eerst dan zal die abso
lute stilte van de gevangenis heersen,
waarin de dodelijk bevreesde blanke
cipier de illusie van de veiligheid
meent t.e vinden. Regelrecht tegen
de stroom des tijds.
Huizinga is een bezadigd en geestig
schrijver, die dc pen met zwier han
teert. allerminst een radicaal. Zijn
zwarte schets over de situatie in
Zuid-Afrika is stellig niet overdre
ven en klopt volkomen met de klach
ten, die herhaaldelijk in de Ver. Na
ties zijn ingediend.
Wij hebben eensin de bchccrschap-
commissie enkele zittingen gevolgd,
gewijd aan dc bekrompen rassen-po- -
htiek vaii de Nederlandse afstamme
lingen. De felle requisitoirs van de
£c kleurde gedelegeerden maakten
eel wat meer indruk dan dc matte
verdediging van dc Zuid-Afrikaan
Eric Louw, bij wie t sterkste argu
ment was dat hel bier oen binnen
landse aangelegenheid betrof. Het
argument van hen, clie op biiiten-
la.ndsp critiek geen afdoend ant
woord weten te formuleren. In dit
geval staat Zuid-Afrika sterk, omda,t
hei gaat om kolonisatie van binnen
uit. èn niet van buiten af.
Het blyft echter de vraag of op
den duur de barricaden, die de blan
ke gemeenschap opwerpt tegen het
opdringen der zwarte massa's, stand
zullen houden. Het nieuws, dat sinds
de verrassende vervanging van ge
neraal Smuts door dr. Malan uit
Zuid-Afrika is gekomen, is weinig
opwekkend en niet geschikt om de
geringe sympathie in dc wereld voor
dit Britse Dominion te vermeerde
ren.
De bloedige relletjes in Durban,
een gevolg van de kunstmatige op-
-ewekte rassenhaat, wierpen on-
mgs een nieuwe smet op het Zuid-
Afrikaanse blazoen. De goudvond
sten bij Johannesburg bleken ach
teraf voornamelijk een verzinsel
van handige lieden, die de aandelen
van een bepaalde maatschappij op
de beurs wilden opdrijven. Een fi
nancieel schandaal, waarbij de rege
ring" lijdelijk heeft toegezien.
Deze week is na lange beraadsla
gingen in het uitsluitend blanke
parlement een nieuwe wet op. het
burgerschap aangenomen. Voortaan
zullen blanke immigranten eerst na
vyf jaar burgers van de Unie wor
den, waardoor dus de proeftijd al
vorens nieuwelingen lot. de blanke
kaste worden toegelaten verlengd
is. Deze wet heeft vooral in Enge
land nogal wat ontstemming gewekt.
Deze week zijn ook in Canada
parlementsverkiezingen gehouden.
De liberale regering, onder leiding
van premier St. Laurent kreeg een
ongekende meerderheid, waarmee
dus de politiek, die Canada tot een
middelgrote natie met prestige en
internationale goodwill heeft ge
maakt. een duidelijk votum van ver
trouwen heeft gekregen.
De wijze waarop Zuid-Afrika de
klok terug zet, het conservatieve
provincialisme, staat we] in lijnrech
te tegenstelling met de ontwikke
ling ln het andere Dominion Cana
da.
De Zuid-Afrikaandcra planten geen
traditie voort, waarop Nederland
trots kan zyn, in weerwil van de
banden op grond van gemeenschap
pelijke taal en afkomst, die beide
landen nog steeds verbinden.
Protestbijeenkomst van Het
comité „Het Joodse Kind".
Enige honderden Joodse kinderen,
in dc oorlog ouderloos geworden, wa
ren het onderwerp van een enerveren
de bijeenkomst, die Dinsdag te Am
sterdam was belegd door het comité
„Het Joodse kind". De aanleiding tot
deze vergadering was het diepgaande
meningsverschil tussen de commissie
voor oorlogskinderen en vele Joodse
burgers over de vraag op welke wij
ze de belangen van het Joodse, oor
logspleegkind op dc beste wijze wor
den behartigd.
Joodse woordvoerders menen, dat
dc Joodse kinderen niet aan het Jood
se milieu onttrokken mogen worden
door ze in niet-Joodse gezinnen te
doen opvoeden.
De commissie voert aan, dat het
hier slechts een gering percentage
van de Joodse kinderen betreft, van
wie de meeste niet naar een ander
gezin overgeplaatst willen worden.
De vergadering nam ccn motie aan.
waarin de regering verzocht, wordt
als regel Joodse oorlogspleegkinderen
onder Joodse voogdij te stellen.
Te Sofia is bekend gemaakt, dat de
eerste vrouwelijke Bulgaarse diplomaat,
mevr. Stella Blagoeva, tot ambassadeur
in de Sowjet-Unic is benoemd.
Twee vissersboten uit Oostende heb
ben ter hoogte van de Belgische kust
mijnen opgehaald. Een mijn ontplofte m
het net» doch richtte geen schade aan de
boot aan.