Twee mensen bouwen Coventry op De stad waarop Göbbels het meest gebeten was Zeeuwse Almanak MILLIOENEN KILOGRAMMEN OP DE ZEEUWSE WEGEN GENERAAL VON SP0NECK ZOU DEN HAAG IN EEN DAG NEMEN DOKTERS-ASSISTENTE DONDERDAG 9 JUNI 1949 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 Volledige schadevergoeding in Engeland. (Vaa onze reizende redacteur). COVENTRY, Juni. Twee mensen hebben hun leven gewijd aan de herbouw van Enge Lands zwaarst getroffen stad: Coventry. De één, delcen R. T. Howard, beperkt zich in alle bescheidenheid tot één ge bouw, de ander, stadsarchitect D. E. E. Gibson, neemt de rest voor zUn rekening. Een sterkere tegenstelling dan tussen deze twee zou moeilijk te vinden z\jn, Niettemin staan zjj elkaar en eikaars werk niet in de weg. Integendeel, als beide hun doel bereikt hebben tegen de t\jd, dat zjj stok-oude grijsaards zijn! zal de oude stad Coventry een nieuw hart hebben gekregen, ja zal er een geheel an dere stad zijn ontstaan, een vooraanstaande plaats waardig onder de roemrijke Britse steden. Joseph Goebbela heeft ons op 15 November 1940 willen wijs maken, dat Coventry de avond tevoren van de aardbodem was verdwenen. Se dertdien gebruikten hij en zijn me dewerkers het werkwoord „coven- triëren". Ik weet nu, dat hij ons meer heeft getracht ite suggereren dan er in werkelijkheid gebeurd is. Coventry is die nacht en ook later Seenszins van de aardbodem ver wenen. Verwoest is de stadskern, groot 1200 maai 800 meter, een op pervlakte van 96 hectares, d.i. 25 pet. van de verwoeste oppervlakte va.n Rotterdam. Alles rondom staat er nog zoals het or toen stond met inbegrip van de fabrieken, die toen vliegtuigen maakten en nu perso nenauto s en landbouwtractoren. Te midden van de verwoeste vlakte, waaruit het puin is wegge ruimd, staat het droeve skelet van hetgeen eens een eerbiedwaardige ca.thedraal was, gebouwd omstreeks hel jaar 1100. De streek was ge kerstend door St. Augustinus en St. Aidau in de zesde en de ze vende eeuw. Nog staan de ven sterloze muren overeind, maar er is geen dak meer. En waar eens de gewijde ruimte was, waarin eeuwenlang de gelovigen bijeenkwa men voor het gebed, ligt nu een kortgeschoren grasveld met inezei- paden. TWEE STENEN Zo zal het nog wel jaren blijven, zegt deken Howard, als hij het groepje Nederlandse journalisten rondleidt, dat hier een bezoek brengt. Hij zegt het zonder zuch ten, want hij is gewend in eeuwen te denken in plaats van in jaren en hij weet, dat op de plaats van de ruïne eens weer een bedehuis zal staan. Dan toont hn ons het altaar, dat dg oude Schotse metse- Van Coventry's vermaarde rathcdraal is- alleen de toren intact gebleven. De mu ren staan eveneehs nog overeind, maar zijn zo bouwvallig, dat zij gesloopt moe ten worden. Er is een wedstrijd voor het ontwerpen van een nieuwe cathedraal uitgeschreven, waaraan alle architecten ter wereld kunnen deelnemen. LOEKIE Dat postduiven de weg naar hun til terugvinden, waar zij zich ook bevin den, over een afstand van honderden kilometers, het is bekend en niemand verwondert zich erover, al blijft het wonderbaarlijk. En dat honden de. weg vinden, we vinden het knap werk, maar verbazen ons er niet over. Want, zeggen we, een hond heeft nu eenmaal een goede neus. Maar als een poes tot zulk een prestatie komt, ja, dan staan we toch even versteld. De heer Schout uit Melislcerke nam Zaterdag jl. de poes van zijn zoon mee van Vlissingen naar zijn huis. Laat in de nacht hoorde de familie Schout te Vlissingen (Ravesteinplein) echter klagelijk miauwen. En wie schetst hun verbazing, toen Loekie voor de deur bleek te staan! De kat was van Meliskerke naar. Vlissingen terugge wandeld, in het holst van dc nacht Bravo, Loekie! laar J. Forbes uit puinbrokken heeft samengesteld 'en dat nu in de openlucht staat met daarboven een groot kruis van geblakerd hout uit de gewelven en een kleiner uit lange (verzilvei"de) spijkers, even eens uit de ruïne opgedolven. Zij verzinnebeelden het Lijden en het Licht. Vervolgens leidt hy ons naar de kleine onderaardse kapel uit 1320, waar de Middeleeuwse bisschopsstoel staat naast het altaar en naar een tweede, die toebehoort „aan alle Christenen van alle na ties." Daar ligt de Steen der Ver giffenis, die Coventry aanvaardde van de Evangelische Kirche te Kiel als zinnebeeldige bijdrage tot de wederopbouw. En de steen der Eenhetd-in-het-Geloof, afkomstig uit de voorgevel van een door de Japanners verwoeste kerk te Kwei- Lin in China. De.ken Howard is tevreden met die twee stenen, nu, na negen jaar Stadsarchitect Gibson geeft niets om zinnebeeldige stenen. Hij heeft echte nodig en dan bij millioenen tegelijk, want op zijn programma staat de bouw van 4500 woningen per jaar. Hij heeft er reeds 60.000 die beschadigd waren, hersteld, maar van de 4000 totaal verwoeste is er nog vrijwel geen enkele her bouwd. En van net inhalen van achterstand is natuurlijk nog hele- mael geen sprake. Hij beklaagt zich over het veel te kra,p toeken nen van bouwmaterialen, vooral ijzer en staal, die naar de export nijverheid gaan. „Hoe beter de han del gaaf', zegt hij, ..hoe slechter de oppbouw. En dan te weten, da.t er 10.800 woningzoekende gezinnen op mijn wachtlijst staan BETERE SCHADE REGELING De financiering van de herbouw blijkt in Engeland beter te zijn dan bü ons. Dank zij een raolest- verzekering, waaraan elke Engels man sedert 1939 heeft moeten bij dragen, zijn er voldoende fondsen om elke schade volledig te vergoe den. Maar de ogenblikkelijke maat regelen zijn minder vèr-strekkend: er bestaat geen gedwongen Inwo ning. Daar de grote verkeersweg van Londen naar Birmingham dwars door Coventry loopt, heeft de heer Gibson de gelegenheid aangegre pen om het verkeer aanzienlijk te verbeteren. Zo is er langs de rand van de verwoesting een ringweg voor het doorgaande verkeer in de maak. die een rustige binnenstad zal waarborgen. Deze wordt on derverdeeld in een winkel-centrum, een bestuurscentrum en een cultu- reeloentrum. Het eerste za.1 uit 'n stratencomplex bestaan, waarin elk rijverkeer verboden zal zijn; er ko men alleen trottoirs en bloemper ken. Een stoutmoedig denkbeeld, dat alle hulde verdient. Met voldoening vertelt de heer Gibson nog, dat hij nu eindelijk op dreef kan komen dank zij een ge schenk uitNederland! Toen een comité hier te lande de stad een zending bloembollen, struiken en jonge nomen aanbood, wist het ge meentebestuur er geen raad mee, daar het bouwplan niet was goed gekeurd. Gewapend met de Neder landse brief toog de heer Gibson naar Londen, werkte er alle bu reaux af en kreeg gedaan, dat zijn plan werd goedgekeurd, opdat het zaai- en pootgoed te juister plaat se in de grond kon worden ge bracht. Maar tevens kon hij toen de opbouw ter hand nemen. En daar is hjj dan nu mee doende. (Nadruk verboden). Minister van Maarseveen naar Brussel. De minister van Binnenlandse Za ken is voornemens zich Dinsdag 14 Juni a.s., vergezeld door enige zijner naaste medewerkers, naar Brussel te begeven, om met zijn Belgische ambt genoot enige aangelegenheden te be spreken. De Zweedse vakverenigingsraad heeft gestemd voor de uittreding uit het wereldvakverbond. Stadsarchitect B. E. E. Gibson, die het plan voor de herbouw van de volkomen verwoeste binnenstad van Coventry heeft gemaakt, acht het t© enenmale onmogelijk het oorspronkelijke karakter, gekenmerkt door gezellige smalle straatjes met vele oud.e gevels, te herstellen of ook maar te benaderen. Hjj doet er dan ook geen poging toe en heeft bljjkens de hier afgebeelde maquette een volkomen moderne stadskern ontworpen, waarvan de bouw echter nauwelijks begonnen is. Over 15 jaar evenwel, zo hoopt hjj, zal het plan geheel verwezen lijkt z\jn. De jaarverslagen over 1948 van „Wegtransport". Particuliere Autobevrachtingsdiensten. Men herinnert zich nog het beeld uit de oorlogsjaren: de vrachtauto's met grote rokende en viesruikende gasgeneratoren, die de plaats van de benzinetanks hadden ingenomen. Zak ken met houtblokken of met anthra- ciet vormden toen de brandstof, want de benzine had noodgedwongen afgedaan. Men zag deze vrachtauto's met generatoren dikwijls geparkeerd voor een gebouw, waarop een groot bord prijkte: Auto Bevrachtings- dienst. Deze dienst was een afdeling van de Rijksverkeersinspectie, die het vervoer op de weg regelde. Toen de generatoren gingen verdwijnen, de benzine minder schaars .werd en er meer auto's kwamen, waren ook de dagen van de bevrachtingsdienst geteld. Het was nu immers niet meer nodig voor de overheid om op dit gebied regelend op te tredeu. NIEUWE ONDERNEMING. Tal van vervoerders waren echter niet ten onrechte bevreesd voor een terugkeer naat de toestanden van vóór Mei 1940 en daarom sticht ten zij een particuliere Auto Be vrachtingsdienst. Zo ontstonden de Coöperatieve Vervoersondernemin gen en Wegtransport. Bij deze onder nemingen zijn vrijwel alle particulie re vrachtvervoerders aangesloten. Uit de jaarverslagen van de Zeeuw se ondernemingen blijkt, dat door de particuliere vervoerders in 1948 bij zonder veel werd vervoerd. De Her verkaveling van Walcheren b.v. bracht veel transport met zich mede. Voorts was er hier het bieten- en haringvervo.r. In het afgelopen jaar werden meer dan 18 millioen kg. bieten vervoerd, de melkrijders op Walcheren reden 10 millioen kg. melk van de boer naar de fabriek, voor wegen-aanleg op Walcheren werd 25.000 m3 puin verladen. Ver der reed wegtransport ruim 4 milli oen kg. gips voor geïnundeerde land bouwgronden, met bijna 1 millioen kunstmest voor de Walcherse boe ren en met ruim 12 millioen stenen voor de her- en nieuwbouw op Wal cheren. Niet alleen op dit eiland echter or ganiseerde Wegtransport een deel van het vervoer. Ook in andere delen van Zeeland werd heel wat ..ver sjouwd". Het Wegtransport op Schou- wen-Duiveland, dat over 26 wagens beschikte met een laadvermogen van 1307 ton, verwerkte in 1948 binnen veertien dagen de suikerbieten in sa menwerking met wegtransport-onder nemingen van buiten Schouwen. Daarnaast had men hier het massale vervoer van de uien naar de havens en naar het station te Bergen op Zoom. In totaal werd in 1948 90.064 ton vracht vervoerd, waarvoor 262.737 km. geladen en 167.704 km. on geladen moest worden afgelegd. BEVELAND. Het aantal afgelegde km., dat door de Bevelandse vervoerders (79 met 90 vrachtwagens) werd afgelegd, be droeg 1.1.70.000, de hoeveelheid ver voerde goederen in tonnen ongeveer 702.000. In West Zeeuwsch Vlaande ren was het aantal vervoerde tonnen 179.707. waarvoor in totaal 763.046 km. werd afgelegd, d.w.z. 38.994 ritten met lading. De bij het kantoor te Terneuzen aangesloten ondernemingen (34) ver voerden in 1948 14.682 ton, waarvoor 678.257 km. geladen en 564.682 km. ongeladen werd afgelegd. De 23 ver voerders van het kantoor Hulst re den in 1948 met 57.443 ton. Afgelegd werd 340.277 km. geladen en 196.842 J km. ongeladen. Maar nog voor het zover was, werd zijn toestel reeds neergeschoten. Bjj de voorbereiding van de verhoren trok een passage in het. door de minister van buitenlandse zaken, mr, E. N, van Kleffens, In Londen ver vaardigde „overzicht van de gebeurtenissen tijdens de oorlogsdagen van 1014 Mei 1940" de aandacht van de Parlementaire Enquête.commissie. De heer van Kleffens maakte daarin melding van hef In de vroege och tenduren van Vrijdag 10 Mei 1940 neerschieten van een Duits vliegtuig, waarin zich genet*ial von Sponcck bevond, die gedood werd. Zjjn in structies, zo zegt de heer van Kleffens, werden op hem gevonden. Deze bewezen, dat. de generaal orders had om Den Haag op de eerste dag van de invasie te veroveren. Wanneer de Hollanders zich overgaven, moest hij hen behandelen zoals de Dpnen een maand te voren behandeld waren. In dat. geval moesten zorgvuldige voorzieningen worden getroffen voor hot plaatsen van een erewacht voor het Koninklijk Palels. Indien de Hollanders echter volhard den. in de verdediging van hun land, moesten de Koningin en haar minis ters zo spoedig mogelijk per transportvliegtuig naar Berlijn worden ge bracht, waar zij, zoals bepJSald was, behandeld zouden worden in overeen stemming met hun weigering om zich over te geven. Deze plannen werden verijdeld. Op het uur. dat volgens de Duitse bere kening 'Den Haag moest vallen, lag generaal von Sponock dood. Als pikante bijzonderheid vermeldt de heer van Kleffens nog. dat het paard, waarop deze generaal van plan was geweest zijn triomfantelijke intocht in Den Haag te doen plaats vinden, het lot van zijn meester had gedeeld. Zelfs de parade-uniformen waren voor deze gelegenheid al vast meegenomen. Tndien deze weergave van de feiten in overeenstemming zou zyn met de werkelijkheid, zou aangenomen moe ten worden, dat het algemeen hoofd kwartier reeds op de morgen van de eerste oorlogsdag authentieke bewijs stukken in handen had gekregen van de doelstellingen, welke de Duitsers nastreefden met betrekking tot de Nederlandse regering. De elkaar nogal tegensprekende verklaringen ten aanzien van het fei telijk verloop van zaken met betrek king tot de „Sponeck-doeumenten" hebben niet tot net resultaat geleid, dat de commissie aanvankelijk ge hoopt had te verkrijgen. BEKEND OP HET HOOFDKWARTIER. Naar het oordeel van de commissie moet wel aangenomen worden, dat zowel op de ochtend van de. 10e Mei als in de loop van de 12de Mei be langrijke Duitse stukken, betrekking hebbende op het aanvalsplan op Den Haag, op net algemeen hoofdkwar tier zijn binnengekomen Wat de in houd dezer stukken betreft, komen de verklaringen van de officieren, die daarmede te maken hebben gehad, doorgaans niet verder dan dat op de daarb\j gevonden kaarten aanwijzin gen te vinden waren over de plaats van de koninklijke paleizen, de be langrijkste regeringsgebouwen en het J' Kappie en de Chinese mandarijn. Dat was een eigenaardig ge val met die klok. Even een draai aan de wyzer en je was terug in de middeleeuwen, weer een draai en je zat mid den tussen woeste Romeinen. Geen wonder, dat Kappie dat gekke ding met een hamer aan stukken sloeg;, hij hield niet van die rare dingen, vooral niet wanneer de Maat zoiets In zijn vingers kreeg Tijd om van de schrik te be komen. kry'gt onze Kappie echter niet. Hij ligt op het ogenblik in een Chinese haven, waar hij bloemkool heeft, ge bracht. Hij ligt nu te wach tente wachtentot datdat kunt u mor gen lezen in ons nieuwe ver haal „Kappie en de Chinese mandarijn". algemeen hoofdkwartier. Wat betreft het verdere lot van de Sponeck-doeumenten staat voor de commissie slechts één ding vast, n|. dat deze tenslotte waarschijnlijk via het Amerikaanse gezantschap in de Ver. Staten zijn terechtgekomen. De commissie meent als haar con clusie te kunnen uitspreken, dat de zg. Sponeck-doeumenten in de Mei dagen waarschijnlijk in dp Neder landse sfeer niet verder gekomen ztjn dan het algemeen hoofdkwartier én toen dus niet aan de ministerraad bekend zyn geweest. In de loop van dg maand Mei heeft de werkloosheid in Amerika zich uitge breid. Het aantal werklozen Is met 273.000 vremeerderd, waarmede het na oorlogse recordcijfer van 3.289.000 is be reikt. Het Wereldgebeuren. FEUILLETON 20 Bestonden er werkelijk zulke geme ne kerels? Janice kon het haast niet geloven. Nog steeds vond ze dat ze naar de politie moesten gaan. Dit was een te grote onderneming om alleen te kunnen opknappen. „Waarom wil hij jou een hak zet ten?" vroeg ze. ..Omdat ik niet meer van. hem houd net alsof dat opzet was. En omdat ik de kost verdiende, terwijl hij dat niet kon of wilde. En omdat ik van mijn kind hield". Eindelijk vulden tranen de ogen van mevrouw Mc. Rae, tranen, die misschien wat verlichting zouden brengen, toen ze met moeite het woord „kind" uit bracht. „Toe maar, huil maar eens", zei Ja nice. Over de tafel heen greep ze de hand van het meisje en drukte die snel even. „Ik wist wel dat jij me zou helpen", zei Eileen, terwijl ze haar tranen de vrije .loop liet en langs haar wangen liet rollen. „Ik zal doen wat ik kan", beloofde Janice. Ze deed haar tasje open. nam er een schone zakdoek uit en gaf die aan het andere meisje. „Maar ik zal hulp nodig hebben, Eileen. Een man zou het beste zijn. Misschien zou dokter Holbrook...." ..O, neen!" protesteerde Eileen, „dat is de reden waarom Dell niet naar de wachtkamer wilde komen en waarom ik niet buiten het gebouw op je wachtte. Laat de dokter het alsje blieft niet te weten komen. Ik zou on mogelijk iedere dag aan mijn werk kunnen gaan als hij er van wist." .Dat begrijp ik", zei Janice. Zij vond ook, dat het om verschillende door ADELAIDE HUMPHRIES redenen beter was, dat Eric er niets van wist. Janice was tot de ontdek king gekomen, dat het niet verstan dig was om tijdens de werk-uren iets met de dokter te bespreken, dat niet beslist zakelijk was. Het werd al moeilijk genoeg de rol van dokter en assistente te handhaven. Natuurlijk was er nog een andere man, die Ja nice om raad kon vragen. Ze had Ben niet meer gezien sedert die avond waarop ze Albie had gevraagd haar plaats in te nemen. Hij was sindsdien niet meer bij de Hilary's geweest. Maar deze moeilijkheden van Eileen waren van meer belang dan gekwetste trots of wat dan ook. Alles moest nu opzij worden gezet, terwille van Ei- leen Mc. Rae. „Ik ken juist de geschikte man", zei Janice, terwijl ze opstond. „Wacht hier maar, Eileen. Of waarom ga je niet even naar het toilet om je ogen te betten én je neus te poederen?" Actie was altijd beter dan nutteloze discussie, dat wist ze. Ze wist ook dat ze op Ben kon rekenen. Ze hoopte, dat ze hem te pakken zou kunnen krijgen voordat hij zijn kantoor verliet. Ze voelde al een ge weldige opluchting toen ze zijn num mer draaide. Want Janice wist dat als iemand zou kunnen helpen, het Ben zou zijn. HOOFDSTUK VII Toen hij Janice's stem door de tele foon hoorde dacht Ben: „ze belt me op om te zien of ik boos ben en te horen, waarom ik niet meer geweest ben sinds ze me in de steek liet en haar kleine zusje voor zich het in vallen'. Maar hij wist, dat dat maar een vrome' wens was. Hij kende Ja nice wel beter. Ze moest een gegron de reden hebben om hem op te bel len op zijn kantoor. En die had ze dan ook. Pas nadat ze hem verteld had, dat een vriendin van haar, een meisje met wie ze werkte, in moeilijkheden verkeerde en dat ze graag had. dat Ben hen in de tearoom ontmoette, zei ze: „Je bent toch niet boos op me. is het wel Bengy?" Ze deed haar stem buitenge woon warm klinken, zoals alleen Ja nice dat kon. Die diepe, oprechte warmte maakte, dat men direct partij voor haar koos. Maar hij was niet van plan zich zo maaP gewonnen te ge ven. „Ik vond het niet leuk", zei hij. ..Ik zal proberen het je uit te leg gen". begon ze. Maar hij coupeerde dat door te zeggen: „doe geen moeite! Daar is het hu wel wat laat voor". Hij wist, dat dat grof klonk, maar hij was er niet rouwig om. Hij was ern stig aan het denken gegaan sinds de avond dat ze hem in de steek had ge laten. Het was niet zozeer het feit dat zijn ijdelheid was gekwetst, als wel dat hij besefte, dat hij eigenlijk een sukkel was. Iedere kerel die in vlam stond voor een meisje en dat vuurtje brandende had gehouden, dwars door de hitte en de verschrik king van de oorlog heen en het weer mee naar huis had genomen om het aan haar voeten te leggen met als enig resultaat onverschilligheid harer zijds, was een sukkel. „Dat hoop ik niet", antwoordde ze. „Maar kom nu gauw hier. Bengy. dan ben je een beste. Dit is werke lijk belangrijk". Waarmee ze had opgehangen; en hij had gehoorzaam gevolg gegeven aan haar verzoek. Hij was niet van plan om de sukkel te blijven uithan gen, om gunsten te bedelen of als een hondje haar hielen tp likken en ieder bevel op te volgen; maar er was iets dringends in Janice's stem geweest. Het moest wel iets belangrijks zijn, constateerde hij humorloos, wanneer Janice zich tot hem wendde om hulp. Ze was zo'n zelfstandige dame gewor den gedurende de tijd, dat hij een oorlog had helpen winnen, dat het wel dringend moest zijn. voordat zij een S.O.S. zou uitzenden. En dat bleek dan ook wel het ge val. Ben was een lam als het kinderen betrof en bovendien moest iedere man toch wel in zijn hart zijn getroffen bij het zien van die arme moeder. Ze zag er geslagen en wanhopig uit. Hij vertelde mevrouw Mc Rae, dat hy niets kon beloven, maar zijn best zou doen. „Ik heb een vriend", zei Ben, „hij werkt bij de krant en hij is geweldig. Hij heeft een gave om in alle hoekjes en gaatjes te snuffelen. En ik beloof u, mevrouw Mc Rae, dat hij er zijn mond over zal houden. Hij is het soort kerel, waar je op kunt rekenen". Eileen Mc Rae scheen genoeg te hebben aan Ben's woorden. Misschien was het zijn gezicht. Alleen door naar hem te kijken wist je al, dat Ben open kaart speelde met iedereen. Er was niet geniepigs in hem. „Prachtig", zei Eileen, „dank u wel". De hoop was nog niet in haar ogen weergekeerd, maar ze kon tenminste haar hoofd weer oprichten. „Bedankt u me nog niet", zei Ben ernstig. „Zo iemand Edna-Mae kan vinden dan is het Ben", zei Janice. „Het kan best een tijdje duren, maar ik wist wel dat jij zou weten, hoe je het moest aanpakken". Ze dankte hem ook met haar ogen. Dat is het nu juist, dacht hij. ze weet niet wat ze een man aandoet door zo naar hem te kijken. Juist het feit dat ze het niet wist. deed het Maar haar dankbetuiging wilde hij ook niet aanvaarden, alvorens hem te hebben terdiend. Hij was er ech ter blij om en voelde zich een beet je in zijn eer hersteld, doordat Jani ce en dat Ierse meisje vertrouwen in hem topnden. Toch was hij niet van plan weer een sukkel te gaan worden en zich te laten vermurwen. (Wordt vervolgd). Niet louter rozengeur Maandag boden dc ambassadeurs van 16 Europese landen tc Wash ington ex-mlnister Marshall een diner aan iter herdenking van d;ens befaamde Harward-rede twee jaar geleden, waarin de eerste stoot werd gegeven tot het plan-Marshall. Zoals te doen gebruikelijk is ontbrak het tijdens het banket niet aan lofzan- gen op de dollar-hulp en verheven woorden, gewyd aan vooruitgang en beschaving. Bij een wijnovergoten dis past politieke rozengeur en eco nomische maneschijn de moeilijk heden en geschillen komen hij ande re gelegenheden ter sprake. De moei lijkheden-zijn de laatste tijd groeien de al wordt er zo weinig mogelijk ruchtbaarheid aan gegeven. In eerste instantie heeft ongetwijfeld dc dol larhulp er in buitengewone mate toe bijgedragen de economie in Europa opgang te houden en op peil te brengen. In dat opzicht zyn alle mooie woorden gerechtvaardigd. In tweede instantie echter is ér veel ruimte voor teleurstelling. Alle illu sies ten spijt is Westeuropa allesbe halve een economisch geheel gewor den. Elk Marshall-land heeft zyn eigen herstel-plan en zyn eigen po litiek om dc betalingsbalans in even wicht te brengen. Het eigenbelang van elk afzonderlijk Marshall-land gaat no^ steeds boven dat van de Marshall-landen gezamenlijk en het ;evolg daarvan is een stroef en on- levreaigend verloop van het han dels- en betalingsverkeer tussen de Marshall-landen onderling. Er Is zelfs binnen afzienbare tijd een strijd om afzetmarkten in zicht die tot geduch te concurrentie zal leiden, waarbij de zwakkeren 't loodje moeten leg gen Vooral de tegenstelling tussen Engeland en enkele continentale landen is sterk. Dat is weer tot uiting gekomen op de jongste con ferentie van de Organisatie voor Europese Economische Samenwer king. waar de denkbeelden van sir Stafford Cripps en minister Spaak in botsing kwamen. Spaak wil, ge steund door de Ver. Staten, dat de dollar het ruilmiddel- by uitstek wordt in het Europese handelsver keer. Dat wordt bereikt indien de lenin gen. welke de Europese landen elkaar toezeggen voortaan omwisselbaar zul len zijn in dollars. Engeland is daar tegen uit vrees, dat het zijn export niet op peil zou kunnen houden en 't pond zou moeten devalueren. Het zal niet gemakkelijk zijn een oplossing te vinden voor dit meningsverschil. Een nog ernstiger conflict is aan het rij pen tussen de Amerikaanse financiers van het plan Marshall met Harriman als de grote man en de Europese Sta ten gezamenlijk. Meer en meer wordt Europa ertoe gedwongen goederen in Amerika te kopen, die het elders zou kunnen krijgen. Sommige grote in dustrieën in Amerika trachten de ex port van machinerieën naar Europa te verminderen, daar deze ons onaf hankelijk zouden kunnen maken van hun producten. Zo pogen de oliemaat schappijen de export te verhinderen van olieraffinaderijen. Senator Bland heeft verder een wets ontwerp ingediend, waarbij vijftig procent van alle goederen, gekocht met dollars van 't plan Marshall ver scheept moeten worden in Amerikaan se schepen, zelfs wanneer deze goe deren van de ene Europese haven naar de andere haven moeten worden vervoerd. Dit voorstel wordt door Noorwegen als een zodanige bedrei ging gevoeld voor de onontbeerlijke scheepvaartindustrie, dat sommige No ren reeds praten over uittreden uit het plan Marshall. Bij een enorm en kunstmatig project ais het Europese hulpprogram zijn uiteraard wrijvingen en belangen-tegenstellingen onvermij delijk. Juist daarom is de voorstelling van zaken in officiële redevoeringen alsof alles boter bij de Marshall-boom is, scheef. Dat is geenszins het geval, nog gezwegen van de mogelijke ge volgen ener nieuwe depressie in Ame» rika. die door economen wordt vóór speld.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1949 | | pagina 3